Search

In dit rapport wordt verslag gedaan van een deelproject uit het meerjarenprogramma, dat tot doel had ondernemers en werknemers uit de glastuinbouw te adviseren via bedrijfsbezoeken. Deze advisering was erop gericht de lichamelijke belasting in het werk te verminderen. De doelstellingen van het project zijn ten eerste het ontwikkelen van een succesvolle manier om bedrijven in de glastuinbouw waar nog niet eerder contact mee was te benaderen. Het tweede doel betreft het geven van een zodanige invulling aan minimaal twee bedrijfsbezoeken dat een stapsgewijze aanpak, uitmondend in het geven van adviezen, succesvol wordt uitgevoerd. Het derde doel behelst het nagaan of in bedrijven één of meerdere adviezen worden opgevolgd. Het vierde doel is de ontwikkelde aanpak van bedrijfsbenadering en -advisering om fysieke belasting te verminderen overdraagbaar te maken naar andere sectoren.

Dit rapport beschrijft de resultaten van het tweede deel van een onderzoek naar de kwaliteit en effectiviteit van bedrijfsgezondheidszorg (BGZ), vanuit het gezichtspunt van de afnemers van bedrijfsgezondheidszorg ; werknemers zelf, hun vertegenwoordigers (ondernemingsraden en VGW-commissies), personeelsafdelingen, het bedrijfskader en directies geven hun mening en ervaringen met bedrijfsgezondheidszorg / bedrijfsgezondheidsdiensten. Ten aanzien van de oordelen van betrokkenen kan worden geconcludeerd, dat er enige overeenstemming is tussen enerzijds directie of OR of Personeelszaken en anderzijds de individuele werknemers, in oordelen over: (1) de individuele zorg en advies, (2) de bemoeienissen van het team met de werkomstandigheden, en (3) de tijdsbesteding van de BGD. De overeenstemming in de kwaliteitsoordelen over de BGD van de twee beleidspartijen in de cliëntorganisatie, de directie en de OR, is echter overwegend gering. Vastgesteld wordt tevens dat hogere kwaliteit en grotere effectiviteit mogelijk is. Quality and effectiveness of occupational health care ; part 2 : opinion of the clients.

Deze publikatie bevat een overzicht van de beschikbare instrumenten die kunnen worden ingezet bij het inventariseren en evalueren van risico's op het terrein van arbeid en gezondheid. Deze eerste inventarisatie bevestigt het vermoeden dat er een breed scala aan Nederlandstalige instrumenten in gebruik is. Bij de beschrijving van de instrumenten komen de volgende aspecten aan de orde: de maker(s) van het instrument; een kernachtige schets van het instrument met informatie over doel, doelgroep, object en de opbrengst; het object 'het voorwerp van de behandeling'. Daarbij kan het gaan om o.a. de werkomgeving, de werkplek, hulpmiddelen, functies/arbeidsorganisatie en ziekteverzuim. Andere aspecten waren: het niveau waarop het instrument de objecten benadert; de onderwerpen rond arbeid en gezondheid waarop het instrument zich richt; de plaats die het instrument heeft in het arbozorgsysteem; de categorie werknemers voor wie het instrument ingezet wordt en de gebruikers waarvoor het instrument bedoeld is. Verder wordt aandacht besteed aan speciale eisen (beperkingen, voorwaarden); de methode volgens welke het instrument werkt; de frequentie van toepassing; informatie over de technische kwaliteit; een kostenindicatie en de organisatie waar het instrument ontwikkeld is en waar het verkrijgbaar is.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een deelproject uit het meerjarenprogramma, dat tot doel had ondernemers en werknemers uit de glastuinbouw te adviseren via bedrijfsbezoeken. Deze advisering was erop gericht de lichamelijke belasting in het werk te verminderen. De doelstellingen van het project zijn ten eerste het ontwikkelen van een succesvolle manier om bedrijven in de glastuinbouw waar nog niet eerder contact mee was te benaderen. Het tweede doel betreft het geven van een zodanige invulling aan minimaal twee bedrijfsbezoeken dat een stapsgewijze aanpak, uitmondend in het geven van adviezen, succesvol wordt uitgevoerd. Het derde doel behelst het nagaan of in bedrijven één of meerdere adviezen worden opgevolgd. Het vierde doel is de ontwikkelde aanpak van bedrijfsbenadering en -advisering om fysieke belasting te verminderen overdraagbaar te maken naar andere sectoren.

De sociale partners hebben tijdens het najaarsoverleg van 1990 afspraken gemaakt over de uitbreiding van de bedrijfsgezondheidszorg (BGZ). Tegen deze achtergrond wil de overheid inzicht krijgen in de ontwikkeling van de BGZ. Hiertoe heeft het NIPG-TNO onderzocht wat de omvang is van de door de BGD-en verzorgde werknemers en de omvang van het aantal functionarissen bij de BGD-en. Vervolgens is onderzocht hoe de resultaten van bovengenoemd onderzoek geplaatst dienen te worden in het kader van de wijzigende Arbowet. Dit artikel doet verslag van deze onderzoekingen. Geconcludeerd wordt onder meer dat de BGD-en lang niet allemaal een VGW-breed pakket kunnen aanbieden dat onder supervisie van (gekwalificeerde) deskundige diensten staat. De overgangsfase van vier jaar kan gebruikt worden om aan de nog te omschrijven certificatie-eisen te voldoen en de nodige deskundigheid in huis te halen. Het NIPG is bovendien van mening dat er jaarlijks peilingen gehouden dienen te worden om te bezien of het overheidsbeleid gerealiseerd kan worden en wat de knelpunten zijn. Daarnaast moeten eenduidige functie-omschrijvingen voor alle functionarissen ontstaan.

In 1992 heeft de Stichting Kwaliteit van de Arbeid voor de Vleeswarenindustrie het NIA opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar de bedrijfsgezondheidszorg in de vleeswarenindustrie. Aanleiding hiervoor vormde een sinds april 1991 in de bedrijfstak-CAO vleeswarenindustrie opgenomen artikel, dat de bedrijven verplicht zich aan te sluiten bij een BGD. Het doel van het onderzoek was inzicht te verkrijgen in: de huidige stand van zaken bij de dienstverlening van BGD-en aan bedrijven in de vleeswarenindustrie; de mogelijkheden om de kwaliteit en de doelmatigheid van de bedrijfsgezondheidszorg in deze bedrijfstak te verbeteren. In deze eindrapportage worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd.

Dit rapport beschrijft de resultaten van het tweede deel van een onderzoek naar de kwaliteit en effectiviteit van bedrijfsgezondheidszorg (BGZ), vanuit het gezichtspunt van de afnemers van bedrijfsgezondheidszorg ; werknemers zelf, hun vertegenwoordigers (ondernemingsraden en VGW-commissies), personeelsafdelingen, het bedrijfskader en directies geven hun mening en ervaringen met bedrijfsgezondheidszorg / bedrijfsgezondheidsdiensten. Ten aanzien van de oordelen van betrokkenen kan worden geconcludeerd, dat er enige overeenstemming is tussen enerzijds directie of OR of Personeelszaken en anderzijds de individuele werknemers, in oordelen over: (1) de individuele zorg en advies, (2) de bemoeienissen van het team met de werkomstandigheden, en (3) de tijdsbesteding van de BGD. De overeenstemming in de kwaliteitsoordelen over de BGD van de twee beleidspartijen in de cliëntorganisatie, de directie en de OR, is echter overwegend gering. Vastgesteld wordt tevens dat hogere kwaliteit en grotere effectiviteit mogelijk is. Quality and effectiveness of occupational health care ; part 2 : opinion of the clients.

De sociale partners hebben tijdens het najaarsoverleg van 1990 afspraken gemaakt over de uitbreiding van de bedrijfsgezondheidszorg (BGZ). Tegen deze achtergrond wil de overheid inzicht krijgen in de ontwikkeling van de BGZ. Hiertoe heeft het NIPG-TNO onderzocht wat de omvang is van de door de BGD-en verzorgde werknemers en de omvang van het aantal functionarissen bij de BGD-en. Vervolgens is onderzocht hoe de resultaten van bovengenoemd onderzoek geplaatst dienen te worden in het kader van de wijzigende Arbowet. Dit artikel doet verslag van deze onderzoekingen. Geconcludeerd wordt onder meer dat de BGD-en lang niet allemaal een VGW-breed pakket kunnen aanbieden dat onder supervisie van (gekwalificeerde) deskundige diensten staat. De overgangsfase van vier jaar kan gebruikt worden om aan de nog te omschrijven certificatie-eisen te voldoen en de nodige deskundigheid in huis te halen. Het NIPG is bovendien van mening dat er jaarlijks peilingen gehouden dienen te worden om te bezien of het overheidsbeleid gerealiseerd kan worden en wat de knelpunten zijn. Daarnaast moeten eenduidige functie-omschrijvingen voor alle functionarissen ontstaan.

Het takenpakket van de vakgroep bedrijfsgeneeskunde van de Nederlandse Spoorwegen is breed. De opzet van de dienst heeft in de loop van de tijd grote veranderingen doorgemaakt. De bedrijfsgeneeskunde werd samen met veiligheidskunde en ergonomie omgevormd tot een soort facilitair bedrijf: Service Eenheid Arbeidsomstandigheden (SE Arbo). Om de verschillende bedrijfsartsen op één lijn te krijgen, werd het Kwaliteitsbewakingsbureau (KBB) opgericht. Het KBB heeft een nieuwe norm voor de aanstellingskeuring ontwikkeld en een nieuw modulair PBGO. Dit artikel gaat nader in op het takenpakket van SE Arbo. Daarbij wordt onder meer stilgestaan bij werkplekonderzoek, ziekteverzuimanalyse en psycho-trauma's door agressie, overvallen en (bijna)ongelukken. Tevens wordt ingegaan op komende ontwikkelingen in de BGZ in het kader van de Arbowet.

Het takenpakket van de vakgroep bedrijfsgeneeskunde van de Nederlandse Spoorwegen is breed. De opzet van de dienst heeft in de loop van de tijd grote veranderingen doorgemaakt. De bedrijfsgeneeskunde werd samen met veiligheidskunde en ergonomie omgevormd tot een soort facilitair bedrijf: Service Eenheid Arbeidsomstandigheden (SE Arbo). Om de verschillende bedrijfsartsen op één lijn te krijgen, werd het Kwaliteitsbewakingsbureau (KBB) opgericht. Het KBB heeft een nieuwe norm voor de aanstellingskeuring ontwikkeld en een nieuw modulair PBGO. Dit artikel gaat nader in op het takenpakket van SE Arbo. Daarbij wordt onder meer stilgestaan bij werkplekonderzoek, ziekteverzuimanalyse en psycho-trauma's door agressie, overvallen en (bijna)ongelukken. Tevens wordt ingegaan op komende ontwikkelingen in de BGZ in het kader van de Arbowet.

In 1992 heeft de Stichting Kwaliteit van de Arbeid voor de Vleeswarenindustrie het NIA opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar de bedrijfsgezondheidszorg in de vleeswarenindustrie. Aanleiding hiervoor vormde een sinds april 1991 in de bedrijfstak-CAO vleeswarenindustrie opgenomen artikel, dat de bedrijven verplicht zich aan te sluiten bij een BGD. Het doel van het onderzoek was inzicht te verkrijgen in: de huidige stand van zaken bij de dienstverlening van BGD-en aan bedrijven in de vleeswarenindustrie; de mogelijkheden om de kwaliteit en de doelmatigheid van de bedrijfsgezondheidszorg in deze bedrijfstak te verbeteren. In deze eindrapportage worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd.

Deze publikatie bevat een overzicht van de beschikbare instrumenten die kunnen worden ingezet bij het inventariseren en evalueren van risico's op het terrein van arbeid en gezondheid. Deze eerste inventarisatie bevestigt het vermoeden dat er een breed scala aan Nederlandstalige instrumenten in gebruik is. Bij de beschrijving van de instrumenten komen de volgende aspecten aan de orde: de maker(s) van het instrument; een kernachtige schets van het instrument met informatie over doel, doelgroep, object en de opbrengst; het object 'het voorwerp van de behandeling'. Daarbij kan het gaan om o.a. de werkomgeving, de werkplek, hulpmiddelen, functies/arbeidsorganisatie en ziekteverzuim. Andere aspecten waren: het niveau waarop het instrument de objecten benadert; de onderwerpen rond arbeid en gezondheid waarop het instrument zich richt; de plaats die het instrument heeft in het arbozorgsysteem; de categorie werknemers voor wie het instrument ingezet wordt en de gebruikers waarvoor het instrument bedoeld is. Verder wordt aandacht besteed aan speciale eisen (beperkingen, voorwaarden); de methode volgens welke het instrument werkt; de frequentie van toepassing; informatie over de technische kwaliteit; een kostenindicatie en de organisatie waar het instrument ontwikkeld is en waar het verkrijgbaar is.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een onderzoek, dat zich richt op het ontwikkelen en evalueren van de volgende twee instrumenten voor het signaleren van problemen in arbeid en gezondheid van werknemers van verpleeghuizen: (1) een vragenlijst, om vast te leggen hoe het, naar de maatstaven van de werknemers die het spreekuur bezoeken, gesteld is met de werksituatie en de gezondheid; (2) een cliënt-contact registratieformulier voor het vastleggen van de oordelen van de bedrijfsarts over de gezondheid van de spreekuurbezoekers, de samenhang tussen eventuele gezondheidsproblemen en de arbeidssituatie, en de eventueel te ondernemen vervolgactiviteiten. Op basis van de gevonden resultaten worden aanbevelingen gepresenteerd voor verbetering van de bruikbaarheid van beide instrumenten. Development of a registration form and a questionnaire on work and health for nurses in nursing homes.

Dit boek is geschreven voor het onderwijs aan medische studenten een aanstaande basisartsen. Daarnaast is het geschikt voor de opleidingen van bedrijfsartsen en bedrijfsverpleegkundigen. Op een aantal plaatsen zijn casussen opgenomen die de behandelde stof illustreren en verduidelijken. Tevens zijn een aantal vragen een opdrachten voor studenten opgenomen. Thema's die in het boek worden behandeld zijn: De plaats van de bedrijfsgezondheidszorg in de totale gezondheidszorg met aandacht voor preventie en sociaal beleid; taken en werkwijze van de bedrijfsgezondheidsdiensten; organisatie van de bedrijfsgezondheidszorg en wetgeving; belastende factoren in de arbeidssituatie en ergonomie.

In dit werkboek wordt structuur en inhoud gegeven aan het co-assistentschap in de sociale geneeskunde. Allereerst wordt de begeleiding van co-assistenten besproken. Vervolgens wordt ingegaan op het aanstellingsonderzoek, het periodiek bedrijfsgezondheidskundig onderzoek, het bedrijfsgeneeskundig spreekuur, verzuimbegeleiding, werkplekonderzoek, ongevallenbestrijding en het melden van beroepsziekten. Tenslotte wordt stilgestaan bij het Sociaal Medisch Team overleg, en het overleg met artsen en andere hulpverleners. Checklists met betrekking tot het aanstellingsonderzoek en met betrekking tot het werkplekonderzoek zijn toegevoegd. Het werkboek is gericht op zowel de opgeleide als de opleider.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een onderzoek, dat zich richt op het ontwikkelen en evalueren van de volgende twee instrumenten voor het signaleren van problemen in arbeid en gezondheid van werknemers van verpleeghuizen: (1) een vragenlijst, om vast te leggen hoe het, naar de maatstaven van de werknemers die het spreekuur bezoeken, gesteld is met de werksituatie en de gezondheid; (2) een cliënt-contact registratieformulier voor het vastleggen van de oordelen van de bedrijfsarts over de gezondheid van de spreekuurbezoekers, de samenhang tussen eventuele gezondheidsproblemen en de arbeidssituatie, en de eventueel te ondernemen vervolgactiviteiten. Op basis van de gevonden resultaten worden aanbevelingen gepresenteerd voor verbetering van de bruikbaarheid van beide instrumenten. Development of a registration form and a questionnaire on work and health for nurses in nursing homes.

Vanuit het coördinatiepunt Bedrijfsgezondheidszorg (BGZ) is in februari 1992 een project gestart met als doel de BGZ in Nederland, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Denemarken te onderzoeken. Tevens werd nagegaan wat de te verwachten ontwikkelingen zijn, bijvoorbeeld onder invloed van de EG-Kaderrichtlijn, en welke perspectieven dit voor Nederland biedt. Dit artikel gaat in het kort op de resultaten van dit onderzoek in.

Verslag van een vragenlijstonderzoek onder alle bedrijfsgezondheidsdiensten (BGD'en) in Nederland. Doel van dit onderzoek is inzicht te verkrijgen in de ontwikkeling van de bedrijfsgezondheidszorg gedurende 1991. Het gaat daarbij in het bijzonder om de (toename van) aantallen verzorgde werknemers, de bedrijfstakken waarin zij werkzaam zijn en de (toename van) het aantal functionarissen bij BGD'en. Vastgesteld kan worden dat de dekkingsgraad, d.w.z. het percentage werknemers dat bereikt wordt door BGD'en, 44% bedraagt. De bedrijfstakken "Landbouw en Visserij", "Bouwnijverheid en Installatiebedrijven" en "Transport, Opslag en Communicatiebedrijven" hebben een hoge dekkingsgraad, die boven de 70% ligt. Bij de overige bedrijfstakken valt op dat m.n. de "Handel, Hotel- en Restaurantwezen, Reparatiebedrijven voor gebruiksgoederen" een zeer geringe dekkingsgraad kent (4%), terwijl het absoluut gezien om een grote bedrijfstak gaat. Ook in de bedrijfstakken "Industrie" (dekkingsgraad 53%) , "Overige dienstverlening" (dekkingsgraad 52%) en "Bank- en verzekeringswezen, zakelijke dienstverlening" (dekkingsgraad 29%) worden grote groepen werknemers niet door BGD'en bereikt. Het totale personeelsbestand van de BGD'en omvat 3200 volledige formatieplaatsen (waarvan 1100 voor artsen).

Dit boek is geschreven voor het onderwijs aan medische studenten een aanstaande basisartsen. Daarnaast is het geschikt voor de opleidingen van bedrijfsartsen en bedrijfsverpleegkundigen. Op een aantal plaatsen zijn casussen opgenomen die de behandelde stof illustreren en verduidelijken. Tevens zijn een aantal vragen een opdrachten voor studenten opgenomen. Thema's die in het boek worden behandeld zijn: De plaats van de bedrijfsgezondheidszorg in de totale gezondheidszorg met aandacht voor preventie en sociaal beleid; taken en werkwijze van de bedrijfsgezondheidsdiensten; organisatie van de bedrijfsgezondheidszorg en wetgeving; belastende factoren in de arbeidssituatie en ergonomie.

Vanuit het coördinatiepunt Bedrijfsgezondheidszorg (BGZ) is in februari 1992 een project gestart met als doel de BGZ in Nederland, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Denemarken te onderzoeken. Tevens werd nagegaan wat de te verwachten ontwikkelingen zijn, bijvoorbeeld onder invloed van de EG-Kaderrichtlijn, en welke perspectieven dit voor Nederland biedt. Dit artikel gaat in het kort op de resultaten van dit onderzoek in.

In dit rapport wordt een plan van aanpak beschreven om te komen tot een instrument voor het monitoren van de kwaliteit van de arbozorg in arbeidsorganisaties in Nederland. Dit systeem sluit aan op één van de kerntaken van de overheid: het monitoren van de resultaten van het gevoerde beleid (Integraal Beleidsplan Arbeidsomstandigheden, 1991). Het gaat daarbij om het waarnemen van beleidseffecten en van ontwikkelingen die tot bijstelling van het beleid moeten leiden. Tevens haakt het voorstel in op de verwachte toekomstige ontwikkelingen ten gevolge van het implementeren van de EG-kaderrichtlijn "Bevordering en verbetering van de veiligheid en de gezondheid van werknemers op het werk" en de voorgenomen wijzigingen in de Arbowet. Op korte termijn wil de overheid prioriteit geven aan het monitoren van de ontwikkeling van bedrijfsgezondheidszorg. Binnen de hier gegeven kaders voor een monitoringssysteem is het goed mogelijk dat specifieke onderdeel naar voren te halen, in het kader van een gefaseerde uitvoering van het plan van aanpak.

Verslag van een vragenlijstonderzoek onder alle bedrijfsgezondheidsdiensten (BGD'en) in Nederland. Doel van dit onderzoek is inzicht te verkrijgen in de ontwikkeling van de bedrijfsgezondheidszorg gedurende 1991. Het gaat daarbij in het bijzonder om de (toename van) aantallen verzorgde werknemers, de bedrijfstakken waarin zij werkzaam zijn en de (toename van) het aantal functionarissen bij BGD'en. Vastgesteld kan worden dat de dekkingsgraad, d.w.z. het percentage werknemers dat bereikt wordt door BGD'en, 44% bedraagt. De bedrijfstakken "Landbouw en Visserij", "Bouwnijverheid en Installatiebedrijven" en "Transport, Opslag en Communicatiebedrijven" hebben een hoge dekkingsgraad, die boven de 70% ligt. Bij de overige bedrijfstakken valt op dat m.n. de "Handel, Hotel- en Restaurantwezen, Reparatiebedrijven voor gebruiksgoederen" een zeer geringe dekkingsgraad kent (4%), terwijl het absoluut gezien om een grote bedrijfstak gaat. Ook in de bedrijfstakken "Industrie" (dekkingsgraad 53%) , "Overige dienstverlening" (dekkingsgraad 52%) en "Bank- en verzekeringswezen, zakelijke dienstverlening" (dekkingsgraad 29%) worden grote groepen werknemers niet door BGD'en bereikt. Het totale personeelsbestand van de BGD'en omvat 3200 volledige formatieplaatsen (waarvan 1100 voor artsen).

In dit werkboek wordt structuur en inhoud gegeven aan het co-assistentschap in de sociale geneeskunde. Allereerst wordt de begeleiding van co-assistenten besproken. Vervolgens wordt ingegaan op het aanstellingsonderzoek, het periodiek bedrijfsgezondheidskundig onderzoek, het bedrijfsgeneeskundig spreekuur, verzuimbegeleiding, werkplekonderzoek, ongevallenbestrijding en het melden van beroepsziekten. Tenslotte wordt stilgestaan bij het Sociaal Medisch Team overleg, en het overleg met artsen en andere hulpverleners. Checklists met betrekking tot het aanstellingsonderzoek en met betrekking tot het werkplekonderzoek zijn toegevoegd. Het werkboek is gericht op zowel de opgeleide als de opleider.

In dit rapport wordt een plan van aanpak beschreven om te komen tot een instrument voor het monitoren van de kwaliteit van de arbozorg in arbeidsorganisaties in Nederland. Dit systeem sluit aan op één van de kerntaken van de overheid: het monitoren van de resultaten van het gevoerde beleid (Integraal Beleidsplan Arbeidsomstandigheden, 1991). Het gaat daarbij om het waarnemen van beleidseffecten en van ontwikkelingen die tot bijstelling van het beleid moeten leiden. Tevens haakt het voorstel in op de verwachte toekomstige ontwikkelingen ten gevolge van het implementeren van de EG-kaderrichtlijn "Bevordering en verbetering van de veiligheid en de gezondheid van werknemers op het werk" en de voorgenomen wijzigingen in de Arbowet. Op korte termijn wil de overheid prioriteit geven aan het monitoren van de ontwikkeling van bedrijfsgezondheidszorg. Binnen de hier gegeven kaders voor een monitoringssysteem is het goed mogelijk dat specifieke onderdeel naar voren te halen, in het kader van een gefaseerde uitvoering van het plan van aanpak.

De strategienota bedrijfstak bagger van de Arbeidsinspectie is aanleiding voor dit artikel waarin de adjunct-directeur van de Vereniging Centrale Baggerbedrijf (CB) zijn mening geeft over de arbeidsomstandigheden in deze sector. Aan de hand van de strategienota wordt ingegaan op de werktijden, algemene veiligheid, het werken met verontreinigde grond, lawaai op de arbeidsplaats, en bedrijfsgezondheidszorg. Tevens komt de aanpak van de Arbeidsinspectie en het nog te ondertekenen convenant voor de bedrijfstak bagger aan de orde.

In 1988 a research project in the field of the pre-employment medical examinations was initiated and subsidized by The Netherlands Ministry of Social Affairs and Employment. The main reason for carrying out this project was the expressed interest of The Netherlands government in the use and effectiveness of the pre-employment medical examinations. The interest of The Netherlands government was due to the lack of insight into the practice of the pre-employment medical examinations, which in turn complicates the development of clear government policies. Such policies are desirable with the forthcoming implementation of parts of The Netherlands Working Environment Act, which enables the government to make the pre-employment medical examinations legally compulsory when certain kinds of work are to be performed. The total research project consisted ofthree parts: a literature study [], an investigation on whether a study on the predictive value of the pre-employment medical examinations was feasible [2] and the inventory [3] of which the results are summarized in this paper. The aim of the inventory was to acquire an insight into the practice of pre-employment medical examinations in The Netherlands.

Onderhavig artikel behandelt de voorspelbaarheid van individueel ziekteverzuim op grond van periodiek bedrijfsgezondheidkundig onderzoek (PBGO). De informatie uit de vragenlijsten van het PBGO sluit nauw aan bij de factoren die relevant zijn voor tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid. De vragenlijst bestaat uit vragen over de gezondheidstoestand en over de arbeidsomstandigheden die tot de begrippen belasting en belastbaarheid of de realtie tussen beide te herleiden zijn. Onderzocht wordt de relatie tussen enerzijds gezondheidsklachten zoals gemeten bij het PBGO en het verzuim ten tijde van het PBGO en anderzijds het verzuim in een daaropvolgende periode. Uit de resultaten van onder andere de regressieanalyse blijkt dat het ziekteverzuim in een bepaalde periode geen pure toevalsvariabele is, maar voor een belangrijk deel voorspelbaar is uit informatie afkomstig uit een voorgaande periode. De parameters die afgeleid zijn van het voorafgaande verzuim blijken belangrijke voorspellers te zijn. De combinatie van informatie uit het PBGO en uit verzuimregistratie geeft extra mogelijkheden om problemen met betrekking tot het werk en de gezondheid van groepen werknemers op te sporen.

Dit artikel beschrijft de voorgeschiedenis, het doel, en de activiteiten van de Stichting Kwaliteitsbevordering Bedrijfsgezondheidszorg (SKB). De SKB heeft de kwaliteitsbevordering van het instrumentarium van de bedrijfsgezondheidszorg (BGZ) tot doel. De Stichting wil dit bereiken door: het afstemmen van wetenschappelijke activiteiten en van dienstverlening ten behoeve van de BGZ op de behoeften van de individuele diensten en hun organisaties; het ontwikkelen van onderzoek, methoden en instrumenten ten behoeve van de BGZ; het ontwikkelen van ondersteunende activiteiten.

Op verzoek van de European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (EFILWC) heeft het Nederlands Instituut voor Praeventieve Gezondheidszorg-TNO een inventarisatie verricht naar de aard en omvang van gezondheidsbevorderende activiteiten op het werk in Nederland en de factoren die hierop van invloed zijn. Onder gezondheidsbevorderende activiteiten vallen zowel activiteiten die gericht zijn op de gezondheid van werknemers in algemene zin (zoals 'leefstijl'programma's gericht op conditie, roken, gezonde voeding etc.) als activiteiten die bijdragen aan een gezondere werkomgeving (bijvoorbeeld arbeidsplaatsverbetering, organisatie-ontwikkeling, kwaliteit van de arbeid, verzuim etc.). Het onderhavige rapport bevat de resultaten van : een post-enquête onder een kleine 1000 grote en middelgrote bedrijven ; gesprekken met functionarissen van vier multi-nationale ondernemingen (de case-studies) ; en een workshop, waarbij de resultaten van de twee eerder genoemde activiteiten teruggekoppeld zijn naar de direct betrokkenen (overheid, sociale partners en de benaderde bedrijven) en diverse aanbevelingen worden gedaan. Workplace actions for health in the Netherlands.

Dit artikel beschrijft de voorgeschiedenis, het doel, en de activiteiten van de Stichting Kwaliteitsbevordering Bedrijfsgezondheidszorg (SKB). De SKB heeft de kwaliteitsbevordering van het instrumentarium van de bedrijfsgezondheidszorg (BGZ) tot doel. De Stichting wil dit bereiken door: het afstemmen van wetenschappelijke activiteiten en van dienstverlening ten behoeve van de BGZ op de behoeften van de individuele diensten en hun organisaties; het ontwikkelen van onderzoek, methoden en instrumenten ten behoeve van de BGZ; het ontwikkelen van ondersteunende activiteiten.

In dit artikel staat de structuur van de vragenlijst voor periodiek bedrijfsgezondheidkundig onderzoek (PBGO) centraal. De PBGO-gegevens werden verzameld door de BGD Oost-Gelderland. De vragenlijst werd afgenomen in de jaren 1985-1986. De structuuranalyses zijn voor het gezondheids- en werkomstandighedendeel van de PBGO-vragenlijst afzonderlijk verricht. Gezien de verschillende uitgangspunten die werden gehanteerd bij de constructie van de vragenlijstdelen (medisch versus psychometrisch) is voor elk van de delen een verschillende werkwijze toegepast. Door middel van tabellen worden de onderzoeksgegevens van de vragenlijst samengevat, die bij de onderzochte werknemers werden vastgesteld. De resultaten suggereren dat bij wetenschappelijk onderzoek waarbij om betrouwbaarheidsreden, een clustergewijze analyse van de antwoorden op de PBGO-vragenlijst plaatsvindt, een alternatieve indeling van de vragenlijst wenselijk is. Voor het vragenlijstdeel 'gezondheidstoestand' verschilt de empirische structuur wezenlijk van de structuur die oorspronkelijk aan deze vragenlijst is gegeven. Door de empirische indeling vermindert niet alleen het aantal clusters, maar tevens het indelingscriterium.

In 1988 a research project in the field of the pre-employment medical examinations was initiated and subsidized by The Netherlands Ministry of Social Affairs and Employment. The main reason for carrying out this project was the expressed interest of The Netherlands government in the use and effectiveness of the pre-employment medical examinations. The interest of The Netherlands government was due to the lack of insight into the practice of the pre-employment medical examinations, which in turn complicates the development of clear government policies. Such policies are desirable with the forthcoming implementation of parts of The Netherlands Working Environment Act, which enables the government to make the pre-employment medical examinations legally compulsory when certain kinds of work are to be performed. The total research project consisted ofthree parts: a literature study [], an investigation on whether a study on the predictive value of the pre-employment medical examinations was feasible [2] and the inventory [3] of which the results are summarized in this paper. The aim of the inventory was to acquire an insight into the practice of pre-employment medical examinations in The Netherlands.

In dit boek wordt aangegeven hoe een organisatie verlaging van ziekteverzuim kan bewerkstelligen. Allereerst worden drie beleidsmodellen beschreven: het beslissingsmodel, het belasting en belastbaarheidsmodel, en het organisatiemodel. Hierbij wordt uitgegaan van respectievelijk het bemoeilijken van ziekmeldingen en het bespoedigen van herstelmeldingen, het verbeteren van de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden, en humanisering van de arbeid. Integratie van deze drie modellen wordt door de auteurs aanbevolen. In het tweede deel van dit boek wordt stilgestaan bij medezeggenschap en medeverantwoordelijkheid van werknemers, de rol van leidinggevenden, en het signaleren van problemen. Het boek wordt afgesloten met een kosten-baten analyse van verzuim en verzuimbeleid.

Dit rapport betreft het eerste deel van een onderzoek naar de kwaliteit en de effectiviteit van bedrijfsgezondheidszorg (BGZ). Het gaat over de visie van de beroepsbeoefenaren in bedrijfsgezondheidsdiensten (BGD-en) op de zorg die zij zelf leveren (in het tweede deel van het onderzoek zullen de oordelen van werkgevers en werknemers aan de orde komen). Het doel van het onderzoek is informatie te leveren voor de lopende maatschappelijke discussie over de kwaliteit van de besdrijfsgezondheidskundige zorg. Aandacht is besteed aan de volgende aspecten: inventarisatie van activiteiten in de BGZ, oordeel van de beroepsbeoefenaren over hun activiteiten, positieve en negatieve punten in hun werk, en suggesties van beroepsbeoefenaren ter verbetering van de zorg.

Deze publikatie is een bewerkte samenvatting van het onderzoeksrapport "Kwaliteit en Effectiviteit van Bedrijfsgezondheidszorg naar het oordeel van de beroepsbeoefenaren" (verschenen als DGA-studie S 101-1). Het onderzoek is uitgevoerd om informatie op te leveren voor de discussie tussen de partijen, die betrokken zijn bij de bedrijfsgezondheidszorg (BGZ). Het onderzoek vormt het eerste deel van een tweeluik : het tweede deel is het nog lopende onderzoek naar het oordeel van de geledingen over de kwaliteit en effectiviteit van BGZ binnen dezelfde bedrijven en instellingen als waarover de beroepsbeoefenaren zijn ondervraagd. In deze uitgave, een gemakkelijker toegankelijke versie van het oorspronkelijke onderzoeksrapport, wordt extra aandacht besteed aan de huidige discussie in Nederland over de kwaliteit van BGZ en aan de betekenis die de resultaten van het onderzoek voor deze discussie hebben. Quality and effectiveness of occupational health care : opinion of the professionals.

In dit artikel staat de structuur van de vragenlijst voor periodiek bedrijfsgezondheidkundig onderzoek (PBGO) centraal. De PBGO-gegevens werden verzameld door de BGD Oost-Gelderland. De vragenlijst werd afgenomen in de jaren 1985-1986. De structuuranalyses zijn voor het gezondheids- en werkomstandighedendeel van de PBGO-vragenlijst afzonderlijk verricht. Gezien de verschillende uitgangspunten die werden gehanteerd bij de constructie van de vragenlijstdelen (medisch versus psychometrisch) is voor elk van de delen een verschillende werkwijze toegepast. Door middel van tabellen worden de onderzoeksgegevens van de vragenlijst samengevat, die bij de onderzochte werknemers werden vastgesteld. De resultaten suggereren dat bij wetenschappelijk onderzoek waarbij om betrouwbaarheidsreden, een clustergewijze analyse van de antwoorden op de PBGO-vragenlijst plaatsvindt, een alternatieve indeling van de vragenlijst wenselijk is. Voor het vragenlijstdeel 'gezondheidstoestand' verschilt de empirische structuur wezenlijk van de structuur die oorspronkelijk aan deze vragenlijst is gegeven. Door de empirische indeling vermindert niet alleen het aantal clusters, maar tevens het indelingscriterium.

This paper describes the conceptual and methodological framework for research project on the quality of occupational health care (OHC) in The Netherlands. Before going into the main subject, the paper starts by giving some background information on OHC in The Netherlands. This information can be divided into three parts: first, some facts about the scope of the care; second, something about the content of the care; third, about the ongoing debate on the care being delivered. After this background information the paper goes into: fourth, the development of the concepts of quality and effectiveness of OHC; fifth, the measurement problem of effectiveness; sixth, the measurement approach used in the study; seventh and finally, the empirical projects which have been planned and are being partly carried out now.

Door de Commissie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (CARGO) is een inventarisatie uitgevoerd van het Nederlandse arbeidsgezondheidskundig onderzoek. Bijna de helft van het onderzoek vond plaats bij 32 universitaire groepen, ongeveer eenderde gebeurde bij een zestal TNO-instituten en de rest werd gedaan bij 25 BGD-en en andere instellingen. Ongeveer eenderde van het onderzoek betrof chemische factoren. Gelet op de resultaten die momenteel geboekt zijn bij het voorkómen van schade aan de gezondheid door toxische stoffen, vindt CARGO dat het onderzoek naar chemische factoren onverminderd doorgang moet vinden. Al eerder heeft de CARGO 'witte plekken' geconstateerd ten aanzien van beleidsrelevante informatie, biologische factoren, longziekten en huidaandoeningen. Onderzoek naar normstelling, preventie, het overheidsbeleid en de bijsturing daarvan dient te worden uitgebreid. Onderzoeks- en ontwikkelingsinspanning naar toegankelijkheid van het arbeidsproces, de zelfwerkzaamheid van bedrijven, het betrekken van werknemers bij systemen van zelfzorg en door werknemers te gebruiken instrumenten dienen te worden versterkt. Occupational health research in the Netherlands.

Op verzoek van de European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (EFILWC) heeft het Nederlands Instituut voor Praeventieve Gezondheidszorg-TNO een inventarisatie verricht naar de aard en omvang van gezondheidsbevorderende activiteiten op het werk in Nederland en de factoren die hierop van invloed zijn. Onder gezondheidsbevorderende activiteiten vallen zowel activiteiten die gericht zijn op de gezondheid van werknemers in algemene zin (zoals 'leefstijl'programma's gericht op conditie, roken, gezonde voeding etc.) als activiteiten die bijdragen aan een gezondere werkomgeving (bijvoorbeeld arbeidsplaatsverbetering, organisatie-ontwikkeling, kwaliteit van de arbeid, verzuim etc.). Het onderhavige rapport bevat de resultaten van : een post-enquête onder een kleine 1000 grote en middelgrote bedrijven ; gesprekken met functionarissen van vier multi-nationale ondernemingen (de case-studies) ; en een workshop, waarbij de resultaten van de twee eerder genoemde activiteiten teruggekoppeld zijn naar de direct betrokkenen (overheid, sociale partners en de benaderde bedrijven) en diverse aanbevelingen worden gedaan. Workplace actions for health in the Netherlands.

Dit rapport betreft het eerste deel van een onderzoek naar de kwaliteit en de effectiviteit van bedrijfsgezondheidszorg (BGZ). Het gaat over de visie van de beroepsbeoefenaren in bedrijfsgezondheidsdiensten (BGD-en) op de zorg die zij zelf leveren (in het tweede deel van het onderzoek zullen de oordelen van werkgevers en werknemers aan de orde komen). Het doel van het onderzoek is informatie te leveren voor de lopende maatschappelijke discussie over de kwaliteit van de besdrijfsgezondheidskundige zorg. Aandacht is besteed aan de volgende aspecten: inventarisatie van activiteiten in de BGZ, oordeel van de beroepsbeoefenaren over hun activiteiten, positieve en negatieve punten in hun werk, en suggesties van beroepsbeoefenaren ter verbetering van de zorg.

Deze notitie handelt over het periodiek bedrijfsgezondheidkundig onderzoek (PBGO) als instrument voor de bedrijgfsgezondheidszorg. Er zijn verscheidene initiatieven genomen om het instrument te verbeteren of geschikt te maken voor specifieke groepen. Nadat de sterke en zwakke kanten van het instrument zijn behandeld, wordt nagegaan of het mogelijk is om de beperkingen van het PBGO op te heffen en de sterke kanten te behouden. Vervolgens wordt een concept voor een modulaire structuur ten behoeve van het vragenlijstgedeelte van het PBGO gepresenteerd. Deze structuur bestaat in essentie uit een basisdeel en uit één of meer modulen, waarin specifieke belastende factoren aan de orde worden gesteld. Prioriteit moet worden toegekend aan ontwikkeling en toepassing van beroepsspecifieke modulen. Andere vormen zijn sectormodulen (naar bedrijfstak) en factormodulen (naar belastende arbeidsfactor), en tenslotte specifieke bedrijfsmodulen. Een Peilstation PBGO lijkt de aangewezen instantie voor landelijke aggregatie van PBGO-gegevens.

This paper describes the conceptual and methodological framework for research project on the quality of occupational health care (OHC) in The Netherlands. Before going into the main subject, the paper starts by giving some background information on OHC in The Netherlands. This information can be divided into three parts: first, some facts about the scope of the care; second, something about the content of the care; third, about the ongoing debate on the care being delivered. After this background information the paper goes into: fourth, the development of the concepts of quality and effectiveness of OHC; fifth, the measurement problem of effectiveness; sixth, the measurement approach used in the study; seventh and finally, the empirical projects which have been planned and are being partly carried out now.

In dit boek wordt aangegeven hoe een organisatie verlaging van ziekteverzuim kan bewerkstelligen. Allereerst worden drie beleidsmodellen beschreven: het beslissingsmodel, het belasting en belastbaarheidsmodel, en het organisatiemodel. Hierbij wordt uitgegaan van respectievelijk het bemoeilijken van ziekmeldingen en het bespoedigen van herstelmeldingen, het verbeteren van de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden, en humanisering van de arbeid. Integratie van deze drie modellen wordt door de auteurs aanbevolen. In het tweede deel van dit boek wordt stilgestaan bij medezeggenschap en medeverantwoordelijkheid van werknemers, de rol van leidinggevenden, en het signaleren van problemen. Het boek wordt afgesloten met een kosten-baten analyse van verzuim en verzuimbeleid.

Deze notitie handelt over het periodiek bedrijfsgezondheidkundig onderzoek (PBGO) als instrument voor de bedrijgfsgezondheidszorg. Er zijn verscheidene initiatieven genomen om het instrument te verbeteren of geschikt te maken voor specifieke groepen. Nadat de sterke en zwakke kanten van het instrument zijn behandeld, wordt nagegaan of het mogelijk is om de beperkingen van het PBGO op te heffen en de sterke kanten te behouden. Vervolgens wordt een concept voor een modulaire structuur ten behoeve van het vragenlijstgedeelte van het PBGO gepresenteerd. Deze structuur bestaat in essentie uit een basisdeel en uit één of meer modulen, waarin specifieke belastende factoren aan de orde worden gesteld. Prioriteit moet worden toegekend aan ontwikkeling en toepassing van beroepsspecifieke modulen. Andere vormen zijn sectormodulen (naar bedrijfstak) en factormodulen (naar belastende arbeidsfactor), en tenslotte specifieke bedrijfsmodulen. Een Peilstation PBGO lijkt de aangewezen instantie voor landelijke aggregatie van PBGO-gegevens.