Search

The purpose of this study is to develop health tourism strategies in order to get more share of the international market. In this scope, firstly the negatives for health tourism of Turkey are examined by researching literature. Then a fuzzy AHP (Analytic Hierarchy Process) method was employed in the study. The decision-making group consists of the health tourism and management and strategy experts of hospital and university who have at least twelve years of experience. According to analysis findings, decision makers primarily chose the subjects of Insufficient legal sanctions for faulty applications, lack of coordination with agencies and insurance companies abroad and insufficient number of physicians and health personnel who can speak a foreign language and qualified. For increasing market share of Turkey on health tourism priority strategies can be as follows; legal regulations should be made that are comprehensive, future-oriented and protect all stakeholders, including important organs of the public and private sector and complication insurance may be required, in order to ensure the coordination of national and international stakeholders, the conference, fairs and events should be increased and each stakeholder should be taken into account, and finally in order to increase the foreign language skills of physicians and healthcare personnel, it is necessary to cooperate with Ministry of Health, Ministry of National Education and Universities., Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin uluslararası sağlık turizmi pazarından daha fazla pay alabilmesi için strateji önerilerinde bulunmaktır. Bu kapsamda öncelikle Türkiye’nin sağlık turizmine yönelik zayıf yönleri literatür taraması yapılarak incelenmiştir. Akabinde çalışmada öncelikli alanların belirlenebilmesi amacıyla Bulanık AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi kullanılmıştır. Yöntemde, en az on iki yıllık deneyime sahip, sağlık turizmi ve yönetim strateji alanındaki üç farklı uzmanın görüşleri alınmıştır. Analiz bulgularına göre uzmanlar, hatalı uygulamalar sonucunda yeterli yasal yaptırımların olmamasını, yurt dışındaki acente ve sigorta şirketleri ile yaşanan koordinasyon eksikliğini ve yetersiz sayıdaki yabancı dil bilen, kalifiye hekim ve sağlık personelini öncelikli alanlar olarak seçmiştir. Türkiye'nin sağlık turizminde pazar payını artırmak için öncelikli stratejiler şu şekilde olabilir; geleceğe yönelik, kamu ve özel sektörün önemli organları dahil tüm paydaşları güvence altına alan yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Buna ek olarak, Ulusal ve uluslararası paydaşlar arasındaki koordinasyon ve bilgi paylaşımını artırmak amacıyla konferans, fuar vb. etkinlikler artırılmalıdır. Son olarak hekim ve sağlık personelinin mesleki yetkinlerinin ve yabancı dil becerilerinin artırılması için Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Üniversiteler ile iş birliği yapılması gerekmektedir.

Günümüzde ülkeler kitle turizminin yıkıcı ve yıpratıcı etkisi sebebiyle alternatif turizm türlerine yönelmektedir. Küresel pazarda çeşitli etmenler tüketici tercihlerine etki etmekte ve taleplerini şekillendirmektedir. Bu durum ülkeleri alternatif turizm türleri arayışına sevk etmektedir. Gelişmiş ülkeler daha çok spor turizmine yönelirken, gelişmekte olan ülkeler için yükselen değer sağlık turizmi olarak öne çıkmaktadır. Gelişmiş ülkelerde sağlık hizmeti maliyetlerinin çok yüksek olması, bekleme süreleri ve sigortanın birçok sağlık hizmetini barındırmaması tüketicileri dışarıdan hizmet almaya yöneltmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin gelişen teknoloji ve bilgi çağının getirisi olarak Avrupa standartlarında hizmet sunumu, nitelikli personel yetiştirmesi ve en önemlisi fiyat avantajı ile fark yaratmaktadır. Satın alma davranışında etkin rol oynayan bilgi paylaşımı ve şeffaflık web ortamında ülke politikalarının da desteği ile kişileri bilgilendirmekte ve dijital platformlarda sağlık kurumları ve doktorlar ile ilgili tüm sorularına yanıt bulabilmektedir. Özellikle sağlık turizm hizmetinde ilişkisel pazarlama anahtar rol oynamakta, tüketiciler sorularına ilk ağızdan cevap aramaktadır. Sağlık sektörünün hassas ve karmaşık yapısı, ilişkisel pazarlama boyutları ekseninde tüketicileri bilgilendirmekte ve bilinçlendirmektedir. Bu çalışma kapsamında sağlık turizmi tüketicileri, ilişkisel pazarlama uygulamaları kapsamında değerlendirecek ve tercihleri analiz edilecektir. Today, countries are turning to alternative tourism types due to the destructive and corrosive effect of mass tourism. Various factors in the global market affect consumer preferences and shape their demands. This situation leads countries to seek alternative tourism types. While developed countries tend to focus more on sports tourism, the rising value for developing countries stands out as health tourism. The high costs of healthcare services in developed countries, waiting times and insurance not hosting many health services direct consumers to outsource. As a result of the developing technology and information age of developing countries, it makes a difference with its service delivery in European standards, qualified personnel training and most importantly, price advantage. Information sharing and transparency, which play an active role in purchasing behavior, inform people on the web with the support of country policies and find answers to all questions about health institutions and doctors on digital platforms. Especially in health tourism services, relational marketing plays a key role and consumers seek answers to their questions firsthand. The sensitive and complex structure of the health sector informs and raises the awareness of consumers on the axis of relational marketing. Within the scope of this study, health tourism consumers will evaluate within the scope of relational marketing practices and their preferences will be analyzed.

Neoliberal iktisat politikasının dünya genelinde hâkim olmaya başlaması ile birlikte, küçülen devlet anlayışı, kendini sağlık sektöründe de göstermiştir. Yaşam sürelerinin uzaması ile birlikte, devlet bütçelerindeki yeri giderek artan sağlık harcamaları, yurt dışında sağlık hizmeti almayı cazip hale getirmiştir. Önceleri daha az gelişmiş ülkelerden gelir seviyesi yüksek insanların sağlık hizmeti almak amacıyla gelişmiş ülkelere gitmesi şeklinde gerçekleşen medikal turizm hareketi, GOÜ’lerin pazara girmesi ile bu ülkelere doğru gelişim göstermiştir. Özellikle kalkınmalarının finansmanında kaynak kıtlığı çeken GOÜ’ler için iyi bir gelir kaynağı haline gelen medikal turizmde her geçen gün rekabet şartları ağırlaşmaktadır. Ancak medikal turizm isteyen ülkenin yapabileceği bir sektör olmaktan oldukça uzaktır. Türkiye gerek kaliteli sağlık hizmeti sunumu, gerekse turizm olanakları ile bu sektörde önemli bir yere sahiptir. Fakat tüm bu üstün niteliklerine rağmen sektörden aldığı payın, yeterli seviyede olduğu düşünülmemektedir. Çalışma, özellikle Türkiye medikal turizm sektörünü yansıttığı düşünülen İstanbul’un mevcut durumunu tanımlayabilmek ve böylece sektörel gelişim için önerilerde bulunmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda İstanbul’da 139 hastane yöneticisi ve medikal turizm yetkilileri ile anket vasıtasıyla veriler elde edilmiştir. Araştırmada özellikle hastanelere medikal turist gelmesi ile JCI akreditasyon bulunması, çevirmen bulunması ve pazarlama faaliyetleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada dikkat çekici bir diğer bulgu ise katılımcıların, medikal turizmin gelişimindeki en belirgin engelli yabancı dil sorunu ve tanıtım eksikliği olarak ifade ettikleri görülmüştür., With the neoliberal economic policy beginning to dominate the world, the downsizing state approach has also manifested itself in the medical sector. While the need for health expenditures in the state budgets have increased with the prolonged lifespan, turning towards alternative resources with the investments in the medical sector strengthened by private enterprises has made it attractive to receive health services abroad. The medical tourism movement, which was previously realized in the form of people with high incomes from less developed countries going to developed countries in order to receive health services, has developed towards these countries with the entry of developing countries into the market. Especially for the developing countries which have a resource scarcity in financing their development, the medical tourism has become a good source of income for them, but the conditions of competition in this sector are getting harder day by day. However, medical tourism is far from being a sector that any country can do. Turkey has an important place in this sector with both its quality health services and tourism facilities. Considering all these superior qualities, it cannot be said that our country's share in the sector is at a sufficient level. This study has been prepared in order to describe the current situation of Istanbul, which is the leading centre of the Turkish medical tourism sector, and thus to make suggestions for sectoral development. For this purpose, data have been obtained by conducting a survey with 139 hospital managers and medical tourism officials in Istanbul. In the research, it has been concluded that there is a significant relationship between medical tourists coming to hospitals and JCI accreditation, employment of translators and marketing activities. Another remarkable finding in the study is that the participants have stated that the most obvious obstacle in the development of medical tourism is the lack of communication and promotion in a foreign language.

Geleneksel turizm anlayışının yanında günümüzde hızla gelişen sektörlerden birisi olan sağlık turizmi dünyada iletişim ve ulaşım ağının gelişmesi, insanların boş zaman ihtiyaçlarını değerlendirme arzusunun artması, insanların tatil ve gezi amacının yanında tedavi olma isteği sonucunda ortaya çıkmıştır. Sağlık turizminin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir pazar oluşturmasına bağlı olarak rekabet artmış ve pazardan daha fazla pay almak ve döviz geliri kazanmak amacıyla sağlık turisti çekme yarışı da hızlanmıştır. Tedaviyle birlikte seyahat etme arzusunun dışında kişileri sağlık turizmine yönlendiren diğer önemli nedenler ise kişilerin yaşamış olduğu ülkede sağlık profesyonellerinin ve teknolojilerinin yetersiz olması, tedavilerde uzun bekleme süreleri, daha kaliteli hizmet alma arzusu ve yüksek tedavi ücretleridir. Artan sağlık turizmi ve yükselen sağlık turisti sayısı, seyahat edilen ülkede yeni ekonomik etkiler yaratmaktadır. Özellikle tedavi ücretlerinde uygulanan farklı fiyat politikaları tüm dünyada sağlık turizmini yeni bir sektör haline getirmekte ve bu doğrultuda ülkeleri yeni stratejiler uygulamaya yönlendirmektedir. Bu çalışmanın temel amacı sağlık turizminde lider ülkelerin mevcut durumları da yorumlanarak Türkiye ve Singapur'un sağlık turizmi profillerinin incelenerek karşılaştırma yapılmasını sağlamak ve Türkiye'de sağlık turizminin geliştirilmesine yönelik imkanların ve kısıtların analizini yapmaktır. Çalışma neticesinde Türkiye ve Singapur'un sağlık sektöründe ve sağlık turizminde farklı kriterlerde üstünlüklerini, zayıflıklarını, risk ve tehditlerini görme imkânı tanımakta ve karşılaştırma yapmamıza olanak sağlamaktadır. In addition to traditional tourism understanding, health tourism, which is one of the rapidly developing sectors today, has emerged as a result of the development of the communication and transportation network in the world, the increase in the desire of people to make use of their leisure needs, and the desire of people to be treated in addition to the purpose of vacation and travel. Due to the fact that health tourism creates an important market in developed and developing countries, competition has increased and the tourist attraction race has accelerated in order to get a larger share from the market. Apart from the desire to travel with included treatments, other important reasons that direct people to health tourism are inadequate health professionals and technologies in the country where people live, long waiting times in treatments, high treatment fees and desire to receive better quality service. Increasing health tourism and increasing number of health tourists create new economic effects in the country of travel. Especially different price policies applied in treatment fees make health tourism a new sector all over the world and lead countries to implement new strategies in this aspect. The main purpose of this study is; to make comparison by examining the medical tourism profiles of Turkey's and Singapore's and to analyze the opportunities and constraints for health tourism development in Turkey while interpreting the current status of the leading countries in health tourism. This study allows us to see Turkey and Singapore's strength and weaknesses in health industry and medical tourism in various criterias and to recognise the oppurtunities and threats thus make comparisons properly.

Bu çalışmada sağlık turizmi yetki belgesi almaya hak kazanan acentelerin web sitelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, acentelerin web siteleri incelenmiş, web sitesi yapım aşamasında olan veya web sitesi olmayan acenteler dışında 113 acentelerinin web sitesine ulaşılmıştır. Acentelerin web sitelerinin incelemesi nitel araştırma deseninden içerik analizi tekniği kullanılarak yapılmıştır. 113 acenteye ait web sitesi; temel bilgiler, rezervasyon hizmetleri, acentenin hizmet bilgilendirmesi, iletişim bilgileri, site yönetimi ve sağlık turizmi bilgileri olmak üzere 6 temel özellik kapsamında 42 maddeyle incelenmiştir. İçerik analizi ile elde edilen veriler frekans ve yüzde dağılımları üzerinden değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma sonucunda sağlık turizmi yetki belgesi almaya hak kazanan acentelerin, büyük çoğunluğunun Ankara, İstanbul, İzmir ve Antalya gibi hali hazırda turizm potansiyeli yüksek illerde yer aldığı görülmüştür. Bununla birlikte web sitelerine ulaşılan acentelerin, web sitelerini sağlık turizmi yönünden etkin ve verimli kullanmadıkları görülmüştür. Bu nedenle acentelerin web sitelerinin hızlı bir şekilde revize edilmesi önerilmektedir. In this study, it is aimed to examine the websites of the agencies that are entitled to obtain a health tourism authorization certificate. For this purpose, the websites of the agencies were examined, and the websites of 113 agencies were accessed, except for those whose websites are under construction or which do not have a website. The analysis of the websites of the agencies was made using the content analysis technique from the qualitative research design. Website of 113 agencies; Basic information, reservation services, service information of the agency, contact information, site management and health tourism information were examined with 42 items within the scope of 6 basic features. The data obtained through content analysis were evaluated based on frequency and percentage distributions. As a result of the research, it has been seen that the majority of the agencies that are entitled to receive health tourism authorization certificates are located in provinces with high tourism potential such as Ankara, Istanbul, Izmir and Antalya. However, it was observed that the agencies whose websites were accessed did not use their websites effectively and efficiently in terms of health tourism. For this reason, it is recommended to revise the websites of the agencies quickly.

YÖK Tez No: 654987 Modern anlamda sağlık turizmi, son dönemlerde dünya genelinde yerini ve önemini belirginleştiren bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Kalkınma ve/veya gelişme hedefi doğrultusunda arayışı olan ülkeler sektörün getirisinin farkına varmışlar ve bu alana yatırım yapmaya başlamışlardır. Bunun nedeni, özellikle Covid-19 gibi dünyayı etkisi altına alan ve ekonomileri ciddi şekilde sarsan etkenlerin, sağlık altyapısının ve güçlü ülke ekonomisi için yatırım yapılan sektörleri çeşitlendirmenin ne kadar önemli olduğunu göstermesidir. Türkiye de bu alanda küresel bir oyuncu olmak amacıyla reel adımlar atan ülkelerden biridir. Ancak yapılan çalışmalar henüz yeterli ve istenilen düzeyde değildir. Bu çalışmada, tıp fakültesi ve turizm fakültesi öğrencilerinin sağlık turizmi hakkındaki farkındalık düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Evreni, bünyesinde tıp fakültesi ve turizm fakültesi bulunan üniversitelerden oluşturulan çalışma, çevrimiçi ortamda hedef kitleye sunulmuş ve ankete katılan 487 kişinin yanıtları baz alınarak yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak kullanılan anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; araştırmacı tarafından çalışmada yer alacak öğrencilerin kişisel bilgi dağılımlarının belirlenmesine yönelik demografik sorular ve ikinci bölümde katılımcıların sağlık turizmi farkındalıklarını ölçmeye yönelik sağlık turizmi farkındalık ölçeği yer almaktadır. Çalışmada anket için belirlenen sorular dört faktöre ayrılmış (Dil-Eğitim, Sağlık Turizminin Etkileri, İmaj ve Kurumsal Yeterlilik) ve "cinsiyet, yaş, bölüm, sınıf ve yabancı dil" değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda; çalışmaya katılan öğrencilerin, sağlık turizmi algılarının "sınıf" ve "yabancı dil" değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği anlaşılmıştır. "Cinsiyet" değişkenine göre "sağlık turizminin etkileri" ve "imaj" boyutunda "erkek öğrencilerin sağlık turizmi hakkındaki farkındalıklarının kadın öğrencilere göre daha yüksek olduğu", "yaş" değişkenine göre "dil-eğitim" ve "sağlık turizminin etkileri" boyutunda "28 yaş ve üzeri olan öğrencilerin sağlık turizmi hakkındaki farkındalıklarının diğer yaş gruplarındaki öğrencilere göre daha yüksek olduğu ve "bölüm" değişkenine göre "dileğitim" ve "sağlık turizminin etkileri" boyutunda "turizm fakültesi öğrencilerin sağlık turizmi hakkındaki farkındalıklarının tıp fakültesi öğrencilere göre daha yüksek olduğu" belirlenmiştir. Aynı zamanda öğrencilerin; sağlık turizmi sektörünün ülke ekonomisine olan katkısı ile birlikte sunduğu fırsat ve avantajların bilincinde olduğu, sektöre yapılan destek ve yatırımların sağlıkta kalite standartlarını yükseltmede itici güç olduğu konularında farkındalıklarının daha yüksek olduğu; bunun yanında sağlık turizmi kavramı ve türleri, alanın özellikleri, sağlanan destek ve teşvikler, uluslararası sağlık turizmi standartları, uzmanlaşmış personel, tanıtım ve pazarlama konularında daha az bilgi ve donanıma sahip oldukları sonuçlarına ulaşılmıştır. Son olarak eksik görülen yönlerle ilgili önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Sağlık, Sağlık Turizmi, Tıp Fakültesi, Turizm, Turizm Fakültesi In the modern sense, health tourism has recently emerged as a concept that highlights its importance throughout the world. Countries seeking development and / or development have realized the income of the sector and have started to invest in this area. The reason for this is the factors that affect the world and seriously shake the economies, such as Covid-19, show how important it is to diversify the sectors that are invested in health infrastructure and the strong country's economy. Turkey is one of the countries assign real steps in order to become a global player in this field. However, the work done is not sufficient and the desired level yet. In this study, it was aimed to determine the level of awareness of medical and tourism faculty students about health tourism. The study, which is composed of universities with medical faculties and tourism faculties, was presented to the target audience in an online environment and was conducted based on the responses of 487 people who participated in the survey. The questionnaire used as a data collection tool, consists of two parts. In the first part; there are demographic questions for the determination of the personal informations of the students included in the study by the researcher, and the second part includes the health tourism awareness scale for measuring the health tourism awareness of the participants. In the study, the questions determined for the survey were divided into four factors (Language-Education, Effects of Health Tourism, Image and Institutional Competence) and analyzed according to the variables of "gender, age, department, class and foreign language". As a result of statistical analysis; It was understood that the health tourism perceptions of the students participating in the study did not differ significantly according to the variables of "class" and "foreign language". According to the "gender" variable, "the effects of health tourism" and "image" dimension, "male students' awareness of health tourism is higher than female students", according to the "age" variable, "language-education" and "the effects of health tourism" dimension: "the awareness of students who are 28 years old and olders about health tourism is higher than the students in other age groups, and according to the "department" variable, "language education" and "effects of health tourism" dimension it is determined that "tourism faculty students' awareness of health tourism is higher than medical faculty students". At the same time, students; is aware of the opportunities and advantages offered by the health tourism sector with its contribution to the national economy, they have higher awareness on the issues that support and investments made to the sector are the driving force in raising the quality standards in health, In addition, it was concluded that they have less knowledge and knowledge about the concept and types of health tourism, the characteristics of the field, the support and incentives provided, international health tourism standards, specialized personnel, promotion and marketing. Finally, suggestions were made regarding the missing aspects.

Sağlık turizmi hastaları tedavi olmak için kendi ülkelerinden başka ülkelere seyahat etmek suretiyle şifa aramasına denilmektedir. Son dönemlerde yurtdışından çok sayıda turistin sağlık turizmi kapsamında ülkemize tedavi olmak amacıyla ziyarette bulunmaktadır. Ülkemizde sağlık turizmi hizmeti veren şehirlerin sayısının arttırılması ülke ve bölge ekonomisine olumlu katkı sağlayacaktır. Pisidia bölgesi tarihi ve doğal güzellikler açısından turizmde ilgi odağı olan bölgedir. Turizm alanlarının çeşitlendirilmesi açısından bölgede sağlık turizmi hizmetlerinin yaygınlaştırılması yurtdışından çok sayıda ziyaretçinin bölgeyi tercih etmesine sebep olacaktır. Bu çalışmada, Pisidia bölgesi şehirleri olan Burdur Isparta İllerinde sağlık turizmi açısından hastanelerin kalite ölçeklerinin değerlendirilmesi ve sağlık turizminin etkilerine yönelik tutumun değerlendirilmesine yöneliktir. Çalışmanın amacı bölgede sağlık turizmine yönelik hizmetlerin verilmesinin ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak bölgedeki hastanelerin kalite ve sağlık turizmi etkileri değerlendirildiğinde, sağlık turizminin yaygınlaşmasının bölgeye ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel etkiler anlamında olumlu katkı sağlayacağı ortaya çıkmıştır. Yapılan araştırmada kent hastaneleri kalitesinin sağlık turizmine; ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel faktörlerin olumlu etkileri üzerine kurulan hipotezler desteklenmiştir. Kent hastaneleri kalitesinin sağlık turizmine; ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel faktörlerin olumsuz etkileri üzerine kurulan hipotezler desteklenmemiştir.

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN TİFTİK Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / Sağlık Yönetimi Bilim Dalı Konu:Sağlık Yönetimi = Healtcare Management Dizin, Bu araştırmada Kayseri ve Nevşehir illerinin sağlık turizmi potansiyeli tespit edilmeye çalışılmış, bu potansiyeli engelleyen unsurların neler olduğuna dair çalışmalar yapılmış ve mevcut potansiyeli artırabilmek için öneriler oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır. Kayseri ve Nevşehir illerinin sağlık turizmi potansiyelinin tespitine dair yeterli çalışma yapılmadığından bu konunun araştırılması gerekli olarak görülmüştür. Araştırma da nitel araştırma yöntemlerinden biri olan yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmıştır. Katılımcılara araştırma konusu ile alakalı sorular yönlendirilmiş ve alınan cevaplar neticesinde araştırma yorumlanmıştır Sonuç olarak Kayseri ve Nevşehir illerinin sağlık turizmi potansiyeli tespit edilmiş, bu potansiyeli engelleyen unsurlar belirlenmiş ve çözüm yolları sunulmuştur., In this research, the health tourism potential of Kayseri and Nevşehir provinces has been tired to be determined, studies have been made on the factors whic are preventing this potential, and it has been prepared to create suggestions to increase the current potential. Since there have not been enough studies on the determination of the healt tourism potential of Kayseri and Nevşehir provinces, it was deemed to be necessary to invetigate this issue. Semi-structured interview technique, which is one of the qualitative research methods, was used in the research. Qestions were asked to participants related to the research topic and the research was interpreted as aresult of the answers received from participants. As a result, the health tourism potential and the factors preventing this potential of Kayseri and Nevşehir provinces have been determined and solutions have been presented.

The number of travels around the world to benefit from health services provided abroad is increasing every year. The high level of global demand for health services has influenced the rapid development of the medical tourism industry. Due to these developments in the industry, a global market has emerged, the medical tourism market. Countries operating in the industry are also striving to gain share from this large market or to increase their existing market shares. In this study, different perspective on global phenomenon, medical tourism, medical tourism market, and leader destinations in the industry are examined in detail.

Günümüz dünyasında insanların refah düzeylerinin artmasına paralel olarak sağlık hizmetlerinde gelişmeler yaşanmaktadır. Eski zamanlarda insanlar genellikle sadece yaşadıkları yerlerde sağlık hizmeti alırken ulaşımın da kolaylaşmasından kaynaklı sağlık hizmeti almak için farklı destinasyonlara gitmeye başlamışlardır. Buna bağlı olarak sağlık turizmi sektörü gelişmeye başlamış ve büyük bir pazar ağı oluşturduğu için de ülkeler bu sektör üzerine daha çok yoğunlaşmışlardır. Ancak ülkemizin bu pazardaki oranı yeterli düzeyde değildir. Yaptığımız çalışmada fizik tedavi ve rehabilitasyon çalışan ve öğrencilerinin sağlık turizmi algısı ve Antalya'daki fizik tedavi merkezlerinin sağlık turizmi konusunda yeterlilik düzeyleri araştırıldı. Araştırma yapılırken iki farklı anketten yararlanıldı. Birinci ankette çalışan ve öğrencilerin demografik bilgileri ile birlikte; sağlık turizmi ile fizik tedavi bağlantısı, sağlık turizmini arttırmak için hangi alanlara yönelmek gerektiği ve Türkiye'nin turizm ve sağlık turizmi açısından durumu hakkında sorular yer almaktadır. Genel anlamda katılan kişiler sağlık turizmi hakkında bilgi sahibi olmakla birlikte ülke olarak ne yazık ki yeterince aktif çalışma yapılmadığı, Türkiye'nin bu konuda imajının pek olumlu olmadığı sonucuna ulaşıldı. İkinci ankette ise Antalya'da hizmet veren kurumların sağlık turizmi için gerekli alt yapısının olup olmadığı sorgulandı. Özellikle personel durumu, cihaz durumu ve kurumların sağlık turizmini geliştirme konusunda aktif olarak çalışma yapıp yapmadığı sorgulandı. Kurumların hem personel hem de sağlık turizmini geliştirme amaçlı çalışmalar konusunda ciddi eksikler yaşadığı anlaşıldı. In today's world, there are developments in health services in parallel with the increase in the welfare level of people. People have started to go to different destinations to access healthcare services with ease of transportation, whereas before, they generally get healthcare services only in the places they lived. Accordingly, the health tourism sector has started to develop, and countries have focused more on this sector as it creates a large market network. However, the ratio of our country in this market is not sufficient. Our study investigated the perception of health tourism of the employees and the students in physical therapy and rehabilitation and the level of proficiency in health tourism of physical therapy centers in Antalya. Two different questionnaires were used during the research. In the first survey, there are questions about the relationship between health tourism and physical therapy, which areas to focus on to increase health tourism and the situation of Turkey in terms of tourism and health tourism together with the demographic information of the employees and students. Overall, although the participants have knowledge about health tourism, it has been concluded that unfortunately there is not enough effective work in our country, and Turkey's image is not very positive in this regard. The second survey questioned whether the institutions serving in Antalya have the necessary infrastructure for health tourism. In particular, the staff situation, device status, and whether the institutions are actively working on developing health tourism have been asked. It has been understood that institutions have serious shortcomings in both personnel and studies aimed to improve health tourism.

Dünya'da gelişen teknolojinin ve değişen yaşam koşullarının etkisiyle, insanlar yeni pazar alanları arayışına girmişlerdir. Bu arayışlar sonucunda ortaya çıkan "sağlık turizmi" dünyada önemli bir konuma gelmiştir. Araştırmalar sonucunda turistik gezilere göre, ülkeye 10 kat daha fazla döviz bırakan sağlık turizmi alanı Türkiye'de de son yıllarda ön plana çıkmaya başlamıştır. Sağlık turizmi ile birlikte turistin sağlığı süreçlerinin de kurallar çerçevesinde yönetilmesi gerekir. Covid-19 süreci ülkemizi de sağlık turizmi alanında diğer ülkelerde olduğu gibi etkilemiştir. Covid-19, 2020 yılının mart ayında Türkiye'de bir kişide görülmüş, bundan sonra da hayat; eğitim, sosyal faaliyetler, çalışma hayatı ve diğer tüm alanlarda durma noktasına gelmiştir. Sınırların kapatılması ile de birçok ülkede turizm faaliyeti durmuş, bu durumdan turizmin alt kolu olan sağlık turizmi de tüm alt dalları ile birlikte etkilenmiştir. Türkiye'nin sağlık turizmi dalında önde gelen şehirleri arasında olan Antalya da, Covid-19 virüsünden en çok etkilenen şehirler arasındadır. Son yıllara bakıldığında sağlık turistinin en az geldiği yıl 2020 olmuştur. Antalya'nın 2020 yılında ağırladığı sağlık turisti sayıları Sağlık Bakanlığı verileri ile incelenmiş, SWOT analizi ile şehrin genel durumu; güçlü ve zayıf yönleri ile birlikte tehditler ve fırsatlar kapsamında değerlendirilmiştir. With the effect of developing technology and changing living conditions in the world, people have started to search for new market areas. The "health tourism" that emerged as a result of these searches has become an important position in the world. As a result of the researches the field of health tourism, which leaves 10 times more foreign currency to the country compared to touristic trips, has started to come to the fore in Turkey in recent years. Along with health tourism, tourist's health processes should be managed within the framework of the rules. The covid-19 virus has affected our country as well as other countries in the field of health tourism. Covid-19 was seen in one person in Turkey in March 2020, after that life; education, social activities, working life and all other areas have come to a standstill. With the closure of borders, tourism activities in many countries stopped, and health tourism, which is a sub-branch of tourism, was also affected together with all its sub-branches. Antalya, which is among the leading cities in Turkey's health tourism branch, is among the cities most affected by the covid-19 process. Looking at the last years, the year that tourists visited the city the least was 2020.

Medikal turizm kavramı tarihsel süreç içerisinde evirilerek günümüze ulaşan eski bir olgudur. Medikal turizmi karakterize eden unsurlar arasında; potansiyel turistin ikamet ettiği ülkeden yurt dışına seyahat etmesi, turistik faaliyetlere katılım, ucuz tıbbî tedavi hizmetleri elde etme, gelişmiş teknolojik teçhizatlar en fazla yararlanılan kavramlardır. Bu araştırmanı amacı ise medikal olanakları ve turizm çekicilikleri çerçevesinde Eskişehir ilinin mevcut medikal turizm potansiyelini değerlendirmektir. Araştırmada nitel araştırma tasarımı benimsenmiştir. Buna göre Eskişehir'in medikal turizm potansiyelini ortaya koymak amacıyla hastanelerin sağlık turizm birimi ve il kültür turizm müdürlüğü yöneticileriyle 10-25 Haziran 2021 tarihleri arasında derinlemesine görüşme tekniğiyle mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçları Eskişehir’in güvenli ve sakin bir kent olması, kentin turizm çekiciliklerine sahip olması, sosyal yaşamın hareketli olması, konaklama arzının kısa vadede yeterli görünmesi, diğer büyükşehirlere göre fiyatların uygun olması, büyükşehirlere yakın olması ve sağlık kuruluşlarının altyapısının yeterli olması yönleriyle şehrin medikal turizm bağlamında önemli bir büyüme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir. Diğer yandan sonuçlar, ulaşımın dezavantaj yaratması, rekabet gücünün zayıf olması, konaklama arzının uzun vadede yetersiz olabilmesi, paydaş iş birliğinin zayıf olması ve deneyimli uzman doktorların turistik bölgelerde yaşama eğilimleri nedeniyle şehrin medikal turizm gelişiminin bir dizi problemle karşı karşıya olduğunu göstermiştir Medical tourism concept is an ancient phenomenon that has evolved through historical times up to current times. Travelling of a potantial tourist from origin country to abroad, participation in tourism activities, acquiring low cost medical tratment services, state of art technology equipments are the most attributed concepts used to characterize medical tourism. The purpose of this research is to evaluate exiested potential of Eskişehir City in both medical facilities and tourism attractions context. Qualitative research design was adopted in the study. Accordingly, In depth interview technique was recruited to reveal medical tourism potantial of Eskişehir with stakeholders such as medical tourism unit executives in hospitals and provincial director of culture and tourism in June 10-25, 2021. The results of the study indicated Eskişehir enjoys a great potential for growth in terms of medical tourism potentials because of the fact that the city is safe and tranquil, having an active social life, sufficient accommodation supply in the short-run, fair price for the services compare to the other metropolis, closeness to other metropolis, sufficient substructure of the health institutions and a variety of tourism attractiveness. The results on the other hand showed, owing to disadvantages of transportation, weak competitiveness, longrun insufficient supply in accommodation, loose stakeholders collaboration and the tendency of experienced expertized doctors to live in coastal regions, the city comes across a series of challenges in developing medical tourism

Tedavi ve tatil amaçlı ülkelerarası ya da şehirlerarası yapılan seyahatler “Sağlık Turizmi” olarak tarif edilmektedir. Küreselleşmenin beraberinde getirdiği teknolojik gelişmeler, bilgiye ulaşmanın kolaylaşması ve seyahat imkanlarının artması gibi kolaylaştırıcı faktörler sağlık turizminin yaygın olarak kullanılmasını sağlamıştır. Son on yılda sağlık amaçlı turizm seyahatleri hastane yataklı tedavi hizmetleri, rehabilitasyon hizmetleri ve yaşlı-engelli bakımını kapsar hale gelmiştir. Sağlık turizmindeki bu değişim sağlık turizminin de hizmet alanlarının değişmesine neden olmuştur. 2017 yılı itibariyle dünya çapında yaklaşık 100 milyar dolarlık bir hacme ulaşmış olan sağlık turizminden aldığı payı arttırmak isteyen pek çok ülke yasal çerçeveler oluşturmakta ve ulusal sağlık sektörü rekabet gücünü arttırabilmek için destek ve teşvikler vermektedir. Sağlıkta dönüşüm programı ile sağlık altyapısını büyük ölçüde tamamlamış olan Türkiye aynı zamanda turizm potansiyeli yüksek bir ülke olarak sağlık turizmini alternatif bir turizm kaynağı olarak görmekte ve bu yeni pazardan aldığı payı arttırmak için gerekli düzenlemeleri yapmaktadır. Sağlık turizminin rehabilitasyon hizmetleri, yaşlı-engelli bakımı gibi alanlara kayması termal turizmin önemini de arttırmaktadır. Türkiye termal kaynaklar açısından zengin bir ülkedir ve bu durum termal turizme ayrı bir önem katmaktadır. Bu çalışmada temel amaç; Türkiye’nin “Termal Sağlık Turizmi” yönünden SWOT Analizi ile incelenerek güçlü (Strengths) ve zayıf (Weaknesses) yönlerini belirlemek, iç ve dış çevreden kaynaklanan fırsat (Opportunities) ve tehditleri (Threats) tespit etmektir.

Sağlık hizmetlerinden insanların beklentilerinin ve hastalıklarının farklı olması yanında farklı türde tıbbi müdahaleye, fiyata, işleme tabi olmaları ve hastaların kendilerine özgü bir fayda beklemeleri, sağlık hizmetlerinin soyut bir tüketiminin olması gibi nedenlerle sağlık turizmi sektörü diğer tüm sektörlerden farklı özelliklere sahiptir.Dünyanın en büyük endüstrilerinden biri olan turizmde tüm ülkeler daha fazla pazar payına sahip olmak için farklı tanıtım kampanyaları yürütmektedirler. Tanıtım kampanyalarının etkileri, kişileri veya grupları belirli bir hizmet almak için harekete geçiren faktörler arasında önemli rol oynamaktadır. Sağlık turizmi tanıtımının amacı, “sahip olduğumuz tıbbi tecrübe, teknolojik altyapı ve sağlık tesisleri” gibi değerlerin uluslararası kamuoyuna anlatılması, açıklanması ve duyurulması yolu ile ülke sağlık hizmetlerine yönelim açısından olumlu bir imaj yaratılmasına çalışmaktır.Sağlık turizminin genel ekonomik şartlardan az etkilenmesi, önce kalite sonra fiyat odaklı olması, hastaların sağlık tesisi seçimini genellikle görmeden yapması, yoğun rekabet ortamı nedenleri ile doğru tanıtım hamlesi ve bilgilendirme büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada ülkemizin sağlık turizmi başlığı altında tanıtım ilkeleri, araçları ve hedefleri ile tanıtım ve pazarlama yolları irdelenmektedir.

Avcıkurt, Cevdet (Balikesir Author), Turizm faaliyetlerinin çeşitlenmesiyle birlikte günümüzde turistlerin destinasyonlara farklı motivasyonlarla seyahat ettikleri bilinmektedir. Bu araştırmada sağlıklı beslenme ve diyet danışmanlığı hizmeti almak için şehir dışından Çanakkale’ye gelen hastaların, bu destinasyonu seyahatlerinde etkili olan itici ve çekici faktörlerin açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Ayrıca hastaların; sağlıklı beslenme ve diyet danışmanlığı hizmeti alma sebepleri, bu hizmeti alacakları diyetisyende aradıkları özellikler ve bu hizmeti almak için şehir dışındaki bir diyetisyeni tercih etmelerinde etkili olan faktörler incelenmiştir. Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan mülakat yöntemiyle toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda, hastaların sağlıklı beslenme ve diyet danışmanlığı hizmeti alma motivasyonuyla gerçekleştirdikleri turizm hareketlerindeki çekici, itici ve bu konuya ilişkin incelenen diğer faktörler saptanmıştır. Hastaların bu kapsamda gerçekleştirdikleri seyahatlerde tespit edilen çekici faktörler; “olumlu referanslar, kaliteli diyet hizmeti alma ihtiyacı, teknolojik olanaklar, özel sunulan olanaklar, bulunulan destinasyondaki olanaksızlıklar, daha uygun seans ücreti ve kurumun jeopolitik konumu” olarak tespit edilmiştir. Hastaların bu kapsamda gerçekleştirdikleri seyahatlerde tespit edilen itici faktörler ise; “diyetisyenin olumlu imajı, çevreye daha çekici görünme ihtiyacı, çevreden gelen kilo verme baskısı, sağlıklı olma ihtiyacı, özgüven kazanma, sağlıklı beslenme ihtiyacı, ebeveynliğe hazırlık ve yaşlanma hissini yenme” olarak tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada, elde edilen tüm bulgulara paralel olarak çeşitli öneriler de sunulmuştur., It is known that tourists could travel to destinations with different motivations recently. In this study, it’s aimed to reveal push and pull factors that effect to the travelling of the patients who coming to Çanakkale from other destinations in order to receive diet and nutrition counseling. In addition, it’s aimed to reveal patients' reasons for receiving diet and nutrition counseling, the skills that patients’ looking for of the nutritionist and factors, which are effective in patients choosing a nutritionist from other destination to receive this service have examined. The data were collected by interview method, which is one of the qualitative research methods, and analyzed by content analysis method. As a result of the analysis, push factors, pull factors and other examined factors in the tourism movements of the patients with the motivation to receive diet and nutrition counseling have determined. In this context, the pull factors have determined in the travels of the patients are; “positive references, the need to receive quality nutrition counseling, technological possibilities, special offers, impossibilities in the destination, more affordable session fee and geopolitical location of the establishment”. As for that the push factors have detected in the travels of the patients are; “the positive image of the nutritionist, the need to look more attractive, pressures from friends, the need to be healthy, the purpose of gaining self-confidence, the need for healthy nutrition, preparation for parenting and the need to overcome feeling of aging”. In addition, various suggestions have presented in line with the findings.

Tedavi olmak ve sağlık hizmeti alma amacıyla ülke sınırlarının dışına seyahat etme anlamına gelen sağlık turizmi, son yıllarda ülkelerin kalkınmasına katkı sağlayan alternatif bir turizm türü olarak ortaya çıkmıştır. Dijitalleşen dünyada insanların birbiriyle olan iletişiminde önemli bir yer tutan dijital platformlarda yapılan ürün ve hizmetlere yönelik yorumlar, tüketici davranışlarını ve kararlarını etkileyen elektronik ağızdan ağıza pazarlama olarak adlandırılmıştır. Sağlık turizminde elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın, tedavi olmak üzere gidilen ülkeye duyulan güven ve seyahat niyeti üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, sağlık turizminde elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın bölgesel güven ve seyahat niyeti üzerine etkisini ölçmektir. Bu kapsamda Ankara'da faaliyet gösteren bir özel hastanenin ülkemize sağlık hizmeti almak için gelen yabancı uyruklu hastalarına anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Ocak 2020-Mayıs 2020 tarihleri arasında hastanede tedavi hizmeti alan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan toplam 286 hasta örneklem olarak alınmıştır. Anket formu, kişisel bilgi formu, elektronik ağızdan ağıza pazarlama ölçeği, bölgesel güven ölçeği ve seyahat niyeti ölçeği dört bölüm ve toplam 24 sorudan oluşmaktadır. Araştırma sonucu sağlık turizminde elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın yabancı hastaların bölgesel güven ve ülkeye seyahat niyeti üzerinde aynı yönlü olumlu bir etkisi olduğu saptanmıştır. Sağlık turizminde elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın bölgesel güvenin %21'lik kısmını, seyahat niyetinin ise %13,7'lik kısmını açıkladığı görülmektedir. Farklı illerde ve ülke genelinde daha büyük örneklemler üzerinde yapılacak çalışmalar, sağlık turizminde elektronik ağızdan ağıza pazarlamaya dair daha kapsamlı sonuçlara ulaşılmasını sağlayacaktır., Health tourism, which means traveling outside the borders of the country in order to be treated and to find health, has emerged as an alternative tourism type that contributes to the development of countries in recent years. Comments about products and services made on digital platforms, which have an important place in communication of people in the digitalizing world, are called electronic word-of-mouth marketing that affect consumer behavior and decisions. Electronic word of mouth marketing in health tourism is thought to have an effect on the trust in the destination country for treatment and on the travel intention. The aim of this study is to measure the effect of electronic word of mouth marketing in health tourism on regional trust and travel intention. In this context, a questionnaire was applied to foreign patients who came to our country to receive health services from a private hospital operating in Ankara. In this context, a total of 286 patients who received treatment service in the hospital between January 2020 and May 2020 and volunteered to participate in the study were taken as a sample. The questionnaire form, personal information form, electronic word of mouth scale, regional trust scale and travel intention scale consist of four parts and a total of 24 questions. The results of the study determined that electronic word of mouth marketing in health tourism has the same positive effect on foreign patients' regional trust and intention to travel to the country. Electronic word of mouth marketing in health tourism explains 21% of regional trust and 13.7% of travel intention. Studies to be conducted on larger samples in different provinces and across the country will provide more comprehensive results regarding electronic word of mouth marketing in health tourism.

Dünya'da ve Türkiye'de son 10 yılda sağlık hizmet ihracatının yaygınlaşması, hızlı büyüme gerçekleştiren faaliyetlerden birisi olarak görünmektedir. Sağlık hizmet ihracatı, hastaların tedavi gereksinimlerini karşılamak amacıyla yapılan bir eylemdir. Sağlık hizmet ihracatının amacı, hastaların rahatlığını sağlamak için tedavi yöntemleri sunmaktır. Dünya'da gelişmiş ülkelerin sağlık hizmetleri sunumu oldukça maliyetli olmaktadır. Bu gelişmiş ülkelerde yaşayan ve yaşlanan nüfusun sağlık gereksinimleri ve sağlık giderleri giderek artmaktadır. Gezi ve turlara katılarak Türkiye'ye gelen turistlerin, son yıllarda sağlık hizmet ihracatının sunduğu olanaklardan da faydalanmak amacı ile Türkiye'ye gelmesi, sağlık hizmet ihracatına farklı bir boyut kazandırmıştır. Adana ise sağlık hizmet ihracatı kapasitesi ile dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, Adana ilinin sağlık hizmet ihracatı alanında güçlü yönleri ve potansiyeli ele alınmaktadır. Gerçekleştirilen bu araştırmada, yapılan görüşmeler ve nitel veriler ile Adana ilinde sağlık hizmet kalitesinden, düşük fiyat politikasından, coğrafi konumun etkisinden, teknolojik alt yapı ve uzman kadronun mevcudiyetinden bahsedilerek, cazip sağlık turizmi faaliyetlerinin verimliliğinin artırılabilirliği araştırılmıştır. Buradan hareketle, alanında uzman katılımcılar ile gerçekleştirilen görüşmelerin analizi sonucunda, coğrafi konum unsuru, markalaşma unsuru, maliyet unsuru, teknolojik alt yapı unsuru, yabancı dil unsuru, nitelikli personel unsuru, uzun bekleme süresi, sosyo-kültürel unsurlar, ulaşım unsuru, mevzuat unsurlarının ön plana çıktığı görülmüştür., The expansion of exports in the last 10 years, health care in the world and Turkey, is seen as one of the activities that perform rapid growth. Healthcare exports are an action taken to meet the treatment needs of patients. The purpose of healthcare exports is to provide treatment methods to ensure patients' comfort. Healthcare delivery of developed countries in the world is very costly. The health needs and health expenses of the population living and aging in these developed countries are gradually increasing. Travel and tourists coming to Turkey joining the tour in recent years to benefit from the possibilities offered by the health services with the aim of exporting to come to Turkey, has brought a different dimension to the export of health services. In this study, the strengths and potential of Adana province in the field of healthcare exports are discussed. In this research, the efficiency of attractive health tourism activities was investigated by talking about the quality of health service, low price policy, the effect of geographical location, technological infrastructure and the presence of expert staff in Adana province through interviews and qualitative data. Thus, as a result of the analysis of interviews conducted with expert panelists in the area, geographic location element, branding elements, cost factors, technological infrastructure factors, foreign language factors, qualified staff factors, long standby time, socio-cultural factors, transport factors, pre-legislative factors It has been seen that it has come to the plan.

Rukiye Pınar Bölüktaş. Prof. Dr., İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İstanbul, Türkiye. rukiye.boluktas@izu.edu.tr Dünya nüfusunun %12.3’ünü yaşlılar oluşturmakta; 2050 yılında dünyada 2.1 milyar yaşlı olacağı öngörülmektedir. Yaşlanan toplumların sağlık bakım harcamaları artmakta, bu durum özellikle yaşlı popülasyonun fazla olduğu gelişmiş ülkelerin sağlık ekonomileri üzerinde baskı oluşturmaktadır. Bu nedenle sağlık politikacıları sağlık bakım politikalarını yeniden gözden geçirmekte ve alternatif çözümler aramaktadırlar. Sağlık turizmi, sağlık bakım harcamalarını kontrol altına almada ucuz ve etkili bir çözüm yolu olarak son 10 yılda ivme kazanmıştır. Türkiye, ileri teknolojiye sahip sağlık kurumları, maliyeti düşük hizmetler, wellness turizmi olanakları; yanısıra iklimi ve zengin tarihi ve kültürel birikimi ile sağlık turizmi, özellikle de yaşlı turizmi açısından cazibe merkezi olabilecek potansiyele sahiptir. Bu çalışmada yaşlı turizmi açısından ülkemizin fırsatları irdelenecek ve çözüm önerileri sunulacaktır. The percentage of world older people is about 12.3 percent; according to projections, this will reach 2.1 billion in 2050. Population aging increases health care spending, because the use of medical care services by adults rises with age. Accordingly, the rising proportion of older people is placing upward pressure on overall health care spending in the developed world. Thus, policymakers redesign health care systems and seek alternative solutions. Health Tourism is becoming an upward trend for the last decades as an inexpensive and effective ways of controlling future health care costs. Turkey has been becoming attractive country for health tourism, especially for elderly tourism, because of advanced health facilities with high-tech, lower prices, and wellness tourism opportunities as well as favourable climate and rich heritage of history and culture. In this presentation, we will discuss opportunities for elderly tourism in Turkey, and make some recommendations to improve elderly tourism.

Sağlık Turizmi, Dünya'nın ve Türkiye'nin son yıllarda dikkatleri üzerine çeken turizm türlerindendir. Bu kadar dikkat çekmesinin elbette ki belli sebepleri bulunmaktadır. Bu sebeplerin en başında ülkelerin ekonomilerine katkı sağlaması, ülkelerin tanınırlığını ve prestijini arttırması gelmektedir. Medikal turizm, bu sebeplere hizmet eden en önemli sağlık turizm türü olarak ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla medikal turizm talebini tahmin etmek ülkelerin, daha mikro düşünüldüğünde ise medikal turizm hizmeti veren tüm kurum ve kuruluşların ekonomik stratejilerini belirlerken önemli bir parametredir. Bu amaçla yapılan detaylı literatür taraması sonucunda Gri Sistem Modeli [GM (1,1)] ve Doğrusal Olmayan Gri Bernoulli Modeli [DOGBM (1,1)] tahminleme yöntemlerinin yoğunlukla ekonomi ve endüstri sektörlerindeki talep tahminleri için kullanıldığı ve literatürde sağlık ve turizm sektörüyle ilgili az sayıda sayısal araştırma ve çalışma yapıldığı görülmüştür. Özellikle medikal turizmin talep tahmininde Gri Sistem Modeli [GM (1,1)] ve Doğrusal Olmayan Gri Bernoulli Modeli [DOGBM (1,1)] tahminleme yöntemlerinin kullanıldığı araştırmaya rastlanmamıştır. Çalışmanın amacı, ülke ekonomisine önemli katkısıyla bilinen medikal turizmin talep tahminin etkinliğini yetersiz veride gri sistem modelleri kullanılarak ve fazla sayıdaki veri için gri sistem modelleri ve zaman serisi modelleriyle ölçmektir. 2015-2019 yılları arasında İstanbul'da hizmet veren özel bir hastanenin sağlık hizmeti veren medikal bölümleri, birçok farklı ülkeden gelen yabancı uyruklu hastaların öncelikle istatiksel analizi yapılarak ardından kurumdaki yöneticilerle görüşülerek tespit edilen Kadın Hastalıkları ve Doğum, Kardiyoloji, Ortopedi ve Travmatoloji bölümleri için önümüzdeki yıllardaki talebinin birinci dereceden tek değişkenli Gri Sistem Modeli [GM (1,1)] ve Doğrusal Olmayan Gri Bernoulli Modeli [DOGBM (1,1)] tahminleme yöntemleri ile tahmin edilmesi, önümüzdeki aylardaki talebin ise Gri Sistem Modeli [GM (1,1)], Üstel Düzleştirme, Regresyon Analizi ve Hareketli Ortalama yöntemleriyle tahmin edilmesidir. Bu doğrultuda, çalışma kapsamında öncelikle sağlık kuruluşlarına medikal turizm stratejilerinde kolaylıkla kullanabilecekleri bir tahminleme yöntemi önermek ve literatüre bu bağlamda katkı sağlamak amaçlanmıştır. Ayrıca talep tahmininden ortaya çıkan sonuçların medikal turizm ile ilgili stratejilerin geliştirilmesi, kaynak planlaması, vb. hususlarda sağlık yöneticilerine ve politika yapıcılara ışık tutması hedeflenmiştir. Health tourism is one of the tourism areas that has drawn the attention of the world and Turkey in recent years. Of course, there are certain reasons for such an attention. The primary reason for this is that it contributes to economies and increase recognition and prestige of countries. Medical tourism stands out as the most important type of health tourism that serves these reasons. Therefore, estimating the demand for medical tourism is an important parameter in determining the economic strategies of the countries and all institutions and organizations that provide medical tourism services from a micro perspective. As a result of the detailed literature review made for this purpose, the Gray System Model [GM (1,1)] and the Nonlinear Gray Bernoulli Model [DOGBM (1,1)] are mostly used for demand forecasts in the economy and industry sectors, and it has been observed that a small number of studies related to health and tourism sectors have been conducted in literature. In particular, no research has been found in which the estimation methods of the Gray System Model [GM (1,1)] and the Nonlinear Gray Bernoulli Model [DOGBM (1,1)] are used in the demand estimation of medical tourism. The study aims to measure the efficiency of demand forecasting of medical tourism, known for its significant contribution to the national economy, by using grey system models in insufficient data and grey system models and time series models for large numbers of data. Medical departments of a private hospital serving in Istanbul between 2015-2019, for the Obstetrics and Gynecology and Obstetrics, Cardiology, Orthopedics and Traumatology departments, which were determined by first conducting a statistical analysis of foreign nationals from many different countries, and then interviewing the managers in the institution. demand is estimated by first degree univariate Gray System Model [GM (1,1)] and Nonlinear Gray Bernoulli Model [DOGBM (1,1)] estimation methods, and demand in the coming months is Gray System Model [GM (1,1) ] Is estimated by Exponential Smoothing, Regression Analysis and Moving Average methods. Accordingly, within the scope of the study, it is primarily aimed to propose to health institutions a forecasting method that they can easily use in their medical tourism strategies and to contribute to the literature in this context. In addition, the results arising from demand forecasting is aimed to shed light on issues such as developing medical tourism-related strategies, resource planning, etc., for health managers and policymakers.

Sağlık turizmi eski çağlardan beri var olan bir kavram olmasına rağmen kendisine tanım olarak son yüzyılda bir karşılık bulmuş, ancak sektör açısından son 10 yılda gündeme gelmeye başlamıştır. Genel olarak turizm hizmetleri içinde sağlık gereksinimlerinin giderilmesi olarak karşımıza çıkan bu kavramda piyasada ilk olarak özel kuruluşlar hizmet verse de zamanla devletler de bu hizmet sunucuları arasına dâhil olmuş fakat azınlıkta kalmışlardır. Devletin hizmet sunucuları arasında sayılmasının en büyük nedenlerinden biri sağlığın bir temel hak olması sebebi ile kamu hizmeti sınıfına girmesi ve bunun doğal sonucu olarak sağlık faaliyetlerinin hâlihazırda devlet tarafından sunuluyor olmasıdır. Ancak kamu hizmeti olarak faaliyet sunulan bir alanın turizm gibi özel kuruluşların bulunduğu alan ile birleştirilmesi beraberinde birçok soru işareti de getirmektedir. Bu soru işaretleri ise etiksel alanda yoğunlaşmaktadır. Sağlık turizminin etik boyutunu inceleyecek olan çalışmada, sınırlı kaynaklar ile mevcut taleplerin karşılanması perspektifinden kamu hastanelerinin sağlık turizmi pastasındaki yeri değerlendirilecektir. Çalışmada öncelikle sağlık turizmi kavramından, kamu hizmeti ve temel hak kavramı ile başlığı genişletmeden sağlık turizminde devletin rolünden ve daha sonra sağlık turizminin etik boyutundan bahsedilecektir. Ancak sağlık turizmi başlığının genişliği sebebi ile etik tartışmalar, kamu hastaneleri penceresinden kişisel sağlık verilerinde, fiyatlandırma ve tedavide etik olarak üç sorun ile sınırlı olarak incelenecektir. Etik sorunların değerlendirilmesi birincil ve ikincil etik ilkeler üzerinden yapılacaktır. Although health tourism is a concept that has existed since ancient times, it has found a definition in the last century but it has started to come up in the last decade in terms of the sector. In this concept, which is generally seen as the obviating of health care needs in tourism services, even though private institutions serve for the first time in the market, governments have become part of these service providers in time but they have remained in the minority. One of the main reasons why the state is considered to be among the service providers is that health is included in the public service class because it is a fundamental right, and as a natural consequence, health activities are already being offered by the state. However, combining these two a service area brings along many questions. These questions are concentrated in the ethical area. In this study, which will examine the ethical dimension of health tourism, the place of public hospitals in health tourism pie will be evaluated from the perspective of meeting current demands with limited resources. In this study, firstly the concept of health tourism, the role of the state in health tourism, without expanding the title with the concept of public service and fundamental rights, and then the ethical dimension of health tourism will be mentioned. However, due to the breadth of the title of health tourism, ethical debates will be examined from the public hospitals window with three ethical problems, personal health data, pricing ethics and treatment ethics. Evaluation of ethical problems will be based on primary and secondary ethical principles.

Health tourism is an important concept that is universal and can contribute to the economy of the country by increasing the flow of tourists, it hosts health services for foreign visitors to countries. In the study, it was tried to determine the health tourism perceptions of healthcare professionals working in the Turkish Republic of Northern Cyprus. The main purpose of the study is the perception level of healthcare professionals working in private hospitals for the health tourism potential in TRNC. Other purposes of the study; to determine the effects and problems of health tourism. The sample of the study consists of private hospital employees in Famagusta. As a result of statistical analysis; It has been determined that health tourism has contributed significantly to the economy of the TRNC, brought vitality to the tourism and health sector, and brought the TRNC to the level of competing with other world countries, as it supports the increase of quality standards. As a result of the factor analysis performed on the health tourism potential of the TRNC; Seven factors came to the fore: strategic elements for the destination, destination characteristics, infrastructure, destination advantages, legislation, human resources and logistics. Based on the results obtained in the study, various strategies and suggestions have been presented for the development of health tourism and it’s economic contribution to the country. Keywords: TRNC, Health Tourism, Healthcare Professionals, Perception Level ÖZ: Sağlık turizmi, ülkeleri ziyaret eden yabancı turistler için sağlanan sağlık hizmetlerini tanımlayan bir kavram olduğu için evrensel bir nitelik taşımaktadır. Bu turizm türünü tercih edenlerin sayısının artmasıyla ülke ekonomisine önemli katkılar sağlanmış olur. Çalışmada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde görev yapmakta olan sağlık çalışanlarının sağlık turizmi algıları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın temel amacını, özel hastanelerde görev yapan sağlık çalışanlarının KKTC’deki sağlık turizmi potansiyelini algılama düzeyleri oluşturmaktadır. Çalışmanın diğer amaçları; sağlık turizminin etkilerini ve sorunlarını belirlemektir. Çalışmanın örneklemini Gazimağusa’da yer alan özel hastane çalışanları oluşturmaktadır. Yapılan istatistik analizler sonucunda; sağlık turizminin KKTC’nin ekonomisine önemli katkı sağladığı, turizm ve sağlık sektörüne canlılık getirdiği, kalite standartlarının arttırılmasına destek sağladığı için KKTC’yi diğer dünya ülkeleri ile rekabet edebilme seviyesine taşıdığı bellirlenmiştir. KKTC’nin sağlık turizmi potansiyeliyle ilgili gerçekleştirilen faktör analizi sonucunda; destinasyona yönelik stratejik unsurlar, destinasyon özellikleri, altyapı, destinasyonun avantajları, mevzuat, insan kaynağı ve lojistik olmak üzere yedi faktör öne çıkmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlardan hareketle sağlık turizminin geliştirilmesi ve ekonomik yönden ülkeye katkı oluşturması hususunda çeşitli strateji ve öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: KKTC, Sağlık Turizmi, Sağlık Çalışanları, Algı Düzeyi Turizm İşletmeciliği - Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü. Tez (Yüksek Lisans) - Doğu Akdeniz Üniversitesi, Turizm Fakültesi, 2020. Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Rüçhan Kayaman.

YÖK Tez No: 637091 Gün geçtikçe turizm faaliyetlerine olan ilgi ve katılımın artış gösterdiği yadsınamaz bir gerçektir. Ülkemiz için önemli gelir kaynaklarından biri olan turizm sektörü sürekli büyüyerek hem maddi hem de kültürel bakımdan kazanç sağlamaktadır. Dinlenme ve eğlenme gibi ihtiyaçların oluşmasının yanı sıra farklı arayış ve isteklerin de ortaya çıkmasıyla birlikte turizm sektörü sağlık, bilim, kültür alanlarında gelişme göstermiş, alternatif turizm çeşitleri ortaya çıkmıştır. Ülkemizde de en çok talep gören alternatif turizm çeşitlerinin başında sağlık turizmi gelmektedir. Çalışmanın amacı; ülkemizdeki medikal turizm çalışanlarının memnuniyet derecesini ölçmektir. Bu çalışma İstanbul ilindeki medikal turizm çalışanlarının memnuniyetleri değerlendirilerek çalışanların memnuniyetlerinin arttırılmasına yönelik atılacak adımların belirlenmesi bağlamında önem arz etmektedir. Çalışmada nicel araştırma yöntemine başvurulmuştur. Sonuç olarak ülkemiz sağlık turizmi bağlamında değerlendirilerek medikal turizm çalışanların çalışma şartları, memnuniyet dereceleri incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre erkek katılımcılar kuruma daha çok bağlılık göstermektedir. Aynı zamanda 6-10 yıl arası çalışma süresi 0 - 1 yıl , 2- 5 yıl , 11 - 20 yıl ,20 yıl ve üzeri çalışma sürelerine göre en yüksek değeri almıştır. Lisans eğitiminin en yüksek eğitim düzeyi olarak çıktığı da görülmektedir. It is an undeniable fact that interest and participation in the tourism movement is increasing day by day. Tourism sector which is one of the important source of income for our country derives a profit both financially and culturally by growing constantly.The tourism sector has developed in the sense of health,science and culture along with occurence of pursuit and request beside emergence of needs like rest and fun,thus alternative types of tourism have emerged.Health tourism is one of the most demanded alternative type of tourism in our country. The aim of this study is to evaluate the pleasure level of medical tourism workers in our country.This research has importance in the context of determining the actions to be taken for increasing the pleasure of workers by evaluating the satisfaction level of medical tourism workers in İstanbul.Survey method among quantitative research has been applied in this study.As a result,level of pleasure and working conditions of medical tourism workers have been examined by being evaluated in the context of health tourism in our country.According to the study results,male participants has shown more commitment to the institution.Working hours between 6-10 hours have valued mostly when compared with the other working hours.It is also seen that undergraduate education is the highest level of education.

Bu araştırma sağlık turizmi kapsamında hizmet veren hastanelerde görev yapan yöneticilerin medikal turizmde markalaşma ile ilgili düşüncelerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara ilinde bulunan iki kamu hastanesinde çalışan alt, orta ve üst düzey 115 yönetici oluşturmaktadır. Örneklemi bu hastanelerde çalışan 90 yönetici temsil etmektedir. Bu çalışma nicel bir araştırma olup araştırma için kullanılan ölçme aracı, anket formlarıdır. Veriler ilgili istatistik programlarıyla analiz edilmiştir. İki bağımsız grup arasındaki farklılık incelenirken bağımsız örneklem t testi, ikiden fazla bağımsız grup arasındaki farklılıklar incelenirken ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda hastane yöneticilerinin görev süreleri arasındaki farklılıkların markalaşma ile ilgili görüşlerini etkilediği ortaya çıkmıştır. Buna göre görev süresi 10 yıl ve üzerinde olan yöneticiler hastane tanınmışlığına, farkındalık faaliyetlerine, belli bir alana yönelmeye görev süresi 3-6 yıl ve 6-9 yıl olan yöneticilere göre daha az önem verirken, görev süresi daha az olan yöneticilerin medikal turizmde markalaşmaya daha çok önem verdiği ifade edilebilir. Araştırmaya katılan hastane yöneticilerinin medikal turizmde markalaşma üzerinde, halkla ilişkiler, reklam ve diğer tutundurma faaliyetlerinin iyi düzeyde etkili olduğunu düşündükleri belirlenmiştir, This research was carried out to reveal the thoughts of managers working in hospitals serving within the scope of health tourism on branding in medical tourism.The population of the study consists of 115 executives working in two public hospitals in Ankara, including lower, middle and high level. The sample is representative of 90 administrators working in these hospitals. This study is a quantitative research and survey tool used for research. The data were analyzed by relevant statistical programs. Independent sample t test was used for the difference between two independent groups and one way analysis of variance (ANOVA) was used when differences between more than two independent groups were examined. As a result of this research, it was revealed that the differences between the terms of office of the hospital managers affect their views on branding. Accordingly, It can be said that managers with a ten-year tenure or more attach less importance to hospital recognition, awareness activities, and orientation to a certain area than managers with a term of office of 3-6 years and 6-9 years, while managers with less tenure of office give more importance to become a branding in medical tourism. It was determined that the hospital managers participating in the study think that public relations, advertising and other promotional activities have a good effect on medical tourism and branding.

Danışman: PROF. DR. SELMA KARATEPE Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Anabilim Dalı / Sağlık Yönetimi Bilim Dalı Konu: Sağlık Kurumları Yönetimi = Health Care Management, Yapılan bu tez çalışmasıyla İstanbul ilinin Bakırköy ilçesinde bulunan özel sağlık kuruluşlarında yapılan çalışmaların ışığında estetik turizm sektöründe Türkiye'nin mevcut durumunu incelemektedir.Sağlık turizmi kapsamında ülkemize estetik tedavi amacıyla gelen yabancı hastaların Türkiye'deki sağlık kuruluşlarına hangi kanallar vasıtası ile ulaştıklarını, Türkiye'yi tercih etme nedenlerini,sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmetlerine ek olarak sunulan hizmetleri ve yabancı hastaların Türkiye'de aldıkları sağlık hizmetlerinden memnuniyet düzeyi ortalamalarının demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Bu doğrultuda İstanbul ili Bakırköy İlçesindeki Özel Sağlık kuruluşlarına tedavi amaçlı gelen hastalara anket tekniği ile veri toplanmış olup, 240 adet anket formu istatistiksel analizlere tabi tutulmuştur. Bu açıdan, araştırmanın cevaplamayı amaçladığı sorular şunlardır: Hastaların yaşı memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı,hastaların cinsiyeti memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı, hastaların eğitim durumu memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı,hastaların gelir düzeyi memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı,hastaların milliyetlerine göre memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı,hastaların uygulattığı estetik tıp uygulamaların çeşidine göre memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı,hastalara sağlanan sağlık hizmetlerinin yanında sağlanan diğer hizmetlere göre memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı ve hastalara hizmet alırken en çok şikayetçi oldukları konulara göre memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığı konularında estetik turizmin sağlık turizm üzerine olan etkilerini belirleyebilmek adına tanımlayıcı bir alan çalışması yapılmıştır. Çalışma literatür araştırması ve uygulama bölümünden oluşmaktadır. Çalışmanın kuramsal yapısını oluşturmak amacıyla literatür araştırması yapılmıştır. Literatürii taraması kısmında öncelikle estetik turizmin Dünyada ve Türkiyedeki özellikleri, tehtidleri fırsatları ve Türkiye'de estetik turizmin geliştirilmesi gereken konuları anket tekniği kullanılarak araştırılmış ve açıklanmıştır. Sonuçlara ulaşabilmek için frekans analizleri yapılmış, memnuniyet düzeyi değişkenleri için tanımlayıcı istatistikler hesaplanmış ve demografik değişkenler ile hastaların en çok şikâyetçi oldukları konuların memnuniyet düzeyi ortalamalarında farklılık yaratıp yaratmadığını test etmek üzere anova testleri yapılmıştır. güvenilirlik analizi, normal dağılım testi analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Bu çalışmada, estetik turizm açısından mevcut durumunu inceleyerek sektöre ilişkin potansiyelini ortaya koymak, ülkemiz için estetik turizmin önemini vurgulamak ve sektördeki yerimizin geliştirilmesine yönelik değerlendirmelerde bulunmak amaçlanmıştır. Kaynak tarama yöntemi kullanılarak Türkiye'de estetik turizmin yeri detaylı bir şekilde incelenmiş ve analiz edilmiştir. Estetik turizm verileri çeşitli başlıklar altında değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili literatür taraması yapılarak geniş ölçüde ele alınan estetik turizmin önemine dikkat çekilmiştir. Türkiye'nin estetik turizm alanında oldukça yüksek potansiyele sahip olduğu saptanmış, farklı açılardan geliştirilmesi gereken alanlara yönelik çeşitli öneriler ortaya konulmuştur., This thesis examines the impact of studies on private health care facilities in Bakirköy district of Istanbul province on the aesthetic tourism sector in Turkey and the current situation. This study primarily examines the reasons behind why foreign patients prefer Turkey to receive healtcare services and how they make contact with health institutions in Turkey. Morever; The aim of this study is to determine whether the satisfaction level of health care institutions and other services is different according to demographic variables.Accordingly, data were collected by questionnaire from patients who came to Private Health institutions in Bakirköy district of Istanbul for treatment and 240 questionnaires were subjected to statistical analysis. This research, first; It examines whether the age of the patients makes a difference in the satisfaction level and whether the patient gender makes a difference in the average satisfaction level. Furthermore; whether the educational level of the patients makes a difference in the average satisfaction level and whether the differences in the income level of the patients make a difference in satisfaction. In the next stage; It compares the effect of patients' nationalities on the average satisfaction level and whether the patients make a difference in their satisfaction levels according to the type of aesthetic medical applications applied, and seeks to answer whether the other services provided to patients make a difference in the average satisfaction level. As a result, a descriptive field study was conducted in order to determine the effects of satisfaction levels on health tourism according to the subjects most frequently complained of while receiving services. The study consists of literature research and application section. In order to form the theoretical structure of the study, a literature search was conducted. The literature in the first part of the aesthetic features of tourism in the world and in Turkey, have been investigated using the threat of opportunities and issues need to be improved survey techniques and the aesthetics of tourism in Turkey is explained. In order to reach the results, frequency analyzes were conducted, descriptive statistics were calculated for the satisfaction level variables and anova tests were performed to test whether the differences between the demographic variables and the subjects that most patients complained about the satisfaction level averages. reliability analysis, normal distribution test analysis, correlation analysis and regression analysis were performed. In this study, it is aimed to reveal the potential of the sector by examining the current situation in terms of aesthetic tourism, to emphasize the importance of aesthetic tourism for our country and to make evaluations to improve our place in the sector. location of the source scanning method using aesthetic tourism in Turkey have been examined and analyzed in detail. Aesthetic tourism data were evaluated under various headings. The literature review on the subject has been made and the importance of aesthetic tourism has been emphasized.Turkey's aesthetic found in the tourist area which is quite high potential, several suggestions were put forward for the field to be developed from different angles.

Sağlık turizmi dünyanın belli ülkelerinde ve ülkemizde gelişim göstermekte olan bir turizm türüdür. Ülkemizdeki termal kaynakların zenginliği, sağlık turizminin gelişimi açısından önem taşıdığı gerçeğinden hareketle araştırma alanı olarak sağlık turizm işletmeleri seçilmiş ve bu işletmelerde müşteri memnuniyetinin ölçülmesi ve illerin karşılaştırılması sonucu ortaya çıkacak sonuçların değerlendirmesi yapılmıştır. Bu kapsamda yürütülen araştırmanın kavramsal çerçevesini sağlık kavramı, sağlık turizmi ve müşteri memnuniyeti oluşturmakta, araştırmanın örneklemini ise Sivas ve Samsun illerindeki sağlık turizmi işletmeleri oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplamak amacı ile anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ve müşteriye yönelik oluşturulan anketlerin analizi için, SPSS 23 programından yararlanılmıştır. Toplanan veriler öncelikli olarak SPSS’e aktarılmış. Değişkenlere ilişkin veriler, frekans ve yüzde değerleri, aritmetik ortalamalar kullanılarak değerlendirilmiştir. Konaklama yapılan il ile genel müşteri memnuniyeti, heveslilik ve empati faktörleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Genel olarak müşterilerin sağlık turizmi işletmelerindeki memnuniyet düzeyleri olumlu yönde görülmüştür.

Su; Antik Çağ'dan günümüze kadar tüm kültürlerde insanın yaşam biçimini belirleyici öğelerden biri olmuştur. Tarihsel süreç içinde insan vazgeçilmez ihtiyaçlarından biri olan yıkanma eylemini gerçekleştirebilmek için; önceleri akarsu ve denizlerde arınmış, daha sonra açık ve kapalı odalar meydana getirip, günümüz banyo kültürünün kaynağı olan hamam yapılarını oluşturmuştur. Günümüze ulaşan en önemli su yapılarından olan Türk hamamları Türk banyosunun Anadolu hamam kültürü ile etkileşiminden oluşan bir yapı türüdür. Hamamlar; yıkanma eyleminin yanı sıra bir sosyalleşme mekânıdır. Termal sular yüzyıllar boyunca insanların sağlıklarını korumak, tedavi olmak amacıyla kullandıkları doğal kaynaklardır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda da insan hem sağlığını korumak için hem de etkin tedavi yöntemlerine ulaşmak için küreselleşen dünyada küreselleşen sağlık hizmetlerinden yararlanmak istemektedir. Tıp biliminin de desteklediği bu tedavi, dünya üzerinde gelişime devam etmektedir. Sağlıklı olmak kavramı; yalnızca fiziksel açıdan değil, ruhsal ve sosyokültürel olarak da ele alınmaktadır. Su terapileri antik zamanlardan beri uygulanmaktadır. SPA merkezleri günümüzde su terapileri için kullanılan mekânlardandır. Günümüzde sağlıklı yaşama verilen önemin artmasıyla; kullanıcı talepleri doğrultusunda sauna-buhar-su sistemleri tıbbi destekleyici unsurlar olarak ön plana çıkmıştır. Günümüz kullanıcısı modern tıptaki bilimsel ve teknolojik gelişmelere yalnızca sağlık ve tedavi amaçlı değil; aynı zamanda `güzellik` ve `genç kalmak` için de ulaşmak istemektedir. Bu çalışmanın amacı SPA merkezlerinin tasarımında yeni ufuklar açabilmek için tarihsel süreklilik içerisinde suyun farklı amaçlarla kullanımına bağlı olarak, yıkanma ve suya dayalı tedavi mekânlarının kurgularının değişimini tartışmaktır. Çalışma kapsamında yıkanmanın tarihsel gelişimi, toplum içerisindeki yeri ve hamam geleneklerinin mekâna yansıması ortaya konulmuştur. Türk hamamlarının günümüz SPA mekânlarına etkileri irdelenmiştir. Bu etkilerin neler olduğunu görmek amacıyla öncelikle Türk hamam kültürü ve Türk hamamının iç mekân özellikleri incelenmiştir. Daha sonra termal turizm, sağlık turizmi ve SPA endüstrisinin geçmişten günümüze gelişimi araştırılmıştır. Eski hamamlardan günümüz SPA mekânlarına kadar olan tarihsel süreklilikte; mekânsal büyüklüklerin değişimi, mevcut işlevlerin dönüşümü ve eklenen yeni işlevler araştırma kapsamında tartışılmıştır.Çalışmanın inceleme alanı olarak Bursa kenti seçilmiştir. Bursa hamam kültürü, kent merkezinde bulunan hamam yapıları ve seçilen termal otellerde yer alan SPA mekânları incelenmiştir. Bursa tarihi kent dokusu içinde yer alan 40 hamam ve 10 termal otelin SPA mekânları yazılı ve görsel veriler ile tek tek incelenmiştir. Hamamlar ve SPA mekânları, kent içindeki konumları, yakın çevreleri ile olan ilişkileri ve mekânsal özellikleri açısından incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucu mekânsal ve işlevsel değişikliği tespit edebilmeye yönelik karşılaştırmalı analizler yapılmış ve sonuç bölümünde; Türk hamam kültürünün SPA merkezi tasarımına etkileri ortaya konularak gelecekte yapılacak tasarımlar için öneriler sunulmuştur.Anahtar kelimeler: Bursa, Hamamlar, Kaplıcalar, Sağlık turizmi, SPA, SPA Otelleri Water; has been one of the determinants of the way of life of people in all cultures from Antiquity to today. In order to fulfill the act of bathing, which is one of the indispensable needs of people in the historical process; humankind had firstly bathed themselves in the rivers and seas, then created open and closed rooms for the act and at last, they created hammams and baths, which are the main source of the modern bathroom culture. Turkish hammams, which are one of the most important water structures that had lived up to our time, is a type of structure which consists of the interaction of Turkish hammam with Anatolian bath culture. Hammams; are socialization places as well as the act of bathing.Thermal waters are the natural resources that humans use to protect their health and provide treatment for centuries. In the present century, people want to benefit from globalized health services in the globalizing world in order to protect their health and to reach effective treatment methods. This treatment, which is also supported by medical science, continues its development on the world. The concept of being healthy; is not something that can only held in physical way but it's a concept which is also spiritual and sociocultural. Water therapies have been applied since the ancient times. SPA centers today are the new places for water therapies. Today, with the increasing importance given to living healthy; in parallel with the demands of the users, sauna-steam-water systems have come to the fore as medical supporting elements. Modern consumers do not seek scientific and technological developments solely for medical and therapeutic purposes, but also to stay ''young'' and ''beautiful''.The aim of this study is to discuss the change in the construction of bathing and water-based treatment spaces, depending on the use of water for different purposes in historical continuity in order to open new horizons in the design of SPA centers. The historical development of bathing, the place it has in the community and the reflection of the bathing traditions were presented. The effects of Turkish hammams on today's SPA sites have been examined. In order to see what these effects are, the Turkish hammam culture and the interior features of the Turkish hammam were examined first. Then, the development of thermal tourism, health tourism and SPA industry has been investigated. From the old baths to the contemporary SPA facilities; the change of spatial quantities, the change of existing functions and the added new functions are discussed within the scope of the research.The city of Bursa was chosen as the study area. The hammams of Bursa, the baths in the city center and the SPA sites in the selected thermal hotels were examined. The SPA locations of the 40 baths and 10 thermal hotels in the historical city of Bursa were examined one by one with the written and visual data. Baths and SPA venues were examined in terms of their location in the city, their relations with their immediate surroundings and their spatial characteristics. As a result of the examination, comparative analyzes were conducted to determine spatial and functional changes; in the conclusion section, the effects of Turkish hammam culture on the design of the SPA center and suggestions for future designs were presented.Keywords: Bursa, Baths, Thermal springs, Health tourism, SPA, SPA Hotels 311

Otel işletmelerinin suyla sağlıklı ve zinde olma bölümünde insan kaynağı çalıştırılırken ortak bir dil konuşamama, insan kaynağının mesleki bilgiye sahip olmaması, etik ihlali, ekonomik amaçlara öncelik verilerek turistik tüketiciye yaşı, operasyon geçirme, alerji ve bildirilmeyen hastalık durumuyla ilgili soruların sorulmaması gibi sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Bu gibi sorunlar turistik tüketicinin öncelikle sağlığına yönelik birer tehdit olabilmekte ve hizmete yönelik tekrar satın alma niyetini de olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Buradan hareketle çalışmada beş yıldızlı kıyı tatil yeri otellerinin suyla sağlıklı ve zinde olma bölümlerinde karşılaşılan sorunların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Fethiye’de beş yıldızlı kıyı tatil yeri otel işletmelerinin suyla sağlıklı ve zinde olma bölüm yöneticilerinden nitel araştırma yaklaşımıyla yarı yapılandırılmış görüşme formuna göre elde edilen veriler kategorilere ayrılmıştır. Çalışma sonucunda bu otel işletmelerinde suyla sağlıklı ve zinde olma hizmetlerinin, hamam işletmesi veya belediye işletme belgeli konaklama işletmesi hizmetlerine kıyasla daha fazla fiyat farkıyla satılmasının tüketicinin ilk veya tekrar satın alması önündeki engellerden biri olduğu, bunun yanı sıra beş yıldızlı otel işletmelerinin, kıyı tatil yeri otel işletmesi olması doğrultusunda sezonluk hizmet vermeleri ve Türk kadın işgören bulma konusunda temel sorunların algılandığı tespit edilmiştir. Bu bakımdan alanyazındaki boşluğun doldurulacağı umulmaktadır.

Istanbul ilinin tek kaplicasi olma ozelligini surduren Tuzla Icmeler Kaplicalari tarihi 1300’lu yillara kadar uzanan koklu bir gecmise sahiptir. Kaplicanin ozellikle Istanbul gibi gundelik hayatin hizli oldugu bir kentin tek kaplicasi olmasi buraya ayri bir onem katmaktadir. Calisma Tuzla Icmeler Kaplicalarinin Turkiye turizmindeki payinin daha fazla artirilmasina odaklanmaktadir. Bu anlamda Kaplicalarin tanitilmasi, cografi ozelliklerinin ortaya konulup tesislerin daha fazla bilinir kilinmasi temel amac olarak belirlenmistir. Veri olarak ise Tuzla Icmeleri AS.’nin yillar bazinda, 2007- 2014, olusturdugu verilerden yararlanilmistir. Veriler, var olan 3 ayri konaklama tesisi icin tutulmus olup, bunun disinda yillar bazinda hem Kaplicayi hem de Icmeleri ziyaret eden turist sayisi da veri olarak derlenmistir. Buna ek olarak degisik mevsimlerde degisen periyotlarla kaplica ziyaret edilmis edinilen izlenimler calismada kullanilmistir. Tuzla Kaplicalari son 2 yil icerisinde tesis anlaminda ciddi bir yapilanmaya gitmistir. Tuzla Icmeleri Butunlestirme ve Yeniden Degerlendirme Master Proje” kapsaminda 3 ayri konaklama tesisinde toplamda 400 yatakli luks otel insaatlari yapilmis ve yapilmaya devam etmektedir. Bu nedenle kaplicalar sayesinde ilerleyen yillarda Istanbul’a saglik turizmi kapsaminda gelen turist sayisinda artislar olmasi beklenmektedir

Çalışmada Türkiye’de sağlık değişkeni olan doktor sayısı ve sağlık harcamalarının turizm gelirine etkisi, 1975-2013 dönemi verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Serilerin durağanlığı; Kapetanios (2005) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testiyle incelenmiş ve serilerin I(1) olduğu tespit edilmiştir. Seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi; Maki (2012) çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testiyle incelenmiş ve serilerin eşbütünleşik olduğu görülmüştür. Seriler arasındaki nedensellik ilişkilerinin varlığı; Toda ve Yamamoto (1995) yöntemiyle araştırılmış ve turizm gelirleri ve doktor sayısı arasında çift yönlü, sağlık harcamalarından turizm gelirlerine doğru ise tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Seriler arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkileri; FMOLS yöntemiyle tahmin edilmiş ve uzun dönemde doktor sayısındaki ve sağlık harcamalarındaki %1’lik artışların turizm gelirini sırasıyla %2.2 ve %0.54 oranında arttırdığı görülmüştür.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Türkiye termal kaynak zenginliği konusunda dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir. Termal turizmin mevsimsellik sorununun olmaması, aynı zamanda konaklamanın uzun sürmesi ve bir sağlık turizmi çeşidi olması nedeni ile harcamaların yüksek olması, turizmden gelir elde etmek isteyen ülkeler için çekici bir özellik olmuştur. Bunun farkında olan ülkeler termal turizmden gelir elde etmek amacı ile termal tesis yatırımlarına önem vermektedir. Kütahya ili Türkiye’nin önemli termal turizm potansiyeli olan bölgelerinden biridir. Bölgenin bütün ilçelerinde termal kaynak mevcuttur. Bölgede termal turizmin geliştirilmesi için gerekli olan yatırımların sağlanması için girişimcilerin yatırıma teşvik edilmesi oldukça önem taşımaktadır. Termal tesis yatırımlarının ciddi maliyetleri göz önüne alınacak olursa bu konu daha da önemli hale gelmektedir. Bu kapsamda sektörde faaliyet gösteren girişimcilerin yatırım ve faaliyet sürecindeki tecrübelerinin bilinmesi hem potansiyel girişimcilere hem de politika yapıcılara yol gösterici nitelikte olacaktır. Bunun yanında bölgenin eksiklerinin tespit edilmesi ve neler yapılabileceği konusunda bir yol haritası çizilebilmesi için sektörle iç içe olan bölgedeki girişimci ve yöneticilerin görüşleri önem arz etmektedir. Bu doğrultuda çalışmada bölgedeki termal turizm işletmecilerinin yaşamış oldukları deneyimler, bölgenin mevcut durumu ve geleceği hakkındaki görüşleri ortaya çıkarılmıştır. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanarak Kütahya ilindeki termal tesis sahiplerine ve yöneticilerine uygulanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiş tema ve kodlar oluşturulmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda girişimcileri yatırıma çeken en önemli etken bölgenin termal turizm potansiyeli olmuştur. Elde edilen bulgulardan çıkarılan bir diğer önemli sonuç ise bölgenin tanıtımının eksik olduğu konusunda katılımcıların ortak görüşü olmuştur. Katılımcıların görüşleri doğrultusunda yerel yönetime ve potansiyel girişimcilere öneriler geliştirilmiştir., Turkey is one of the leading countries in the world in terms of hot springs. Thermal tourism has been an attractive option for countries which would like to have tourism income since there is no problem of seasonality, the accommodation lasts longer and that being a health tourism the expenditures are higher. Countries that are aware of these, attach importance to thermal facility investments in order to generate income from thermal tourism. Kütahya province is one of the regions of Turkey, which has an important potential of thermal tourism. There are thermal springs in all districts of the region. It is crucial that entrepreneurs are encouraged to invest to provide the investments necessary for the development of thermal tourism in the region. Considering the serious costs of the thermal facility investments, this issue becomes even more important. Within this scope, knowing the experiences of the investors, who are active in the sector in the process of investment and operation, will be instructive for both the potential investors and the policy makers. Moreover, the opinions of the investors and administrators in the region who are in close contact with the sector, are also important to determine the deficiencies of the region and to draw a road map regarding what can be achieved. Accordingly, the experiences of the tourism managers in the region and their viewpoints regarding the present state and future of the region were examined. In the study, semi-structured interview form was prepared and applied on the thermal facility owners and managers in Kütahya province. The data obtained were analyzed through descriptive analysis method, themes and codes were formed. As a result of the data obtained from the research, the most important factor that attracted the entrepreneurs to investment was the thermal tourism potential of the region. Another important conclusion drawn from the obtained from the findings was that the participants agreed upon the deficiency in the region’s publicity. Suggestions were developed for the local authority and potential entrepreneurs in line with the participants’ opinions., Bu çalışma Balıkesir Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından BAP 2018/045 numaralı proje ile desteklenmiştir.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Turizm, günümüzde ekonomik ve sosyal açıdan önemi giderek artan ve dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden biri haline gelmiştir. Daha önceleri bireyler turizmi sadece tatil, eğlence ve gezip görme amaçlı olarak algılarken, artık günümüzde bu durum kaybettikleri sağlıklarını tedavi ettirmek amacıyla yaptıkları seyahate yani medikal turizm şekline dönüşmüştür. Bu bağlamda planlanan çalışmanın amacı, dünyadaki ve Türkiye'deki medikal turizm uygulamalarının mevcut durumunu inceleyerek Türkiye'nin medikal turizm alanında önde gelen diğer ülkeler ile rekabet edebilecek bir yapıya kavuşmasını sağlamak için önerilerde bulunmaktır. Veri toplama aracı olarak, Türkiye medikal turizminin mevcut durumunun değerlendirilmesi için Albert S. Humphrey tarafında geliştirilen SWOT analizi kullanılmıştır. Yapılan SWOT analizinden elde edilen bulgulara göre, Türkiye'nin medikal turizmi gelişmiş ülkeler arasında sayılması güçlü yönlerinden birini oluşturmasına karşılık; özellikle kamu hastanelerinde yabancı dil bilen çalışan sayısının az olması önemli zayıf yönlerini oluşturmaktadır. Önemli fırsatlar ülkeye ulaşım kolaylığı ve Türkiye'nin rakibi olan Güney Doğu Asya Bölgesi'nde salgın hastalık riskinin daha yüksek oranda olmasıdır. Komşu ülkelerde yaşanan siyasal istikrarsızlık ve bunun ülkemize muhtemel yansımaları Türkiye'nin medikal turizmi alanında gelişmesinin önünde bir tehdit unsuru olarak görülmektedir. Araştırma sonucuna göre Hindistan diğer ülkelere göre ciddi oranda fiyat avantajı sağlamaktadır. Ülkede İngilizcenin yaygın bir şekilde kullanılması medikal turistler için çekici bir güç olmuştur. Buna karşılık, Türkiye'de özel hastanelerin önemli bir kısmının sağlık hizmetleri standartları uluslararası kurumlar tarafından onaylanmıştır. Araştırmanın bulgularına dayanarak birçok ülkede medikal turizm alanında akademik çalışmalar bulunmakla birlikte, Türkiye'de bu alanda yapılan çalışmalar ile ilgili yeteri kadar bilgi sahibi olunmadığı, Türkiye'nin medikal turizm pastasından yeterli payı alamadığı, gerekli tedbirlerin alınması durumunda Hindistan, Malezya, Singapur, Tayland gibi ülkelerin önüne geçerek bir marka haline gelmesinin mümkün olabileceği düşünülmektedir. Today tourism has become one of the fastest growing sectors with increasing importance for economic and social aspects in the world. Previously, individuals had only perceived tourism for holidays, entertainment and travelling, whereas now they strive to use travel for receiving treatment for their health problems, namely for medical tourism. That is why the purpose of this study is to make suggestions towards medical tourism in Turkey in order to provide a structure which can compete with leading countries in the field of medical tourism considering the present medical tourism implementations in the world and in Turkey. In analyzing data, SWOT analysis developed by Albert S. Humphrey was used for the assessment of the present condition of medical tourism in Turkey. The findings from the SWOT analysis show that although one of the strongest points of medical tourism in Turkey is that Turkey is accepted amongst the developed countries in terms of medical tourism, one of the weaknesses is that there are only a small number of workers who speak a foreign language in public hospitals. The significant opportunities within Turkish medical tourism are easy transportation through Turkey and a higher risk of epidemic illness in Southeast Asia compared with Turkey. Threatening factors against the development of Turkish medical tourism can be political instability in neighbouring countries and its possible reflections on Turkey. Research shows India offers significant price advantage compared with other countries. The English language used in the country was an attractive element for medical tourists. Contrarily, healthcare standards of a substantial proportion of the private hospital in Turkey are approved by international organisations. As a result, introducing/advertising strong points of Turkey using media tools will contribute to medical tourism in Turkey. The findings of the study conclude, although there are scientific studies in the field of tourism in many countries, the academic studies in Turkey and the work done in this area are not relevant enough to be familiar with medical tourism; however, if the required measures are taken, becoming a brand taking precedence over countries such as India, Malaysia, Singapore, Thailand is a possibility.

Tedavi ve tatil amaçlı ülkelerarası ya da şehirlerarası yapılan seyahatler “Sağlık Turizmi” olarak tarif edilmektedir. Küreselleşmenin beraberinde getirdiği teknolojik gelişmeler, bilgiye ulaşmanın kolaylaşması ve seyahat imkanlarının artması gibi kolaylaştırıcı faktörler sağlık turizminin yaygın olarak kullanılmasını sağlamıştır. Son on yılda sağlık amaçlı turizm seyahatleri, hastane yataklı tedavi hizmetleri, rehabilitasyon hizmetleri ve yaşlı-engelli bakımını kapsar hale gelmiştir. Sağlık turizmindeki bu değişim sağlık turizminin de hizmet alanlarının değişmesine neden olmuştur. 2017 yılı itibariyle dünya çapında yaklaşık 100 milyar dolarlık bir hacme ulaşmış olan sağlık turizminden aldığı payı arttırmak isteyen pek çok ülke yasal çerçeveler oluşturmakta ve ulusal sağlık sektörü rekabet gücünü arttırabilmek için destek ve teşvikler vermektedir. Türkiye Sağlıkta dönüşüm programı ile sağlık altyapısını büyük ölçüde tamamlamıştır. Aynı zamanda turizm potansiyeli yüksek bir ülke olarak sağlık turizmini alternatif bir turizm kaynağı olarak görmekte ve bu yeni pazardan aldığı payı arttırmak için gerekli düzenlemeleri yapmaktadır. Sağlık turizminin rehabilitasyon hizmetleri, yaşlı-engelli bakımı gibi alanlara kayması termal turizmin önemini de arttırmaktadır. Türkiye termal kaynaklar açısından zengin bir ülkedir ve bu durum termal turizme ayrı bir önem katmaktadır. Bu çalışmada temel amaç; Türkiye’nin “Termal Sağlık Turizmi” yönünden SWOT Analizi ile incelenerek güçlü (Strengths) ve zayıf (Weaknesses) yönlerini belirlemek, iç ve dış çevreden kaynaklanan fırsat (Opportunities) ve tehditleri (Threats) tespit etmektir. International or intercity treatment and leisure travels are described as "health tourism". Technological developments brought about by globalization and facilitating factors such as the increase in travel opportunities and easier access to information has led to the widespread use of health tourism. In the last decade, health tourism has included hospital-based treatment services, rehabilitation services and geriatric care. This change in health tourism has caused changes in the service areas of health tourism. Many countries seeking to increase their share of health tourism, which has reached a volume of around $ 100 billion worldwide by 2017, are creating legal frameworks and the national health sector provides support and incentives to increase competitive power. Turkey nearly completed their health infrastructure with the transformation in healthcare program. It also is a country with an already high tourism potential and sees health tourism as an alternative tourism source and makes arrangements to increase its share in this new market. The rehabilitation services of health tourism also increase the importance of thermal tourism, which is shifting to areas such as aged-handicapped care. Turkey is a country rich in thermal springs, and this adds additional importance to thermal tourism.The main goal of this research is to determine the strengths and weaknesses and to identify the opportunities and threats, caused by internal and external conditions, of Turkeys “Thermal Health Tourism” through a SWOT analysis. Keywords: Health tourism, thermal tourism, SWOT analysis.

Bu çalışma Çukurova 1. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresinde sözel bildiri olarak sunulmuş ve bildiri kitabına basılmıştır. Dünyada küreselleşmeyle beraber, teknolojik gelişmeler sayesinde uzaklık kavramı artık sorun olmaktan çıkmıştır. Son yıllarda Türkiye, Hindistan, Singapur, Malezya, Güney Kore gibi ülkeler önemli sağlık turizm destinasyonları olarak ön plana çıkmaktadır. Bu sistematik derlemenin amacı dünyada ve Türkiye’de sağlık turizmini kavramsal açıdan incelemektir. Konuyla ilgili çeşitli yayınlar, kitaplar ve web sitelerinde “sağlık turizmi, medikal turizm, dünyada sağlık turizmi” anahtar kelimelerinden yararlanılarak, sistematik bir inceleme yapıldı. Sağlık turizmini türlerine göre medikal turizm, termal/SPA/wellness turizmi, yaşlı turizmi ve engelli turizmi olmak üzere dört sınıfa ayrılmaktadır. Ülke hükümetlerinin ve yurttaşlarının, medikal turizmin potansiyel yararlarını anlamaları için uygun makroekonomik yeniden paylaşım politikalarını takip etmeleri gerekir. Sonuç olarak sağlık turizminin gelişmesinde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, tüketici davranışları gibi faktörler önemli dinamiklerdir. Türkiye sağlık turizmi ve medikal turizmde hızlı gelişme potansiyeline sahip olmasının yanında, sağlık turizminin geliştirilmesi için bazı önlem ve uygulamalara ihtiyaç duyulmaktadır. With the globalization of the world, the concept of distance is no longer a problem anymore thanks to technological advances. In recent years, Turkey, India, Singapore, Malaysia, countries such as South Korea has come to the fore as significant health tourism destinations of. The aim of this systematic review, in the world and Turkey is to examine the concept of health tourism. Various publications, books and websites on the subject “Health tourism, medical tourism, health tourism in the world” a review was made using the keywords. According to the types of health tourism, medical tourism, thermal / SPA / wellness tourism, elderly tourism and disabled tourism are divided into four classes. Country governments and citizens need to follow appropriate macroeconomic re-sharing policies to understand the potential benefits of medical tourism. As a result, factors such as rapid developments in information and communication technologies and consumer behaviors are important dynamics in the development of health tourism. Besides Turkey's health tourism and medical tourism have the potential for rapid development, for the development of health tourism is a need for some measures and practices.

The medical tourism sector, which has shown great development in recent years, is one of the destinations that make great contributions to the national economy. In this sense, Turkey's geographical position has, in the area of medical tourism due to historical and natural resources it stands out as a center of attraction. Therefore, the purpose of this study; The scope of medical tourism, health tourism marketing and Turkey are examining the current state of medical tourism, medical tourism business. Quantitative research technique and SWOT analysis scale were used in the study. the association operates as a unifying force in the field of medical tourism in Turkey, a member company executives conducted by the research was carried out with 108 participants. He finds the activities, marketing studies, government policies and supports of the enterprises in the field of medical tourism sufficient. Terrorist incidents in Turkey and across the country their work in the medical tourism field competing countries has left a negative impact on medical tourism activities. Turkey's cultural, have historical and tourist destination, Turkey's medical worldwide in the field of tourism will begin to form a brand value of the short flight distance from Keywords: Medical Tourism, Health Tourism, Health Tourism Marketing, Medical Tourism Marketing, Turkey Medical Tourism Industry ÖZ: Dünya genelinde son yıllarda büyük bir gelişme gösteren medikal turizm sektörü, ülke ekonomilerine büyük katkılar sağlayan destinasyonlar olarak öne çıkmaktadır. Bu anlamda Türkiye, sahip olduğu coğrafi konumu, tarihi ve doğal kaynakları nedeniyle medikal turizm alanında cazibe merkezi olarak göze çarpmaktadır.Dolayısıyla bu çalışmanın amacını; sağlık turizmi kapsamında medikal turizm pazarlaması ve Türkiye medikal turizminde medikal turizm işletmelerinin mevcut durumlarının incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında nicel araştırma tekniğinden ve SWOT analizi ölçeğinden yararlanılmıştır. Türkiye'de medikal turizm alanında birleştirici güç olarak faaliyet gösteren derneklerin üye şirket yöneticileri ile gerçekleştirilen araştırma 108 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Medikal turizm alanında işletmelerinin gösterdiği faaliyetleri, pazarlama çalışmalarını, devlet politikalarını ve desteklerini yeterli bulmaktadır. Türkiye’deki terör olaylarının ve medikal turizm alanındaki rakip ülkelerin yaptıkları çalışmaların ülke genelinde medikal turizm faaliyetlerine olumsuz etkiler bıraktığı görülmektedir. Türkiye'nin kültürel, tarihi ve turistik bir destinasyon sahip olması, Türkiye’nin medikal turizm alanında dünya genelinde bir marka değerinin oluşmaya başlaması, Türkiye'ye olan kısa uçuş mesafeleri ve devlet politikalarınında medikal turizm anlamında olumlu bir durum seyretmesi avantaj sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Medikal Turizm, Sağlık Turizmi, Sağlık Turizm Pazarlaması, Medikal Turizm Pazarlaması, Türkiye Medikal Turizm Sektörü Turizm İşletmeciliği Dalında Yüksek Lisans Tezidir. Tez (Yüksek Lisans)--Doğu Akdeniz Üniversitesi, Turizm Fakültesi, 2019. Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Rüçhan Kayaman.

Araştırmanın amacı, ülkemize sağlık turizminden faydalanmak için gelen sağlık turistlerinin ihtiyacı olan hizmetten yararlanırken, hizmet beklentileri ve buna bağlı olarak da memnuniyet düzeylerini belirlemektir. Sağlık turizminde temel amaç, müşteri memnuniyetini sağlamaktır. Müşterinin memnuniyeti, sunulan hizmetten beklentilerinin ne ölçüde karşılandığına bağlıdır. Bu anlamda ülkemiz gelişmiş teknoloji faaliyetleri ile bu kaliteyi en iyi şekilde sunmaya çalışmaktadır. Araştırmada müşteri memnuniyet ölçeği olarak geliştirilmiş ve hizmet kalitesinin tüm alt boyutlarının incelendiği SERVQUAL ölçeği tercih edilmiştir. SERVQUAL ölçeğinin fiziksel özellikler, güvenirlik, heveslilik, güven ve empati alt boyutlarının tümü ölçülmüştür. Örneklem olarak bu çalışmada basit tesadüfî yöntem üzerinden çalışılmış olup, rastsal şekilde 175 anket değerlendirilmiştir. Araştırmanın anket sorularından alınan veriler, SPSS (Statistical Packagefor SocialSciences) programında incelenerek analiz edilmiştir. Araştırmaya Ortadoğu ülkesinden 96, Avrupa ülkesinden 53, Asya ve Afrika ülkelerinden ise 13'er kişi katılmıştır. Analiz sonuçlarına göre araştırmaya katılım sağlayan ülkeler arasında, beklenti boyutlarında anlamlı farklılık görülürken, algı boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Elde edilen analize göre Avrupalı katılımcıların genel anlamıyla beklentileri diğer ülkelere göre daha fazla görülmüştür. En düşük beklentinin Asyalı katılımcılarda olduğu saptanmıştır. Bölgesel olarak değerlendirmeler de ise Avrupa ve Afrika ülkelerinin analiz sonuçlarında anlamlı farklılıklar olduğu, Ortadoğu ve Asya ülkelerinde farklılığın olmadığı saptanmıştır. The purpose of the research is to determine our customer's, who are visiting our country for medical services, expectations and satisfaction level according to expectations while they visit our country for medical services. Providing customer satisfaction is the main purpose in medical tourism. Customer satisfaction depends on the extent to which the expectations of the service provided are met. In this sense, our country is trying to present this quality in the best way through advanced technology activities. The research was developed as a customer satisfaction scale and SERVQUAL Scale was used to examine all sub-dimensions of service quality. The physical properties, reliability, enthusiasm, confidence and empathy sub-dimensions of the SERVQUAL scale were measured. As an example, 175 randomized randomized surveys were conducted in this study. Data which collected from the survey were analyzed by SPSS (Statistical Packagefor SocialSciences) program. 96 participants from the Middle East, 53 from the European countries and 13 from the Asian and African countries participated in the study. According to the results of the analysis, there was a significant difference in the expectation dimensions among the countries participating in the research, while there was no significant difference in the perception dimensions. According to the analysis, the expectations of the European participants in general terms were higher than the other countries. The lowest expectations were found to be Asian participants. Regional evaluations revealed that there were significant differences in the analysis results of European and African countries and there was no difference in Middle East and Asian countries. Sağlık Kavramı -- Sağlık İşletmesi Kavramı -- Sağlık Hizmeti Kavramı -- Sağlık Hizmetlerinin Sınıflandırılması -- Turizm Kavramı -- Turizm Özellikleri

Sağlık turizmi, küresel turizm pazarının en hızlı büyüyen bölümlerinden biridir. Sağlık turizmi; sağlık turistinin yaşadıkları yerden sağlık hizmetleri için başka bir yere gitmesi olarak da tanımlanabilmektedir. Sağlık turizmi geçmişten beridir varolan bir turizm çeşidi olmasıyla beraber son yıllarda önemi ve ülke ekonomisindeki etkisi de giderek artmaktadır. Türkiye bu sektörde henüz gelişme aşamasındadır ve stratejik coğrafi konumu ve gelişmiş sağlık sistemi ile bir cazibe merkezi konumundadır. Tüm bu fırsatlar ele alındığında Türkiye'nin bu sektörde yeterli derecede gelişmesi ve dünya çapında lider konumlar arasına katılabilmesi için birçok çaba sarfedilmektedir. Sağlık turizmi teşvikleri ise bu uygulamaların başında gelmektedir. Çalışmamızda Sağlık Bakanlığı tarafından 6322 sayılı kanunla getirilen Sağlık Turizminde Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi'nin sağlık turizmi gelirlerine olan etkisi araştırılmıştır. Bu noktada analizde 1998-2017 yılları arasını kapsayan sağlık turizmi geliri verileri kullanılmıştır. Kullanılan bu veriler TÜİK'in veri tabanından elde edilmiştir. Analiz için ise mühahale analizi kullanılmıştır. Öncelikle analiz aşamasında veriler bir takım birim kök testlerinden ve görsel testlerden geçirilmiştir. Bu aşamada ilk olarak Augmented Dickey-Fuller (ADF) ve Phillips-Perron (PP) birim kök testleri uygulanmıştır. Testler sonucunda sağlık turizmi gelirleri serisi her iki test içinde ikinci farkı alınarak durağanlaştığı görülmüştür. Durağanlaşma sonucu birim kökten temizlenmiş ve bir sonraki aşama olan ARIMA Modeline geçilmiştir. Uygun ARIMA Modelinin de bulunması sonucunda müdahale analizine geçiş yapılmıştır. Bu aşamada modele kukla değişken ilave edilmiş ve 6322 sayılı kanunun etkisi sınanmıştır. Analiz sonucunda ise 2012 yılında yürürlüğe giren 6322 sayılı kanunun sağlık turizmi geliri üzerinde %29 oranında pozitif etkisi bulunduğuna ulaşılmıştır., Health tourism is one of the fastest growing sections of the global tourism market. Health tourism can also be defined as health tourists go from one place to another for health services. Health tourism has been an existing type of tourism since the past, its importance in recent years and its impact on the country's economy has been increasing. Turkey is still under development and is a center of attraction in this sector with its strategic geographical location and advanced health care system. Considering all these deals, Turkey's adequate development in this sector and many efforts are made to order to join the ranks of leading positions worldwide. Health tourism incentives are among the most important ones. In our study, the effect of Income and Corporation Tax Reduction on Health Tourism Revenues brought by Ministry of Health with Law No 6322 has been investigated. In this analysis, health tourism income data covering 1998-2017 were used. These data were obtained from the data base of TURKSTAT. For the analysis, intervention analysis was used. Firstly, in the analysis phase, data has been subjected to a number of root tests and visual tests. At this stage, first Augmented Dickey-Fuller (ADF) and Phillips-Perron (PP) unit root tests were applied. As a result of the tests, the series of health tourism revenues were determined to be stable by taking the second difference in both tests. As a result of the stabilization, the unit root has been cleaned and for the next phase, it have been passed to the ARIMA Model. As a result of the finding of the appropriate ARIMA Model, it have been passed to the intervention analysis. At this stage, dummy variable was added to the model and the effect of Law No 6322 was tested. As a result of the analysis, it was found that the law no. 6322 entered into force in 2012 had a positive effect of 29% on health tourism.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, medikal turizm alanında hizmet sunan lider yurtiçi ve yurtdışı sağlık kuruluşlarının YouTube videolarının içeriğini değerlendirmektir.Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışmada, yurtiçi sağlık kurumlarından 33 video ve yurtdışı sağlık kurumlarından 26 video olmak üzere; medikal turizm ile ilgili faktörler yapılandırılmış bir form kullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular: YouTube videolarının içeriği, yurtiçi ve yurtdışı sağlık kurumlarında sağlık hizmetleri, hekimler ve sağlık teknolojileri ile ilgili bilgiler olarak saptanmıştır. Yurtdışı sağlık kurumlarının YouTube videoları, yurtiçi sağlık kurumlarından daha yüksek izlenme ve beğenilere sahiptir. İlginç olarak, hasta deneyimleriyle ilgili YouTube videolarının her iki grupta da en çok izlenen videolar olduğu görülmüştür.Sonuç: YouTube videolarının hem yurtiçi hem de yurtdışı kuruluşların medikal turizm perspektifindeki tanıtım faaliyetleri için önemli araçlar olduğu gözlenmiştir. Ancak, bu videoların etkinliği yurtiçi organizasyonlarda arttırılması gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Medikal turizm, sağlık turizmi, YouTube videoları, sağlık kuruluşları Aim: The aim of this study was to assess the content of YouTube videos of leader national and international healthcareorganizations in medical tourism field.Materials and Method: In this cross-sectional study,33 videos from nationalhealthcare organizations and 26 videos from internationalhealthcare organizations were evaluated by using a structured form regarding medical tourism related factors.Results: The content of YouTube videos was the information about healthcare services, physicians and health technologies in national and international healthcare organizations. YouTube videos of international healthcare organizations had higher views and likes than those of national healthcare organizations.Interestingly, YouTube videos regarding patient experiences were the most attractive videos in both groups.Conclusion: It was observed thatYouTube videos were important toolsfor promotionalactivities of both national and international organisations in the perspectives of medical tourism.It was thought that the efficiency of them should be improved in national ones.Key Words: Medical tourism, health tourism, YouTube videos, healthcare, organisations 68

Dünyada teknolojinin, iletişimin ve ulaşımın hızla gelişmesi neticesinde sosyal ve ekonomik anlamda turizmin önemi giderek artmaktadır. Eskiden gezmek ve tatil yapmak anlamına gelen turizm son zamanlarda sağlık turizmi ile birlikte farklı bir boyut kazanmıştır. Bu çalışmanın asıl amacı; sağlık turizmi kavramına değinip, Türkiye'deki genel durumu özetlemek ve sağlık sektörünün önde gelen hastanelerinin profesyonel yöneticileriyle görüşmek yoluyla ülkemizdeki sağlık turizmi faaliyetlerini değerlendirebilmektir.Araştırmada veri toplama yöntemi olarak nitel araştırmanın bir çeşidi olan mülakat ve derinlemesine görüşme tekniği kullanılmış olup belirlenen ana konular üzerinden veriler toplanarak dökümü ve değerlendirilmesi yapılmıştır.Araştırmada belirlenen temalara alınan yanıtlar sonucunda mevcut durum değerlendirilmiştir. Bu kapsamda sektörde önde gelen özel sağlık kuruluşlarının sağlık turizmi alanında ne durumda oldukları saptanmış olup, bu alanda yapılan yatırımlar, çalışmalar, yaşanan sıkıntılar, tanıtım faaliyetleri, hedefler ve sağlık turizme bakış açıları belirlenmiştir. As a result of the rapid development of technology, communication and transportation, medical tourism is the fastest developing industry which has a significant importance in both economics and social aspects for countries. Initially perceived as a resort and recreational tourism, now also perceived as medical tourism. The main purpose of this study is that to discuss the concept of medical tourism and summarize the general situation in Turkey and to grasp the place of medical tourism by taking views of professional managers of leading hospitals. In this paper in-depth interviews are used as data collection technique which is a kind of Qualitative research method ande valuated and formed by using data in relating topics.The current situation is assessed upon the answers in relating topics. In this regard, the place of leading hospitals is stated and investments in this field, current activities, problems, promotional activities, goals and perspectives are discussed. 139