Search

Dit rapport bevat een evaluatie van de rol van provincies bij de functiewijziging van landbouwgronden naar gronden met een functie natuur, als onderdeel van de omslag in het Natuurbeleid. Hierbij worden minder gronden voor natuur verworven voor beheer door terreinbeherende organisaties, en meer gronden door particulieren in beheer genomen. Via documentanalyse en interviews met provincies is geanalyseerd hoe ze deze omslag vormgeven en zijn conclusies getrokken over de kansrijkheid van de omslag. De verwerving van gronden door provincies is via gesprekken met Natuurmonumenten nader bestudeerd. De beleidsprestaties voor de functiewijziging van landbouw naar natuur blijven landelijk gezien achter bij de verwachting; dit kan mogelijk verklaard worden door een afwachtende houding van provincies voor particulier natuurbeheer met functiewijziging. Ook kan het aan een gering aanbod van grond te wijten zijn. Bij het vormgeven van de omslag hanteert elke provincie een eigen realisatiestrategie en ervaart andere knelpunten. Hieruit kan het verschil in beleidsprestaties echter niet worden verklaard. Trefwoorden: Provincies, Natuurbeleid, particulier natuurbeheer, evaluatie

Een verkennend onderzoek naar nieuwkomers in het landelijk gebied op basis van literatuur, data en gesprekken met sleutelpersonen in Reeuwijk en op Schouwen-Duiveland. De definitie van nieuwkomers is niet eenduidig. Nieuwkomers zijn nauw betrokken bij het verenigingsleven, maar zijn in het lokale beleid minder actief. De aanwezige natuur en landschap in gemeenten vormt een verbindend element tussen nieuwkomers en autochtonen. Gemeenten kunnen daar meer op inspelen. This report reviews an exploratory study of newcomers in rural areas on the basis of a literature study, analyses of data and interviews with key figures in Reeuwijk and Schouwen-Duiveland. The definition of 'newcomers' was found to be fairly different. Newcomers are involved in local societies and clubs, but are less involved in local policy. The municipalities' nature and landscape create ties between newcomers and the indigenous population. Municipalities could make more use of this potential.

Dit onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre artikel 6 Habitatrichtlijn ruimtelijke plannen in Nederland daadwerkelijk heeft belemmerd in of nabij Natura 2000-gebieden. Het onderzoek had betrekking op vergunningaanvragen in vijf Natura 2000-gebieden in Nederland vanaf 2000 tot voorjaar 2005. Aanvullend is een jurisprudentieanalyse verricht en is het besluitvormingsproces van drie van de in totaal 49 verkregen dossiers nader onderzocht.

Sinds enige decennia verandert het platteland van een productielandschap in de richting van een consumptielandschap. Het aantal agrariërs daalt en minder inwoners zijn economisch lokaal gebonden. Het grootste deel van de bevolking werkt in de steden. Verder zoeken stedelingen op het platteland een aantrekkelijke woonomgeving. Nieuwkomers gaan een groter deel van de plattelandsbevolking uitmaken en zetten een stempel op het buitengebied. De vraag wordt gesteld wat dit oplevert voor het landschap

Dit onderzoek analyseert kansen en knelpunten voor de ontwikkeling van groene diensten. Groene diensten zijn activiteiten op het gebied van natuur, water, landschap (inclusief cultuurhistorie) en toegankelijkheid die de kwaliteit van het landelijk gebied verhogen en die verder gaan dan waartoe de ondernemer wettelijk is verplicht. Voor de analyse is een theoretisch kader opgesteld, gebaseerd op de welvaartstheorie, institutionele economie en institutietheorie. Deze drie theorieën vormen de basis voor de empirische analyse, die uit twee praktijkcases (Groenfonds Midden-Delfland en Landschapsfonds Rond d’n Duin) en stakeholderinterviews bestaat. De empirische analyse geeft zicht op mogelijkheden en knelpunten bij financiering en realisatie van groene diensten. Groene diensten zijn een relatief nieuw fenomeen, waardoor de organisatie ervan nog behoorlijk veel tijd vergt. Tevens passen groene diensten niet altijd goed binnen bestaande nationale en internationale regelgeving. Hierdoor zijn de transactiekosten hoog. Private financiering komt moeilijk van de grond. Dit komt onder meer omdat groene diensten een gering financieel rendement hebben. Natuur en landschap zijn belangrijk voor de recreatiesector, maar deze sector ziet vooral de overheid als de verantwoordelijke voor de realisatie en beheer. Ook veel burgers en andere bedrijven kijken er op die manier tegenaan. Groene diensten lijken wat terrein te winnen op het gebied van sponsoring, giften en lidmaatschappen. Rood voor groen heeft potentie. De vraag naar groen wonen is groot en woningen in een mooie omgeving hebben voldoende meerwaarde om het groen te financieren. Rood voor groen is echter in hoge mate contextafhankelijk, kent weerstand met een culturele achtergrond en kan vaak moeilijk worden ingebed in de huidige regelgeving. Trefwoorden: groene diensten, financiering, welvaartstheorie, instituties.

Dit rapport vormt een naslagwerk bij de Natuurbalans 2006. Het geeft een overzicht van de gegevens die het LEI in opdracht van het Milieu- en Natuurplanbureau ten behoeve van de Natuurbalans 2006 heeft geïnventariseerd en geanalyseerd. De aandacht gaat daarbij uit naar veranderingen in het landschap tussen 1990 en 2005, met een focus op de dynamiek in grondgebruik en grondgebruikers in het landelijk gebied in de afgelopen 15 jaar. Trefwoorden: landschap, ruimtegebruik, dragers landelijk gebied, ontwikkelingen landelijk gebied.

Door de ruimtelijke druk vanuit de steden en toeristencentra dreigen plattelandsgebieden hun karakter te verliezen. In het RURBAN-project is in Finland, Frankrijk, Hongarije, Nederland en Spanje onderzocht hoe landelijke gebieden via ontwikkeling van publieke en private goederen en diensten van het platteland hun relatie met de steden kunnen versterken. Dit rapport vat de resultaten samen van de Nederlandse studiegebieden Oost-Zuid-Holland en de Zeeuwse Eilanden. Vaak zijn de directe stad-landrelaties beperkt. Deze worden versterkt als het gebiedsgerichte beleid zowel dorpen als (grote) steden beslaat en bij bestemmingswijzigingen financiële compensatie voor publieke goederen en diensten wordt gerealiseerd. Het aanbod van private goederen en diensten kan sterker inspelen op de stedelijke vraag en de ontwikkeling van de recreatieve infrastructuur, natuur en landschap.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een verkennend onderzoek naar de toepassing van natuurcompensatie. Het onderzoek is gebaseerd op bestaande literatuur en een aantal gesprekken met praktijkdeskundigen. Er is specifieke aandacht besteed aan effectiviteit en efficiëntie van natuurcompensatie. Ecologische aspecten zijn buiten beschouwing gelaten. Het onderzoek geeft een overzicht van bevindingen, leerpunten, knelpunten en kennisleemten ten aanzien van de doeltreffendheid van natuurcompensatie. This report describes an exploratory study into the application of compensation for nature. The study was based on existing literature and a number of interviews with field experts. Specific attention was given to effectiveness and efficiency of compensation for nature. Ecological aspects were not considered. The study provides an overview of findings, learning points, bottlenecks and knowledge gaps regarding the effectiveness of compensation for nature.

Aan de ontwikkeling en het behoud van natuur en landschap zijn kosten en baten verbonden. Er is vanuit diverse partijen behoefte aan inzicht in natuurkosten en -baten. Het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) heeft in 2003 de discussiegroep Platform Definitie Natuurkosten ingesteld, die zich richt op methodologieontwikkeling van verschillende soorten natuurkosten. In 2003 en 2004 is een aantal studies naar natuurkosten uitgezet. De studies van Boone et al. (2003) en Oltmer et al. (2004) zijn reeds afgerond. In deze studies wordt onder andere aandacht besteed aan het feit dat de natuurbaten niet altijd neerslaan bij de degene die de natuurkosten maakt en andersom.

Dit artikel beschrijft de moeilijkheden van decentrale overheden, zoals gemeenten, rond de interpretatie en de implementatie van de Flora en faunawet. De manier van interpretatie van deze wet kan bijvoorbeeld grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van industrie- en bedrijventerreinen. De decentrale overheden wensen een heldere wetgeving en een actiever beleid met betrekking tot de implementatie van de wet vanuit het ministerie van LNV.

It may be expected that a rise in the demand for rural goods and services (RGS) related to the green landscape, such as more quality and health products, accessible nature and leisure activities, forms an integral part of what is currently known as the quality of life. The aim of the Rurban project is to analyse the influence of urban processes on rural areas and to study how the development of RGS can contribute to the preservation of the natural and the cultural landscape of those rural areas.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wil een verdere verbetering van het soortenbeleid binnen alle bestuurslagen. Daartoe heeft het behoefte aan inzicht in de houding van decentrale overheden ten aanzien van de Flora- en faunawet (Ff-wet). Aan de hand van interviews is onderzocht welke elementen de houding van vertegenwoordigers van decentrale overheden ten aanzien van de Ff-wet beïnvloeden en hoe zij deze wet implementeren binnen de ruimtelijke ordening. Er is hoofdzakelijk met beleidsmedewerkers van gemeenten gesproken. Uit de gesprekken blijkt dat de natuurhouding vooral samenhangt met de mate van (on)zekerheid en (on)duidelijkheid die er binnen decentrale overheden heerst rondom de interpretatie en implementatie van de Ff-wet. Aanwezigheid van ecologische expertise en data, een duidelijk stappenplan hoe om te gaan met de inhoud van de Ff-wet, interactie vanuit LNV en betrouwbare berichtgeving in de media, zijn enkele aspecten die bij kunnen dragen aan een positieve houding ten aanzien van de Ff-wet.

Het Milieu- en Natuurplanbureau voert in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) eens in de vier jaar een toekomstverkenning uit: de Natuurverkenning. In 2006 staat de derde Natuurverkenning gepland om te verschijnen. In voorbereiding op deze nieuwe verkenning, wordt in dit rapport verslag gedaan van de oordelen die betrokken onderzoeker en gebruikers vellen over gebruik, proces en inhoud van de voorgaande Natuurverkenningen. Op basis van deze terugblik wordt vooruit gekeken: aandachts- en verbeterpunten komen aan de orde waar NVK3 zijn voordeel mee kan doen in de nabije toekomst. Trefwoorden: Natuurverkenning, scenario’s, beleidsonderzoek.