Search

Water verspillen is uit de tijd. De zuiveringsplicht dwingt ondernemers ertoe om de hoeveelheid spuiwater op hun bedrijven terug te brengen. Toch kan dat nog beter door het optimale rendement te halen uit de filters. Kleine aanpassingen aan de voorkant van de installatie hebben namelijk grote gevolgen voor het spuiwatervolume. Wie dit volume zo klein mogelijk kan houden, zal uiteindelijk ook flink kunnen besparen op de kosten voor zuivering.

Na vier teelten chrysant in een afdeling met hybride belichting, drie schermen en koeling ontstaat een levendige discussie onder telers, adviseurs en onderzoekers. In theorie ligt de weg open om in de toekomst vrij van fossiele energie te telen, maar het valt nog lang niet mee om de kwaliteit op een acceptabel niveau te krijgen.

Toename van de belichtingscapaciteit, nieuwe diffuse glassoorten en intensief schermen zijn ontwikkelingen die grote invloed hebben op de watergeefstrategie. Planten kunnen zelf heel goed hun welbevinden aangeven, als je maar van de juiste combinatie van metingen uitgaat. Een kleine bijscholingscursus kan net dat duwtje geven om het iets beter te doen.

Soms krijgen gewasbeschermingsmiddelen het stempel dat ze niet goed meer werken tegen ziekten of plagen. Bij nader inzien blijkt dan dat deze middelen niet altijd op de juiste plaats terecht komen, of niet goed worden opgenomen. Hulpstoffen kunnen in dat geval onmisbaar zijn mits je de juiste combinaties toepast. Soms neemt de opname zelfs zes tot acht keer toe.

Wanneer ga je vernevelen en wanneer zet je het scherm in? Het Nieuwe Telen aardbei is een flinke zoektocht, zo blijkt uit de eerste teelt. Resultaten uit andere gewassen zijn niet zomaar te vertalen naar dit gecompliceerde vruchtgewas. Bij ieder ander gewas kun je vruchtaanleg tijdens de teelt beïnvloeden, bij aardbei niet. Bovendien zit de kop van de plant niet bovenin het gewas, maar juist onderin. Dat is niet alleen erg interessant, maar ook ingewikkeld.

Jong en brutaal moet je zijn, om het bedrijf van je familie op z’n kop te zetten. Thomas Bunnik werkte en studeerde in het buitenland voordat hij terugkeerde op het ouderlijke nest. Daar is sinds zijn terugkeer organisatorisch veel veranderd. Zo’n verandering vraagt heel veel energie, maar het onderbuikgevoel is goed, vindt hij. Aan hem de vraag waaraan een zelfsturend model moet voldoen.

Na vruchtgroenten en snijbloemen is het de beurt aan potplanten om kennis te maken met Het Nieuwe Telen. Zamioculcas is gekozen als proefgewas. Een dubbel energiescherm in combinatie met een diffuus scherm moet zorgen voor optimale teeltcondities in de zomer en maximale energiebesparing in de winter. De proefnemers hopen dat deze klimaatstrategie positieve invloed heeft op het gewicht en de kwaliteit van de planten.

Meerlaagse teeltsystemen zijn in trek bij tulpenbroeiers. Het is dé manier om het rendement per vierkante meter te verhogen. Een belichtingsinstallatie moet het gebrek aan daglicht ondervangen. Bas Karsten zocht net zolang tot hij LED-lampen vond waarvan hij de lichtintensiteit en kleur kan regelen. Zo kan hij zijn kwaliteit gericht sturen, afhankelijk van klimaat en jaargetijde.

Je zou denken dat met de bouw van steeds sterkere kassen de gevolgen door stormen, windhozen of hagel minder heftig zijn dan pakweg dertig jaar geleden. Het tegendeel is waar. John Berghman ondervindt dagelijks dat ondernemers onderschatten hoe complex de wereld van de kassenbouw is. Bij calamiteiten staat er de volgende dag geen bataljon beglazers klaar om het dek te repareren. Dus kun je maar beter de allerbeste voorzorgsmaatregelen nemen.

Hoewel het energieverbruik in de gerberateelt meevalt ten opzichte van sommige andere gewassen, staat ook hier energiebesparing volop in de belangstelling. In het vierde onderzoek op rij is voortgeborduurd op de optimale verhouding tussen lichtsom en etmaaltemperatuur. Ditmaal kreeg het werken met een spouwscherm extra aandacht. Spelen met de bestaande belichtingscapaciteit door variatie in daglengte blijkt nog een ingewikkelde opgave.

Gaat het lukken om jaarrond aan de markt te zijn met kwalitatief goede komkommers? En welke middelen heb je daarvoor nodig? Sinds eind oktober groeien er hogedraad komkommers onder een hybride belichtingssysteem in Bleiswijk. Klimaatschermen ondersteunen het klimaat in de kas. De tweede teelt is van start gegaan.

Naast een bezoek aan vakbeurs HortiContact kunnen buitenlandse bezoekers deelnemen aan een tweedaags programma, waarin bedrijfsbezoeken en lezingen centraal staan. De eerste dag van het programma laat ze kennis maken met de teelt van tomaten, potplanten en rozen. Als het goed is hebben ze dan al een behoorlijke portie informatie opgedaan voordat ze uiteindelijk de beursvloer betreden.

De programmamakers van Kas als Energiebron zijn er duidelijk over: het grootste vruchtgroentegewas onder glas gebruikt nog te veel energie. Dat kan en moet beter en efficiënter. Tegelijkertijd levert Het Nieuwe Telen inzichten op die het klimaat bij het uiterste wortelpuntje tot bij de groeipunten in de kop van de tomatenplant verbeteren. Het raakvlak tussen doelstellingen en praktisch inzicht komt wel dichterbij.

De speciale strook zandgrond langs de Westlandse kust, die zich uitstrekt van Hoek van Holland tot voorbij Monster, is het territorium van Zülküf Yilmaz, beter bekend als ‘Zoef’. Een half jaar geleden heeft hij als eerste radijsteler in Nederland een hybride belichtingsinstallatie laten installeren. De eerste resultaten van het belichten bevallen hem goed.

Een gedeeltelijke aanpassing van het lichtspectrum bij de rozenproef beïnvloedt de takkwaliteit positief. Vorig jaar bleek namelijk dat de rozen, die onder 100% LED’s zijn geteeld, in de winterperiode minder van kwaliteit waren dan onder SON-T lampen. Een ingelaste spectrumproef gaf aanwijzingen dat lichtkleuren daarbij een rol spelen. Nu ondergaat de proefafdeling in Bleiswijk een verdere lichtmetamorfose en komt het ras Avalanche in het vervolgonderzoek naast Red Naomi te staan.

De hoge energiebesparing die onderzoeksinstellingen in hun proeven halen zijn niet direct een op een toe te passen in de praktijk. Een goede vertaalslag is daarbij belangrijk. Die kun je alleen maken door in de praktijk nieuwe apparatuur en klimaatomstandigheden te monitoren. Onderzoekers bieden daarbij de helpende hand. De pioniers van Het Nieuwe Telen beginnen op stoom te raken, maar de nieuwe strategieën en technieken mogen niet ten koste gaan van productie, kwaliteit en betrouwbaarheid.

Heel nauwkeurig bemesten en watergeven zijn niet alleen de sleutel om emissie te beperken, maar dienen voornamelijk als instrument om het gewas in topconditie te brengen. Want daar draait het uiteindelijk om. Barry Middelburg heeft de bovengrondse groei van zijn chrysanten goed onder controle en duikt nu dieper in de wereld van wortels en bodemleven. Een goede bodemanalyse helpt hem daarbij.

Het Nieuwe Telen toepassen in een teelt waar nog lang niet alle optimale groeiomstandigheden bekend zijn, is ronduit een uitdaging. Maar met de plantbalansen als uitgangspunt voor klimaatregeling blijkt ook een gewas als zamioculcas goed te reageren op het nieuwe teeltregime. Ook potplantentelers kunnen daarvan profiteren wanneer zij bereid zijn om hun vaste gewoontes iets los te laten.

Vlaamse tomatentelers zijn volop bezig om hun teelt te intensiveren. Twee bedrijven hebben vorig jaar de nieuwste generatie LED-tussenlicht modules laten installeren. Dit doen ze stapsgewijs om de investering te spreiden, maar ook om het effect goed te kunnen vergelijken met alleen toplicht. Het is opmerkelijk dat zij koers zetten op een nog beter product in het winterhalfjaar, waarbij ze productieverhoging als bonus meepikken.

Geloven in je eigen kracht. Dat thema staat centraal bij de familie Stolk. Vijfentwintig jaar geleden is het bedrijf al heel bewust de weg ingeslagen naar minder middelenverbruik en het toepassen van biologische bestrijding en biostimulanten. Het heeft niet alleen hun potanthuriums sterker gemaakt, maar ook een fundering gelegd voor een gezonde toekomst van hun bedrijf. Ontzorgen van klanten is een thema dat de broers Pieter en David dagelijks bezig houdt.

Sensors that map all the processes in the greenhouse. Drones that perform tasks in the right place in response to clear commands. New technologies are firing the imagination and getting us thinking about how we can improve our processes even further. The opportunities are endless – as long as the data is easy to keep track of.

Wasting water is so yesterday! The water treatment requirement that entered into force in the Netherlands at the beginning of this year is forcing Dutch growers to reduce the volume of drain water they discharge. But there is scope to reduce it even further by optimising filter output. Making minor adjustments at the front end of the system can have a significant impact on the volume of residual drain water. What’s more, keeping this volume as low as possible can ultimately save you a lot of money on the cost of water treatment.

Afgelopen belichtingsseizoen heeft tomatenteler Vereijken in een aantal proefrijen verrood modules onder zijn blauwrode tussenlicht gehangen. In vergelijking met de rest van de afdeling bleek dat de smaak van de vruchten hierdoor verbeterde. Waarom dat precies gebeurt, is nog niet duidelijk. Er zijn namelijk nog veel vragen over de invloed van verschillende lichtkleuren binnen het spectrum.

Don’t throw away your old shoes before you get new ones – that’s an adage the Dutch sweet pepper grower Stephan Persoon firmly believes in. Now he and his cultivation manager Roel Klapwijk are putting out feelers in the direction of Next Generation Growing, and instead of replacing the old screen fabric they decided to install a second climate screen under it. It took a while to work out how best to install it.

Crop protection products are sometimes unfairly labelled as losing their efficacy against pests or diseases. On closer investigation it becomes clear that these products don’t always end up in the right place or are not being taken up properly. In that case, adjuvants can be indispensable if you use them in the right combinations. Uptake can sometimes increase by as much as six to eight times.

If there’s one disease that’s the scourge of the cucumber world, it’s cucumber green model mosaic virus (CGMMV). But growers in the north-east Netherlands managed to rid their nurseries of this pernicious disease in just two years – by following a strict hygiene protocol devised by specialist Ron Peters. Despite initial scepticism, the concept has caught on right across the Netherlands and far beyond its borders.

Als de mussen dood van het dak vallen en de droogte in Nederland op zijn hoogtepunt is, neemt Aad van der Knaap de tijd voor een pittig gesprek. Hij vindt het hoog tijd om stil te staan bij de ontwikkelingen die de potplantenteelt nodig heeft. Die liggen volgens hem in nieuwe veredelingstechnieken, in vision-technology en in samenwerking tussen sterke familiebedrijven. Stilstand is achteruitgang, dus heeft hij het vizier naar voren gericht.

Micro-organismen en biostimulanten meegeven in het perskluitje, dat is het vroegste stadium waarin je een evenwicht kan opbouwen en jonge wortels weerbaar kan maken. Tot dit inzicht kwamen proefnemers bij Beyond Chrysant nadat zij in eerdere teelten alleen een laagje aanbrachten op de bodem in de kas. De resultaten zijn nog erg wisselend, maar een product op basis van biochar lijkt perspectief te bieden. De initiatiefnemers zijn voorzichtig positief.

Het Nieuwe Telen bij tomaat, maar dan weer een stapje verder. Zo mag je de jongste proefopzet in Bleiswijk wel noemen. Het is razend interessant wat er het komend belichtingsseizoen gaat gebeuren in deze grove trostomatenteelt, alleen al om het nieuwe substraatsysteem en de watergeefstrategie die op het programma staan. Met ‘ultra low haze’ glas, hybride belichting, maximale isolatie en actief ontvochtigen moeten de tomatenplanten wel helemaal in hun nopjes zijn.

Weerbaar telen is alleen mogelijk als je durft te vertrouwen op een systeem waar ziekteverwekkers en bestrijders naast elkaar leven. Dat accepteren de meeste telers wanneer het om biologische bestrijding gaat. Maar gaat het om bestrijden van schimmelziekten of virusaantastingen, dan ligt dit gevoelig. Tomatenteler Robert van Koppen is dit jaar over gegaan op een ecologische aanpak. Dat is spannend, maar tot nu toe gaat het goed.

Een bestaande rode roos en een nieuwe rode roos met meeldauwresistentie kunnen exact dezelfde uiterlijke kenmerken hebben. Alleen een goede toets maakt het verschil tussen die twee duidelijk. Toetsen behoort tot het dagelijks werk van Naktuinbouw. Dat gebeurt nu voornamelijk met de hand door kiemplantjes te besmetten. Maar de voortschrijdende veredeling vraagt om gelijkwaardige toetsen op DNA-niveau.

Een van de meest onzekere factoren van ondernemerschap is het optreden van een incident dat plotseling het voortbestaan van het bedrijf bedreigt. Dat kan een nieuwe en besmettelijke plantenziekte zijn, maar ook een probleem met de voedselveiligheid. Eens in de zoveel tijd gebeurt er iets waar je niet op was voorbereid. Het kernteam Risico- en crisismanagement Voedingstuinbouw coördineert dan de aanpak bij grote en kleine rampen en communiceert dat via TuinbouwAlert.

Higher lighting capacity, new diffuse glass types and intensive screening are developments that are having a major impact on irrigation strategies. Plants themselves can do a good job of telling us how well they are doing, as long as we start with the right combination of measurements. A short refresher course can give that little push to get even better results.

Een onderzoek met veel nadruk op het verzamelen van nieuwe kennis. Zo mag je het jongste project met bramen en frambozen bij Wageningen University & Research in Bleiswijk wel noemen. Over de teelt van zachtfruit onder glas is nog relatief weinig bekend, terwijl de consumentenvraag toeneemt. Er zit nog veel potentie in teeltoptimalisatie, vinden onderzoekers en telers. Onder de rook van het onderzoekscentrum doet een paprikateler ervaring op met deze ‘nieuwe’ teelt.

Hoe ontstaan er zachte vruchten in de aardbeienteelt? Telers weten uit ervaring dat dit gebeurt als de nachttemperaturen in het voorjaar niet laag genoeg zijn. Maar denken aardbeienplanten daar ook zo over? Het zou weleens de waterstress kunnen zijn als ze in de vroege morgen meer water verdampen dan opnemen. Het is een van de discussies die in het eerste onderzoeksjaar van Het Nieuwe Telen is gevoerd. Aardbeienplanten hebben nog lang niet al hun geheimen prijsgegeven.

Een perfecte chrysant telen is niet eenvoudig, weten ze in Bleiswijk. Maar ja, wat wil je? Chrysantentelers dragen een schat aan ervaring mee, die niet makkelijk is te evenaren. Toch is het bijzonder dat twee jaar onderzoek al zoveel informatie heeft opgeleverd, niet in de laatste plaats vanwege de enorme energiebesparing die is behaald. Iedere teelt gaat het een stukje beter, vinden de proefnemers.

De strijd tegen een aantal hardnekkige en ingrijpende virussen begint met een schone kas, voordat de jonge planten op het bedrijf komen. Hoe je ook poetst en schrobt, het is altijd mogelijk dat er nog ziektekiemen of resten van desinfectiemiddelen achter blijven. Gelukkig zijn er manieren om onzichtbare ziekteverwekkers op te sporen, maar op de allereerste plaats staat een goed plan van aanpak en een zorgvuldige uitvoering daarvan.

De markt verandert. We willen onze klanten een compleet pakket producten aanbieden. Onderzoeks- en ontwikkelingskosten zijn zo kostbaar dat we dat beter samen kunnen doen. Het is een greep uit de argumenten die bedrijven noemen bij samenwerking en fusie. Tijden veranderen en bedrijven spelen daarop in. Die vooruitgang maakt ze ook weer interessant voor jong, aanstormend talent. En dat is een mooie bijvangst.

Eén jaar na de start van het onderzoek naar Het Nieuwe Telen bij potplanten zijn de initiatiefnemers opgetogen over de vooruitgang die zij hebben geboekt. Niet alleen konden ze met 45% minder energie toe, maar de zamioculcasplanten waren ook vier weken eerder leverbaar. Toeval of trend? Dat moet komend jaar duidelijk worden.

In het onderzoek naar semi-gesloten teeltsystemen ligt de focus op het terugwinnen van latente energie. Met elektriciteit gevoede koelapparatuur in combinatie met warmtepompen komt de fossielvrije tuinbouw een stapje dichterbij. Het voorbereidende rekenwerk wijst al in die richting. Onderzoek naar robuuste teeltsystemen moet die theorie ondersteunen en bevestigen. Kleine doorbraken zijn er ook.

Jaarrond telen en daardoor het seizoen verlengen is de droom van iedere paprikateler. Daarom valt het tegen dat er nog geen echte doorbraak is met belichting bij dit gewas. Paprikaplanten laten zich lastig doorgronden, maar misschien speelt het aanbod van licht ook een rol bij de doorgaans onregelmatige plantbelasting. Onderzoek naar plantbalans in combinatie met belichting moet daarin meer inzicht geven.