Search

Ülkemizde uygulana gelen ve her hükümetin programları dâhilinde ele aldıkları kalkınma planları daha önce Devlet Planlama Teşkilatı ve Kalkınma Bakanlığı tarafından günümüzde ise T.C Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından beş yıllığına hazırlanmaktadır. Türkiye’de 1963 yılından itibaren günümüze kadar 11 kalkınma planı iktisadi, sosyal, kültürel meselelerin tümünü içine alacak şekilde hazırlanmıştır. Çalışmanın amacı kalkınma planları ekseninde kızların eğitimi konusunda ne tür çalışmaların yapıldığını ortaya koymak, var olan meselelere dikkat çekmek ve nasıl çözümlenmesi gerektiği konusunda değerlendirmeler yapmaktır. Bu doğrultuda öncelikle kalkınma planlarının Türkiye’deki gelişim süreci ve tarihsel perspektif içinde kadınların eğitimini değerlendirildi. Daha sonra 11 kalkınma planı ayrı ayrı incelenerek kadınların eğitimiyle ilgili maddeler analiz edildi. Bu araştırmada nitel veri araştırma tekniklerinden doküman analizi tekniği kullanılmış olup, 11 kalkınma planının kadınların eğitimi ile ilgili bölümleri incelenmiştir. Bu çalışmada 1963-2023 arasında planlanan toplam 11 adet beş yıllık kalkınma planı çerçevesinde kadınların eğitimi ilgili somut, tutarlı, süreklilik arz eden politikaların maalesef günümüze kadar gerçekleştirilmediğini tespit edilmiştir. İncelediğimiz kalkınma planlarında kadınların eğitimi hususu ile ilgili olarak birtakım hedeflerin konulduğunu ancak bu hedeflerin birçoğunun uygulamaya konulmadığını ve günümüze kadar da bu konuda istikrarlı bir politikanın izlenmediği görülmüştür. Oysa Atatürk’ün de ifade ettiği gibi eğitimsiz bir kadın ne iyi bir eş ne de iyi bir anne olamayacaktır. Çağdaş ve gelişmiş bir toplum olabilmek için erkekler kadar kadınların da eğitim seviyesi yükseltilmelidir.

Kooperatifler, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar olarak ifade edilir. Özel yapıya sahip olan bu kuruluşlar,ekonomik ve sosyal amaçlı faaliyet sürdürürler. Türkiye’de “Memleket Sandıkları” adı verilenkuruluş, bugünkü Ziraat Bankası’nın temelini oluşturarak milli bankacılıkta önemli bir rol üstlenmiştir.Bu girişim, aynı zamanda Tarım Kredi Kooperatiflerinin kuruluşunun da önünü açmıştır.Mithat Paşa döneminde varlık gösteren Memleket Sandıkları, Türk geleneklerinde kendini gösterenve yardımlaşma esasına dayalı imece usulünden esinlenmiştir. Kooperatifçiliğin ülke kalkınmasındaüstlendiği rolün farkında olan Türkiye, kooperatiflerin gelişmesine ön ayak olmuş vebu alanda düzenlenen kongreleri desteklemiştir. Bu çalışmada amaç; kooperatifçiliğin kavramsalçerçeveden incelenmesi ve toplumun her alanında yer ettiği kalkınma vurgusunun dönemin gazeteleri,arşiv ve ana kaynaklardan faydalanılarak değerlendirilmesidir ., Cooperatives are referred to as non-profit organizations. These organizations, which have aspecial structure, carry out activities for economic and social purposes. The institution called“Motherland Funds” in Turkey played an important role in national banking by forming the foundationof today's Ziraat Bank. This initiative also paved the way for the establishment of AgriculturalCredit Cooperatives. The Homeland Funds, which existed in the period of Mithat Pasha, wereinspired by the communal method, which is based on the principle of cooperation and whichmanifests itself in Turkish traditions. Being aware of the role of cooperatives in the developmentof the country, Turkey has pioneered the development of cooperatives and supported the congressesheld in this field. The aim of this study is to examine cooperatives from a conceptualframework and to evaluate the emphasis on development in every aspect of society by makinguse of the newspapers of the period, archives, and main sources.

Yerel yönetim birimleri içerisinde yer alan belediyeler sahip oldukları otorite ve güç ile turizm faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde ve geliştirilmesinde son derece önemlidir. Bir bölgenin sektörel ve bölgesel düzeyde kalkınmasında turizm sektörü önemli bir yere sahiptir. Turizm sektörünün gelişmesi bölgeye döviz girdisi sağlamasının yanı sıra bölgenin tanınırlığında etkili rol oynamaktadır. Bölgenin uluslararası ve ulusal çapta bilinirliğinin artması ilk olarak bölgedeki yerel yönetim birimlerinin izlediği strateji vasıtasıyla gelişmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, ekonomik ve sosyal kalkınma amaçlı belediyede turizm politikasının algılanmasını ve uygulanmasını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda görüşme soruları hazırlanmış ve Eğirdir Belediyesi karar organları ile yüz yüz görüşmeler sağlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde edilen veriler betimsel sistematik analiz, yüzde ve frekans analizleri yoluyla değerlendirilmiştir. Bulgular sonucunda, Eğirdir bölgesinde belediyenin turizm faaliyetlerine önem verdiği ancak Eğirdir’in bilinirliğinin sağlanması konusunda bir tanıtım ve reklam eksikliğinin olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Buna ek olarak Eğirdir’in turizm potansiyelinin yüksek olmasına rağmen yeterince değerlendirilemediği tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların tamamının bölgede turizm sektörünün gelişmesini istedikleri ve böylelikle turizmin ekonomik ve sosyal kalkınmada etkin bir rol oynayacağı görüşünde oldukları saptanmıştır.

Kalkınma, sosyal ve ekonomik yapıdaki değişiklikleri içeren çok boyutlu bir süreçtir. Çalışma, Türkiye'de sağlık harcamaları (HS), kişi başı ekonomik büyüme (KBGSYH) ve gelişmişlik düzeyi (HDI) arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Bir ülkenin sağlık durumu, kalkınma düzeyinin temel bileşeni ile ilgilidir. Bu çalışma, Türkiye'deki karşılıklı bağımlılığı araştırmakta ve kalkınmanın gelir düzeyi ile sağlık yönünü birleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu fikirden hareketle, değişkenler arasındaki ilişki Johansen eşbütünleşme ve nedensellik testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Veri seti 1990-2019 dönemini kapsamaktadır. Çalışmanın ampirik bulguları, Türkiye'de hem kısa hem de uzun vadede gelişmişlik düzeyi, sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasında anlamlı bir ilişki olduğunu doğrulamaktadır. Nedensellik sonuçları, HS'den HDI'ye ve KBGSYH'den HDI’ye yalnızca tek yönlü nedensellik elde edildiğini göstermektedir. Bulgulara göre Türkiye'de sağlık harcamaları ve gelir düzeyindeki artış uzun vadede kalkınmayı olumlu yönde etkilemektedir. Sürdürülebilir bir kalkınma için sağlık harcamalarında planlı artışların devam ettirilmesi çalışma önerisi olarak sunulmaktadır., Development is a multi-dimensional process that involves changes in social and economic structure. The study deals with the relationship between health spending (HS), economic growth per capita (RGDP), and development level (HDI). A country's healthcare situation is the key component of the development level. The study explores the interdependence in Turkey and aims to combine economic level and health aspects of development. Based on this idea, the relation between the variables is analyzed by using Johansen co-integration and causality tests. The data set covers the period from 1990-2019. The empirical findings of the study confirm a significant relationship between development level, health spending, and economic growth both in short term and long term in Turkey. The causality results showed only one-way causality was obtained, from HS to HDI and from GDP to HDI. Findings show that an increase in health spending and income level in Turkey affects development positively in the long run. A planned increase in health expenditures for sustainable development is presented as a future direction.

Bu çalışmanın amacı 1968-2006 döneminde Türkiye’de dengesiz büyümeye ilişkin hangi seçeneğin geçerli olduğunu tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, önce dengesiz büyümedeki seçeneklere ilişkin tespitlerde bulunulmuştur. Dengesiz büyüme stratejisindeki seçenekler iki tanedir. Bunlardan ilki, yatırımların öncelikle doğrudan üretken faaliyetlere aktartılması iken ikinci seçenek yatırımların öncelikle sosyal sabit sermayeye yani altyapıya tahsis edilmesidir. Çalışmada ilk olarak doğrudan üretken faaliyete yani imalat sanayisine ayrılan kaynak ile sosyal sabit sermayeye yani altyapıya ayrılan kaynak karşılaştırılmıştır. İkinci adımda ise ekonometrik olarak doğrudan üretken faaliyete tahsis edilen kaynak ile sosyal sabit sermayeye tahsis edilen kaynak arasındaki ilişkinin sınaması yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, sosyal sabit sermaye yatırımlarında yaratılan fazlalık 3 dönem sonunda doğrudan üretken faaliyetleri uyarmakta ve imalat sanayi yatırımlarında artışa yol açmaktadır. Sayısal olarak, altyapı yatırımlarındaki %10’luk artış, imalat sanayi yatırımlarını 3 yıl gecikme sonucunda %4,87 arttırmaktadır. İmalat sanayi yatırımlarının altyapı yatırımlarını etkilemesine ilişkin ise istatistikî olarak anlamlı sonuçlar elde edilmemiştir. Çalışmada altyapı yatırımları, ulaştırma ve enerji yatırımları şeklinde ayrı ayrı olarak da incelenmiştir. Buna göre, ulaştırma yatırımlarındaki % 10’luk artış, imalat sanayi yatırımlarını 3 yıl gecikme sonucunda % 5,081 arttırmaktadır. İmalat sanayi yatırımlarındaki % 10’luk artış, ulaştırma yatırımlarını 3 yıl gecikme sonucunda % 6,095 azalmaktadır. İmalat sanayi yatırımları ile enerji yatırımları ile anlamlı ilişkiler tespit edilemediğinden dengesiz büyümeye ilişkin bir sonuca ulaşılmamıştır. Bu sonuçlar Hirschman’ın dengesiz büyüme seçeneklerinden birisi ile büyük ölçüde uyumlu olup sosyal sabit sermaye fazlalığının geçerli olduğu dengesiz büyüme yolunun izlendiğine işaret etmektedir., The aim of this study is to determine which option is valid for unbalanced growth in Turkey during the 1968-2006 period. For this purpose, first, determinations were made regarding the options in unbalanced growth. There are two options in an unbalanced growth strategy. The first of these is to allocate investments to direct productive activities first, while the second option is to allocate investments primarily to social overhead capital, i.e. infrastructure. In the study, firstly, the resources allocated for direct productive activities, that is, the manufacturing industry, and the resources allocated to social overhead capital, that is, infrastructure, are compared. In the second step, the relationship between the resource allocated to direct productive activities and the resource allocated to social overhead capital was tested. According to the results of the study, the excess capacity in social overhead capital stimulates direct productive activities at the end of 3 periods and leads to an increase in manufacturing industry investments. 10% increase in infrastructure investments increases the manufacturing industry investments by 4.87% as a result of a 3-year lag. No statistically significant results were obtained regarding the effect of manufacturing industry investments on infrastructure investments. In the study, as infrastructure investments, transportation and energy investments were also examined separately. Accordingly, a 10% increase in transportation investments increases manufacturing industry investments by 5.081% as a result of a 3-year lag. A 10% increase in manufacturing industry investments reduces transportation investments by 6,095% as a result of 3 years lag. Since significant relationships could not be determined between manufacturing industry investments and energy investments, no conclusion was reached regarding unbalanced growth. These results are largely compatible with one of Hirschman's unbalanced growth options, and point to an unbalanced growth path in which an excess capacity in social overhead capital prevails.

Women’s rights and gender equality are current and vital problems in the world which still need a solid and sustainable solution. This comparative analysis, which at first glance may seem questionable, intends to compare two vastly different countries. Important differences exist between the two nations. One is a member of NATO, a developed great world economic power, a member to G20, and is the first power in the Middle East to have its major economic city, Istanbul, among the most visited destinations around the world. The other nation is the main force in the central African region, a developing country that is currently struggling with this process as it attempts to emerge into the developed world by 2035. At first glance, this comparison seems difficult and it is precisely this difficulty that is orienting this study around a specific factor and actor in the development process of these countries: the social status of Turkish and Cameroonian women. Driving this research is an innovative comparison designed to outline the converging and diverging realities of these nations

Türkiye'de bölgesel kalkınma ajansları, AB'nin bölgesel politikasına uyum sağlanabilmesini temin maksadıyla AB kurumlarının tavsiyesi üzerine AB ile tam üyelik müzakereleri sürecinde kurulmuştur. Bu bölgesel kalkınma ajansları ülkedeki bölgesel eşitsizlikleri yerelde ve yerinde azaltarak ülkenin tümünün mümkün olduğunca homojen bir şekilde kalkınabilmesi için yeterli bir kapasitenin geliştirilebilmesine katkı sağlama amacıyla oluşturulmuştur. Bu kalkınma ajansları toplamda 26 olup, 23 kalkınma ajansı birden fazla ili kapsarken, sadece İstanbul, Ankara ve İzmir illeri bir ajans tarafından temsil edilmektedir. Tek tip yönetişim modeliyle kurulan bu ajanslar 10 yılı aşkın bir süredir faaliyetlerini sürdürmektedirler. Ancak ülke genelinde tek tip örgütlenen bu yapıların her bölgenin farklı dinamiklerini harekete geçirerek bölgesel eşitsizliğin giderilmesinde hedeflenen başarıyı tam olarak yerine getiremeyeceği görülmeye başlanılmıştır. Bu çalışmada bu yetersizliğin olası nedenleri ve bu ajansların yönetişim yaklaşımına uygunluğu irdelenmiştir. Bunun yanında daha dar bir alanı kapsayan il ölçeğinde çoklu tip kalkınma ajansları modeli bir öneri olarak ifade edilmiş ve değerlendirilmiştir. Bu kapsamda her kente özgü bu ajans kurgusunun yereldeki ekonomik dinamikleri harekete geçirerek yerinde kalkınmayı sağlamada daha iyi model olabileceği üzerine durulmuştur., Regional development agencies in Turkey were founded in the process of full membership negotiations with the EU on the advice of the relevant EU institutions to meet the need of compliance with the EU's regional policy. These regional development agencies were established in order to develop a sufficient capacity that can contribute to the homogeneous development of the entire country by reducing regional inequalities in the country locally and on site. These development agencies are 26 in total and 23 agencies cover more than one province, while only Istanbul, Ankara and Izmir provinces are represented by one agency. Established with a uniform governance model, these agencies have been operating for more than 10 years. However, it is thought that these structures, which are organized uniformly throughout the country, will not be able to fulfil the targeted success properly in eliminating regional inequality. In this study, the possible causes of this inadequacy and the compliance of these agencies with the governance approach are examined. In addition, the model of multi-type development agencies at provincial scale covering a narrower area has been expressed and evaluated as a proposal. In this context, it was emphasized that this agency setup specific to each city could be a better model in providing on-site development by activating the local economic dynamics.

Günümüzde LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı) buji ateşlemeli motorlarda, benzine alternatif olarak kullanılan bir yakıt türüdür.Ekonomik olması ve çevreci olması nedeniyle ülkemizde de birçok araç kullanıcısı tarafından tercih edilmektedir. Bu nedenleLPG’nin buji ateşlemeli motorlarda kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Gelişen motor teknolojisi ile birlikte buji ateşlemelimotorlarda, turbo şarjlı sistemler ve silindir içerisine direk püskürtmeli enjektör sitemleri kullanılmaya başlanmıştır. Bu gelişmelereparalel olarak da LPG kiti üreticileri sistemlerini entegre ederek bu tür teknolojiye sahip motorlara uygun kit üretmeyebaşlamışlardır. Bu çalışmada diğer LPG uygulamalarından farklı olarak TSİ (turbocharged stratified injection) teknolojili birmotora sahip taşıtta LPG montajının motor performansı ve emisyonlar açısından etkileri taşıt dinamometresinde test edilmiştir. Buamaçla araç 2000, 2500, 3000, 3500, 4000, 4500, 5000 ve 5500 d/dak motor hızlarında çalıştırılarak motor gücü, motor torku veegzoz emisyon (CO, CO2 ve HC) değerleri ölçülerek kayıt altına alınmıştır. Yapılan çalışmada LPG kullanımı ile maksimum motorgücünde %2,5 ve maksimum motor torkunda %2,25’lik bir düşüş ölçülmüştür. Fakat tüm emisyon değerlerinde benzine göreazalma kaydedildiği tespit edilmiştir. Taşıt hızlanma testinde ise 60 km’den 210 km hıza benzin+LPG yakıtı ile benzine göre 4saniye daha geç ulaşmıştır. Today LPG (liquefied petroleum gas) is a type of fuel used in Spark Plug-fired engines as an alternative to gasoline. It is preferred by many car users in our country because it is economic and environmental. For this reason, LPG’s use in Spark Plug-fired engines is becoming increasingly common. With the development of engine technology, spark plug-fired engines, turbocharged systems and direct-jet injector systems into the cylinder have started to be used. In parallel with these developments, LPG kit manufacturers have started to integrate their systems and produce kits suitable for engines with this type of technology. In this study, the effects of LPG assembly on engine performance and emissions in vehicles with TSI (turbocharged stratified injection) technology, unlike other LPG applications, were tested in vehicle dynamometer. Vehicle for this purpose 2000, 2500, 3000, 3500, 4000, 4500, 5000 and motor power, engine torque and exhaust emission (CO, CO2 and HC) values were measured by running at engine speeds of 5500 rpm. The study measured 2.5% in maximum engine power and 2.25% in maximum engine torque with LPG use. However, it has been found that all emission values have been reduced compared to gasoline. In the vehicle acceleration test, it reached a speed of 60 km to 210 km with gasoline+LPG fuel 4 seconds later than gasoline.

Osmanlı Devleti’nde ilk modern belediyecilik faaliyetleri, İstanbul’da hayata geçirilmiştir. İdari düzenlemeler kapsamında uygulanan 1864 Tuna Vilayet Nizamnamesi ile taşrada da başlatılan uygulamanın kapsamının genişletilmesi,1867 ve sonrasında gerçekleşmiştir. Belediyelerin bu dönemde başlıca görevleri çevre temizliği, yapım ve onarım işleri, çarşı, pazar denetimi, itfaiyecilik ve halk sağlığının korunması gibi hususlardı. Belediyeler, daha çok liman ve ticaret kentleriyle özdeşleşmiştir. Belediye teşkilatlanmasının kuruluş ve gelişim süreci, Muş gibi iç ve hudut bölgelerinde uzun bir müddeti kapsamıştır. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti döneminde Muş belediyesinin ne zaman kurulduğu, teşkilatın nasıl geliştiği ve ne ölçüde hizmet verebildiği incelenmiştir.

An earlier version of this study is presented at the 17th Annual International Conference on Politics and International Studies, ATINER, Athens, 17-20 June 2019. Modernization theory, which dominated academic studies from the early 1950s until the late 1970s, attributed a “special place” to the Turkish case among many other non-Western countries, with a special emphasis on the Kemalist modernization of the Early Republican Period. This paper seeks to explore the reasons for Turkey’s special place and the ways Kemalist modernization is positioned vis-a-vis other non-Western countries by tracking the scholarly works by Walt Rostow, Dankwart Rustow, Daniel Lerner, Bernard Lewis and Shmuel Eisenstadt. Without ignoring the particular reflections of disciplinary perspectives they have, their analyses of the Turkish case are investigated with a focus on a number of common themes. Thus, this study does not only shed light on the historical origins of the so-called “Turkish model”, it also seeks to provide a basis for future studies in making a more empirically grounded critique of modernization theory’s analysis of the Turkish case. Modernleşme Kuramı akademik çalışmaları 1950’lerin başından, 1970’lerin sonuna kadar derinden etkilemiş ve diğer Batılı olmayan ülkeler arasında Türkiye örneğine “özel bir yer” vermiştir. Bunu yaparken de Erken Cumhuriyet dönemi Kemalist modernleşmesinin önemini özellikle vurgulamıştır. Bu çalışma, Modernleşme Kuramı’nın başlıca temsilcileri arasında yer alan Walt Rostow, Dankwart Rustow, Daniel Lerner, Bernard Lewis and Shmuel Eisenstadt’ın akademik eserlerini inceleyerek, modernleşme kuramının Türkiye’ye neden özel bir yer verdiğini ve Kemalist modernleşmeyi diğer Batılı olmayan örneklerden farklı şekillerde nasıl konumlandırdığını araştırmaktadır. Adı geçen kuramcıların dâhil oldukları akademik disiplinlerin özgül etkilerini göz ardı etmeden, Türkiye örneği üzerine yaptıkları analizler bir dizi ortak tema çerçevesinde incelenmektedir. Sonuç olarak, bu çalışma “Türk modeli” tezinin tarihsel köklerine ışık tutmanın yanı sıra, Modernleşme Kuramı’nın Türkiye örneği analizinin daha ampirik temelli bir eleştirisini yapma yolunda gelecekteki araştırmalara da bir zemin sunmaktadır.

It is very significant to establish strong governance constructions that accelerate the development process by the multiplier effect and to establish confidence in institutions under Turkey's long-term development goals. Strategies for achieving these goals are frequently mentioned in development plans. The aim of this study is to analyze the development plans formed in Turkey within the framework of economic trends, the interaction in the country compared to global changes and macroeconomic developments and expectations in the world economy. On this basis, Turkey’s economic and social developments in the pre-plan period is discussed. Afterwards, the changes in the development plans is examined in depth according to selected keywords such as stable and strong economy, qualified people, rule of law, democratization/good governance, which were determined in the period 1985-2019-2023. The theories and approaches recognized from the emergence of development concept to the present were examined starting from the 1985-1989 period after the year 1984, and in this context, a content analysis was made regarding the goals and policies of current and future development plans., Türkiye’nin uzun dönem kalkınma hedeflerinin amacı kapsamında, çarpan etkisiyle birlikte gelişme sürecini hızlandıran güçlü yönetişim yapılarının oluşturulması ve kurumlara dönük güvenin tesis edilmesi oldukça önemlidir. Söz konusu hedeflere ulaşmayla ilgili stratejilere ise kalkınma planlarında sıkça değinilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de oluşturulan kalkınma planlarını, iktisadi eğilimler, küresel değişim karşısında ülkedeki ve dünya ekonomisindeki makroekonomik gelişmeler ile beklentiler çerçevesinde analiz etmektir. Bu bağlamda, plan öncesi dönemde Türkiye’deki ekonomik ve sosyal gelişmelere değinilmiştir. Sonrasında kalkınma planlarının 1985-2019-2023 yılları sürecinde belirlenen; istikrarlı ve güçlü ekonomi, nitelikli insan, hukuk devleti, demokratikleşme/iyi yönetişim gibi seçili anahtar kelimelere göre yaşanılan değişimleri derinlemesine incelenmiştir. Kalkınma kavramının ortaya çıkış sürecinden günümüze kadar uzanan dönemlere ait geliştirilen teori ve yaklaşımlar, 1985-1989 döneminden başlayarak incelenmiş, bu bağlamda günümüz ve gelecek kalkınma planlarının hedef ve politikalarının amaçlarına ilişkin içerik analizi yapılmıştır.

Bir ülkedeki gelişmişlik düzeyinin bölgeler arasında dengeli olması, farklılığın az olması önemlidir. Bu bağlamda homojen, polarize ve plan bölge şeklinde üç tür bölge ön plana çıkmaktadır. Ülkenin bölgelere, bölgelerin de türlere ayrılmasının sonucunda bölgesel kalkınmanın sağlanması amaçlanır. Bölgesel kalkınma, bölgelerarası dengesizliklerin giderilmesi, bölgede bulunan iktisadi ve toplumsal potansiyellerin faaliyete geçirilmesiyle refah düzeyinin yükseltilmesini ifade etmektedir. Türkiye’de özellikle 1950’li yıllardan itibaren bölgesel politikalar önem kazanmış ve ülke kalkınmasının bir parçası olarak görülmüştür. Bu kapsamda ülkedeki bölgeler için birçok proje hayata geçirilmiştir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu kaynaklardan faydalanılması fikriyle bütünleşik ve çok sektörlü bir kalkınma projesi olarak Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), 6 Kasım 1989’da Resmi Gazete’de yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile başlatılmıştır. Bu proje 9 ili kapsayan ve Cumhuriyet tarihinin en etkin şekilde uygulanan projesi olma özelliğini taşımaktadır. Proje kapsamında master plan, bölge kalkınma planı, eylem planları ve kalkınma programları uygulanmaktadır. Günümüzde halen devam eden ve GAP bölgesindeki illerde tarım, enerji ve sanayi başta olmak üzere birçok sektör için iyileştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesi için hazırlanan ve uygulanan GAP kapsamında 2000’li yıllar sonrası gelişmeler istatistiki veriler aracılığıyla incelenmiştir. Bu bağlamda seçilmiş sektörlerdeki gelişmeler ele alınmıştır., It is important that the level of development in a country is balanced between regions and that the difference is low. Three types of regions come to the fore as homogeneous, polarized and plan regions in this context. It is aimed to ensure regional development as a result of the division of the country into regions and regions into types. Regional development means raising the level of welfare by eliminating interregional imbalances and activating the economic and social potentials in the region. Especially since the 1950s, regional policies have gained importance and have been seen as a part of the country’s development in Turkey. Therefore, many projects have been implemented for regions in the country. Southeastern Anatolia Project (GAP), as an integrated and multi-sectoral development project with the idea of benefiting from the resources of the Southeastern Anatolia Region, was initiated with the Decree-Law (KHK) published in the Official Gazette on 6 November 1989. This project has the feature of being the most effectively implemented project in the history of the Republic, covering 9 provinces. Master plan, region development plan, action plans and development programs are implemented within the scope of the Project. Currently, improvement works continue for many sectors, especially agriculture, energy and industry in the provinces in the GAP region. In this study, the developments after the 2000swithin the scopeof the GAP, which was prepared and implemented for the Southeastern Anatolia Region, were examined through statistical data. In this context, developments in selected sectors are discussed.

Göç ve kalkınma arasındaki ilişki başta bilim dünyası olmak üzere birçok düzlemde tartışma konusu olmuştur. Yıllar içerisinde iki olgu arasındaki ilişki kimi zaman “iyimser” kimi zaman “kötümser” biçimde değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin 1960’lı yıllardan itibaren başladığı planlı ekonomi hamlesi çerçevesinde hazırlanan kalkınma planları üzerinden göç ve insan hareketliliklerini izlemektir. İki olgu arasındaki ilişkiye dair Türkiye tecrübesinin nasıl değiştiğini görmek açısından önemlidir. Türkiye’de hazırlanan kalkınma planları içerisinde göç ve insan hareketliliklerinin izini sürmek sadece göç olgusuna dair reaksiyonları değil aynı zamanda kalkınma girişimlerinin içerisinde hareketlilik olgularına nasıl bakıldığının anlaşılması açısından dikkate değerdir. Türkiye’nin Birinci (1963-1967) ve İkinci (1967-1972) Kalkınma Planı raporları içinde geçen göç ve insan hareketliklerine dair kavramların nitel yöntemlerle analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda dört kategoriye ulaşılmıştır; nüfusun artmasından duyulan endişe, kırdan kente artan iç göç, emek arzı fazlası olarak ortaya çıkan uluslararası işçi gücü ihracı ve turizm keşfi. 1960’ların Türkiye’sine dair göç ve insan haraketliliklerini okuma girişimi aradan geçen 60 yılı aşkın süreçte nelerin değiştiği ve süregeldiğini anlamak açısından oldukça anlamlıdır. Askeri vesayet anlayışının ve modernleşme kaygıları arasında Türkiye’nin bir taraftan iç göç ve demografi diğer taraftan dışarı verdiği göç ile Türkiye’ye yönelmesi muhtemel turist hareketliliklerine verdiği reaksiyonlar Türkiye’nin geldiği tabloyu anlamak açısından değerlidir., The relationship between migration, mobility and development is one of the topics discussed in social sciences for many years. Over the years, the relationship between the two phenomena has sometimes been evaluated as "optimistic" and sometimes "pessimistically". This study aims to monitor migration and human movements through the development plans prepared within the framework of the planned economic shift that Turkey started in the 1960s. Determining the relationship between the two phenomena is important in terms of understanding the social mobilities that Turkey has experienced in the later periods and today. Tracing migration and human mobility within the development plans prepared in Turkey aimed not only to determine the reactions to the phenomenon of migration but also to clarify how mobility phenomena are viewed in the development initiatives. The concepts of migration and human movements in Turkey's First (1963-1967) and Second (1967-1972) Development Plan reports were analyzed using qualitative methods in this study. As a result of the analysis, four thematic areas were reached; concerns on population growth, increasing internal migration from rural to urban areas, international labour force export as a surplus of labour supply, and the realization of tourism potential. The attempt to read the migration and human movements in Turkey of the 1960s is meaningful in terms of understanding what has changed and continued over the past 60 years. Among the modernization concerns of the understanding of military tutelage, Turkey's internal migration and demography on the one hand, and the policies it has developed for out-migration on the other hand and the tourist movements that are likely to turn to Turkey are valuable in terms of understanding the current picture of Turkey.

Küreselleşme kavramı 1980’li yıllardan itibaren etkisini daha fazla göstermiştir. Ekonomik etkileşim ile başlayan küreselleşme olgusu zaman içerisinde tüm alanlara nüfuz etmiştir. Küreselleşmeyi etkileyen en önemli iki olgudan ilki sermayenin, dünyanın her yerinde serbest bir şekilde dolaşabilmesi ikincisi ise mekân ve zaman kavramlarının sınırlarını ortadan kaldıran iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler olmuştur. Bu iki olgunun yanı sıra ulaşım imkânlarında yaşanan olumlu gelişmeler, sanayi devrimi ile beraber değişen üretim teknolojileri ve bilgi toplumuna geçiş küreselleşmeyi etkileyen diğer olgular olmuştur. Küreselleşme kavramının geniş tanım yelpazesi farklı yaklaşımları beraberinde getirmiştir. Küreselleşmeyle birlikte bölge kavramına atfedilen anlam da değişmeye başlamıştır. Küreselleşme, sömürgeciliğin yok olması, bilgi toplumuna geçiş, teknolojik ve üretim faktörlerindeki gelişmeler gibi değişimler yeni bölgesel kalkınma yaklaşımlarına olan ihtiyacı artırmıştır. AB’ye uyum çalışmaları kapsamında yapılan düzenlemelere ayak uydurmak amacıyla yapılan yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında bölgesel kalkınma yaklaşımları da nasibini almıştır. Klasik bölgesel kalkınma yaklaşımları yerine yerel düzeyde uygulama alanı bulmuştur. Sadece bölge ile sınırlı kalmayıp ulus aşırı sınırlara da etki edecek yeni kalkınma yaklaşımlarının uygulanması gereği ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de kalkınma, bölgeselcilik kavramı, bölgesel kalkınma alanında atılan adımlar incelenmiştir. Değişen kalkınma anlayışının ve uygulanan bölgesel kalkınma politikalarının Türkiye üzerindeki etkileri ortaya konmaya çalışılmıştır., The concept of globalization has been more effective since the 1980s. The phenomenon of globalization, beginning with economic interaction, has effect all areas over time. The first of the two most important facts affecting globalization is that capital can move freely around the world, the second has rapid developments in communication technologies, which has eliminated the boundaries of place and time. In addition to these two phenomena, positive developments in transportation facilities, industrial revolution, production technologies and transition to information society has been the other factors affecting globalization. The comprehensive definitions of the concept of globalization have brought different approaches. The meaning attributed to the concept of region has also started to change with globalization. Changes such as globalization, the collapse of colonialism, transition to information society, developments in technological and production factors have increased the need for new regional development approaches. Regional development approaches have been affected as part of the restructuring efforts in order to keep up with the regulations made within the scope of harmonization studies with the EU. It has found application at the local level instead of classical regional development approaches. There is a need to apply new development approaches that will not only be limited to the region but also affect transnational borders. In this study, development in Turkey, the concept of regionalism, the steps taken in the field of regional development were examined. Changing the understanding of the development and implementation of regional development policy effects on Turkey has tried to reveal.