Zasadniczym celem pracy jest opisanie praktyk komunikacyjnych wspólnoty dyskursu handlowego i reklamowego na tle historyczno-gospodarczo-społecznej rzeczywistości, w której żyli mieszkańcy dziewiętnastowiecznego i przedwojennego Krakowa (1850-1939). Praktyki te wiążą się ze sposobami zarówno rozumienia i pisania o zjawisku reklamy (kształtowania się specjalistycznego języka o reklamie), jak i identyfikacji firm krakowskich, wyrażania uprzejmości językowej oraz wykorzystania różnych wzorców komunikacyjnych uzależnionych od kanału i formy przekazu. Materiał źródłowy niniejszej rozprawy stanowi bardzo zróżnicowany i znaczny pod względem liczebności korpus tekstów reprezentujących różne formy reklamowe- ogłoszenia prasowe, ulotki, karty pocztowe, plakaty, afisze i wywieszki reklamowe, opakowania, etykiety, prospekty, katalogi firmowe i broszury informacyjne, a także cenniki, druki firmowe (papier firmowy, koperty, noty, rachunki), inne promocyjne materiały drukowane (typu zaproszenia, listy, książeczki tematyczne kulinarne) oraz reklama radiowa i filmowa. Materiał językowy uzupełniają ponadto pierwsze krakowskie poradniki reklamowe i artykuły o reklamie. W pracy wykorzystuje się metodę analizy dyskursu z uwzględnieniem podejścia integrującego różne metodologie z zakresu zarówno pragmalingwistyki, w tym teorii aktów mowy czy gramatyki grzeczności, jak i lingwistyki tekstu, multimodalności, onomastyki, semantyki, leksykologii oraz językoznawstwa korpusowego. Najważniejszym rezultatem poczynionych badań jest ustalenie, iż dyskurs reklamowy II połowy XIX wieku i początku XX stulecia definiują przede wszystkim takie kategorie jak: 1. handlowość - związek ze wspólnotą handlową i jej potrzebami, wartościami oraz celami, 2. lokalność - związek z lokalną przestrzenią miejską i osobami będącymi właścicielami/założycielami miejscowych przedsiębiorstw, 3. grzeczność - związek z zasadami grzeczności kupieckiej i regułami zmieniającej się polskiej etykiety językowej ówczesnego czasu, 4. medialność - uzależnienie reklamy handlowej od dyskursów medialnych oraz 5. artystyczność - wpływ na reklamę języka sztuki: poezji, grafiki i plakatu. Wszystkie wymienione wyznaczniki reklamy kupieckiej badanego okresu splata nadrzędna względem nich cecha, charakteryzująca dyskurs handlowy wraz z jego wyspecjalizowaną odmianą - dyskursem reklamowym, i wprost związana z pierwotną przyczyną powstania wspólnoty handlowej, jaką była potrzeba wymiany towarów. Tą cechą jest perswazyjność, której obecność w większym czy mniejszym stopniu w różnych formach dyskursywnych reklamy warunkuje zasadniczy cel komunikacyjny wspólnoty handlowej/reklamowej, a konkretnie sprzedawców, jakim jest chęć sprzedaży towaru/usługi i nakłonienia klientów do jego/jej nabycia. The main objective of the article is describing communication practices of the community of trading and advertising discourse against the background of the historic, economic and social reality which surrounded Krakow inhabitants in the 19th century and in the interwar period (1850-1939). These practices are related to the ways of both understanding and writing about the phenomenon of advertisement (shaping specialist language concerning advertisement), and to identification of Krakow companies, expressing linguistic politeness and using various communication patterns depending on the channel and form of communication. The sources used to write this work include many different materials that constitute a large collection of texts representing different forms of advertisement, such as press adverts, leaflets, postcards, posters, placards and notices, packaging materials, labels, folders, company catalogues and information brochures, price lists, company papers (forms, envelopes, notes, bills), other promotional printed materials (e. g. invitations, letters, thematic cook books), as well as radio and film advertisements. Moreover, the linguistic material includes the first Krakow advertising guidebooks and articles about advertisement. The method used in this paper is discourse analysis taking into account the approach that integrates various methodologies related to pragmalinguistics, including the theory of speech acts or the grammar of politeness, as well as text linguistics, multimodality, onomastics, semantics, lexicology, and corpus linguistics. The most important result of the research is the conclusion that advertisement discourse of the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century is defined by such categories as: 1. being related to trade - the connection with the trading community and its needs, values and aims; 2. locality - the connection with the local town space and with people who are the owners/founders of local companies; 3. politeness - the connection with the principles of trade politeness and with the principles of the changing Polish language etiquette of the time; 4. media attention - the dependence of trade advertisement on media discourses, and 5. being artistic - the influence of the language of art: poetry, graphics and poster on advertisement. All the above-mentioned determinants of trade advertisement of the period in question are connected with one superior feature which characterizes trade discourse, including its specialized area: advertisement discourse, and which is directly connected with the original reason for creating a trading community, i. e. the need to exchange goods. This feature is persuasiveness the presence of which, in different discourse forms of advertisement, to a greater or lesser degree determines the basic communication objective of the advertising/trading community, and particularly of the sellers, i. e. the willingness to sell goods/ services and encouraging customers to buy it.