Search

L’inégalité entre les femmes et les hommes sur le marché de l’emploi belge reste une constante. Nous rappellerons d’abord brièvement les indicateurs de base de cette inégalité. Ensuite, nous passerons rapidement en vue les politiques mises en oeuvre pour tenter de remédier à ce problème. L’intégration de la dimension du genre ou gender mainstreaming dans tout type de politique joue un rôle prépondérant sur ce plan à l’heure actuelle. Après un aperçu succinct de la traduction de cette stratégie en programmes par la CSC, nous expliquerons de quelle manière la concertation sectorielle de CCT se voit attribuer un rôle déterminé dans cette stratégie de gender mainstreaming de la CSC. C’est ce rôle qui est systématiquement analysé dans ce rapport. nrpages: 87 status: published

Loondrift doet zich voor wanneer de effectieve loonevolutie afwijkt van de conventionele loonevolutie. Het descriptieve luik van het onderzoek schetst een beeld van de conventionele en effectieve loonevolutie in de periode 1997-2006 voor 37 paritaire comités. De conventionele evolutie beperkt zich tot de sectorale cao’s. Het analytische luik zoekt een verklaring voor de loondrift. De factoren die aanleiding geven tot loondrift worden ondergebracht in vijf domeinen: conjuncturele factoren, werknemerskenmerken, bedrijfskenmerken, institutionele kenmerken van de loonstructuur en institutionele kenmerken van het sociaal overleg. We toetsen zowel een effect van de verdeling van deze kenmerken als van de evolutie. Over de ganse periode 1997-2006 blijven zowel de conventionele als de effectieve brutoloonevolutie gemiddeld binnen de grenzen die door de interprofessioneel vastgelegde loonnorm zijn uitgestippeld. Ook de geaggregeerde loondrift is erg beperkt. Tussen 1996 en 2006 zijn de effectieve lonen met 29% gestegen, slechts 2 pp meer dan de conventionele lonen die met net geen 27% stegen. De effectieve loonevolutie lijkt dus afgestemd op de conventionele evolutie. Dit evenwicht is verbergt grote sectorale verschillen. In iedere periode van loonprogrammatie vinden we zowel paritaire comités met een sterke positieve loondrift, met negatieve loondrift als paritaire comités waar beide overeenkomen. Loondrift blijkt een sterke indicator van het overschrijden van de loonnorm. De verklarende analyse op sectorniveau van de gemiddelde loondrift vindt een reeks zwakke verbanden, waarbinnen zich echter drie hoofdlijnen aftekenen. Ten eerste is er een cyclisch effect van de loondrift. Macro-economische evoluties creëren condities waardoor loondrift kan ontstaan. Dit blijkt voornamelijk in een hoogconjunctuur het geval. Ten tweede vinden we een compositorisch trendeffect. ‘Upgrading’ van de werknemers geeft een impuls aan de effectieve lonen. De stijging van de scholingsgraad en een bovengemiddelde leeftijdsevolutie wijzen in die richting. Ten derde is er een structuureffect. We stelden vast dat de loondrift zich nadrukkelijker voordoet naargelang de aanwezigheid van grote ondernemingen en gedecentraliseerde onderhandelingen. Dit komt deels voort uit het gebrek aan data over loonafspraken op bedrijfsniveau in het indexcijfer van de conventionele lonen. nrpages: 59 status: published

Evaluatie van de kwaliteit van de arbeid van werknemers die in het kader van het persoonlijk assistentiebudget gehandicapten assisteren en de link van deze arbeidskwaliteit met het mogelijke beroepsverloop in deze jobs. nrpages: 132 status: published

This chapter focuses on the social dialogue module in the survey. Social dialogue is in this regard defined as industrial relations processes where recognised employee representatives are involved in decisions concerning the employment relationship at the workplace. Such involvement may be limited to being informed by management, or may extend to consultation, negotiation or joint participation in decision making. Among quantitative, cross-country studies of industrial relations, this kind of company-level employee representation and social dialogue has received little attention. Comparative studies on workplace industrial relations are often limited to a study of the institutional arrangements and not the actual practices. The ECS provides unique comparative information on the nature and quality of workplace social dialogue in Europe, albeit with some methodological limitations. ispartof: European Company Survey 2009. Overview pages:45-70 ispartof: pages:45-70 status: published

Reële loonflexibiliteit wordt als een belangrijk onderdeel beschouwd van een arbeidsmarktbeleid dat nodig is voor de opvang van economische schokken (geoperationaliseerd door wijzigingen in de werkloosheid). Een reeks van studies beklemtonen daarbij de rol van instituties en de wijze waarop de loonvorming wordt georganiseerd. In dit kader geeft de werkloosheidselasticiteit van de lonen aan in welke mate de lonen op een geaggregeerd niveau conjunctuurgevoelig zijn. Hier wordt in navolging van Blanchflower & Oswald (1995) internationaal gesproken over een werkloosheidselasticiteit van de lonen die negatief is, en bijna universeel -0.10 bedraagt. In deze paper leveren we een bijdrage tot deze discussie over reële loonflexibilteit door voor België enerzijds na te gaan of deze internationale vaststelling van -0.10 werkloosheidselasticiteit ook voor België opgaat in de recente periode. Vervolgens gaan we de mogelijke invloed van instituties na door deze elasticiteit of looncurve sectoraal te vergelijken en te analyseren. Tevens wordt ook nagegaan of werknemerskenmerken hier ook als andere interactiefactoren een invloed hebben. Deze analyses overspanden een periode van 11 jaar, waarin België inderdaad wordt gekenmerkt door hetzelfde patroon als internationaal beschreven in de literatuur rond de looncurve. De gemiddelde gevoeligheid voor veranderingen in de werkloosheid is -0.107. Dit betekent dat een stijgende werkloosheid een daling van de gemiddelde lonen teweegbrengt. Neemt de werkloosheidsgraad met 10% toe, dan dalen gemiddeld genomen de reële lonen met 1.02%. De analyse van de werkloosheidselasticiteit van de lonen in België toont dus aan dat deze niet verschillend is van de empirie in internationaal onderzoek en zeker vergelijkbaar is met deze van andere Europese, continentale landen. Er zijn evenwel belangrijke sectorale verschillen. De bediendesectoren en de gemengde sectoren met overwegend bedienden worden gekenmerkt door een sterke negatieve elasticiteit, de geaggregeerde loonevoluties in de arbeiderssectoren en de gemengde sectoren met een groter aandeel arbeiders zijn eerder ongevoelig voor schommelingen in de werkloosheid. Opleidingsniveau lijkt tussen te komen als een belangrijke mediërende variabele, waaruit de hypothese naar voor komt dat de elasticiteit gerelateerd is aan het functieniveau. Daarnaast vinden we in onze data een zeker effect van de syndicalisatiegraad: 4 sectoren met hoge syndicalisatiegraad vertonen een lagere loonelasticiteit ten opzichte van werkloosheid. Bij onderhandelingen op een lager niveau van centraliteit merken we ten slotte een grotere elasticiteit van de lonen. Verder gingen we na of er sprake is van inter-agerende factoren op het individuele niveau. We stelden vast dat jongeren elastische lonen hebben, en dat de looncurve bij oudere leeftijd inelastisch wordt. Er is ook een genderverschil: de resultaten bevestigen de grotere werkloosheidselasticiteit van de lonen bij mannen en een inelastische looncurve voor vrouwen wanneer voor leeftijd en sector gecontroleerd wordt. De slotconclusie van de paper kan aldus worden omschreven als een paradox. Aan de ene kant zien we dat ook een collectieve, georganiseerde loonvorming, zoals die in België bestaat, de nodige conjunctuurgevoeligheid op een geaggregeerd niveau (cf. werkloosheidselasticiteit) vertoont, die de test met andere landen zeker doorstaat. Aan de andere kant stellen we echter vast dat groepen (sterke) werknemers die binnen dit systeem meer kunnen afwijken van deze collectieve, gecentraliseerde loonvorming op sectorniveau, meer sectorale loonflexibiliteit vertonen. nrpages: 34 status: published

The SME policy is a central element of the renewed Lisbon strategy for growth and employment. The SME are in the focus of European policy. The SME are often excluded from collective representation. The number of employees organized in trade unions goes down with decreasing sizes of enterprises and a functioning works council system is rarer in small enterprises than in bigger ones. This publication focuses on presenting co-determination structures in the small and medium-sized enterprises (SME) in Belgium, Bulgaria, Denmark, Italy and Slovenia. Special emphasis was given to three sectors which are traditionally characterized by a high concentration of SME: the textiles industry, the retail trade and the construction industry. nrpages: 112 status: published

The PIQUE project (Privatisation of Public Services and the Impact on Quality, Employment and Productivity) investigated the impact of liberalisation and privatisation of public services on the quality or work and employment, productivity as well as the quality of public service provision. The summary report brings together the key findings of the project, including the results of an investigation of the processes of liberalisation and privatisation and the forms of regulation in the four sectors and six countries investigated; an analysis of company reactions based on a series of case studies; the impact of privatisation and liberalisation processes on labour relations, employment and productivity; the results of a representative survey on users’ perceptions, as well as overall conclusions and policy recommendations. status: published

nrpages: 216 status: published

nrpages: 59 status: published

ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:17 issue:1 pages:142-145 status: published

ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:17 issue:1 pages:146-151 status: published

no ISBN ispartof: Mitgliederwerbung und Organisation von Fach- und Führungskräften pages:7-72 ispartof: pages:7-72 status: published

Dit is de samenvatting van een studie uitgevoerd in opdracht van het ACV en kadert binnen hun KMO-campagne, waarover u meer kan lezen op de website van deze vakbond (www.acv-online.be). No isbn status: published

Innovatie en de kenniseconomie zijn ‘in’. Ze moeten een centraal aandachtspunt zijn voor een reeks beleidsterreinen, waaronder arbeid en tewerkstelling. Binnen de beleidsdomeinen van zowel innovatie als arbeid moeten echter nog de nodige inspanningen worden geleverd om positieve aandacht voor ‘het andere’ te creëren. De ontwikkeling van een denkkader dat wordt opgevuld met de bestaande kennis over de samenhang tussen het domein van bedrijfsinnovatie en het arbeidsbestel kan daar een nuttige bijdrage in leveren. Het rapport levert deze bijdrage vanuit het oogpunt van de Vlaamse beleidsmaker. Het rapport is het resultaat van een korte studieopdracht in het kader van het Vlaams Interuniversitair Onderzoeksnetwerk Arbeidsmarktrapportering (VIONA). Dit onderzoeksprogramma is een initiatief van de Vlaamse regering en de sociale partners. Het wordt gecofinancierd door het Europees Sociaal Fonds. nrpages: 110 status: published

ispartof: De Gids op Maatschappelijk Gebied vol:95 issue:4 pages:1-4 status: published

Het opzet van de studie was de impact van arbeidsverhoudingen op innovatie na te gaan. Op basis van literatuuronderzoek en met het Europese actieplan voor innovatie als beleidskader, wordt in het rapport nagegaan hoe vanuit de verschillende niveau’s in het arbeidsverhoudingensysteem kan worden ingespeeld op de innovatiekracht van de ondernemingen. Originele praktijken vanuit verschillende EU-landen worden ter illustratie beschreven. De studie werd gefinancierd door het ‘Innovation and participation of SMEs’ programma, dat een onderdeel is van het EU vijfde kaderprogramma en dat wordt gecoördineerd door DG Enterprise van de Europese Commissie. ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:13 issue:4 pages:215-217 status: published

ispartof: Over Werk Tijdschrift van het Steunpunt WAV vol:13 issue:1 pages:79-83 status: published

In het kader van een onderzoeksproject binnen het Europese vijfde kaderprogramma werd een professionele en ethische code voor Europees socio-economisch onderzoek ontwikkeld. De belangrijkste doelstellingen zijn erop gericht bij te dragen aan: (1) de ontwikkeling van gemeenschappelijke Europese normen en maatstaven voor socio-economisch onderzoek, (2) de ontwikkeling van normen voor multinationaal en multidisciplinair onderzoek, (3) de ruimere ethische en professionele debatten binnen de socio-economische onderzoeksgemeenschap en (4) het aanleveren van goede praktijkvoorbeelden in socio-economisch onderzoek voor de gebruikers van onderzoek. ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:13 issue:4 pages:210-214 status: published

ispartof: Werkt de arbeidsmarkt? Beleidsgericht arbeidsmarktonderzoek in Vlaanderen pages:267-280 ispartof: pages:267-280 status: published

The brochure summarises an innovation policy study carried out for the European Commission's Directorate-General Enterprise. The study has been conducted by the Higher Institute of Labour Studies (HIVA), at the Catholic University of Louvain, Belgium. Its remit was to look at the potential impact of industrial relations on innovation, and accordingly to establish the role of industrial relations as part of a comprehensive and coherent innovation strategy. It drew on secondary literature and the framework of the European Action Plan for Innovation, to investigate different levels and fields of the European industrial relations systems and identify positive links with a business innovation strategy. Using the resulting case study research, it has illustrated these links with original practices throughout Europe. The study project has been supported by the « Innovation and participation of SMEs » programme, which forms a part of the EU 5th Framework research programme. HIVA had support for the case study research from three partners (CASA, Denmark; FORBA, Austria and IRES, Italy). nrpages: 28 status: published

In deze studie is getracht een cijfermatig beeld te schetsen van de sociale verkiezingen door een vergelijking te maken van de vier laatste kiesmomenten (1987, 1991, 1995 en 2000). Gewoonlijk worden de resultaten van sociale verkiezingen vooral besproken in winst en verlies voor de vakbonden. In de voorliggende analyse is de klemtoon gelegd op het democratievraagstuk: wie kan hoe deelnemen aan de verkiezingen?1 Het geschetste beeld is gebaseerd op de bestanden die het Federale Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid opmaakt over deze verkiezingen. We vatten de voornaamste conclusies van de studie samen. ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:12 issue:1 pages:167-170 status: published

Recentelijk heeft het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA) voor de zevende keer het Visie-lezersonderzoek uitgevoerd. In deze bijdrage schetsen we enerzijds het algemeen beeld over de Visie-lezer dat uit deze enquête naar voren komt. Anderzijds besteden we bijzondere aandacht aan een typologie van de Visie-lezer, die is samengesteld op basis van de onderzoeksresultaten. ispartof: De Gids op Maatschappelijk Gebied vol:93 issue:8 pages:29-34 status: published

Uit het Europees waardeonderzoek blijkt dat een meerderheid van de Belgen het aanvragen van sociale uitkeringen waar je geen recht op hebt, veroordeelt. Driekwart vindt dit in geen enkel geval gerechtvaardigd (Dobbelaere et al., 2000). Over de omvang en de achtergrondkenmerken van zulke sociale fraude in België is echter weinig geweten. Het afgelopen decennium werd in ons land immers nauwelijks onderzoek verricht naar dit fenomeen. Dit was één van de uitgangspunten van een multidisciplinaire studie naar sociale fraude in opdracht van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Naast een juridisch en economisch luik (Van Rompaey, 1997; Pacolet & Marchal, 2001) bevat deze studie een sociaal-psychologisch luik. Dit laatste luik is gericht op uitkeringsfraude bij volledig uitkeringsgerechtigde werklozen. ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:12 issue:3 pages:192-196 status: published

'Kaderlid' is enerzijds een begrip dat relevantie heeft in het Belgische sociale bestel (arbeidsrechterlijk, syndicaal, in personeelsmanagement, ...). Anderzijds moeten we evenwel vaststellen dat veel onduidelijkheid bestaat over de omschrijving van een kaderlid en het juiste gebruik van het begrip. Dit heeft als gevolg dat weinig wetenschappelijk bekend is over deze werknemerscategorie. In statistieken duikt de categorie niet dikwijls op. Over de arbeidssituatie van deze groep hebben we grotendeels het raden. nrpages: 42 status: published

'Kaderlid' is enerzijds een begrip dat relevantie heeft in het Belgische sociale bestel (arbeidsrechterlijk, syndicaal, in personeelsmanagement, ...). Anderzijds moeten we evenwel vaststellen dat veel onduidelijkheid bestaat over de omschrijving van een kaderlid en het juiste gebruik van het begrip. Dit heeft als gevolg dat weinig wetenschappelijk bekend is over deze werknemerscategorie. In statistieken duikt de categorie niet dikwijls op. Over de arbeidssituatie van deze groep hebben we grotendeels het raden. Om aan deze situatie te verhelpen pleit het Overlegcomité van het kaderpersoneel - een adviesorgaan verbonden aan het Federale Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid - voor de oprichting van een Observatorium Kaderpersoneel. Daarom gaf het Comité de opdracht een voorbereidende studie voor zulk observatorium uit te voeren. De studie werd verricht door HIVA-K.U.Leuven, Steunpunt WAV K.U.Leuven en het Centre de Sociologie du Travail, de l'Emploi et de la Formation (TEF-ULB). De studie werd uitgevoerd binnen het AGORA-programma van de Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele aangelegenheden (DWTC). Het opzet van de studie was het vinden van een wetenschappelijk operationele definitie voor de categorie 'kaderpersoneel' en na te gaan hoe de nodige gegevens over de arbeidssituatie van kaders kan worden verzameld in België. nrpages: 220 status: published

nrpages: 42 status: published

Het boek is het resultaat van een Europese conferentie, gehouden in ‘98, waar zowel academici als vakbondsvertegenwoordigers aanwezig waren. De inspiratie voor deze conferentie kwam vanuit twee veronderstellingen: (1) in academische kringen wordt getwijfeld over de blijvende kracht van het sociaal economische klasse-begrip als analytisch instrument, (2) de vakbond heeft dit klasse-principe steeds gehanteerd om werknemers te verdedigen en te verenigen. De conferentie maakte duidelijk dat zowel bij academici als syndicalisten twijfels leven over de blijvende aantrekkelijkheid van klasse-bepaalde organisaties voor de gedifferentieerde werknemersgroep van vandaag. De wetenschappelijke bijdragen tot het boek nemen deze twijfels niet weg. Ze dragen evenwel materiaal aan om de discussie over de toekomst van het Europese syndicalisme en de plaats van het klasse-discours in dit debat te stofferen. Ondanks de moeilijkheden van de vakbonden om nieuwe of andere werknemersgroepen te mobiliseren en te verenigen, stellen een groot aantal van de bijdragen in het boek dat ‘class can still unite’ als de vakbond zijn strategie en organisatie in de juiste richting vernieuwt. We vatten de verschillende bijdragen kort samen. ispartof: Over.werk. Tijdschrift van het Steunpunt WSE vol:11 issue:4 pages:120-122 status: published

Sociale verkiezingen zijn de vierjaarlijkse oefening in economische democratie binnen de Belgische arbeidsorganisaties, behorend zowel tot de bedrijfswereld als tot de non-profitsector. Via deze verkiezingen worden de werknemersvertegenwoordigers gekozen in twee overlegorganen: de Ondernemingsraad (afgekort OR) en het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk (afgekort CPBW). De verkiezingen worden georganiseerd per bedrijfseenheid en opgesplitst in kiescolleges. In dit dossier wordt een beeld geschetst van deze sociale verkiezingen door een vergelijking te maken van vier kiesmomenten (1987, 1991,1995 en 2000). Gewoonlijk worden de resultaten van sociale verkiezingen vooral besproken in winst en verlies voor vakbonden. In de voorliggende analyse is de klemtoon gelegd op het democratievraagstuk: wie kan hoe deelnemen aan de verkiezingen? Het geschetste beeld is gebaseerd op de administratieve databestanden die het Federaal Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid opmaakt over deze verkiezingen. nrpages: 137 status: published

info:eu-repo/semantics/published

Ce rapport fait le point sur les changements significatifs de la politique d'emploi en Belgique qu'a induit la stratégie européenne pour l'emploi. La mise en application des lignes directrices ou des recommandations de la Commission a amené les autorités publiques et les interlocuteurs sociaux à adapter certains des dispositifs existants et à mettre en place de nouvelles mesures. Par ailleurs, certaines des réorientations suggérées par les lignes directrices et les recommandations n'ont donné lieu à aucun infléchissement de la politique d'emploi, soit qu'elles confirmaient les orientations déjà suivies par la Belgique, soit qu'elles concernaient des mesures qui résultent de la concertation sociale. Ce rapport traite également de la difficulté d'évaluation des mesures qui ont été adoptées en Belgique en application des lignes directrices et émet un certain nombre de considérations quant à l'adéquation des lignes directrices. Ce rapport a été réalisé à la demande du Ministère fédéral de l'Emploi et du Travail par des chercheurs de l'ULB (DULBEA), de la K.U.Leuven (HIVA) et de l'Ulg (GIRSEF). nrpages: 178 status: published

ispartof: De Gids op Maatschappelijk Gebied vol:92 issue:2 pages:1-3 status: published

ispartof: Vlaanderen gepeild! De Vlaamse overheid en burgeronderzoek 2001 pages:73-98 ispartof: pages:73-98 status: published

Deze brochure is een samenvatting van het rapport 'Organisatieverandering in de Belgische overheidsdiensten. Een enquête bij de betrokken werknemers'. nrpages: 36 status: published

ispartof: De Gids op Maatschappelijk Gebied vol:90 pages:2-3 status: published

Hoe moeten we ons organiseren om als vakbond representatiever, democratischer en actiever te zijn? Dit was de centrale vraag die het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) net voor de winterstop op zijn congres behandelde. In de voorstelling werd deze vraag gezien als de laatste stap in een drieluik van congressen dat het ACV organiseerde in de jaren negentig. Zoals voorzitter Peirens het verwoordde in zijn inleidende toespraak, na de wat-vraag, behandeld in ‘90, en de waarom-vraag, bekeken in ‘94, zou nu de hoe-vraag aan bod komen. Is het laatste deel ook het beste deel van de trilogie? Kunnen we in dit verband spreken van de apotheose? Voornamelijk de eigen vakbondspers sloofde zich uit om te benadrukken dat het een geslaagd congres was, waar vernieuwing en verandering de boventoon voerden en het ACV- optreden richtingwijzers voor de volgende eeuw aanreikte. De nationale media hielden zich in hun commentaren hoofdzakelijk bezig met een ‘sensationeler’ aspect van de bijeenkomst: het speculeren over de opvolging van Peirens als ACV- voorzitter, een kwestie die n.a.v. het congres volop in de openbaarheid kwam. ispartof: De Gids op Maatschappelijk Gebied vol:90 issue:2 pages:13-25 status: published

nrpages: 46 status: published

nrpages: 117 status: published

Naar aanleiding van 75 jaar ACW organiseerde het HIVA een enquête bij meer dan 2000 deelnemers aan het bewegingswerk van de christelijke werknemersorganisaties. Het ging zowel om leden en kernleden van de ACW-deelorganisaties als om bestuursleden en beroepskrachten van het ACW zelf. In dit rapport wordt eerst een veelkleurige foto van het ACW-bewegingsmilieu gemaakt: de sociale positie, de maatschappelijke georganiseerdheid, de ideologische opvatting, de persoonlijke waardenwereld en de leefstijl van de bevraagde ACW-segmenten worden overlopen. Vervolgens wordt het kernvraagstuk van de studie behandeld: zit in deze foto een collectieve identiteit verscholen en hoe is deze vorm van gemeenschappelijkheid dan te omschrijven? Dit is de vraag naar het huidige draagvlak van de christelijke arbeidersbeweging. Ten slotte wordt nagekeken welke gevolgen deze identiteit en zijn nuances heeft voor de manier waarop het bevraagde bewegingsmilieu aankijkt tegen het werk van het ACW en zijn deelorganisaties. nrpages: 262 status: published

nrpages: 121 status: published

status: published