Search

Bu çalışma, erken dönem uyumsuz şemaların borderline kişilik bozukluğu (BKB) ile bipolar duygudurum bozukluğu (BB) üzerinde yordayıcı etkisinin olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla her iki bozukluğa ait şema boyutları elde edilmiş, daha sonra bu şema boyutları karşılaştırılarak bozuklukların şemalar açısından benzerlik ve farklılıkları tespit edilmiştir. Mevcut olan farklılıkların bozukluklar arasında ayırıcı tanı amacıyla kullanılıp kullanılamayacağı değerlendirilmiştir. Araştırma için gerekli olan verileri toplamak amacıyla klinik alandan 32 BKB tanısı alan, 30 BB tanısı alan toplam 62 kişiye ulaşılmıştır. Katılımcılara Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Borderline Kişilik Envanteri (BKE) ve Duygudurum Bozuklukları Ölçeği (DBÖ) uygulanmıştır. Elde edilen veriler üzerinde bağımsız örneklemler için t-testi yapılarak değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Analizler sonucunda cezalandırıcılık ve yüksek standartlar dışındaki tüm şema boyutları BKB tanısı alanlarda BB tanısı alanlara göre anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Şema Ölçeği'nden elde edilen bu sonuç, şema boyutlarının klinik alanda sıklıkla birbirine karıştırılan bu iki bozukluk için yordayıcı nitelikte olduğunu ve ayırıcı tanı amacıyla kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca BKB olanlarda BKE toplam puan sonuçları BB olanlara oranla anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Bu sonuç da BKE'nin BKB için tanı amacıyla kullanılabileceğini ve BKB'yi BB'den ayırt etmede işlevsel olduğunu göstermektedir. BKE sonuçları bu şekilde olmasına rağmen DBÖ puanlarının BKB olanlar ile BB olanlar arasında anlamlı olacak kadar farklılaşmadığı bulunmuştur. Bu sonuç DBÖ'nün bozukluklar üzerinde ayırt edici etkisinin olmadığını göstermektedir. Bulunan tüm bu analiz sonuçları bulgular kısmında ayrıntılı olarak açıklanmış, sonuç kısmında da mevcut literatür ışığında değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Bipolar Duygudurum Bozukluğu, Borderline Kişilik Bozukluğu, Şema Terapi. This study was conducted to specify whether early maladaptive schemas have a precursor impact on borderline personality disorder (BPD) and bipolar mood disorder (BMD). In accordance with this purpose, schema dimensions belonging to both disorders were obtained, the differences and similarities with regards to schemas were identified by compairing the dimensions of those schemas. It was evaluated whether the present differences can be used for the purpose of discriminative diagnosis among disorders.In order to collect data for the research, 32 participants, who were diagnosed as BPD and 30 participants, who were diagnosed as BMP, in total 62 participants were reached. Participants were applied Young Schema Quastionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3), Borderline Personality Inventory (BPI) and Mood Disorder Quastionnaire (MDQ). The relations between the variations were investigated on obtained data by applying t-test for independent samples. In consequence of the analysis, except for `punitiveness` and `high standarts`, all of the schema dimensions in BPD diagnosis areas were found substantially higher in comparison with BMD diagnosis areas. This finding obtained from Schema Quastionnaire result shows that schema dimension is such as predictor for those two disorders that is confused frequently in clinical area and can be used as definitive diagnosis. Additionally, it was found that the BPI results of the participants who had BPD were significantly higher than the participants who had BMD. This result indicated that BPI might be used for diagnosis of BPD and it is functional to distinguish BPD from BMD. Although BPI results were in this manner, it was found that MDQ scores did not become distinct as significant between the ones that had BPD and the ones who had BMD. This finding shows that MDQ is not a distinguishing factor upon disorders. All analysis results were explicated in the findings section, evaluated and discussed with literature in the results section.Key Words: Early Maladaptive Schemas, Bipolar Mood Disorder, Borderline Personality Disorder, Schema Therapy. 100

Yüksek lisans tezi., İrrasyonel düşünceler her insanda varolan bilişsel çarpıtmalardır. Zaman zaman artıp azalabilirler ve kişinin hayatına olan etkileri anlık ya da daha uzun vadeli olabilir. İrrasyonel düşüncelerin ruh sağlığı ile ilişkisi alanında yapılan çalışmalar sonucunda depresyon, anksiyete, bağımlılık, sosyal ilişkiler gibi birçok alanda olumsuz etkisi olduğu bulunmuştur. Araştırmalar genellikle ruh sağlığına olumlu ya da olumsuz etkisine odaklanmışlardır. Fakat irrasyonel düşüncelerin ruh sağlığını nasıl etkilediği yönünde araştırmalar kısıtlıdır. Bu çalışmanın amacı farkındalık ve öz-bilinçlilik kavramlarının irrasyonel düşüncelerin ruh sağlığına olan etkisinde aracı etkileri olup olmadığını araştırmaktır. Böylece, ruh sağlığını iyileştirmek amaçlı irrasyonel düşüncelere müdahale edilirken odaklanılabilecek kavramlar ortaya çıkacaktır. Araştırmanın örneklemi gönüllü 288 katılımcıdan oluşmaktadır. Bireylerin bi-lişsel çarpıtmaları, depresyon, farkındalık, ruminasyon, olumsuz duygu ve mut-lak gerçek ihtiyaç düzeyleri ölçülmüştür. Yapılan yapısal eşitlik modeli sonu-cunda irrasyonel düşüncelerin ruh sağlığı üzerinde etkisi olduğu, ayrıca farkın-dalık ve öz-bilinçlilik düzeylerinin irrasyonel düşünce ve ruh sağlığı ilişkisine aracılık ettiği/aracı bir rolünün olduğu bulunmuştur.

Yüksek lisans tezi.

Kişinin ruh sağlığındaki değişen özelliklerinin farkına varması, kişisel gelişim açısından önemli olduğu kadar depresyona karşı korunmayı da sağlar.Bu çalışmanın amacı, depresyonun devamında en önemli faktörlerden birisi olarak belirtilen depresyona tepki biçimlerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan Tepki Stilleri Ölçeği'nin kısa formunun Türkçe'ye adaptasyonunun yapılarak geçerlik ve güvenirliğinin belirlenmesidir. Türkiye'nin çeşitli illerinden gönüllülük esasıyla toplam 299 katılımcıya ulaşıldığı bu çalışmada, ölçek maddelerini uygun doldurmayan ya da çoğunu boş bırakan katılımcıların analizlere dahil edilmemesi sonucunda, 195'i (%67.7) kadın, 93'ü (%32.3) erkek olmak üzere toplam 288 katılımcı yer almıştır. Yaşları 16 ile 55 arasında değişen katılımcıların yaş ortalaması 26'dır.Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin orijinal faktör yapısının Türk kültüründen toplanan verilerle de desteklendiğini göstermiştir. Ayrıca Anova sonuçlarına göre Anksiyete, Depresyon ve Ruminasyon açısından yetişkinler ve ergenler arasında anlamlı farklılıklar belirlenmiştir. Mutlak Gerçek İhtiyacı açısından ise genç yetişkinler ve yetişkinler arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Anksiyete, Depresyon, ve Ruminasyon ergenlerde yetişkinlere oranla yüksek çıkmıştır. Mutlak gerçek ihtiyacı ise genç yetişkinlerde, yetişkinlere oranla yüksek çıkmıştır. Elde edilen sonuçlara göre yaş ilerledikçe sağlıksız düşünmenin ve duygudurum bozukluklarının azaldığını göstermektedir. The aim of this study is the continuation of depression that was developed to measure the response form one of the most important factors in making the validity indicated depression Response Styles Questionnaire short form of the Turkish adaptation and to determine its reliability. It is aware of the changing demographics in the person's mental health, as it is important for personal development, also provides protection against depression.Turkey's various provinces of voluntary participants is reached in this study with a total of 299, as a result of the scale items not included in the analysis of the participants left empty or most suitable filling, 195 (67.7%) women and 93 (32.3%) including men had received a total of 288 participants. The average age of participants ranging between the ages of 16 and 55 is 26 .According to ANOVA results in anxiety, Depression and Rumination in terms of significant differences between adults and adolescents were observed. In terms of absolute truth needs are significant differences between young adults and adults. Anxiety, Depression and Rumination was higher in those adolescents than adults. Absolute real needs in young adults is higher than adults. According to the results, age progresses unhealthy thinking and mood disorders are decreased. 68

Literatürde bağlanma ile depresyon arasındaki ilişkiye sıklıkla bakılmıştır. Ancak bu ilişkinin arka planında hangi mekanizmaların olduğu bilinmemektedir. Bu araştırmanın amacı: bu ilişkide dil kullanımı ile içgörünün aracılık etkisini incelemektir. Araştırmanın hipotezleri şu şekildedir: Ebeveyne Bağlanma (EB) ile depresyon arasındaki ilişkiye Dil ile Yaşantılar Arasındaki Boşluk (DİYAB) ve İçgörü değişkenleri aracılık etmektedir. EB ile içgörü arasındaki ilişkiye DİYAB aracılık etmektedir. DİYAB ile depresyon arasındaki ilişkiye içgörü aracılık etmektedir. Araştırmanın verileri İstanbul ve Sakarya illerinde 4 liseye gidilerek, 14-19 yaşları arasında 512 ergen bireyden toplanan anketlerden oluşmaktadır. Ankette bulunan ölçekler: Demografik Bilgiler, Ebeveyne Bağlanma, Kısa Semptom Envanteri (Depresyon alt ölçeği), DİYAB, BIPM (İçgörü alt ölçeği) 'dir. Söz konusu model, LISREL kullanılarak iki aşamalı yaklaşıma göre test edilmiştir. Son olarak, bu iki aracılık etkisi kadar güçlü olmasa da, içgörünün de DİYAB ile depresyon arasındaki ilişkiye kısmı aracılık etkisi gösterdiği, söz konusu değişkenler arasındaki ilişkinin (r = .68), bu aracılığın etkisi ile bir miktar düştüğü (β = .49) belirlenmiştir. Bu sonuçlar: EB değişkeni ile depresyon arasındaki ilişkide ergen bireylerin dil kullanımının önemine işaret etmekte, literatür desteği ile öngörüldüğü gibi, sağlıklı bağlanma figürlerinin ergenlerin dil kullanımını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Böylesi bir etki ise, hem doğrudan, hem de içgörü aracılığıyla depresyona katkıda bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler:Ebeveyne bağlanma, depresyon, dil kullanımı, içgörü Literatürde bağlanma ile depresyon arasındaki ilişkiye sıklıkla bakılmıştır. Ancak bu ilişkinin arka planında hangi mekanizmaların olduğu bilinmemektedir. Bu araştırmanın amacı: bu ilişkide dil kullanımı ile içgörünün aracılık etkisini incelemektir. Araştırmanın hipotezleri şu şekildedir: Ebeveyne Bağlanma (EB) ile depresyon arasındaki ilişkiye Dil ile Yaşantılar Arasındaki Boşluk (DİYAB) ve İçgörü değişkenleri aracılık etmektedir. EB ile içgörü arasındaki ilişkiye DİYAB aracılık etmektedir. DİYAB ile depresyon arasındaki ilişkiye içgörü aracılık etmektedir. Araştırmanın verileri İstanbul ve Sakarya illerinde 4 liseye gidilerek, 14-19 yaşları arasında 512 ergen bireyden toplanan anketlerden oluşmaktadır. Ankette bulunan ölçekler: Demografik Bilgiler, Ebeveyne Bağlanma, Kısa Semptom Envanteri (Depresyon alt ölçeği), DİYAB, BIPM (İçgörü alt ölçeği) 'dir. Söz konusu model, LISREL kullanılarak iki aşamalı yaklaşıma göre test edilmiştir. Son olarak, bu iki aracılık etkisi kadar güçlü olmasa da, içgörünün de DİYAB ile depresyon arasındaki ilişkiye kısmı aracılık etkisi gösterdiği, söz konusu değişkenler arasındaki ilişkinin (r = .68), bu aracılığın etkisi ile bir miktar düştüğü (β = .49) belirlenmiştir. Bu sonuçlar: EB değişkeni ile depresyon arasındaki ilişkide ergen bireylerin dil kullanımının önemine işaret etmekte, literatür desteği ile öngörüldüğü gibi, sağlıklı bağlanma figürlerinin ergenlerin dil kullanımını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Böylesi bir etki ise, hem doğrudan, hem de içgörü aracılığıyla depresyona katkıda bulunmaktadır.Keywords: Parental attachment, depression, language use, insight 71

Bu çalışmanın temel amacı, lezbiyen, gey ve biseksüel (LGB) bireylerde, bağlanma stilleri ile depresyon arasındaki ilişkide içselleştirilmiş homofobi ve öz anlayışın aracılık etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu yaşları 18-30 (X ̅=22.73, Ss=3.54) arasında değişen toplam 886 LGB (lezbiyen, gey ve biseksüel) birey oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYE II), Öz Anlayış Ölçeği, İçsel Homofobi Ölçeği (Geyler ve Biseksüel erkekler İçin), Lezbiyenler İçin İçsel Homofobi Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanmış Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında belirlenen modellerin test edilmesinde Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ve tahminleme yöntemi olarak En Çok Olabilirlik Metodu (Maximum Likelihood) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarında, erkek örneklemde kaygılı bağlanma ile depresyon arasındaki ilişkide içselleştirilmiş homofobinin kısmi aracılık etkisinin olduğu; öz anlayışın ise bu ilişkide aracılık etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Kadın örnekleminde ise kaçınmalı bağlanma ile depresyon arasında, öz anlayış ve içselleştirilmiş homofobi üzerinden bir dolaylı etkinin olduğu; kaygılı bağlanma ile depresyon arasında ise sadece içselleştirilmiş homofobi üzerinden bir dolaylı etki olduğu belirlenmiştir. Ulaşılan sonuçlar ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. The main purpose of this study was to investigate the mediating role of internalized homophobia and self-compassion in the relationship between attachment styles and depression among lesbian, gay and bisexual individuals. The participants of the study consisted of 886 LGB individuals whose ages range from 18 to 30 (X ̅=22.73, Sd=3.54). In collecting the data, Experiences in Close Relationships Inventory (ECRI- II), Self-Compassion Scale, Internalized Homophobia Scale (for Gay and Bisexual men), Lesbian Internalized Homophobia Scale, Beck Depression Inventory and Demographic Information Form developed by the researcher were used. Within the context of the study, Structural Equation Modelling (SEM) was performed to test the proposed models and Maximum Likelihood was implemented as estimation method. In the findings of the study, it was found that internalized homophobia partially mediated the relationship between anxious attachment and depression among men whereas self-compassion didn't play a mediating role in this relationship. On the other side, an indirect effect through self-compassion and internalized homophobia appeared in the relationship between avoidant attachment and depression while another indirect effect was found in the relationship between anxious attachment and depression among woman by means of only internalized homophobia. Results were discussed in the frame of relevant literature and suggestions were made. 135

Yüksek lisans tezi.

Yapılan bu araştırmada babası cezaevinde olan ergenlerin temel psikolojik ihtiyaçlarına ebeveynlerinden aldığı destek ile uyum düzeyleri arasındaki ilişkide biriciklik algısının aracılık etkisi incelenmiştir.Bu araştırma, İstanbul ilinde yaşayan 14- 18 yaş arası babası cezaevinde olan 100 ergenden oluşmaktadır.Bu çalışmada ergenlere, demografik soru formu , Reynolds Ergenler İçin Uyum Tarama Envanteri (REUTE), temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeği , kişisel biriciklik algısı(SOU) ölçeği uygulanmıştır.Toplanan veriler lisrel 8.51 programı ve Spss 22.0 programından yararlanılarak analizler yapılmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre babası cezaevinde olan ergenlerin temel psikolojik ihtiyaçlarına anne babalarından aldığı destek ile uyum düzeyleri arasındaki ilişkide biriciklik algısının aracılık etkisi olduğu görülmüştür.Yapısal eşitlik modeline göre analiz edilmiştir In This research,the effect was investigated the mediating role of sense of uniqueness between basic psychological needs and parental support, adaptation level for adolescents whose fathers are imprisoned.This research consist by 100 adolescent children of father in prison ages between 14-18 years old from Istanbul. In this research demographic question form, Reynolds adaptive Survey Scale for Adolescents, basic psychological needs scale, personel sense of uniqueness scale were Applied. The obtained results were analyzed on `lisrel 8.51 pragram`and `spss 22.0`The result of this research,they have been shown to have effect the mediating role of sense of uniqueness between basic psychological needs and parental support, adaptation level for adolescents whose fathers are imprisoned.Analyzed has been based ` Structural Equation Model ` 72

Yüksek lisans tezi.

Yüksek lisans tezi.

Yüksek lisans tezi.

Yapılan bu araştırmada Suça sürüklenen çocukların suç işleme nedenleri psikolojik olarak çeşitlik alanlarına bakılmış olup annelerinin çocuklar üzerinde suç işlemelerine etkisi incelenmiştir. Suç işleyen çocukların örneklemini İstanbul ilinde bulunan mahkeme kararı ile danışmanlık tedbiri alan suça sürüklenmiş 100 çocuk ile bu çocukların annelerinin katılımı sağlanmıştır. Veri toplama araçları olarak çocuklara demografik soru formu, Öz-Kontrol Ölçeği, Biricilik Ölçeği, Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği; annelerine ise Ontolojik iyi oluş ölçeği uygulanmıştır. Veriler SPSS 22.0 paket programından ve Lisrel 8.51 paket programından yararlanılarak analizler yapılmış ve sonuçlar elde edilmiştir. Edinilen bulgularla hipotez doğrulanmaya çalışılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, suça sürüklenen çocukların annelerinin ontolojik iyi oluş' u çocuğun öz kontrol düzeyi arasındaki ilişkide temel psikolojik ihtiyaçların ve biriciklik algısının aracılık etkisinin olduğu görülmüştür. This study was investigated the effects of deliquent the effect of something on mothers about the juvenile pushed to crime psychologically groomed at the various areas.In this research giving counseling measures who 100 juvenile pushed to crime and its involvement of its mother was provided.Demogrophic questionnaire, self-control scale, uniqueness scale, basic psychological needs scale, the weller being of its mother ontological scale was administered to children as data collection tools.SPSS 22.0 software packet and LISREL 8.51 software package made analysis ane the results were obtained.Hypothesis with the verities has been tred tp be confinmed.Accordig to veritie made as a reesult of research, it was seen that there were mediating effect of basic psychological needs and un,queness of perception on ontologically weller being of mothers of childeren juvenile pushed to crimein the relat,onship between the child's level of self-control. 81

Yüksek lisans tezi.

Yüksek lisans tezi.

Bu çalışmada, Öz-Belirlenim Kuramı (ÖBK) ile Akılcı Duygucu Davranışçı Kuram (ADDK) biraraya getirilerek, Akılcı Duygucu Öz-Belirlenim Ölçeği (ADÖB) olarak isimlendirilen bir ölçek ortaya konuldu. Araştırma sadece bir ölçek geliştirmesi olarak değil ancak iki kuramın ilerde birlikte değerlendirebileceği yeni bir psikoterapötik yaklaşıma öncülük etmesi beklentisi ile gerçekleştirildi. ADÖB'ün amacı temel psikolojik ihtiyaçlar olarak ÖBK'da belirtilen özerklik, yeterlilik ve ilişkili olma ihtiyaçlarının ışığında, ergenlik çağındaki çocuklarda akılcı olmayan inanışları ölçmektir. Maddelerin yazım aşamasında kuramsal temeller dikkate alınarak ölçeğin üç alt boyutu, özerklik ihtiyacı akılcı olmayan inanışları, yeterlilik ihtiyacı akılcı olmayan inanışları ve ilişkili olma ihtiyacı akılcı olmayan inanışları olarak adlandırıldı. ADÖB'ün 51 maddesinin psikometrik nitelikleri test edildi. Bu çalışma, klinik (N=220) ve klinik olmayan (N=383) örneklem üzerinde gerçekleştirildi. ADÖB'ün faktör yapısını, güvenilirliğini ve yapısal geçerliliğini değerlendirmek için dört çalışma gerçekleştirildi. Bu çalışmada, geçerlilik ve güvenilirlik analizleri araştırmanın hipotezini desteklemiş ve olumlu sonuçlar vermiştir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri üç faktörlü yapıyı işaret etmektedir. Eklerde rapor edildiği gibi, hem klinik olmayan hem de klinik örneklemde madde düzeyinde gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizleri, özellikle klinik örneklem veri setinde çok açık bir şekilde üç faktörlü yapıyı ortaya koymuştur. Güvenlirlik analizleri iç tutarlılık değerlerinin ölçeğin alt grupları arasında .76 ve .88 arasında değiştiğini göstermektedir. Test-tekrar test yöntemine dayalı güvenilirlik katsayıları ise özerklik ihtiyacı akılcı olmayan inanışları boyutu için .88, ilişkili olma ihtiyacı akılcı olmayan inanışları boyutu için .77, yeterlilik ihtiyacı akılcı olmayan inanışları boyutu için .91 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlar ADÖB'ün test-tekrar test güvenilirliklerinin yüksek olduğunu ve ölçeğin kararlı ölçümler yapabildiğini göstermiştir.Dış kriter geçerliliği çalışmasında ADÖB'ün şu ölçeklerle ilişkisine bakılmıştır: Reynolds'un Ergenler İçin Uyum Süreçleri Taraması Ölçeği (REİDTÖ), Duygu Durum Rahatsızlıkları Profili Ölçeği (DDRP), anne ve babadan algılanan Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği (TPİÖ). Sonuçlar ADÖB'ün bu üç ölçek ile orta ve yüksek derececede ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur. Araştırma sonuçlarına göre, ölçek, psikoterapi alanına ADDT ve ÖBK'nın kuramsal çerçevelerinin bir araya getirildiği farklı bir yaklaşımı önerebilir. In this study, Rational Emotive Behavioral Theory (REBT) and Self-determination Theory (SDT) brought together in order to develop a new scale operationalized as Rational Emotive Self Determination Scale (RESD). Purpose of research is not only to develop a scale but also to lead a new psychotherapeutic approach which would be an integration of REBT and SDT in future. The scale's aim is that among adolecsents, measuring irrational beliefs in the light of autonomy, competence and relatedness as basic psychological needs which underlined in SDT. The psychometric properties of 51 items of RESD was tested. The study conducted on clinical (N=220) and non-clinical (N=383) sample. Four studies were conducted to confirm the factor structure of the RESD, reliability of the scale and to assess its construct validity. In the study, in terms of the validity and reliability analyzes confirmed theoretical expectations and have yielded positive results. Results of exploratory and confirmatory factor analyses demonstrated that this scale yielded three factors. As reported in the appendix, both non-clinical and clinical sample of the resulting structures on the data item-level exploratory factor analysis, especially in the clinical sample data sets very clearly revealed the structure of the three factor structure. Reliability analyses showed internal consistency coefficient ranging from .76 to .88 among subscales. Test–retest reliability was conducted to examine the reliability of subscales showed that reliability coefficents are .88 for irrational beliefs of autonomy needs, .77 for irrational beliefs of relatedness needs and .91 for irrational beliefs of competence needs, which can be concluded the test-retest reliability of RESD was high. Test- retest analysis has provided sufficient evidence that RESD can make stable measurements.In order to confim its concurrent validity, RESD was tested with, first, Reynolds Adolescent Adjustment Screening Inventory (RAASI), Profile of Affective Distress (PAD), Basic Psychological Needs Scale (BPNS) which addresses need satisfaction of competence, autonomy, and relatedness from parents. The results showed that correlation between RESD and these three scales is ranging from medium to high. According to these promising results, the scale may suggest a different approach to psychotherapeutic field in the means of integrating both REBT and SDT theoretical frame works. 154

Bu çalışmada Erken Dönem Uyumsuz Şemaların depresyona olan etkisi ontolojik iyi oluş aracı değişkeni üzerinden incelenmiştir. Çalışma yaşları 18-30 arası değişen toplamda 252 kişiden oluşmakta olup bunlardan 56'sı erkek 196'sı kadın katılımcılardır. Şema depresyon ilişkisini ontolojik iyi oluş değişkeni aracılığı ile ölçmek amacıyla çalışmada, young şema ölçeği (YŞÖ-S3), Ontolojik İyi Oluş Ölçeği, Beck depresyon ölçeği ve kişisel bilgi toplama formu kullanılmıştır. Araştırmada ortaya atılan hipotezler araştırma verileri ile doğrulanmıştır. Yapılan yol analizine göre; 14 erken dönem uyumsuz şemadan, Sosyal İzolasyon, Onay Arayıcılık, Ayrıcalıklılık, Karamsarlık, Başarısızlık, Kendini Feda ve Duygusal Yoksunluk şemalarının hepsi ontolojik iyi oluş aracılığı üzerinden depresyonla ilişkili çıkmıştır. Ontolojik iyi oluş (Ontological Well-Being) faktörleri; Hiçlik (Nothingness), Harekete Geçme (Activation), Umut (Hope) ve Pişmanlık (Regret) da depresyonla ilişkili olup Pişmanlık ve Hiçlik baskın olarak belirleyici faktörler olduğu gözlenmiştir. Tüm sonuçlar ilgili literatüre göre tartışılmış, araştırma ve uygulamaya yönelik ileride yapılabilecek çalışmalar önerilmiştir. In the present study, The effect of early maladaptive schema to depression was examined through the mediation of ontological well being variable. The sample of the research consists of totaly individuals whose ages are ranging between 18 and 30 and those individuals are composed of 56 men and 196 women. In order to measure the relationship between early maladaptive schemas and depression through the mediation of ontological well being variable, Young Schema Inventory(YSQ-3), Ontological Well Being Inventory, Beck Depression Inventory and personal information questionnaire were employed. All hypothesis put forth in the research were supported by the findings obtained. According to path analysis, among from 14 early maladaptive schemas, Social Isolation, Approval Seeking, Entitlement, Negativity, Self-Sacrifice and Emotional Deprivation are related to depression through the mediation effect of ontological well being variable. whole ontological well being variables (Activation, Hope, Nothingness, Regret) were related with depression but it was observed that Regret and Nothingness variables were more determinative over depression. The findings, and their implications with suggestions for future research and practice, were discussed according to relevant literature. 81

Toplumu oluşturan kişilerin sosyal hayat içinde gelişimi ve bütünleşmelerini doğru bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için temel psikolojik ihtiyaçların belirlenmesi, bu ihtiyaçların doyurulması ve bütün bunlar olurken sosyal çevrenin bu eğilimleri ve davranışları desteklemesi gerektiği bilinmektedir. Araştırmanın amacı temel psikolojik ihtiyaçların partner tarafından karşılanma düzeyinin yaşam doyumu ve ilişki doyumuna katkısını belirlemektir.Araştırmaya en az bir senedir ilişki içerisinde olan 204 çift katılmıştır. Partnerlerden birine partnerinin temel psikolojik ihtiyaçlarını karşılama düzeyinin belirlenmesi amacıyla ''Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği'', diğer partnere de yaşam doyumunu belirlemek amacıyla ''Duygusal İyi Oluş Ölçeği'', ilişki doyumunu belirlemek amacıyla ''İlişki Değerlendirme Ölçeği'' kullanılmıştır.Araştırmaya katılanların ilişki doyumlarına ve yaşam doyumlarına, eşlerinin temel psikolojik ihtiyaçlarını karşılama düzeyinin katkısını belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Temel psikolojik ihtiyaçlardan özerklik ihtiyacının karşılanma düzeyi arttıkça ilişki doyumunun arttığı bulunmuştur (p

Yüksek lisans tezi.

Bu araştırma Khatena-Torrance yaratıcılık algı envanteri'nin Türkçeversiyonunu geliştirmek için yapılmıştır. Araştırmanın evreni 4.-7. Sınıf normal zekaseviyesine sahip çocukların devam ettiği okullarda eğitim gören üstün yeteneklitanısı konmuş (IQ=125, Dünya Sağlık Örgütü) çocuklar ile normal zeka seviyesinesahip çocuklar oluşturmaktadır ve örneklem grubu İstanbul ili Anadolu Yakası'ndaki500 normal zeka seviyesine sahip (Nkız=238, Nerkek=262) 80 üstün yetenekli (Nkız=30,Nerkek=50) toplam 580 çocuk bulunmaktadır.Örneklemi oluşturan 500 çocuğa Khatena- Torrance Yaratıcılık algı envanteriile kişisel bilgi formu, 80 üstün yetenekli çocuğa Torrance yaratıcılık testi, KhatenaTorranceyaratıcı algı envanteri, kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Khatena-TorranceYaratıcılık Algı Envanteri, `Ne tür bir insansınız (WKOPAY)` ve `Kendimhakkında birşeyler (SAM)` alt boyutundan oluşmaktadır.Güvenirlik çalışmaları kapsamında üstün zekalı ve normal zekalı gruplara içtutarlılık analizleri yoluyla güvenirlik sınaması yapılmıştır. İstatistiki olarak anlamlısonuçlar elde edilmiştir. Geçerlik kapsamında yapı geçerliği(madde toplam, maddehariç ve madde ayırt edicilik analizleri) yapılmıştır. `Kendim Hakkında Birşeyler`Güvenirlik analizi sonuçlarında iç tutarlılığın yüksek olduğu sonucuna varılmıştır(α=,891); `Ne Tür bir insansınız güvenirlik analizi sonuçlarında da iç tutarlılığınyüksek olduğu sonucuna varılmıştır (α=,844). Öte yandan Pearson analizi ilehesaplanan madde toplam ve madde kalan korelasyonları `Kendim hakkındabirşeyler` ve `Ne tür bir insansınız` alt boyutları için de anlamlılık (p

Bu araştırma Khatena-Torrance yaratıcılık algı envanteri'nin Türkçe versiyonunu geliştirmek için yapılmıştır. Araştırmanın evreni 4.-7. Sınıf normal zeka seviyesine sahip çocukların devam ettiği okullarda eğitim gören üstün yetenekli tanısı konmuş (IQ=125, Dünya Sağlık Örgütü) çocuklar ile normal zeka seviyesine sahip çocuklar oluşturmaktadır ve örneklem grubu İstanbul ili Anadolu Yakası'ndaki 500 normal zeka seviyesine sahip (Nkız=238, Nerkek=262) 80 üstün yetenekli (Nkız=30, Nerkek=50) toplam 580 çocuk bulunmaktadır. Örneklemi oluşturan 500 çocuğa Khatena- Torrance Yaratıcılık algı envanteri ile kişisel bilgi formu, 80 üstün yetenekli çocuğa Torrance yaratıcılık testi, KhatenaTorrance yaratıcı algı envanteri, kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Khatena-Torrance Yaratıcılık Algı Envanteri, "Ne tür bir insansınız (WKOPAY)" ve "Kendim hakkında birşeyler (SAM)" alt boyutundan oluşmaktadır. Güvenirlik çalışmaları kapsamında üstün zekalı ve normal zekalı gruplara iç tutarlılık analizleri yoluyla güvenirlik sınaması yapılmıştır. İstatistiki olarak anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Geçerlik kapsamında yapı geçerliği(madde toplam, madde hariç ve madde ayırt edicilik analizleri) yapılmıştır. "Kendim Hakkında Birşeyler" Güvenirlik analizi sonuçlarında iç tutarlılığın yüksek olduğu sonucuna varılmıştır (?=,891); "Ne Tür bir insansınız güvenirlik analizi sonuçlarında da iç tutarlılığın yüksek olduğu sonucuna varılmıştır (?=,844). Öte yandan Pearson analizi ile hesaplanan madde toplam ve madde kalan korelasyonları "Kendim hakkında birşeyler" ve "Ne tür bir insansınız" alt boyutları için de anlamlılık (p

Bu araştırmanın amacı mutlak gerçek ihtiyacının ‘gerçek beni aramak’ ve ‘davranışların arkasındaki nedenleri aramak’ olmak üzere iki boyuttan oluşan bir yapı olduğunu ortaya koymak ve yeni bir psikometrik ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın evrenini İstanbul, İzmit ve Ankara illerinde yaşayan, lise, üniversite ve yüksek lisans düzeyinde farklı fakültelerde eğitim görmekte olan öğrenciler ve en az lise ve üniversite mezunu farklı sektörlerde çalışan 18- 55 yaş arası katılımcılar oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, İstanbul Arel Üniversitesi Psikoloji Bölümü, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyoloji Bölümü, İstanbul Arel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve İstanbul Üniversitesi İşletme Bölümü son sınıf öğrencilerinden, Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü yüksek lisans öğrencilerinden, İzmit Özel Seymen Lisesi son sınıf öğrencilerinden, İstanbul Arel Üniversitesi, T.C. Merkez Bankası İzmit Şubesi ve Kocaeli Mimarlar Odası çalışanlarından random olarak seçilmiş toplam 785 kişiden ( 420 kadın ve 365 erkek) oluşmaktadır. Örneklemin demografik özelliklerini belirlemek için Demografik Bilgi Formu, katılımcıların mutlak gerçek ihtiyacı puanlarını belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen Mutlak Gerçek İhtiyacı Ölçeği (MGİÖ) uygulanmıştır. Ölçeğin geçerliğini test etmek için benzer ölçek geçerliği yöntemi izlenmiş ve katılımcılara Kısa Semptom Envanteri’ nin alt boyutları olan Depresyon ve Kaygı Alt Ölçekleri (Derogatis, 1992), Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği’ nin Kısa Formu (Sarı ve Dağ, 2007), Bilinçli Farkındalık Ölçeği (Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz, 2011), Düşünsel Geviş Getirme – Kendi Üzerine Düşünme Ölçeği (Tapnell ve Campbell, 1999) ve Benlik Kavramının Netliği Ölçeği (Campbell, Trapnell, Heine, Katz, Lavallee ve Lehman, 1996) uygulanmıştır. MGİ Ölçeği’ni geliştirmek için ilk olarak 24 maddeyi içeren bir madde havuzu oluşturulmuştur ve ölçek 5’li Likert tipinde derecelendirilmiştir. İlk olarak ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini ölçmek amacıyla pilot çalışma düzenlenmiştir. Elde edilen verilerin Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları hesaplanmış ve yapılan faktör analizi sonucunda faktör bileşenleri arasındaki farkları 0,25’in altında olan ve madde faktör yükleri 0,50’nin altında olan maddeler ölçek dışı bırakılmıştır. Kalan 14 madde yeniden ölçek haline getirilmiştir. Ayrıca, ölçeğin güvenirliğini test etmek amacıyla 30 kişilik bir örnekleme test-tekrar test çalışması uygulanmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliliğinin ortaya çıkarılması için Açımlayıcı faktör analizi (AFA), yapı geçerliliğini doğrulamak için Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) kullanılmıştır. Örneklem büyüklüğünün faktör analizi uygulanması için yeterli olup olmadığını test etmek için KMO ve Bartlett testleri uygulanmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen MGİ Ölçeği’ nin geçerliğini test etmek amacıyla benzer ölçek geçerliği yapılmış ve ölçeğin benzer ölçeklerle ilişkisine bakılmıştır. Ölçekler arası ilişkileri saptamak için Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizler sonucunda ölçeğin iki boyutlu bir yapı olduğu doğrulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, MGİ Ölçeği’nin ‘gerçek beni aramak’ ve ‘davranışların arkasındaki nedenleri aramak’ olmak üzere iki boyutlu bir yapı olduğu bulunmuştur. Ayrıca, MGİ’nin depresyon, kaygı, belirsizliğe tahammülsüzlük, kendi üzerine düşünme (KÜD) ve düşünsel geviş getirme (DGG) değişkenleri ile pozitif; benlik kavramının netliği ve bilinçli farkındalık değişkenleri ile ise negatif yönde anlamlı bir ilişkisinin olduğu bulunmuştur.