Search

Madde kullanımı ve bağımlılığı, gittikçe ciddiyeti artan toplumsal sağlık sorunu olma özelliğini korumaktadır. Kullanımına başlama yaşının çocukluk ve ergenlik dönemine kadar düşmüş olması da durumun ciddiyetini arttırmaktadır.Madde kullanımının beraberinde getirdiği bireysel, toplumsal ve psikolojik sorunları azaltmak ya da ortaya çıkmasını önlemek için madde kullanımına başlamada risk teşkil edene faktörlerin bilinmesi, risk grubunun tespit edilmesi önemlidir. Koruyucu faktörleri destekleyen önleme çalışmalarının yapılması ise bu amaca hizmet edecek en önemli çalışmalardır.Madde kullanımını önleme programları, birkaç aşamada gerçekleşebilen, çeşitli kurum ve kuruluşlarca yürütülebilecek programlardır. Madde kullanımını önlemek, kullanım söz konusu ise madde kullanımını azaltmak ve/veya bağımlılığa geçişini engellemek ve beraberinde getirdiği zararları minimum düzeye indirmek amaçlanmaktadır.Günümüz dünyasında ise, çocukluk ve ergenlik dönemindeki bireyleri madde kullanımına başlamada başlıca risk kitlesini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, madde kullanımını önlemede belirtilen kitleye ulaşımı kolaylaştıracak en sistemli önleme programları okullarda yapılmalıdır. Okul temelli madde kullanımını önleme programları madde kullanımını önlemede en etkili çalışmalar olarak değerlendirilmektedir. Ancak yapılacak olan çalışmaların amaçlarına ne kadar ulaştığının belirlenmesi, etkililik düzeylerinin değerlendirilmesi en az uygulamalar kadar önem arz etmektedir.Bu araştırmada, Günebakan Madde Bağımlılığını Önleme Eğimi Programı, Kulaktan Kulağa Madde Bağımlılığını Önleme Programı, Bilgili Ol Bağımlı Olma (BOBO) Veli Eğitim Programı'nın ele alınmasıyla İstanbul ilinde ilköğretim kurumlarında uygulanan okul temelli madde kullanımını önleme programlarının etkililik düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.Elde edilen bulgular doğrultusunda, ele alınan programların öğrencilerin ve velilerin madde ve madde bağımlılığı hakkındaki bilgi düzeylerinin arttığı; öğrencilerin yanlış inanışlarının azaldığı ve hayır deme becerilerinde artış olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin madde kullanım sıklığı ve madde kullanım eğilimlerinde de azalma olduğu, ancak azalmanın anlamlı düzeyde olmadığı görülmüştür. Deney grubundaki öğrencilerin program uygulamaları öncesinde yoğun madde kullanımlarının olmaması bu bulgu için göz önünde bulundurulması gereken bir sınırlılıktır. Bunun da göz önünde bulundurulması gerekmektedir.Bulgular doğrultusunda, Günebakan Madde Bağımlılığını Önleme Eğimi Programı, Kulaktan Kulağa Madde Bağımlılığını Önleme Programı, Bilgili Ol Bağımlı Olma (BOBO) Veli Eğitim Programı'nın madde kullanımını önleme doğrultusunda etkililik düzeyi yüksek olan programlar olduğunu ve araştırma için belirlediğimiz ana hipotezimizin kabul edildiğini söylemekteyiz.Araştırma sonucu saptanan ve kanaat getirilen, okul temelli önleme programlarının etkililiğini arttıracak özelliklerin geliştirilecek diğer önleme programları için dikkate alınması, araştırmamızda ele aldığımız programların da yine bu bilgiler ışığında geliştirilmesinin madde kullanımını önlemede istenen en etkili düzeye gelmek için gerekli olduğu sonucuna varılmıştır. Substance use and abuse, increasing public health problem of increasing seriousness of being selected. Start to use up to the age of childhood and adolescence have decreased the severity of the situation improves.Bring an individual of substance use, social and psychological problems, to reduce or prevent the emergence in the initiation of drug use constitute risk factors known until, it is important to identify risk groups. Protective factors that support the prevention efforts be made to serve this purpose are the most important work.Substance abuse prevention programs, can be carried out in several stages, by various organizations and institutions to carry out programs. To prevent substance abuse, the use of such substances to reduce the use and / or addiction and to prevent the passage brings aims to minimize the damage.In today's world, childhood and adolescence in the initiation of drug use in individuals constitute the main risk group. In this context, substance abuse prevention to facilitate access to the system laid down in the mass prevention programs in schools should be doing. School-based substance abuse prevention programs in preventing drug use is considered as the most effective work. The aim of the work to be done, but how to reach that determination, evaluation of effectiveness is at least as important as practice.In this study, Günebakan Madde Bağımlılığını Önleme Eğimi Programı, Kulaktan Kulağa Madde Bağımlılığını Önleme Programı, Bilgili Ol Bağımlı Olma (BOBO) Veli Eğitim Programı addressed receipt of Istanbul in the primary schools implemented in school-based substance abuse prevention programs effectiveness are determined to be intended.In line with the findings, discussed the substance of the program, students and parents about substance abuse and increase the knowledge level of the students and the reduction of false belief was found to be increasing their ability to say no. The incidence of student drug use and drug use also tend to be reduced, but the decline was not significant. In the experimental group students' intensive substance abuse program, the lack of applications for these findings should be considered for a limited only. It also needs to be taken into consideration.Results in line, that Günebakan Madde Bağımlılığını Önleme Eğimi Programı, Kulaktan Kulağa Madde Bağımlılığını Önleme Programı, Bilgili Ol Bağımlı Olma (BOBO) Veli Eğitim Programı are substance abuse prevention programs that according to the efficiency levels and that the research identified for the main hypothesis are accepted.Research results identified and convictions brought the school-based prevention programs the effectiveness of enhancing features to be developed other prevention programs to be taken into account, our research examines the program again this information in light of developing substance abuse prevention required the most effective level to come to the necessary conclusions could be drawn. 193

Bu araştırma, genç, yetişkin, sağlıklı, erkeklerde nikotinin dönme yönü tercihi ve dikkat asimetrisine etkilerini araştırmak amaçlı yapılmıştır. Çalışma kapsamına 18-26 yaş arası, herhangi psikiyatrik veya nörolojik bir rahatsızlığı olmayan, sağ elli, askerliğini yapmamış, 20 adet sigara içen/20 adet sigara içmeyen toplam 40 erkek gönüllü üniversite öğrencisi alınmıştır. Sigara içenler, birisi yoksunluk [yok(+)] durumunda, diğeri ise normal sigara içme alışkanlıklarını değiştirmedikleri [yok(-)], durumunda, kontrol grubundaki denekler de öğrenme etkisinin test edilmesi amacıyla iki kere denemelere katılmışlardır. İki geliş arasındaki süre 3-8 hafta arasında değişmektedir. Veriler Ayak Tercihi Testi, El Tercihi Anketi, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Testi, Dönme Yönü Tercihi Testi ve Landmark Testi ile toplanmıştır. Tanımlayıcı istatistik olarak ortalama, standart sapma, sıklık değerleri kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, Two-Way ANOVA (Repeated Measures), Two-Way ANOVA (Mixed), Bağımsız iki grupta T testi, Eşleştirilmiş iki grup arasındaki farkın T Testi, Kruskal Wallis Testi, Eşleştirilmiş İki Grupta Wilcoxon İşaretli Sıra Testi, Mann-Whitney U testleri kullanılmıştır. 0,05'in altında olan p değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.Araştırmada deneklerin genel olarak soldan dönme eğilimi gösterdiği ancak bu eğilimin kontrol ve deney grubunun alt grupları arasında herhangi bir değişim göstermediği bulunmuştur.Landmark Testi'nde deneklerin ortadan bölünmüş çizgilerdeki yanıtlarına göre asimetri indeksleri hesaplanmış, dikkat asimetrisinin yönü ve şiddeti tespit edilmiştir. Tüm denekler için, sol alanda asimetri indeksi en düşük değeri alırken, bunu orta ve sağ alan izlemiştir. Sol ve orta alanda asimetri indeksi negatif değerler alırken, sağ alanda pozitif değer almıştır. Alanlar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Kontrol grubu, yok(+) ve yok(-) grupları arasında yapılan çoklu analizlerde hiçbir grup arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmamıştır.Landmark Testi'nde alanlardaki toplam yanlış sayıları alan başarısı değeri olarak hesaplanmıştır. Tüm denekler en fazla orta alanda başarı göstermişler, bunu sırasıyla sol alan ve sağ alan izlemiştir. Orta alandaki başarı diğerlerinden istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermiştir. Kontrol grubu, her alanda, yok(-) grubuna göre daha fazla hata yapmıştır, aralarındaki fark anlamlıdır. Kontrol grubu ile yok(+) grubu ve yok(+) ile yok(-) grubu arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.Landmark Testi'nde sağdan bölünmüş çizgiler ve soldan bölünmüş çizgilerdeki hatalar ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Her iki çizgi tipinde de yapılan hatalar gruplar arasında fark göstermemiştir. Sağdan bölünmüş çizgilerde yanlış sayısı en fazla sağ alanda görülmüş bunu orta ve sol alan izlemiştir. Soldan bölünmüş çizgilerde ise bunun tam tersi bir sıralama söz konusudur.Araştırmanın tüm bulguları, nikotinin dönme yönü tercihine ve Landmark Testi sonuçlarına anlamlı bir etki yapmadığı yönündedir. Ayrıca Dönme Yönü Tercihi Testi ile Landmark Testi sonuçlar arasında bir korelasyon bulunmaması dikkat asimetrisinin dopaminerjik asimetriden etkilendiği tezini desteklememektedir.Anahtar sözcükler: Dönme Yönü Tercihi Testi, Landmark Testi, nikotin, serebral asimetri, uzaysal-görsel dikkat The aim of this study, in young and healthy adults was, to determine nicotine?s effect on turning preference and attentional asymmetry. A total 40 university students between 18 and 30 years old, volunteered as participants. There were 20 smoker/20 non-smoker male and none of them had a history of psychiatric or neurological illness. All of the participants was right handed and didn?t perform military duty. Smokers joined to same trial two times. In one trial they came to trial in deprivation, labeled as ?yok(+)?, in other trial they didn?t change their smoking habit, labeled as ?yok(-)?. Also the non-smoking group joined to same trial two times to measure the effect of learning to test results. The time between to trials was 3-8 weeks. Data was collected with, Foot Preference Test, Hand Preference Questionnairre, Fagerstrom Nicotine Dependence Test, Turning Preference Test and Landmark Test. Mean, standart deviation, an frequency values were used as descriptive statistics. The data was analyzed using Two-Way ANOVA (Repeated Measures), Two-Way ANOVA (Mixed), Independent Samples t-test, Paired Samples T Test, Kruskal Wallis Test, Wilcoxon Test, Mann-Whitney U tests. A level of p

Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavisi Gören Yetişkinlerde Düzenli Egzersizin Depresyon ve Yaşam Kalitesine EtkisiBu çalışmanın amacı aerobik ve kuvvet egzersizlerinin, alkol ve madde bağımlılığı tedavisi gören yetişkinlerin kaygı, depresyon, esenlik ve yaşam kaliteleri üzerindeki etkisini tespit etmektir. Yarı deneysel olarak gerçekleştirilen çalışmaya, alkol ve madde bağımlılığı rehabilitasyon sürecinde bulunan, 18 – 55 yaş aralığında 30 erkek ve 4 kadın olmak üzere 34 hasta, egzersiz ya da kontrol grubunu kendileri seçmesi şartıyla gönüllü olarak katılmıştır. Egzersiz grubu katılımcıları, 4 hafta uzman bir spor eğitmeni eşliğinde haftada 3 gün 20 dakikalık yürüyüş ya da koşu ile 8 egzersizden oluşan 12 tekrarlı kuvvet egzersizleri yapmışlardır. Kontrol grubu katılımcılarından bu dört haftalık süre içerisinde herhangi bir egzersiz uygulamasına katılmamaları istenmiş ve bu süre içerisinde kontrol grubunun AA/NA gruplarına haftada en az 3 gün düzenli katılımları takip edilmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkenleri olan kaygı, depresyon, esenlik ve yaşam kalitesi uygulama öncesi ve sonrasında ölçülmüştür. Çalışmanın sonunda egzersiz grubu katılımcılarının kaygı seviyelerinde kontrol grubuna göre anlamlı derecede bir düşüş tespit edilmiştir. Depresyon seviyesinin, egzersiz grubu katılımcılarında kontrol grubundakilere göre daha düşük olduğu görülmekle birlikte bu düşüş anlamlı seviyede bulunmamıştır. Her iki grubun esenlik puanlarının çalışma sonunda yükseldiği görülmekle birlikte kontrol grubunda bu değişiklik anlamlı bulunmazken, egzersiz grubunun entelektüel ve kompozit (toplam) esenlik puanlarında anlamlı derecede yükselme tespit edilmiştir. Her iki grubun yaşam kalitesi puanları oldukça düşük bulunmuş, çalışma sonrasında egzersiz grubunda fiziksel fonksiyon ve genel sağlık bileşenlerinde, kontrol grubunda ise canlılık ve sosyal fonksiyon bileşenlerinde anlamlı bir değişiklik tespit edilmiştir. Bu çalışma sonucunda egzersizin, bağımlılarda kaygı seviyesini düşürmede etkili olduğu, depresyonda düşüş, esenlik ve yaşam kalitesinde artış gibi pozitif yönde değişiklikleri desteklediği görülmüştür. Anahtar SözcüklerBağımlılık, Egzersiz, Depresyon, Kaygı, Yaşam Kalitesi. The Effects of Regular Exercise on Depression and Quality of Life in Adult Dependents in Dependence TreatmentThe purpose of the present study was to investigate the effects of aerobic and strength exercises on anxiety, depression, wellness and quality of life of alcohol and substance dependent adults’ in dependence treatment. A quasi-experimental design was utilized with 30 men and 4 women, total 34 volunteer participants with ages 18 – 55, who is in rehabilitation program, self-selecting to either a control or a 4 week exercise group. Participants in the exercise group engaged 20 minutes walking or running exercise with strength training consist of 8 exercises with 12 repetitions of each for 4 weeks with an exercise instructor. Participants in the control group were asked for not to participate any exercise program during the research and their attendance in AA/NA meetings at least 3 days a week were followed for 4 weeks. Dependent variables of the study included anxiety, depression, wellness and quality of life were measured before and after exercise intervention. At the end of the study anxiety level of exercise group was found significantly lower than control group. Depression level of exercise group was found lower than control group but this difference was not found significant. Wellness scores were found higher for both group but the increase for control group was not found significant. Nevertheless significant increase was found intellectual and composit (total) wellness scores in the exercise group. Quality of life scores were found low for both group. While physical functioning and general health subscales of quality of life was found significantly increased among exercise group, vitality and social functioning subscales of quality of life was found significantly increased among control group. Results of the present study exercise was found effective in the reduction of anxiety among dependents and also exercise was found supportive of the positive changes for dependent people’ life such as decrease in depression, increase in wellness and quality of life.Key WordsAnxiety, Dependence, Depression, Exercise, Quality of Life.

Bu çalışmada akut ve kronik olarak morfin uygulanması sonrası nukleus akkumbens'te (NAk) dopamin ve dihidroksifenilasetik asit (DOPAC) salınımı üzerine Glycyl-L-Glutamin'in (Gly-Gln) etkisi araştırıldı.Deneylerde 300-350 g ağırlığında Sprague-Dawley erkek sıçanlar kullanıldı. Morfin hidroklorür intraperitoneal (i.p.), Gly-Gln intraserebroventriküler (i.s.v.) yolla verildi. NAk'e yerleştirilen mikrodiyaliz probundan toplanan örneklerde Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi (High Pressure Liquid Cromatography, HPLC) kullanılarak dopamin ve DOPAC düzeyleri ölçüldü.Gly-Gln (1, 3, 30 ve 100 nmol/5?l; i.s.v.) tek doz morfin (2,5 mg/kg; i.p.) verilmesi sonrası görülen dopamin artışını doz ve zamana bağlı olarak anlamlı bir şekilde inhibe etti. Benzer şekilde kronik morfin verilmesi (6 gün sabah ve akşam 10 mg/kg; i.p.) ile görülen dopamin çıkışı da Gly-L-Gln (100 nmol/5?l; i.s.v.) ile bloke oldu.Bu çalışmadan elde edilen bulgular Gly-Gln'in morfin bağımlılığını önleyici etkisinde NAk'te dopamin salıverilmesini azaltmasının rolü olabileceğini ortaya koymaktadır. Kronik dönemde de benzer etkinin gözlenmesi Gly-Gln'in terapötik potansiyele sahip olabileceği görüşünü desteklemektedir. In this study the effect of Glycyl-Glutamine (Gly-Gln) on dopamine and DOPAC (3,4-Dihydroxy-Phenylacetic Acid) release in nucleus accumbens (NAc.) after acute and chronic morphine administration was investigated.Sprague-Dawley male, 300-350 g weight rats were used in the experiments. Morphine hydroclorur was injected intraperitoneally (i.p.), Gly-Gln was administered intracerebroventricularlly (i.c.v.). NAc dialyisate Dopamin and DOPAC levels were evaluated by using High Pressure Liquid Chromatography (HPLC).Gly-Gln (1, 3, 30 ve 100 nmol/5?l; i.c.v.) significantly inhibited the dopamine increase caused by single dose morphine (2,5 mg/kg) administration in time and dose dependent manner. Gly-Gln (100 nmol/5?l; i.c.v.) also blocked dopamine increase seen after chronic morphine (6 days , given twice daily 10 mg/kg , i.p.) administration singificantly.The findings obtained from this study showed that Gly-Gln?s preventing role in morphine dependence is related to its dopamin inhibiting effect in n.acc. This blockage was seen also in chronic morphine administration which strengthens the possibility of Gly-Gln as therapeutic agent. 68

Sigara içiminin böbrek fonksiyonlarına etkisi birçok çalışmada gösterilmiştir. Bölgemizde bir tür dumansız tütün olan `'maraş otu'' yaygın olarak kullanılmaktadır.Daha önce maraş otu ile ilgili biyokimyasal, immünolojik, hematolojik parametreler, ayrıca solunum ve kardiyak fonksiyonlara etkileri gibi konularda çalışmalar olmasına karşın böbrek fonksiyonları üzerindeki olası patolojik etkileri ile ilgili çalışma bulunmamaktadır.Bu çalışmada amacımız, maraş otu kullananlarda GFR (glomeruler filtrasyon oranı) ve günlük proteinüri miktarını, sigara içenler ve herhangi bir tütün alışkanlığı olmayan popülasyonla ilişkisini incelemektir.GFR, Cockcroft Gault ve MDRD formülü ile hesaplandı. Günlük proteinüri miktarı sabah ilk orta akım idrarında bakıldı. Proteinüri idrar proteinin idrar kreatinine oranlanması ile hesaplandı.Çalışmamıza toplam 300 gönüllü erkek alınmıştır. Bunlardan 100' ü maraş otu (grup 1), 100' ü sigara (grup 2) kullanmakta iken 100' ünün herhangi bir alışkanlığı yoktu (grup 3). Gruplar böbrek fonksiyonları ve proteinüri açısından karşılaştırıldı.Çalışmaya alınan gönüllülerin yaş ortalamaları; grup 1 de 34.49 ± 9.7 yıl, grup 2 de 32.43 ± 7.0 yıl ve grup 3 de 33.64 ± 8.0 yıl olmak üzere benzerdi (p>0.05). Alışkanlık süresi sigara kullananlar grubunda anlamlı olarak daha uzundu (p=0.013).Cockcroft Gault Formülü ile hesaplanmış GFR değerleri grup 1 de 115.2 ± 25.6 ml/dk grup 2 de 117.4 ± 23.8 ml/dk grup 3 de 107.1 ± 24.2 ml/dk idi. Cockcroft Gault Formülü ile hesaplanmış GFR değerleri kıyaslandığında grup 1 ve grup 2 de GFR kontrol grubuna göre yüksek olarak bulundu (P < 0.05). Grup 1 ve grup 2 arasında fark yoktu (P > 0.05).MDRD formülü ile hesaplanmış GFR değerleri grup 1 de 97.9 ± 19.8 ml/dk, grup 2 de 98.73 ± 19.7 ml/dk, grup 3 de 90.9 ± 18.6 ml/dk olarak bulundu. MDRD formülü ile hesaplanmış GFR değerleri kıyaslandığında grup 1 ve grup 2 de GFR grup 3 e göre yüksek bulundu (P < 0.05). Grup1 ve grup 2 arasında fark yoktu (P > 0.05).Günlük proteinüri miktarı grup 1 de 66.7 ± 28.9 mg/gün, grup 2 de 59.2 ± 24.1 mg/gün, grup 3 de 47.6 ± 26.7 mg/gün olarak bulundu. Proteinüri miktarı grup 1 ve grup 2 de grup 3 e göre daha yüksek bulundu (P < 0.05). Grup 1 de grup 2 ye göre proteinüri daha yüksek bulundu. Ama bu yükseklik istatiksel olarak anlamlı değildi (P > 0.05).Sonuç olarak; maraş otu kullanan sağlıklı kişilerde sigara kullanan sağlıklı kişilerde olduğu gibi böbreklerde hiperfiltrasyon ve proteinüriye neden olarak böbrek hasarlanmasına neden olabilir. Bu konuda daha geniş serili çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar sözcükler: GFR, hiperfiltrasyon, maraşotu, proteinüri, sigara içimi The effect of smoking on renal functions has been shown in several studies. In our region, maras powder, a type of smokeless tobacco is used widely.Although, there are different studies about the effects of maras powder on biochemical, immunologic, hematologic parameters and cardiac-respiratory functions; in current literature there is no study about possible pathological actions on renal functions.The aim of this study is to compare the GFR (glomerular filtration rate) and proteinuria levels in maras powder users with smokers and volunteers without any tobacco habit.Cockgroft-Gault and MDRD formulas were used to calculate GFR. The daily proteinuria level was calculated by dividing protein in morning urine to urinary creatinine.Three hundred voluntary men were enrolled to study. One third of them were using maras powder (group 1), one third were smokers (group 2) and remaining one third without any tobacco habit (group 3). The renal functions and proteinuria parameters of three groups were compared.The mean age was similar; 34.9 ± 9.7 years in group 1, 32.43 ± 7.0 years in group 2, and 33.64 ± 8.0 years in group 3 (p>0.05). The habituation period in smokers were significantly longer (p=0.013).The GFR values calculated by Cockcroft-Gault formula were; 115.2 ± 25.6 ml/min in group 1, 117.4 ± 23.8 ml/min in group 2, and 107.1 ± 24.2 ml/min in group 3. The values were significantly higher in group 1 and 2 compared to controls (p0.05).The GFR values calculated by MDRD formula were; 97.9 ± 19.8 ml/min in group 1, 98.73 ± 19.7 ml/min in group 2 and 90.9 ± 18.6 ml/min in group 3. The values were significantly higher in group 1 and 2 compared to controls (p0.05).The daily proteinuria levels were; 66.7 ± 28.9 mg/day for group 1, 59.2 ± 24.1 mg/day for group 2 and 47.6 ± 26.7 mg/day for group 3. Proteinuria levels were significantly higher in group 1 and 2 compared to controls (p0.05).In conclusion; initially by causing hyperfiltration and proteinuria, maras powder may lead renal dysfunction such as cigarette. But current data was limited and comprehensive studies were needed.Key words: Glomerular filtration rate, hyperfiltration, maras powder, proteinuria, smoking 58

Bu araştırmanın amacı madde bağımlılığı olan ergenlerin ruhsal işleyişlerini incelemektir. Bağımlılığın ruhsal nedenlerine dair farklı bir bakış açısı getirilmeye çalışılmış, bunu yaparken psikanalitik görüşün nesne ilişkileri kuramından yola çıkılmıştır. Bağımlılığın oluşmasında önemli bir evre olan ergenlik ve onun temel problematiklerinden biri olan ayrılık süreci ele alınacak, maddenin ergenin ruhsallığında doldurduğu yer anlaşılmaya çalışılacaktır. Bu doğrultuda en az bir yıl süreyle bir madde kullanan ve bu maddelere bağımlılık geliştiren ergenlerle madde kullanım öyküsü bulunmayan ergenler düşünce süreçlerine yatırım, dürtü ve duygulanımların işlenmesi ve nesne ilişkileri açısından Rorschach testi aracılığıyla karşılaştırılmıştır. İstatistiksel değerlendirmeler ruhsal işleyişe dair farklılıkları ortaya koymada nispeten yetersiz kalsa da, psikanalitik yoruma dayanan içerik analizleri iki grup arasındaki bazı farklılıkları ortaya koymaya izin vermiştir. Yine de her olgunun kendi bireysel süreci içinde değerlendirilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. The aim of this research is to analyze the psychological process of the adolescence with drug addiction. There has been trying to bring a different perspective about psychological couses of dependence, in so doing has set off from the object relations theory of psychoanalitic view. In this respect, the adolescence who use a substences for at least a year and develops dependence on these substences are compared to those who has no history about drug use, in terms of making investment to intellectual processes, working over drives and affects and object relations via the Rorschach test. Although the statistical evaluations are partly insufficient to show the differences about psychological proses, the content analyses that are relied to psychoanalytic interpretations allow to show some differences. However, it can be said that it will be helpful to evaluate each case in terms of its individual processes. 123

GİRİŞErgenlerin ve annelerinin mizaç ve kişilik özelliklerinin ergenlik dönemi alkol madde kullanım bozuklukları için risk faktörü olduğu bildirilmiştir. Ayrıca mizaç ve kişilik özelliklerinin uyarıcı-uyuşturucu madde tercihinde etkili olduğu belirtilmektedir. Bu çalışmanın amacı AMKB olan ergenlerin ve annelerinin mizaç ve karakter özelliklerini incelemek, ergen mizaç ve kişilik özellikleri ile tercih edilen madde arasında ilişki olup olmadığını saptamaktır. Bu çalışmanın ikincil amacı AMKB olan ergenlerdeki psikiyatrik tanıları değerlendirmektir.YÖNTEMAMKB olan 69 ergen ve annesi sosyodemografik özellikler açısından benzer AMKB olmayan 69 ergen ve annesi ile karşılaştırılmıştır. Ergenlerin mizaç ve kişilik özelliklerini değerlendirmek için Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE) ve Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) kullanılmıştır. Annelerin mizaç ve karakter özellikleri MKE ile değerlendirilmiştir. Ergenlerdeki psikiyatrik tanı K-SADS yarı yapılandırılmış görüşme ile DSM-IV göre konulmuştur.BULGULARAMKB olan ergenler AMKB olmayan ergenlere göre yüksek yenilik arayışı (p

Madde bağımlılığı, kendine özgü tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları ile sağlık bilimleri ve sosyal bilimlerde her zaman farklı bir öneme sahip olmuştur. Toplumlar çağın gereği olarak modern bir hayat tarzı sürerken, modernleşmenin beraberinde taşıdığı bazı sorunlarla da yüzleşmek durumunda kalmıştır. Bu sorunların en önemlilerinden birisi hiç şüphesiz ki madde bağımlılığıdır. Madde bağımlılığı ile mücadele yöntemlerine her geçen gün yenileri eklenirken, diğer bir taraftan da akıl almaz bir hızla artan madde arz ve talebine engel olabilmek için ülkemizde ve uluslararası sahada çok ciddi bir mücadele yapılmaktadır. Gösterilen bunca gayrete rağmen ülkemizde ve diğer ülkelerde maddenin zararlı kullanımı ile bağımlı hale gelen milyonlarca insan vardır. Ülkemizde madde bağımlısı bireylerin sayısı her geçen gün hızla artmaktadır. Bu durum bağımlılıkla etkin mücadele edemediğimizi göstermektedir.Klasik klinik tedavisinden yararlanan bireylerin neredeyse yarısı aynı yıl madde bağımlılığı tedavisi için tekrardan aynı tedavi sürecine dâhil olmaktadır. Bu noktada klinik tedavi sonrası elde edilen kazanımlara ilave ve destekleyici mahiyette sunulacak olan, ?klinik tedavi sonrası sosyal rehabilitasyon? uygulamaları ile madde bağımlısı gençlerin ve çocukların tekrardan madde bağımlısı olmaları engellenecektir.Sosyal rehabilitasyon uygulamaları olan, iş-uğraş, sanat, resim, müzik ve sosyal terapilerle yeniden kendi kişilikleri buldurulan bireylere, mesleki rehabilitasyon ile yeni bir sosyal statü ve uğraş alanı sunulmak kaydıyla, madde bağımlılığı tedavisinde yeni bir açılım sunulmuş olacaktır. Madde bağımlıları için sunulan bu yeni açılım, yerel yönetimlerin bu önemli soruna çözüm bulmak arayışları ile birleşerek ortaya yeni projelerin çıkması sağlanacaktır. Madde bağımlılarının ve ailelerinin tedavi sürecinde motivasyon kaybına uğramamaları için, kendilerine en yakın bir yerde bu tedaviden yararlanabilmeleri sağlanmalıdır. Yerel yönetimler kendi yörelerindeki sorunlara merkezi yönetimden daha hızlı ve kalıcı çözüm üretebilmektedirler.Yerel sosyal politikaların aktif bir şekilde uygulamaya konulması ile ortaya çıkan örnek projelerden birisi olan ?Karapürçek İlçesi Sosyal Rehabilitasyon Projesi? ile doğayla iç içe bir ortamda yaşlılar, bedensel özürlü bireyler ve madde bağımlısı gençler(klinik tedavi sonrası) aynı ortamda, farklı terapiler ve uğraşlar ile kalıcı olarak madde bağımlılığından kurtulabileceklerdir.Bu çalışmanın amacı;1-Madde bağımlılığı tedavisinde yaşanan sorunları tespit etmek2-Sosyal rehabilitasyonun önemini ortaya çıkartmak3-Madde bağımlılarının beklentilerini karşılamaktır Substance addiction, with its idiosyncratic treatment and rehabilitation practices, always has a distinctive importance in medical and social sciences. Societies, while living a modern life pattern as a need of this era, had to face with some problems that modernization entailed. Undoubtedly, one of the most important of these problems is substance addiction. As new ones are added to methods of struggle with each passing day, on the other hand, a very serious struggle is done in our country and international area for preventing the rapidly increasing -in an inconceivable manner- supply and demand of substances. Despite all these efforts in our country and other countries, there are millions of people, who have become addictive by using harmful materials. In our country, the number of harmful substance addicted individuals is increasing rapidly every day. This situation shows that we can not fight with substance addiction effectivelyAlmost half of individual people who benefit classic clinical treatment, include matter dependence treatment in the same year. This situation after clinical treatment action addition and support situation after clinical treatment social rehabilitation practice and matter dependence young with children prevented to be a matter dependence.Providing individuals who regain their personalities through social rehabilitation practices such as occupation, art, music and social therapies, with vocational rehabilitation and new social status and occupation opportunities shall offer an insight into substance addiction treatment. Leaguing together with the efforts of local authorities to find a solution to this very important matter, this new insight offered into substance addicts shall allow generating new projects. In order to keep their and their families? motivation intact, substance addicts should be able to receive this treatment in places not far from their region. Local authorities can provide faster and more permanent solutions to problems within their reach than central authorities.With ?Karapürçek District Social Rehabilitation Project? which comes into being by practising local social politics actively as one of model projects, in an environment which is in the nature, the aged, the disablet individuals, and the substance addicted youngs (after clinical treatment) will be permanently able to saved from substance addiction in the same environment by having different theraphies and hobbies.The aim of this study is;1-To fix the problems of substance addiction that is being continuing2-To achieve the importance of social rehabilitation3-To meet the expectitions of substance addicts 158

Bu çalışma, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu'nda okuyan öğrencilerin madde kullanımına etki eden bazı değişkenler ve aileden aldıkları sosyal desteğin etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Araştırmanın evrenini Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun Sağlık Yüksekokulu'nda okuyan 200 ebelik ve 246 hemşirelik öğrencileri olmak üzere toplam 446 öğrenci oluşturmuştur. Bu öğrencilerden 422 tanesine ulaşılabilmiştir. Araştırma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun Sağlık Yüksekokulu'nda 01.03.2008- 31.04.2008 tarihleri arasında yapılmıştır.Veri toplama aracı olarak literatür doğrultusunda hazırlanan ve 27 tane sorudan (tanımlayıcı özellikleri araştıran 8 soru, sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanım durumlarına ilişkin 20 soru) oluşan anket formu ile Procidano ve Heller tarafından 1983 yılında geliştirilen aileden algılanan sosyal destek ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeğin 1993 yılında Eskin tarafından İsviçre'de yaşayan Türk nüfusu örneklemiyle geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Elde edilen veriler bilgisayarda 12.00 SPSS paket programında değerlendirilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplama, aritmetik ortalama, ortanca, ki-kare testi ve Mann Withney U testleri kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen verilere göre; öğrencilerin yaş, sınıf dereceleri, annenin eğitim ve çalışma durumu, babanın çalışma durumu ve ailede madde kullanımının olması ile madde kullanımları arasındaki fark anlamlı bulunmuş (p

Bu çalışmada özel okulda 9. ve 10. sınıfa devam eden ergenlerin, madde kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçlanmıştır.Araştırma TED (Türk Eğitim Derneği)'ne bağlı olarak hizmet veren TED Karabük Koleji, TED Bursa Koleji, TED Konya Koleji ve TED Aliağa Koleji'nde yürütülmüş ve 9. ve 10. sınıfa devam eden 225 ergenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir soru kağıdı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; ergenler aile bütünlüğüne sahiptir. Ebeveynlerin eğitim seviyesi yüksektir. Ergenlerin annelerinin çoğunluğu çalışmazken; babaların daha çok işveren olduğu görülmüştür.Ergenler sigara, alkol ve diğer maddelerin sağlığa zararlı olduğu, vücutta hangi sistemlere zarar verdiği, hangi hastalıklara yol açtığı, bağımlılık yaptığı ve neden kullanıldıkları bilgisine sahiptir.Sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda bilgi sahibi olan ergenlerin, sigara ve alkol dışındaki maddeleri kullanmadığı; fakat sigara ve alkol kullanımının ergen grubunda var olduğu görülmüştür. Alkol kullanma davranışına sigara kullanma davranışına oranla daha fazla rastlanmıştır.Ergenlerin sigara, alkol ve diğer maddeler konusundaki tutumları incelendiğinde ise; sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda olumsuz tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Bir karşılaştırma yapıldığında ergenlerin sigara ve diğer maddeler konusundaki tutumlarının alkol konusundaki tutumlarına göre daha olumsuz olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Özel okul, madde kullanımı, ergenÖZETHARTEVİOĞLU; Aysun. ?Ortaöğretim 9. ve 10. sınıfa devam eden Ergenlerin Madde Kullanımına İlişkin Bilgi, Tutum ve Davranışları: Bir Özel Okul Örneği?, Yüksek Lisans Tezi. Ankara,2009.Bu çalışmada özel okulda 9. ve 10. sınıfa devam eden ergenlerin, madde kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçlanmıştır.Araştırma TED (Türk Eğitim Derneği)'ne bağlı olarak hizmet veren TED Karabük Koleji, TED Bursa Koleji, TED Konya Koleji ve TED Aliağa Koleji'nde yürütülmüş ve 9. ve 10. sınıfa devam eden 225 ergenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir soru kağıdı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; ergenler aile bütünlüğüne sahiptir. Ebeveynlerin eğitim seviyesi yüksektir. Ergenlerin annelerinin çoğunluğu çalışmazken; babaların daha çok işveren olduğu görülmüştür.Ergenler sigara, alkol ve diğer maddelerin sağlığa zararlı olduğu, vücutta hangi sistemlere zarar verdiği, hangi hastalıklara yol açtığı, bağımlılık yaptığı ve neden kullanıldıkları bilgisine sahiptir.Sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda bilgi sahibi olan ergenlerin, sigara ve alkol dışındaki maddeleri kullanmadığı; fakat sigara ve alkol kullanımının ergen grubunda var olduğu görülmüştür. Alkol kullanma davranışına sigara kullanma davranışına oranla daha fazla rastlanmıştır.Ergenlerin sigara, alkol ve diğer maddeler konusundaki tutumları incelendiğinde ise; sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda olumsuz tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Bir karşılaştırma yapıldığında ergenlerin sigara ve diğer maddeler konusundaki tutumlarının alkol konusundaki tutumlarına göre daha olumsuz olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Özel okul, madde kullanımı, ergenÖZETHARTEVİOĞLU; Aysun. ?Ortaöğretim 9. ve 10. sınıfa devam eden Ergenlerin Madde Kullanımına İlişkin Bilgi, Tutum ve Davranışları: Bir Özel Okul Örneği?, Yüksek Lisans Tezi. Ankara,2009.Bu çalışmada özel okulda 9. ve 10. sınıfa devam eden ergenlerin, madde kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçlanmıştır.Araştırma TED (Türk Eğitim Derneği)'ne bağlı olarak hizmet veren TED Karabük Koleji, TED Bursa Koleji, TED Konya Koleji ve TED Aliağa Koleji'nde yürütülmüş ve 9. ve 10. sınıfa devam eden 225 ergenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir soru kağıdı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; ergenler aile bütünlüğüne sahiptir. Ebeveynlerin eğitim seviyesi yüksektir. Ergenlerin annelerinin çoğunluğu çalışmazken; babaların daha çok işveren olduğu görülmüştür.Ergenler sigara, alkol ve diğer maddelerin sağlığa zararlı olduğu, vücutta hangi sistemlere zarar verdiği, hangi hastalıklara yol açtığı, bağımlılık yaptığı ve neden kullanıldıkları bilgisine sahiptir.Sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda bilgi sahibi olan ergenlerin, sigara ve alkol dışındaki maddeleri kullanmadığı; fakat sigara ve alkol kullanımının ergen grubunda var olduğu görülmüştür. Alkol kullanma davranışına sigara kullanma davranışına oranla daha fazla rastlanmıştır.Ergenlerin sigara, alkol ve diğer maddeler konusundaki tutumları incelendiğinde ise; sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda olumsuz tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Bir karşılaştırma yapıldığında ergenlerin sigara ve diğer maddeler konusundaki tutumlarının alkol konusundaki tutumlarına göre daha olumsuz olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Özel okul, madde kullanımı, ergenÖZETHARTEVİOĞLU; Aysun. ?Ortaöğretim 9. ve 10. sınıfa devam eden Ergenlerin Madde Kullanımına İlişkin Bilgi, Tutum ve Davranışları: Bir Özel Okul Örneği?, Yüksek Lisans Tezi. Ankara,2009.Bu çalışmada özel okulda 9. ve 10. sınıfa devam eden ergenlerin, madde kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçlanmıştır.Araştırma TED (Türk Eğitim Derneği)'ne bağlı olarak hizmet veren TED Karabük Koleji, TED Bursa Koleji, TED Konya Koleji ve TED Aliağa Koleji'nde yürütülmüş ve 9. ve 10. sınıfa devam eden 225 ergenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir soru kağıdı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; ergenler aile bütünlüğüne sahiptir. Ebeveynlerin eğitim seviyesi yüksektir. Ergenlerin annelerinin çoğunluğu çalışmazken; babaların daha çok işveren olduğu görülmüştür.Ergenler sigara, alkol ve diğer maddelerin sağlığa zararlı olduğu, vücutta hangi sistemlere zarar verdiği, hangi hastalıklara yol açtığı, bağımlılık yaptığı ve neden kullanıldıkları bilgisine sahiptir.Sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda bilgi sahibi olan ergenlerin, sigara ve alkol dışındaki maddeleri kullanmadığı; fakat sigara ve alkol kullanımının ergen grubunda var olduğu görülmüştür. Alkol kullanma davranışına sigara kullanma davranışına oranla daha fazla rastlanmıştır.Ergenlerin sigara, alkol ve diğer maddeler konusundaki tutumları incelendiğinde ise; sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda olumsuz tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Bir karşılaştırma yapıldığında ergenlerin sigara ve diğer maddeler konusundaki tutumlarının alkol konusundaki tutumlarına göre daha olumsuz olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Özel okul, madde kullanımı, ergenÖZETHARTEVİOĞLU; Aysun. ?Ortaöğretim 9. ve 10. sınıfa devam eden Ergenlerin Madde Kullanımına İlişkin Bilgi, Tutum ve Davranışları: Bir Özel Okul Örneği?, Yüksek Lisans Tezi. Ankara,2009.Bu çalışmada özel okulda 9. ve 10. sınıfa devam eden ergenlerin, madde kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçlanmıştır.Araştırma TED (Türk Eğitim Derneği)'ne bağlı olarak hizmet veren TED Karabük Koleji, TED Bursa Koleji, TED Konya Koleji ve TED Aliağa Koleji'nde yürütülmüş ve 9. ve 10. sınıfa devam eden 225 ergenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir soru kağıdı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; ergenler aile bütünlüğüne sahiptir. Ebeveynlerin eğitim seviyesi yüksektir. Ergenlerin annelerinin çoğunluğu çalışmazken; babaların daha çok işveren olduğu görülmüştür.Ergenler sigara, alkol ve diğer maddelerin sağlığa zararlı olduğu, vücutta hangi sistemlere zarar verdiği, hangi hastalıklara yol açtığı, bağımlılık yaptığı ve neden kullanıldıkları bilgisine sahiptir.Sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda bilgi sahibi olan ergenlerin, sigara ve alkol dışındaki maddeleri kullanmadığı; fakat sigara ve alkol kullanımının ergen grubunda var olduğu görülmüştür. Alkol kullanma davranışına sigara kullanma davranışına oranla daha fazla rastlanmıştır.Ergenlerin sigara, alkol ve diğer maddeler konusundaki tutumları incelendiğinde ise; sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda olumsuz tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Bir karşılaştırma yapıldığında ergenlerin sigara ve diğer maddeler konusundaki tutumlarının alkol konusundaki tutumlarına göre daha olumsuz olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Özel okul, madde kullanımı, ergenÖZETHARTEVİOĞLU; Aysun. ?Ortaöğretim 9. ve 10. sınıfa devam eden Ergenlerin Madde Kullanımına İlişkin Bilgi, Tutum ve Davranışları: Bir Özel Okul Örneği?, Yüksek Lisans Tezi. Ankara,2009.Bu çalışmada özel okulda 9. ve 10. sınıfa devam eden ergenlerin, madde kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçlanmıştır.Araştırma TED (Türk Eğitim Derneği)'ne bağlı olarak hizmet veren TED Karabük Koleji, TED Bursa Koleji, TED Konya Koleji ve TED Aliağa Koleji'nde yürütülmüş ve 9. ve 10. sınıfa devam eden 225 ergenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir soru kağıdı kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; ergenler aile bütünlüğüne sahiptir. Ebeveynlerin eğitim seviyesi yüksektir. Ergenlerin annelerinin çoğunluğu çalışmazken; babaların daha çok işveren olduğu görülmüştür.Ergenler sigara, alkol ve diğer maddelerin sağlığa zararlı olduğu, vücutta hangi sistemlere zarar verdiği, hangi hastalıklara yol açtığı, bağımlılık yaptığı ve neden kullanıldıkları bilgisine sahiptir.Sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda bilgi sahibi olan ergenlerin, sigara ve alkol dışındaki maddeleri kullanmadığı; fakat sigara ve alkol kullanımının ergen grubunda var olduğu görülmüştür. Alkol kullanma davranışına sigara kullanma davranışına oranla daha fazla rastlanmıştır.Ergenlerin sigara, alkol ve diğer maddeler konusundaki tutumları incelendiğinde ise; sigara, alkol ve diğer maddeler konusunda olumsuz tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Bir karşılaştırma yapıldığında ergenlerin sigara ve diğer maddeler konusundaki tutumlarının alkol konusundaki tutumlarına göre daha olumsuz olduğu söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Özel okul, madde kullanımı, ergen This study aims to analyse the knowledge, approach and the attitude of adolescents continuing 9th and 10th grade to the use of drugs.This research has been conducted at TED Karabük College, TED Bursa College, TED Konya College and TED Aliağa College which are appertain to Turkish Education Foundation and the datas have been collected from 225 adolescent continuing 9th and 10th grade.During the data gathering proces a questionnaire form, developed by the researcher, has been used.According to findings of the research; adolescents who take part in the research have a family integrity. The parents are highly educated. While most of the mothers are housewives, fathers are mostly employers.Adolescents are aware of the harmful effects of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. They know that these substances cause addiciton, they may lead to severe diseases. They all know why these substances are used.It has been observed that; Adolescents who have a thorough knowledge of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, are not using other drugs, however it has been seen that they are smoking and drinking alcoholic beverages. Attitude of drinking alcoholic beverages is higly encountered in comparison with the attitude of smoking.While analizing their attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, it has been observed that they have a negative attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. At this point, when a comparison has been made, their attitude towards smoking and using other drugs is more negative than drinking alcoholic beverages.With in the context of this research; we can say that the schools which are subject to this research, at a good point for preventing smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs.Key words: College, use of drugs, adolescentABSTRACTHARTEVİOĞLU, Aysun. ?Knowledge, Approach and Attitude of Adolescents at Secondary Education Continuing 9th and 10th grade to the Use of Drugs?, Graduation Thesis. Ankara 2009.This study aims to analyse the knowledge, approach and the attitude of adolescents continuing 9th and 10th grade to the use of drugs.This research has been conducted at TED Karabük College, TED Bursa College, TED Konya College and TED Aliağa College which are appertain to Turkish Education Foundation and the datas have been collected from 225 adolescent continuing 9th and 10th grade.During the data gathering proces a questionnaire form, developed by the researcher, has been used.According to findings of the research; adolescents who take part in the research have a family integrity. The parents are highly educated. While most of the mothers are housewives, fathers are mostly employers.Adolescents are aware of the harmful effects of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. They know that these substances cause addiciton, they may lead to severe diseases. They all know why these substances are used.It has been observed that; Adolescents who have a thorough knowledge of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, are not using other drugs, however it has been seen that they are smoking and drinking alcoholic beverages. Attitude of drinking alcoholic beverages is higly encountered in comparison with the attitude of smoking.While analizing their attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, it has been observed that they have a negative attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. At this point, when a comparison has been made, their attitude towards smoking and using other drugs is more negative than drinking alcoholic beverages.With in the context of this research; we can say that the schools which are subject to this research, at a good point for preventing smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs.Key words: College, use of drugs, adolescentABSTRACTHARTEVİOĞLU, Aysun. ?Knowledge, Approach and Attitude of Adolescents at Secondary Education Continuing 9th and 10th grade to the Use of Drugs?, Graduation Thesis. Ankara 2009.This study aims to analyse the knowledge, approach and the attitude of adolescents continuing 9th and 10th grade to the use of drugs.This research has been conducted at TED Karabük College, TED Bursa College, TED Konya College and TED Aliağa College which are appertain to Turkish Education Foundation and the datas have been collected from 225 adolescent continuing 9th and 10th grade.During the data gathering proces a questionnaire form, developed by the researcher, has been used.According to findings of the research; adolescents who take part in the research have a family integrity. The parents are highly educated. While most of the mothers are housewives, fathers are mostly employers.Adolescents are aware of the harmful effects of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. They know that these substances cause addiciton, they may lead to severe diseases. They all know why these substances are used.It has been observed that; Adolescents who have a thorough knowledge of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, are not using other drugs, however it has been seen that they are smoking and drinking alcoholic beverages. Attitude of drinking alcoholic beverages is higly encountered in comparison with the attitude of smoking.While analizing their attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, it has been observed that they have a negative attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. At this point, when a comparison has been made, their attitude towards smoking and using other drugs is more negative than drinking alcoholic beverages.With in the context of this research; we can say that the schools which are subject to this research, at a good point for preventing smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs.Key words: College, use of drugs, adolescentABSTRACTHARTEVİOĞLU, Aysun. ?Knowledge, Approach and Attitude of Adolescents at Secondary Education Continuing 9th and 10th grade to the Use of Drugs?, Graduation Thesis. Ankara 2009.This study aims to analyse the knowledge, approach and the attitude of adolescents continuing 9th and 10th grade to the use of drugs.This research has been conducted at TED Karabük College, TED Bursa College, TED Konya College and TED Aliağa College which are appertain to Turkish Education Foundation and the datas have been collected from 225 adolescent continuing 9th and 10th grade.During the data gathering proces a questionnaire form, developed by the researcher, has been used.According to findings of the research; adolescents who take part in the research have a family integrity. The parents are highly educated. While most of the mothers are housewives, fathers are mostly employers.Adolescents are aware of the harmful effects of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. They know that these substances cause addiciton, they may lead to severe diseases. They all know why these substances are used.It has been observed that; Adolescents who have a thorough knowledge of smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, are not using other drugs, however it has been seen that they are smoking and drinking alcoholic beverages. Attitude of drinking alcoholic beverages is higly encountered in comparison with the attitude of smoking.While analizing their attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs, it has been observed that they have a negative attitude towards smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs. At this point, when a comparison has been made, their attitude towards smoking and using other drugs is more negative than drinking alcoholic beverages.With in the context of this research; we can say that the schools which are subject to this research, at a good point for preventing smoking, drinking alcoholic beverages and using other drugs.Key words: College, use of drugs, adolescent 135

Çalısmada Türkiye'de yeni kurulan denetimli serbestlik kurumunun ne sekilde islediğini ortayakoymak amacı ile, 30.12.2005?15.06.2007 tarihleri arasında Kadıköy Denetimli Serbestlik veYardım Merkezi Sube Müdürlüğü' nde islem gören dosyaların retrospektif dosya taramasıyapılmıstır. Söz konusu dosya bilgileri tanımlayıcı istatistik kullanılarak değerlendirilmistir.Anılan süre içinde toplam 408 dosyanın islem gördüğü tespit edilmistir. En önemli bulgularabaktığımızda dosyaların karar konularının en çok uyusturucu ve uyarıcı madde kullanımı ile ilgiliolduğu görülmektedir.Hükümlülerin çoğunun denetimli serbestlik sürecinde yükümlülüklerine uygun davranısgösterdiği belirlenmistir. Hükümlülerin denetimleri bittikten sonra suç isleyip islemediklerihakkında bilgi edinilemediği görülmüstür. Özellikle hükümlülerin tekrar suç isleme riskihakkında subjektif bilgilerin olduğu, bu konu ile alakalı standart bir verinin bulunmadığıbelirlenmistir. Hükümlülere ait yas ve cinsiyet bilgilerinin ilgili defterde bulunmadığıbelirlenmistir. Bu defterlerin içeriğinin genisletilmesinin uygun olacağı düsünülmüstür.Hükümlülerin intihar girisimi oranının, Türkiye'deki intihar oranlarından oldukça yüksek olduğugörülmüstür. Madde kullanımı ile psikiyatrik hastalıkların iliskisi göz önüne alındığındaanlasmalı bir psikiyatr veya ruh sağlığı kurumunun gerekliliği ortaya çıkmıstır.Denetim görevlerinin uzmanlık alanlarının farklı olduğu ve hükümlülerden alınan bilgiler iledoldurulan formların ölçülebilir olmadığı görülmüstür. Standart uygulamanın olusması veverilerin ölçülebilmesi için bu formların standart ve ölçülebilir bilgileri içermesinin uygun olacağıdüsünülmüstür. The files that are traded in the Kadıköy Probation and Help Central Department in thedate of between 30.12.2007-15.06.2007 are combed retrospective file by aiming toexpose how the new established probation institution works in Turkey. Relevant fileinformation is evaluated by using a defining statistics.It is fixed that 408 files are traded in the pronounced time. The most important findingshows that mostly the determination issues of the files are relevant to illicit drug use.It is determined that most of convicted people behave appropriate to their obligation interms of probation. It is impossible to obtain information about weather convicted peoplecommit a crime or not after finishing their auditing is experienced. Especially subjectiveinformation exists about the possibility of recommitting a crime, there is no a standarddatum related to this issue and sex in the related notebooks is stated. Expanding thecontent of this notebook is considered.The rate of convicted people suicide is quite high then the rate of suicide in Turkey isunderstood. Psychiatrist working under agreement and psychological institution arerequired in terms of relationship between drug usage and psychopathology is come up.It is experienced that auditing official?s expertise fields are different and the forms filledwith information taken by convicted people is not measurable. It is concerned that theseforms has to be included standard and measurable in order to be formed standardapplication and measure the data. 215

Uyuşturucu madde bağımlılığına giden yol bireyin uyuşturucu maddeyi ilk defa almasıyla başlar. Zamanla birey aynı etkiyi hissedebilmek için daha fazla madde alma ihtiyacı duyar ve devam eden bu madde kullanım sürecinde uyuşturucu madde, beyin fonksiyonlarını ve davranış şekillerini etkileyerek zorlayıcı bir güç haline dönüşür. Uyuşturucu madde bağımlılığı zamanla uyuşturucu kullanımını geçici bir tercihten öte zaruri bir ihtiyaç haline getirir.Kullanılmaya başlanıldığında geçici bir haz duygusu yaşatan ancak zamanla vazgeçilemeyen bir alışkanlığa dönüşen uyuşturucu bağımlılığının sebepleri araştırıldığında bu sorunun sadece maddenin sarhoşluk verici etkisinden değil aynı zamanda sosyal sebeplerden de tetiklendiği düşünülmektedir. Özellikle modern toplumun getirdiği yenilikler ve güçlü olmayan toplum yapısı uyuşturucu maddelerin kullanımında katalizör görevi yapmaktadır.Bu çalışma yukarıda belirtilen farklı sebeplerden kaynaklanan madde bağımlılığının önlenebilmesi, talebin azaltılması, bireylerin maddelerin etkileri hakkında eğitilmeleri ve bağımlıların rehabilite edilebilmeleri için gerekli stratejileri ortaya koymaktadır.Çalışmanın sonuçları, madde bağımlığı ile toplumun sosyo-ekonomik durumu ve sosyal dinamikler arasındaki ilişkiye işaret etmektedir. Bu nedenle çalışmada, uyuşturucu madde bağımlılığı ve talep azaltımı ile, toplum odaklı mücadelede psiko-sosyal ve medikal bir yaklaşım içerisinde olma gerekliliği vurgulanmaktadır.Anahtar Kelimeler: Uyuşturucu, `uyuşturucu ile mücadele', `uyuşturucu ve toplum', bağımlılık, suç The path to drug addiction begins with that first act of taking drugs. Over time, a person may need more of the drug to get the same effect. Drug seeking becomes compulsive, in large part as a result of the effects of prolonged drug use on brain functioning and, thus, on behavior. Drug addiction makes drug use a compelling need, not a casual choice.It is realized that the drug addiction is not only a problem arising out of the availability of such intoxicating drinks and drugs but it has a great deal to do with the social conditions which create the demand for or the need for consumption of such substances. Especially, the vulnerability of the modern society plays a catalytic role in promoting the consumption and abuse of narcotic and psychotropic drugs.This study displays the need for implementing strategies for prevention of drug addiction, drug reduction, educating the people about its ill effects and rehabilitation of the addicts.The findings of the study indicate to the relationship of drug addiction with the socio-economic conditions or the social dynamics of the population. Therefore, the approach is to recognize drug addiction as a psycho-socio medical problem, which can be best, handled through community based interventions.Key Words: Drug, `combating against drug?, `drug and society?, addiction, crime 117

Syftet med studien var att öka kunskapen om och förståelsen för hiv-smittade narkomaner i kriminalvård. Den övergripande frågeställningen löd; Hur beskriver ett mindre urval av hiv-smittade narkomaner i föremål för kriminalvård sina tankar och känslor kring sin sjukdom och sin livssituation? Studien var av kvalitativ design och den vetenskapliga positionen av hermeneutisk karaktär. Det empiriska materialet bestod av intervjuer med fem hiv-smittade narkomaner i kriminalvård. Tre teman var grundläggande i intervjuerna; Tankar, känslor och reaktioner kring hiv-diagnosen, Existentiella frågor, drivkraft och copingstrategier samt Bemötande i och utanför kriminalvården. Studiens teoretiska perspektiv; kristeori, existentialistisk teori, upplevelseteori och hälsoteori, valdes i syfte att nå en ökad förståelse för intervjupersonernas upplevelse av sin livssituation. Studiens resultat och analys visade att hiv-smittan fått olika konsekvenser för de intervjuade. För tre personer blev livet bättre genom sjukdomen; två av dem menade att de annars skulle varit döda. För de övriga två innebar sjukdomen i stället att döden kommit närmare och grusat alla förhoppningar om ett bättre liv. Tolkningen visade att en möjlig förklaring till de olika förhållningssätten kunde bero på skillnader i vilken inre privat betydelse sjukdomen haft för de intervjuade, samt i vilken mån de lyckats komma igenom krisen.

UÇUCU MADDE KULLANANLARDA UYARILMIŞ GERİLİMLER ÖZET Organik solventler (özellikle toluen) lipitte çözünebilirliği sayesinde nöronların ve glial hücrelerin membran lipitlerini etkiler ve insanlarda ve hayvanlarda merkezi sinir sistemi fonksiyonlarında bozulmalara ve nörolojik harabiyete neden olur. Kavramayla ilgili, beyincik ve piramidal hasar, periferik nöropati, optik atrofi, sensorinöral işitme kaybı meydana gelebilir. Bu çalışmanın temel amacı, genç uçucu madde bağımlılarında uyarılma potansiyellerindeki olası değişiklikleri saptamak ve kinik öncesi nörolojik hasarın tespitinde uyarılma potansiyellerinin erken objektif bir belirleyici olup olmadıklarını göstermekti. Bu amaçla, uçucu madde (özellikle toluen) bağımlısı on kişilik bir grup, yaş ve cins bakımından benzer dokuz kişilik sağlıklı bir kontrol grubuyla görsel uyarılmış gerilimler (GUG), beyin sapı işitsel uyarılmış gerilimler (BİUG), somatosensoriyel uyarılmış gerilimler (SUG) ve kognitif uyarılmış gerilimleri (KUG) ölçülerek karşılaştırıldı. Toluen bağımlılarının ortalama yaşı 15.5±1.26 ve ortalama toluen kullanım süresi 4.35±2.26 yıl idi. Her iki grupta da klinik olarak nörolojik anormal bulgu görülmedi.İki grubun GUG, SUG, KUG ölçüm sonuçlan istatistiksel olarak benzerdi (p>0.05). Fakat toluen bağımlısı grupta bazı BİUG anormallikleri görüldü. Sağ kulak uyarımı BİUG ölçümünde m ve V dalgalarının latanslannın uzadığı saptandı (p=0.05 ve p=0.04, sırasıyla). Daha fazla testlerle de desteklenmesi gereken bu bulgular, (i) toluene bağlı nörolojik toksisitenin ilk önce beyin sapından başladığına ve (ii) uyarılmış gerilim ölçümlerinin klinik öncesi nörolojik hasarlar için erken bir belirleyici olarak kullanılabileceğine işaret etmektedir. Anahtar Sözcükler: Uyarılmış gerilimler, uçucu madde bağımlılığı, nörolojik hasar. IV EVOKED POTENTIALS IN VOLATILE SUBSTANCE ABUSERS ABSTRACT Organic solvents (especially toluene) affect the membrane lipids of neurons and glial cells because of their liposolubility; causing central nervous system dysfunction and neurological impairments in humans and in animals exposed to these solvents. Cognitive, cerebellar and pyramidal damage, peripheric neuropathy, optic atrophy, sensorineural hearing loss may occur. The basic objective of the present study has been to determine possible alterations of evoked potentials in young volatile substance abusers and to show whether evoked potentials might serve as an objective marker of early neurological damage. For this purpose, a volatile substance (mainly toluene) abuser group which consists of 10 individuals was compared with an age and sex matched healthy group consisting of 9 individuals using visual evoked potential (VEP), somatosensory evoked potential (SEP), brain stem auditory evoked potential (BAEP), and event related (cognitive) potential (ERP) recordings. The mean age of the toluene abuser group was 15.50 ±1.26 and the mean exposure time was 435+2.26 years. Clinical neurological abnormalities were not seen in both of the groups. All VEP, SEP, and ERP recordings were found to be statistically similar in the two groups (p>0.05). Nevertheless some BAEP abnormalities in the toluene abuser group were observed. It was found that the wave III and wave V latencies of the right ear were delayed (p= 0.05 and p= 0.04, respectively). These findings, which need to be supported by further tests, suggest that (i) the neurotoxicity of toluene begins first in the brain stem and that (ii) evoked potential recordings could indeed be used as an early marker of subclinic neurological disorders. Keywords: Evoked potentials, volatile substance abuse, neurologic impairment. 67

ÖZET Uyuşturucu Sorununun Türkiye'deki Boyutları Dünya Sağlık Teşkilatının tanımına göre, `önüne geçilmez gereksinme, yahut arzu, kullanıldığı miktarı artırma eğilimi, ruhsal, fiziksel bağımlılık hali oluşturan maddelere uyuşturucu madde denilmektedir`. Çalışmamızda uyuşturucu madde sorununun Türkiye'deki boyutunu ortaya koymak ve Türkiye için uluslararası, sağlık ve ülke güvenliği yönünden önemli bir konuma geldiğini belirlemeye çalışmaktır. Bu amaçla sorunun sosyal boyutunu ortaya koyabilmek için son 5-10 yıllık zaman dilimleri için Adalet İstatistikleri, Sağlık İstatistikleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ve AMATEM verileri toplanarak istatistiki yönden değerlendirilmiştir. Uyuşturucu maddeleri kullanmak, imal etmek, satmak, temin etmek, uygulamadaki farklılıklara rağmen her ülkede suç teşkil etmektedir. Bunun temel nedenlerinden biri, insan sağlığına zarar vermesi, diğer ise uyuşturucu kullanmaya başlamanın diğer bazı adi suçların işlenmesinde ilk basamağı oluşturması olasılığıdır. Uyuşturucu madde kullanımı insanlık tarihi kadar eskiye dayanmaktadır. Tarih içinde uyuşturucu madde suistimali, tedavi amaçlı kullammmdan daha fazla görülmüştür. Uyuşturucu konusunda ilk savaş 1839-1842 yılları arasında İngiltere ile Çin arasında yapılan Afyon Savaşıdır. Uyuşturucu madde olaylarına tarihte sık sık rastlanmakta ise de maddelerin bağımlılığının geniş alanlara yayılması ve zararlarının tam olarak bilinmemesi nedeniyle, başlangıçta uluslararası düzeyde yasaklanmasını gerektirecek herhangi bir tehlike görülmemiştir. Zaman içinde uyuşturucu maddelerin kullamrmmn insanlık için ne denli büyük bir tehlike olduğunun kavranmaya başlanması ile uluslararası düzeyde tedbirler alınması gerekliliği bilincine varılmıştır. Uluslararası çalışmalar sonucunda ülkemizin de imzalamış olduğu en önemli sözleşmeler 1961 tarihli Birleşmiş Milletler TEK Sözleşmesi, 1971 tarihli Psikotrop Maddeler Hakkındaki Sözleşme ve 1988 tarihli Birleşmeş Milletler Uyuşturucu Psikotrop Maddeler Sözleşmesidir. Bunun yanında Birleşmiş Milletler Bünyesinde ve Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC) Bünyesinde uluslararası kuruluşlar kurulmuştur. Adalet Bakanlığı İstatistikleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sağlık İstatistiklerinde de görüldüğü gibi Türkiye uyuşturucu kullanımı konusunda yükselen bir trende sahiptir. İstatistiklerde uyuşturucu kullananların eğitim düzeyi düşük, belirli bir iş sahibi olmayan gençlerden oluştuğu görülmektedir. Ayrıca AMATEM' e uyuşturucu sorunuyla ilgili başvuranların ortalama %65'i 20 yaşm altındaki gençler oluşturmaktadır. 68AMATEM'in yıllar içinde okullarda yapmış olduğu anketlerde yaşam boyu esrar kullanımı 1991'de %7, 1995'de %4 ve 1997 yılında %4,2'ye kadar yükselmiştir. Bu ciddi bir artışın göstergesidir. Ülkemizde son yıllarda madde bağımlısı kişilerin artması uyuşturucu sorununun toplumsal yönden daha fazla önem kazanmasına sebep olmuştur. Uyuşturucu alışkanlığı sağlıklı bir toplum yapışım engellediği gibi, ülkelerin ekonomik ve sosyal yapışım da bozmaktadır. Uyuşturucu kullanan kişi üretici durumundan tüketici duruma geçmektedir. Öte yandan bu tip insanların bakım ve tedavileri, uyuşturucu madde alışkanlığının önlenmesine yönelik eğitim ve polisiye tedbirler, araç ve gereçler ülke ekonomisinde yer edinmekte en Önemlisi bu maddeleri kullanan ülkenin geleceği olan gençlere zarar vermektedir. Her konuda olduğu gibi uyuşturucu sorunun giderilmesi için eğitime önem verilmesi, eğitim kurumlarında uyuşturucu maddeler konusunda derslerin konulması ve seminerler düzenlenmesi gerekmektedir. Ülkemizin uyuşturucu konusunda görevli kuruluşların değerlendirmeleri incelenerek uyuşturucu konusunda politikalar geliştirmelidir. Anahtar Kelimeler: 1) Uyuşturucu 2) Türk 3) Bağımlılık 4) Suç 69 SUMMARY The Dimensions of Drugs Problem in Turkey According to the definition by World Health Organisation, `drug substances are habit-forming medical or illicit substance`. We tried to put forward the dimensions of drugs problem in Turkey and that it reached to an important level in terms of international relations, health and security. With this aim, to expose the social dimensions of the problem, the statistical data prepared by the Ministry of Justice, Health, General Directorate of Turkish National Police and AMATEM covering the past 5-10 years were evaluated. Despite the differences in practice, to abuse, produce, sell, provide drug substances are accepted as a crime in all countries. One of the basic reasons of this is that it harms human health and that starting drug use may become the first step of criminal activities. Drug abuse goes back to early times of human history. Historically, drug has been abused more than it has been used for medical treatment. The first war on drugs is the one between Chine and England during 1939-1942. Despite the fact that drug abuse has been seen in history very often, because its damage was not known, and that it was spread to large area, no threat was seen to prohibit internationally. Only when had its damage to humanity been understood, then it was realised that some international measures against it be taken. As a result of international efforts, some agreements were sign, on the issue. These agreements to which our country is also a party, are 1961 United National TEK Agreement, 1971 Psikotrop Matters Agreement, 1988 United Nation Drugs Psikotrop Substances Agreement. Beside this, in UN, ECOSOC structure, same international organisations were founded. As indicated by the statistical data prepared by the Ministry of Justice, Health and General Directorate of Turkish National Police, abuse of drugs in Turkey has an increasing trend. According to these data, drug abusers are uneducated and have no jobs. In additions to this, %65 of the applicants to AMATEM in regard to drug problem are the young bellow 20. A survey conducted by AMATEM at school revealed that abuse of drug has increased to %4,2 in 1997 while it was %4 in 1995 and %0,7 in 1991. This indicates a serious increase. 70Depending on the increase in the number of the drug addictors, the problem gained more importance. Drug addiction prevents having a healthy social structure and ruins economic and social structure of countries. A drug abuser changer into consumer from producer. Besides, the money spent on treatment of these types of people and training and police activities to prevent drug abuse and other equipment takes a large space in countrys' economy and harms the youth which are thought to be the future of a country. To beat problem, education should be given importance and lessons on drugs should be added to training counter policy should be improved based on the evaluations made by the organisations tasked on this issue. Key Words; 1. Drug Abuse 2. Turkish 3. Addiction 4. Crime 71 75

64 ÖZET `AMATEM` tarafından geliştirilen `Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılık Eğitim Paketi` nin etkinliğinin araştırılmasını amaçlayan çalışmamız, 14-18 yaşları arasındaki, 113 erkek, 87 kız olmak üzere toplam 200 Lise II. sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Bu eğitim programı, uyuşturucu ile mücadelede, öğrencileri uyuşturucu madde konusunda bilgilendirmek, farkındalıklarını sağlamak, tutum, inanç ve görüşlerini değiştirmek hedeflerine ulaşmayı amaçlamıştır. Verilerin toplanmasında ön ve son anket olarak verilen eğitimin etkinliğini değerlendirmek için hazırlanan `Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılık Eğitim Paketi Değerlendirme Formu`, öğrencilerin verilen eğitim konusundaki düşüncelerini açıklamaları için hazırlanan `Program Değerlendirme Formu` kullanılmıştır. Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılık Eğitim Paketi Değerlendirme Formu'nun ilk ve son uygulamaları arasında, öğrencilere, uyuşturucu madde ile ilgili dört bölümden oluşan bir video filmi gösterilmiştir. Video filmi; Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılığa Genel Bir Bakış, Uyuşturucu Maddelerin Etkileri ve Sonuçları, Karar Vermek ve Davranışlarımız konularını içermektedir. Elde edilen veriler, t-testi ve varyans analizi kullanılarak SPSS programında incelenmiştir. Genel değerlendirmede, öğrencilerin uyuşturucu maddeye bakış açılarının eğitim sonrasında olumlu yönde değiştiği sonucuna ulaşılmıştır. Kız öğrencilerin erkek öğrencilere oranla eğitimden daha fazla yararlandıkları görülmüştür. Materyal hakkındaki fikirleri değerlendirildiğinde öğrencilerin materyali beğendikleri ve verilen eğitimden yararlandıkları düşüncesinde oldukları saptanmıştır. 65 SUMMARY The study in which we were aiming to determine effectiveness of ` Drugs and Drug Abuse Training Program w developed by ` AMATEM ` was carried out with 113 boys and 87 girls, totally 200 highschool students who were attending to II. class. This training program, in contend with drug abuse, aimed to inform students about drugs, as well as to provide awareness of students, and to change their beliefs and opinions. In collecting datas, as preliminary and last questionnaire ` Drugs and Drug Abuse Traning Program Evaluation Form` devoloped to evaluate the effectiveness of training, and ` Program Evaluation Form ` developed to explore opinions of students were used. Between preliminary and last applications of w Drugs and Drug Abuse Training Program Evaluation Form w students watched a video movie which has four different scenes about drugs. The theme of the movie was ; `A general point of view about drugs and drug abuse`, w Affects and conclusions of drugs `, w Decisions and behaviours `. Datas were examined in SPSS programm by using t-test and variance analysis. Generally it was concluded that students' point of view about drugs changed positively after training. It was observed that female students made better use of traning than male students. When evaluating students' opinions about material it was determined that they did like the material and training was usefull for them. 73

ÖZET Madde bağımhlığı sosyal, psikolojik, tıbbi, kültürel ve ekonomik gibi birçok boyutu olan ve toplum sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir hastalıktır. Bununla birlikte, başta sağlık elemanları ve eğitimciler olmak üzere anılan hastalığın önlenmesinde, pekçok meslek grubuna bu bağlamda önemli görevler düşmektedir. Toplumun değişik kesimlerinden insan topluluklarıyla içice olan eczane eczacılarının, iyi eczacılık uygulamaları (GPP) çerçevesinde bu hastalığa ve önlenmesine ilişkin yaklaşımlarının belirlenmesi, gelecekte bu meslek grubu üyelerinin birincil önleme çalışmalarında daha aktif rol almasına ışık tutacaktır. Araştırmada temel amaç, Ankara merkez eczaneleri kapsamında hizmet veren eczane eczacılarının madde bağımlılığına ilişkin bilgi ve tutumları ile mesleki rollerini, iyi eczacılık uygulamaları (GPP) ışığında iyileştirmeye çalışmaktır. Ayrıca, toplum sağlığım geliştirme çerçevesinde bu önemli sağlık sorununa yönelik olarak, eczacıların topluma mesleki açıdan hizmet sunma potansiyellerim arttırmaya ve bu potansiyelin davranışlarına yansımasına katkıda bulunmaktır. Araştırma tekniği olarak, eczane eczacılanyla derinlemesine görüşme (toplam 60 eczacı), eczacılık fakültesi son sınıf öğrencileriyle kendilerinin doldurdukları anket (toplam 280 öğrenci) ve yine eczane eczacılanyla yüzyüze anket (toplam 131 eczacı) uygulanmıştır.Elde edilen bulgular aşağıdaki noktalan ortaya koymuştur: * Derinlemesine görüşülen eczacıların %15'i, öğrencilerin %40.7'si ve anket yapılan eczacıların %18.3'ü madde bağımlılığının psikolojik ve fizyolojik boyutu olan bir hastalık olduğuna değinmiştir. -$- Derinlemesine görüşülen eczacıların %83.3'ü; öğrencilerin %77.1'i; gençleri; anket yapılan eczacıların %61. l'i herkesi madde bağımlılığı riski allında görmektedir. $- Derinlemesine görüşülen eczacılar, madde bağımlılığı mücadelesinde alabilecekleri rolleri şu biçimde srralamışlardrr: Hastayı bağımlılık potansiyeli olan ilaçların yan etkileri hakkında uyarmak (%46.7), bağrmhhk potansiyeli olan ilaçlan reçetesiz satmamak (%43.3), hasta-eczacı üetişimine önem vermek (%18.3). Öğrenciler, eczane eczacılannm madde bağımlılığı ile mücadelede şu rolleri alabileceklerine inanmaktadır: Madde bağımlılığının engellenmesi yönünde eğitim verme ve eğitime katılmak (%53.9), damşmanlık hizmeti sunmak (%26.1), bağımlılık potansiyeli olan ilaçlan reçetesiz satmamak (%25.7). ^ Derinlemesine görüşülen eczacıların madde bağımlılığı eğiliminde hedef kitle olarak ilk üç sırada %71.7 oranında gençler/öğrencileri; %26.7 oranında çocuktan; %30 oranında anne-babalan görmektedir. Öğrencilerin madde bağımlılığı eğitiminde ilk üç şurada hedef kitle olarak gördükleri gruplar şöyledir: Gençler/öğrenciler (%86.4), çocuklar (%30.4), herkes (%13.9). vı^ Anket yapılan eczacıların hepsi madde bağımlılığı ve önlenmesine yönelik yüksek tutuma sahiptirler. $- Eczane eczacılarının %69.6'sı, eczacılık fakültesi son sınıf öğrencilerinin %69.9'u fakültede lisans düzeyinde, madde bağımlılığı konusunda aldığı eğitimi yetersiz bulmaktadır. ^ Anket yapılan eczacıların, %75.6'sı madde bağımlılığının engellenmesinde eğitimin rolünün çok önemli, %22. l'i önemli, %2.3'ü orta derecede önemli olduğunu belirtmektedir. $- Eczacıların madde bağımlılığı ve önlenmesi konularında, lisans düzeyinden başlayarak daha kapsamlı eğitilmeleri gerekmektedir. Meslek mevzuatında gerekli değişiklikler yapılarak, eczacıların bu alandaki roUerinin desteklenmesi doğru olacaktır. Eczacıların tutumlanmn profesyonel davranışlara dönüşebilmesi için, iyi eczacılık uygulamaları (GPP) anlayışının yaşama geçirilmesine dönük önlemler alınmalıdır. Böylece, bir taraftan halk sağlığının geliştirilmesi, diğer yandan da mesleğin imajının iyileştirilmesi mümkün olacaktır. Anahtar Kelimeler: Madde Bağımlılığı, Eczacının Rolü, Eczane Eczacılığı, Sosyal Eczacılık, İyi Eczacılık Uygulamaları (GPP). vıı ABSTRACT Substance abuse is a disease which has social, psychological, medical, cultural and economic dimensions. It also theratens public health in a very serious way. However, especially health professionals and educators have vital roles in the prevention of this disease. As community pharmacists are close to community, in the light of Good Pharmacy Practise (GPP) guidelines they will take more active roles in the prevention of substance abuse. In this study the main aim is to make a contribution for improving the professional roles of the community pharmacists serving in Ankara in terms of substance abuse knowledge and attitudes in the light of GPP. Besides, concerning this serious health issue from health promotion perspective, expanding the potential roles of pharmacists counseling activities is aimed. The research technique employed has been in-depth interviews with community pharmacists (a total of 60 pharmacists), self-administered questionnaire with school of pharmacy students (fourth year students) (a total of 280 students) and face to face interviews (a total of 131 pharmacists) through a questionnaire. The obtained findings indicate the following points: $- Of the pharmacists who are in-depth interviewed, %15; of the students, %40.7 and of the pharmacists who are interviewed through a questionnaire, %18.3 stated that substance abuse is a disease which has both psychologic and physiologic characteristics. viu- Of the pharmacists who are in-depth interviewed, %83.3; of the students, %77. 1; found teenagers; of the pharmacists who are interviewed through a questionnaire %61. 1 found everyone in the community under the risk of substance abuse. Of the pharmacists who are in-depth interviewed, indicated that they can take the following roles in the prevention of substance abuse: warning the patient/consumer about the adverse reactions of medicines which have dependence risk (%46.7), not to sell medicines which have a risk of abuse (%43.3), giving priority to patient-pharmacist communication (%18.3). Whereas students believe that community pharmacists can take these mentioned roles in the prevention of substance abuse:Educating people against drug abuse and participating continuing education programs (%53.9), providing counseling service regarding substance abuse (%26.1), not to sell medicines which have a risk of abuse without prescription (%25.7). Of the pharmacists who are in-depth interviewed, %71.7 assume that teenagers/students; %26.7 assume that children; %30 assume that parents have to be the target group in the education of substance abuse prevention. Whereas of the students, %86.4 assume that teenagers/students; %30.4 assume that children and %13.9 assume that everyone in the community have to be the target group in the education of substance abuse prevention. All of the pharmacists who are interviewed through a questionnaire have a positive attitude concerning prevention of substance abuse. Of the community pharmacists, %69.6; of the students, %69.9 stated that the undergraduate education concerning substance abuse in the school of pharmacy was inadequate. ixOf the pharmacists who are face to face interviewed %75.6 stated that education is very important, %22. 1 indicated that education is important. And %2.3 of the pharmacists stated that education has an avarege importance in prevention of drug abuse. Pharmacists should be educated in a more comprehensive way concerning drag abuse and drug abuse prevention from the beginning of their undergraduate education. Necessary changes have to be made in the legislation about Pharmacy and Pharmaceutical Services. Also, it will be useful to give support for the role of the pharmacists in this context. In order to change the pharmacists' attitudes into action, some measures should be taken. So that good pharmacy practice (GPP) guidelines can be applied in daily life. Thus it will be possible to improve the public health as well as the image of pharmacy profession. Key Words: Substance (Drug) Abuse, Pharmacists' Role, Community (Retail) Pharmacy, Social Pharmacy, Good Pharmacy Practice (GPP). x 320

72 tabaka kromatografisini kullanması, uygulanan çalışmanın hızlılığı ve basitliği açısından son derece önemlidir. ÖZET Güvenlik güçlerimizce, olay yerinde bulunan maddelerin uyuşturucu madde sınıflandırmasına girip girmediğinin pratik kimyasal araştırma yöntemleri ile analiz edilerek ortaya çıkarılması çok büyük önem taşımaktadır. Yurt dışından ithal edilen narkotik kitlerinin standardizasyonunun sağlanarak yurt içinde imal edilmesi ve bu tür kitleri kullanan güvenlik gücü personelinin eğitimlerinin sağlanması gerekmektedir. Ayrıca, ince tabaka kromatografîsinin kullanılarak basit görsel yöntemle uyuşturucu maddelerin analizinde kullanılması sağlanmalıdır. Bu amaçla, çalışmalarımızda yasal olarak uyuşturucu madde sınıfında olan maddeler spot testlerle ve ince tabaka kromatografisi analizleriyle standartiaştırılmış, görsel bilgiler verilerek çalışmalar tamamlanmıştır. Anahtar Kelimeler; 1. Uyuşturucu 2. Spot Test 3. İnce Tabaka Kromatografisi 4. Analiz 73 SUMMARY It is very important to analyze the narcotic materials with pratical chemical investigation methods whether the materials which were found at crime scene are narcotics or not. It needs to produce narcotic kits in our country by standardizing the narcotic kits which is imported from foreign countries and security forces personnels which are use this kind of kits are needed to be trained. For the analyzing of the narcotic materials with simple visual methods, it must be provided to be used the thin layer cromatography also. For mis purposes, in our studies, the materials which are legally accepted as narcotic class, standardized by spot tests and thin layer cromatography analysis and the study was completed by giving visual information. Key Words; 1. Narcotics 2. Spot Test 3. Thin Layer Chromatography 4. Analyse 76

12. Özet Bu araştırma, lise öğrencilerinin psikoaktif maddeleri tanıma, kullanma düzeyleri ve kullanmaları üzerinde bazı değişkenlerin etkili olup olmadığını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Evren olarak İstanbul liseleri alınmış, örneklem olarak alınan 6 okuldaki 1094 öğrenciye anket uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen verilerin bilgisayarda SPSS 7.5 istatistik programı ile analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; Lise 1., Lise 2. ve Lise 3. sınıf öğrencilerinin sigara, içki ve psikoaktif maddeleri tanıma, kullanma ve sürekli kullanma yüzdeleri belirlenmiştir. Sigara, içki ve sakinleştirici, uçucu, esrar kullanım oranlarının yüksek olduğu, diğer maddelerin kullanım oranlarının %04 ile %2,4 arasında değiştiği görülmüştür. Kızlara göre erkeklerde, dersleri zayıf ya da en başarılı olanlarda; gelecekle ilgili keskin başarı beklentisi olanlarda; gelir düzeyi 1000-2000$ (450-900 milyon TL) arasında olanlarda; lüks semtlerde oturanlarda; annesi yüksek okul, lise; babası lise, yüksek okul mezunu olanlarda; ailesi serbest bırakanlarda; ailesi ara sıra iyi davranan ve hiç iyi davranmayanlarda; kendi cinsinden hiç arkadaşı olamayanlarda, arkadaşı varsa sayısı fazla olanlarda, 1, 2-4, 11 'den çok flörtü olanlarda, grupta lider yardımcısı ve lider konumunda olanlarda; grubun etkisi olumsuz veya hem olumlu hem olumsuz olanlarda; depresyon ve sürekli kaygı puanı yüksek olanlarda madde kullanım oranının yüksek olduğu; görülmüştür. 12. Summary This research has been done to determine whether some variables have some influence on the knowledge of the high school students about drugs, their level of using it, and their usage of drug. This research has been based on high schools in Istanbul, as a sample, the survey has been applied to 1094 students in 6 high schools. The data which is the result of these surveys has been analysed on computer in the SPSS 7.5 statistic program. According to the result of this analysis, the percentage of the knowledge of high school Lise 1, Lise 2 and Lise 3 students about tobacco, alcohol, drugs, their usage of drugs and their permenant usage of drugs has been identified. It has been seen that the rate of using cigarette, alcohol, sedatives, inhalant- volatille and drugs is high and that the rate of using other items shows changes ranging between %04-%2.4. It has also been seen that the rate of using any kinds of drug is high among those whose grades are bad and those who are the most successful ones; those who have certain expectations of success in future and those whose incomes are between 1000-2000$ (450-900 milyon TL); those who live in rich areas, those whose mother is a university, highschool graduate or father is a high-school, university graduate, those who are allowed to live more freely and those who are treated well from time to time, and who have never been treated well by their parents, those who have no friends on their own sex, those who have too many friends, those who have 1, 2-4, and more than 1 1 flirts, those who are the assistant of the group leader and who have the position of a leader, those who are affected by the group in a negative way or both the positive and negative way; those whose anxiety and depression points are constantly high. H5 149

Çalışmanın genel olarak amacı; Türkiye'de uyuşturucu sorunu ile mücadelede yürütülecek halkla ilişkilerin geçerliliği ve gerekliliğini araştırmak ve bu doğrultuda elde edilecek bulgulardan hareketle çözüm önerileri getirmektir. Konunun bilimsel bir temele dayandırılabilmesi için, iki ayrı anket formu hazırlanmıştır. Bunlardan birisi Ankara Gazi Üniversitesinde öğrenim gören 56 öğrenciye, diğeri ise İstanbul'da AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi)'nde tedavi görmekte olan 43 uyuşturucu bağımlısı hastaya uygulanmıştır. Yapılan anket çalışmalarının analizi neticesinde; a) Uyuşturucu bağımlılarının önemli bir bölümünün, kullanmaya başlamadan önce kullandıkları madde hakkında yeterince bilgi sahibi olmadıkları, b) Uyuşturucu ve zararları konusunda halka danışmanlık hizmeti verecek kurumlara ihtiyaç olduğu, c) özellikle, risk grubundaki gençlerin, uyuşturucu ve zararları konusunda uyarılmaları gerektiği tesbit edilmiştir. Elde edilen bulguların literatür ışığında tartışılması sonucunda; uyuşturucu ve zararları hakkında halkın bilgilendirilmesi ve ayrıca uyuşturucu kullananların tedaviye teşvik edilmesi konusunda halkla ilişkilerin gerekli olduğu düşünülmektedir. Bu tür bir çalışmanın başarıya ulaşması için sadece halkla ilişkiler tekniklerinin kullanımı değil, aynı zamanda halkla ilişkilerin bilimsel düzeyde ele alınması da gerekir. The study generally aimed at the research of the necessity and validity of public relations on struggling against drug problem in Türkiye and in the light of the findings to advice some proposals for the solution of the problem. In order to consider the topic in a more scientific way, two different public surveys were prepared. One of them was applied to 56 students in Gazi University in Ankara and the other one was applied to 43 drug addicts under treatment in AMATEM (the Treatment Centre for Alcohol and Substance Addicts) in Istanbul. As a result of the analysis of the findings acquired during the research, the followings were established; a) Before beginning of using illicit drugs, the considerable amount of the drug addicts had not sufficient knowledge regarding the substance in question. b) There is a need for the counsellor institutions informing people on illicit drugs and their harms. c) Especially the youth in the risk group for drug abuse should be warned on illicit drugs and their harms. The arguing of the findings in the light of the literature resulted in the necessity that the public should be informed of the illicit drugs and also the drug addicts should be encouraged for treatment. This task can not only be tackled with using the technics of public relations, but with using public relations scientifically. 137

ÖZET Türkiye'de suçu önlemeye yönelik bir eğitim stratejisinin oluşturulmaya çalışıldığı bu tezde, önce suçun çeşitli ta nımları yapılmış ve devamında suçla mücadelenin gereklili ği vurgulandıktan sonra, somut çözüm önerileri oluşturula bilmesi için mücadele edilecek bir suç tipinin tespit edil miştir. Toplumun sağlığı ve sistemin verimliliği açısından ciddi bir tehlike oluşturan ve genel olarak suç işlemede önemli bir kriter olan `uyuşturucu madde kullanımı ve u- yuşturucu madde suçları` hedef alınmıştır. Mücadele edilecek suç tipi bu şekilde ve gerekçeli olarak belirlendikten sonra uyuşturucu madde ticaretinin bir sek tör olduğu, bu nedenle mücadelenin ekonomik kurallar ile yapılması gerekliliği vurgulanmıştır. Ekonominin kuralları na göre verilecek mücadelenin ise sorunu çıkış noktasın da ele alan çok boyutlu bir strateji izlenmek sureti yapılma sı gerektiği noktasına ulaşılmıştır. Bu aşamadan sonra çalışmamızda Türkiye'nin gerçekleri ve somut verileri gözönünde tutularak uyuşturucu madde kul lanımı ve uyuşturucu madde suçları ile mücadelenin strate jisinin birincil önlemeyi hedef alması gerektiği sonucuna varılmıştır. Daha sonra, birincil önleme yapılabilmesi için zaruri olan Türkiye'ye özgü risk ve koruyucu faktörlerin tespiti yapıla- -130-rak eğitim stratejisinin çatısı kurulmuştur. Çalışmamızın devamında oluşturulan bu eğitim stratejisi ile benzerlik arz eden ve dünyada verimliliği kanıtlanmış iki eğitim progra mının özellikleri verilmiştir. Çalışmamızın son kısmında ise önleme faaliyetlerinin yasal açıdan desteklenmesinin zarureti nedeni ile yapılması ge rekli yasal düzenlemeler ve oluşturulması gerekli kurumlar açısından önerilerde bulunulmuştur. Önerilerinde bulunduğumuz yasal düzenlemelerin yapılması ve kurumların oluşturulmasını takiben uyuşturucu madde kullanımı ve uyuşturucu madde suçlarında azalmasının tespiti halinde gerekli uyarlamaların yapılması ile çalış mamızda izlenen yöntemden diğer suç tiplerinin de oluş madan önlenmesi ile ilgili olarak faydalanılabilecektir. -131- 137

115 7. ÖZET 1992 ve 1994 yıllarını kapsayan bu çalışmada Adli Tıp Kurumu' nda yapılan otopsilerde uyuşturucu madde alınmasına bağlı ölümler ile uyuşturucu madde almış olduğu saptanan olgular incelenmiş ve uyuşturucu kullanımını çeşitli boyutları ile inceleyen bir veri oluşturulması amaçlanmıştır. Toplam 4138 adet otopsi raporu incelenmiş ve 128 olguda (%3.09) uyuşturucu madde tespit edilmiştir. Bunlardan 105 olguda ölüm sebebi yükek doz uyuşturucu alımına bağlanmış, 23 olguda ise otopside alman örneklerde uyuşturucu madde bulunmuş ancak ölümün meydana gelişinde başka faktörlerin de etkili olduğu saptanmıştır. 1986 ile 1994 yılı verileri karşılaştırıldığında 9 yıl içinde otopsi sayısında %74'lük (1275'den 2224'e çıkmıştır), buna karşılık uyuşturucu madde tespit edilen olgu sayısında %1183'lük (6' dan 71' e çıkmıştır) bir artış gerçekleşmiştir. Uyuşturucu tespit edilen olgu sayısının toplam otopsi sayısına oranı ise 1986' da %0.47, 1994' de %3.19'dur. Toplam otopsi sayısı içinde uyuşturucu madde alımına bağlı ölümler ve uyuşturucu116 madde almış olduğu saptanan olguların sayısı giderek artmaktadır. Olguların ölüm yaşı 1992 ve 1994 yılları toplamında 35-39 yaşlar arasında yoğunlaşmaktadır, ancak ölüm yaşının 1994 yılında 1992' ye göre daha genç yaşlara kaydığı görülmektedir. 1992' de 25-29 yaş arasında 6 ölüm varken bu 1994'de 17'ye çıkmıştır. Uyuşturucu madde alımının erkeklerde kadınlardan daha fazla olduğu görülmüştür. 128 olgunun 120' si (%93.75) erkek, 8' i (%6.25) kadındır. Ölümden sonra 44 kişi ev ve otelde, 47 kişi gözden uzak açık mahalde (ıssız sokak, park, sahil vb.) bulunmuş, 24 kişi de hastanede ölmüş veya hastaneye ölü duhul etmiştir. Dış bulgularda dövme (32 adet), eski keşi nedbeleri (33 adet), iğne pikür izi (54 adet), eski yara nedbesi (27 adet), ekimozlar (32 adet) ve sıyrıklar (42 adet) dikkat çekmektedir. Ölüm nedenleri arasında morfin intoksikasyonu 83 adet ile ilk sırayı almaktadır. Ayrıca morfin117 intoksikasyonu 19 olguda da başka nedenlerle birleşerek ölüme sebebiyet vermiştir. İç organların histopatolojik incelemesinde akciğer ve beyinde hiperemi ve ödem göze çarpmakta. Yine akciğerde intra-alveoler kanama, lobüler pnömoni ve tüberküloz, karaciğerde staz, siroz, yağlanma ve hepatit, kalpte hipertrofik kardiyomyopati görülmektedir. Kan, idrar, iç organ, cilt ve cilt altı örneklerinin kimyasal analizinde en çok idrarda veya alınamadığı durumlarda mesane çalkantı suyunda uyuşturucu madde bul gul anmış t ir (120 olgunun idrar örneğinde uyuşturucu tespit edilmiştir). Bu uyuşturucu metabolizmasına uygun bir sonuçtur. 118 SUMMARY In this study comprising the years 1992 and 1994, the facts and deaths related to the use of narcotic drugs are examined with the help of the autopsy reports of forensic medicine and it is aimed to establish a database studying the various dimensions of drug addiction. 4138 autopsy reports were examined and in 128 of them (3.09 %) narcotic drug was found. 105 of these facts were caused directly by the high dose of drug and in 23 of them there were different factors in addition to the use of drug. The number of autopsies within the period of 9 years increased by 74 % from 1275 in 1986 to 2224 in 1994 whereas the number of facts related to the narcotic drugs increased by 1183 % from 6 to 71. The ratio of the number of facts relating narcotic drug to the total number of autopsies was 0.47 % in 1986 and 3.19 % in 1994. The number of facts with respect to the use of drug and the number of deaths due to the narcotic drugs are increasing more and more.119 During 1992-1994 period, one can observe that the age of death of the patients was 35-39, although in 1994, it is observed that the patients were dead younger than in 1992. As against 6 deaths in the 25-29 age slice in 1992, this ratio went up to 17 in 1994. Also the ratio of drug addiction was higher in males as compared to females. In fact 120 of 128 patients (93.75 %) were male and 8 were female (6.25 %). 44 patients died in house or hotels, 47 patients were found dead in remote areas such as parks, seashore etc., and 24 persons lost their lives while they were in hospital or were taken to hospital dead. The reasons were tattoo (32 cases), old cuts (33 cases), syringue traces {54 cases), old wounds (27 cases), bruise (32 cases) and small wonds (42 cases). The main reason of deaths in morphin intoxication (83 cases). This kind of intoxication was also among the secondary reasons by interaction with other factors in 19 cases. The histopatologic examination of lungs and brain demonstrated the existence of hyperemy and oedema.120 Also one can find bleedings within the alveoles, or pneumonia in lobes; and tuberculosis, cyrrhose and hepatitis in the liver; as well as hypertrophic cardiomyopathy in the heart. The chemical analysis with respect to the samples of the blood, urine, skin, underskin and internal organs showed that the narcotic drug has been found mostly in the urine or urinary bladder fluid. In most of the cases drug is found in the urine (120 cases). This stiuation is absolutely conform of the metabolism of the drug. 130

ÖZET Genelde her toplumda, duygusal keşmekeştik gösteren bir çok insanın gerçeklerden kaçmak, günlük yaşantının zorluklarından kurtulmak için düşünce ve duygularını uyuşturan gerçekdışı bir yaşantı veren maddelerin zararlı etkilerine sığındıkları bilinen bir olgudur. Bugün dünyanın pek çok ülkelerinde, çeşitli uyuşturucu maddelere ve psikotropik maddelere olan bağımlılık, üzerinde önemle durulması ve çözümlenmesi gereken büyük bir sorun olarak ortadadır. Ülkemizde de teknolojik gelişme, sanayileşme, şehirleşme, hızlı nüfus artışı, işsizlik, ekonomik ve sosyal krizler ve kimlik bunalımı gibi nedenlerle uyuşturucu maddeleri kullanan ve bunlara karşı bağımlı duruma düşen kişi sayısı artmaktadır. Uyuşturucu maddelerin zararlarını önlemek için, Türk Ceza Yasamız bazı cezalar öngörmüştür. Sorunun sadece cezai yaptırımlarla çözümlenemeyeceği olayın; sosyolojik, psikolojik vb. boyutlarının olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir. ABSTRACK Generally in every nation, there are many people in emotional contusion longing to escape form reality and to get rid of daily life difficulties they take refuge in relaxing power of drugs. Today, drug addiction and psychotherapic substances are one of the problems of the many world countries waiting to be sohred. In our country too, due to technological development, industrialisation, improving city life, increasing population, economical and social crisis and loss of identity, number of the poeple who get addicted to the drugs are increasing. To prevent the use of the drugs, some of the laws are updated and rearranged. But this can not be solved by means of the sanctions of the Turkish Law. The psychological and sociological sides of the matter should be taken into consideration and this is what all people agree on. VI 146

ÖZET Bu araştırma, Üniversite öğrencilerinde psikoaktif madde deneyimlerinin, tutumlarının ve kaygı düzeylerinin saptanması amacıyla yapılmıştır. 1997-98 öğretim yılı Güz Dönemi'nde, Mimar Sinan Üniversitesi'nin Fen-Edebiyat, Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültelerinden katmanlı örnekleme yoluyla seçilmiş 720 öğrenciye, kimlikleri sorulmadan Anket ve Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, sigara içme %38,6, alkol kullanımı %53,2, uyuşturucu-uyarıcı madde deneyimi %15,3 ve uyuşturucu-uyarıcı maddelerin son bir ay içinde kullanımı %5,1 oranlarında bulunmuştur. En çok denenen uyuşturucu-uyarıcı madde %8,2 ile esrardır. Mimar Sinan Üniversitesi öğrencilerinin Durumluk kaygı puan ortalamaları 41,42; Sürekli kaygı ortalamaları 44,59 olarak bulunmuştur. Kız öğrencilerin sürekli kaygı puan ortalamaları, erkek öğrencilere göre yüksek düzeyde bulunmuştur. Psikoaktif maddeler ile değişkenler arasındaki ilişkilere bakıldığında alkol ve sigara kullanımı ile durumluk kaygı arasında; diğer psikoaktif maddelerin deneyimi ve kullanımı ile, hem durumluk hem de sürekli kaygı düzeyleri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Alkol ve sigara kullanımı ile madde deneyimi açısından kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Son bir ay içinde madde kullanımı ile alkol tüketim sıklığında ise erkek öğrenciler anlamlı düzeyde öndedir. Anne veya babanın eğitim düzeyinin yüksek olması, anne veya babanın ölmüş olması ve düşük gelir düzeyi, alkol ve sigara ile diğer psikoaktif maddelerin kullanımında önemli değişkenler olarak bulunmuştur. Sigara ve alkol kullanımı ile diğer uyuşturucu-uyarıcı maddelerin deneyim ve kullanımları arasında çok yüksek ilişkiler görülmüştür. Bu durum, alkol ve sigaranın özellikle yüksek oranda tüketiminin, diğer maddelerin denenmesi ve kullanılmasında etkili değişkenler olduğunu düşündürmektedir. n SUMMARY The aim of this study, is to assess the extent of psychoactive substance use, attitudes and anxiety levels among university students. The Survey Questionnaire and State-Trait Anxiety Inventory was administered to 720 students of Mimar Sinan University. The students are choosen by stratumly sampling from School of Sciences, School of Arts and School of Architecture of the University in the 1997-98 fall education term. It was found that, tobacco smoking is 38,6%; alcohol use 53,2%, substance experience 15,3% and substance use in the last month 5,1% between the students. The most attempted substance is cannabis with 8,2% ratio. The anxiety levels of Mimar Sinan University Students is 41,42 for State Anxiety and 44,49 for Trait Anxiety. The Trait anxiety level of the girl students is higher than mens. It was found positive association between high state anxiety level and tobacco smoking and alcohol use; between high anxiety level (both state and trait) and other substance use. There is no association between sex and tobacco or alcohol use, but masculinity is found as an important factor in substance use and frequent alcohol use. Parents high education level; parents death and low economic status were found as important variants in tobacco smoking, alcohol and other psychoactive substance use. It was found a highly positive association of tobacco or alcohol use and substance using. This case, shows that especially high rate of alcohol and tobacco use has an important impact on other psychoactive substance experience and use. m 153

TÜRKÇE ÖZET Araştırmamızda İslam Hukukunda uyuşturucu maddelerin hükümlerini ortaya koymaya çalıştık. Giriş bölümünde konuya ışık tutması açısından, uyuşturucu maddelerin dünyada ve ülkemizde gelişimini ve fakihlerin uyuşturucuların nitelikleri hakkındaki görüşlerini aktardık. Konuyu, önce suç olarak ele alıp tanımlamasını ve şer' i nasslardaki mesnedini araştırma ya çalıştık. Daha sonra failin hangi şartlara haiz olması gerekir, suçun maddi ve ma'nevi unsurları nelerdir, kusur yeteneği, zorla bu maddelerin kullandırılması, bu maddelerle tedavi olma hükmünü ve suçun hangi vesilelerle ispat edileceğini anlattık. Konuyla ilgili açık bir nass olmamakla birlikte, bu maddelerin içkiye kıyaslanması ve İslam Hukukunun genel kaide ve prensiplerinden bu maddelere bakış açısını izah ettik. Cezayla ilgili bölümde, bu maddelere ceza verilmesinde gözetilen hedef, aklın korunmasının hikmetlerini ve bu cezanın ceza sistemi içerisindeki yerini anlatmaya çalıştık. Daha sonra cezayla ilgili İslam Hukukunun verdiği -fakihlerin görüş farklılıklarıyla birlikte- cezanın ne ve nasıl olduğu, uygulama şekli ve hakimin takdir yeteneği, suçlunun topluma kazandırılması için tedavi, ıslah ve te'dibi ve yollarını aktarmayı denedik. vıı İNGİLİZCE ÖZET Title: The Crimes and punishments of Drugs in Islamic Law In this research, It is tried to be put forward the provisions and legal injunctions about of drug elements in Islamic Law. Aiming this goal, we have given historicil uprise of drugs in our country and in the world in the introduction of this work, to contribute to understanding of main subject. Firstly, the drugs are taken into account and defined as a crime, at the same time their prohibition proofs have been shown from main Islamic sources. Thereafter, the provisions that the guilty has to bear, subjective and objective requirements of the crime have been discussed. Meanwhile; `the ability of crime`, `use of this elements under force`, `opinions of muslim lawyers about use of these elements for treatment` and `the ways of proof for this crime` subjects have been studied in detail. As no direct proof on these matters are found in main sources, It is discussed under comparison with the alcoholic drinks from the point of wiev `how generel provisions of Islamic Law regard these elements`. As regards the punishments; `the goals of punishing the criminals`, `the wisdom of human mind protection` and `the place of this punishment in Islamic criminal system` subjects have been tried to be given. After these presentations, varios and different ideas of the well-known Islamic Lawyers on `the punishment` for use and trade of these elements are reported. Lastly, the judge's opinion and jurisdiction, the ways of treatment and rehabilitation of the addicts of drugs were the subject that concluded this work. vm 105

Çalışmada İstanbul ili çeşitli semtlerinde yaşayan 50 erkek uçucu madde bağımlısı sokak çocuğunun öz ve soy geçmişlerine ait anamnezleri alınmış, fizik muayene ve hemogram bulguları incelenmiştir. Deneklerin %84'ü sokakta, %16'sı Sokak Çocukları Gönüllüler Derneğinin oluşturduğu Umut Evi'nde yaşamaktaydılar. Olguların %58'ini İstanbul'a göç eden ailelerin çocukları oluşturmuş ve bu göçün büyük kısmının doğu ve güneydoğu bölgelerinden olduğu tespit edilmiştir. Olguların %42'sini ise İstanbul'da doğan ve büyüyen çocukların oluşturduğu saptanmış olup deneklerin ifadelerine göre bu grubun %61 'inin daha önceden göç eden ailelerin çocukları olduğu tesbit edilmiştir. Deneklerin yaşları 14 ile 30 arasında değişim göstermekte olup ortanca yaş 18 olarak saptanmıştır. Olguların uçucu madde bağımlılıkları ise 2 ile 18 yıl arasında değişim göstermiş, ortalama 9 yıl bulunmuştur. Çalışmanın temel amacı uçucu maddelerin ayrı ayrı ve birlikte kullanımı ile oluşabilecek hemogram değişimlerini saptamak olduğundan, gruplar amaca uygun şekilde oluşturulmuş benzen kullananlar Aı, toluen kullananlar A2, her iki maddeyi de birlikte kullananlar A3 grubuna alınmıştır. Literatür bilgileri*6,22,52*53,54,55* doğrultusunda, grupların kullandıkları uçucu maddelerin 40doz ve süresi biyolojik etki oluşturabilecek sınır değerlerin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen normal dışı hemogram bulgularının gruplara dağılımı ile kullanılan benzen dozu arasında paralellik saptanmış olup, patolojik hemogram bulgularının, en yüksek dozda benzen kullanılan A3 grubunda yoğunlaştığı, bunu benzen dozu ile paralel olarak sırasıyla Aı ve Â2 gruplarının izlediği görülmüştür. Çalışma sonucunda normal dışı hemogram bulguları olarak sıklık sırasına göre; anemi, lökositoz, trombositopeni ve anemi.mutlak eozinofili, trombositoz ile birlikte anemi ve lökositoz, trombositoz tespit edilmiş olup bu bulgular literatür bilgileri ile kıyaslanabilir oranlarda bulunmuştur. Bununla birlikte literatürde bildirilen pansitopeni(6,7,11), lenfositoz(6-59>, bazofili(6), lenfopeni*39,61*, lösemi

Bu çalışma, lise öğrencilerinin uyuşturucu-uyarıcı madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksinimlerini belirlemek ve sonuçlar doğrultusunda gerçekçi öneriler geliştirmek amacıyla tanımlayıcı araştırma yöntemine göre planlanarak 1995-1996 öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Çalışmamıza, İstanbul iline bağlı Bakırköy İlçesi sınırları içinde yer alan üç liseden 980 öğrenci alınmıştır. Araştırma kapsamına alınan okulların öğrencileri basit rastlantısal yöntemle seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır Araştırma ile ilgili formlar sınıfla ra girilerek çalışmanın amacı ve sorular hakkında bilgi verildikten sonra dağıtılmış ve yanıtlandıktan hemen sonra toplanmıştır. Öğrencilere uygulanan veri toplama aracından elde edilen bilgiler bilgisayar yolu ile istatistik sel olarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin % 33.7'nin sigara içmeyi denediği ve bunların % 31.2'nin sigara içmeye devam ettiği bulunmuştur. Öğrencilerin % 19.5'i- nin alkollü içkiyi farklı aralıklarla içtiği ve erkek öğrencilerde alkollü içki içme oranının kız öğrencilerden daha fazla olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin % 2.3'nün sakinleştirici ve yatıştırıcı ilaç, % 3.2'nin esrarı denedikleri belirlenmiştir. Sigara ve alkollü içki içme oranı yakın arkadaşları ve aile üyeleri sigara ve alkollü içki kullanan öğrencilerde artmaktadır.79 Öğrencilerde sigara ve alkollü içkiyi ilk kez kullanım nedeni zevk-eğlence, kutlama ve özel toplantılar olarak belirlenmiş, sürdürme nedenleri olarak zevk-eğlence, sorunlardan uzaklaşma, çevreye uyumun ilk sırada yer aldığı görülmüştür. Öğrencilere uyuşturucu-uyarıcı maddeler öncelikle ölüm, toplum sal sorun, merak, kaçış, başka bir dünya, gençlik gibi kavramları çağrıştır maktadır. Öğrencilerin % 36.8'nin uyuşturucu-uyarıcı maddeler konusunda kendilerini yeterli düzeyde bilgili hissetmedikleri saptanmıştır. Öğrencilerin % 90.6'sı uyuşturucu-uyarıcı maddelerin kullanılmasını dünyada ve ülkemizde toplumsal açıdan önemli bir sağlık sorunu olarak görmektedir. Öğrencilerin % 85.9'u sigara, alkollü içki, uyuşturucu-uyarıcı maddelerin zararları, korunma yollarının eğitim politikaları/programları içinde yer almasını istemektedir. Öğrencilerin % 59.8'inin uyuşturucu-uyarıcı maddelerin kullanımının önlenmesine yönelik kampanyalarda aktif rol almak/sorumluluk üstlenmek istedikleri belirlenmiştir. 80 8. SUMMARY This stud was carried out in 1995-1996 education term in order to determine the health education needed by the students concerning the detrimental effects of narcotic-stimulant substance use and to propose realistic precautions according to these results. Nine hundred eighty (980) students from 3 high schools located in Bakırköy, Istanbul participated in this study. Simple randomization was used for student, selection. The data were collected using a questionnaire sheet. The sheets were distributed after the students were informed about the questionnaire and the items and were immidiately collected after they were answered. It was found that 33.7% of the students have tried cigarette smoking and 3.1.2% of these continued smoking. The study revealed that 19.5% of the participants used alcoholic beverages in various intervals and the rate of alcohol use was higher in male students. Approximately 2.3% of the students reported to have tried sedative and tranquilizing drugs and 3.2% have tried cannabis use. The rate of smoking and alcohol use was higher in those students whose close friends and family members smoked and used alcohol. The reason to use alcohol and cigarettes for the first time was found to be fun-enjoyment, celebrations and special parties. The reasons for continuing were mainly fun-enjoyment, escape from problems and81 adjustment to the surroundings. The students associated narcotic-stimulants primarily with concepts such as death, social problems, curiosity, escape, another world and youth. About 36.8% of the students felt themselves to be insufficiently informed about narcotic-stimulant substances. Approximately 90.6% of the participants regarded substance use as a national and worldwide social health problem. About 85.9% of the students felt that the damages caused by smoking, alcohol and substance use and preventive measures should be included in education policies/programs. The study revealed that 59.8% of the participants would volunteer to take an active part/responsibility in campaigns against substance use. 108

ÖZET Çalışmamız, eroin bağımlılarında kişilik özelliklerini ve sosyo- demografîk özellikleri saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Deney grubu için hastalar Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Tedavi Merkezin (AMATEM)'den, kontrol grubu ise orta ve yüksek öğretimde okuyan öğrenciler ile işçi olarak çalışan üyelerden seçilmiştir. Her iki gruba sosyo-demografik verileri sağlamak, ailesel özellikleri ve aile tutumlarım araştırmak, bağımlı grupta kullandıkları uyuşturucu maddeye yönelik bilgileri değerlendirmek, eğer varsa suçla ilgili verileri toplamak amacıyla geniş bir bilgi formu uygulanmıştır. Hasta grubuna kişilik özelliklerini değerlendirmek amacıyla ayrıca MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri) testi uygulanmıştır. Hastaların MMPI testinden elde edilen profilleri tek tek incelendiğinde, hastaların % 70'inde bir kişilik bozukluğu, % 4'ünde psikoz saptanmış olup % 26'sı da normal sınırlar içinde değerlendirilmiştir. Kişilik bozukluklarını kendi alt grupları içinde değerlendirdiğimizde de % 57.14 oranında Paranoid kişilik, % 17#14 oranında Affektif (siklotimik) kişilik %8.57 oranında psikopatik kişilik, %8.57 oranında Şizoid kişilik, %5.71 oranında Borderline kişilik ve %2.85 oranında da Histrionik kişilik saptanmıştır.Hastalardan elde edilen MMPI profillerini ortak bir profilde toplayıp incelediğinizde erkek hastaların ortak profillerinde Pa (Paranoya) klinik skalasının 70T değerinden yüksek olarak bulunduğunu görmekteyiz. {Cadın hastalarımızın sayıca az olmasından dolayı bir genelleme yapamamaktayız. Ancak bir fikir vermesi açısından incelediğimizde kadın hastaların ortak profillerinde de klinik alt test skalalarından Ma (Hipomani) ve Pa (Paranoya) alt testinin 70T değerine oldukça yaklaşan bir değerde olduğunu görmekteyiz. Sosyodemografik verilerin sonuçlarına göre; - Hastaların yaş ortalaması 34.88±7.38, büyük çoğunluğu erkek (%90) ve öğrenim durumları açısından da büyük çoğunluğun ilkokul mezunu olduğu görülmektedir. - Hastaların (bağımlıların) çoğunun medeni hali evlidir. - Bağımlıların çoğunluğunun üçüncü çocuk olduğu, ikinci sırada da birinci çocuk konumunda olanların bulunduğu görülmüştür. Gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. - Çoğunluğu anne, baba ve kardeşleriyle birlikte yaşamaktadır. - Meslek olarak esnaf veya zanaatkarlar ilk sırada iken, sigortalı ve sigortasız işçiler ikinci sırada yer almaktadır. Mesleki faaliyetlerinin durumu açısından çoğunluğunun çalışmadığı, işini tamamen bıraktığı tespit edilmiştir. Bağımlıların çoğunluğu orta sosyo-ekonomik düzeydedir.Babalarında %50 oranında alkol ve/veya uyuşturucu madde kullanımının olduğu saptanmıştır. Babasında madde kullanımı olanların madde kullanmaya daha erken yaşta başladıkları görülmüştür. Kardeşlerinde %56 oranında alkol ve/veya uyuşturucu madde kullanımı olduğu saptanmıştır. - Yalan akrabalarında da %62 oranında alkol ve/veya uyuşturucu madde kullanımı olduğu saptanmıştır. - Uyuşturucu madde kullanmaya başlama yaşı ortalama 19 olarak tespit edilmiştir. Hastaların %78'i madde kullanımına esrarla başlamışlardır ve yine %90'ı ilk defa arkadaş grubu ile kullanmışlar, denemişlerdir. - %72'sinin madde kullanmaya merak, özenti nedeniyle, %56'sının arkadaşlarının ısrarı ve arkadaş çevrelerine uyum sağlamak için başladıkları görülmüştür. - Kullanma yolu olarak damar ve burun yolunu tercih eden bağımlıların aynı zamanda %74'ünün sabıka kaydının olduğu tespit edilmiştir. Adli sorunlarla karşılaşma açısından iki grup arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. İşlenen suçların %50'si bağımlılıkla ilgili suçlardır. - İntihar girişimi açısından iki grup arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bağımlı grubun kontrol grubuna göre 5 kat fazla intihar girişimi olduğu tespit edilmiştir.Dayak (dövme) olayı fiziksel istismar ve aile içi agresyonun varlığı açısından değerlendirildiğinde hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı arkalıklar elde edilmiş olup, anne ve babasından dayak yiyenlerin ileride kendi yaşantılarında da eş ve çocuklarına karşı aynı yöntemi devam ettikleri görülmüştür. - Bağımlıların eşlerinde de %40.5 oranında alkol veya uyuşturucu madde kullanımının varlığı tespit edilmiştir. 153 SUMMARY Our work concerns the personality and sociodemographic characteristics of drug abusers. Experimental patient groups were chosen from AMATEM. Research and control groups were selected from among high school graduates and workes. Information forms were given to participants in both groups to determine their sociodemographic characteristics, family history, family attitudes, drug or drugs abused, criminal history and, if applicable, the nature and reason for crime or crimes committed. The Minesota Multiple Personality Inventory (MMPI) was applied in order to evaluate personality traits. The following results were obtained. Of the Research group only: 70 % of patients exhibited personality disorders 4 % of patients were psychotic 26 % of patients were within normal range. The personality disorders broke down into the following subgroups : 57. 14 % paranoid personality 17. 14 % affective personality 8.57 % psychopath (antisocial) personality 8.57 % schizoid personality154 5.71 % borderline personality disorder 2.85 % were hystrionic personality. When the individual profiles were combined the study yeilded the following common profiles. Male patients exhibited paranoia greater than 70T on the clinical scale. The number of women patients was insufficient for common profile. However, the study was run to obtain an estimated common profile and it was found that women patients exhibited hypomania and on the paranoia scale were just below 70T value. Sociodemographic findigs were : age : 34.88+A7.38 sex : majority male education : majority primary school graduates. - Most of them are married - Most of the abusers were the third child (However, first children followed closely as a majority of abusers) There are no notable differences between those groups. - Most of them lived with their parents - The majority were tradesmen or artisan. Followed by workers (those covered under the social security system and those not covered; that is legal and illegal workers). Usually, they have difficulty keeping a job155 or are dismissed. A majority of abusers were in the middle socio economic group. - 50 % of patients fathers abuse drugs including alcohol - Abusers began abusing drugs including alcohol at an earlier age if their fathers were also abusers. - 56 % of their siblings and 62% of their close relatives were also abusers - The median age for onset of drug (including alcohol) abuse was 19. - 78 % of abusers initially used Hash and of these initial experiences 90% of patients tried Hash with their friends. - 56 % of drug-abusers started using drugs because of peer pressure. - 74 % of patients who used inhalants or intraveneous drugs had criminal records. Both groups exhibited notable differences in criminal history. 50 % of crimes committed were closely related to drug abuse. - The study showed abusers committed suicide 5 times more often than people in the control group. - The Research and Control groups showed significant differences in terms of violence, physical abuse and domestic violence.156 Those who were subjected as children to parental abuse were more likely to abuse their spouses and children.. 40.5% abusers' spouses were also abusers. 192

153

öz Bu çalışmanın amacı uçucu madde kullanan çocukların sosyo-demografik özelliklerini ve ailelerinin çocuk yetiştirme tutumlarını saptamaktır. Anıştırmaya 1992 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi AMATEM servisine yatan 35 uçucu madde bağımlısı katılmıştır. Araştırmada bağımlıların özelliklerini belirlemek amacıyla bir sosyo-demografik skala ve bağımlıların ailelerini algılayış biçimlerini belirlemek amacıyla algılanan Ana-Baba Davranışları Envanteri (AAD) uygulamıştır. Çalışmanın sonucunda, uçucu madde kullanmanın nedenleri altı ana başlık altında toplanabilir: 1-Akran ve yaş grubunun olumsuz etkileri: Uçucu madde kullanan çocukların büyük bir kısmı madde kullanımına arkadaşlarının teşviki ile bu maddeyi ilk onlardan temin ederek başlamışlardır. 2-Bağımlı olunan uçucu maddelerin alım satımının serbest, temin edilebilirliği kolay, fiyatlarının ucuz olması: Bağımlı olunan uçucu maddelerin alım satımında hiçbir kısıtlama yoktur, temini ise çok kolaydır. Ayrıca ucuz olmaları nedeniyle ufak yaştaki çocuklar harçlıklarryla kolayca bu maddeyi temin edebilirler. 3-Uçucu maddelerin sanayide yaygın olarak kullanılıyor olması: Çalışmaya katılan bağımlıların bir kısmı uçucu maddelerin kullanıldığı işlerde çalışmaktadırlar. Böylece bu maddeyle tanışmaları ve teminleri oldukça kolaydır. 4-Bağımlıların ailelerinin sosyo-ekonomik seviyesi ve uçucu maddeye karşı tutumu: Araştırmaya alınan bağımlıların çoğunun ailelerinin sosyo-ekonomik seviyesi düşüktür ve aileler uçucu maddeye karşı yeterince bilinçli değildirler. 5-Anne-Babanın madde alışkanlıkları: Araştırmaya katılan bağımlıların bir kısmının ailesinde, özellikle babalarında psikoaktif madde kullanımı vardır. Bu da bu çocukların babalarını model almış olabileceklerini göstermektedir. iiil 6- Uçucu madde bağımlılarının aile yapısı ve ilişkileri: Yapılan araştırmada ebeveynlerin bir kısmı boşanmış, ayrı yaşamakta ya da ölüdür. Ayrıca aile içindeki ilişkiler yeterince tatminkar değildir.6 ABSTRACT The purpose of this study was to define the social-demographic characteristics of volatile substance abused children and about how their families had brought up their children. This research had been carried out in `Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi` in 1992. 35 volatile substance abused children who were patient in the AMATEM ward participated in this study. To define the addicts characteristics a social-demographic scale was used. Also in this study `The Perceived Parenting Questionnaire` was carried out on the addicts so as to find out how these children perceived their upbringing. At the end of this study we can say that there are six main reasons why volatile substances are used by the addicts. 1- The negative effects of the addicts same age group: they are influenced by their friends who are using volatile substances. 2- Addictive volatile substances are legal, they are easy to get a hold of and are cheap to buy. There is no restriction in buying them and due to the fact that the prices are so low children even at small ages are able to buy them with the limited amount of pocket money they get. 3- Volatile substances are widely used in industries a number of the patients who participated in the study were workers in such industries which is why the chances of them getting addicted to these substances are very high. 4- The addicts families social-economical level and their knowledge about volatile substances: The families of the addicts who took part in this study were all from lower classes and were not familiar nor had any knowledge of volatile substances. 5- The parents addiction of psycho-active substances: it was observed that parents of the children (especially the fathers) in this study were addicts of psycho active substances. This shows us that the fathers could have been role models in their children becoming addicts.l 6- Uçucu madde bağımlılarının aile yapısı ve ilişkileri: Yapılan araştırmada ebeveynlerin bir kısmı boşanmış, ayrı yaşamakta ya da ölüdür. Ayrıca aile içindeki ilişkiler yeterince tatminkar değildir.6 81

136 - ÖZET Bu çalışma 1985- 1989 yılları arasında Eroin, Morfin Kodein analizi ve bu maddelerin kullanımına bağlı ölümleri irdelemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla -, Adli Tıp Kurumu Kimyasal Tahliller İhtisas Dairesi Narkotik ve Toksikoloji bölümü ve Morg İhtisas Dairesinde bu maddelerle ilgili veriler incelenmiştir. Çalışma sonucunda, 1987 yılından sonra eroin, morfin, kodein içeren karışım miktarında artış, Bu sure içinde idrar ve kan örneklerinde eroin, morfin, kodein saptanan yaşayan olguların sayısında yıllara göre önemli bir fark tesbit edilmediği, aynı zaman dilimi içinde otopsisi yapılan ve eroin, morfin, kodein alımına bağlı öldüğü sonucuna varılan olguların sayısında da 1987 yılından sonra artış görüldüğü tespit edildi. 165

68

It has been known for some time that the risks of morbidity and mortality associated with narcotic dependence are greater than among the general population. These risks are mitigated somewhat by enrolment in treatment (mostly methadone maintenance therapy),[1][1] but the risk is less mutable in

Acute Intermittent Porphyria (AIP) is often accompanied by psychiatric disturbance. Despite routine use of opiate analgesia in the treatment of the acute illness, only one case of dependence is described in the literature. We report a further case where dependence on morphine complicated the assessment and management of a woman with AIP who had been admitted to psychiatric hospital following the death of her child. Clinical implications are discussed.

Mean red cell volume, mean red cell hemoglobin, and mean red cell hemoglobin concentration were measured in a prospective, longitudinal, single-blind study of alcoholism and its treatment in 625 patients receiving methadone. Mean red cell volume and mean red cell hemoglobin were significantly elevated in alcoholic as compared with nonalcoholic patients (p

In a 5-year prospective follow-up study of narcotic addicts we were unable to identify any strong predictors of outcome. A review of the literature and, where possible, a reanalysis of published data essentially confirmed this conclusion. It may be that concurrent environmental and intrapersonal factors are the major determinants. The relationships between prior history and those factors may be so weak as to make the historical variables of limited utility.

Men with antisocial personality have a higher prevalence of alcoholism than men without. This relationship was examined in a narcotic-dependent sample, and it was found that narcotic-dependent men with antisocial personality had a rate of alcoholism comparable to that of narcotic-dependent men without antisocial personality. The methodological and clinical explanations for this finding are discussed along with the neurophysiological implications.

Summary The etiology of narcotic dependence in man is multifactorial and complex. Social, psychological and pharmacological factors all play important roles in Ike genesis of this disorder. Viewed from a scientific standpoint, addiction to narcotics is a remarkable phenomenon; that a foreign substance (the narcotic drug) with no known biological function can produce a “hunger” of such intensity that the drive for the toxic foreign substance displaces all other basic needs and responsibilities. Such a profound alteration of human behavior by a foreign chemical may originated in some important biochemical events somewhere in the body. This review examines the psycho-pharmacological and biochemical factors that may be pertinent and the interaction of these fators which may contribute to the phenomenon of narcotic-seeking behavior. Rational guidelines for new and improved biomedical modalities for treatment of narcotic dependence are suggested by past and ongoing research.

Behavioral and cardiovascular changes evoked by naloxone (0.5 mg/kg) were evaluated in unrestrained rats made physically dependent by a constant infusion of morphine at increasing doses over 7 days. The relationship between the duration of morphine administration and the naloxone-induced cardiovascular changes was investigated to determine the reliability and sensitivity of blood-pressure measurements in assessing the degree of physical dependence produced in these animals. No significant behavioral or cardiovascular changes from preaddiction levels were observed during morphine infusion. Arterial pressure increased significantly in a dose- and time-dependent manner in response to naloxone injected on days 1, 3, 5, or 7 of the morphine infusion schedule. Heart rate changes which accompanied the increase in blood pressure, however, were similar in magnitude over the course of increasing physical dependence. The frequency of counted behavioral signs precipitated by naloxone over the same infusion schedule indicated a significant, progressive increase only for escape attempts, whereas withdrawal body shakes and writhing peaked early in the schedule and actually declined to very low frequencies by day 7. A high dose of morphine (50 mg/kg) was injected following naloxone-precipitated withdrawal in an attempts to reverse the abstinence symptoms. The only symptoms significantly inhibited by morphine were the increase in arterial pressure and the occurrence of diarrhea. These results indicate that the absolute increase in arterial blood pressure produced by naloxone in opiate-dependent animals may serve as a simple, objective, and sensitive measurement, along with traditional behavioral signs, in the assessment of narcotic dependence liability.

Withdrawal hypothermia can be induced in rats by injection of naltrexone 72 h after subcutaneous implantation of a morphine pellet. At 45 days after implantation the same dose of naltrexone is without effect on body temperature and the animals are normally sensitive to the hypothermic effect of acute morphine administration. This acute administration of morphine re-sensitizes the animals to naltrexone so that administration of the antagonist again causes withdrawal hypothermia. These results are consistent with the view that narcotic dependence can be reinstated in previously dependent, but not naive, animals by acute administration of the narcotic.

The range of treatment interventions for opioid-, mainly heroin-related problems are listed. Matching client problems to appropriate interventions is emphasised. The four main broad approaches available in N.S.W. are described: 1.Detoxification2.Methadone maintenance3.Therapeutic communities4.Outpatient management

Knowledge of opiate action in laboratory animals can be of great value in developing a rational clinical approach to the treatment of narcotic dependence. Physiological alterations experimentally produced by narcotics have been confirmed in human subjects, and classical laboratory effects of conditioning and operant behavior also have clinical counterparts. Realization of animal-human correlates of narcotic dependence allows a better understanding of the strengths and weaknesses of existing therapeutic modalities.

Thirteen of 43 patients (30%) with inflammatory bowel disease referred for psychiatric consultation were found to be drug dependent, most commonly on oral narcotics. Drug dependence was more frequent in patients with Crohn's disease than ulcerative colitis and many had a borderline personality disorder. The study suggests that drug dependence is not recognized often enough in patients with inflammatory bowel disease and that patients with certain psychiatric dis-orders are at higher risk of developing it. Recognition of drug dependence is aided by interviewing family members. It is best prevented by seeking and treating the specific cause of pain and by having only one physician assigned to prescribe and manage narcotics.

Diagnostic criteria for opioid dependence is presented. Five methods are described to assess the presence and/or severity of the opioid dependence syndrome: 1.Self-report.2.Physical examination3.Toxicological analysis4.Observation of withdrawal symptoms5.Naloxone (Narcan) test. Problems in determining actual amounts of heroin in “street deals” is also discussed. It is emphasised that assessment of heroin-related problems in particular, requires a comprehensive lifestyle assessment in addition to the specific diagnosis of opioid dependence based largely on physical symptomatology as outlined in this paper.

1. 1. Medical management of narcotic dependence is discussed in terms of etiology, clinical syndrome, diagnosis, and specific treatment including methadone preparations and narcotic antagonists. 2. 2. Narcotic antagonists may prove to be useful in prevention, diagnosis, and treatment (including rehabilitation) of opiate dependence. The pharmacological actions of pure and partial antagonists are presented noting the differential properties that have practical application in helping to control opiate dependence and even prevent the development of a potential narcotic addict.

Sixteen cases in which celiac plexus block with depot steroid was used to treat chronic pancreatitis pain were reviewed. Only 4 of 16 patients reported pain relief with the procedure. Of the 12 patients who did not obtain relief, narcotic dependence was present in 11 of 12. No patients in the "relief" group were narcotic dependent. Prior pancreatic surgery was present in 9 of the 12 patients without relief and in 1 of 4 patients with relief. It is postulated that refractory chronic pancreatitis pain may be an extreme form of what has been termed "abnormal illness behavior." Furthermore, these results underscore the poor results experienced using neural blockade for the relief of chronic pain when narcotic dependence is present.