Search

Ondanks toenemende tekorten aan hbo-opgeleide wijkverpleegkundigen kiezen weinig hbo-v-studenten voor dit werkveld. Uit een door de auteurs uitgevoerde literatuurstudie, eerder gepubliceerd in OenG 6 - 2016, bleek dat studenten de uitdaging die zij zoeken vooral verwachten te vinden in het ziekenhuis. In dit artikel beschrijven we de resultaten van een groot surveyonderzoek naar beelden over wijkverpleegkunde en werkveldvoorkeuren van eerstejaars hbo-v-studenten. De resultaten leiden tot vier verklaringen voor de geringe populariteit van wijkverpleegkunde. Door zicht te krijgen op misconcepties en stereotyperingen bij studenten kunnen opleiders met gerichte interventies invloed proberen uit te oefenen op de beeldvorming over wijkverpleegkunde.

Perceptions of community care and placement preferences in first-year nursing students: A multicentre, cross-sectional study Margriet VAN IERSEL MSc1, Corine H.M. LATOUR PhD1, Rien DE VOS PhD2, Paul A. KIRSCHNER PhD3,5, Wilma J.M. SCHOLTE OP REIMER PhD1,4. 1 ACHIEVE - Centre of Applied Research, Faculty of Health, Amsterdam University of Applied Sciences, The Netherlands 2 Centre of Evidence Based Education, Academic Medical Centre, Amsterdam, The Netherlands 3 Open University of the Netherlands, Heerlen, The Netherlands 4 Department of Cardiology, Academic Medical Centre, Amsterdam, The Netherlands 5 University of Oulu, Oulu, Finland Background: Despite increasing shortages of well-educated community nurses, far too few nursing students choose community care for their future profession; a strong societal problem that urgently needs resolution. This study provides a solid understanding of causes for the fields’ low popularity by exploring first-year baccalaureate nursing students' perceptions of community care, and their placement preferences along with their underlying assumptions. Insights from this study can be used by educators to positively influence students’ perceptions with targeted curriculum redesign strategies. Summary of work: A cross-sectional multicentre survey study was performed. First-year nursing students from six universities of applied sciences in the Netherlands (n = 1058) participated in the study from September-December 2014. The students completed the ‘Scale on Community Care Perceptions’ (SCOPE), consisting of demographic data, current placement preferences, and three subscales measuring the affective component of community care perception, perceptions of a placement, and a profession in community care. Descriptive statistics were used. Summary of results: For placement, 71.2% of the students prefer the general hospital, 23.4% another area, and only 5.4% choose community care. Students consider opportunities for advancement and enjoyable relationships with patients as most important for their placement. Community care is perceived as a ‘low-status-field’ with many elderly patients, where students expect to find little care variety and few opportunities for advancement. Discussion and conclusions: This study shows why few students show an interest for a career in community care. Students’ perceptions of the field are at odds with aspects they regard as important for their placement. They also underestimate the complexity of community care, where specific traits are required to ensure appropriate nursing care in patients’ homes. Take-home messages: The results of this study allow for three recommendations. First, students and educators should be aware of misconceptions about career opportunities in the field of community care. Second, educators should provide students with experiences that foster an optimistic and realistic career outlook on community care. Third, growing shortages in the community care sector urgently require representatives from the field and educators to collaborate to make community nursing an attractive career alternative. Keywords: Career choice; Students

Probleemstelling. De extramuralisering van de gezondheidszorg leidt tot meer patiënten thuis met complexe zorgvragen, die veelal zorg krijgen van verpleegkundigen. Er is echter een tekort aan hbo-wijkverpleegkundigen, dat naar verwachting zal groeien tot 3000 in 2019 (1). De aanwas in dit werkveld stagneert mede doordat veel hbo-verpleegkundestudenten zich tijdens hun opleiding op het algemeen ziekenhuis oriënteren. De positieve beeldvorming over het ziekenhuis wordt door opleidingen vaak bevestigd doordat het curriculum sterk op ziekenhuiszorg gericht is. Mogelijk is er daarnaast sprake van een belemmerende beeldvorming over wijkverpleegkunde. Om inzicht te verkrijgen over hoe curriculum-herontwerp effectief kan zijn in het bevorderen van een positieve beeldvorming over dit werkveld werd een literatuurstudie uitgevoerd vanuit de vraagstelling: ‘Hoe is de beeldvorming van studenten verpleegkunde over werkvelden in de gezondheidszorg, en welke factoren zijn hierop van invloed?’ Methode. Systematisch literatuuronderzoek in databases ERIC, PsycInfo, MEDLINE en CINAHL in maart-augustus 2014. Artikelselectie vond plaats op basis van in-en exclusiecriteria en een kwaliteitsassessment (Creswell, 2008). Geïncludeerd werd kwalitatief en kwantitatief onderzoek van na 2004; exclusie betrof onderzoek bij studenten van andere gezondheidszorgberoepen en masterstudenten. De informatie werd geordend op basis van theoretische thema’s. Een flowchart en samenvattende tabel met informatie over ieder artikel werd toegevoegd. Resultaten. De zoekstrategie leverde 522 artikelen op; 39 artikelen werden geïncludeerd. ‘Medisch georiënteerde’ verpleegkunde met verpleegtechnische handelingen is populair, terwijl zorg aan chronisch zieken, psychiatrische patiënten en ouderen minder belangstelling kent. De ziekenhuisomgeving wordt als uitdagend en interessant beschouwd door de dynamiek en het gebruik van complexe technologieën, een beeld dat wordt bevestigd door de media. De wijkverpleegkunde kent negatieve en positieve connotaties. Enerzijds wordt dit als een beroep gezien met laag-complexe zorg aan (meestal) oudere patiënten, in de belastende combinatie van solistisch werken, veel verantwoordelijkheid en een hoge werkdruk. In het positieve beeld is de wijkverpleegkundige een echte generalist door de rol van ‘manusje-van-alles’ bij het hanteren van (combinaties van) somatische, psychiatrische en sociale zorgvragen. Zorgverlening in de eigen woning kent een negatief beeld door het gebrek aan controle over ergonomische en hygiënische werkomstandigheden. Het wordt echter ook gezien als een sfeerverhogend element in het meer persoonlijke karakter dat deze zorg kenmerkt. Discussie. Beelden van studenten over werkvelden in de gezondheidszorg worden mede bepaald door stereotyperingen en misconcepties. Studenten zoeken uitdaging bij zorgverlening in het ziekenhuis vanwege de expliciete complexiteit. Immers, verpleegtechnisch handelen is concreet waarneembaar, en wordt gezien als ‘echte verpleegkunde’. Het type complexiteit van wijkverpleegkundige zorg is met weinig kennis over dit werkveld moeilijker herkenbaar, iets wat ook voor studenten geldt. Dit gegeven biedt kansen voor opleiders tot beïnvloeding van de beeldvorming met curriculum-herontwerp.

De toename van patiënten met complexe gezondheidsproblemen thuis, waaronder ouderen met multimorbiditeit, leidt tot een grote behoefte aan goed opgeleide wijkverpleegkundigen. Nog te weinig studenten hbo-verpleegkunde oriënteren zich tijdens hun opleiding op het werken in de wijk doordat zij een vrij negatief en beperkt beeld hebben van dit werkveld. Dit artikel beschrijft de beeldvorming van studenten hbo-verpleegkunde over de wijkverpleegkunde, de zorg aan ouderen en factoren die hierop van invloed zijn. Wellicht kunnen opleidingen met gerichte interventies deze beeldvorming in positieve zin beïnvloeden