Search

Bu çalışmada; toplumsal hayatın önemli sorunlarından biri olan sokakhayvanlarının üremelerinin kontrol altına alınmasına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Buamaçla yapılan invaziv veya noninvaziv uygulamaların hem başarısını arttırmak, hemuygulama süreçlerini kısaltmak, hem de masraflarını minimize ederek hayvan refahınaolan etkilerini en aza indirmek veya sıfırlamak için insani, komplikasyonsuz bir metotgeliştirmek planlanmıştır. Bu sebeple deneysel olarak `Ratlarda Skrotal Eksrakutan veEnsizyonel Subkutan Ligatür Uygulamasının ve Etkilerinin Değerlendirilmesini`projesinin uygulanması ile kastrasyonun sokak hayvanlarının üremelerinin kontrol altınaalınmasıdaki rolünü inceleyeceğiz. Bu çalışmada 20 adet erkek rat kullanıldı. Ratlar onarlı iki eşit gruba ayrıldı.Gruplardan birine skrotal ekstrakutan diğerine ensizyonel subkutan ligatür uygulamasıyapılarak iki ayrı teknikle kastrasyon uygulaması gerçekleştirildi. Her iki gruptakideneklerin uygulama öncesi oldukça sağlıklı oldukları, yeme ve içme ve konforlarınınmükemmel oldukları gözlendi. Deney hayvanlarına operasyon sonrası 3 gün antibiyotikuygulaması yapıldı ve 10 gün boyunca skrotal değişiklikler kliniksel olarak kontrol edildi.Gruplarda 3 saat içinde testistlerde lokal hafif şişlik gözlendi. Bu şişkinliğin hacmi,postoperatif birinci gün iki-üç katına ulaştı. Uygulama sonrası postoperatif birinci gün heriki grupta da yeme ve içme de azalma gözlendi. Postoperatif ikinci gün yeme içmefonksiyonları tekrar başladı. Şişkinlik bölgesinde lokal morarma 12 saatten itibaren farkedilmeye başladı. 24 saatte morarma net olarak gözlendi. Morarma 2. günden sonraazalmaya başladığı ve 10. günde morarmanın kaybolduğu belirlendi. Histopatolojikincelemelerde testis dokusunun komple nekroze olduğu gözlendi. Kontrol süresince ağrıkaşınma, bölgeyi ısırma, huzursuzluk, kanama, saldırganlık, durgunluk veya düşkünlükgibi bir belirtiye rastlanmadı. Her iki tekniğinde kastrasyon işleminde başarılı bir şekildekullanılabildiği ortaya konuldu. Sonuç olarak ratlarda skrotal ekstarkutan ve enzisyonel subkutan ligatür uygulamasının kastrasyon uygulaması için başarılı olduğu, uygulamanın pratik ve etkiliolduğu, kliniksel olumsuzlukların bulunmadığı, masraflı, komplikasyonlu ve ağır anestezikuygulamalara gerek olmadığı belirlendi. Ekstrakutan ve subkutan ligatür ile kastrasyonunsokak hayvanlarında ve pet hayvancılığında üremenin kontrol altına alınmasındauygulaması kolay, pratik, başarılı ve alternatif bir çözüm yolu olduğu, serbest veterinerhekimler ve Belediye Veteriner İşleri Müdürlüklerinin başarısını arttıracağı ve pratik birçözüm olarak önerilebileceği sonucuna varıldı. To take under control of street animals' reproduction is one of major problems ofsocial life. To this end, efforts are being made to develop a humanitarian and un-complicated method in order to increase the success of invasive or noninvasiveapplications, to shorten the time of application processes, and to minimize the effects onanimal welfare by reducing the costs.With this project titled `Evaluation ofImplementation and effects of Scrotal Exracutan and Incision Subcutan Ligatur in Rats`, itwas aimed to evaluate the role of castration in controlling the reproduction of strayanimals. For that purpose, 20 male rats were used in the study and rats were divided. Therats were divided into two equal groups. Two different castration techniques wereperformed: scrotal intracutaneous to one group and incisional subcutaneous ligature toanother group. Rats in both groups were kept under observation for one week foradaptation before application in laboratory. Antibiotic were applied to the ratspostoperatively for thre days and scrotal changes were checked clinically for 10 days.Scrotal swelling was observed in the testis within 3 hours in both groups and on the secondday the size of scrotal swelling increased 2-3 times. On the first day following theoperation, rats in both groups showed a decrease in eating and drinking. On the secondday, eating and drinking functions returned to normal. Local bruising began to be seen inthe swelling area from the 12th hour onwards, and the bruising became clearly visible at 24hours. It was observed that the bruising started to decrease after 2 days and the bruisingcompletely disappeared on the 10th day. Histopathological examination revealed completenecrosis of testicular tissue. There were no signs of pain, itching, biting, restlessness,bleeding, aggression, stagnation or indulgence during the control. Both techniques werefound to be successful in castration. In conclusion, scrotal extracutaneous and incisional subcutaneous ligatureadministration was found to be successful, practical and cost-effective for castration of rats, no clinically undesirable complications and did not require heavy anestheticapplications. Furthermore, these two methods are recommended as an alternative methodby private veterinarians and Municipal Veterinary Affairs Directorate for the castration ofstray and pet animals. 58

Çalışma kapsamında, ratlarda kurşun maruziyetinin oluşturduğu olumsuz etkilere karşı diosminin etkinliği araştırıldı. Bu amaçla Wistar Albino ırkı 2-3 aylık 150-200 g ağırlığında 40 adet erkek sıçan kullanıldı. Biri kontrol 3'ü deneme olmak üzere 4 grup oluşturuldu. Kontrol grubundaki hayvanlara, diosmin uygulamasında taşıt madde olarak kullanılan dimetil sülfoksit verildi. Deneme grubundan Grup 2, 3 ve 4'e sırasıyla 50 mg/kg.ca dozunda diosmin, 1000 ppm dozunda kurşun asetat, 1000 ppm dozunda kurşun asetat ile birlikte 50 mg/kg.ca dozunda diosmin 6 hafta süreyle verildi. Kurşun asetat uygulaması içme suyu ile diosmin uygulaması ağızdan sonda ile yapıldı. Deneme süresinin sonunda, hafif eter anestezisi altında kalbe punksiyon yapılarak heparinli ve kuru tüplere kan alındı. Kan örnekleri alınmasını takiben ratların bazı organları (karaciğer, böbrek, beyin, kalp, testis) çıkarıldı. Serumda bazı biyokimyasal parametreler (glukoz, trigliserit, kolesterol, BUN, kreatinin, ürik asit, LDH, AST, ALT, ALP, total protein, albumin) ölçüldü. Doku örneklerinde (karaciğer, böbrek, beyin, kalp, testis) ve kanda bazı oksidatif stres parametreleri (MDA, NO, SOD, CAT, GSH-Px, GSH) değerlendirildi. Ayrıca çalışma sonunda vücut ve doku (karaciğer, böbrek, beyin, kalp, testis) ağırlıkları alındı. Sadece diosmin uygulanan grupta incelenen parametrelerde kontrol grubuna göre önemli bir değişiklikler tespit edilmedi. Diğer taraftan kurşun uygulanan grubun değerlerinde kontrol grubuna göre anlamlı değişimler bulundu. Kurşun ile diosmin uygulanan grupta değerlerin kontrol grubu değerlerine yaklaştığı gözlendi. Sonuç olarak, 1000 ppm dozunda 6 hafta süreyle uygulanan kurşun doku hasarına yol açarken 50 mg/kg.ca dozunda uygulanan diosminin bu hasarın geriletilmesinde etkisi olduğu anlaşıldı. Anahtar kelimeler: Kurşun, diosmin, oksidatif stres, biyokimyasal parametre, organ hasarı, rat. In this study, the effect of diosmin against the adverse effects of lead exposure in rats was investigated. For this purpose, Wistar Albino race 40 male rats weighing 150-200 g 2-3 months were used. A total of 4 groups were assigned, one of which was control and the other 3 were trial groups. The rats in the control group were treated with dimethyl sulfoxide, which was used only as a vehicle in diosmin administration. Group 2, 3 and 4 from the experimental group were given diosmin at a dose of 50 mg/kg.bw, lead acetate at the dose of 1000 ppm, lead acetate at the dose of 1000 ppm and diosmin at a dose of 50 mg/kg.bw for 6 weeks, respectivelly. Application of lead acetate with drinking water and also diosmin was performed by oral cathater. At the end of the experimental period, blood was taken to dry and with heparin by puncture to the heart under light ether anesthesia. Following the blood samples, some organs of the rats (liver, kidney, brain, heart, testis) were removed. Some biochemical parameters (glucose, triglyceride, cholesterol, BUN, creatinine, uric acid, LDH, AST, ALT, ALP, total protein, albumin) were measured in serum. Some oxidative stress parameters in tissue samples and blood (MDA, NO, SOD, CAT, GSH-Px, GSH) were evaluated. Body and organ (liver, kidney, brain, heart, testis) weights were also evaluated at the end of the study. No significant change was observed in the parameters examined in the diosmin alone treated group compared to the control group. On the other hand, significant changes were found in the values of lead acetate treated group compared to control group. It was observed that the values approached the control group values in the group with lead and diosmin. Consequently, exposure to lead acetate at a dose of 1000 ppm for 6 weeks causes organ damage, however the diosmin application at a dose of 50 mg/kg.bw had a positive effect on the regression of liver damage. Key words: Lead, diosmin, oxidative sress, biochemical parameters, organ damage, rat. 76

Çalışmada, Siyah Alaca Süt Sığırlarında Renk (Siyah-Beyaz) Dağılımının Süt Verimi ve Bazı Döl Verim Özellikleri İle Olan İlişkisinin Belirlenmesi amaçlanmıştır. Bir, iki ve üçüncü laktasyondaki 207 baş Siyah Alaca süt sığırlarının görüntü, döl ve süt verim kayıtları değerlendirilmiştir. Döl verim özelliklerinden ilk tohumlama yaşı (İTY), buzağılama aralığı (BA), servis periyodu (SP) ve gebelik başına tohumlama sayısı (GBTS) üzerinde durulmuştur. Süt verim özelliklerinden laktasyon süresi (LS), , 305 gün süt verimi (305 GSV), ve kuruda kalma süresi (KKS) üzerinde durulmuştur. Döl verim özelliklerine İTYSP, BA ve GBTS ilişkin tanıtıcı istatistikler sırasıyla 16,82±0,12; 98,68±4,11; 424,78±5,49 ve 1,76±0,05 olarak bulunmuştur. Süt verim özelliklerine LS, KKS ve305 GSV ilişkin tanıtıcı istatistikler sırasıyla 329,68±3,41; 59,95±0,70 ve 10697,93±64,04 olarak bulunmuştur. Yaptığımız çoklu regresyon analizi sonucunda % 100 beyaz renkteki bir siyah alaca süt sığırının % 100 siyah olana göre 305 GSV'de 698lt daha fazla süt vermektedir. Anahtar Kelimeler: Siyah Alaca Süt Sığırı, Renk Dağılımı Görüntü İşleme, Morfometrik Ölçümler, Süt Verimi, Döl verimi The aim of this study was determination of the effect of color proportion (black/white) on reproductive performance and milk production levels. The material of study was 207 heads of Hosltein cows and records of first, second and third lactation. The two side of each animal recorded by video camera and transferred to computer than got to images per cow. Proportion black and white color counted by image processing methods. The method applied for improvement regression model to estimate effect color proportion on yield. The parameters evaluated for reproductive performance were first insemination age, time period between two calving, service period, insemination number per pregnancy and milk production parameters were lactation period, dry period, 305 days milk yield. The descriptive statistics were 16,82±0,12; 98,68±4,11; 424,78±5,49 and 1,76±0,05 determined for first insemination age, time period between two calving, service period, insemination number per pregnancy respectively, and 329,68±3,41; 59,95±0,70 and 10697,93±64,04 for lactation period, dry period, 305 days milk yield respectively for production levels. The result this study show that %100 white color cows according to %100 black color cows on positive way 698lt more than 305 days milk yield and the white color rate can be used for a selection dairy cows.Keyword: Holstein, color proportion, image processing, morphometric measurements, reproduction, milk production 39

Sunulan çalışmada amaç; saha şartlarında, aile işletmeleri olarak adlandırılan işletmelerde bakılan ve çeşitli şikâyetlerle Veteriner Hekimlere gelen ineklerde, progesteron salan intravaginal cihazın farklı zaman aralıklarında vaginada tutulması ve farklı zaman aralıklarında sabit zamanlı suni tohumlama yapılması sonucu, gebelik başarılarının karşılaştırılmasıdır. İnekler, rastgele 3 ayrı gruba ayrılmıştır. 1. gruba alınan 56 ineğe (n= 56), 0. Gün GnRH + Progesteron implantların (PRID®) takılması, 8. Gün PGF2α, 9. Gün Progesteron implantların çıkartılması + PGF2α, 48-72. Saatlerde 2 tohumlama.2. gruba alınan 50 ineğe (n=50), 0. Gün GnRH + Progesteron implantların takılması, 8. Gün PGF2α, 9. Gün Progesteron implantların çıkartılması + PGF2α, 56. Saatte 1 tohumlama. 3. gruba alınan 53 ineğe (n= 53), 0. Gün GnRH + Progesteron implantların takılması, 5. Gün Progesteron implantların çıkartılması + PGF2α, 6. Gün PGF2α, 56. Saatte 1 tohumlama uygulaması yapıldı. Çalışma gruplarına alınan ineklere ait bilgiler ve hayvan sahiplerinden alınan anemnez bulguları kayıt altına alınmıştır. Grup 1'de kullanılan hayvanlardan 31'i Simental, 19'si Holstein ve 6'sı da Montofon'dur. Yaş ortalaması 57,05±27,40 ay, VKS ortalaması 2,75±0,43 olarak kaydedilmiştir. Süt verimlerinin ortalaması ise 16,66±5,28 kg olarak kaydedilmiştir. Grup 2'de kullanılan hayvanlardan 31'i Simental, 14'ü Holstein ve 5'i de Montofon'dur. Yaş ortalaması 45,48±26,81 ay, VKS ortalaması 2,74±0,37 olarak kaydedilmiştir. Süt verimlerinin ortalaması ise 13,46±3,05 kg olarak kaydedilmiştir. Grup 3'de kullanılan hayvanlardan 26'sı Simental, 19'u Holstein ve 8'i de Montofon'dur. Yaş ortalaması 44,73±20,25 ay, VKS ortalaması 2,70±0,34 olarak kaydedilmiştir. Süt verimlerinin ortalaması ise 15,35±4,60 kg olarak kaydedilmiştir. Senkronizasyon yapılan tüm ineklerin suni tohumlaması yapıldıktan 35 gün sonra ultrasonografi cihazıyla gebelik teşhisleri yapılmıştır. Gebelik oranı ise Grup 1 de % 41,07, Grup 2 de % 42,Grup 3 de % 52.83 olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak; çalışmadaki her üç grubunda gebelik oranları birbirine yakın bulundu. Progesteron ile senkronizasyonun birçok üreme problemini çözebileceği kanısına varılmıştır.Anahtar Kelimeler: İnek, Progesteron, Aile işletmesi, Senkronizasyon, SuniTohumlama The purpose of the presented study; The results of this study are to compare the success of pregnancy in cows that are examined in the so-called family businesses in field conditions and to the Veterinarians with various complaints, keeping the progesterone releasing intravaginal device in the vagina at different time intervals and performing fixed time artificial insemination at different times. The cows were randomly divided into 3 groups. On day 0, insertion of GnRH + Progesterone implants (PRID®) on day 0 to 56 cows (n = 56), on day 8 PGF2α, day 9 Progesterone implants removal + PGF2α, 2 insemination at 48 and 72 hours. In the second group, 50 cows (n = 50) were implanted with GnRH + Progesterone implants on day 0, PGF2α on the 8th day, Progesterone implants + PGF2α on the 9th day, insemination was performed at 56th hour. In the third group, 53 cows (n = 53) were implanted with GnRH + Progesterone implants on day 0, removal of Progesterone implants + PGF2α, Day 6 PGF2α, and insemination at 56th hour. The information about the cows included in the study groups and the anemnesis findings obtained from the animal owners were recorded. Of the animals used in Group 1, 31 were Simental, 19 Holstein and 6 Montofon. The mean age was 57.05 ± 27.40 months and the mean VKS was 2.75 ± 0.43 years. The average milk yield was recorded as 16.66 ± 5.28 kg. Of the animals used in Group 2, 31 were Simental, 14 Holstein and 5 Montofon. The mean age was 45.48 ± 26.81 months and the mean VKS score was 2.74 ± 0.37. The average milk yield was recorded as 13.46 ± 3.05 kg. 26 of the animals used in Group 3 were Simental, 19 Holstein and 8 Montofon. The mean age was 44.73 ± 20.25 months and the mean VKS was 2.70 ± 0.34 years. The average milk yield was recorded as 15.35 ± 4.60 kg. Pregnancy diagnoses were performed 35 days after the artificial insemination. Pregnancy rate was 41.07% in Group 1, 42% in Group 2 and 52.83% in Group 3. As a result; pregnancy rates were similar in all three groups. It has been concluded that synchronization with progesterone can solve many reproductive problems.Keywords: Cow, Progesterone, Family business, Synchronization, ArtificialInsemination 83

Akkaraman koyunu Türkiye'de mevcut koyun varlığımızın yaklaşık %45'ini oluşturan yerli koyun ırklarımızdandır. Bu ırkın süt verimi yaklaşık olarak 50-60 kg, laktasyon süresi 140-150 gündür. Sütte antioksidan enzim aktivitesi pek çok çalışmada değerlendirilmiştir. Bu çalışmada sütün doğum sonrası, laktasyonun 45. ve 90. günlerinde antioksidan enzim aktivitesi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Konya Gözlü Tarım İşletmesi'nde bulunan Akkaraman koyunlarından doğum sonrası 0. 45. ve 90. günlerde alınan süt çalışma materyalini oluşturmuştur. Süt örneklerinde SOD, GPx ve katalaz aktiviteleri belirlenmiştir. Gebelik fizyolojik bir süreç olup, yavrunun yeterli gelişimini ve büyümesini sağlamak için enerji ve oksijen gereksiniminde belirgin bir artış ile karakterizedir. Buna bağlı olarak hem ana hem de yavrunun gebelik ve sonrasında oksidatif strese maruz kaldığı düşünülmektedir. Yapılan ölçümler sonucunda, GPx enzim aktivitesi doğan yavru sayısından bağımsız olarak (0.-45.-90. günlerde) anlamlı çıkmıştır (p ≤ 0.05). 0.-45.-90. günlerde medyan ve çeyrekler açıklığı değerleri sırasıyla, 11,315;8,03, 10,530;8,25 ve 22,739;18,832 olarak ölçülmüştür. Doğan yavru sayısına göre yapılan gruplandırmada 0. gün ikiz ve tekli doğum grupları arası fark istatiksel olarak anlamlıdır (p ≤ 0.05). 0. gün tek ve ikiz yavrulu doğumlarda ise medyan ve çeyrekler açıklığı değerleri sırasıyla, 9,913;7,088 ve 13,281;10,239, U/g protein olarak belirlenmiştir. 45. günde istatistiksel fark olmayıp bu değerler sırasıyla 10,958;7,67 ve 10,092;9,221 U/g protein olarak belirlenmiştir. SOD enzim aktivitesi yönünden gruplar arası fark anlamlı çıkmamıştır. 0.-45.-90. günlerde medyan ve çeyrekler açıklığı değerleri sırasıyla, 0,0982; 0,10316, 0,0860;0,6638, 0,707; 0,9285 olarak belirlenmiştir. 0. gün tek ve ikiz yavrulu doğumlarda medyan ve çeyrekler açıklığı değerleri sırasıyla, 0,09827;00824 ve 0,10196; 0;15459, 45. gün tek ve ikiz yavrulu doğumlarda medyan ve çeyrekler açıklığı değerleri sırasıyla, 0,0824; 07736 0,0957; 06702 U/g protein olarak ölçülmüştür.Çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda, GPx enzim aktivitelerinde, özellikle laktasyonun 90. günündeki değişimin memenin antioksidan savunma sisteminin adaptasyonu ile ilişkili olduğu kanısına varılmıştır. Akkaraman sheep population existing in Turkey constitutes approximately 45% of native breeds. Milk yield of this breed is approximately 50-60 kg and lactation time is 140-150 days. Antioxidant enzyme activities in milk have been evaluated in many studies.In this study, antioxidant enzyme activity was evaluated at the beginning and on the 45th and 90th days of lactation. Akkaraman sheep raised in the Konya Gözlü Agricultural Facility and their milk samples obtained after birth, 45th and 90th days after delivery consisted of the study material. SOD, GPx and catalase activities were determined in these milk samples. Pregnancy is a physiological process characterized by a significant increase in energy and oxygen demand to ensure adequate development and growth of the offspring. Accordingly, both mother and offspring are thought to be exposed to oxidative stress during and after pregnancy. As a result of the measurements, GPx enzyme activity was significant (0.-45.-90 days) regardless the number of offspring (p ≤ 0.05) on 0.45th and 90th days, the median and interquartile range values were 11,315, 8,03, 10,530; 8.25 and 22.739;18,832 U/g protein respectively. At the beginning of lactation, the difference between twin and single birth groups was statistically significant (p ≤ 0.05). On day 0, median and interquartile range values were for single and twin delivered animals; 9.913;7,088 and 13,281;10,239 U/g protein respectively. On the 45th day, there was no statistical difference among the groups (p>0.05) and these values were 10,958;7,67, 10,092;9,221 U/g protein, respectively. There was no significant difference between all groups in terms of SOD enzyme activity. 0.-45.-90. days, number of delivery independent the median and interquartile range values were 0.0982; 0,10316, 0,0860; 0,6638 and 0,707; 0,9285 respectively. At the beginning of lactation for single and twin deliveries, median and quartile range values were found as 0.09827; 00824 and 0.10196; 0, 15459 while on the 45th day, the median and interquartile range values for single and twins were 0.0824; 07736 and 0,0957;06702 U/g protein.According to the findings obtained in the study, GPx enzyme activities, especially the change on the 90th day of lactation is associated with the adaptation of the breast tissue and the response of antioxidant defense system. 62

Bu çalışmada yenidoğan ishalli buzağılarda sistatin C'nin (Cys-C) bazı hematolojik ve biyokimyasal parametrelerle arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlandı. Van YUHADYEK tarafından 28.03.2019 tarih ve 2019/03 sayılı etik kurul izni ile çalışma onayı alındı. Araştırmanın hayvan materyalini farklı ırk, cinsiyet ve yaşlarda (0-30 günlük) 10 adet sağlıklı ve daha önce herhangi bir tedavi almamış 22 adet ishalli buzağı oluşturdu. Buzağıların genel muayeneleri yapıldı. Yapılan etiyolojik muayenede ishalli buzağılarda 3 adet Giardia, 5 adet E. coli K99, 8 adet Coronavirus, 7 adet Rotavirus ve 1 adet Cryptosporidium etkileri tespit edildi. Hem konrol grubu sağlıklı buzağıların hem de tedavi öncesi ishalli buzağıların hematolojik (WBC, Neu, Lym, Eo, Mo, RBC, MCV, MCHC, Hct, Hb), biyokimyasal (glikoz, TP, Alb, BUN, Cr, CK ) ve kan gazı (pH, pO2, pCO2, HCO3-, baz, Na+, K+ ve Cl-) düzeyleri belirlendi. İshalli buzağıların kontrol grubuna göre hematolojik parametrelerden WBC, Neu, Hct, Hb düzeylerinde (p

Amaç: Bu tez çalışmasında süzme ve petek ballarındaki bazı mikroorganizmaların varlığı ve tür düzeyinde dağılımının belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve yöntem: Bu çalışmada Diyarbakır ilindeki farklı satış noktalarından 106 süzme bal ve 44 petek bal olmak üzere toplam 150 bal örneği incelenmiştir. Bal örneklerindeki mikroorganizmaların tespiti amacı ile toplam mezofilik aerobik bakteri, toplam mezofilik anerobik bakteri, koliform, Escherichia coli, Staphylococcus spp., laktik asit bakterileri, maya ve küf sayısı klasik analiz yöntemleri ile araştırılmıştır. Ayrıca, bal örneklerinden elde edilen koliform ve Staphylococcus spp. izolatları Vitek II bakteri identifikasyon sisteminde tür düzeyinde incelenmiştir.Bulgular: Bal örneklerindeki ortalama toplam mezofilik aerobik bakteri ve toplam mezofilik anerobik bakteri sayıları sırası ile 3,26±1,08 log kob/g ve 3,0±0,85 log kob/g olarak saptanmıştır. Ortalama koliform, Staphylococcus spp., laktik asit bakterileri, maya ve küf sayıları ise sırasıyla 8,37 EMS/g, 0,98 EMS/g, 2,93±0,51 log kob/g, 2,90±0,84 log kob/g ve 1,76±0,53 log kob/g olarak saptanmıştır. Bal örneklerinden izole edilen koliformların tür düzeyinde Klebsiella pneumoniae, Klebsiella aerogenes, Enterobacter cloacae, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Serratia marcescens ve Klebsiella oxytoca; Staphylococcus spp. izolatlarının ise Staphylococcus hominis, Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus hemolyticus ve Staphylococcus capitis türlerine ait olduğu belirlendi. Örneklerin hiçbirinde Escherichia coli veya Staphylococcus aureus tespit edilemedi.Sonuç: Balların raf ömrü ve kalitesi üzerine etkili bazı mikroorganizmaları yüksek sayıda bulundurduğu saptanmıştır. Kovandan sofraya kadar olan tüm aşamalarda etkin bir yönetim sisteminin uygulanması en uygun izleme ve kontrol koşullarını sağlayarak balların bu tip mikroorganizmalar ile kontaminasyon riskini azaltacağı kanaatine varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bal, mikrobiyolojik kalite, hijyen, tür, çeşitlilik Aim: In this thesis study it was aimed to determine the presence of some microorganisms and their distribution at the species level in liquid and comb honey samples.Material and method: In this study, 106 liguid honey and 44 comb honey, totally 150 honey samples were collected from different sales points in Diyarbakir. In order to determine microorganisms in honey samples, total mesophilic aerobic bacteria, total mesophilic anerobic bacteria, coliform, Escherichia coli, Staphylococcus spp., lactic acid bacteria, yeast and mold were analysed by classical analysis methods. Moreover, coliform and Staphylococcus spp. isolates obtained from honey samples were identified at species level using Vitek II bacterial identification system.Results: The average levels of total mesophilic aerobic bacteria and total mesophilic anerobic bacteria in honey samples were found to be 3.26±1.08 log cfu/g and 3.0±0.85 log cfu/g, respectively. The average levels of coliforms, Staphylococcus spp., lactic acid bacteria, yeast and molds were determined as 8,37 MPN/g, 0,98 MPN/g, 2.93±0.51 log cfu/g, 2.90±0.84 log cfu/g and 1.76±0.53 log cfu/g, respectively. Coliforms bacteria isolated from the honeys were detected at species level as Klebsiella pneumoniae, Klebsiella aerogenes, Enterobacter cloacae, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Serratia marcescens and Klebsiella oxytoca; and the isolates belong to Staphylococcus spp. were found at species level as Staphylococcus hominis, Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus hemolyticus and Staphylococcus capitis bacteria. None of honey samples were found to be contaminated by Escherichia coli or Staphylococcus aureus.Conclusion: It was indicated high amount of microorganisms have effect on the shelf life and quality of honey. As a conclusion, if an effective management system is implemented at all stages from beehive to table by the help of the most appropriate monitoring and control conditions, it will provide to reduce the risk of contamination with such microorganisms.Key Words: Honey, microbiological quality, hygiene, species, diversity 74

Bu çalışmanın amacı süt sığırlarında sıklıkla görülen mastit hastalığına karşı önleyici, yenilikçi, etken madde olarak kolofan ve terebentin içeren, hayvanların kabul edebileceği, uygulama sırasında birim doz doğruluğundan emin olanacak dozaj formu tasarlamaktır. Bu amaçla seçilen kolofan'nın antibakteriyal ve terebentinin antibakteriyal, antifungal özellikleri daha önce in vitro ortamda yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bu doğal kaynaklı maddelerin süt sığırlarında sıklıkla görülen mastitten koruma amacıyla kullanılması düşünülmüştür. Kolofon ve terebentin içeriği toz edilmiş drog içerisinde sırasıyla %96,5 0,3 ve %3,5 0,3 oranlarında bulunmaktadır.Süt sığırlarında yapılacak deneme için belirlenecek formülasyon, uygulama kolaylığı, birim doz doğruluğu, stabilite, depolama, birim maliyet kriterleri göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir. Ön-formülasyon çalışmaları boncuk, pellet, süspansiyon ve rekonstitüe süspansiyon şekilleri üzerinde yapılmış ve in-vivo denemede kullanılacak formülasyon diğer formülasyonlarda görülebilecek stabilite problemleri nedeniyle rekonstitüe süspansiyon seçilmiştir. Süspansiyon ve rekonstitüe süspansiyon için çökme hacmi, flokülasyon derecesi, redisperisyon süresi ve çevirme sayısı testleri yapılarak en uygun formüle karar verilmiştir. Karar verilen toz formuna elek analizi, yığın açısı ve akma süresi, % sıkışabilirlik ve Hausner oranı, DSC analizi yapılmıştır. Aynı formül süspande hale getirildikten sonra da yukarıda belirtilen süspansiyon kontrolleri uygulanmış ve viskozite tayini yapılmıştır. Denemelerde kullanılacak formülasyon 40 C 2o C sıcaklık ve 755 rölatif nemde stabilite kabinine bırakılmış ve hazırlanan formülasyonun stabilitesine 1-3-6 aylarda alınan örnekler gaz kromotografi cihazında stabilitesi incelenmiştir.İn vivo hayvan deneyleri 15'erli iki grup Holstein ırkı süt sığırı arasında (deney, kontrol) gerçekleştirilmiştir. Haftalık alınan süt numunelerine göre mastit belirteci olan somatik hücre sayılarına, haftalık süt miktarına, süt yağı ve süt proteini miktarlarına bakılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlı sonuç elde edilememiştir. Formülasyonun uygulandığı dönemde deney grubunda kontrol grubuna göre süt miktarında (1 L/sığır), süt yağında (0,3 %) artış ve somatik hücre sayısında (40.000 hücre/sığır) düşüş görülmüştür. Aim of this study was to develop an innovative oral dosage form containing colophane and turpentine as an active ingredient that can be accepted by animals and which will ensure the accuracy of unit dosage during administration. For these purposes colophony which has antibacterial and turpentine which has antibacterial, antifungal effects have a potential that is researched in vitro previously. These herbal ingredients was suggested to use for prevention of mastitis in dairy cattle. Powdered herbal material have colophony and turpentine %96,5 0,3 and %3,5 0,3 respectively.The formulation to be determined for the experiment in dairy cattle was developed considering the ease of application, unit dose accuracy, stability, storage and unit cost criteria. Pre-formulation studies were performed on beads, pellet, suspension and reconstituted suspension forms and the formulation to be used in the in vivo assay was selected as a reconstituted suspension due to the stability problems that may be encountered in other formulations. For the suspension and reconstituted suspension, sedimentation volume, flocculation degree, redispersion time and number of turns were determined and the most appropriate formula was determined. Sieve analysis, angle of repose and flowing time, % compressibility and Hausner ratio, DSC analysis were performed to the determined powder form. After suspending the same formula, the above-mentioned suspension controls were applied and the viscosity was determined.A formulation which was decided for using in animal assay was tested at 40o C 2o C and 75 5 relative humidity in stability chamber and sampled, analysed in gas chromatography at 1-3-6th months.In vivo animal experiments were performed between two groups (experiment, control) and each group contains 15 Holstein breed cattle. According to the milk samples taken weekly, the number of somatic cells which are the markers of mastitis, weekly milk amount, milk fat and milk protein amounts were examined. No statistically significant results were obtained. In the experimental period, the amount of milk (1 L / cattle), milk fat (0.3%) increased and somatic cell number (40.000 cells / cattle) decreased in the experimental group. 159

Sunulan çalışmada yeni doğmuş 18 adet buzağı kullanıldı. Buzağılar ilk kontrolleri yapıldıktan sonra her grupta 6 hayvan olacak şekilde 3 gruba ayrıldı. Gruplardan biri kontrol grubu (Grup 1) olarak, diğer iki grup ise çalışma grupları (Grup 2 ve Grup 3) olarak belirlendi. Kontrol grubuna plasebo amaçlı fizyolojik tuzlu su verilirken, Grup 2 ve Grup 3’e iki farklı ticari immunomodülatör preparat verildi. Vena jugularisten Immünglobulin G (Ig) ölçümü için 0., 3., 7. ve 15. günler, hematolojik ölçümler için 0., 7. ve 15. günler kan örnekleri alındı. Hematolojik muayenede; Lökosit (WBC), Lenfosit (LENF), Monosit (MON), Granülosit (GRAN), Lenfosit yüzdesi (LENF%), Monosit yüzdesi (MON%), Granülosit yüzdesi (GRAN%), Alyuvar (RBC), Hemoglobin (HGB), Hematokrit (HCT), Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV), Ortalama Hemoglobin (MCH), Bir Eritrositteki Ortalama Hemoglobin Hacmi (MCHC), Eritrosit Dağılım Genişliği (RDW), Trombosit (PLT), Ortalama Trombosit Hacmi (MPV), Trombosit Dağılım Aralığı (PDW) ölçüldü. Alınan kanlardan elde edilen serumlarda ise immunoglobulin G seviyeleri ölçüldü. Periyodik olarak alınan dışkılar hızlı test kiti ile kontrol edildi. Hematolojik analizler sonucu 0.günde WBC, GRAN, LENF%, RDW değerlerinde; 7.günde LENF ve LENF% değerlerinde, 15. Günde ise WBC, LENF, MON, GRAN, MCHC, PLT değerlerinde gruplar arasında farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Yapılan çalışma sonucunda IgG seviyesi 3. gün en yüksek Grup 3’ te tespit edildi. Ayrıca IgG seviyesi en hızlı kontrol grubunda, 3. gün düştü. Yeni doğan buzğılara 0. Gün uygulanan immunomodülatörlerin yeni doğan buzağıların, doğumdan sonraki ilk on beş gündeki immunoglobulin G seviyeleri üzerine etkisi olduğunu düşünmekteyiz. In the study, 18 new calves were used. The calves were divided into 3 groups in each group after the first controls. One of the groups was defined as control group (Group 1) and the other two groups as study groups (Group 2 and Group 3). Two different commercial immunomodulatory preparations were given to Group 2 and Group 3 while physiological saline was given for the placebo to the Control Group. Blood samples were collected at days 0, 3, 7, and 15 for immunoglobulin G (Ig) measurement and at days 0, 7, and 15 for hematological measurements. In hematological examination; Leukocyte (WBC), Lymphocyte (LENF), Monocyte (MON), Granulocyte (GRAN), Lymphocyte percentage (LENF%), Monocyte percentage (MON%), Granulocyte percentage (GRAN%), Red Blood Cells (RBC), Hemoglobin (HGB) Hematocrit (HCT), Mean Cell Volume (MCV), Mean Corpuscular Hemoglobin (MCH), Mean Cell Hemoglobin Concentration (MCHC), Red Cell Distribution Width (RDW), Thrombocyte (PLT), Mean Platelet Volume (MPV), Thrombocyte Distribution Range (PDW) was measured. WBC, GRAN, LENF%, RDW values at 0 day after birth; On the 7th day LENF and LENF% values, on the 15th day WBC, LENF, MON, GRAN, MCHC, PLT values were statistically significant differences between the groups. Immunoglobulin G levels were measured in the sera obtained from the blood samples. Periodically, feces were checked by rapid test kit. Although hematological findings showed changes according to the groups, no difference that effects study was observed. As a result of the study, IgG level was determined high on the 3rd day in Group 3. In addition, IgG levels decreased in the fastest way on control group especially on the 3rd day. We think that the newborn calves have an effect on the immunoglobulin G levels in the first fifteen days after birth. Bu Proje AKÜ BAPK Birimi Tarafından Desteklenmiştir Proje No:18.SAĞ.BİL.21 ÖNSÖZ III SİMGELER VE KISALTMALAR VI ÖZET VII SUMMARY VIII 1.GİRİŞ 1 1.1.Bağışıklık Sistemi 2 1.2.Buzağılarda İmmun Sistemin Gelişimi 2 1.2.1.Pasif İmmunite 2 1.2.2.İMMUN YANIT 3 1.2.3.İmmunomodulasyon 5 1.2.4. Maternal Antikor Geçişi 5 1.3.Neonatal Dönem Buzağı Hastalıkları 6 1.3.1.Clostridial Enterotoksemiler 6 1.3.2.Escherichia coli 8 1.3.3.Bovine Rotavirüs Ve Coronavirüs 10 1.3.4.Coccidiosis 13 1.3.5.Cryptosporidiosis 15 2. MATERYAL ve METOT 18 2.1 Hayvan Materyali 18 2.2 Buzağılara Kolostrumun Verilme Yöntemi 18 2.3 Gruplandırma ve Uygulama 19 2.4 Örnekleme 19 2.5 Buzağıların Takibi 20 2.6 Laboratuvar Analizleri 20 2.6.1 İmmunolojik Analizler 20 2.6.2 Hematolojik Analizler 20 2.6.3 Gaita Analizleri 21 2.6.4 İstatistiksel Analizler 21 3. BULGULAR 22 3.1. Klinik Muayene Bulguları 22 3.2 İmmunolojik Bulgular 22 3.3 Hematolojik Bulgular 24 3.4. Gaita Bulguları 29 4.TARTIŞMA 39 5.SONUÇ VE ÖNERİLER 45 KAYNAKÇA 46

Yeni ve yeniden çıkan hastalıklar, insan ve hayvan sağlığını tehdit ettiğinden tüm dünyada araştırılması öncelikli patojenler arasında bulunmaktadır. Bu patojenlerin ülkelere nasıl geldiği ve bulaşma siklusunun nasıl olduğu yapılan araştırmalar ile aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Bu patojenlerin taşınmasında göçmen kuşlar önemli bir rol oynamaktadır. Bu tez çalışması kapsamında da göçmen kuşların kullandığı göç rotaları incelenerek Samsun ve Hatay illerindeki kuşlardan Flavivirus, Nairovirus ve Phleboviruslerin araştırılması amacıyla numuneler toplandı. Toplamda 117 kuştan elde edilen 464 numuneye belirtilen virus aileleri için RT-PCR ve Zika virus için Real Time RT-PCR yöntemleri kullanılarak analizler yapıldı. Hatay'dan toplanan bir kartalda Batı Nil Virusu tespit edildi. Yapılan genetik analizlere göre de Genetik Hat 1 Alttip 1a olarak sınıflandırıldı. Hatay'dan toplanan üç kuşta (flamingo, pelikan ve leylek) ve Samsun'dan toplanan 14 kuşta (4 ördek, 5 keklik, 4 bıldırcın ve 1 güvercin) ise Toscana virus (TOSV) tespit edildi. Samsun bölgesinden toplanan kuşların %25'i TOSV yönünden pozitif bulunduğundan bu hastalığa dikkat edilmesi gerekmektedir. Yapılan analizlere göre de Hatay'dan bir kuş Genotip A ve geri kalan 16 kuş ise Genotip B olarak sınıflandırılmıştır. Pozitif tespit edilen dokular hücre kültürlerine inokule edildikten sonra güvercin, ördek ve kekliğe ait organlardan TOSV izolasyonu yapılmıştır. Kuşlarda tespit edilen BNV ve TOSV ile ülkemizde bu hastalıkların sirkülasyonunda kuşların rolleri olabileceği görüldü. Ayrıca bu çalışma ile dünyada ilk defa kuşlarda TOSV tespiti yapılmıştır. Bu bulgu ile kuşların TOSV sirkülasyonuna katıldığı ve virusun ülkeler arasında vahşi/göçmen kuşlar aracılığıyla taşınabileceğine dair kanıt elde edilmiştirKeywords: Arbovirus, Migrating Birds, Toscanavirus, West Nile Virus, Wildlife. Emerging and re-emerging diseases that threaten human and animal health have priority for researches among the other pathogens all over the World. How these pathogens arrive in countries and how the transmission cycle occurs are explained by researches. Migrating birds have important role in transmissions of these pathogens. The migrating routes used by migratory birds were examined and samples were collected to investigate Flavi- Nairo ve Phleboviruses from the birds in Samsun and Hatay provinces, within the scope of this thesis.464 samples collected from 117 birds were analyzed by RT-PCR and qRT-PCR for these viruses. An eagle sample which collected from Hatay was found positive for West Nile Virus (WNV) and it was classified as Genetic Line 1 Subtype 1a according to genetic analysis. Toscana virus (TOSV) was detected in three birds (flamingo, pelicans and storks) collected from Hatay and 14 birds (4 ducks, 5 partridges, 4 quails and 1 pigeon) collected from Samsun. It should be noted that 25% of birds collected from Samsun region are found positive for TOSV. One bird from Hatay was classified as Genotype A while the other 16 birds were classified as Genotype B. Moreover, TOSV isolated from pigeon, duck and partridge's organs after the positive tissues were inoculated into cell cultures. Detection of WNV and TOSV in birds showed that birds have a role in the circulation of these infections in our country. In addition, this is the first detection of TOSV in birds. These findings prove that birds participated in TOSV circulation and TOSV could be transported between countries by wild / migratory birds.Keywords: Arbovirus, Migrating Birds, Toscanavirus, West Nile Virus, Wildlife. 139

Bu çalışmada koksidiyozisle doğal enfekte olan buzağıların IgA, IgE, IgG, IgM düzeylerinin belirlenmesi ve enfeksiyona yakalanma ile buzağı immünitesi arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlandı. Çalışmanın materyalini; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Kliniği'ne gelen ishal veya kanlı ishal bulgularına sahip buzağılardan alınan dışkı örneklerinin natif muayene yöntemi ile Eimeria spp ookisti tespit edilen ve yaşları 21- 44 günlük olan 20 koksidiyozisli ve 10 sağlıklı olmak üzere toplam 30 buzağı oluşturdu. Hematolojik ve biyokimyasal parametrelerin analizi için ttüm buzağılardan V. jugularis' den tedavi öncesi kan örnekleri alındı. İstatistiksel analizde; koksidiyozisli buzağıların kontrol grubuna göre hematolojik parametrelerden WBC, Hct, Mon, MCV (p

Bu tez çalışmasında, Türkiye'de piyasaya arz edilen gıdaların güvenilirliğinin ölçülmesi için kullanılan Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS) ve Avrupa Birliği gıda ve yem erken uyarı sisteminde (GYEUS) hayvansal gıdalar için bildirilmiş olan mikrobiyolojik tehlikeler kapsamında karşılaştırılmasının yapılması amaçlanmıştır. Türkiye ve Avrupa Birliğinde kullanımda olan bu bilgi sistemlerine ait verileri, Dünya Sağlık Örgütü, Gıda Kaynaklı Hastalık Yükü Epidemiyoloji Referans Grubu'nun çalışmalarından alınan ilham ile değerlendirmek, önerilerde bulunmak ve nihayet ulusal gıda güvenirliğine dolayısı ile Halk Sağlığına katkı sağlanmasının temini çalışmanın bir başka hedefidir. Avrupa Gıda ve Yem Erken Uyarı Sisteminin çalışma için tespit edilen tarih aralığındaki hayvansal kökenli gıdalar için yapılan bildirimlerin nedeni olan mikrobiyolojik tehlikelerin tasnifi sonucunda en fazla bildirimi yapılan hayvansal gıda grubunun balık ve balık ürünleri olduğu, bu ürünler için gerçekleşen bildirimlerin %10.40'ının paraziter enfestasyonlar, %8.62'sinin ise Listeria monocytogenes varlığı ile ilgili olduğu tespit edilmiştir. Avrupa Gıda ve Yem Erken Uyarı Sisteminin tehlike bildirimi sayısı bakımından ikinci sıradaki hayvansal gıda grubunu kanatlı eti ve ürünlerinin oluşturduğu, yapılan bildirimlerin % 85.30 nispetinde Salmonella spp., kaynaklı %3.34'ünün Campylobacter sp., %2.20'sinin ise Listeria monocytogenes kaynaklı olduğu görülmüştür. Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 yıllarının verileri incelendiğinde en fazla mikrobiyolojik tehlikeye ait bildirimin kanatlı eti ve bu etlerden hazırlanan mamuller için yapılmış olduğu, en sık izole edilen patojen mikroorganizmanın ise Salmonella spp. olduğu, mamul gıda maddelerinde (tavuklu çorba, tavuklu pilav v.b.) ise Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, Escherichia coli, Listeria monocytogenes gibi patojen mikroorganizmaların varlığı bildirilmiştir.Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi Verilerinde 2018 yılı içerisinde en fazla bildirimin kırmızı et kıyması için yapıldığı tespit edilmiştir. Kırmızı et kıymalarından en yaygın bulunan patojen mikroorganizma ise Salmonella Enteritidis olduğu görülmüştür.RASFF sistemi incelendiğinde Türkiye'den AB ülkelerine kırmızı et ve et ürünleri ihracatı varlığına ilişkin bir veriye rastlanılmamış olması aynı şekilde GGBS'nde ithal edilen kırmızı et ve et ürünlerine ilişkin herhangi bir verinin olmaması bu iki sistemin kırmızı et ve et ürünlerindeki tehlikeler yönünden kıyaslanmasına imkan vermemiştir. Benzer tarzda süt ve süt ürünleri ile yumurta ve yumurta ürünleri için RASFF sisteminde Türkiye'den, AB ülkelerine ihracata veya GGBS'de AB ülkelerinden Türkiye'ye ithalat yapıldığı ile ilgili olarak herhangi kayıt olmadığı için bu grup gıdalar içinde iki sistemi değerlendirme imkânı bulunamamıştır.Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi Verilerinde göre, gıda kaynaklı olarak ortaya çıkan vaka ya da salgınlardan en fazla izole edilen patojen mikroorganizma Bacillus cereus olmuştur. Ulusal düzeyde güvenilir gıda üretiminin yönetimi için öncelikle risklerin belirlenmesi ve risklerin belirli kriterlere göre derecelendirilmeleri gerekir. Mikrobiyolojik tehlikelerden kaynaklanan riskler toplum sağlığının tehdit eden önemli ve sonuçları bakımından ciddi bir endişe kaynağıdır. Gıdaların güvenilir özelliklerde üretilmesi, piyasaya arzı ve sunumu ancak risk analizinin etkin bir şekilde ele alınması ve incelenmesi ile gerçekleştirilebilir.Anahtar Kelimeler: Risk değerlendirmesi, Tehlike, RASFF, GGBS, Halk sağlığı, Hastalık yükü. In this study, the Food Safety Information System used to measure the reliability of food placed on the market in Turkey (FSIS) and the European Union Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF) have been reported for food of animal origin are intended to make comparison within the scope of microbiological hazards.Turkey and the European Union belong to those information systems that are in use data from the World Health Organization, Foodborne Disease Burden evaluated according to the results of Epidemiology Reference Group's work, make suggestions, to contribute to and Public Health due to national food safety is another goal of the study.According to the RASFF, the most food group received the most notifications as a result of the classification of the microbiological hazards which are the cause of the notifications made for the foods of animal origin in the date range determined for the study, and 10.40% of the notifications realized for these products are parasitic infestations, 8.62% were related to the presence of Listeria monocytogenes. In terms of the number of hazard notifications of the RASFF, it is seen that poultry meat and products constitute the second group of animal food, 85.30% of the notifications are from Salmonella spp., 3.34% from Campylobacter sp. And 2.20% from Listeria monocytogenes.According to FSIS, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, the highest microbiological hazard notification was made for poultry meat and products prepared from these meats, while the most frequently isolated pathogenic microorganism Salmonella spp. pathogenic microorganisms such as Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, Escherichia coli, Listeria monocytogenes have been reported in finished foodstuffs (chicken soup, chicken rice etc.).In the FSIS Data, it was determined that the most notifications were made in 2018 year for minced meat. Salmonella Enteritidis was the most common pathogenic microorganism found in red meat minced meat.When the RASFF system is examined, there is no data on the presence of red meat and meat products export to EU countries via Turkey. Similarly, there is no data on imported red meat and meat products in the FSIS. Therefore, it was not possible to compare the two systems in terms of hazards in red meat and meat products. For a similar manner, there are no records for milk and milk products and eggs and egg products in the RASFF and in the FSIS systems in Turkey, it was not possible to compare the two systems in terms of milk and milk products and eggs and egg products.According to FSIS data, Bacillus cereus was the most isolated pathogen microorganism from food-borne cases or outbreaks.For the management of reliable food production at national level, the risks must first be identified and graded according to specific criteria.Risks resulting from microbiological hazards are a major threat to public health and a serious concern for its consequences. The production, presentation and presentation of foods with reliable properties can only be realized by considering and analyzing the risk analysis effectively.Key Words: Risk evaluation, Hazard, RASFF, FSIS, Public health, Disease burden. 91

Bu çalışmada, besi sığırı yetiştiriciliğinde refah kavramı, refah ile stres, bakım-besleme, yönetim, yetiştirme sistemleri ile refahın karkas kalitesine etkisi gibi başlıkların bilimsel veriler ışığında ve mevzuatlar çerçevesinde açıklanması amaçlanmıştır. Çalışmanın materyalini, hayvan refahına ilişkin konuları yayınlayan tez, kitap, dergi, makale, bildiri, internet belgeleri ile Resmî Gazete'deki kanun ve yönetmelikler oluşturmuştur. Besi sığırları, hayvan refahı konusundaki bilimsel veriler ve yasal mevzuatlar dikkate alınarak, stres faktörlerinden uzak tutulduğunda, hayvanın biyolojik, fizyolojik ve psikolojik bütünlüğü korunacak, böylece hayvanın besi performansı ve karkas kalitesinde sorunlar oluşmadan, hayvan başına karkas veriminde artışın sağlanabileceği, işletmelerde refah olgusu altında ekonomik sürdürülebilir besi sığırı yetiştiriciliğinin yapılması durumunda, işletmelerin gelirlerini önemli ölçüde arttırabileceği ve ülke ekonomisine katkı sağlayacakları söylenebilir.Anahtar kelimeler: Besi sığırı, Refah, Stres, Mevzuat, In this study, it is aimed to explain the topics such as welfare concept, welfare and stress, care-feeding, management, breeding systems and the effect of welfare on carcass quality in beef cattle breeding in the light of scientific data and within the framework of legislation. The material of the study consisted of thesis, books, journals, articles, bulletin, internet documents and laws and regulations in the official newspaper that published issues related to animal welfare. Scientific data on animal welfare and legal regulations taking into account, when beef cattle are kept away from stress factors, biological, physiological and psychological integrity of the animal will be preserved, thus, there will be no problems in the animal's fattening performance and carcass quality, can be achieved increase in carcass yield per animal, in case of economic sustainable beef cattle breeding under the welfare phenomenon in enterprises, enterpises can increase their income significantly and it can be said that they will contribute to the national economy. Key words: Beef cattle, Welfare, Stress, Legislation 73

Bu çalışma, Koyunlarda Kısa Süreli Nakillerde Düşük ve Yüksek Yükleme Yoğunluklarının Kalp Hızı Değişkenliği, Plazma Kortizol ve Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması amacıyla yapılmıştır.Bu araştırmada, toplam 40 yetişkin sağlıklı Akkaraman koyunu, iki farklı yükleme yoğunluğuna göre iki eşit gruba ayrılmıştır (Düşük Yoğunluk = 0,44 m2 / koyun, CA = 57,7 kg ve yüksek = 0,27 m2 koyun, CA = 57,6kg). Hayvanlar daha sonra 80 km /s'lik hızla 1 saat süreyle nakledilmiştir. Kan örnekleri bir gün önce ve nakilden hemen sonra alınmıştır. HRV, nakilden önce sırasında ve sonrasında Polar RS800 CX kayıt sistemi tarafından kaydedilmiştir. Plazma kortizol konsantrasyonları ve serum Glikoz, Kreatin kinaz (CK), Total protein (TP), Albumin (ALB), Kan üre nitrojen (BUN) ve kan Eritrosit (RBC), Hemoglobin (HMG), Hematokrit ( HMT), Lökosit (WBC) ve Nötrofil/Lenfosit oranı (N/L) belirlenmiştir.Nakil N/L, WBC, kortizol, Glikoz miktarını artırmış (p

Yaz aylarında suni tohumlama uygulanan süt sığırlarında ısı stresinden kaynaklı düşük gebelik oranları gözlenmektedir. Sunulan tez çalışmasında amaç, ısı stresine maruz kalan hayvanlarda, bazı senkronizasyon yöntemlerinden en yüksek gebelik oranına ulaşılan yöntemi belirlemektir. Çalışma materyalini, Şanlıurfa ilindeki bir süt sığırı işletmesinde yaşları 3-7 arasında değişen, en az bir doğum yapmış toplam 120 baş Holstein-Friesian ırkı inek oluşturdu. İşletmede ısı stresine karşı alınmış herhangi bir tedbir mevcut değildi. Çalışma grupları olan ovulasyon senkronizasyon ve takibinde suni tohumlama uygulanacak grup I (Ovysnch yöntemi), II (Cosynch yöntemi) ve III (Ovysnch + progesteron yöntemi)'e dahil edilecek inekler her gurupta 30 adet olmak üzere rastgele seçildi protokol kapsamında suni tohumlama uygulandı. Kontrol grubu olan grup IV'e ait inekler ise çalışmanın yapıldığı dönemde ısı stresinin mevcut olduğu dönemde herhangi bir senkronizasyon yöntemi uygulanmamış, östrüs belirtileri gözlemlenen 30 inekten (n=22) seçildi. Östrüs gösterdikleri gün suni tohumlama işlemi uygulandı. Sunulan tez çalışmasının yapıldığı Şanlıurfa, Temmuz-Ağustos aylarında yapılan sıcaklık nem indeksi hesaplamasına bakıldığında süt sığırı işletmeleri açısından ciddi bir sıcaklık stresinin mevcut olduğu görüldü. Ovulasyon senkronisazyon yöntemlerinin kullanıldığı ilk üç grupta östrüs belirtilerinin gözlemlenmesi (Grup I de % 36,67, Grup II'de % 16,67, Grup III'de % 40) açısından farkın anlamlı olduğu görüldü (p

Bu çalışmanın amacı sağlıklı buzağılarda doğumu takip eden ilk bir ay içerisinde serum total oksidan seviyesi ve total antioksidan kapasitelerinde değişimlerin olup olmadığını araştırmaktır. Çalışmada özel bir çiftlikte yetiştirilen, 10 adet dişi, 10 adet erkek olmak üzere toplam 20 adet Holştayn ırkı sağlıklı buzağıdan 0 (doğumdan hemen sonra), 24 ve 72. Saat ile 14 ve 28. gün kan örnekleri alındı. Oksidatif stres indikatörleri; total oksidatif seviye (TOS) ve total antioksidan seviye (TAS) değerleri analiz edildi. Ayrıca, OSİ de hesaplandı. Bu tez çalışmasında TOS değeri doğumdan hemen sonra 0. saatte ortalama 9.64±3.12 (µmol H2O2 Eq/L), doğumdan sonra 72. saatte ise ortalama 11.45±4.04 (µmol H2O2 Eq/L) olarak belirlendi. Çalışmada TOS değeri 72. saatte daha yüksek olurken bu yüksekliğin 14. güne kadar devam ettiği ve 28. günde ise 10.78±4.57 (µmol H2O2 Eq/L)'e düştüğü gözlendi. Ancak bu yükselme ve azalmaların hiç birinin istatistiki olarak önemli derecede olmadığı gözlendi (p>0.05). Çalışmada elde edilen tüm zamanların ortalama TOS değeri ise 10.61±3.82 (µmol H2O2 Eq/L) olarak belirlendi. Bu tez çalışmasında TAS değeri doğumdan hemen sonra 0. saatte ortalama 1.80±0.58 mmol Trolox Eq/L, doğumdan sonra 72. saate kadar hemen hemen aynı düzeyde seyredip 14. günden sonra bu değerin 1.56±0.55 mmol Trolox Eq/L'ye düştüğü belirlendi, 28. günde de hemen hemen 14. gün ile aynı düzeyde olduğu gözlendi. Ancak, bu azalmaların hiç birinin istatistiki olarak önemli derecede olmadığı tespit edildi.(p>0.05) Çalışmada elde edilen tüm zamanların ortalama TAS değeri ise 1.72±0.63 mmol Trolox Eq/L olarak belirlendi. Oksidatif stres indeksi düzeyleri 0. saat ile 28. Gün arasındaki analizler arasında istatistiksel farklılığın oluşmadığı gözlendi (p>0.05). Sonuç olarak, sağlıklı buzağılarda, doğumu takip eden ilk bir ay içerisinde elde edilen ortalama oksidatif stres indikatörlerinden TOS ve TAS değerinde zamana ve yaşa bağlı istatistiksel bir değişim olmadıgı ve dolayısıyla oksidatif stres oluşmadıgı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: neonatal buzağı, total antioksidan seviye, total oksidatif seviye, oksidatif stres indeksi The aim of this study was to investigate whether there were changes in total oxidant status and total antioxidant capacity following birth up to he first month of age in healthy calves. Blood samples were collected from Holstein calves immediately after birth as 0 time, 24th hour, 72th hour, 14th day and 28th day from 20 healthy Holstein calves being 10 females and 10 males. Oxidative stress indicators; Total oxidative level (TOS) and Total antioxidant capacities (TAS) were analyzed. Furthermore, oxidative stres index (OSI) values were also calculated. In this study, TOS values were determined as 9.64±3.12 (µmol H2O2 Eq/L, minimum level) at the 0 hour immediately after delivery, and 11.45±4.04 (µmol H2O2 Eq/L, maximum level) at 72th hour after delivery. In the study, it was observed that the TOS value was higher at 72th hour and continued until 14th day and decreased to 10.78±4.57 (µmol H2O2 Eq/L) at 28th day. However, it was observed that none of these increases and decreases were statistically significant. The mean value of all times obtained in the study for TOS was 10.61±3.82 (µmol H2O2 Eq/L). In this thesis, the mean TAS values were 1.80±0.58 mmol Trolox Eq/L at 0 hour immediately after delivery, and it remained at the same level until 72 hours after delivery and this value decreased to 1.56±0.55 mmol Trolox Eq/L after 14 days, On the 28th day, it was almost at the same level as the 14th day. However, none of these decreases were found to be statistically significant. The mean value of all times obtained in the study for TAS was 1.72±0.63 (mmol Trolox Eq/L) Oxidative stress index levels were also calculated in this thesis and the data obtained showed that there was no statistical difference between the calves used in the study between the 0 hour and 28 th days (p> 0.05). As a result, it was concluded that TOS and TAS, which is one of the average oxidative stress indicators obtained in the first month following birth, did not significantly change in time and age and did not affect oxidative stress in healthy calves.Key Words: neonatal calf, total oxidative status, total antioxidative status, oxidative stress index 57

Bu çalışma, Türkiye'de tüm levrek kuluçkahaneleri ve bazı yetiştirme işletmelerinde, levreklerde önemli viral bir hastalık olan Viral Nervöz Nekrozis (VNN) etkeni betanodavirus yaygınlığının araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ayrıca, OIE tarafından önerilen Real Time RT-PCR metodunun kantitatif olarak optimizasyonu gerçekleştirilerek analitik sensitivite, lineer tespit aralığı, minimum tespit limiti, spesifite, tekrarlanabilirlik ve tekrar üretilebilirlik validasyon çalışmaları yapılan VNN teşhisi akredite bir metot olarak Balık Hastalıkları Ulusal Referans Laboratuvarına kazandırılmıştır. Türkiye'de betanodavirus yaygınlığı faaliyette bulunan tüm levrek kuluçkahanelerinde (n:16) döllenmiş yumurta, prelarva (0-5 gün), postlarva (5-40 gün), fry (40-80 gün) ve fingerling (80-120 gün) olmak üzere tüm üretim aşamalarından ve bazı levrek yetiştirme işletmelerinden (n:20) epidemiyolojik temelli örnekleme ile araştırılmıştır. Bu kapsamda; her grup 10-30 örnekten oluşmak üzere, 8 kuluçkahaneden 15 grup döllenmiş yumurta, 9 kuluçkahaneden 14 grup prelarva, 13 kuluçkahaneden 22 grup postlarva, 13 kuluçkahaneden 43 grup fry ve 9 kuluçkahaneden 41 grup fingerling olmak üzere toplam 135 çalışma grubu oluşturulmuş ve toplamda 2460 örnek kuluçkahane; 720 levrek örneği de yetiştirme işletmeleri araştırmasında kullanılmıştır. Betanodavirus RNA'sı, bir kuluçkahanede fingerling boylarda ve bir yetiştirme işletmesinde de küçük boy balıklarda sırasıyla 4,82x102, 3,10x102 kopya/µl olmak üzere düşük viral yük ile tespit edilmiştir. Türkiye kuluçkahanelerinde prevalans % 6,25 (1/16); yetiştirme işletmelerinde ise % 5 olarak hesaplanmıştır. Virus SSN-1 hücre kültüründe üretilmiş, vakuolizasyon ve lizis ile karakterize CPE meydana getirmiştir. Virus tespit edilen kuluçkahane ve ilişkili olduğu bilinen kuluçkahanelerde yapılan epidemiyolojik çalışmada virus tekrar tespit edilememiştir. Yetiştirme işletmesinin ise virus tespit edilen kuluçkahanenin devamı niteliğinde olduğu ve aynı lokalizasyonda oldukları belirlenmiştir. Virus, biyogüvenlik önlemlerinin uygulanmadığı deniz suyunun direkt kullanıldığı adaptasyon bölümünde bulunan fingerling boy levreklerde tespit edilmiştir. Tespit edilen virusların hem RNA1 hem RNA2 segmentinin kısmi genom analizinde, Akdeniz havzasında endemik olarak bulunan Redspotted grouper nervous necrosis virus (RGNNV) genotipi oldukları belirlenmiştir. Genotipi belirlenen pozitif örneklerin hem RNA1 hem RNA2 segmentine göre tüm genom ve filogenetik analiz çalışmaları yapılmıştır. İzolatların RNA1 ORF (Protein A) tüm dizilerinin İtalya, ardından Tayvan ve Singapur izolatları ile; RNA2 ORF (kapsid protein) tüm dizilerinin ise Çin, ardından Japonya, İspanya ve İsrail izolatları ile benzerlik gösterdiği ortaya konulmuştur. Sonuç olarak bu çalışma ile, Türkiye'de tüm levrek kuluçkahaneleri ve yetiştirme işletmelerindeki betanodavirus yaygınlığı tüm yaş gruplarını kapsayacak şekilde araştırılmış ve sadece fingerling boy balıklarda virus tespit edilmiştir. Virusun izole edildiği kuluçkahane ve işletmede mortalitelerin olmaması, levreklerin sağlıklı görünümde olmaları ve tespit edilen viral yükün düşük olması enfeksiyonun subklinik olduğunu, biyogüvenliğin uygulandığı diğer yaş gruplarında virusun tespit edilmemesi aktif bir enfeksiyon olmadığını göstermektedir. Bu bilgiler ışığında kuluçkahanelerde betanodavirus sirkülasyonunun olmadığı, tespit edilen virusun ise deniz suyu kaynaklı olabileceği değerlendirilmiştir. This study was carried out with the aim of investigating Viral Nervous Necrosis caused by Betanodavirus which is an important viral disease in all sea bass hatcheries and some aquaculture farms in Turkey. In this study, Real Time RT-PCR method proposed by OIE was quantitatively optimized, validation studies on analytical sensitivity, linear detection range, minimum detection limit, specificity, repeatability and reproducibility were performed and VNN diagnosis was introduced to the National Laboratory of Fish Diseases as an accredited method.The prevalence of betanodavirus in Turkey has been investigated in all operational sea bass hatcheries (n:16) in all productive stages including actively fertilized eggs, pre-larvae (0-5 days), post-larvae (5-40 days), fry (40-80 days) and fingerling (80-120 days) and in some sea bass farms (n: 20) by epidemiological based sampling. In this concept, a total of 2460 samples were divided into 135 work groups with each group consisting of 10-30 fish. Work groups consisted of 15 groups of fertilized eggs from 8 hatcheries, 14 groups of pre-larvae (0-5 days old) from 9 hatcheries, 22 groups of post-larvae (5-40 days old) from 13 hatcheries, 43 groups of fry (40-80 days old) from 13 hatcheries and 41 groups of fingerlings (80-120 days old) from 9 hatcheries and 720 sea bass farm samples were used. Betanodavirus RNA was detected in fingerlings in a hatchery and in small fish in a sea bass farm with a low viral load of 4,82x102, 3,10x102 copy/µl, respectively. The prevalence of betanodavirus in Turkish hatcheries and sea bass farms were calculated to be 6.25% (1/16) and % 5, respectively. The virus was propagated in SSN-1 cell line and produced CPE characterized by vacuolization and lysis. In the epidemiological study performed in the hatcheries where the virus was detected and the hatcheries known to be related, the virus could not be detected again. It was found out that the sea bass farm was a continuation of the hatchery where the virus was detected and they were in the same location. The virus was detected in fingerlings in the adaptation section where sea water was used directly, without biosecurity measures. Partial genome analysis of both RNA1 and RNA2 segments of the virus revealed that it was the Red spotted grouper nervous necrosis virus genotype which is endemic in the Mediterranean basin. Whole genome studies and phylogenetic analysis of the positive samples were performed according to both RNA1 and RNA2 segments. Whole sequences of RNA1 ORF (Protein A) of the detected viruses showed similarity with Italy isolates, followed by Taiwan and Singapore isolates; whole sequences of RNA2 ORF (capsid protein) were found to be similar to those of China, followed by Japan, Spain and Israel.As a result of this study, the prevalence of betanodavirus of all production stages of all hatcheries and some sea bass farms in Turkey including all age groups of sea bass have been investigated and it was only detected in fingerling-size fish. The absence of mortality in the hatchery and the farm where the virus was detected, the healthy appearance of the sea bass and the low viral load indicate that the infection might be subclinical. Also, the fact that the virus was not found in other age groups where biosecurity measures were implemented, shows that is not active infection. In the light of these findings, it can be concluded that there are no circulating betanodavirus in hatcheries and the detected virus could be of sea-water origin. 211

Bu çalışmamızda üreme mevsimi dışındaki Tuj ırkı koyunlarında östrus senkronizasyonu amacıyla, Melatonin implant ve intravaginal sünger uygulamalarının melatonin konsantrasyonu ile oksidatif strese etkileri araştırılmıştır. Grup I'e (G1, n=15) kulak arkasına deri altı olacak şekilde melatonin implantlar (Regulin®, Ceva,, Türkiye) uygulandı. Grup II'ye (G2, n=15) melatonin implantlar uygulandı ve 40 gün sonra 500 IU eCG (Oviser®, Hipra, Türkiye) enjeksiyonu yapıldı. Grup III'e (G3, n=15) melatonin implantlar uygulandı ve 40 gün sonra gruba progesteron emdirilmiş süngerler (Medroksiprogesteron asetat, Esponjavet®, Hipra, Türkiye) 9 gün kalacak şekilde intravaginal olarak yerleştirildi. Süngerlerin çıkarılma günü 500 IU eCG enjeksiyonu yapıldı. Grup IV'teki koyunlara (G4, n=15) süngerler 9 gün kalacak şekilde intravaginal olarak yerleştirildi ve süngerlerin çıkarılma günü 500 IU eCG enjeksiyonu yapıldı. Grup V (G5, n=15) kontrol grubu olacak şekilde herhangi bir uygulama yapılmadı. Çalışmada, intravaginal sünger uygulama günü (SÖ), sünger çıkarılma günü (SS), östrus günü (ÖG) ve sünger çıkarıldıktan 10 gün sonra (ÇS) kan örnekleri alındı. Gruplarda en yüksek melatonin konsantrasyonu melatonin implant uygulanan gruplarda (G1, G2, G3) uygulanmayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek olduğu görüldü. Gruplar arası total antioksidan statüde (TAS) herhangi bir istatistiksel fark belirlenmedi (P>0.05). Fakat G3 ve G4'te sünger çıkarılma günü TAS konsantrasyonunun diğer gruplara göre (G1, G2 ve G5) istatistiksel olarak daha düşük konsantrasyonda olduğu saptandı (P=0.02). İntravaginal sünger uygulaması yapılan gruplarda (G3 ve G4) sünger çıkarılma günü serum TOS ve OSI konsantrasyonunun diğer gruplarda göre (G1, G2 ve G5) istatistiksel olarak daha yüksek olduğu saptandı (sırasıyla P=0,018, P=0,005). Sonuç olarak; eksojen melatonin hormonu tek başına kullanımı melatonin konsantrasyonunda önemli düzeyde artışa neden olduğu, meletonin grubunun tersine, intravaginal süngerin Tuj koyunlarına anöstrus dönemde tatbik edilmesi TAS konsantrasyonunda azalmaya, TOS ve OSI'de ise önemli seviyede artışa neden olduğu görüldü. This study investigates the effects on the melatonin concentration and oxidative stress of the insertion of melatonin implant and intravaginal sponge in Tuj sheep during anestrus period for estrus synchronization. Group I (G1, n=15) was subcutaneously implanted with melatonin implants (Regulin®, Ceva, Turkey) behind the ear. Group II (G2, n=15) was implanted with melatonin implants and received the injection of 500 IU eCG (Oviser®, Hipra, Turkey) after 40 days. Group III (G3, n=15) was also implanted with melatonin implants and intravaginally inserted with progesterone-impregnated sponges (Medroxyprogesterone acetate, Esponjavet®, Hipra, Turkey), which are to be left in the vagina for 9 days after 4 days. On the day when the sponges were removed, an injection of 500 IU eCG was administered. The sponges were intravaginally inserted n the sheep of Group IV (G4, n=15) to be left in the vagina for 9 days and on the day when the sponges were removed, an injection of 500 IU eCG was administered. To be used as control group, Group V (G5, n=15) received neither a placement of implant nor an insertion of sponge or any injection. In the study, blood samples were collected on the days of intravaginal insertion of sponge, of the estrus, and 10 days following the removal of sponge. Among the Groups, those which were implanted with melatonin implant had significantly higher melatonin concentration (G1, G2, G3) than those which were not implanted. No statistically significant difference of total andioxidant status (TAS) was found between the Groups (P>0.05). However, in G3 and G4, TAS concentration was found to be statistically significantly lower than that of the other groups (G1, G2 ve G5) on the day of removal of the sponge (P=0.02). It was identified that the groups inserted with intravaginal sponge (G3 and G4) had statistically higher serum TOS and OSI concentration than those of the other groups (G1, G2 and G5) on the day of removal of sponge (P=0,018, P=0,005, respectively.). In conclusion, it was shown that the use of exogenous melatonin hormone alone caused a significant increase in melatonin concentration, and that the insertion of intravaginal sponge in Tuj sheep during anestrus period, in contradiction to the melatonin group, results in a decrease in TAS concentration while it significantly increases the TOS and OSI levels. 75

Bu çalışmada, Kapadokya yöresinde fertilite sorunu (tohumlama sayısı ≥1,8 ve buzağılama aralığı ≥14 ay) yaşanan süt sığırı işletmelerinde postpartum dönemde besleme ile döl verimi arasındaki ilişkinin araştırılması hedeflendi. Kapadokya yöresinde (Nevşehir) 25 baş ve üzeri süt sığırına (Holstein, Simental; 1.-4.laktasyonda) sahip döl verimi problemi olan 10 farklı süt sığırı işletmesi incelendi. Bu postpartum dönemde işletmelerden kaba ve konsantre yem ve süt örnekleri alındı. Örnekler her bir işletmeden 2 hafta ara ile iki defa toplandı. Süt işletmelerindeki sığırların rasyonlarının analizleri yapıldığında ham protein (HP) değeri KM'de % 11,36-13,61 ve net enerji laktasyon (NEL) 1,34- 1,40 Mcal/kg KM arasında değiştiği saptandı (P

Bu çalışmada, karbon tetraklorür (CCl4) ile akut ve kronik karaciğer hasarı oluşturulan ratlarda keten tohumu yağı (KTY) ve nar çekirdeği yağının (NÇY) karaciğer dokusunda oluşabilecek lezyonlar üzerine koruyucu etkisi, hücresel apoptozda kaspaz 3, 8 ve 9 aktivasyonları, serum Alanin Amino Transferaz (ALT) aktivitesi, trigliserit, total protein, albümin, total kolesterol düzeyleri ve karaciğer malondialdehit (MDA) ile total antioksidan kapasitesi değerlendirildi.Çalışmada 96 adet (200-250 gr) Wistar albino ırkı erkek rat, her grupta 8 hayvan olmak üzere 12 gruba ayrıldı. Akut ve kronik dönemde ilk grup kontrol olarak belirlendi.İkinci ve üçüncü gruplara akut dönemdekilere 4 hafta, kronik dönemdekilere 12 hafta her gün sırası ile 4 ml/kg/canlı ağırlık dozunda KTY ve 2 ml/kg/canlı ağırlık dozunda NÇY gavaj ile verildi. Dördüncü grupta akut olana ilk hafta 3 gün ara ile 1,0 mL/kg/canlı ağırlık iki doz, kronik dönemde olana ise 12 hafta boyunca intraperitoneal 0,2 ml/kg/canlı ağırlık haftada iki doz intraperitoneal CCl4 enjekte edildi. Beşinci ve altıncı gruplardan akut dönemlerdekine sırasıyla 4 ml/kg/canlı ağırlık KTY ve 2 ml/kg/canlı ağırlık NÇY 4 hafta her gün, gavaj ile verilirken, ilk hafta 3 gün ara ile intraperitoneal 1,0 ml/kg/canlı ağırlık dozunda, kronik dönemdeki gruplara ise sırasıyla 4 ml/kg/canlı ağırlık KTY ve 2 ml/kg/canlı ağırlık NÇY 12 hafta her gün gavaj ile haftada 2 defa intraperitoneal 0,2 ml/kg/canlı ağırlık dozunda CCl4 uygulandı.Kontrol gruplarında normal karaciğer doku yapısı gözlenirken; CCl4 grubu hepatositlerinde yoğun makro ve mikroveziküler yağlanma, portal bölgede ve parankimde çoğunluğu lenfositlerden oluşan mononüklear hücre infiltrasyon alanları ile nekrotik değişiklikler, portal bölgelerde hafif fibrozis ile parankim de tam olmayan lobulasyon formasyonları görüldü. Akut ve kronik karaciğer hasarı oluşturulan ratlara KTY uygulamaları sonunda oluşan histopatolojik değişiklikler CCl4 grubu ile benzerlik gösterirken, NÇY uygulamalarında histopatolojik değişiklikler kısmen azalttı. Karaciğer hasarı oluşan gruplarda NÇY ve KTY uygulamaları kaspaz 3 ve 9 aktivitesini sınırlı sayıda azalttı. Akut dönemde CCl4 ile artış gösteren ALT aktivitesi NÇY uygulaması ile önemli düzeyde düşüş (P0,05),KTY ve NÇY'nın gerek tek başına gerekse CCl4'lü gruplara kronik olarak verilmesi karaciğer TAK'inde önemli artışlara neden oldu (P0.05), the chronic administration of FSO and PSO to both groups alone or to CCl4 groups resulted in significant increases in liver TAC (P

Dermanyssus gallinae (D. gallinae), tüm Dünya'da yaygın olarak görülen, yumurta tavukçuluğunu etkileyen ve verim kayıplarına sebep olan en önemli ektoparazit olarak bilinmektedir. Yumurta veriminde oluşturduğu kayıplara, enfestayona karşı verilen mücadele maliyetleri de ilave edildiğinde ekonomik kayıplar tüm Dünya'da yüksek seviyelere ulaşmaktadır. Kan emme sırasında oluşturduğu anemi, kaşıntı, stres ve huzursuzluğun yanında enfeksiyona yol açan bakteri ve virüs gibi çeşitli patojenlerin naklinde de önemli rol oynamaktadır. Kanatlılardaki önem ve yaygınlığı açısından en önemli ektoparazit D. gallinae olsa da, Dünya genelinde 40 aileye ait 2.500 den fazla akarın kanatlı hayvanlarla ilişkili olduğu belirtilmiştir. Bu çalışmada Ankara yöresinde kafesli ve serbest dolaşımlı kümeslerde yapılmıştır. Kümeslerden örnek toplama işlemi için bir standart sağlamak amacıyla tuzak yöntemi tercih edilmiş olup bunun için tarafımızca tasarlanan ve yapımını gerçekleştirilen tuzakların hepsi ile başarılı bir şekilde akarlar toplanmıştır. İncelenen kümeslerin tamamında D. gallinae tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra tuzakların içinden Cheyletidae ailesinden Cheyletus eruditus, C. malaccensis, Acaropsis spp., Acaridae ailesinden Tyrophagus spp., ve Oribatida dizisine ait akarlar ve bir insekt olan Alphitobius spp. larvası identifiye edilmiştir. Bu akarlar arasında en baskın türün kafesli sistemlere sahip kümeslerde %98,56, serbest dolaşımlı kümeslerde %97,38 oranıyla D. gallinae olduğu tespit edilmiştir. En yaygın ikinci akar popülasyonunun ise ticari kafesli işletmelerde %1,40, serbest dolaşımlı kümeslere %2,61 oranla Cheyletidae ailesinde olduğu görülmüştür. Kümes içerisinde dağılımlarının ışığa karşı negatif, neme karşı pozitif yönde olduğu gözlenmiştir. Kümesin kullanım süresi, inşaa edildiği materyal, diğer canlıların girişine imkan verecek boşlukları bulundurması, mevcut tavukların yaşı, mücadelede kullanılan kimyasal maddeler, son ilaçlama tarihleri enfestasyona etki eden diğer faktörler olarak kaydedilmiştir. Dermanyssus gallinae (D. gallinae), is worldwide the most common ectoparasite of laying hens and lead to decreased egg production and poses the most economically deleterious threat to laying hen industry. This economic losses increase with the costs of combat. In addition to anemia, itching, stress and restlessness during blood sucking, it also plays an important role in the transport of various pathogens such as bacteria and viruses. Even if the most important ectoparasite is D. gallinae in poultry houses, at least 2500 species of mites from 40 families are closely associated with birds. Cage and free circulation poultry houses in Ankara region were included in this study. In order to provide a standard for collecting samples from poultry houses, the trap method was preferred, and all of the traps that we designed and prepared for it were successfully collected. D. gallinae was found in all of poultry houses. In addition, mites belonging to Oribatida, Acaridae (Tyrophagus spp.), Cheyletidae (Cheyletus eruditus, C. malaccensis, Cheyletus spp.) have been identified. The most dominant species among these mites was found to be D. gallinae (98.85%). It was observed that their distribution in the house was negative against to light and positive against to moisture. The period of use of the poultry houses, the material it is built, the presence of gaps to allow the entry of other living things, the separate staff of the poultry house, the entrance of the visitors, the age of the chickens, the chemicals used to control, and the last spraying dates were recorded as other factors affecting the infestation. 162

Bu çalışmada feline infeksiyöz peritonitis'li (FİP) kedilerde serum adenozin deaminaz (ADA-1) ve C reaktif protein (CRP) düzeyleri, hematolojik ve biyokimyasal parametrelerdeki değişimler belirlenerek FİP'li kedilerde hücresel immun yanıtın durumunun tespiti, akut faz yanıtın belirlenmesi ve olası organ yetmezliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışma ile FİP'li kedilerde ilk defa ölçülmüş olan ADA-1 ve CRP düzeylerinin FİP'li kedilerde diyagnostik öneminin belirlenmesi hedeflenmiştir. FİP infeksiyonu özellikle immun sistemi zayıf çok genç ve çok yaşlı kedilerde daha çok görülmekte olup hasta kedilerin teşhisi de oldukça güçtür. Sağlıklı veya hastalığı atlatan kedilerin büyük bir çoğunluğu taşıyıcı olmakta ve diğer kedilere hastalığı sürekli bulaştırmaktadır. Aynı zamanda coronavirusların güçlü mutasyon yeteneği nedeniyle virüsü taşıyan kedilerde immun sistemleri zayıfladığı durumlarda şiddetli ve öldürücü olan FİP enfeksiyonu gelişebilmektedir. Bu kedilerde hücresel immun yanıt daha önemli olup humoral yanıtın yüksek olduğu kedilerde FİP enfeksiyonunu daha kolay geliştiği ileri sürülmüştür. Dolayısı ile FİP'li kedilerde hücresel immun yanıtın durumunu ortaya çıkaracak ve hastalığın teşhisine yönelik prognostik indikatötlerle ilgili çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu amaçla, çalışmada FİP şüpheli ve klinik olarak sağlıklı kedilere hızlı test kitlerinden felin coronavirus (FCoV) antikor ve antijen, felin immunodeficiency (FİV) antikor ve feline leukoma virüs (FLeV) antijen hızlı test kitleri uygulanmıştır. Testler sonucunda, sadece FCoV antikor veya antijen pozitif olan 20 adet kedi ile klinik olarak sağlıklı ve bütün test kitlerinde negatif olan 10 adet sağlıklı kedi çalışmaya dahil edilmiştir. Ayrıca FİP'li kediler klinik bulgular, radyografi ve nekropsi bulgularına göre kuru form (n=10) ve yaş form (n=10) FİP'li olarak gruplandırılmıştır. Bu kedilerden K3EDTA'lı ve aktivatör jelli antikogulantsız tüplere kan alınarak K3EDTA'lı kanlarla hematolojik analizler yapılırken antikougulansız kan örneklerinden elde edilen serumlar ile biyokimyasal analizler yapılmıştır. Ayrıca kuru formdaki kedilerin serum örneklerinde ve yaş form FİP'li kedilerin hem serum hem de peritoneal efüzyon örneklerinde ADA-1 ve CRP düzeyleri kedi spesifik ELISA ile belirlenmiştir. Yapılan hematolojik analizler sonucunda FİP'li kedilerde lökopeni (p

Ülkemizde yapılan koyunculukta döl verimi, süt ve yapağı önemli gelir kaynaklarıdır. Her ne kadar süt ve yapağıdan elde edilen gelirler önemli olsa da en önemli olanı her yıl elde edilen yavrulardır. Yavrulardan elde edilen gelir zaman zaman sekteye uğrar. Bu durumla, özellikle koyunlarda yavru atmaya neden olan enfeksiyöz, bazen de non-enfeksiyöz nedenlere bağlı olarak ülkemizde sık karşılaşılır. Bu da koyun yetiştiricileri için önemli ekonomik kayıplara neden olur. Bundan ekonomik olarak sadece çiftçilerimiz değil, ülke ekonomimiz de büyük zarar görür. Bu nedenle, koyunlarda yavru atmaya neden olan etiyolojilerin belirlenmesi, problemle mücadelenin ön şartıdır. Koyunlarda yavru atmaya neden olan enfeksiyöz hastalıklar arasında önemli bir yere sahip olan hastalıklardan biri de Chlamydiosis'tir. Bu tez çalışmasında koyunculuğun yaygın olduğu ve abort vakalarının sıkça karşılaşıldığı, Kayseri ve Sivas illerinin bazı yerleşim yerlerinde Chlamydia psittaci'nin seroprevalansının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla; anamnez bilgisinde 20-180 gün önce yavru atma geçmişi olan 3-6 yaş arası 184 koyun kullanılmıştır.Chlamydia psittaci'nin seroprevalansı ELISA yöntemi ile ticari kit kullanılarak yapılmıştır. Yapılan ELISA testi sonucunda 184 abortlu koyunun 134'ünde (% 72.8) Chlamydia psittaci antikorları yönünden pozitivite, 9 koyun şüpheli (% 4.9) ve 41 koyun ise negatif (% 22.3) olarak belirlenmiştir. Chlamydia psittaci'nin seroprevalansı Sivas ili, Altınyayla ilçesi, Başören köyünde en yüksek (% 86.5), Kayseri ili, Akkışla ilçesi, Yenimahallesinde en düşük (% 50) olarak tespit edilmiştir. Hastalığın yaşa göre dağılımında, en yüksek seroprevalans (% 82.6) 4 yaş grubunda, en düşük seroprevalans ise (% 58.5) 3 yaş grubunda gözlenmiştir. Sonuç olarak, Kayseri ve Sivas illerinde bu tez çalışmasında araştırılan yerleşim yerlerindeki abort yapan koyunlarda Chlamydia psittaci'nin seroprevalansının % 72.8 olduğu belirlendi. Araştırmaya konu olan bölgedeki koyunların abortlarında Chlamydia psittaci'nin rolü olabileceği düşünülerek koruyucu önlemlerden özellikle abort yapan koyunların tecridi, sürüden çıkarılması, damızlıkta kullanılmaması, kesimi, atık yavru zarlarının usulüne uygun bertaraf edilmesi, atıkların dezenfeksiyonu hastalığın yayılmasının önlenmesinde önemlidir. Ayrıca, gebelik öncesi uygulanan canlı aşılar ile gebe hayvanlarda kullanılabilen inaktif aşıların hastalığın kontrol ve yayılmasının önlenmesinde tavsiye edilir. Zoonoz olması nedeniyle hamile kadınların koyun doğumlarına müdahale etmemeleri önerilir.Anahtar Kelimeler: Chlamydiosis, Chlamydia psittaci, Koyun, Seroprevalans Fertility, milk and wool are important sources of income in sheep breeding. Although the income from milk and wool is important, the most important is the offspring obtained each year. Income from the offspring is interrupted occasionally. This situation, is frequently encountered in our country due to infectious and sometimes non-infectious causes which cause abortion in sheep. This causes significant economic losses, especially for sheep breeders. Economically, not only our farmers, but also our country's economy is greatly affected. Therefore, determination of the etiology that causes abortion in sheep is a prerequisite for the fight against the problem. Chlamydiozis is one of the diseases which has an important place among infectious diseases and causes abortion in sheep. In this thesis, it was aimed to reveal the seroprevalence of Chlamydia psittaci in some settlements of Kayseri and Sivas where abortion is common and these cases are frequently encountered. For this purpose; 184 sheep which had abortion about 20-180 days before and were between 3-6 years old were used.The seroprevalance of Chlamydia psittaci was performed by ELISA method using a commercial kit. As a result of ELISA test, 134 (72.8 %) of them were seropositive, 9 suspected (4.9 %), and 41 negative (22.3 %) for Chlamydia psittaci antibodies out of 184 aborted sheep. The seroprevalence of Chlamydia psittaci was found to be the highest (86.5 %) in Başören village of Altınyayla district of Sivas province, the lowest (% 50) in Yenimahalle village of Akkışla district of Kayseri province. In the distribution of the disease by age; the highest seroprevalence (82.6 %) was observed in the 4 age group and the lowest seroprevalence (58.5 %) in the 3 age group. As a result, the seroprevalence of Chlamydia psittaci was found to be 72.8 % in the aborted sheep that investigated in this thesis in Kayseri and Sivas provinces. Considering that the Chlamydia psittaci may play a role in the abortion of sheep in the region. Isolation of the sheep through the protective measures, especially not using aborted sheep in the breeder, sloughtering the infected ones, proper disposal of the aborted fetus, and disinfection of the wastes are important in preventing the spread of the disease. In addition, live vaccines applied before pregnancy and inactive vaccines that can be used in pregnant animals are recommended for the prevention and control of the disease. It is recommended that pregnant women do not interfere in sheep birth because of zoonotic charecteristic of the culprid.Key Words: Chlamydiosis, Chlamydia Psittaci, Sheep, Seroprevalence 47

Amaç: Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi 1982 yılında eğitimöğretim hayatına başlamış olup, günümüze kadar binlerce veteriner hekimi mezun etmiştir. Çalışmada Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nden mezun olan veteriner hekimlerin statülerinin belirlenmesi, istihdam alanlarının araştırılması ve profillerin ortaya çıkarılarak çeşitli parametrelere karşı görüşlerinin ortaya konulması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Katılımcılara uygulamak amacıyla “Bilgi Derleme Formu” hazırlandı ve bu form aracılığıyla veriler toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 25 istatistik paket programı kullanıldı. Değişkenler, medyan (IQR), yüzde ve frekans değerleri kullanıldı. Kategorik veriler Fisher’s Exact Test ve Ki Kare testi ile analiz edildi. Bulgular: Katılımcıların %45.70’inin bir yıl içerisinde çalışma hayatına başladığı; %64.40’ının fakülteyi bilinçli bir şekilde tercih ettiği; %86,50’sinin şu anda çalıştığı işinden memnun olduğu; %73.10’unun eğitimi sırasında mesleki ve etik sorumluluk anlayışını edindiği belirlendi. Öneri: Sonuç olarak Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin, kurulduğu günden bugüne kadar verdiği mezunlarla mesleğin hemen hemen her sektöründe ülke hayvancılığına önemli katkılarda bulunduğu; çalışmanın ülke genelinde diğer veteriner fakültelerinden mezun olan veteriner hekimlere uygulanması ile mesleki standartların daha yüksek seviyelere çıkarabilmesi için gerekli çalışmaların yapılmasına yardımcı olabileceği ileri sürülebilir., Aim: The Selçuk University Faculty of Veterinary Medicine started to education in 1982. The thousands of veterinarians graduated from Selçuk University Faculty of Veterinary Medicine since then. The present study aimed to identify the status of the veterinarians that graduated from Selçuk University Faculty of Veterinary Medicine, inquired into their areas of employment, constructed their profiles and presented their opinions according to various parameters. Materials and Methods: An “Information Collection Form” was drawn up via to implement and distributed to the respondents. SPSS 25 was used to evaluate the collected data. The median (IQR), percentage and frequency values of the variables were used. The categorical datas were analysed by Fisher’s Exact Test and Chi-Square Test. Results: It was found that 45.70% of the respondents had started career within one year, 64.40% had made an informed choice to enter the faculty, 86.50% were satisfied with their current job, and 73.10% had gained an understanding of professional and ethical responsibility during their education. Conclusion: Selçuk University Faculty of Veterinary Medicine has made significant contributions to the animal husbandry in almost all industry of the profession since its establishment. The present study can help raise the professional standards and pave the way for future studies required for this purpose if it is applied to the veterinarians that graduated from other veterinary faculties across the country.

Buzağılar neonatal dönemde enfeksiyonlara karşı açık olup kolayca bakteriyel, viralve paraziter etkenlerce enfekte edilebilirler. Bu çalışma doğumdan sonra buzağılarınyeterli pasif bağışıklığa ulaşıp ulaşmadığını tespit etmek ve neonatal dönem boyuncaherhangi bir hastalığa yakalanıp yakalanmadığını belirlemek amacı ile yapıldıÇalışmada Burdur merkez ve köylerinde belirlenen farklı cinsten 50 adet neonetalbuzağı kullanıldı. Doğum öncesi 50 inek E-ıslah programından belirlendi. Doğumdan48 saat sonra buzağılardan kan alındı. Elde edilen serumlar, TP (Total protein), GGT(gammaglutamil transferaz) ve immunglobulin G (IgG) değerleri incelendi. Budeğerler arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edildi. Buzağılarneonatal dönem boyunca gözlendi ve bu dönemde herhangi bir hastalık geçiripgeçirmediği kaydedildi. Sonuç olarak 50 buzağının 18 tanesinde (%36) E. coli, 6tanesinde (%33.3) Cryptosporidiozis, 1 tanesinde Rota virüs (%5.5) ve 1 tanesindeCorana virüs (%5.5) etkeni tespit edildi. Bu buzağılardan 1 tanesi öldü. Elisatestimizin sonuçlarında tüm buzağılarımızın pasif immun transfere ulaşmış olduğubelirlendi.Anahtar Kelimeler: PTY (Pasif transfer yetmezliği), IgG (immunglobulin G), TP (Total protein), GGT (Gamma Glutamil Transferaz) The aim of the study was to determine if calves had reached passive immunity afterbirth and to determine if they had any disease during the neonatal period. They areopen to infections in neonatal period and can be easily infected by bacterial, viral andparasitic factors. In our study, 50 calves were used in the center and villages ofBurdur province. In addition, close to 50 cows were identified from the E-breedingprogram and the breeder was contacted and 48 hours after birth, blood was takenfrom the calves and centrifuged. TP (Total protein) and GGT (gammaglutamiltransferase) values were determined in the laboratory of Burdur Mehmet Akif ErsoyUniversity Veterinary Faculty Animal Hospital. however, there was no statisticallysignificant difference between these values. Increased serum levels were stored at -28 ° C and it was determined that there was no statistically significant difference inimmunglobulin G (IgG) values in Burdur Mehmet Akif Ersoy University CentralLaboratory. It was observed during the neonatal period in the calves used in ourstudy and it was recorded whether they had any disease during this period. In 18 of50 calves (18%), E. coli, in 6 (33.3%) Cryptosporidiozis, in 1 (1) Rota virus (5.5%)and in 1 Corana virus (5.5%) were detected. One of these calves died. The results ofthe Elisa test showed that all calves had access to passive immune transfer.Keywords: PTY (Passive transfer failure), IgG (immunglobulin G), TP (Totalprotein), GGT (Gamma Glutamyl Transferaz). 45

Geleneksel Besihaneler İle Modern Hayvancılık İşletmelerinde Yetiştirilen Sığırların İç Hastalıkları Parametreleri Bakımından KarşılaştırılmasıBu çalışma, 6-18 aylık geleneksel besihane (n=50) ile modern işletmelerde yetiştirilen (n=50) toplam 100 baş sığırın iç hastalıkları yönünden önemli bazı parametrelerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yapılan araştırmada; modern işletmelerin tersine, geleneksel besihanelerde hayvan refahı ve verim açısından öneme sahip olan optimal sıcaklık, nem, su alımı, gerekli dolaşım alanı ve hijyen gibi sağlık koşulların yeterli olmadığı ve bu faktörlerin hayvan üzerinde stres oluşturarak klinik yönden, rumen içeriği, hematolojik ve bazı biyokimyasal paramatrelerde patolojik değişikliklere yol açtığı gözlenmiştir. Bu kapsamda; çalışmanın 1, 3 ve 7. günlerinde hayvanların tümünde rutin klinik muayeneler (vücut sıcaklığı, solunum ve kalp frekansları, rumen hareketleri) yapılarak, rumen içeriği muayeneleri (rumen pH'sı, infusoria sayımı), hematolojik testler (WBC, RBC, Hb, HCT gibi), kan gazları ölçümleri (pCO2, TCO2, HCO3-, laktat gibi) ve kan biyokimyasal tetkikleri (kortizol, serotonin, T3/T4, AST, GGT, TP ve ALB gibi) yapılmıştır. Çalışma sonucunda; geleneksel besihanelerde yetiştirilen hayvanlarda vücut sıcaklığı, solunum ve kalp frekanslarının modern işletmelerdeki hayvanlardan yüksek olduğu ve bu yüksekliğin istatistiki açıdan önem arz ettiği (p0.05) fakat numerik olarak düşük olduğu saptanmıştır. Geleneksel besihanelerde yetiştirilen hayvanlarda RBC, HCT, Hb ve nötrofil sayılarının modern besihanelerdeki hayvanlara göre istatistiki açıdan önemli derecede (p 0.05) between the groups in terms of the ruminal infusioria count although it was numerically low in traditional husbandry group. WBC, RBC, HCT, HB and NOTR in traditional husbandry animals were found to be statistically significantly higher (p

Köpeklerde kemik lezyonlarının klinik, radyografik ve bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmesiRadyografi; X ışını kullanılarak üç boyutlu ortamdaki bir cismi iki boyutlu hale getiren statik bir görüntülemedir. Canlı vücudunun bir bölümünü ya da birçok bölümünü görüntüleyebilir. Kısaca görüntülenmesi istenilen bölgenin taslağını oluşturur. Hava, gaz, yağ, sıvı/yumuşak doku ve kemik olmak üzere beş farklı dokuyu gösterir. Bilgisayarlı tomografi de radyografide olduğu gibi X ışınlarının doku tarafından absorbe edilmesine bağlı olarak şekillenen bir görüntüleme yöntemidir. Transversal, sagittal, frontal ya da dorsal kesitler halinde görüntüler alınabildiği için radyografideki süperpoze görünüm engellenir ve dokular daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilir. Bu çalışmada 18 olgu, klinik muayene, radyografi ve bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmiştir. Radyografide VD, DV, ML, AP ve LL pozisyonlarda görüntüler alınmıştır. Bilgisayarlı tomografide ise 1 veya 3 mm kalınlığında transversal kesitler kranio kaudal veya kaudo kranial olarak alınmış ve kemik lezyonları değerlendirilmiştir. Olguların yapılan incelemeleri sonucunda, klinik muayene ve radyografi ile kesin tanı konulabilecek basit kemik lezyonlarında bilgisayarlı tomografi kullanarak hastanın gereksiz yere X ışınına maruz bırakılmasına gerek olmadığı, komplike olgularda süperpoze görüntüleri engellemek ve ayrıntılı bir değerlendirme yapabilmek için yararlı olacağı kanısına varılmıştır. Evaluation of bone lesions in dogs by clinical, radiographic and computed tomographyRadiography; It is a static image that makes an object in a three-dimensional environment two-dimensional using X-ray. It can display a part of the living body or many parts. Briefly, it creates a draft of the desired region. It shows five different tissues: air, gas, oil, liquid / soft tissue and bone.Computed tomography is a method of imaging that is shaped by the fact that X rays are absorbed by tissue, such as in radiography. Because the images can be taken in transversal, sagittal, forntal or dorsal sections, the superposition image on the radiograph is blocked and the tissues can be examined in more detail.In this study, 18 cases were evaluated by clinical examination, radiography and computed tomography. Radiographically images were taken at VD, DV, ML, AP and LL positions. On computed tomography, transversal sections with a thickness of 1 or 3 mm were taken as cranio caudal or caudal cranial and bone lesions were evaluated.As a result of the cases, it is thought that in case of simple bones that can be definitively diagnosed by clinical examination and radiography, using computed tomography will be useful for preventing superposes images and making a detailed evaluation in complicated cases when the patient does not need to be exposed to unnecessary X rays. 145

Pet hayvanlarında refahın yükseltilmesi için hayvan sahipleri kilit bir rol üstlenmişlerdir. Bu nedenle hayvan sahiplerinin hayvan refahına ilişkin algı ve tutumunun analizi ile elde edilecek bilgiler pet hayvanlarında refahın arttırılması için çok önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, pet hayvanlarında refahın arttırılması ve sokak hayvanı popülasyonunun kontrolü için geliştirilecek stratejiler için kullanılmak üzere temel veriler elde edilmesi ile pet sahiplerinin hayvan refahına ilişkin algı ve tutumlarının analiz edilmesidir. Refah değerlendirmesi yapılan kedi ve köpeklerin en fazla barınaktan ve tanıdık kişilerden edinildiği belirlenmiştir. Araştırmada, iyi besleme, iyi barınma ve iyi sağlık kriterleri yönünden kedi ve köpeklerin refah düzeylerinin iyi olmasına rağmen barınma alanlarında hayvanların önemli ölçüde kısıtlandığı görülmüştür. Araştırmaya katılan pet sahiplerinin hayvan refahına ilişkin algılarının yüksek olduğu görülmüştür. Genel olarak, pet hayvan sahiplerinin eğitim düzeyinin yüksek olduğu ve yaş ortalamasının da düşük olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre pet sahiplerinin demografik özellikleri ile hayvan refahı algı ve tutumu önemli düzeyde ilişkili bulunmuştur. Bununla birlikte pet sahiplerinin yavru kedi ve köpek bakımı ile hayvan davranışlarının ve duygularının hayvan refahına etkileri konusunda kısmen daha düşük farkındalığa sahip olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar pet hayvanı sahiplerinin yüksek hayvan refahı algısı ile `Tek sağlık tek refah` stratejisinin uygulanmasına katkı yapabileceğini göstermiştir. Ayrıca pet hayvanlarının refahının arttırılması için pet sahiplerinin hayvan davranışları, hayvan duyguları ve hayvan refahı arasındaki ilişkiyi daha iyi anlaması gerektiği görülmektedir. Bu kapsamda, eğitim ve farkındalık faaliyetlerine de ihtiyaç bulunmaktadır. Animal owners have played a key role for increasing animal welfare of companion animals. Therefore the information to be obtained by analyzing the perception and attitude of pet animal owners with regard to animal welfare is very important for increasing the welfare of pet animals. The aim of this research to obtain basic data and analyze pet owners' perceptions and attitudes towards animal welfare for strategies to improve welfare and control of animal populations. In the research, it was determined that cats and dogs whose welfare was evaluated were mostly obtained from shelter and familiar people. Although the welfare of cats and dogs is good in terms of good feeding, good housing and good health criteria, it is observed that animals are significantly restricted in housing areas.It was observed that the pet owners who participated in the research had a high perception of animal welfare. Generally, it was observed that the level of education of pet owners was high and the average age was low. According to the results, the demographic characteristics of pet owners and animal welfare perception and attitude were found to be significantly related. However, it was found that pet owners were partially less aware of the effects of animal behavior and emotions on animal welfare through the care of kittens and puppies. These results showed that pet animal owners can contribute to the implementation of the `One health one welfare` strategy with a high perception of animal welfare. In addition, it is seen that pet owners should better understand the relationship between animal behavior, animal emotions and animal welfare in order to increase the welfare of pet animals. In this context, training and awareness activities are also needed.

Tam kan veya plazma potasyum (K+) konsantrasyonun ölçümü, potasyum dengesi bozukluklarının (hipo- ve hiperkalemi, ikisi de) tanısı ve monitörizasyonu için çok önemlidir. Kısa bir süre önce temel olarak tarım, bazı gıda ürünleri ve deniz suyunda K+ konsantrasyonunu direkt iyon selektif elektrot (ISE) yöntemine dayalı ölçen bir el analizatörü (LAQUAtwin K-11; Horiba Ltd., Japonya) geliştirilmiştir. Çalışmanın amacı, bu el analizatörü (LAQUAtwin K-11) kullanılarak köpeklerin tam kan ve plazmasında K+ konsantrasyonunun güvenilir bir şekilde ölçülebilir olup olmadığını değerlendirmektir. Bu amaçla, 90 köpeğin (30 klinik olarak sağlıklı, 60 farklı hastalıklı köpek) K+ konsantrasyonları, lityum heparinli tam kan ve heparinli plazmada el analizatörü, 90 heparinli plazma örneğinde valide edilmiş bir laboratuvar cihazı (Prolyte; Diamond Inc, USA) kullanılarak ölçüldü. K+ konsantrasyonunu direkt ISE teknolojisine dayalı ölçen bu laboratuvar cihazı (Prolyte) karşılaştırmada referans metot/cihaz olarak değerlendirildi. Her iki cihazla ölçülen K+ konsantrasyonları, Wilcoxon test, Spearman's korelasyon, Passing-Bablok regresyon ve Bland-Altman pilot analizleri kullanılarak karşılaştırıldı. En analizatöründe tam kan ve plazma için varyasyon katsayısı hesaplandı. LAQUAtwin K-11 ile tam kan ve plazma ortanca (çeyrekler aralığı) K+ konsantrasyonları sırasıyla 4,03 mmol/L (0,65) ve 3,90 mmol/L (0,78) bulunurken, referans cihazla plazmada 4,23 mmol/L (0,57) ölçüldü (p

Hayvanlardan elde edilen verimlerin ekonomik sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesiiçin yüksek bir dölverimi elde etmek ve kuşaklar boyunca aktarılmasını kontrol altına almakgereklidir. Bu yüzden androlojik muayene sistematiği (AMS) sürü reprodüktif yönetimindeönemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Ankara Keçisi Tekelerinde aşım sezonundayapılan androlojik muayene parametrelerinin, reprodüktif özellikler üzerine etkisininaraştırılması için amaçlanmıştır. Hayvan materyali olarak TAGEM tarafından yürütülen'Türkiye Yerli Evcil Hayvan Genetik Kaynakları Koruma Projesi' kapsamında 'UluslararasıHayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü'(UHAEM) bünyesinde korunan AnkaraKeçilerinden dölverimi kanıtlanmış 6 adet teke (1-3 yaşlarında) ve 61 adet dişi kullanılmıştır.Araştırmada sezon içerisinde AMS uygulanan tekelerin morfometrik testis ölçümleri, sunivajen yardımıyla haftada 2 kere, 3'er tekrar olmak üzere toplam 36 ejakülatın spermatolojiközellik verileri ile, elde sıfat yöntemiyle çiftleştirilen 61 adet dişi birey üzerinden ilk sıfatcanlı ağırlığı, gebe kalma oranı, ikizlik oranı, yavru verimi, canlı ağırlık artışlarıparametreleri ile karşılaştırılarak aralarındaki korelasyon incelenmiştir. Yapılan korelasyonanalizi sonucunda annenin doğum ağırlığı ile yaşı ve sıfat ağırlığı arasında pozitifkorelasyonlar bulunmuştur. Tekelerin skrotal çevre uzunluğu, yaşı ve toplam testikülerhacmi arasında da istatistiksel olarak önemli korelasyonlar saptanmıştır (p

Bu çalışmada Ehrlichiozisli köpeklerde hastalığın farklı evrelerinin, kan Vitamin D seviyeleri ile koagülasyon parametrelerinden D-dimer düzeyleri ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın materyalini farklı ırk, yaş ve her iki cinsiyetten 33 köpek oluşturdu. Klinik bulgularla birlikte trombositopeni tespit edilen ve edilmeyen 33 köpekte klinik muayene ve laboratuar testleri ile kesin tanı ve ayırıcı tanıya gidildi. Tüm olgular hızlı Snap 4DX test kiti ile Ehrlichiozis hastalığı yönünden değerlendirildi. Ayrıca PCR analizi ile de moleküler olarak hastalığın tanısı konuldu. Yine kontrol ve çalışma grubu köpeklerde kan D-vitamini ve D-Dimer seviyeleri belirlendi. Yapılan analizlerde kontrol grubuna kıyasla çalışma grubu köpeklerde D-Dimer seviyeleri istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Yine kontrol grubu ile çalışma grubu köpeklerin kan D-vitamini seviyeleri kıyaslandığında ise Ehrlichiozisli köpeklerde kan D- vitamini seviyelerinin istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu belirlenmiştir.Sonuç olarak bu çalışmada ehlichiozisli köpeklerde D-dimer seviyeleri önemli derecede artmış olup, diğer klinik, hematolojik ve laboratuvar tetkikleri ile beraber yardımcı bir biyobelirteç olabileceği düşünülmüştür. Ayrıca köpeklerde daha önce etkene maruz kalan yada etkenle gerek aktif gerekse de akut enfekte hastalarda serum vitamin D seviyeleri düşük bulunmuş olup bu durumun vitamin D'nin bağışıklık sistemi ile yakından ilişkide olduğu ve serum düşük D vitamini seviyelerinin ehrlichiozis hastalığının gelişimine zemin hazırlayabileceği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimer : Ehrlichiozis, D Vitamini, D-dimer, Köpek In this study, it was aimed to determine the blood vitamin D and D-dimer levels in dogs with Ehrlichiosis. The material of this study consisted of 33 dogs of different breeds, ages and both sexes. In 33 dogs with and without thrombocytopenia with clinical findings, definitive diagnosis and differential diagnosis were made with clinical examination and laboratory tests. All patients were evaluated for Ehrlichiosis with rapid Snap 4DX test kit. In addition, the diagnosis of the disease was made by PCR analysis. Blood D-Dimer levels were determined in control and study groups. D-Dimer levels were significantly higher in the study groups when compared with the control group. Ad also when blood D-vitamin levels of control and study groups were compared, it was found that blood D-vitamin levels were significantly lower in dogs with Ehrlichiosis. In conclusion, in this study, D-dimer levels were significantly increased in dogs with ehlichiosis and it was thought to be an adjunct biomarker with other clinical, hematologic and laboratory tests. In addition, serum vitamin D levels were found to be low in both active and acute infected patients in dogs previously exposed to the causative agent, which is closely related to the immune system of vitamin D, and serum low vitamin D levels may pave the way for the development of ehrlichiosis disease.Key Words; Ehrlichiosis, D-dimer, Vitamin D, Dog

Bu yüksek lisans tezinde Türkiye'de yetiştirilen kombine verimli (et-süt) Simental ırkı sığırlarda büyüme hormonu (GH) ve hipofiz spesifik transkripsiyon faktörü-1 (PIT-1) genleri ile 305 günlük süt verimleri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada, Kayseri ili ve civarında süt sığırcılığı yapan işletmelerdeki 203 baş Simental ırkı sağmal inek incelenmiştir. GH genotiplerinin belirlenmesi amacıyla yapılan PCR işlemi sonunda elde edilen 223 bp'lik PCR ürünleri AluI restriksiyon enzimiyle kesilmiştir. PIT-1 genotiplerinin belirlenmesi amacıyla yapılan PCR işlemi sonunda elde edilen 600 bp'lik PCR ürünleri ise HinfI enzimi ile kesilmiştir. GH-AluI ve PIT-1-HinfI genotipleri ile günlük ve laktasyon süt verimleri arasındaki ilişki kovaryans analizi (ANOVA) ile değerlendirilmiştir. GH-AluI polimorfizmi yönünden incelenen Simental ırkı sığırlarda iki allel (A ve B) ile üç genotip (LL, LV ve VV) gözlenmiştir. İncelenen örneklerde LL genotip frekasının en yüksek (0.52), VV genotip frekansının ise en düşük (0.11) olduğu belirlenmiştir. İncelenen örneklerin GH-AluI polimorfizmi yönünden Hardy-Weinberg (H-W) dengesinde oldukları gözlenmiştir. Bu çalışmada incelenen Simental ırkı sığırlarda L allel frekansının (0.7), V allel frekansından (0.3) yüksek olduğu görülmüştür. Çalışma sonunda incelenen Simental ineklerde GH-AluI polimorfizmi ile günlük ve laktasyon süt verimi arasında istatistiksel olarak önemli ilişki olmadığı belirlenmiştir (P>0.05). PIT-1-HinfI polimorfizmi yönünden incelenen Simental ırkı ineklerde iki genotip (AB ve BB) gözlenmiştir. AA genotipine incelenen örneklerde rastlanılmamıştır. Bu çalışmada incelenen Simental ırkı sığırlarda BB genotip frekasının en yüksek (0.74) olduğu belirlenmiştir. PIT-1-HinfI polimorfizmi yönünden icelenen örneklerin H-W dengesinde olmadıkları (P0.05). GH-AluI ve PIT-1-HinfI polimorfizmleri ile diğer süt verim özellikleri ile büyüme ve et verim özellikleri arasındaki ilişkilerin araştırıldığı çalışmaların planlanması gerektiği güşünülmüştür.Anahtar Kelimeler: GH; PIT-1; RFLP; Simental; Süt verimi The aim of this master's thesis was to investigate the relationship between growth hormone (GH) and pituitary-specific transcription factor-1 (PIT-1) genes and 305-day milk yield in Simental cattle breed which is dual purpose (meat-milk) cattle reared in Turkey. In this study 203 Simmental dairy cows, rearing in dairy cattle farms in Kayseri vicinity, were examined. In order to determine GH genotypes, 223 bp PCR products obtained by PCR were digested with AluI restriction enzyme. In order to determine PIT-1 600 bp PCR products obtained by PCR were digested with HinfI restriction enzyme. The mean differences of 305-day milk yield among the genotype groups of GH-AluI and PIT-1-HinfI were assessed by analysis of covariance (ANOVA).Two alleles (A and B) and three genotypes (AA, AB and BB) for GH-AluI polymorphism were observed in examined Simmental cows. The LL genotype frequency was found highest (0.52) and the VV genotype frequency was found the lowest (0.11) in examined Simmental cows. It was observed that the samples were in Hardy-Weinberg (H-W) equilibrium in terms of GH-AluI polymorphism. The frequency of the L allele was found higher (0.7) than V allele (0.3) in this study. End of the study, the genotype effect on daily and lactation milk yield was not found to be significant (P>0.05) in examined Simmental cows GH-AluI polymorphism. Two alleles (A and B) and two genotypes (AB and BB) for PIT-1-HinfI polymorphism were observed in examined Simmental cows in this study. The AA genotype was not found in the samples examined. The BB genotype frequency was found to be highest (0.74). It was observed that the Simmental samples were deviation from Hardy-Weinberg (H-W) equilibrium in terms of PIT-1-HinfI polymorphism. It was thought that further studies on the association between GHRH-HaeIII and PRL-RsaI polymorphism and other milk yield traits in important dairy cattle breeds should be conducted.Key World: GH; Milk yield; PIT-1; RFLP; Simental. 58

Bu çalışmanın amacı, solunum sistemi hastalıklı ve yapılan kan gazları analizlerine göre oksijen tedavisi ihtiyacı olan buzağılarda, rutin solunum sistemi tedavisine ilave olarak maske ve intranazal kateter ile oksijen uygulamalarının, klinik ve hematolojik bulgular ile arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkilerini belirlemektir. Bu çalışmanın hayvan materyalini; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı kliniğine getirilen, farklı yaş (1 gün-3 aylık), ırk ve cinsiyete sahip 18 adet buzağı oluşturdu. Hayvanların yapılan klinik muayeneleri sonucu solunum sistemi problemi olan ve yapılan kan gazları analizleri sonuçlarına göre oksijen tedavisine ihtiyaç duyan buzağılar çalışmaya dâhil edildi. Buzağılar kendi aralarında eşit sayıda (n=6) 3 ayrı gruba ayrıldı. 1. grup (kontrol), 2. grup (Maske) ve 3. grup (İntranazal kateter) grubu olarak belirlendi. 1. grup hayvanlara rutin solunum sistemi hastalığı tedavisi, 2. grup hayvanlara rutin solunum sistemi hastalığı tedavisinin yanı sıra maske ile oksijen tedavisi, 3. grup hayvanlara ise rutin solunum sistemi tedavisine ilave olarak intranazal kateter ile oksijen verildi. Çalışma süresince tüm gruplardaki buzağıların klinik muayeneleri yapıldı ve kayıtlar tutuldu. Ayrıca kan gazları ölçümleri için çalışmanın 0., 3., 5. ve 24. saatlerinde arteriol ve venöz, hematolojik analizler için ise 0. ve 24. saatlerde venöz kan örnekleri alındı. Klinik olarak hayvanlarda solunum güçlüğü olduğu, ağızdan solunum yaptıkları, burun akıntısı, emme refleklerinde azalma, depresyon, beden ısısında artış, mukozalarda siyanotik tablo ve bazı hayvanlarda ise öksürük gibi klinik semptomlar olduğu tespit edildi. Oksijen verilen 2. ve 3. grup hayvanlarda oksijen uygulamasına paralel olarak tespit edilen klinik semptomların hafiflediği ve normale döndüğü belirlendi. Hematolojik parametrelerden 1. grup buzağıların % monosit değerlerinin, 2. grup buzağıların monosit sayılarının, 3. grup buzağıların ise yüzde eozinofil ve eozinofil sayıları ile RBC değerlerinde istatistiksel olarak önemli değişimler belirlendi. Solunum güçlüğü bulunan buzağılarda, venöz ve arter pH, pCO2, pO2, laktat, sO2 ve solunum sayılarında genel olarak grup içi karşılaştırmalarında istatistiksel bazı farklılıklar gözlendi. Genel olarak bakıldığında rutin tedavi uygulanan 1 grup hayvanlarda bu parametrelerde pek bir değişim görülmezken, rutin tedaviye ilave olarak oksijen tedavisi yapılan 2. ve 3. grup hayvanlarda, özellikle pCO2 seviyelerinin zamanla normale döndüğü, laktat değerlerinin azaldığı ve sO2 ile pO2 değerlerinin ise artış gösterdiği belirlendi. Oksijen uygulaması yapılan buzağıların klinik ve laboratuar bulgularındaki iyileşmenin daha belirgin olduğu tespit edildi. Oksijen uygulaması yapılan yöntemlerden intranazal kateter ile uygulamanın maske ile uygulamaya göre kan gazları üzerinde daha belirgin değişimler yaptığı ve klinik olarak daha etkili olduğu belirlendi. Sonuç olarak buzağılarda solunum sistemi hastalıklarında rutin tedaviyle birlikte oksijen tedavisi uygulanmasının arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkili olduğu ve solunum güçlüğü olan buzağıların klinik iyileşmesinde faydalı olduğu kanısına varıldı The purpose of this study was to evaluate the effect of oxygen applications by mask and intranasal catheter in addition to routine respiratory system treatment on clinical and hematological findings as well as arterial and venous blood gases in calves with respiratory system disease that require oxygen therapy according to blood gases analyses. The material of this study consisted of 18 calves with different ages (1 day – 3 months), breeds and genders which were brought to the clinics of Van Yuzuncu Yil University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Internal Medicine. Subsequent to clinical examinations, calves with respiratory system disease that require oxygen therapy according to blood gases analyses were included to the study. Calves were equally grouped into 3 different groups with equal number (n:6). 1st group, 2nd group and 3rd group were assigned as control, mask and intranasal catether groups, respectively. 1st group received routine respiratory system disease treatment, 2nd group received routine respiratory system disease treatment as well as oxygen therapy by mask, 3rd group received routine respiratory system disease treatment as well as oxygen therapy by intranasal catheter. During the study, clinical examinations of calves in whole groups were performed and clinical findings were recorded. Besides arteriol and venous blood samples were obtained in 0th, 3rd, 5th and 24th hours of the study for blood gas analyses. For hematological analyses, venous blood samples were obtained in 0th and 24th hours. According to clinical examinations; dyspnea, breathing with open mouth, nasal discharge, decrease in suckling reflex, depression, increase in body temperature, cyanotic mucous membranes and cough were observed in animals. In the 2nd group and 3rd group of animals that received oxygen, clinical symptoms were alleviated and returned to normal in parallel with oxygen administration. Significant statistical differences were detected in monocyte% values of 1st group, monocyte counts of 2nd group, eosinophil% and eosinophil counts as well as RBC counts of 3rd group. In calves with dyspnea, statistical differences were observed in venous and arterial pH, pCO2, pO2, lactate, sO2 and respiratory rate. Generally, in 1st group which received routine treatment, these parameters did not have apparent change, however, particularly pCO2 levels became normal eventually in 2rd and 3rd group that received oxygen therapy in addition to routine treatment. Additionally, in 2rd and 3rd groups, while lactate concentrations decreased, sO2 and pO2 concentrations had increased. Recovery in clinical and laboratry findings were apparent in calves that received oxygen therapy. It is also observed that while administering oxygen, intranasal catether application was more efficient than applying with mask on blood gases. As a result, it is concluded that applying oxygen therapy in addition to routine respiratory disease therapy on calves with respiratory disease was efficient on arterial and venous blood gases and this application is useful in clinical recovery. 102

Topallık veya iskelet-kas sistemi sakatlıkları, İngiliz yarış atlarında yaygın olarak görülen sağlık sorunudur. Tedavi maliyeti ve yarışlardan geri kalınan süre düşünüldüğünde, at yarışı endüstrisine ekonomik yönden büyük zarar verir. Buna ek olarak, özellikle iki yaşındaki yarış atlarında ortaya çıkan sakatlıklar hayvan refahı yönüyle değerlendirildiğinde endişe vericidir. Yarış kariyerinin sonlanmasıyla sonuçlanan birçok İskelet-kas sakatlığı, kronik olarak devam eden bir sorunun ani bir şekilde ortaya çıkması şeklinde görülür. Çoğu klinik lezyonun tek travmadan kaynaklanmadığı, ancak tekrarlayan mikro travmalar sonucunda dejeneratif süreçlere bağlı ortaya çıktığı yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır.Tez çalışmasının amacı, Türkiye'de İngiliz yarış atlarında görülen metakarpal kemik lezyonlarının görülme sıklığının belirlenmesi ve şekillenen lezyonların pistlerin koşu yönleri ile ilişkisinin araştırılmasıdır. At yarışı sektöründe genç yarış atlarının yarış koşacak düzeye gelebilmesi için maddi ve manevi ciddi bir emek harcanmaktadır. Bununla birlikte yarış koşmak amacıyla sahaya getirilen genç atların büyük bölümünde antrenmanlara başladıktan sonra şekillenen iskelet kas sistemi hastalıkları, yarışlara hazırlık sürecini sekteye uğratmakta ve sektöre zarar vermektedir. Bu süreci etkileyen sorunlarla ilgili Türkiye'de bilimsel anlamda yeteri kadar araştırma yapılmaması, gerek at hekimlerin gelişimini olumsuz yönde etkilemekte gerekse ortaya çıkan sorunların çözümlenmesiyle konusunda sektörün geri kalmasına neden olmaktadır. Son yıllarda dünya genelinde bu konuda yapılan çalışmalarda, safkan yarış atlarında egzersiz nedeniyle oluşan patolojilerin erken dönemde tespit edilebilmesi için, risk faktörlerini belirlemek ve görüntüleme yöntemleriyle tespit edebilmek amaçlanmaktadır. Yapılan çalışmalarda antrenman mesafesi, antrenman ve yarış zemini (çim, sentetik kum, kaba kum vb.) antrenman aralıkları ve antrenman rejiminde bulunan, atın tamamlayamadığı galoplar (hızlı tempolu dörtnala koşu) risk faktörlerinin belirlenmesinde araştırılan ayrıntılardır. Yapılan bu çalışmalarla erken tanı ve egzersiz kaynaklı sakatlanmaların sayısını azaltmak esastır.Tez çalışmasında, 2018-1019 yıllarında, Türkiye Jokey Kulübü Ankara ve İzmir Yarış Atları Hastanelerine, ön bacaklarda topallık, metakarpal bölgede ısı artışı ve ödem şikayetleri ile getirilen ve klinik muayeneleri yapılmış olan, farklı cinsiyetlerde, 2-6 yaş arası toplam 200 İngiliz yarış atının metakarpal bölgelerinin lateromedial, dorsopalmar, dorsolateral-palmaromedial oblik ve dorsomedial-palmarolateral oblik görüntüleri çekilmiş, elde edilen radyografik görüntüler değerlendirilerek lezyonlar görülme sıklıklarına, görüldükleri bölgelere, yaş gruplarına, cinsiyetlere, sakatlıkların şekillendiği pist tipine, sakatlığın antrenman veya yarış sırasında şekillenme sıklıklarına göre sınıflandırılmıştır. Bununla birlikte tanımlanan metakarpal kemik lezyonlarının koşu yönü ile ilişkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Olgulardan 100 tanesi Ankara 75. Yıl Hipodromu'ndan, 100 tanesi ise İzmir Şirinyer Hipodromu'ndan seçilmiştir. Olguların iki farklı hipodromdan seçilmesinin nedeni, bu hipodromlarda düzenlenen yarışların ve yapılan antrenmanların farklı yönlerde olmasıdır. Ankara 75. Yıl Hipodromu'nda pist yönü saat yönündedir (sağ yönde). İzmir Şirinyer Hipodromu'nda ise yarışlar ve antrenmanlar saat yönünün tersine (sol yönde) yapılmaktadır.Çalışmaya dahil edilen 200 olguda, metakarpal bölgede, değişik lokasyonlarda toplam 293 lezyon tespit edilmiştir. Olguların %79'unun (n=158) 2-3 yaş grubunda, %21'inin (n=42) 4-6 yaş grubunda olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya değerlendirilen olgulardan %64,5'i (n=129) erkek, %35,5'i (n=71) dişidir. Olguların %92,5'inin (n=185) antrenman sırasında, %7,5'inin (n=15) ise yarış sırasında sakatlandığı tespit edilmiştir. Olgulardan %78,5'inde (n=157) 1 adet, %21,5'inde ise (n=43) birden fazla lezyon tespit edilmiştir. Sakatlıkların büyük kısmı kum pistte şekillenmiştir (%95,5).Çalışmada değerlendirilen ve McIII lezyonu bulunan olguların %56,5'inde (n=113) periostit, %15'inde (n=30) stres kırığı, %7'sinde (n=14) McIII eksoztozu, %10'unda (n=20) lateral kondüler kırık, %3' ünde (n=6) medial kondüler kırık, %2,5' unda (n=5), Mc III tam kırığı %1,5'unda (n=3) osteomyelit ve %1'inde (N=2) subkondral kist tespit edilmiştir. Çalışmada değerlendirilen ve MC II lezyonu bulunan olguların % 22,5'inde (n=45) eksoztoz, % 2,5'inde (n=5) kırık ve %0,5'inde (n=1) osteomyelit tespit edilmiştir. Çalışmada değerlendirilen ve Mc IV lezyonu bulunan olguların % 4' ünde (n=8) eksoztoz, % 3,5'inde (n=7) kırık tespit edilmiştir. Çalışmada değerlendirilen olguların % 10,5'unda McII ve McIII arasında sindesmopati (n=21) tespit edilmiştir. Çalışmada değerlendirilen olguların %6,5'unda (n=13) McIII ve McIV arasında sindesmopati tespit edilmiştir. Dünyada bu konu üzerinde yapılmış çalışmalarda da olduğu gibi tez çalışmasında da ortaya çıkan sonuçlar, Türkiye'de genç İngiliz yarış atlarında, metakarpal kemiklerde ortaya çıkan lezyonların çok yüksek sayıda ortaya çıktığını ve bu durumun atların yarış kariyerlerinde önemli oranda duraklamalara neden olduğunu, ayrıca sektörde ciddi maddi ve manevi kayba neden olduğunu ortaya koymuştur. Meydana gelen kayıpların önlenebilmesi için bu konuda yapılan çalışmaların sıklığı arttırılmalı ve hatta diğer anatomik bölgelerde şekillene sakatlıkların da yıllık veya sezonluk değerlendirmeler yapılarak belgelenmesi gerekmektedir. Meydana gelen sakatlıkların ve maddi kaybın önüne geçebilmek için bu tip çalışmalarda ortaya çıkan sonuçlar, sektörde çalışan veteriner hekimler, antrenörler ve at sahipleri ile paylaşılmalı ve sonuçlar ışığında ortak çözüm yolları aranmalıdır. Lameness, or Musculoskeletal injuries, are the most common problem in Thoroughbred (TB) flat racing which causes an economic cost to industry in terms of treatment cost and lost opportunity to race. Furthermore the injuries of particularly two-year-old race horses is a major concern of animal welfare. Most of the career ending musculoskeletal injuries represent an acute manifestation of a chronic ongoing event with an insidious onset. It has been proven that, most of these injuries do not occur by single trauma, but by repetitive micro damage resulting in musculoskeletal failure.The aim of the study is to determine the incidence of metacarpal bone lesions seen in Thoroughbred racehorses in Turkey and to investigate the relationship between these lesions and the running directions of the tracks. In the horse racing industry of Turkey, a serious and spiritual effort is being made to ensure that young racehorses can reach to the level of racing. However musculoskeletal injuries, during the early stages of training period, interrupt the training process for the racing and harms the racing industry. The lack of scientific research in Turkey about the problems that affect this process has a negative impact on the development of horse practitioners and causes the racing industry to remain behind in solving the problems that arise.In the recent studies worldwide, it has been aimed to determine risk factors of musculoskeletal patologies caused by training and racing at early stages, imaging methods are being used. Training distance, training and racing surface (turf, polytract, dirt, etc.), training intervals and the training regime, gallops which the horse is unable to complete are the details of the investigations among risk factors of injuries during training. It is essential to reduce the number of injuries that happen due to training by using early diagnostic procedures with these studies.In this study, 200 TB racehorses between the ages of 2-6 and different genders that have been referred to TJK Ankara and Izmir Horse Hospitals with lameness in the front legs, local heat and edema on metacarpal region, have been examined by the veterinarians of these two hospitals and lateromedial, dorsopalmar, dorsolateral-palmaromedial oblique ve dorsomedial-palmarolateral oblique view of metacarpal region has been taken between 2018-2019 racing seasons. The images than evaluated and the lesions were classified by their incidence, location, age and gender distribution, tracks on which the injury happened or either the injury happend during training or racing.Cases have been selected from two different race tracks and 100 cases from each of them. The reason for selecting cases from two different race tracks is they have different running directions. Ankara Race Track has clockwise direction and Izmir Race Track has counter clockwise direction. Among 200 cases, a total of 293 lesions were detected on different locations in the metacarpal region. It was found that 79% of the cases (n=158) were in the 2-3 age group, 21% in the 4-6 age group (N=42). Of all the cases, 64.5% (n=129) were male, 35.5% (n=71) were female. 92.5% (n=185) of the horses were injured during training and 7.5% (N=15) .were injured during the race. In 78.5% of the cases (n=157), only one lesion was found and in 21.5% (N=43) more than one lesion was detected. It was found that most of the injuries were occured on the dirt (95.5%).Among all the cases that have been evaluated which have McIII lesions; 56.5% (N=113) DMD, 15% (n=30) stress fractures, 7% (N=14) MCIII exostosis, 10% (N=20) lateral condylar fractures, 3% (N=6) medial condylar fractures, 2.5% (N=5) MC III complete fractures, 1.5% (n=3) osteomyelitis and 3% (N = 4) sunchondral cysts were identified. On McII, 22.5% (N=45) exostosis, 2.5% (n=5) fracture and 0.5% (N=1) osteomyelitis was found. 4% (N=8) of the cases with McIV lesions were found to have exostosis and 3.5% (N=7) of them were fractures. In 10.5% of the patients evaluated in the study, sindesmopati (N=21) was detected between McII and McIII and 6.5% (N=13) of the patients had sindesmopati between McIII and McIV.The results of the study apperared to be very similar to the recent studies done worldwide on this subject. The results showed that, young TB race horses in Turkey are highly susceptible to metacarpal bone injuries which causes a significant damage to their racing careers and furthermore harms the racing industry both in material and moral ways.bIn order to prevent losses, the frequency of the studies on this subject should be increased and also more research should be done on other anatomical regions and the result should be documented by making yearly or seasonal evaluations. In order to prevent injury and material loss, the results of such studies should be shared with veterinarians, trainers and horse owners in the horse racing industry and common solutions should be sought in the light of the results. 200

Bu çalışma kaba yem kaynağı olarak, Sivas ilinde 4 farklı ilçe ve 7 farklı köyde yetiştirilen korunga bitkisinin 4 farklı biçim döneminde biçilmesinin, yeşil ve kuru ot verimi, besin maddeleri ve enerji düzeyleri, kondanse tanen içerikleri üzerine etkileri ile kuru yonca yerine farklı oranlarda korunga kuru otu kullanımının süt ineklerinde süt verim ve kompozisyonu üzerine etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda korunga bitkisinin numuneleri toplanıp besin madde ve kondanse tanen analizileri yapılmıştır. Ayrıca in vitro gaz üretimi, in vitro gerçek sindirilebilirlik, NH3-N ve uçucu yağ asiti analizleri yapılmış ve korunga ile yonca değişen oranlarda süt ineklerinin rasyonuna katılıp süt verimi belirlenmiş; sütte protein, yag ve üre azotu analizleri yapılmıştır. Deneme 1 kapsamında tomurcuklanma başlangıcı, %10 çiçeklenme, %50 çiçeklenme ve meyve bağlama olmak üzere 4 farklı biçim döneminde 7 farklı deneme tarlasından 4'er paralel numuneler toplanıp yeşil ve kuru ot verimi belirlenmiştir. Daha sonra bu numunelerde besin madde ve kondanse tanen analizleri yapılmıştır. Yeşil ve kuru ot verimi bakımından dönemler arasında önemli bir farklılık oluşmamıştır. Biçim dönemine bağlı olarak ham protein içeriği giderek azalırken; kondanse tanen miktarında artış gözlenmiştir. Deneme 2 kapsamında ise farklı dönemlerde biçilen numunelerde in vitro analizler yapılmıştır. İn vitro gerçek sindirilebilirlik, tomurcuklanma başlangıcında (%79,8) en yüksek düzeyde bulunmuştur. Deneme 3 kapsamında ise kuru yonca yerine %0, %33, %67 ve %100 oranında korunga kuru otu kullanılmasının süt verimi, sütte protein ve süt yağı gibi verim parametreleri ile rasyonların sindirilme dereceleri ve kanda bazı metabolitler üzerine etkileri incelenmiştir. Yonca yerine korunga kuru otu kullanımının yem tüketimi, süt verimi, sütte protein ve yağ içeriğinde bir değişime yol açmamıştır. Sütte üre azotu korunga kullanımı ile azalmıştır., In this study, it was investigated effects of four different harvest stage in sainfoin herbage on green and dry herbage yields, feed ingredients, condensed tannin content in four different district and seven distinct village on Sivas. Also, the effects of different amounts of sainfoin instead of used replace dry alfalfa herbage on milk yield and composition of dairy cows were evaulated. With this aim, samples of sainfoin were collected and condensed tannin analysis were conducted. Beside these, in vitro gas production, in vitro digestibility, NH3-N and volatile fatty acid contents were analysed, sainfoin were added to alfalfa with divergent ratios in dairy cattle ration and milk yield, milk protein, milk fat and urea nitrogen contents were analysis. In the first experiment, green and dry herbage yields were evaluated of four parallel samples collected from four distinct harvest period consisting of budding stage, 10% flowering, 50% flowering and seedpod, in seven different experimental fields. Later, condensed tannin and feed ingredients were analysed on these samples. Between stages, it was detected that green and dry herbage yields were not significant. Based on harvest stage, it was detected that crude protein content was decreased, condensed tannin amounts were increased. Within the second experiment, in vitro analyses were implemented of samples collected on four discrete harvest stages. In vitro digestibility was found to be 79.8% with highest level on budding stage. In the third experiment, sainfoin dry herbage were used instead of alfalfa as variable parameter. Parameters such as milk yield, milk protein, milk fat as well as ration digestibility degree and some blood metabolits were evaulated in sainfoin dry herbage usage in ratio of 0%, 33%, 67% and 100% instead of dry alfalfa herbage on dairy cattle. It was concluded that use of sainfoin instead of dry alfalfa had no effect on feed consumption, milk yield, milk protein and fat, milk urea nitrogen levels were decreased with sainfoin usage.

Bu çalışma enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stres parametreleri [total oksidan seviyesi (TOS), nitrik oksit (NO), malondialdehit (MDA), sialik asit (SA), total antioksidan seviyesi (TAS), süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPx), katalaz (CAT), oksidatif stres indeksi (OSI)] ve immunglobülin [immunglobülin A (IgA), immunglobülin G (IgG), immunglobülin M (IgM)] düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla yapıldı. Bu çalışmanın hayvan materyalini Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı kliniklerine getirilen, 2-6 aylık, farklı ırk ve cinsiyetlerde, hayvan sahibinden alınan anamnez bilgileri ve yapılan klinik muayeneler neticesinde `enzootik pnömoni` teşhisi konulan 80 adet buzağı ile kontrol grubu olarak aynı yaş grubunda, farklı ırk ve cinsiyetlere sahip, klinik muayeneleri sonucunda herhangi bir hastalığı bulunmayan 10 adet sağlıklı buzağı oluşturdu. Klinik muayeneleri yapılan bu buzağıların klinik bulguları kayıt altına alındı. Hematolojik ve biyokimyasal ölçümler amacıyla bu buzağılardan kan örnekleri elde edildi. Hematolojik parametrelerden RBC, Hct, MCV ve THR değerleri enzootik pnömonili buzağılarda kontrol grubu buzağılara göre düşük tespit edildi. Enzootik pnömonili buzağılarda Hb, WBC, MCH ve MCHC değerlerinin ise kontrol grubu buzağılara göre yüksek olduğu gözlendi. Ancak, hematolojik parametrelerdeki bu değişimler istatistiksel olarak anlamlı değildi. Biyokimyasal analizler sonucunda oksidatif stres parametrelerinden TOS, NO, MDA, SA, OSI düzeyleri enzootik pnömonili hayvanlarda kontrol grubu hayvanlara göre yüksek tespit edildi. Bu parametrelerden NO ve OSI düzeylerinde gözlenen artışlar anlamlı değilken, MDA, SA ve TOS düzeylerindeki artışların istatistiksel olarak önemli olduğu gözlendi. Çalışmada ölçümü yapılan diğer oksidatif stres parametrelerinden TAS, SOD, GPx ve CAT düzeyleri enzootik pnömonili buzağılarda, kontrol grubu buzağılara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük tespit edildi. İmmunglobülinlerden IgA, IgG ve IgM seviyeleri ise istatistiksel olarak anlamlı olmasa da, enzootik pnömonili buzağılarda kontrol grubu buzağılara göre düşük tespit edildi. Sonuç olarak, enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stresin önemli ölçülerde geliştiği ve hastalığın oluşumunda katkısının olabileceği, hastalığın ortaya çıkmasında ise immunglobülin seviyelerindeki azalmanın önemli etkilerinin olabileceği kanısına varıldı. Ayrıca enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stresin ortadan kaldırılması amacıyla antioksidan uygulamalarının yapılmasının ve buzağıların bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesinin hastalığın oluşma riskini azaltabileceği düşünülmektedir. The purpose of this study was to evaluate oxidative stress parameters [total oxidant status (TOS), nitric oxide (NO), malondialdehyde (MDA), sialic acid (SA), total antioxidant status (TAS), superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GPx), catalase (CAT), oxidative stress index (OSI)] and immunoglobulin [immunoglobulin A (IgA), immunoglobulin G (IgG), immunoglobulin M (IgM)] levels in calves with enzootic pneumonia. The animal material of this study consisted of 80 calves with different breeds and genders that are 2-6 months of age which were brought to the clinics of Van Yuzuncu Yil University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Internal Medicine and diagnosed as `enzootic pneumonia` according to anamnesis and clinical examinations. The control group of the study consisted of 10 healthy calves with same age group, different breed and genders that did not have any disease according to clinical examinations. Clinical findings of these calves that were clinically examined were recorded. In order to perform hematological and biochemical analyses, blood samples were obtained from these calves. In calves with enzootic pneumonia, while hematological parameters such as RBC, Hct %, MCV and THR were lower; Hb, WBC, MCH and MCHC values were higher than calves in control group. However changes in these hematological parameters were not statistically significant. According to biochemical analyses, oxidative stress parameters such as TOS, NO, MDA, SA and OSI were higher in calves with enzootic pneumonia than control group. While increase in NO and OSI levels was not significant, there was a statistically significant increase in TOS, MDA and SA levels. In the study, other measured oxidative stress parameters such as TAS, SOD, GPx and CAT were lower in calves with enzootic pneumonia than control group. Decreases in these parameters were statistically significant. Immunoglobulin levels such as IgA, IgG and IgM levels were lower in calves with enzootic pneumonia than control group. However these decreases were not statistically significant. As a result, it is concluded that oxidative stress has severely developed in calves with enzootic pneumonia and oxidative stress might have contribution on the progression of the disease, and decreases in immunoglobulin levels might have impacts on the occurrence of the disease. Besides, it is thought that performing antioxidant administration and boosting immune system of calves will reduce the occurrence risk of the disease. 125

Araştırmada maş fasulyesi çeşitlerinden Adıyaman ve Karaman'ın çiçeklenme ve bakla bağlama dönemlerinde biçilmesi ile önce kaba yem potansiyeli ve ardından farklı katkı maddeleri ilave edilerek hazırlanan silaj kalitesi ve mikrobiyel özellikleri üzerine etkileri incelenmiştir. Bu amaçla maş fasulyesi silajında arpa ve melas katkı maddeleri ayrı ayrı ve birlikte (arpa+melas) ilave edilerek silaj hazırlanmıştır. Her gruptan 7 tekerrür halinde hazırlanan cam kavanozlar içindeki maş fasulyesi silajlarının örneklerinde fiziksel ve kimyasal ve mikrobiyolojik analizler (tekerrürler birleştirilerek karışımda) yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre melas ilave edilen gruplarda DLG puanları artmış ve 'çok iyi'sınıfına katılmıştır. Yine melas uygulaması ile ADF, NDF ve amonyak azotu içeriklerinde azalma, protein oranında artış meydana gelmiştir. Silaja arpa ve melasın hem ayrı ayrı hemde birlikte katılması ile kuru madde oranının arttığı, ADF ve NDF içeriğinin azaldığı tespit edilmiştir. Katkı maddesinin ilavesi ile pH değeri Adıyaman çeşidinin daha fazla, KM oranı ve Flieg puanı Karaman çeşidinde fazla olarak belirlenmiştir. Katkı maddelerinin ilavesi ile uçucu yağ asitlerinin üzerine olumsuz etkileri olmuştur. Ancak laktik asit özelliğinde Karaman çeşidi ve çiçeklenme dönemindeki biçim ön plana çıkmaktadır. Sonuç olarak, maş fasulyesinden başarılı silaj yapabilmek için Karaman çeşidine melas + arpa kırması katkı maddesi kullanılarak silolanması, bakla döneminde biçimin yapılması önerilebilir. In research, the effects of Adıyaman and Karaman mung bean cultivars on flowering and poding periods of adding different additives firstly forage potantial and their effects on silage quality and microbial properties were first investigated. For this purpose, silage was prepared by adding barley and molasses additives separately and together (barley + molasses) in mung bean silage. Physical, chemical and microbiological analyzes (replicates consist of mixed) of mung bean silages in glass jars prepared with 7 replicates from each group were performed. Accordingly, in the molasses added groups, DLG scores were increased and they joined the 'very good' class. Again with molasses application; ADF, NDF and ammonia nitrogen contents decreased with the addition of additives, protein content was increased. It was found that the ratio of dry matter increased with the addition of barley and molasses both separately and together, and the ADF and NDF were decreased. The pH value of Adıyaman cultivar was higher with addition of additive and KM ratio and flieg score were higher in Karaman cultivar. Addition of additives had negative effects on volatile fatty acids. However, lactic acid, Karaman variety and cutting during flowering period come to the fore. As a result, to make successful silage from mung beans, it may be suggested to silage the Karaman variety using molasses + barley application and to make cutting in the pod period. 79

Bu tez çalışması, Afyonkarahisar Geçici Hayvan Bakımevinde barındırılan ve kastrasyon programına dahil edilen melez ırklı farklı yaş grubundaki 45 adet erkek köpek üzerinde gerçekleştirildi. Anestezi amacıyla kasiçi 2 mg/kg ksilazin, 5 mg/kg ketamin kullanıldı. Anestezi dahilinde yapılan sistematik göz muayenesinde, bazal gözyaşı üretimi ölçümünü (Schirmer tip-II gözyaşı testi) takiben göz ve eklenti organlarının muayenesi yapıldı. Atropinizasyondan sonra (%1'lik atropin, her göze bir damlatılarak) yarık ışık biyomikroskobu (slith-lamb) kullanılarak, gözün en dışından içine doğru kademeli yapılan göz muayenesinde alt ve üst göz kapakları, üçüncü gözkapağı (palpebra tertia), konjuktiva, kornea, anterior kamara, iris ve lens incelemesi yapıldı. Kornea incelemesinde florosein emdirilmiş test çubukları kullanılarak lezyonlar belirlenmeye çalışıldı. Elde edilen bulgular fotoğraflanarak dijital ortamda kayıt altında alındı. Topalm 45 hayvanın 34 tanesinde (%73.3) oküler lezyon gözlendi.. Gözlerinde lezyon saptanan 33 köpekten 11 tanesi (%33,3) 1 yaşlı, 8 tanesi (%24,3) 2 yaşlı, 6 tanesi (%18,1) 3-4 yaşlı, 8 taneside (%24,3) 5 yaş ve üzeri olarak gözlendi. Kırkbeş köpeğin yaşlarına göre yapılan gruplandırmada, 1 yaşlı köpeklerde (%84), 2 yaşlı köpeklerde (%53), 3 yaşlı köpeklerde (%75) 4 yaşlı köpeklerde (%50), 5 yaşlı köpeklerde (%88) oranından göz lezyonu tespit edildi.Kırkbeş köpeğin 14'ünde (%31,1) her iki gözde de florosein test pozitif verdi. Her iki gözünde de florosein test pozitif olan köpeklerin, Schirmer gözyaşı test ölçümü ortalama olarak sol gözde 6,7 mm/dk, sağ gözde 4,7 mm/dk olarak ölçüldü. Gözünde herhangi bir lezyona rastlanmayan köpeklerin gözyaşı ölçümü ortalama olarak sol gözde 8,1 mm/dk, sağ gözde 8,3 mm/dk olarak belirlendi. Schirmer gözyaşı testinin köpeklerin kilolarına göre yapılan ölçümlerinde 10-20 kg aralığında olan köpeklerde ölçümlerin ortalama değerler; sol göz 5,8 mm/dk sağ göz 4,1 mm/dk, 20-30 kg aralığında olan köpeklerde sol göz 8,4 mm/dk sağ göz 6,9 mm/dk, 30-40 kg aralığında olan köpeklerde sol göz 6,3 mm/dk, sağ göz 6,4 mm/dk olarak ölçüldü. İki köpekte %4,4 oranında katarakt olgusuna rastlandı. Köpeklerden birisi immatür diğeri matür katarak olarak belirlendi.Barınaklarda veya geçici bakım evlerinde barındırılan köpeklerde, oküler bozuklukların prevalansının yüksek olması beklenen bir durumdur. Dolayısıyla yapılan bu çalışmada geçici barınakta tutulan hayvanlarda göz problemlerinin prevalansının yüksek olduğu görülmüştür.Anahtar kelimler: köpek, prevalans, göz hastalıkları, oftalmoloji This study was carried out on 45 mixed breed male dogs which is different age groups, hosted by Afyonkarahisar Temporary Animal Shelter and included in the castration program.Intramuscular 2 mg / kg xylazine and 5 mg / kg ketamine) was used for anesthesia. In the systematic eye examination performed under anesthesia, eye and accessory structures were examined following the measurement of basal tear production (Schirmer type-II tear test). After atrophy (1% atropine, one drop on each eye) using slith-lamb biomicroscopy, the upper and lower eyelids, third eyelid (palpebra tertia), conjunctiva, cornea, anterior chamber, iris and lens examination were performed. Corneal examination was performed to determine the lesions by using fluorosein impregnated test sticks. The findings were recorded and recorded in digital media. Of the 45 animals, 34 (73.3%) had ocular lesions. Of the 33 dogs with lesions in their eyes, 11 (33.3%) were 1 aged, 8 (24.3%) were 2 years old, 6 (18.1%) were 3-4 years old, 8 (24.3%) were aged 5 years. and above. In grouping according to the age of 45 dogs, in 1 aged dogs (84%), in 2 aged dogs (%53), in 3 aged dogs (75%), in 4 aged dogs (50%), in 5 aged dogs (88%) eye lesion was detected.Fourteen (31.1%) of 45 dogs had a fluorosein test positive in both eyes. Schirmer tear test measurements of dogs with fluorescein test positive in both eyes were measured average as 6.7 mm / min in the left eye and 4.7 mm / min in the right eye. In the eyes of dogs that do not have any lesions, the measurement of tears on average in the left eye 8.1 mm/min, in the right eye 8.3 mm/min was determined.In the Schimer tear test according to the weight of dogs, average values of measurements in dogs with a range of 10-20 kg; Left eye 5.8 mm/min in the right eye 4.1 mm/min, In dogs with a range of 20-30 kg, the left eye 8.4 mm/min in the right eye 6.9 mm/min, In dogs with a range of 30-40 kg, the left eye at 6.3 mm/min and the right eye was 6.4 mm/min was measured.Cataract was encountered in two dogs (%4,4). One of the dogs was identified by the immature cataract and the other as a mature cataract.The prevalence of ocular disorders is expected to be high in dogs staying in shelters or temporary care homes. Therefore, in this study, the prevalence of eye problems in animals held in temporary shelter was observed to be high.Keywords: Dog, prevalance, ocular disease, ophthalmology

Ovar-DRB1 gen lokusu, Büyük Doku Uyum Kompleksinin (Ovar-MHC) en polimorfik genlerinden biridir ve antijen sunumunda fonksiyonel bir rol oynamaktadır. Günümüzde birçok çalışma, OLA (ovine lenfosit antijeni) DRB1 geninin bazı koyun hastalıkları ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu araştırma, Türkiye'de farklı bölgelerde yetiştirilen yerli koyun ırklarından 32 baş Pırlak, 18 baş Akkaraman, 28 baş Morkaraman, 32 baş Karayaka, 29 baş Kıvırcık ve 29 baş Sakız koyununa ait toplam 168 kan örneği kullanılarak hastalıklara karşı direnç ve immün yanıt oluşturmada etkili olan Ovar-DRB1 Ekzon 2 gen bölgesinin moleküler polimorfizmi saptanmaya çalışılmıştır.Yapılan çalışmada bulunan çok sayıda allel ve yüksek heterozigotluk seviyeleri göz önüne alındığında, Ovar-DRB1 lokusunun önemli miktarda genetik varyasyon içerdiği bulunmuştur Koyun yetiştiriciliğinde, hastalıklarla mücadele kapsamında Ovar-DRB1 lokusu ile hastalıklara direnç arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik çalışmaların yapılması gerekmektedir. The Ovar-DRB1 gene locus is one of the most polymorphic genes in the Ovis aries Major Histocompatibility Complex (Ovar-MHC) and plays a functional role in antigen presentation. Many studies have shown that the OLA (ovine lymphocyte antigen) DRB1 gene is associated with some sheep diseases. In this study, the native sheep breeds reared in different regions in Turkey, 32 Pırlak, 18 Akkaraman, 28 Morkaraman, 32 Karayaka, 29 Kıvırcık and 29 Sakız sheep breeds, totally 168 blood samples were used. In this study, molecular polymorphism of Ovar-DRB1 exon 2 gene region, effective in resistance against diseases and generate immune response, was tried to be determined.Given the large number of alleles and high levels of heterozygosity found in the study, the Ovar-DRB1 locus has proven to contain significant genetic variation. In sheep farming, similar studies have to be done in order to reduce the economic losses in the scope of the fight against diseases.

Tekirdağ İlinde Bulunan Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Sağım Hijyeni Uygulamaları ile Tank Sütü Somatik Hücre ve Toplam Bakteri Sayılarının KarşılaştırılmasıSunulan tez çalışması ile Tekirdağ ilindeki süt işletmelerinin meme sağlığı ve sağım hijyeni uygulamalarının incelenmesi, işletmelerden alınan tank sütü örneklerinde SHS ve toplam bakteri sayısı sonuçlarının değerlendirilmesi ve elde edilen sonuçların karşılaştırılarak ortaya çıkan eksiklik ve hataların ortaya konulması amaçlandı. Çalışmada kullanılan tank sütü örnekleri Tekirdağ ilinde bulunan aile tipi süt işletmelerinden elde edildi. Tekirdağ ilinin farklı bölgelerde bulunan 50 farklı işletme seçilerek, otomatik karıştırıcı ile sürekli karıştırılan içi soğutulmuş süt dolu tanklardan 150 ml'lik steril kaplarla steril bir şekilde süt örnekleri alındı. Süt örneklerinde SHS ve toplam canlı bakteri sayısı Bentley FTS/FCM Combi 400 cihazı ile ölçüldü. Tank sütü örneklerinin alındığı gün aynı işletmelerin çalışanlarına ya da işletme sahiplerine anket uygulaması yapılarak işletmede uygulanan mastisis kontrol programlarına ait bilgiler değerlendirildi. Alınan tank sütü örneklerinde SHS ortalaması 560.204,08 (±12.399,769) hücre/ml, toplam canlı bakteri sayısı ortalama 1.796.718,36 (±156.573,31) kob/ml olarak tespit edildi. Ankete verilen yanıtlar değerlendirildiğinde, işletmelerde sağmal inek sayısı ortalama 19,74 olarak belirlenirken, günlük süt üretim miktarı ortalama 347,24 litre ve inek başına ortalama günlük süt üretim miktarı 23,20 litre olarak tespit edildi. 50 işletmenin 43'ünde herhangi bir personel çalışmadığı ve tüm işlemlerin aile fertleri tarafından gerçekleştirildiği, 7 işletmede ise yalnızca 1 adet personel çalıştığı öğrenildi. İşletmelerin tamamında sabah-akşam olmak üzere günde 2 kez sağım yapıldığı; 41 adet işletmede yarı otomatik sistem ve 9 adet işletmede otomatik sağım sistemlerinin kullanıldığı; yalnızca 10 adet işletmede özel sağımhane bölümünün bulunduğu ve diğer 40 işletmede herhangi bir sağımhane bölümünün olmadığı belirlendi. İşletmelerde sağım öncesi meme başlarının yıkanması, kurulanması, teat dipping, ön sağım ve ön sütün kontrolü, kuru dönem idresi ve meme sağlığı kontrollerinin neredeyse hiç uygulanmadığı görüldü. İnek başına ortalama günlük süt üretim miktarı ile SHS arasında pozitif bir korelasyon bulunurken, sağım sisteminin bakım sıklığı ve her bir inek için ortalama sağım süresi ile SHS arasında negatif bir korelasyon olduğu tespit edildi (p

Marek hastalığı evcil kanatlıların, periferal sinirlerinde demyelinizasyon, mononüklear infiltrasyonlarla kendini gösteren lenfoproliferatif ve oldukça kontagiyöz bir hastalığıdır. Marek, tüm kümes tavukçuluğu yapan ülkelerde bulunmaktadır. Marek hastalığı virüsü, 1960'lı yılların sonunda ilk başarılı aşı geliştirilen onkojenik virüstür. Günümüzde kullanılan aşılar canlı üç viral suştan türetilen aşılardır: HVT FC126 suşu, GaHV-3 SB-1 suşu ve GaHV-2 CVI988/Rispens suşudur. CVI988/Rispens aşısı MHV-1'in doğal olarak zayıflatılmış bir suşudur ve CVI988 /Rispens aşısı Marek hastalığının virülan suşlarından kolaylıkla ayırt edilemez. MHV aşı suşları, kalıcı enfeksiyon ve yaşam boyu bağışıklık kazandırarak tümörlere ve mortaliteye karşı etkili koruma sağlamasıyla birlikte, aşı bazı virülan virüslerle enfeksiyonu engelleyemez. Dolayısıyla tavuklar hem aşı hem de virülan MHV-1 suşlarıyla potansiyel olarak enfekte olabilirler. Bu tez çalışmasında referans suşlarla ve ticari/ev tipi kanatlı işletmelerinden toplanan organlarla valide edilen eş zamanlı, virülan MHV-1, CVI988, HVT ve tavuk DNA'sının özgül ve duyarlı tespitinin yapılabildiği bir çoklu-qPCR yöntemi geliştirildi. Bu yöntemle çoklu qPCR analizlerinde MHV-1 pozitif bulunan hayvanların bezli mide ve N. ischiadicus'larından Marek hastalığının tespiti için hispatolojik inceleme yapılmış ve her iki yönteme ait sonuçlar paralellik göstermiştir. Çoklu-qPCR yönteminin kullanım kolaylığı, güvenirliliği, teknik olarak basit, full otomasyon, spesifik, hassas, hızlı olmasından dolayı teşhiste daha fazla avantaj sağlayacağı düşünülmektedir. Marek disease is a multifoproliferative and highly contagious disease of domestic poultry, demyelination of peripheral nerves, manifested by mononuclear infiltrations. Marek is in all of the countries that are engaged in cluster culture. Marek's disease virus is the first successful vaccine developed oncogenic virus in the late 1960s. Vaccines currently used are vaccines derived from live three viral strains: HVT FC126 strain, GaHV-3 SB-1 strain and GaHV-2 CVI988/Rispens strain. The CVI988/Rispens vaccine is a naturally attenuated strain of MHV-1 and the CVI988/Rispens vaccine cannot be easily distinguished from virulent strains of Marek's disease. The vaccine cannot prevent infection with certain virulent viruses, as MHV vaccine strains provide effective infection and lifelong immunization and effective protection against tumors and mortality. Thus, chickens may be potentially infected with both vaccine and virulent MHV-1 strains. In this thesis, a multiple qPCR method was developed in which specific and sensitive detection of simultaneous, virulent MHV-1, CVI988, HVT and chicken DNA was validated with reference strains and organs from commercial-household poultry enterprises. In this study, histopathological examination was performed for the detection of Marek's disease from proventrıculus and N. ischiadicus of animals with MHV-1 positivity in multiple qPCR analyzes. It is thought that multiple qPCR method will provide more advantages in diagnosis because of its ease of use, reliability, technically simple, full automation, specific, sensitive and fast. 0

Enfeksiyöz bronşitis (IB), dünya çapında yaygın olarak görülen, tavukçuluk endüstrinde önemli ekonomik kayıplara yol açan, çok bulaşıcı, akut seyirli enfeksiyöz bir hastalıktır. Ülkemizde de hem yumurtacı işletmelerde hem de broyler sürülerde hastalığa sıklıkla rastlanmakta ve önemli kayıplara yol açmaktadır. Bu çalışmada doğal enfeksiyonlarda farklı serotiplerin klinik patolojik bulgulara etkisinin incelenmesi amaçlandı. Çalışmada materyal olarak IBV pozitif 3 işletmeden 30 adet ve negatif 2 işletmeden 20 adet olmak üzere, 5 farklı broyler işletmeden toplamda 50 adet broyler piliç kullanıldı. IBV pozifliği ve serotip çeşidi PCR ve Real Time- PCR yöntemleri ile saptandı. Sürülerden alınan piliçlerin nekropsileri yapıldıktan sonra trakea, hava kesesi, akciğer, dalak, sekal tonsil ve böbrek numuneleri alındı. Rutin doku takip işlemlerinden sonra 5 mikron kalınlığında kesitler alınarak hematoksilen eozin ile boyandı. Elde edilen preparatlar ışık mikroskobunda incelenerek bulgular skorlandı. Makroskobik olarak larinks trake, hava keseleri benzer değişiklikler görüldü. Böbreklerde şişkinlik ve kalsifiye görünüm IBV pozitif 3 grupta da görülmesine rağmen, 1. grupta ( IBV 4/91 ) daha belirgindi. Larinks ve trakeade hiperemi, epitelde dejenerasyon, nekroz, propriyada lenfoid hiperplazi ve lümende eksudat birikimi görüldü. Bu bulgular IBV 4/91 suşu ile enfekte işletmeden alınan hayvanlarda daha belirgin olmasına rağmen, gruplar arası istatistiksel fark yoktu. Ayrıca kesitlerde sinsityal hücre ve intranükleer inklüzyonlar görülünce, yapılan PCR analizinde 4 kümeste ILT pozitif bulundu. Akciğerde hiperemi en göze çarpan bulgu olup, IBV IS-1494 suşu ile enfekte kümeste az olması (p0.05), hem hiperemi hem de intersitisyel yangı oluşumu, IBV- 4/91 suşu ile enfekte hayvanlarda diğerlerinden daha şiddetli ve istatistiksel olarak önemli (p, Infectious bronchitis (IB) is a highly contagious, acute infectious disease that is widespread worldwide and causes significant economic losses in the poultry industry. In our country, the disease is frequently encountered both in layer farms and in broiler farms and causes significant losses. The aim of this study was to investigate the effect of different serotypes on clinical pathological findings in natural infections. In the study, 50 broiler chickens from 5 different broiler farms, 30 of which were IBV positive 3 different farm and 20 of IBV negative 2 different farm were used as material. IBV positivity and serotype type were determined by PCR and Real Time-PCR methods. After the necropsy of the chickens taken from the flocks, trachea, air sac, lung, spleen, secal tonsil and kidney samples were taken. After routine tissue follow-up procedures, 5 micron thick sections were stained with hematoxylin eosin. The obtained preparations were examined under light microscope and the results were scored. Macroscopically, larynx, trachea, and air sacs showed similar changes. Kidney swelling and calcified appearance were also seen in 3 IBV positive groups and were more prominent in Group 1. Hyperemia in the larynx and trachea, degeneration of the epithelium, necrosis, lymphoid hyperplasia in the propria and exudate accumulation in the lumen were observed. Although these findings were more pronounced in animals from the IBV 4/91 strain infected farm, there was no statistical difference between the groups. In addition, when slicity cell intranuclear inclusions were seen in the sections, PCR analysis revealed ILT positive in 4 farms. Hyperemia was the most prominent finding in the lung and it was noteworthy (p 0.05), both hyperemia and interstitial inflammation were found to be more severe and statistically significant (p

Bu araştırma broyler rasyonlarına farklı düzeylerde ilave edilen bitkisel ekstrat karışımının performans karkas parametreleri ve bazı iç organ ağırlıkları üzerine etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada toplam 192 adet günlük yaşta karışık cinsiyette broyler civciv (Ross 308) her birinde 48 civciv bulunan dört gruba ayrılmıştır. Gruplar kendi içinde 12 adet hayvan içeren 4 alt gruba ayrılmıştır. Denemede bir kontrol ve üç deneme grubu oluşturulmuştur. Kontrol grubuna katkı maddesi ilave edilmemiştir. Deneme gruplarının rasyonlarına sırasıyla 1gr/kg, 2 gr/kg ve 4 gr/kg düzeyinde bitkisel ekstrakt karışımı ilave edilmiştir. Deneme 42 gün sürdürülmüştür.Deneme sonunda rasyonlara ilave edilen bitkisel ekstrakt karışımı (BEK) 'nın performans parametreleri (CA, CAA, YT, YYO), kesim parametreleri ve iç organ ağırlıkları üzerine istatistiksel açıdan önemli farklılıklar yaratmamıştır. Çalışmada BEK performans değerleri üzerine etki göstermemesi broyler rasyonlarına katılan bu ekstraktın aktif moleküllerine ve hayvanlara uygulama dozundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Sonuç olarak bitkisel ekstrakt karışımının performans değerleri, karkas ve iç organ ağırlıkları üzerine önemli değişikliklere neden olamadıkları ancak adı geçen katkıların optimum karışımlarının dozları belirlenerek farklı dozlarda farklı dönemlerde hayvanlar üzerinde etkilerinin incelenmesinin faydalı olacağı kanaatine varılmıştır. This study was realized to determine the effects of the mixture of herbal extracts added to broiler rations on performance carcass parameters and some internal organ weights. In this study, a total of 192 mixed-age broiler chicks (Ross 308) were divided into four groups, each with 48 chicks. The groups were divided into 4 subgroups, which included 12 animals. In the trial, groups were composed as control and three trial groups. No additive was supplemented to the control group. 1 g / kg, 2 g / kg and 4 g / kg feed additive were supplemented to the rations of the experimental groups, respectively. The experiment was continued for 42 days.The end of the experiment, performance parameters (CA, CAA, YT, YYO) of herbal extract mixture (HEM) added to rations did not create statistically significant differences on cutting parameters and internal organ weights. In the study, it is thought that the extract was no effect on performance values is due to active molecules of the extract and the level of application to animals in broiler rations.As a result, it was concluded that the herb extract could not cause significant changes on the growth performance, carcass and internal organ weights, but determined the doses of the optimum mixtures of these additives and it would be beneficial to research the effects of the animals on different doses at different periods. 61

İvesi ırkı koyunlarda laktasyon süt verimi için sürekli ve kategorik değişkenler birlikte ele alınarak; kategorik değişkenlerin modele dâhil edilmesinde farklı kodlama sistemlerinden elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Ayrıca bu çalışmada; İvesi koyunlarında laktasyon eğrisini tanımlayan en iyi modelin belirlenmesi, belirlenen model ile laktasyonun tanımlanması ve daha sonra, model parametreleri kullanılarak tahmini laktasyon süt verimleri (TLSV) koyun başına hesaplanmıştır. Gözlenen laktasyon süt verimine (LSV), tahmini laktasyon süt verimine (TLSV) ve model parametrelerine etki eden faktörler incelenmiştir.LSV 111,47±3,504 kg ve laktasyon süresi 133,70±1,714 gün olarak gerçekleşmiştir. Bu araştırmada kullanılan İvesi koyunlarının laktasyon eğrilerini HO, R2 ve r parametreleri birlikte değerlendirildiğinde, en iyi modelin dördüncü dereceden legendre polinomial (LEG4) modeli olduğu belirlenmiştir.Çalışmada ele alınan tüm değişkenlerin modele dâhil edilmesi durumunda, yaş için kukla ve etki kodlama yöntemleri kullanıldığında; sabit terim ile birlikte laktasyon süresi, günlük ortalama süt verimi, doğum tipi ve 3 yaş grubuna ait etkiler istatistik olarak önemli bulunmuştur. Yaş için sapma kodlama yöntemi kullanıldığında; sabit terim ile birlikte, laktasyon süresi ve günlük ortalama süt verimine ait etkiler istatistik olarak önemli bulunmuştur. İleriye ve geriye dönük fark yöntemleri kullanıldığında ise laktasyon süresi ve günlük ortalama süt verimi ile birlikte 3 yaş grubunun negatif etkisi de istatistik olarak önemli bulunmuştur.Kategorik değişkenlerin, sürekli değişkenler ile birlikte modele dâhil edilmesinde kodlama sistemlerinin kullanılması büyük avantaj sağlamaktadır. Kategorik değişkenlerin seviyelerinin etkilerini belirlemedeki amacına göre farklı kodlama sistemleri kullanılmış, buna göre de elde edilen katsayıların yorumlanmasında bir miktar farklılıklar ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla kategorik değişkenlerin etkilerini belirlemedeki amaç, önceden açık seçik olarak belirlenmelidir ki buna göre uygun kodlama sisteminin kullanılması büyük önem arz etmektedir. Regresyon analizlerinde kullanılan farklı kodlama sistemlerinin birlikte ve ayrıntılı olarak ele alınmış olması ve bu kodlama sistemlerinin hayvancılık alanında kullanılarak sonuçlarının yorumlanmış olması açısından, çalışmanın ileride konu ile ilgili araştırma yapmak isteyen araştırıcılara önemli katkılar sağlayacağı ümit edilmektedir. The results obtained from different coding systems were evaluated for inclusion of categorical variables in the model by considering continuous and categorical variables together for lactation milk yield in İvesi sheep. Also in this study; the determination of the best model defining the lactation curve of İvesi sheep, the defining lactation curve with the determined model and then the estimated lactation milk yields (TLSV) were calculated by using the model parameters for individual ewe. The factors affecting the observed lactation milk yield (LSV), estimated lactation milk yield (TLSV) and model parameters were investigated.The lactation milk yield was obtained as 111,47 ± 3,504 kg and the lactation period was found as 133,70 ± 1,714 days. In this study, it was determined that the best model was the forth degree legendre polynomial (LEG4) model when the lactation curves of İvesi sheep used in this study were evaluated considering the parameters HO, R2 and r.When all variables are included in the study and dummy and effect coding methods are used for age, lactation period, daily average milk yield, type of birth and three age group effects were found statistically significant. In addition, when using deviation coding for age; the effects of lactation period and daily average milk yield as well as constant term were found statistically significant. Similarly, when forward and backward difference codding's are used, the negative effect of lactation period and daily average milk yield as well as three age group were also found statistically significant.The use of coding systems in introducing the categorical variables together with the continuous variables is of great advantage. According to the purpose of determining the effects of the levels of categorical variables, different coding systems have been used and accordingly some differences have occurred in the interpretation of the obtained coefficients. Therefore, the purpose of determining the effects of categorical variables should be clearly defined beforehand and the use of the appropriate coding system is of great importance. As the different coding systems used in the regression analysis are discussed in detail and the results of using these coding systems in animal husbandry field are interpreted, it is expected that the study will make significant contributions to the researchers who would like to conduct research on the subject in the future. 119

Son yıllarda sığır mastitisinin etiyolojisinde mayaların önemi giderek artmaktadır. Bu çalıĢmada mastitisli ineklerden toplanan süt örneklerinde Candida albicans‟ın neden olduğu mastitis prevalansının belirlenmesi, C. albicans‟ın fenotipik ve genotipik yöntemlerle identifikasyonu ve virülens faktörlerinin saptanması amaçlandı. Bu amaçla anket sonuçlarına göre mastitis problemi bulunan 20 süt sığırı iĢletmesinden 178 hayvandan 686 süt örneği toplandı. Bu örneklerden 49 maya izolatı elde edildi. Fenotipik testlerle (germ tüp testi, klamidospor oluĢumu, kromojenik besiyerinde ve 45°C‟de üreme) 5 izolat Candida albicans olarak identifiye edildi. Fenotipik testlerle C. albicans olduğu saptanan 5 izolat, C. albicans CALB1 genine spesifik primerler kullanılarak yapılan PZR ile doğrulandı. C. albicans izolatlarında adhezyondan (ALS1) ve fosfalipaz (PLB1) üretiminden sorumlu virülens genleri araĢtırıldı. Ġzolatların 2 (%40)‟sinde ALS1 ve PLB1, 1 (%20)‟inde ALS1 ve 1 (%20)‟inde PLB1 genleri saptanırken, 1(%20) izolatta her iki genin de bulunmadığı belirlendi. C. albicans izolatlarının tüp adherens yöntemiyle biyofilm oluĢturma özellikleri incelendiğinde 3 (%60) izolatın güçlü pozitif, 1 (%20) izolatın zayıf pozitif ve 1 (%20) izolatın ise negatif olduğu belirlendi. Sonuç olarak, bu çalıĢma ile mastitisli ineklerden izole edilen C. albicans izolatlarında önemli virülens genleri olan ALS1 ve PLB1 genleri ve biyofilm oluĢumu belirlendi.Anahtar Kelimeler: Biyofilm, Candida albicans, Mastitis, Virülens genleri In recent years, the importance of yeast in the etiology of bovine mastitis is increasing. The aim of this study was to determine the prevalence of Candida albicans in milk samples collected from cows with mastitis, to identify the phenotypic and genotypic methods and to determine the virulence factors. According to the results of the surveys, 686 milk samples were collected from 178 animals with mastitis problems from 20 dairy cattle farms. Forty nine yeast isolates were obtained from these samples. Five isolates were identified as C. albicans with phenotypic tests (germ tube test, chlamydospor formation, chromogenic medium and reproduction at 45°C). Five isolates that were found to be phenotypically C. albicans were confirmed by PCR using specific primers for the C. albicans CALB1 gene. It was determined that 2 (%40) of the C. albicans isolates had ALS1 and PLB1, 1 (%20) had ALS1 and 1 (%20) had PLB1 genes and no gene were not found in 1 (%20) isolate. When the biofilm formation properties of C. albicans isolates were examined by tube adherence method, it was determined that 3 (%60) isolates were strong, 1 (%20) isolate was weak positive and 1 (%20) isolate was negative. In conclusion, in the C. albicans isolates which were isolated from cows with mastitis had ALS1 and PLB1 genes and biofilm formation.Keywords: Biofilm, Candida albicans, Mastitis, Virulence genes 88

Bu çalışmanın amacı süt emen Akkaraman dişi kuzuların gelişimin erken döneminde, 3,5-4 aylık yaşa kadar olan süreçte, periyodik aralıklarla canlı ağırlık ve bazı kan parametrelerindeki değişimi izlemektir.Çalışmada kullanılan hayvan materyali Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğünce sağlanmıştır. Çalışma için yeni doğan ve klinik yönden sağlıklı 10 baş Akkaraman dişi kuzu belirlenmiştir. Belirlenen kuzular sağlıklı gelişimleri için sürü içinde ve anaları ile birlikte tutulmuştur. İlk kan örnekleri kuzular 5-10 günlükken alınmıştır. Daha sonra kuzulardan, sütten kesildikleri 3,5-4 aylık yaşa kadar yaklaşık iki haftada bir periyodik olarak kan örnekleri alınmıştır. Her kan alımı öncesi kuzular tek tek tartılarak ağırlıkları kaydedilmiştir. Barınak ve dış ortam sıcaklığı, işletmedeki termometreden okunarak kaydedilmiştir. Çalışma süresince her bir hayvandan 8 defa kan örneği alınmıştır. Kan örneklerinde serum üre, albumin, glikoz, NEFA ve insulin düzeyleri ölçülmüştür. Serum üre, albumin ve glikoz düzeyleri hazır ticari test kitleri kullanılarak otoanalizörde ölçülmüştür. Serum insulin düzeyleri ticari test kitleri kullanılarak immunoassay analizörde ölçülmüştür. Sonuçlar bilgisayarda oluşturulan bir veritabanına yüklenerek, istatistik analizlerin yapılacağı yazılım programına aktarılmıştır. Sonuç olarak her bir değişken için ortalama değer ve standart hata tespit edilmiştir.Çalışmamızdaki Akkaraman kuzularda Serum insülin düzeyleri açısından zamana bağlı değişimlerdeki fark istatistiki olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Serum glikoz, üre, albumin ve NEFA düzeyleri, canlı ağırlık artışı ve barınak sıcaklığı ile dış ortam sıcaklığının zamana bağlı değişimlerindeki fark ise istatistiki yönden anlamlı bulunmuştur (p0,05). The aim of this study was to investigate the changes in live weight and some blood parameters in Akkaraman female lambs fed with mother's milk during the early period of development.The animal material used in the study was provided by the Lalahan International Livestock Research and Training Center Directorate. For the study, 10 newborn Akkaraman female lambs were determined. Determined lambs were kept in the herd together with their mothers for their healthy development. The first blood samples were taken at 5-10 days of age. Blood samples were then taken from the lambs periodically every two weeks until 3,5-4 months of age when they were weaned. Lambs were weighed one by one before each blood collection. The temperature of the shelter and the outdoor temperature was recorded by reading the thermometer in the enterprise. During the study, 8 blood samples were taken from each animal. Serum urea, albumin, glucose, NEFA and insulin levels were measured in blood samples. Serum urea, albumin and glucose levels were measured in the autoanalyser using commercial test kits. Serum insulin levels were measured on the immunoassay analyzer using commercial test kits. The results were uploaded to a computer-generated database and transferred to the software program for statistical analysis.In our study, there was no statistically significant difference in time-dependent changes in serum insulin levels in Akkaraman lambs (p>0,05). The difference in serum glucose, urea, albumin and NEFA levels, live weight gain and shelter temperature and time-dependent changes in outdoor temperature were found statistically significant (p 0.05). 97

Amaç: Canine herpesvirus-1 (CHV-1), bütün dünyada köpeklerde yaygın olarak görülen bir enfeksiyondur. Genç köpeklerde (3 haftalıktan küçük) ölümcül karakterde olan hastalık, yetişkin köpeklerde ise üreme, solunum, göz ve nörolojik rahatsızlıklara neden olmaktadır. Hastalık kontakt yolla (salya, vajinal sekret) ve plasenta yoluyla bulaşmaktadır. Yavru köpeklerde önemli patojenlerinden birisi olan CHV-1 etkenlerinin, uterus kesitlerinde histopatolojik immunohistokimyasal immunfloresans ve moleküler yöntemleri ile kesin teşhisini yapmak, makroskobik ve histopatolojik bulgularını değerlendirerek köpeklerdeki yaygınlığını ortaya koymaktır. Materyal ve Metot: Çalışmanın materyalini Atatürk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, hayvan hastahanesi, Erzurum Büyük Şehir belediyesi hayvan barınağı ve Erzurum ili özel veteriner kliniklerinde ovario-histerektomi yapılarak alınan 100 adet dişi köpeğe ait uterus doku örnekleri oluşturdu. Toplanan uterus dokuları histopatolojik incelemeler için %10' luk formalin solusyonunda saklanarak rutin doku takip işlemleri sonucu parafin bloklara gömüldü. Her bloktan 4 mm kalınlığında kesitler alındı. Histopatolojik inceleme için hazırlanan preparatlar hematoksilen-eozin (HE) ve immunohistokimyasal olarak boyanıp ışık mikroskobu ile incelendi.Sonuç: Araştırma sonunda, köpek uteruslarında herpes virüs (HSV-1) enfeksiyonlarının histopatolojik ve immunohistokimyasal yöntemlerle araştırılmış ve % 33 oranında CHV-1 etkeni tespit edilmiş ve yavru köpeklerin ölümünde önemli bir etmen olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Canine herpesvirus-1, uterus, köpek, histopatoloji, immunohistokimya, immunfloresan. Aim: Canine herpesvirus-1 (CHV-1) is a common infection in dogs all over the world. The disease is lethal in young dogs (less than 3 weeks old) and causes reproductive, respiratory, eye and neurological disorders in adult dogs. The disease is transmitted by contact (saliva, vaginal secret) and through the placenta. To make the definitive diagnosis of CHV-1 agents which is one of the important pathogens in puppies by using histopathological immunohistochemical immunofluorescence and molecular methods in uterine sections, and to determine the prevalence of these macroscopic and histopathological findings in dogs.Material and Method: Material of the study consisted of uterine tissue samples of 100 female dogs taken by ovario-hysterectomy in Atatürk University, Veterinary Faculty, animal hospital, Erzurum Metropolitan Municipality animal shelter and Erzurum private veterinary clinics. The collected uterine tissues were stored in 10% formalin solution for histopathological examination and embedded in paraffin blocks after routine tissue follow-up procedures. Slices of 4 mm thickness were taken from each block. Preparations prepared for histopathological examination were stained with hematoxylin-eosin (HE) and immunohistochemically and examined with light microscope.Conclusion: At the end of the study, herpes virus infections in canine uterus were investigated by histopathological and immunohistochemical methods and % 33 CHV-1 agent was determined and it was concluded that it was an important factor in the death of puppies.Keywords: Canine herpes virus, uterus, dog histopathology, immunofluorescence, immunohistochemistry. 75

Yapılan bu çalışmada ipek iplik, oktil siyanoakrilat ve fibrin yapıştırıcıların ensizyonel yara iyileşmesi üzerine olan etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada toplam 36 adet 2-3 aylık (250-300 gr) dişi Wistar albino rat kullanıldı. Ratlar rastgele 3 ana gruba ayrıldı (n=12). Genel anestezi altında gerçekleştirilen olan bu çalışmada ratların sırt bölgesinde, bel omurları çizgisinin her iki yanında, iki adet 3 cm uzunluğunda, birbirine paralel, longitudinal tam katlı ensizyonel deri yaraları oluşturuldu. Aynı işlemler bütün ratlarda gerçekleştirilerek, her ratta 2 adet olmak üzere toplam 72 adet ensizyonel deri yarası elde edildi. Birinci gruptaki ratlardaki deri ensizyonları 3/0 ipek iplikle basit ayrı dikiş uygulanarak kapatıldı. İkinci gruptaki ratlarda oluşturulan deri ensizyonları fibrin yapıştırıcı (FA) ile, üçüncü gruptaki ratlarda oluşturulan deri ensizyonları ise oktil-siyanoakrilat (OCA) ile kapatıldı. Operasyondan sonra, makroskobik olarak yaralardaki yangısal değişiklikler, enfeksiyon şekillenmesi ve yara açılması gibi komplikasyonların yanı sıra skar oluşumu değerlendirilerek kayıt altına alındı.Operasyondan sonra 3, 7, 14 ve 21. günlerde her gruptan 3'er adet rat ötenazi edilerek ve yara bölgelerinden sağlam deri kısımlarını da içeren deri örnekleri (her bir gruptan 6'şar adet) alındı. Alınan deri örnekleri iki parçaya ayrılarak bir parçası histolojik muayeneler için, diğer parçası ise yara gerilim direncinin ölçülmesi için kullanıldı. Yara kopma kuvvetlerinin ölçümleri sonucunda elde edilen veriler sadece 7. günde FA grubunda anlamlı bir artış olduğunu gösterdi (P

Amaç: Ülkemizdeki yüksek gıda enflasyonu listesinin ilk sıralarında yer alan kırmızı et fiyatları hayvancılık sektörünün incelenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda yetiştiriciliğinin daha ekonomik olması ve üretilen hayvanın daha hızlı ürüne (kırmızı ete) dönüşebilmesi, dikkatlerin koyun keçi yetiştiriciliğine yoğunlaşmasına neden olmaktadır. Hayvansal üretimde Türkiye'nin lokomotifi konumundaki Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerden biri olan Bitlis ili Mutki ilçesinde, koyun keçi yetiştiriciliği yapan yetiştiricilerin, koyun keçi yetiştiriciliği ile ilgili temel yetiştiricilik ve hayvan besleme bilgi düzeylerinin, tecrübelerinin, eğitim durumlarının, işletme ölçeklerinin, hayvan yetiştiriciliğinin esas işlerinin olup olmadığının koyun keçi yetiştiriciliği üzerindeki etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Bu çalışmanın ana materyalini Bitlis ili Mutki ilçesinde koyun keçi yetiştiren işletmelerinden yüz yüze anket yolu ile elde edilen orijinal (birincil) veriler oluşturmaktadır. Bitlis ili Mutki ilçesinde koyun keçi yetiştiricilerinin temel yetiştiricilik ve hayvan besleme bilgi düzeylerinin ortaya çıkarılması için temel olan veriler orijinal (birincil) veriler olup koyun keçi yetiştiricileri ile birebir yüz yüze görüşmeye dayalı anket uygulaması ile elde edilmiştir.Verilerin değerlendirilmesinde SPSS.25 istatistik paket programı kullanılmıştır. Kategorik veriler Ki Kare testi ile analiz edilmiştir. Testin anlamlılık düzeyi için p

Bu çalışmada, Marmara Denizi'nden yakalanan ve ayrıca ülkemize ithal edilen karides ve midyelerin sindirim kanallarından Escherichia coli izolasyonu ve izole edilen E. coli'lerde fenotipik olarak GSBL, aminoglikozit, kinolon ve çoklu antibiyotik dirençliliğinin araştırılması amaçlandı. 96 karides ve 96 midye örneği kanlı agar, MacConkey agar ve 1 mg/L sefotaksim içeren MacConkey agara ekildi. Şüpheli bulunan kolonilerden konvansiyonel yöntemlerle yapılarak 34 E. coli izolatı elde edildi. 34 izolatın 15'i karides ve 19'u midyeye aitti. GSBL, AmpC, karbapenem beta laktamaz, aminoglikozit, kinolon ve çoklu ilaç dirençliliği CLSI ve EUCAST'da verilen yöntemlere göre yapıldı. %1,04 oranında GSBL ve 34 adet izolatta %32,3 oranında aminoglikozit, %29,4 oranında kinolon ve %14,7 oranında çoklu antibiyotik direnci belirlendi. Bu çalışmada karideslerin sindirim kanalından ilk defa GSBL aktivitesi gösteren ve çoklu ilaç direnci taşıyan E. coli izolatları saptandı. Sonuçta normal mikrobiyotalarında olmayan E. coli'nin karides ve midye gibi su ürünlerinde saptanması ve değişik oranlarda ilaç dirençliliklerinin belirlenmesi deniz ekosistemine atıklar ve fekal kontaminasyon yoluyla dirençli bakterilerin karıştığını gösterdi ve bu şartların canlılar için önemli bir risk faktörü oluşturduğu düşünüldü. In this study, it was aimed to investigate the isolation of Escherichia coli from the digestive tracts of shrimps and mussels, which were captured from the Marmara Sea and imported from our country, and detection of ESBL, aminoglycoside, quinolone and multiple antibiotic resistances, phenotypically, in the isolates. 96 shrimp and 96 mussels samples were inoculated onto Blood agar, MacConkey agar and MacConkey agar with 1 mg / L cefotaxime. 34 E. coli isolates were isolated from the suspected colonies by conventional methods. Of the 34 isolates, 15 belonged to shrimp and 19 to the mussel. ESBL, AmpC, carbapenem beta lactamase, aminoglycoside, quinolone and multidrug resistance tests were performed according to CLSI and EUCAST. Out of 34 isolates, ESBL were detected in 1.04%, aminoglycoside resistance in 32.3%, quinolone resistance in 29.4% and multiple antibiotic resistance in 14.7%. In this study, E. coli isolates with both ESBL activity and multidrug resistance were found for the first time in digestive tract of shrimps. As a result, determination of E. coli which is not in normal microbiota in aquatic products such as shrimp and mussel and of drug resistance in different ratios, suggested the possibility of contamination of antibiotic resistant bacteria via fecal contamination and waste into marine ecosystems and those conditions are considered to be a significant risk factor for living organisms. 101