Search

Zdaniem autorów w dotychczasowych badaniach nad spuścizną Kartezjusza nie zostało jeszcze wystarczająco docenione znaczenie, pozostawionego przez Kartezjusza w postaci niedokończonej, tekstu L'Homme. Analiza tej rozprawy pozwala dostrzec, że dla Kartezjusza, czemu filozof ten dał wyraz zwłaszcza we wczesnym okresie swej działalności, priorytetowe były kwestie światopoglądowe, a w szczególności rozumienie człowieka i jego miejsca w rzeczywistości. Na podstawie przeprowadzonych analiz autorzy dochodzą do wniosku, że we wszystkich pracach Kartezjusza, nawet tych, które bezpośrednio nie odnoszą się do problematyki antropologicznej, a poruszają kwestie z zakresu fizyki, zawarta jest wizja człowieka, którą Kartezjusz naszkicował w L'Homme.

W 1874 r. do parafii ewangelickiej w Braniewie należało około 4 tys. wiernych, zaś w 1883 r. – 4,5 tys. Jej proboszczem w latach 1869-1888 był pochodzący z Nadrenii Johannes Löfflad. Dzięki jego inicjatywie erygowano na terenie tej placówki duszpasterskiej liczne ośrodki opiekuńcze. 10 listopada 1872 r. przedstawiciele parafii postanowili otworzyć w tym mieście sierociniec. W tym celu zawiązało się Ewangelickie Towarzystwo Opieki nad Sierotami, które miało zbierać fundusze na ten cel. Ostatecznie ofiarowano tej parafii niewielki dom na przedmieściach Braniewa, z przeznaczeniem na dom sierot. Poświęcenie tego ośrodka odbyło się 10 listopada 1873 r. Posiadał on jednak status instytucji prywatnej. W 1885 r. przeniesiono sierociniec do nowego budynku, po dawnym lazarecie wojskowym. Nadzór nad sierocińcem sprawował zarząd, zaś kierował nim nauczyciel o nazwisku Wulf. Z reguły przebywało w nim od 14 do 18 chłopców. Na utrzymanie tego ośrodka wychowawczego miejscowa wspólnota parafialna przekazywała rokrocznie 350 talarów. Wspierały go również stowarzyszenia kościelne i inne organizacje religijne.

Artykuł jest poświęcony zjawisku konkurencji. Prowadzona przez autorów analiza ma na celu ukazanie powiązań pomiędzy poszczególnymi faktorami, które składają się na zjawisko konkurencji. Autorzy skupili się także na ukazaniu roli zjawiska konkurencji w rozwoju społeczeństwa. Wyróżnili w analizowanym obszarze następujące pojęcia: przedmiot konkurencji, obiekt konkurencji, konkurencja, otoczenie konkurencyjne, rozwój społeczny (postęp), konkurencyjność indywidualna, systemy społeczne, materialne i idealne formacje, relacje konkurencyjne, walka konkurencyjna, rodzaje konkurencji, funkcje konkurencji. Natomiast wpływ konkurencji na rozwój społeczeństwa odnotowali w następujących funkcjach tego zjawiska: regulacyjnej, pośredniej, kontrolującej, generującej, pobudzającej i ochronnej. Z kolei z punktu widzenia kształtowania się porządku publicznego w społeczeństwie można wyróżnić kilka rodzajów konkurencji: współpracująca, rywalizująca, partnerska, konfliktowa i konfrontacyjna. Rola konkurencji w społeczeństwie jest zatem istotna, bowiem dzięki temu zjawisku dochodzi do redystrybucji ograniczonych zasobów społecznych, poprzez które odbywa się regulacja procesów społeczno-ekonomicznych, politycznych oraz kulturowych.

W artykule zwrócono uwagę na fakt, że ludzkość wchodzi obecnie w nową fazę dziejowego rozwoju. Miejsce słowa drukowanego (papierowych książek, czasopism itp.) w komunikacji międzyludzkiej coraz częściej zajmuje Internet. Autorzy zauważają, że zamiana ta skutkuje nowym, nieistniejącym wcześniej, poziomem socjalizacji człowieka, a ludzie otrzymują dzięki Internetowi nowe możliwości samorealizacji. Ponadto, dzięki globalnej sieci stale poszerza się wspólnota informacyjna, tzn. cała ludzkość staje się coraz bardziej społeczeństwem, którego członkowie bez trudu mogą znaleźć informacje o dowolnym wydarzeniu czy innym człowieku. Autorzy zwracają jednak uwagę, że rozwój technologii informacyjnych, w tym zwłaszcza Internetu, generuje także negatywne skutki. W porządku społeczeństwa informacyjnego każdy człowiek jest zagrożony niebezpieczeństwem utraty własnej tożsamości kulturowej, tzn. związku z rodzimą (regionalną, narodową itd.) wspólnotą.

W artykule przedstawiono stanowisko papieża Franciszka odnośnie do kwestii zmiany klimatu i problemów z nim związanych. Szczególną uwagę poświęcono encyklice Laudato si, którą Ojciec Święty Franciszek poświęcił problematyce ekologicznej i odpowiedzialności człowieka za środowisko, w którym żyje. Wskazano też, w jaki sposób w dokumencie papieskim zostały ocenione podejmowane przez różne podmioty działania na rzecz ochrony środowiska, a także omówiono wskazane przez papieża przyczyny zauważalnego obecnie kryzysu ekologicznego i przedstawiono działania, jakie Watykan proponuje, by przezwyciężyć ten kryzys. Papież Franciszek zaproponował tzw. ekologię integralną, wedle której człowiek zajmuje w świecie szczególną pozycję jako nowy paradygmat w staraniach ludzkości o ochronę otaczającej jej rzeczywistości. Z naciskiem podkreślono, że wszystkie podmioty społeczne, w tym także organizacje religijne, zostały przez Kościół rzymskokatolicki zaproszone do otwartego i uczciwego dialogu, mającego na celu znalezienie zadowalających rozwiązań problemu zmian klimatycznych.

Kongregacja Nauki Wiary w liście Iuvenescit Ecclesia, skierowanym do biskupów katolickich w czerwcu 2016 r., zwróciła uwagę na to, że istnieją wątpliwości odnośnie do tego, czy części zrzeszeń, mających w swej nazwie określenie „katolicki”, faktycznie przysługuje prawo do tego, aby się tym słowem posługiwać. Kongregacja przypomniała też, że zasadniczym elementem zrzeszeń katolickich winien być cel działania polegający na odpowiedzialnym uczestniczeniu w misji Kościoła. W artykule, mając na uwadze powyższe, a także na podstawie analizy regulacji normatywnych obowiązujących w prawie wewnętrznym Kościoła katolickiego oraz w prawie polskim, ukazano, jakie są zasady używania w nazwach instytucji, stowarzyszeń, klubów itp. przymiotnika „katolicki”.

W artykule podjęta została refleksja nad fundamentalnym zagadnieniem: jak być rodzicem w obecnej rzeczywistości pluralizmu wartości w wychowaniu. Autorka, wychodząc z założenia, że rodzice zawsze wpływają na rozwój swoich dzieci, podjęła próbę ukazania zarówno pozytywnych, jak i negatywnych oddziaływań rodziców w zależności od ich stopnia świadomości, poczucia odpowiedzialności i posiadanych kompetencji rodzicielskich. Zwróciła uwagę, że w pierwszej kolejności trzeba pielęgnować miłość małżonków, która jest fundamentem dobrych relacji z dzieckiem. Wychowanie realizuje się poprzez obserwowanie przez dziecko własnych rodziców. Pojęcie małżeństwa i rodziny dziecko tworzy na podstawie więzi istniejącej między jego ojcem i matką. Relacja rodziców musi ulegać wielokrotnym przemianom w miarę rozwoju dziecka. Rodzicielstwo wymaga umiejętności, które trzeba zdobywać, ucząc się nade wszystko dialogu jako podstawowej metody wychowawczej. Pielęgnowanie przez małżonków ich wzajemnej miłości i troska o wszechstronny rozwój ich dzieci powinny być realizowane dzięki łasce otrzymanej w sakramencie małżeństwa. Taka miłość jest fundamentem dla prawidłowego rozwoju osobowego dziecka i przygotowania go do realizowania w przyszłości podstawowego powołania do macierzyństwa i ojcostwa.

Artykuł jest poświęcony analizie porównawczej koncepcji idealnej tragedii przedstawionej przez Arystotelesa w Poetyce i dzieł Sofoklesa składających się na „trylogię tebańską” (Króla Edypa, Edypa w Kolonie i Antygony). W artykule najpierw zostały zarysowane najważniejsze dokonania Sofoklesa. Następnie został przedstawiony Arystoteles jako twórca idealnego modelu tragedii. Dalej, porównawczo ukazano Arystotelesowską koncepcję katharsis, będącą kluczowym elementem jego wizji idealnego utworu tragicznego i odpowiadające jej w dziełach Sofoklesa konstrukcje fabuły i charakterów postaci. Na podstawie przeprowadzonych analiz można dojść do wniosku, że Arystoteles nazwał i usystematyzował zasady, które Sofokles wcześniej od niego stosował na scenie teatru w celu doświadczenia przez widza katharsis, czyli wywołania i oczyszczenia oglądających z uczuć litości i trwogi. Ponadto, okazuje się, że zarówno w teorii Arystotelesa, jak i dziełach Sofoklesa z uczuciem litości jest związany układ zdarzeń tworzących fabułę tragedii, zaś z litością odpowiednio zbudowane charaktery.

Artykuł jest poświęcony kwestii, w jaki sposób i czym się kieruje człowiek (konsument), dokonując poszczególnych wyborów, które mają na celu maksymalizowanie osiąganych zysków. Problem jest analizowany w paradygmacie neoklasycznego modelu „homo œconomicus” („człowieka ekonomicznego”). Ukazany jest także historyczny rozwój tego modelu w kontekście koewolucji myśli społeczno-filozoficznej oraz ekonomicznej. Autorka zauważa, że neoklasyczny model „człowieka ekonomicznego” jest nabudowany na dwóch fundamentalnych założeniach. Po pierwsze, zakłada się, że człowiek (konsument) dysponuje wyczerpującą wiedzą odnośnie do cen towarów i usług, a także przewidywanych ich zmian w najbliższej przyszłości. Po drugie, zakłada się, że człowiek (konsument) zawsze dokonuje racjonalnych wyborów, przy czym racjonalność oznacza dążenie do maksymalizowania zysków i równocześnie minimalizowania strat. Autorka zauważa, że zgodnie z neoklasycznym modelem „homo œconomicus” wybory człowieka w obszarze ekonomii zmierzają zawsze do maksymlnego zaspokojenia potrzeb przy możliwie najmniejszych kosztach.

ÖZVahiy olgusu, sadece İslam dininin değil, İbrahimî dinlerin en temel meselesidir. Dinin temelini oluşturan vahiy, esasen farklı bir ontolojik alandan yani Allah’tan, farklı bir ontolojik varlık aracılığı ile farklı bir ontolojik alana yani peygambere yapılan bildirimin adıdır. Vahiy, ilk insana iletilen mesajla, beşeriyetin gündemine girmiştir. İlk insanla vahiy yoluyla kurulan bu iletişim, Allah’ın gerekli gördüğü zamanlarda gönderdiği elçiler aracılığı ile kelama dayalı olarak devam edegelmiştir. Vahiy olayının irdelenmesinde Şûrâ suresinin 51. ayetinin eksen alınmasının uygun olduğu görülmektedir. Söz konusu ayet ekseninde, Yüce Allah’ın yeryüzündeki beşeri ilişkiye müdahalesinin, tekvini ve teklifi vahiy olarak iki ana başlıkta ele alınması gerekmektedir. Tekvini vahiy yani doğrudan vahiy, Yüce Allah’ın takdiri, yaratması, fıtratın tasarlanması, düzenlenmesi ve ilham olarak gerçekleşmektedir. Teklifi vahiy ise kelama ilişkin bilişsel vahiydir. Teklifi vahyin, Yüce Allah’ın mesajını perde arkasından - ki bu sadece Hz. Musa’ya özgüdür - ve elçileri Cibril ve Peygamberler vasıtasıyla muhatap olarak tüm insanlara göndermesi olarak anlaşılması gerekmektedir.Anahtar Kavramlar: Allah, Vahiy, Peygamber, Cibril, İnsan, Elçi, İletişim, Levh-i Mahfuz.ABSTRACT(REVELATION IN TERMS OF ALLAH – HUMAN COMMUNICATION) The phenomenon of divine revelation is not only one of the fundamental issues of Islam but also of the other Abrahamic religions. The divine revelation underlies the religion, and essentially is the name of revelation which comes from a different ontological sphere, the God, via a different ontological creature, to a different ontological sphere, the prophet. The divine revelation came in the sight of humanity with the first message given to first human. This communication created with first human via the divine revelation had continued through the medium of messengers, which the God had sent when they were needed. Whenanalyzing the divine revelation, it is only proper to determine Shûrâ/51 as theaxis. In accordance with aforementioned verse, the divine intervention to earthshould be approached in two main aspects; takwini and taklifi. Takwini, akadirect divine revelation, occurs as judgment and creation of the God, Himdesigning and organizing the nature, and inspiration. As for taklifi divinerevelation, it is the cognitive revelation related with kalam. Taklifirevelation is understood as the message of the God to all humanbeings, which iseither transmitted from behind the curtain –pertains to Prophet Moses- or viaHis messengers Gabriel and Prophets. Allah, Revelation, Messenger, Gabriel, Human, Delegate, Communication, Lawh-i Mahfuz.Keywords, (150-250 words) and keywords (5-7 keyword) in the input above

Bu makalenin amacı, Avrupa’da son zamanlarda artış gösteren İslamofobi ve Anti-İslamizm bağlamında Müslümanlara yönelik İslam karşıtı söylemlerin Norveç toplumundaki yansımalarını analiz etmektir. Bu çerçevede çalışmada, yakın tarihsel zemin dikkate alınarak önce Norveç’te ifade ve din özgürlüğü konusu ele alınmış, akabinde İslam’ın nasıl algılandığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha sonra İslamofobi’nin genel perspektiften tarihsel gelişimi üzerinde durularak, Norveç’te ırkçı ve dışlayıcıcı İslam karşıtı söylemler ve bunları besleyen sosyo-politik unsurlara dikkat çekilmiştir. Bu söylemler ile Norveç toplumunu derinden etkileyen “2006 Karikatür Krizi” ve “2011 Berwick Terör Saldırısı” gibi iki önemli olay arasındaki bağlantılar üzerinde durulmuş, her bir olayın Norveç toplumundaki etkileri ve Müslümanlara yönelik yansımaları incelenmiştir.

Şihabeddin Sühreverdî (Şeyh Maktul, ö. 587/1191) Hikmetü’l-işrâk’ın (Aydınlatmanın Felsefesi) adlı eserinin meşhur bir bölümünde, Meşşâîlerin takipçileri olarak atıfta bulunduğu nispet ettiği, varlığın, somut ve hâricî dünyada (fi’l-a‘yân) şeylerin özüne ya da mâhiyetine eklenen bir şey (ma‘nen zâidün ‘alâ) olduğu şeklindeki öğretiye itiraz eder. Sühreverdî, bunun aksine, varlığın, sırf aklî olan bir şeye ilişkin tasavvurlar (i‘tibârât) arasında yer aldığını ifade etmektedir. Sühreverdî’nin yaklaşımı, kısmen varlığın enfüsî tabîatında ısrarı nedeniyle, Molla Sadrâ ve kendilerini varlığın asâletini (asâletü’l-vücûd) savunlar olarak gören İslam metafizik ekolünün diğer üyeleri tarafından, sonraki dönemde mâhiyetçi veçhe şeklinde değerlendirilmiştir.Sühreverdî’nin bu bağlamda kullandığı “Meşşâî takipçileri” ifadesi, modern yorumcuların yanı sıra ortaçağ yorumcuları tarafından da, genellikle, Fârâbî’ye ve özellikle de İbn Sînâ’ya işaret etmektedir. Genel anlamda bu, gerçekten makuldür. Neticede Sühreverdî “bazı meşşâî takipçilerinin, bütün metafizik yaklaşımlarını varlık üzerine inşâ ettiklerini” (enne ba‘da etbâ‘i’l-meşşâîn benav külle emrihim fi’l-ilâhiyyâti ‘ale’l-vücûd) dile getirdiği bağlamda, varlığın dış dünyada bizâtihî gerçekliğe sahip olduğu fikrine karşı çıkmaktadır. Bu ifade en azından, bir dereceye kadar, el-İşârât ve’t-tenbîhât (İşaretler ve Uyarılar) adlı eserinin dördüncü namatının (Varlık ve İlletleri Hakkında) son bölümünde, yalnızca varlığa istinâd etmesi nedeniyle, hareket üzerinden Tanrı’nın varlığı ispat eden –örneğin Aristotales’in, geriye doğru sonsuz hareket eden ve ettiren şeylerin imkânsızlığına dayanan Hareket Etmeyen Hareket Ettirici’nin gerekliliği gibi- delillerden daha üstün yeni bir delil (yani burhân-ı sıddîkîn) üreten İbn Sînâ’ya işaret ediyor olmalıdır. Varlığın bize zayıf bir temel sunması nedeniyle Sühreverdî, başka bir yöne yönelmemiz ve ışık (nûr) formulasyonuna dayanan alternatif bir metafizik temel oluşturmamız gerektiğini ileri sürmektedir.

System szkolnictwa wyższego na Ukrainie reguluje ustawa O szkolnictwie wyższym z 2002 r., w 2014 r. została ona znowelizowana i ta obowiązuje do dziś. W jej ramach określono nową politykę państwa w sferze edukacji, wypracowano nową strukturę szkolnictwa wyższego oraz zawarto zalecenia w odniesieniu do programów nauczania i ich wdrażania. Podjęto też decyzję o przebudowie sieci szkół wyższych i nową ich typizację, a także nadanie uczelniom większej autonomii w wielu zakresach. Największe problemy ze szkolnictwem wyższym wiążą się z sytuacją w regionie Krymu i Donbasu, bowiem wielu studentów i nauczycieli nie może kontynuować pracy i nauki w macierzystych uczelniach. Stąd podjęto decyzję o przetransferowaniu uczelni do innych miast. Nie są to przedsięwzięcia krótkotrwałe i łatwe. Autorzy, analizując ten problem, podkreślają, że sytuację przeniesionych (ewakuowanych) uniwersytetów zawsze należy rozpatrywać z perspektywy dwóch miast: tego, z którego uczelnię ewakuowano i tego, do którego została ona przeniesiona. W tym procesie zaangażowanych jest wiele osób, ale o ile w niejednym przypadku można ocalić zasoby materialne uczelni, trudniej jest zadbać o pojedynczego człowieka. Autorzy zauważają, że de facto nawet przy najbardziej sprzyjających okolicznościach niemożliwa jest pełna integracja uczelni po przeniesieniu w nowe miejsce, nawet jeśli wcześniej była ona spójnym organizmem. Jednak w obecnej sytuacji jest to jedyna i właściwa droga, umożliwiająca podjęcie studiów i utrzymanie miejsc pracy. Swoje analizy autorzy oparli na przeprowadzonej w 2018 r. ankiecie ze studentami z sześciu przeniesionych uczelni wyższych. Zasygnalizowane przez autorów problemy dotyczą w rzeczywistości aż 18 uniwersytetów i kilku instytucji naukowych, czyli około trzech i pół tysiąca pracowników naukowych i pedagogicznych oraz prawie czterdziestu tysięcy studentów.

W artykule przedstawiono zagadnienie relacji międzykulturowych na wybranych przez autora przykładach spotkań w codziennych sytuacjach pomiędzy tubylcami żyjącymi w zasadniczo katolickim społeczeństwie, w którym model życia rodzinnego oparty jest o zasady ewangeliczne, a przybyszami, dla których chrześcijańskie wzorce kulturowe są zazwyczaj obce. Autor opracowania dochodzi do wniosku, że każda zachodząca relacja między tymi dwoma podmiotami jest nie tylko wyjątkowym doświadczeniem, ale także okazją do kulturowego wzbogacenia się katolika oraz zweryfikowania przez niego swych przekonań kulturowych. Autor zauważa, że zarówno postawy, które sprzyjają owocnemu kontaktowi (np. otwartość, pokora, duch dialogu), jak i czynniki go utrudniające (np. nietolerancja, podejrzliwość wobec obcych) wynosi się z rodzinnego domu. Stąd należy dołożyć wszelkich możliwych starań, aby młodzi ludzie uczeni byli w rodzinnym domu postaw pożądanych z punktu widzenia właściwie ukształtowanych relacji pomiędzy przedstawicielami różnych kultur. Jednocześnie autor wskazuje, że kierunek działań, jakie powinny zostać podjęte dla ukształtowania przez katolików własnych odniesień do przedstawicieli niekatolickich kultur, wyznacza wiele oficjalnych dokumentów Kościoła rzymskokatolickiego. Jednym z najważniejszych wśród nich jest dokument Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego i Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów „Dialog i przepowiadanie” (1991). Sumując przeprowadzone analizy, autor podkreśla, że harmonijne życie w społeczności wielokulturowej nie jest sprawą kompetencji, ale jest uwarunkowane budowaniem - w szczególności już w rodzinnym domu - właściwych postaw, które gwarantują otwartość i empatię wobec innego, a zwłaszcza obcego kulturowo człowieka.

W artykule autorzy przedstawią nieznane fakty z życia i działalności politycznej Kazimierza Marii hr. Szeptyckiego, znanego jako o. Klemensa, błogosławionego Kościoła katolickiego i Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, ukraińskiego duchownego. Badacze analizują jego zaangażowanie na rzecz lobbowania interesów Galicji, której był przedstawicielem w parlamencie austriackim (w latach 1900–1907) jako poseł ziemi przemyskiej do Izby Posłów, a także członek Koła Polskiego. Analizując protokoły obrad parlamentu oraz ówczesną prasę udało się częściowo zrekonstruować portret polityka, nazwanego na początku XX w. „największym obrońcą interesów kraju w Wiedniu”.

The Thesis states Global Terrorism, is a global project that has no direct place or time is an interesting approach. Although the reason of terrorism has been come down to difference between civilizations and religions; that is not the case. Another reason which is argued is that Muslims are unable to integrate into Western societies. However this is not unique to Muslims, it is also a problem for non-Muslim immigrants. Another problem is whether Islam is compatible with democracy or not. Most of the Islamic countries have despotic and oppressive regimes which are economically, politically and socially unstable. However this has nothing to do with Islam. Hundreds years of colonization did not let democratic values and institutions to develop in these countries. Lack of non-governmental organizations in Islamic world; caused these countries to become either a secular despotic or an Islamic oppressive regime. Both situations create an environment for radical groups to exist. To eradicate terrorism, one has to look for its political and economical reasons. The despotic regimes in Islamic countries have to be removed and United States and other Western countries should change their mentality while dealing with terrorism.

Mu‘tezile Kelâm fiziğinde tab‘ teorisi ayrı bir öneme sahiptir. “Doğa Ehli” denilen Mu‘tezile bilginlerini, ezelî tabiat fikrini benimseyen ateist natüralistlerden ayırmak gerekir. Tab‘ teorisi, varlığın özüyle ilgili bir problemdir. Bu teori, canlı ve cansız varlıkların yapısıyla ilişkilidir. İnsanın huyu ve mizacı söz konusu olduğunda tab‘; cisimlerin yapısı söz konusu olduğunda da tabiat sözcüğü kullanılır. Özellikle Mu‘tezile’nin Basra ekolü, insanın özgürlüğünü vurgulamada tab‘ teorisine ağırlık vermiştir. Onlar tab‘ teorisini; bilgi, fiil, metafizîkî, ahlâkî ve âhiretle ilgili birçok konuya uygulamışlardır. Mu‘tezile kelamcılarının savunduğu tabiat/doğa, Allah’ın insan ve cisimlerin tabiatına yerleştirdiği bir güçtür. Gerek canlılarda ve gerekse cansız maddelerin özünde bulunan tabiat, Allah’tan bağımsız değildir. Ne var ki Mu’tezile’nin Basra ekolünden Muammer, Câhız gibi bazı âlimlerin zorunlu doğal nedensellik fikrini savunmaları, bazı metafizik konuların yorumunda sorun oluşturmuştur. Cennet ve cehennemin kendi ehlini tabiatları gereği kendilerine çeker iddiaları bunlardan birisidir. Eğer böyle olsaydı, bir mü’minin sürekli dualarında “cehennemden korunma ve cennete girme” isteğinde bulunmaları bir anlam ifade etmezdi. Bu konuda Nazzâm ve Kâdî Abdülcebbâr gibi Mu‘tezile âlimleri daha ölçülü hareket etmişlerdir. Nazzâm, tabiat teorisini ilahi kudretten bağımsız görmezken, Kâdî Abdülcebbâr ise, bu konuda tab‘ teorisini putperestçe görür, tab‘ yerine itimat sözcüğünü kullanmayı tercih eder. Esas olan, canlı ve cansız varlıkların özünde tabiat vardır. Bu tab‘ cansız varlıklarda zorunlu, canlı varlıklarda ise zorunsuzdur. Tab‘, fiilin meydana geldiği mahal ile ilgilidir. Kesb ise, Mâtürîdî kelamında yaratma yönünden Allah’a, kazanma yönünden insansa nispet edilir. Bu sebeple, tab‘ düşüncesini yaratanın Allah olduğunu bilmek, insanın tab‘ından kaynaklanan eğilimini irade özgürlüğü bağlamında değerlendirmek gerekir.

Öz (150-250 kelime) ve yukarıdaki kutucuğa anahtar kelimeler (5-7 kelime)İngilizce öz ve anahtar kelimeler de aynı sınırlar çerçevesinde yazılmalıdır.Öz Fanatiklik, doğru düşünceyi, sorgulamayı, eleştiriyi, hoşgörü ve hürriyeti sınırlandıran bir eğilimdir. İtiraz etmeyen, eleştiri ve fikri münakaşaya dayanma gücü olmayan ve telkin edileni koşulsuz kabule odaklanan bir oluşumun, doğruyu yanlıştan ayırt edebilme ve kendisine iletilen bilgiden şüphe duyma yetisi kaybolmuştur. Dini bir örgütlenme biçiminde mutlak itaat iman ile eşitlenmiş ise irade ve eylemlerin tek bir iradenin kontrolü altına girmesi de kaçınılmazdır. Bu sebeple düşünüp algılama yetisinden yoksun kült yapılar için sadece kesin gerçekler ve katî yanlışların olduğu malumdur. Kendi ideolojisini mutlak hakikat kabul eden buna karşın diğerini ötekileştirerek fikirlerine doğruluk payı vermeyen, tahammül de edemeyen bir oluşumun ahlakî ve erdemli bir toplum oluşturması zordur. Oysa bir bilgi, doğru bir şekilde seçilir, sorgulanır, değerlendirilir ve düşünceye dönüşürse yargılama gücü yüksek makul bireylerden oluşan bir toplum inşa edilebilir. Nitekim insanoğlu, ahlakî ve düşünsel gelişimini sürdürdüğü sürece tevhit akidesi, fikrî ve kalbî tahriften korunacak ve daha da fazla evrensel bir kabule yatkın hale gelecektir. Bugün İslam dünyasında şahit olunan bozuk itikâdî düşüncelerin ortak karakterinin ise dinin asıllarını bilmeme, başkalarını kölece taklit, aklı uyuşturma ve hakikatin tekelciliğini yapma olduğu aşikârdır. Bu itibarla makalemizde, bireyin düşünsel gelişimini engelleyen fanatizm olgusunu ve eleştiri yeteneğinden yoksun kült yapıların ne denli tahrif edici bir güç olduğunu irdelemeye çalışacağız. Anahtar Kelimeler: Fanatizm, Kült, Örgütlenme, Eleştiri, Düşünce, Dinî. Fanaticism Fact and Criticism on Being without Criticism in Religious Cult Structures AbstractFanaticism is an inclination that limits correct thought, questioning, criticism, tolerance and liberty. An entity, which doesn’t object to, can’t bear criticism and mental arguments and focuses on unconditional acceptance to what is commanded, has lost the ability to distinguish right from wrong and be doubtful of the information transmitted. Freedom and actions would be inevitably under control of single command if absolute obedience in the form of a religious organization has been come up to faith. For that reason, it is obvious that only certain facts and absolute mistakes are available for cult structures devoid of the ability to think and comprehend. It is difficult for an entity to create a moral and virtuous society since it considers its ideology as absolute reality but it marginalizes other one, doesn’t justify thoughts of the others and can’t tolerate them. Whereas, a society consisting of logical individuals who have high level of jurisdiction could be built if information is selected, investigated and evaluated properly. Hence, oneness belief would be kept safe from intellectual and spiritual manipulation and would become prone to a much more universal acceptance as long as people maintained their moral and intellectual development. Today, common characteristic of wrong thoughts of belief witnessed in Islamic world is obviously being unfamiliar with fundamentals of the religion, imitating other people like a slave, deadening the mind and monopolizing the truth. In our article, in this respect, we will try to analyze both fanaticism phenomenon that prevents intellectual development of the individual and how a falsifying power is those cult structures deprived of criticism skill. Keywords: Fanaticism, Cult, Organization, Criticism, Thought, Religious.

İbâziyye hicrî birinci yüzyılda neş’et eden ilk kelâm fırkalarından birisidir. Birçok makâlât türü eserde İbâziyye’nin, Hariciliğin en mu’tedili ve günümüze ulaşan tek kolu olduğu ifade edilmektedir. Buna rağmen ilk dönem İbâzî âlimlerden günümüz İbâzîlerine kadar birçok kişi, İbâziyye’nin Haricî bir fırka olmadığını savunmaktadır. İbâzîler şirk ve isti’raz gibi bazı konularda Haricilerden farklı görüşlere sahip olmakla birlikte, iman-küfür, tevellâ-teberrî, imâmet, vb. birçok konuda ise Haricîlerin görüşlerine benzer görüşleri savunmaktadırlar. Bu çalışmamızda bizzat İbâzî kelâm metinlerinden hareketle İbâzîlerin Haricî bir fırka olup olmadığını irdelemeye çalışacağız.

Özet Şii-İmamiyye’nin usûlde Mu’tezilenin etkisinde kaldığı iddiaları, hicri dördüncü asırdan itibaren dile getirilmektedir. Buna karşılık usûlî düşüncenin ilk mümessili sayılan Şeyh Müfîd’den itibaren mezhep içinden yükselen sesler bu iddiaları şiddetle reddetmişlerdir. Biz bu çalışmada Mu’tezile kelamına sistematik hüviyet kazandıran ve yazdığı eserlerle Mu’tezile kelamının bugüne ulaşmasında büyük pay sahibi olan Kâdî Abdülcebbâr ile İmamiyye’nin kelam düşüncesinin istikrar bulmasında ve Şeyh Müfîd’le başlatılan usûlî yaklaşımın benimsenip yaygınlaşmasında büyük bir yeri olan Ebû Ca’fer et-Tûsî arasında adalet ilkesi üzerinden bir karşılaştırma yaparak, söz konusu iddiaların ne kadar sübut bulduğunu tespit etmeye çalıştık. Kısmi farklı izahları bir kenara bırakırsak, adalet ilkesinin ispat ve yorumlanmasında iki kelamcı arasında kayda değer bir farklılığın olmadığı görülmektedir. Abstract The claim that the Shi’i Imamite thought is heavily influenced by the Mu’tazilite outlook has been alleged since the fouth century of hijra. However, beginning with Shaikh Mufid, the first representative of the Usuli branch of Shi’a, the Shi’is vehemently denied this allegation. In this article, this issue is dealt with by making a comparison between the idea of Qadi Abd al-Jabbar, the prominent Mu’tazilite scholar who made a major contribution to the consolidation of the schools’ theaching and that of al-Tusi, who also made a contrubitued to the integration of the Shi’ite kalam and the spreading of the usuli approach initiated by Shaikh Mufid. Leaving aside the differences in deatil, it seems that there is no noteworthy difference between their approcah to the issue of justice. Key Words: Qâdî Abd al-Jabbâr, Abû Ja’far al-Tûsî, Husn-Qubh, Divine Justice, Free Will

Artykuł jest poświęcony zjawisku krytyki społecznej (teoretyczne poszukiwania możliwego do osiągnięcia porządku społecznego) jako potencjału do zbiorowego działania w różnych społecznych kontekstach. Autorzy analizują wpływ krytyki społecznej na zmianę używanego języka i zachowań członków społeczeństwa obywatelskiego. Podkreślają, że Realpolitik (czyli polityka oparta na kalkulacji siły i interesów określonych podmiotów społecznych) wydaje się już nie sprawdzać, jeśli chodzi o zapewnienie dalszego trwałego i pokojowego rozwoju ludzkości. Zauważają ponadto, że interesującą alternatywą dla Realpolitik jest krytyka społeczna, gdyż wskazuje ona kierunki i odsłania możliwości urzeczywistnienia w ramach porządku społecznego określonych wartości. Zaprezentowane w artykule procesy społeczne są analizowane w kontekście ukraińskiej tzw. rewolucji godności. Autorzy zwracają uwagę, że wydarzenia, jakie dokonały się na Ukrainie na przełomie 2013 i 2014 r. były zbiorową manifestacją w nadziei na nowy, zmieniony porządek społeczny w kraju. Rewolucja godności przyczyniła się do zmiany używanego języka, symboliki państwowości oraz zachowań społeczeństwa ukraińskiego.

Mâturîdî’nin istidlâle verdiği önem bilinmektedir. Onun düşünce sisteminde istidlâle dayalı yorumlamanın ayrı bir yeri vardır. İstidlâli doğru haber ve sağlam duyularla birlikte bilgi edinmenin temel yolları arasında gören Mâturîdî’nin düşüncesinde istidlâlin bilgi edinme aracı olarak kullanılmasının reddi mümkün görünmemektedir. Zira istidlâli reddetmek için bile istidlâle ihtiyaç duyulurken, doğru haber ve duyulardan gelen bilginin test edilmesi için de gereken yine istidlâldir. Mâturîdî’ye göre insanlar için istidlâle dayalı yorumlamaya elverişli alanlar bulunmaktadır. Bu alanlarla ilgili istidlâller, genelde duyulur âlemden hareket ederek duyular ötesinin bilgisine ulaşma şeklinde kurgulanır. O, istidlâllerini Allah’ın varlığı ve birliği, ahiretin varlığı, âlemin hudusü gibi konularda görüşlerini delillendirmek maksadıyla kullanmıştır. Bu alanların bilgisine duyulur âlemde elde edilen bilgilerin delâletiyle ulaşmak mümkündür. Ancak Mâturîdî’nin düşüncesinde kişinin olaylara bağlı olarak değişkenlik gösterebilen ruhî yapısı, kimi zaman onun istidlâlde bulunmasını engelleyebilir. İnat ve kibir bu türden ruhî durumlara örnektir. Çalışmamız; literatür taraması, karşılaştırma ve yorumlama yöntemleriyle işlenecektir. Mâturîdî’nin Kitâbü’t-Tevhid ve Te’vîlât, adlı eserleri bu yöntemlerle taranarak Mâturîdî’nin özellikle bu iki eseri çerçevesinde istidlâli hangi açılardan ele aldığı, görüşlerini temellendirirken ondan nasıl yararlandığı, istidlâlin kapsamını ve işlev alanlarını nasıl belirlediği gibi sorular etrafında şekillendirilecektir.

Potrzeba posiadania mieszkania ma wymiar powszechny, pozostaje kluczowa dla człowieka przez całe jego życie. Niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe mają wpływ na wiele obszarów życia. Szczególnie dotyczy to młodych ludzi, których decyzje w wielu obszarach rzutują na całe społeczeństwo. Stąd w wielu regulacjach prawnych – międzynarodowych, unijnych, krajowych podnoszone są kwestie prawa do godnego życia w odpowiednich warunkach mieszkaniowych. Najważniejsze z nich to: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, Karta Praw Podstawowych UE, Europejska Karta Społeczna Rady Europy, rezolucje PE. W Polsce kwestie prawa do mieszkania zawarte są w Konstytucji RP oraz w wielu ustawach. Znajdują się w nich zapisy obligujące państwo i samorządy do uruchomienia mechanizmów pomocowych, zabezpieczania potrzeb mieszkaniowych słabszych ekonomicznie rodzin (gospodarstw domowych). Zważywszy jednak na trudną sytuację mieszkaniową w Polsce można wysnuć wniosek, że działania te są niewystarczające.

Ölümsüzlük ya da ölüm sonrası varoluş, felsefi-teolojik gelenekte kayda değer bir geçmişe sahip olan ve aynı zamanda tazeliğini de hiç yitirmeyen köklü problematiklerdendir. İnsanın gelecek hayat beklentisi, teistik dini inançlarda ‘yeniden diriliş’ öğretileri-akîdeleri ile karşılanırken, felsefi yaklaşımlarda ise ‘ruhsal ölümsüzlük’ tezleriyle cevaplanmaktadır. Ne var ki her iki savın da bütünüyle sorunsuz bir muhtevaya sahip olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu çalışmada, düşünce tarihinin bu kadîm problematiğinin Molla Sadrâ’nın felsefi-kelâmi düşüncesinde nasıl ele alındığına yer verilecektir. Sadrâ, nefsin varoluşsal tekâmülüne dayanan ve ‘ben’in kesintisiz bir süreç içerisinde gelişimini sürdürdüğü özgün bir diriliş öğretisi sunar. ‘Cevherî hareket’, ‘hayal yetisinin soyutluğu’ ve ‘uhrevi bedenler’ teorilerinin temel parametreler olarak kullanıldığı bu öğreti, dünyevî bedenlerin iadesini savunan klasik kelâmi düşünceyle varlığa ruhsal olarak devam edildiğini kabul eden felsefi doktrine eleştirel bir cevap niteliğindedir. Bu açıdan, ‘biyolojik bedenle diriliş’ ve ‘ruhsal ölümsüzlük’ teorileri arasında sıkışıp kalan İslam eskatolojisi için de üçüncü bir alternatif şık olarak belirmektedir.

The article investigates the origins of the idea of religious-philosophical discourse in the doctrine of the living. Based on the analysis of ancient philosophical thought and the subsequent, based on it, views of early Christian thinkers, a perspective is formed on the idea of the living as a special type of religious-philosophical discourse based on the principles of creationism, theocentrism and subordinationism. It is concluded that early Christian religious philosophy supported and affirmed the ideas of the value of the living as the creation of God, a trembling attitude toward it, adoring any manifestation of life, giving it spiritual and moral dimensions.

The article presents Origen’s and St. Augustine’s theories of education. Origen and Augustine were not create a “theories of education” in the literal sense of the term. Plato laid down the traditions of political education. This meant that the philosophical school specialized in rethinking the key meanings of the term “politeia” (πολιτεία), i.e., on the creation of effective models of state and global (= interstate) governance. Governance models were created as copies of the kalos cosmos. State power was seen in them as an opportunity to transform society in accordance with the proclaimed transcendental ideal. The political theories of Plato, Origen, and Augustine were all created in the inextricable unity of the specific discourse and way of life. This fact allowed author to speak about them as theories of education. The philosophical school taught the way of life that followed from the created political theories. In the literal sense, the theories created in the philosophical school are theories of the society transformation in accordance with the understanding of the kalos cosmos and the idea of agathos. In modern terminology, this sounds like “the transformation of society in accordance with the “ideal model” of global sustainable development”.

This paper presents the results of the authors’ study of the perception of Ancient Chinese philosophy in the Ukrainian philosophy of the Soviet period in the second half of the 20th century. The study is based on a unique source: a monograph by two authoritative and influential Soviet philosophers, Volodymyr Dmytrychenko and Volodymyr Shynkaruk, which was published in Ukrainian in 1958. The authors described the way of perception of Ancient Chinese philosophy, its ideological principles, main problems and key personalities in the Ukrainian philosophy of the Soviet period, and systematically presented them. The paper presents the authors’ conclusions about the leading theoretical positions and methodology of the history of philosophy in the Ukrainian philosophical culture of the Soviet period. The authors concluded that the peculiarity of the development of studies in the history of philosophy in Ukraine in the Soviet era is a departure from Hegel’s theory of the history of philosophy, the main theoretical and methodological shortcoming of which is “Eurocentrism”. This circumstance allows us to assert a critical rethinking of Hegel’s theory of the history of philosophy in the Ukrainian philosophical culture of the Soviet period of the second half of the 20th century. Also, in this paper, the authors prove the point of view that a comparative approach and reception studies are effective methods of studying the history of Ukrainian philosophy of the Soviet period.

The mercy of God who comes towards man is often equated with the event of the Passover, of Jesus’s suffering and death, where his love of man reaches its fullness. As a result, we often seem to forget about the beginning of God’s presence amongst men, the beginning which makes this presence tangible. His Incarnation is a manifestation of God’s love and mercy for us, a coming forward of the Other towards man, towards his sin. This paper undertakes to portray the sense and the need of the Incarnation. It discusses the terminological meaning of the word “incarnation” and outlines its Biblical references. Furthermore, it explores the meaning of God’s “self-abasement,” the motives and effects of the Incarnation and the connection between the Incarnation and the Passover.

The article is devoted to history and is the current “The Studies of Warmia”, which are a recognized scientific yearbook. There are three main periods in the history of the magazine. The first covers the years 1964–1989, the second is the years 1989–2010. The third one dates from 2011 and continues to the present. From 1964 to 1989, “The Studies of Warmia” were published by the Warmian Diocesan Publishing House. In the years 1989–2010 the journal was published thanks to the efforts of the Higher Theological Seminary of the Warmia Metropolis “Hosianum” in Olsztyn. Howe­ver, since 2011, the journal is the scientific year of the Faculty of Theology of the Uni­versity of Warmia and Mazury in Olsztyn. The author in his analyzes notes that “The Studies of Warmia” from the very beginning of their existence found a good basis for dynamic development, as well as abundantly enriched and still enrich the scientific achievements of Warmia and Mazury. In addition, the author emphasizes that “The Studies of Warmia” in the formation of Polish church scientific periodicals after the Second Vatican Council appear as a model letter. The author also points out that the issues raised in the pages of “The Studies of Warmia” were and are being used by re­searchers from various scientific communities who deal with theology and its related sciences. The journal itself is still developing, an example of which is, among others launch of a modern internet platform, on which all archival issues of the journal have been made available in electronic form.

Artykuł dotyczy kościołów i grup religijnych, które powstawały w Afryce na bazie chrześcijaństwa w XX w. Przykładem jest tu religijność ludności zamieszkującej rejon Basenu Dolnego Konga. Początkowo aktywność religijna była tu wyrazem protestu przeciw segregacji rasowej i wyzyskowi kolonialnemu. Powstające kościoły niezależne były często kuźnią rodzących się nacjonalizmów. Ożywiane duchem mesjańskim przy­rzekały lepszą przyszłość wraz z uzyskaniem niepodległości. Z czasem kościoły te się zinstytucjonalizowały, a państwa uzyskały niepodległość, ale nie oznaczało to obiecanej świetlanej rzeczywistości. Wręcz przeciwnie. Kryzys lat osiemdziesiątych i dziewięć­dziesiątych XX w. spowodował wzrost ubóstwa i zakwestionowanie dotychczasowego rozwoju. Na tym podatnym gruncie powstawały nowe ruchy religijne o charakterze neopentekostalnym, które głoszą teologię dobrobytu i praktyczne zbawienie, w ramach którego możliwe jest wyjście z biedy przez osobiste nawrócenie i zaangażowanie religij­ne. W związku z wielką popularnością tych ruchów, niezależne kościoły afrykańskie zmuszone są do znacznych adaptacji.

This article attempts to present ways in which culture is experienced by young adults. Culture is understood here not as an external construct that defines humans, but as a result of human actions, both individual and communal. Assuming that participation in culture is not just an occasional act but rather, a continuous, and strictly relational process, the authors suggest that the meanings ascribed by the respondents to their participation in culture will provide an insight into the processes of assimilation of culture, in connection to the phenomenon of learning. The authors try to understand the currently prevalent rationality for participation in culture, in the form that emerges from negotiations between the learning subject and the external world. The study reveals that the said rationality has little to do with the models of cultural citizenship and cultural education that are oriented towards deconsumption, personalism and community, or with traditional moral philosophy.

Owing to its widespread accessibility, the online press influences the opinions of its readers to a considerable extent; this also applies to creating the image of the religion teacher. It is noticeable that a key role in the presentation of issues related to this profession is played by certain specific values to which the authors of press comments on the Internet refer and which they recognise. This study analyses the contents of online editions of selected Catholic (“Gośc Niedzielny”, “Niedziela”), right-wing (“Do Rzeczy”, “Sieci”) and left-wing (“Gazeta Wyborcza”, “Polityka”) newspapers and weeklies of the past five years, i.e. from 2015 to the latest issue (November 2019). The analysis revealed both similarities and differences in the presentation of the subject matter in question between these groups of papers. One-sidedness and subjectivity of opinions is a striking feature of opinions presented in the leftist press. According to the study author, these papers wrongly bring up such issues as poor professional qualifications of religion teachers, a waste of the two hours a week for teaching religion; at the same time, they disregard the educational role of religion teachers and their commitment to students’ holistic development. This image is probably largely affected by the negative attitude to the Catholic Church and to teaching religion in Polish schools, resulting from the journalists’ viewpoint. On the other hand, the Catholic press presents a positive attitude and its journalists make efforts to provide reliable information, e.g. by emphasising the professional qualifications and various educational activities of religion teachers and by appreciating their role in the school educational mission. The right-wing press did not publish articles on a religion teacher.

Artykuł jest filozoficzną analizą przestępstwa zdefiniowanego w art. 196 k.k. jako obraza uczuć religijnych. Celem pracy było dotarcie do aksjologicznych źródeł ochrony uczuć religijnych przez prawo pozytywne. W pierwszej części przedstawiono genezę wspomnianego przestępstwa na podstawie polskich kodeksów karnych i innych wybranych aktów prawnych z XX w. Następnie zreferowano aktualny stan prawny w zakresie ochrony uczuć religijnych. Podjęto również próbę zdefiniowania, czym uczucia religijne mogłyby być ze swej natury. Zgodnie z przyjętą definicją, uczucia religijne są stanem psychicznym wyrażającym stosunek człowieka do konkretnych zjawisk związanych ze światem jego religijności. Autor przychyla się do stanowiska, zgodnie z którym uczucia religijne nie różnią się jakościowo niczym od wszystkich innych uczuć, a są „religijne” jedynie ze względu na ich specyficzny przedmiot. Taką koncepcję przyjmował m.in. Wiliam James. W pracy sformułowano dwa główne argumenty przemawiające za koniecznością ochrony uczuć religijnych: promocja godności osoby ludzkiej ze względu na wyznawaną wiarę lub bezwyznaniowość (argument personalistyczny) oraz zapewnienie pokoju religijnego (argument społeczny).

The paper’s objective is to explain the different levels of media freedom in the post-socialist counties of Central and Eastern Europe in the 1990s, particularly in Po­land and Ukraine. Even though these two countries are very close geographically, they started the process of transition from communism to democracy and initiated media reforms in the same period, in 10 years the results of these processes were dif­ferent: Poland achieved the level of free media whereas Ukraine did not. The theories of Putnam’s deep long-term historical path dependence approach, East Central Euro­pean historians and path dependence approaches of the economic reforms in the 1990s in the Central and Eastern European countries of post-socialist transitions are com­bined and applied for the analysis of media freedom in the 1990s and its deep histori­cal predecessors in the sample countries.

This article explores teachers’ views regarding the support by environmental non-governmental organizations in managing environmental education (EE) projects in primary schools. In this qualitative case study research, a purposive sampling approach was used to sample thirteen (n=13) teachers from thirteen primary schools. Data was collected by means of using semistructured interviews and findings were analysed and discussed. The study was grounded in the total quality management theory and the interpretive paradigm, as it was concerned with the management of environmental education projects in primary schools. In order to examine how the environmental NGOs and, teachers’ management of environmental education projects in schools, the researcher drew on the concept of opportunity to learn (OTL). Findings indicated that teachers viewed environment NGOs as valuable in sharing the knowledge, skills, and experience in managing EE projects. Lack of time and resources were identified as additional barriers towards managing environmental projects in primary schools. Teachers were not trained as environmental educators, and they viewed managing EE projects in schools as additional work. Therefore, despite the efforts made by environmental NGOs managing school EE projects, the sustainability of these projects after NGOs disengagement was a problem in most schools. The article concludes with suggestions based on the findings, outlining how environmental NGOs can impart knowledge and skills in managing EE projects towards awareness of and involvement in the fight against pollution and the desecration of natural resources. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2383

Church order, doctrine and current affairs: a perspective on the church order article 56 of the Dutch Reformed Church In 1982 at the General Synod of the Dutch Reformed Church of that year, a new article 56 was added to its church order. This article stipulated that the church, through its assemblies and other work, strives to stimulate views in church and society that depart from Scripture. The Dutch Reformed Church wants to see such an approach in doctrinal, current and ethical affairs. The Dutch Reformed Church is part of the South and Southern African society and wants to influence these affairs to be handled according to the Bible. The same Synod referred to the Bible as a God-given document which sheds light on life as a whole and has an in-principle influence on the whole of society and the total existence of every believer. In approaching this calling and task, the Dutch Reformed Church opted to do it in an ecclesiastical way. It believes that creation as a whole is a unity in which everything can have an effect on any other thing. Every matter in society and creation can develop an ecclesiastical aspect for the church to act on in an ecclesiastical way. This article shows examples of this in the Dutch Reformed Church.

South Africa is struggling with the problem of indiscipline in schools. The issue of indiscipline in South African schools has been subjected to research for almost two decades. This research has revealed that learner (in)discipline in a school is related to six sets of factors, namely learner-related factors, teacher-related factors, school-related factors, education system-related factors, parent-related factors, and society-related factors. All of these factors have now been researched in respect to the situation in South Africa, with the exception of the parent / community factor. The aim of this article is to report on research that was done regarding this outstanding factor with regard to learner (in)discipline in South African schools. The constructivist-interpretivist approach was employed, in order to recast information gleaned from available international literature into a theoretical framework. The South African context was then analysed by using the theoretical framework. It was found that within the parental-community factor in determining the state of learner-discipline in schools four sub-factors can be distinguished, namely parental style, parental model, for example, family stress and parent-school relations. These have definite life-philosophical underpinnings, which are also outlined in analysing and interpreting the South African situation. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2436

This article explores the understanding that children living with HIV have of their condition, and the physical and psychosocial challenges they face in pursuit of their ideals for adulthood. Analysis of the interview data, preceded by drawing-and-telling, confirmed literature findings on the importance of communication for complete disclosure and the need for repetitive discussions about HIV-related burdens to supplement medicine and treatment in pursuit of holistic well-being for children living with HIV. Research findings revealed children’s limited cognition of their HIV condition and their challenges with physical pain (attributable to their medicines and treatment) and psychosocial pain (stemming from family fragmentation and stigma). The children exhibited an intense desire for respect for their existence and for the realisation of their right to participate actively in communication regarding their HIV status. Their ideals for adult life pertained to being of benefit to others. The findings contribute to the discourse on effecting holistic wellbeing for children living with HIV. Key words: complete disclosure, draw-and-tell technique, family fragmentation, living with HIV, physical challenges, psychosocial challenges, stigma VIGS en ek: Die beskouinge van kinders in die ouderdoms-groep 10–12 wat met VIGS lewe, en hul verwagtinge vir volwassenheid Opsomming Hierdie artikel ondersoek die begrip wat kinders wat met VIGS lewe van hul toestand het, asook hul fisiese en psigososiale uitdagings in die nastreef van hul ideale vir volwassenheid. ’n Analise van die onderhouddata, voorafgegaan deur teken-en-vertel, bevestig literatuurbevindings oor die belangrikheid van kommunikasie vir volledige bekendmaking. Hierdie bekendmaking moet gevolg word deur herhaalde besprekings van VIGS-verwante struikelblokke om medikasie en behandeling te rugsteun in die strewe na holistiese welstand vir kinders wat met VIGS lewe. Navorsingsbevindinge het kinders se beperkte kennis van hul VIGS-toestand belig, asook hul uitdagings met fisiese pyn (vanweë medikasie en behandeling) en psigososiale pyn (vanweë gesinsfragmentasie en stigma). Kinders het ’n intense behoefte aan respek vir hul menswees, en aan die reg om aktief deel te neem aan kommunikasie oor hul VIGS-status. Hul ideale vir die volwasse lewe is daarop gemik om diensbaar te wees vir hul medemens. Die bevindinge dra by tot diskoers oor die holistiese welstand van kinders wat met VIGS lewe. Kernbegrippe: fisiese uitdagings, gesinsfragmentasie, lewe met VIGS, psigososiale uitdagings, stigma, teken-en-vertel tegniek, volledige bekendmaking https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2467

An artistic installation implies theatre in situ, in that a/the space is transformed into a potential experiential encounter through design and scenography. This potential space then only requires the spectator to activate the full experience through embodied engagement with the installation, inciting visceral meaning-making. This embodied activation implies that the spectator then also becomes a performer, as they are simultaneously the ones physically causing the theatrical experience and the ones experiencing the elements designed for (their) interpretation. In this manner a heightened sense of becoming what Boal (1992) coined the ‘spect-actor’ is achieved. By activating the space through physical engagement with/in the installation where all the sensory receptors trigger a visceral response in the spect-actor, meaning-making occurs through phenomenology and implies a knowing body through personal- and socio-cultural interpretation. For this paper, the installations by renowned South African artist Jan van der Merwe are used as examples to argue for the emergence of the spect-actor in the role of activator. As an installation artist, Van der Merwe creates large artworks of intricately recreated tableaux often composed in discarded, rusted found material. Van der Merwe calls the found objects “artefacts of our time”. Thus, they assume an archaeological quality and become relics of a way of life, a civilisation degenerated and fossilised though time and rust. The spect-actor is both then the site and cite of activation where the time and space converge into an ephemeral experience. Ho epolloa ha lintho tsa khale nako: ts'ebetso ea sebaka sa tlhomamiso ke moetsi oa spect-actor Boetsi ba bonono bo ikhethileng ka tshebediso ya ditshwantsho sebakeng ho bontša hore ho na le liketsahalo tsa sethala, ka hore sebaka se fetoha sebopeho se nang le phihlelo ka ho qaptjoa le ho shebahala. Sebaka sena se ka etsahala habonolo feela se hloka hore mmoheli a khone ho etsa boiphihlelo bo feletseng ka ho khomahanya ka ketsahatso, e leng tsela ya ho khothalletsa ho etsa moelelo oa visceral. Tshebetso ena e ncha e fana ka maikutlo a hore motho ea shebellang le ena o fetoha sebapali, kaha ka nako e tšoanang o etsa hore ho be le boiphihlelo ba papali ho ba nang le likarolo tse etselitsoeng tlhaloso ea bona. Ka tsela ena ho ba le kutloisiso e phahameng ea ho ba seo Boal (1992) a ileng a se bitsa hore ke mmohi-sebapali se fihlelloe. Ka ho futhumatsa sebaka ka tsela ya ho sebelisa mmele har’a mosebetsi wa bonono o pampiri ena e baung ka ona, e leng ona o lokollang li-receptor tsohle tse utloahalang hore li hlahise karabo ea visceral ho mmohi-sepali. Ho etsa moelelo o etsahalang ka phenomenology ho bolela mmele o tsebang ka litlhaloso tsa setso. Bakeng sa pampiri ena mesebetsi ea bonono ea moetsahatsi oa Afrika Boroa ea tummeng, Jan van der Merwe, e tla sebelisoa e le mohlala ho pheha khang ka ho hlaha ha mmohi-sebapali karolong ea motho ea futhumatsang le ho etsahatsa mosebetsi wa bonono ka nako eo o etsahalang ka yona. Joalokaha moetsahatsi oa bonono, van der Merwe o etsa litšoantšo tse kholo tsa seka-litšoantšo tse entsoeng ka mokhoa o rarahaneng o atisang ho etsoa ka thepa e lahliloeng, e bolileng. Van der Merwe o bitsa lintho tse a lifumaneng ho etsa mosebetsi oa hae "lintho tsa nako ea rona". Ka hona, ntho tsena linka seemo sa lintho tsa khale tse epollotsoeng ebe lifetoha litšoantšo tsa mokhoa oa bophelo, tsoelo-pele e ileng ea khutlela moraho le ho khitloa nakong. Ha hole joalo, mmohi-sepabali eba sebaka le moetsahatsi wa futhumatso tsebetsong moo nako le sebaka li fetohang phihlelo ea ho iphelisa. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2477

One of the most challenging issues in dealing with HIV/AIDS is breaking through the stigmas surrounding the disease and building resilience in communities where large numbers of people are infected with and affected by the HIV pandemic. This article explores the relationship between shame, fear, guilt, witchcraft and HIV/AIDS stigmatization with specific reference to a rural community in South Africa. This will be done by looking at key features of the African Traditional worldview and culture. Predominant witchcraft beliefs and how it manifests in community attitudes towards PLWA as we have observed it over a period of 10 years in the KwaNdebele region will be pointed out. The influence of prevailing beliefs in witchcraft and the way it aggravates the experience of fear, shame, and suffering of stigmatization by people infected and affected by HIV will also be highlighted. Approaches to Christian HIV/AIDS counselling and intervention have to be contextualised to be culturally sensitive and relevant. At the same time, the article wants to stress that a Christian approach to HIV/AIDS intervention may be enriched and become more holistic when the aspects of the Christian Gospel dealing with God’s merciful covering of the shame of his children and Christ’s victory over and disarmament of all evil spiritual powers and authorities are believed and embraced. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2464

A plea for the criminalization of stigma against ex-offenders in South Africa Against the backdrop of Agrizzi’s testimony of large-scale corruption in the Department of Correctional Services (the Bosasa scandal) and the new Minister’s initiative in assisting ex-offenders with job opportunities and resettlement, the question is asked whether or not the paralysing impact of post-release stigma is justified. From a comparative perspective, my point of departure is that imprisonment as South Africa’s dominant sentencing regime has not impacted our unsustainable rates of recidivism and may in fact have made the situation worse. A post-Marxist theoretical perspective questions and problematises the stigma which haunts ex-offenders in stigmatising shaming cultures (such as in South Africa and the US). After examining and rejecting as irrational, the justifications for stigma – since these either apply to the stereotype or are backed by unexamined prejudice – the largely discredited idea of individual responsibility is taken to task. The multi-level complexity of crime is considered, and criminogenic structural oppressions (racism, poverty, sexism, stigma against ex-offenders, growing inequality) are highlighted. It is submitted that stigma qualifies both as hate speech and as being unconstitutional in South Africa. A number of interventions are proposed (such as the criminalisation of stigma against ex-offenders) which are aimed at the promotion of an integrative shaming culture and in a deeply reflective conclusion, the hypocrisy in the wider community is lamented. OPSOMMING Teen die agtergrond van Agrizzi se getuienis van grootskaalse korrupsie in die Departement van Korrektiewe Dienste (die Bosasa-skandaal) en die nuwe Minister se oogmerk om vrygelate gevangenes behulpsaam te wees met werksverskaffing en hervestiging, word die vraag gevra of die verlammende invloed van post-vrylatingstigma geregverdig is. Vanuit ʼn volksvergelykende perspektief is die vertrekpunt dat gevangenisstraf as Suid-Afrika se oorheersende strafparadigma nie ons onhoudbare hoë oortredingsyfers enigsins verlaag het nie en dit inderdaad aangeblaas het. ʼn Post-Marxistiese teoretiese raamwerk bevraagteken en geproblematiseer die stigma waaronder vrygelate oortreders in harde stigmatiserend-beskamingskulture (Suid-Afrika, die VSA) gebuk gaan. Nadat die regverdigings vir stigma oorweeg en as onsinnig verwerp is – dit slaan op die stereotipe óf ongeregverdigde vooroordeel – word die grootliks gediskrediteerde gedagte aan indiwiduele aanspreeklikheid aan die orde gestel. Die multivlak-kompleksiteit van misdaad as ʼn maatskaplike verskynsel word ondersoek en strukturele verdrukkings (rassisme, chauvinisme, armoede, stigma teen vrygelate voormalige oortreders, verdiepende ongelykheid) wat as teelaarde vir misdaad dien, word ook belig. Ek doen aan die hand dat sodanige stigma op beide haatspraak en ongrondwetlikheid in Suid-Afrika neerkom. Ten slotte word ingrype (byvoorbeeld kriminalisering van stigma) ter bevordering van ʼn integrerend-beskamende kultuur aan die hand gedoen en in ʼn bepeinsende slotsom word die maatskaplike huigelary rondom hierdie vraagstuk bekla. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2470

This article uses two case law examples (New Zealand and South Africa), to illustrate how a questionnaire could be developed in practice as a method to identify a breach of ethics with reference to King IV, the FMA handbook and the NZX code. These two cases use terminology as found in relevant corporate governance codes and illustrate how to interpret those terminologies correctly, i.e. in terms of honesty and integrity. Relevant literature is reviewed in reference to the two case law examples. To interpret a corporate governance term properly, reference should also be made to appropriate legislation, e.g., the Companies Act when drafting a questionnaire. To understand corporate governance codes a holistic view should be adopted by the board of directors when drafting a corporate governance questionnaire. Such a questionnaire could provide the necessary insight as a method to prevent unethical business behaviour in future. Keywords: corporate governance; integrity; honesty; director; ethics; King IV; NZX code; corporate culture https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2465

Thirty-five years have elapsed since the passing of evangelist/apologist Francis Schaeffer. He has been criticized by many but lauded by more. He was one who could not escape the ire of his own son, but one thing remains true: he has touched more people than one could count. His legacy as a gentleman evangelist remains and a number of aspects used in his apologetics approach that came so naturally for Schaeffer can not be emulated even three and a half decades after his death. The context in which Schaeffer taught and lived in the tumultuous sixties and seventies were not so different than the context in which we live today. Culture has largely abandoned Christianity and hedonism is one of the hallmarks of (post)modern culture. We might find a resurgence of spirituality in the twenty-first century but we discover that this spirituality is largely based on personal experience and preference. We are called to confront this culture that has abandoned the truth and is steeped in a materialism and consumerism that have somehow been made part and parcel of the spiritual experience of those living in the twenty-first century. In this regard, in order to be most effective, our apologetic task must be biblical, reasonable, relational, conversational and incarnational. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2468

Power and influence are fundamental concepts used in the social sciences. As closely-related concepts it is not easy to distinguish them clearly. There are diverse definitions for power and influence in academic literature. Different views are also held on the relationship between these concepts. The present article revisits these debates. The researcher explains the difficulties to define concepts in general and those of power and influence in particular. This is done by referring to academic attempts to clarify the meaning of the mentioned concepts and thereby their conceptual relationship. It is demonstrated that the debate is complicated and a final answer cannot be found that easily. However, this article explores the differences in meaning between the concepts from the literature. Based on these distinctions, the researcher identifies the concepts’ primary meanings as well as the areas where these meanings overlap. This article contributes by providing users of these concepts with conceptual markers that could help them use and integrate the concepts meaningfully. https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2466

Worldwide, and in developing countries like South Africa, bullying and violence in schools are a prevalent problem. Negotiating and managing bullying in schools has become progressively challenging for teachers, more so for novice teachers entering the profession. Through semi-structured interviews, this interpretivist qualitative study explores the fears and beliefs of four novice teachers within the KwaZulu-Natal province in South Africa. Using narrative analysis, novice teachers attributed their understanding, worldviews, beliefs, fears and the manner in which they responded to bullying instances to: their biographical backgrounds, their personal beliefs and attitudes, social and contextual factors. They demonstrated an understanding of bullying, and recognised the prevalence and persisting problem of bullying in schools. They recalled from their growing up years how they experienced bullying, directly or indirectly, consciously or unconsciously, from their own personal histories, attitudes and beliefs. They expressed fears about not effectively identifying and responding to bullying behaviours. Lastly, teachers associated bullying with an imbalance of power. Although teachers were aware of informal anti-bullying interventions, they stressed the lack of concrete formal intervention strategies to reduce and stop bullying. The teachers recommended a collaborative and democratic process of all stakeholders deciding policies and crafting customised practical intervention strategies, rather than a generic approach to eliminating bullying and violence in schools. Keywords: anti-bullying, beliefs, bullying, fears, school violence, teachers https://doi.org/10.19108/KOERS.85.1.2445

The 2019 translation of the second volume of Abraham Kuyper’s Pro Rege contains chapters on his approach to vaccinations. This article examines his arguments in favour of vaccinations as a case study on Kuyper’s approach to an ethical issue. Kuyper utilizes both sphere sovereignty and common grace as the key philosophical tools as well as using scriptural, rhetorical and pragmatic arguments to make his case. Keywords: Kuyper, Common grace, vaccinations, ethics, sphere sovereignty Opsomming Die 2019-vertaling van die tweede volume van Abraham Kuyper se Common Grace bevat hoofstukke oor sy benadering tot inentings. Hierdie artikel ondersoek sy argumente ten gunste van inentings as 'n gevallestudie oor Kuyper se benadering tot 'n etiese kwessie. Kuyper maak gebruik van beide sfeer soewereiniteit en algemene genade as die sleutelfilosofiese gereedskap sowel as die gebruik van skrif, retoriese en pragmatiese argumente om sy saak te maak. Kernbegrippe: Kuyper, Algemene genade, inentings, etiek, sfeer-soewereiniteit https://doi.org/10.19108/KOERS.84.1.2462