Search

ÖZETSOSYOEKONOMİK DURUMUN ÇEVRE BİLİNCİNİN GELİŞİMİNE ETKİSİÇevre eğitiminin amaçlarına ulaşmasında birçok faktör etkendir. Çevre eğitiminin amaçlarından biri olan çevre bilincinin geliştirilmesinde, sosyoekonomik faktörlerin de etkili olduğu düşünülmektedir. Sunulan çalışmada, sosyoekonomik durumun çevre bilincinin gelişimine etkisi araştırılmıştır.Bir içme suyu kaynağı olan, plansız sanayileşme ve yapılaşma nedeniyle kirlenen Küçükçekmece Gölü’nü kurtarma çalışmaları, Türkiye - Yunanistan ortaklı, TÜBİTAK destekli Çevre Yönetim Modeli projesi çerçevesinde sürdürülmektedir. Havzadaki genç nüfusun sosyoekonomik durumlarıyla çevre bilinçleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi bu çalışmaya yüklenmiş görevlerden birisidir. Bu amaçlarla bölgedeki okullarda okuyan ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim öğrencilerinin sosyoekonomik durumları anket yöntemiyle belirlenmiş, her bir öğretim kademesindeki öğrenciler kendi içlerinde düşük, orta ve yüksek sosyoekonomik seviye gruplarına ayrılmıştır. Sosyoekonomik grupların çevre bilinçleri anket yöntemiyle belirlenmiştir. Her bir öğretim kademesinde farklı sosyoekonomik grupların çevre bilinçlerinin birbiriyle karşılaştırılmasında, İlk ve orta öğretim kademelerinde orta sosyoekonomik seviyedeki öğrencilerin, %95 güvenirlik seviyesinde istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde, en yüksek çevre bilincine sahip oldukları; yükseköğretim kademesinde ise düşük, orta ve yüksek sosyoekonomik seviyelerdeki öğrencilerin çevre bilinçleri arasında, %95 güvenirlik derecesinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Öğretim kademesi yükseldikçe sosyoekonomik grupların çevre bilinçlerinde meydana gelen değişimlerin incelenmesi sonucunda, düşük ve orta sosyoekonomik seviyedeki öğrencilerin ilk, orta ve yüksek öğretim kademelerindeki çevre bilinçleri arasında %95 güvenirlik derecesinde istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olduğu, yüksek sosyoekonomik seviyedeki öğrencilerin ilk ve orta öğretim kademelerindeki çevre bilinçleri arasında %95 güvenirlik derecesinde istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı, orta ve yüksek öğretim kademelerindeki çevre bilinçleri arasında %95 güvenirlik derecesinde istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. ABSTRACTEFFECT OF SOCIO-ECONOMIC STATUS ON THE DEVELOPMENT OF ENVIRONMENTAL AWARENESSMany factors influence the effectiveness of environmental education in reaching its goals. Socioeconomic factors are also considered to be influential in the development of environmental consciousness which is a goal of environmental education. In this study, the effect of socioeconomic status on the development of environmental consciousness is investigated.Küçükçekmece Lake has been a source of drinking water for centuries; but in the last 50 years it has been polluted because of unplanned industrialization and urbanization in the area. Work for saving the Küçükçekmece Lake is continuing within the framework of the Environmental Management Model project which is a Turkish-Greek collaboration and supported by TÜBİTAK. One of the tasks of this work is to analyze the relationship between the socioeconomic status and the environmental awareness of the young population living in the basin. With these objectives, a two-part questionnaire has been developed to determine the i) socioeconomic and ii) environmental awareness levels of the primary, secondary and tertiary students attending schools located in the area. Using the results of the questionnaire, students at each education level are divided into three groups: low, middle and high socioeconomic level. When the environmental awareness of different socioeconomic groups in each education level are compared, it is statistically proved with 95% confidence that in primary and secondary levels, students from the middle socioeconomic group has the highest level of environmental awareness. However in the tertiary level, no statistically significant -with 95% confidence - variation of environmental awareness with economic status has been observed.The analysis of the changes in the environmental awareness of each socioeconomic group with education level shows that there is a statistically significant improvement -with 95% confidence- in the environmental awareness of low and middle socioeconomic groups with education level. No statistically significant improvement is observed in the environmental awareness of high socioeconomic group between the primary and secondary education levels. However, statistically significant - with 95% confidence- improvement is observed in the environmental awareness of the high socioeconomic group between secondary and tertiary education levels.

In the constructivist learning theory, the assessment has been carried out as based on the process. The portfolio assessment is one of the assessment techniques based on process. While portfolio is described as a collection comprised of student outcomes, the process covering the analysis of this collection is defined as a portfolio assessment. Portfolio assessment requires the evaluation of individual or group performance of the student, in the learning process rather than evaluating the learning, in a very limited period of time, by checking the answers obtained via multiple choice questions. This study aims at determining the views of teacher candidates on the contributions of portfolio assessment in developing environmental consciousness. Teacher candidates, totally 109, studying in Primary Education Teacher Training Program of Anadolu University Education Faculty and preparing portfolio within the framework of Environment Science course, participated into this research in the spring term of 2004-2005 academic year. The data of the research were collected by a questionnaire. In the analysis of the data, both the quantitative and qualitative data were utilized. In the analysis of quantitative data, the SPSS computer program was used, the frequencies (f) and percentages (%) were calculated and Chi Square (X2) analysis technique was employed. In the analysis of qualitative data, the descriptive analysis technique was used. As a result, it was found that the views of teacher candidates were positive on the contribution of portfolio evaluation in developing environmental consciousness., Yapılandırmacı öğrenme kuramında değerlendirme sürece dayalı olarak yapılmaktadır. Sürece dayalı değerlendirme tekniklerinden biri de portfolyo değerlendirmedir. Portfolyo öğrenci ürünlerinden oluşan koleksiyon olarak belirtilirken; bu koleksiyonun analizini kapsayan süreç de portfolyo değerlendirme olarak tanımlanmaktadır. Portfolyo değerlendirme, öğrencinin öğrenmesini sadece sınırlı bir zaman diliminde çoktan seçmeli sorulara verdiği cevaplara bakarak değerlendirmekten ziyade, öğrencinin öğrenme sürecinde bireysel ya da grup olarak gösterdiği performansın değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu araştırma ile çevre bilinci geliştirmede portfolyo değerlendirmenin katkısı konusunda öğretmen adaylarının görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 2004-2005 öğretim yılı bahar döneminde Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Programında yer alan Çevre Bilimi dersi kapsamında portfolyo hazırlayan toplam 109 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın verileri anket yoluyla toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde nicel ve nitel veriler kullanılmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı kullanılmış, frekans (f) ve yüzdeler (%) hesaplanmış, ki kare (X2) analiz tekniği uygulanmıştır. Nitel verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda çevre bilinci geliştirmede portfolyo değerlendirmenin katkısı konusunda öğretmen adaylarının görüşlerinin olumlu yönde olduğu tespit edilmiştir. Anahtar sözcükler: Portfolyo değerlendirme, çevre bilinci, öğretmen adayları.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2006, Üniversiteler toplumların sosyal ve çevresel sorunlarına çözümlerin araştırılmasında ve geliştirilmesinde öncü bir role sahip oldukları gibi, kendi alanlarında da sürdürülebilirliği sağlayabilmek için topluma bir model oluştururlar. Bu amaca yönelik olarak, kampüslerde öğretici alanlar oluşturabilir, çevre bilincinin ve sürdürülebilirliğin gelişmesine daha etkin katkı sağlanabilir. Bu çalışma sürdürülebilir, çevre dostu peyzajların nasıl tasarlanabileceği ve yeşil tasarımın üniversite kampüslerinde uygulanışını incelemektedir. Çalışma kapsamında enerji koruma, atık yönetimi, su yönetimi, sürdürülebilir peyzaj materyali kullanımı, ulaşım, doğal hayatı koruma, peyzaj bakımı, öğretici bahçeler, çevre gönüllülüğü ve denetim/izleme konuları yeşil tasarım kriterleri olarak incelenmiştir. Dünyadaki çoğu üniversite kampüsüne uygulanabilir nitelikte sürdürülebilir peyzaj planlaması için kampüs peyzajı planlama metodu ve yeşil tasarım ilkeleri oluşturularak bir kavramsal model geliştirilmiştir. Bu bağlamda, iki üniversite kampüsü yeşil tasarım çalışmalarının varlığına bağlı olarak irdelenmiştir. Ayrıca, Türkiye’deki bir üniversite kampüsünde yeşil tasarım uygulamaları için öneriler geliştirilmiştir. Bu çalışmanın en önemli katkısı üniversite kampüs peyzaj alanlarında sürdürülebilir gelişme için yeşil tasarım uygulamalarında yararlanılan araçların ve yöntemlerin anlaşılmasını sağlamaktır., Universities have pioneer role in teaching and researching solutions to society’s social and environmental concerns as well as serving as models in order to achieve sustainability in their communities. They can form educational areas, and promote environmental awareness and sustainability in their campuses. This study explores how to design sustainable, environmentally friendly landscapes and implement green design approach in university campuses. Energy conservation, waste management, water management, pest management, sustainable landscape material, transportation, wildlife habitat preservation and landscape maintenance, educational gardens, environmental stewardship and monitoring subjects are examined as green design criteria in the study. These criteria for campus landscapes have been determined by a comprehensive research using variety of resources. A conceptual model has been developed by introducing a campus planning method and green design guidelines for sustainable landscape planning applicable to most university campuses across the world. Therefore, two university campuses have been studied in detail in relation to the existence of green design initiatives in their campuses. In addition, recommendations for implementing green design in campus landscapes have been developed for a university campus in Turkey. The major contribution of this study is to improve the understanding of the tools and methodology that can be used in green design applications for sustainable university campus landscapes., Yüksek Lisans, M.Sc.

PAMUKKALE ÜN VERS TESFEN B L MLER ENST TÜSÜTEZ ÖZET B LD R FORMULKÖĞRET M ANAB L M DALISINIF ÖĞRETMENL Ğ K NC SINIF ÖĞRENC LER N N ÇEVRE VE ÇEVRESORUNLARINA YÖNEL K TUTUMLARIGül Hanım EROLÖZETBu çalışma, üniversite öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına karşı ilgi ve tutumlarıile çevre hakkındaki bilgilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca bunların öğrencilerinsosyo-ekonomik özelliklerine göre önemli farklılıklar gösterip göstermediği araştırılmıştır.Araştırmada Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği 2. sınıföğrencilerine 3 bölümden oluşan bir anket uygulanmıştır. Anketin birinci bölümündeöğrencilerin kişisel bilgilerini,çevre sorunlarına karşı ilgilerini ve çevre sorunlarıyla ilgilidüşüncelerini belirlemeyi amaçlayan sorular, ikinci bölümde çevre ve ekolojiyle ilgili kavrambilgisi soruları, üçüncü bölümde ise çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeği yeralmıştır. Tutum ölçeğinin güvenirliği 0,81'dir.Araştırma bulgularına göre; öğrencilerin çevre ve çevre sorunlarına karşı ilgileri zayıftır,ekoloji ve çevre ile ilgili bazı kavramlarda kavram yanılgıları mevcuttur. Ayrıca kızöğrencilerin çevre sorunlarına yönelik tutumları erkek öğrencilere göre daha yüksek veönemli seviyede farklıdır. Öğrencilerin annelerinin mesleği onların çevreye yönelik tutumlarıarasında önemli farklılıklar yaratmaktadır. Öğrencilerin çevreye karşı tutumları onlarınyaşlarına ve kardeş sayısına göre önemli farklılıklar gösterirken, yaşadıkları yerleşimbirimine, coğrafi bölgeye, babalarının mesleklerine, anne ve babalarının eğitim düzeylerine,oturdukları eve, ailenin gelir düzeyine ve daha önce çevreyle ilgili ders alıp almamalarına göreönemli farklılık göstermemektedir. PAMUKKALE ÜN VERS TESFEN B L MLER ENST TÜSÜTEZ ABSTRACT B LD R FORMUGRADUATE PROGRAM IN PR MARY SCHOOL TEACH NGPR MARY SCHOOL TEACH NG DEPARTMENT SOPHOMORE STUDENTS?ATT TUDES TOWARD ENV RONMENT and ENV RONMENTAL PROBLEMSGül Hanım EROLABSTRACTThis study was conducted to understand university student?s sensitivity and attitudetoward environment, environmental problems and their knowledge about environment. Alsoit was examined whether attitude toward environment of students differ significantly basedon their socia-ekonomic status.For the purpose of this study, a survey composed of three section was given to sophomorestudents of Faculty of Education at Pamukkale University. In the first section of the survey,students were asked about demographics and their opinions on environmental problems, inthe second part they were asked about their knowledge of environmental and ecologicalterms, in the last part they were given a scale to measure their attitudes toward environmentand environmental issues. The reliability of Environmental Attitude Scale was found to be0,81.According to the results of this study; students? sensitivity toward environment andenvironmental issues are not high, they have some misconceptions about some of theecological and environmental concepts. Furthermore, environmental knowledge of girls ishigher than that of boys at a significant level. Mothers? occupation cause significantdifferences on students attitude toward environment. Although student?s attitude towardenvironmental issues differs regarding age and number of siblings, attitude towardenvironmental issues doesn?t differ regarding geographical region, father?s occupation,parents? educational level, their house, families? economic status and whether the studentstook lesson about environment before. 100

Sağlıklı insan-doğa ilişkileri açısından çevre eğitimi, çevre ahlakı, çevre duyarlılığı ve çevre bilincinin önemi tartışılmaz büyüklüktedir. Bu makalenin öncelikli amaçlarının başında çevre bilincinin kavramsal çerçevesini belirlemek, çevre için eğitim ile çevre bilinci arasındaki etkileşimi irdelemek ve çocukların çevre bilinci düzeylerinin yükseltilmesinin gerekçelerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda bilinç, çevre bilinci ve çevre için eğitim kavramları tanımlanmaya ve irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca makalede aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: Niçin çevre bilinci ve çevre için eğitim bu denli büyük bir öneme sahiptirler? Neden çocukların çevre bilinci düzeyi yükseltilmelidir? Çevre bilinci düzeyleri hangi etkenler doğrul t usunda ve nasıl değişmektedir? Eko-bireylerin ve dünya yurttaşların şekillenmesinde çevre bilinci ve çevre için eğitimin işlev ve önemi nedir? Doğa ve insanlık bilinci ile dünya- vatan bilincinin kazandırılması neden çevre için eğitimin bir parçasıdır? The importance of environmental education, environmental ethics, environmental consciousness and environmental sensitiveness is indisputable for healthy human-nature relationships. The main purposes of this study was to clarify the conceptual reference of environmental consciousness and to investigate the inıcrrelation between education for environmen and envi ronınenıal consciousness and to take attention fort he need of raising children as having higher en vironmental consciousness levels. For these purposes the cancepts of conscious, environmental consciousness and education for environment were defined and the following questions were tried to be answered: "Why environmental consciousness and education for environment are so important?", ''Why do we have to improve the environmental consciousness level of children?", "Which factors effect environmental consciousness and how it differs?", "What is the function and importance of environmental consciousness and education for environmental for modification of ecoindividuals and world citizens?", "Why the improvement of nature-humanity and worldhomeland consciousness is a part of education for environment?"

2002-2003 öğretim yılında Bursa il merkezindeki 25 ilköğretim okulunda, çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik uygulamalı çevre eğitimi yapılmıştır. Öğretmenler tarafından birer ay süre ile işlenen beş ana tema için hazırlanmış olan etkinlikler dosyası okullara önceden gönderilmiş ve öğretim dönemi boyunca 21 ilköğretim okulunda 8789 öğrencinin katılımıyla 51 etkinlik yapılmıştır. Yapılan çalışma ile etkinliklere katılan ilköğretim öğrencilerinin çevre konularına dikkatleri çekilmiş, bu konuda düşünmeleri ve fikir üretmeleri sağlanmış olmasının yanında, okulların çevre eğitimi duyarlılığının istenilen düzeyde olmadığı saptanmıştır. In 2002-2003 academic year, an applied environment education had been given in 25 elementary schools which are located in central Bursa in order to increase environmental knowledge. 5 basic subjects had been thought by teachers, one month for each files of the activities, which were prepared for those subjects, had been sent to schools before hand. Throughout the academic year, 51 activities had been made in 21 elementary schools with attendance of 8789 students. With the studies made, elemantary school students who had attendend to the activities were attentioned to environment issues. They were forced to think about and come up with ideas. In addition, it has been seen that the sensitivity of the schools to environmental education is not in the desired level.

118

Bu makalede 1994 yılında Kuzey Kıbrıs'ta yapılan çevreye karşı tutum anketinin sonuçları verilmektedir. Araştırmanın hipotezine göre çevre bilinci ile yaş, eğitim düzeyi, yerleşim alanı, yerli veya göçmen olma ve cinsiyet değişkenleri arasında ilişki vardır. Çevreci tutum ve davranışların göstergeleri olarak da çevreci örgütlere üye olma, alış-verişe giderken yanına kendi alış-veriş torbasını alma, çevre dostu aerosoller kullanma ve boş şişelerin yeniden değerlendirilmesi alınmıştır. Ancak değişkenler arasında çoğunlukla anlamlı ilişkiler bulunamadığından, öne sürülen hipotez tümüyle doğrulanamamıştır. This article reports the results of an environmental attitude survey conducted in Northern Cyprus in 1994. It was hypothesized that there is a relationship between environmental consciousness and the variables of age, level of education, area of residency, origin and gender of the respondent. Membership in an environmental organization, habit of taking one's own shopping bag when going shopping, choosing environmentally friendly aerosols, and reusing the empty bottles were taken to be possible indicators of environmental attitudes and behavior among respondents. Since no statistically significant relationship was found in most of the cases, it was concluded that the hypothesis was not confirmed.

Bu makalede 1994 yılında Kuzey Kıbrıs’ta yapılan çevreye karşı tutum anketinin sonuçları verilmektedir. Araştırmanın hipotezine göre çevre bilinci ile yaş, eğitim düzeyi, yerleşim alanı, yerli veya göçmen olma ve cinsiyet değişkenleri arasında ilişki vardır. Çevreci tutum ve davranışların göstergeleri olarak da çevreci örgütlere üye olma, alış-verişe giderken yanına kendi alış-veriş torbasını alma, çevre dostu aerosoller kullanma ve boş şişelerin yeniden değerlendirilmesi alınmıştır. Ancak değişkenler arasında çoğunlukla anlamlı ilişkiler bulunamadığından, öne sürülen hipotez tümüyle doğrulanamamıştır. This article reports the results of an environmental attitude survey conducted in Northern Cyprus in 1994. It was hypothesized that there is a relationship between environmental consciousness and the variables of age, level of education, area of residency, origin and gender of the respondent. Membership in an environmental organization, habit of taking one’s own shopping bag when going shopping, choosing environmentally friendly aerosols, and reusing the empty bottles were taken to be possible indicators of environmental attitudes and behavior among respondents. Since no statistically significant relationship was found in most of the cases, it was concluded that the hypothesis was not confirmed. Publisher's Version

124

176