Search

American College of Clinical Pharmacy 2015, Virtual Poster Symposium

2014 ACCP Virtual Poster Symposium

Neuromijelitis optika spektar bolesti (NMOSB), odnosno Devikova bolest, je akvaporin-4 autoantitelom-posredovano demijelinizaciono oboljenje centralnog nervnog sistema, koje dovodi do teškog stepena neurološke onesposobljenosti, vezane najčešće za vizuelni i motorni sistem, ali i do značajnog letaliteta. Ciljevi: Analiza demografskih, kliničkih i parakliničkih karakteristika bolesnika sa NMOSB u Centralnoj Srbiji i procena njihovog uticaja na dugotrajni ishod bolesti. Osim toga, procenjivana je prevalencija NMOSB u Centralnoj Srbiji. Bolesnici i metode: U istraživanje uticaja različitih demografskih, kliničkih i parakliničkih karakteristika na dugotrajni ishod bolesti je uključeno 74 bolesnika koji ispunjavaju nove kriterijume iz 2015. godine za NMOSB iz hospitalnog registra obolelih Klinike za neurologiju Kliničkog centra Srbije (KCS). Svi relevantni podaci prikupljani su iz bolničke dokumentacije. Neurološka onesposobljenost je kvantifikovana primenom proširene skale stepena neurološke onesposobljenosti (engl. Expanded disability status scale, EDSS) i Optikospinalnom skalom onesposobljenosti (engl. Opticospinal impairement scale, OSIS), sa vizuelnim i motornim subskorovima. Prevalencija NMOSB je izračunata primenom standardnih procedura na osnovu podataka iz Populacionog NMOSB registra Centralne Srbije. Rezultati: Relapsno remitentni tok bolesti je imalo 82,4% obolelih. Seropozitivnost AQP4-IgG je ustanovljena kod 89.2% obolelih. Četrdeset pet od 74 bolesnika su lečeni imunosupresivnom terapijom (40 – azatioprin, 3 – mikofenolat mofetil, 1 - ciklofosfamid, 1 - mitoksantron, i 2 - rituksimab). Srednje vreme od početka bolesti do dostizanja EDSS skora 4.0 bilo je 6.5 godina, do EDSS 6.0 bilo je 11.9 godina, i do EDSS 7.0 bilo je 22.0 godine. Faktor za koji je pokazano da povećava rizik za dostizanje EDSS 4.0, 6.0 i 7.0 je inicijalno veći EDSS. Takođe, kraći prvi inter-relapsni interval je povećavao rizik za dostizanje EDSS 4.0 i 6.0, a duže vreme od početka bolesti do uvođenja terapije održavanja, rizik za dostizanje EDSS 7.0. Veći stepen onesposobljenosti koji se odnosi na vidnu funkciju na početku bolesti bio je prediktor bržeg dostizanja OSIS VA = 6 i VA = 8 (engl. Visual acuity, VA). Teška vidna onesposobljenost (OSIS VA 6) je ranije dostignuta, ukoliko je bolest počela sa optičkim neuritisom (medijana,10,0 godina) ili optikospinalnim sindromom (medijana, 11,4 godina), nego posle početka 6 bolesti mijelitisom (medijana, 18,0 godina) (p=0,002). Procenjena prevalencija NMOSB u Centralnoj Srbiji je 1,03/100 000... Introduction: Neuromyelitis optica spectrum disorders (NMOSD), or Devic's disease, is an antiaquaporin- 4 autoantibody mediated, demyelinating disease of the central nervous system, which leads to severe visual and motor disability, and significant case fatality. Aim: Analysis of demographic, clinical and paraclinical characteristics of patients with NMOSD in the Central Serbia and assessment of their impact on the long-term outcome of the disease. Assessment of this disease prevalence, in the same region. Patients and methods: This study included 74 patients who met the latest 2015 NMOSD diagnostic criteria, from the hospital registry based at the Neurology clinic, Clinical Center of Serbia (CCS). All relevant demographic, clinical and paraclinical data were collected from hospital records. Neurological disability was assessed using the Extended Disability Status Scale (EDSS) score and the Opticospinal Impairment Scale (OSIS), with visual and motor sub scores. The NMOSD prevalence was calculated by standard procedures based on the data from the Central Serbia Registry for NMOSD. Results: 82.4% of patients had a relapsing-remitting course of the disease. Seropositivity of AQP4-IgG was found in 89.2% of patients. 45 out of 74 patients were treated with immunosuppressive therapy (40 - azathioprine, 3 - mycophenolate mofetil, 1 - cyclophosphamide, 1 - mitoxantrone, and 2 rituximab). The median time from disease onset to EDSS score 4.0 was 6.5 years, EDSS 6.0 11.9 years, and EDSS 7.0 22.0 years. Higher baseline EDSS was associated with higher risk of attaining EDSS 4.0, 6.0 and 7.0; a shorter first inter-attack interval increased the risk for reaching EDSS 4.0 and 6.0; longer time from the disease onset to the start of treatment administration increased the risk for reaching EDSS 7.0. Worse visual acuity at the disease onset predicted faster assignment of OSIS VA = 6 and VA = 8. Severe visual deficit (OSIS VA 6) was reached earlier after optic neuritis (median time,10.0 years) or combined opticospinal onset (median time, 11.4 years) than after myelitis onset (median time, 18.0 years) (p=0.002). Estimated prevalence of NMOSD in Central Serbia is 1.03/100 000...

Idiopathic intracranial hypertension (IIH) is a rare disease characterized by increased intracranial pressure (ICP) in the absence of any other detectable cause. Clinical presentation of IIH is variable, with the most frequent finding of papilledema and headache. Other symptoms include transient visual obscurations (TVO), blurred vision, double vision due to sixth nerve palsy, tinnitus, dizziness, nausea, neck pain, disturbed concentration and memory impairment. The diagnostic value of this variety of presenting symptoms and clinical findings has been scarcely investigated. Current diagnostic criteria for IIH are not based on clinical presentation of the disease, and unlike former criteria do not include specific symptoms of raised ICP. Low prevalence of IIH results in insufficient data regarding the course and long-term outcome of the disease. Objectives: The main aims of the study are to a) characterize the presenting symptoms and signs of IIH defined according to the existing diagnostic criteria, b) analyze the correlation of presenting symptoms and signs with the results of diagnostic procedures: ICP measurement, presence of papilledema, and neuroimaging markers of raised intracranial pressure c) investigate the correlation of presenting symptoms and signs with the course and disease outcome. Methods: This cohort study was conducted in two tertiary centers: Neurology Clinic of the Clinical Center of Serbia and the Danish Headache Center-Rigshospitalet, Glostrup. The study included 286 patients that were consecutively referred by attending neurologist and ophthalmologist for the evaluation of possible IIH from January 2007 to March 2016. The study was conducted in two phases. At first, clinical data were prospectively collected from all study participants in order to evaluate the presenting symptoms and signs of IIH... Idiopatska intrakranijalna hiprtenzija (IIH) je retko oboljenje koje karakteriše povišen intrakranijalni pritisak (IKP) bez jasno detektabilnog uzroka. Kliničko ispoljavanje IIH je varijabilno a bolest se najčešće manifestuje glavoboljom i edemom papile optičkog živca. Ostale simptome čine tranzitorne vizuelne opskuracije (TVO), zamagljen vid, duple slike usled lezije VI kranijalnog živca, zujanje u ušima, vrtoglavica, mučnina, bol u vratu, teškoće sa pamćenjem i koncentracijom. Dijagnostički značaj različitih prezentujućih simptoma i znakova bolesti nije dovoljno ispitan. Aktuelni dijagnostički kriterijumi za IIH nisu bazirani na kliničkoj prezentaciji bolesti, i za razliku od prethodnih ne zahtevaju postojanje simptomatologije povišenog IKP. Imajući u vidu nisku prevalenciju IIH, u literaturi nema dovoljno podataka o toku i dugoročnom ishodu bolesti. Ciljevi: Ciljevi istraživanja su a) utvrđivanje prezentujućih simptoma i znakova bolesti kod osoba kod kojih je dijagnoza IIH postavljena prema aktuelnim dijagnostičkim kriterijumima, b) uvrđivanje korelacije prezentujućih simptoma i znakova IIH sa rezultatima dijagnostičkih procedura: vrednostima IKP, prisustvom edema papile optičkog živca i neuroradiološkim znacima intrakranijalne hipertenzije, c) utvrđivanje korelacije prezentujućih simptoma i znakova IIH sa kliničkim tokom i ishodom bolesti. Metodologija: Ova kohortna studija je sprovedena u dva tercijarna centra: Klinici za neurologiju Kliničkog centra Srbije u Beogradu i Danskom centru za glavobolje bolnice Rigshospitalet, u Glostrupu. U istraživanje je uključeno 286 bolesnika koji su konsekutivno upućivani od strane neurologa ili oftalmologa pod sumnjom na IIH u periodu od januara 2007. do marta 2016. godine. Istraživanje je sprovedeno u dve faze. U prvoj fazi su klinički podaci prospektivno prikupljani od svih ispitanika sa ciljem da se ustanove prezentujući simptomi i znaci IIH...

Cilj: Ciljevi rada su da se: utvrdji letalitet bolesnika sa metaboličkom encefalopatijom tokom perioda bolničkog lečenja, definišu klinički faktori rizika za smrtni ishod bolesnika sa metaboličkom encefalopatijom u periodu bolničkog lečenja, utvrde EEG promena kod bolesnika sa metaboličkom encefalopatijom koji su preživeli i bolesnika sa letalnim ishodom bolesti, prati ishod i stepen oporavka i preživljavanja bolesnika sa metaboličkom encefalopatijom tokom boravka u bolnici i tri meseca od nastanka simptoma encefalopatije i da se utvrdi mentalno funkcionisanje preživelih bolesnika sa metaboličkom encefalopatijom tokom perioda lečenja i posle tri meseca od nastanka simptoma encefalopatije. Metodologija: U ovu studiju uključeno je 129 bolesnika, starijih od 18 godina koji su imali klinički i elektrofiziološki (EEG) dijagnostifikovanu encefalopatiju. Bolesnici su lečeni u Urgentnom Centru, Kliničkog Centra Srbije u Beogradu u Jedinicima intenzivne nege (JIN) a na odeljenjima Urgentne neurologije, Koronarnoj jedinici kardiologije, Medaboličkoj jedinici, Jedinici opšte i intenzive internističke nege i Urgentnoj nefrologiji. Regrutacija bolesnika je trajala 2008.godine do 2015.godine. Svim bolesnicima su na prijemu u bolnicu radjene: Glaskow Coma Score (GSC), Acute Physiology and Chronic Health Evaluation II (APACHE II), Richmond Agitation Sedation Scale (RASS), Confussion Assessment Mehod for Intensive Care Unit (CAM-ICU) skala. Bolesnicima je uziman serum za gasne analize krvi, krvnu sliku i biohemijske analize a ukoliko je bilo potrebno uzimane su i specifične analize krvi, likvora i urina. Ispitanicima je pored inicijalnog EEGa, ponavljano EEG snimanje u zavisnosti od stanja svesti (poboljšanje ili pogoršanje). Svaki bolesnik imao je bar tri EEG snimka (početak bolesti-promena stanja svesti-kraj hospizalizacije), dok je većina njih imala po nekoliko snimaka. Na taj način se pratio stepen oporavka ili pogoršanja encefalopatije tokom perioda lečenja. EEG je rađen i na optustu iz bolnice (na kraju hospitalizacije) kao i nakon tri meseca na kontrolnom pregledu od postavljanja dijagnoze, čime se procenjivao stepen oporavka od metaboličke encefalopatije. Svim bolesnicima je na otpustu iz bolnice radjen Mini Mental Skor (MMS) i Modifikovana Rankin Skala (MRS), čime se procenjivalo mentalno funkcionisanje i funkcionalni oporavak u momentu otpusta iz bolnice i na kontroli nakon tri meseca od preležane metaboličke encefalopatije...

Cilj doktorske disertacije je bio da se istraže, otkriju i kvantitativno izraze uticaji faktora koji doprinose varijabilnosti topiramata (TPM) kod odraslih pacijenata sa epilepsijom. Prvi deo istraživanja je bio fokusiran na razvoj populacionog farmakokinetičkog modela TPM primenom nelinearnog modelovanja kombinovanih efekata uz program NONMEM®. Podaci su dobijeni od 78 pacijenata koji su bili na mono ili koterapiji TPM i drugim antiepilepticima. Koncentracije TPM u stanju ravnoteže su određene u uzorcima krvi visoko efikasnom tečnom hromatografijom. Jednoprostorni model sa resorpcijom i eliminacijom prvog reda je korišćen za fitovanje podataka o koncentraciji i vremenu. Razmatrano je ispitivanje uticaja demografskih, biohemijskih i karakteristika terapije na oralni klirens leka (CL/F). Volumen distribucije je procenjen na 0.575 l/kg. Finalni model ukazuje da je povećanje CL/F pod uticajem doze karbamazepina i renalne funkcije najbolje opisano linearnim i eksponencijalnim modelima. Validacija je potvrdila stabilnost i adekvatne prediktivne karakteristike modela. Dobijeni model pruža mogućnost individualizacije režima doziranja TPM u rutinskoj kliničkoj praksi. U drugom delu istraživanja je ispitan uticaj različitih faktora na nivo bikarbonata i kalijuma. Podaci su dobijeni od 59 pacijenata koji su bili na mono ili koterapiji TPM i drugim antiepilepticima, dok su iz uzorka pre primene doze bile dostupne ravnotežne koncentracije TPM kod 54. Analiza podataka je vršena SPSS® programom. Primećena je statistički značajna razlika u vrednosti bikarbonata (p < 0.05) između pacijenata koji su na terapiji TPM duže od 5 godina i onih koji su kraće (ili jednako). Regresiona analiza je potvrdila da nivo bikarbonata opada linearno sa dužinom terapije. Nije primećena značajna veza između doze, nivoa TPM ili starosti pacijenta sa nivoom ispitivanih elektrolita, kao ni između trajanja terapije i nivoa kalijuma. Rezultati ove studije naglašavaju moguću pojavu nižeg nivoa bikarbonata i kod dužeg trajanja terapije TPM, što ukazuje na značaj praćenja. The objective of the doctoral dissertation was to investigate, detect and quantitatively express influence of factors that contribute to topiramate (TPM) variability in adult patients with epilepsy. The first part of the research was focused on developing population pharmacokinetic model of TPM using nonlinear mixed effects modelling approach with NONMEM® program. Data were collected from 78 patients on mono or co-therapy with TPM and other antiepileptic drugs. Steady-state TPM concentrations were determined in blood samples by high performance liquid chromatography. A onecompartment model with first order absorption and elimination was used to fit the concentration-time data. The influence of demographic, biochemical parameters and therapy characteristics on oral clearance (CL/F) was considered for evaluation. Volume of distribution was estimated at 0.575 l/kg. Final model showed that increase of CL/F with carbamazepine dose and renal function was the best described by linear and exponential models. Validation confirmed stability and adequate predictive performance of the model. This model allows individualization of TPM dosing during routine patient care. In the second part of the research effect of different factors on bicarbonate and potassium levels was examined. Data were collected from 59 patients on mono- or cotherapy with TPM and other antiepileptic drugs, while steady-state TPM trough levels were available from 54. Data analysis was performed by SPSS® program. Significant difference (p < 0.05) in bicarbonate levels was observed between groups of patients treated with TPM longer and shorter than (or equal to) 5 years. Regression analysis showed that bicarbonate levels linearly decreases with therapy duration. No significant association was noted between the TPM dose, level or patient age and investigated electrolytes, as well as between therapy duration and potassium level. The findings of this study highlight possible occurrence of lower bicarbonate level associated also with longer TPM therapy duration, indicating usefulness of monitoring.

Cilj: Epilepsija temporalnog režnja je najčešći tip epilepsije koji zahteva hirurško lečenje. Iako operativno lečenje epilepsije temporalnog režnja daje odlične rezultate, 20-40% pacijenata nakon resekcije temporalnog režnja i dalje ima epileptične napade. Cilj našeg istraživanja je analiza prognostičkih faktora koji utiču na ishod operativnog lečenja, kako bismo odredili najbolje kandidate za operativno lečenje. Takođe, želeli smo da naučnoj zajednici predstavimo naše rezultate hiruškog lečenja epilepsije kod 52 pacijenta u Kliničkom centru Srbije. Metodologija: U našem istraživanju 52 pacijenta sa epilepsijom temporalnog režnja, koji su prospektivno analizirani, je operisano u periodu od januara 2010. do juna 2013. Kod svih pacijenata sprovedena je kompletna prehirurška evaluacija u Klinici za neurologiju, Kliničkog centra Srbije, koja je obuhvatala dugotrajnu neinvazivnu video-EEG telemetriju, magnetnu rezonanacu, interiktalni PET i interiktalni ili iktalni SPECT. Dijagnoza temporalne epilepsije je postavljena na osnovu semiologije epileptičnog napada, iktalnog EEG-a i neuroradioloških nalaza. Svi pacijenti su operisani u Klinici za Neurohirurgiju, Kliničkog centra Srbije. Osnovni ishod operativnog lečenja je procenjivan na osnovu prestanka epileptičnih napada u period od 1 - 4,5 godina nakon operacije. Za procenu ishoda operativnog lečenja korišćena je ILAE klasifikaicija postoperativnog ishoda. Ishod operativnog lečenja je procenjivan prvi put 6 nedelja nakon operacije, a nakon toga svakih 6 do 12 meseci postoperativno detaljnim neurološkim i neuropsihološkim pregledom, kao i kontrolnim MRI snimanjem mozga. U različite kliničke, elektrokliničke, neuroimidžing i operativne varijable koje su analizirane kao mogući prognostički faktori postoperativnog ishoda spadaju: uzrast kad je epilepsija počela, dužina trajanja epilepsije, prosustvo proepileptogene lezije, prisustvo aure, fekvencija epileptičnih napada, interiktalni i iktalni EEG, MRI, SPECT, PET, godine starosti u trenutku operacije, pol, leva ili desna strana operacije, tip operacije, patohistološki nalaz, veličina temporalne i mezijalne resekcije, vrsta i procenat komplikacija, itd. Hirurška tehnika je podeljena u tri osnovna tipa: 1.Prednja temporalna resekcija sa amigdalohipokampektomijom; 2.Lezionektomija sa amigdalohipokampektomijom; i 3.Lezionektomija. Rezultati: Prestanak epileptičnih napada nakon jedne godine je zabeležen kod 89 % pacijenata i ovaj se procenat smanjio na 81 % pacijenata 4,5 godina nakon operacije. Hirurška resekcija je dovela do potpunog prestanka epileptičnih napada kod 81% operisanih pacijenata (ishod ILAE 1; bez napada i bez aure)... Purpose: Temporal lobe epilepsy (TLE) is the most common type of epilepsy requiring surgical treatment. Although surgical treatment of TLE has a favorable prognosis, 20–40% of patients do not become seizure-free after temporal lobe resections. The main purpose of our investigation was to analyze the prognostic factors determining seizure outcome after various types of temporal resections, in order to identify ideal candidates for surgery. We also wanted to spread the results of our series of 52 surgicaly treated patients in the Clinical Center of Serbia to the scientific community. Methodology: Fifty-two patients with TLE prospectively analyzed in this study were operated in the period from January 2010 until Jun 2013. All patients underwent a complete presurgical evaluation in the Clinic for Neurology, Clinical center of Serbia, comprising long-term noninvasive video-EEG telemetry, magnetic resonance imaging, interictal PET and interictal and/or ictal SPECT. The diagnosis of temporal epilepsy was established in accordance with clinical seizure semiology, ictal EEG findings and neuroradiology findings. Patients were operated in Clinic for neurosurgery, Clinical Center of Serbia. The primary outcome variable was patient seizure status 1–4.5 years after surgery: seizure free, or not. We used the main categories of ILAE outcome classification. Outcome was first assessed at 6 weeks and then at regular 6 month postoperative intervals with neurological examination, neuroimaging and neuropsychological assessment. Various clinical, electroclinical, neuroimaging and operative variables were considered and analyzed as prognostic factors: age at first seizure, duration of the epilepsy, presence of proepileptogenic lesion, presence of aura, seizure frequency, interictal and ictal EEG findings, MRI, SPECT, PET, age at operation, sex, side of operation, type of operation, patohistological findings, extent of the temporal and mesial resection, type of and complication rates etc. We also categorized surgery into three types: 1. Anterior temporal resection with amygdalohippocampectomy; 2. Lesionectomy with amygdalohippocampectomy; 3. Pure lesionectomy. Results: The seizure-free rate at 1 year was 89% and decreased to 81% at 4.5 years after surgery. Surgical resection leads to a complete cessation of seizures in 81% of operated patients (ILAE 1; seizures-free and no aura) previously having refractory temporal lobe epilepsy...

Mnoge hronične bolesti, a posebno epilepsija, značajno remete i umanjuju kvalitet života obolelog, kako u smislu osećaja opšteg zdravstvenog blagostanja, tako i svakodnevnih životnih aktivnosti. Epilepsija kompromituje bolesnikov život u zdravstvenoj, psihosocijalnoj i profesionalnoj sferi. Zato je cilj savre-mene epileptologije da pored uspostavljanja potpune kontrole epileptičkih napa-da, postigne i što bolji kvalitet života obolelog. Kvalitet života povezan sa zdravljem odslikava uticaj bolesti na život bolesnika, odnosno meru patnje koja je uslovljena bolešću i njenim pratećim smetnjama. Time je procena kvaliteta života postala sastavni deo protokola lečenja obolelih od epilepsije, odnosno hroničnih bolesti. Introduction: Many chronic diseases, particularly epilepsy, considerably impair and decre-ase the patients’ quality of life, both in regard to general well-being and everyday life acti-vities. Epilepsy compromises the patient’s life within medical, psychosocial and professio-nal spheres. Therefore, besides sustaining a full control over epileptic seizures, the goal of modern epileptology is to achieve the best possible quality of life of the patient. The qua-lity of life related to health reflects the influence of disease on the patient’s life, i.e. the me-asure of suffering caused by the disease and its associated disorders. Thus, the evaluation of the quality of life has become the inevitable part of treatment protocol in patients with epilepsy, i.e. chronic diseases.

Cilj: Vegetativni znaci tokom epileptičkih napada (periiktalni vegetativni znaci, PIVZ), predstavljaju prirodni eksperiment koji pruža jedinstven uvid u funkcionisanje ljudskog autonomnog nervnog sistema. Iako vegetativni znaci kod epilepsija nisu retki i mogu čak dominirati kliničkom slikom napada, ove manifestacije se često previde. Glavni cilj našeg istraživanja bio je da se analizira značaj PIVZ za lokalizaciju i lateralizaciju epileptogene zone kod pacijenata sa fokalnom farmakorezistentnom epilepsijom koji su podvrgnuti prehirurškom ispitivanju. Metodologija: Analizirali smo video-EEG zapise kod 170 bolesnika (82 muškarca i 88 žena), starosti 13-66 godina (34,67 ±11,10; Med=35,00) sa farmakorezisetntnom fokalnom epilepsijom. Svi pacijenti su prošli kompletno prehirurško ispitivanje u Centru za epilepsije u Beogradu, koje se sastojalo od višednevne neinvazivne video-EEG telemetrije, snimanja nuklearnom magnetnom rezonancom, interiktalne pozitronske emisione tomografije fluorodeoksiglukozom i interiktalne i/ili iktalne HMPAO jednofotonske emisione kompijuterizovane tomografije. Dijagnoza fokalnog epileptičkog sindroma je postavljena na osnovu korelacije kliničkih karakteristika napada, iktalnih EEG nalaza i neuroradioloških nalaza. Dominantnost hemisfere kod svakog pacijenta je odredjena na osnovu Edinbruškog testa za dominantnost ruke, neuropsihološke procene i funkcionalne nukelarne magnetne rezonance gde je bilo neophodno. Kod svih bolesnika smo analizirali video zapis kliničke semiologije napada sa ciljem odredjivanja učestalosti javljanja i tipova PIVZ kod fokalnih epilepsija, njihovog lokalizacionog značaja za epilepsije temporalnog režnja (TLE) vs. ekstratemporalne epilepsije (ETLE) i njihovog lateralizacionog značaja (epilepsija nedominantne vs. dominantne hemisfere). Takodje smo analizirali evoluciju vegetativnih simptoma (epigastrična aura, AE) u neki od PIVZ i njen prediktivni značaj za dijagnozu mezijalne temporalne epilepsije (MTLE). Rezultati: Uočili smo deset različitih tipova PIVZ kod 69 od ukupno 170 bolesnika (40%). Najčešći PIVZ su bili postiktalno brisanje nosa (28,8%) i periiktalni kašalj (12,9%). Pokazali smo da su PIVZ pouzdan lokalizacioni znak za TLE vs. ETLE (50,0% vs. 23,2%; p=0,001). Najvažniji lokalizacioni znaci su bili postiktalno brisanje nosa (p=0,008), periiktalno pijenje vode (p=0,035) i hipersalivacija (p=0,048). Takodje smo našli da je pojava PIVZ češća kod bolesnika sa epilepsijom nedominantne hemisfere, posebno kod bolesnika sa MTLE, ali ova razlika nije dostigla punu statističku značajnost (64,3% vs. 47,1%; p=0,175). Kod bolesnika sa evolucijom EA u neki od PIVZ, verovatnoća za MTLE je bila veoma visoka (96,77%)... Purpose: Vegetative signs during epileptic seizures (periictal vegetative signs, PIVS) represent an experiment of nature that provides a unique window on the functioning of the human autonomic nervous system. Although vegetative manifestations of epilepsy are not rare, and may even overshadow other semiological signs, these manifestations are frequently overlooked. The main purpose of our investigation was to analyze localization and lateralization value of PIVS for the epileptogenic zone in patients with focal pharmacoresistant epilepsies who were undergone presurgical evaluation. Methodology: We analyzed video-EEG recordings of 170 patients (82 men and 88 women), age ranged 13-66 years (mean 34.67 ±11.10; Med=35.00) with medically intractable focal epilepsy. All of the patients underwent a complete presurgical evaluation in the Belgrade Epilepsy Center, comprising long-term noninvasive video-EEG telemetry, magnetic resonance imaging, interictal fluorodeoxyglucose positron emission tomography and interictal and/or ictal HMPAO single-photon emission computed tomography. The diagnosis of lobar epilepsy was established according to the correlation of clinical seizure semiology, ictal EEG findings and neuroradiology findings. The hemisphere dominance was determined according to the Edinburgh handedness inventory, neuropsychological assessment and functional magnetic resonance imaging for speech lateralization when needed. In all patients we analyzed video recordings of clinical seizure semiology in order to determine the frequency and types of PIVS in focal epilepsies, their localizing value for temporal lobe epilepsies (TLE) vs. extratemporal lobe epilepsies (ETLE), and their lateralizing value (seizures from nondominant vs. dominant hemisphere). We also evaluated the evolution of seizure semiology from vegetative symptoms (epigastric aura, EA) to PIVS and it's predictive value for the diagnosis of mesial temporal lobe epilepsy (MTLE). Results: Ten different types of PIVS occurred in 69 of the 170 patients (40%). The most frequent PIVS were postictal nose rubbing (28.8%) and periictal cough (12.9%). We found PIVS were reliable localizing signs for TLE vs. ETLE (50.0% vs. 23.2%; p=0.001). The most valuable localizing signs were postictal nose rubbing (p=0.008), periictal water drinking (p=0.035) and hypersalivation (p=0.048). We also found the occurence of PIVS more common among the patients with nondominant hemisphere epilepsy, especially in patients with MTLE, but this difference was not statistically significant (64.3% vs. 47.1%; p=0.175). In patients with EA evolving into any other PIVS, the probability of MTLE was extremely high (96.77%)...

Aktivnost anatomski definisanih regiona humanog cerebralnog korteksa, kroz konektivnost, proizvodi funkcionalnu heterogenost reprezentovanu kroz bihejvioralni aspekt. Bazični fiziološki supstrat interkonekcije anatomskih podregiona predmet je stalnih istraživanja. Fokalna epilepsija, kao eksluzivna kortikalna bolest, odličan je model za eksploraciju neurobiološke osnove funkcionalne anatomije. Tačnije, iritativni kortikalni fenomen u jednom regionu (finalni patofiziološki produkt epileptogeneze u epileptogenoj leziji), pored inicijalnog simptoma, dovedi do većeg broja različitih, vremenski uslovljenih, kombinacija kliničkih simptoma i znakova – obrazaca ponašanja tokom epileptičnog napada. Sekvencijalni raspored simptoma i znakova determinisan je propagacijom abnormalne električne aktivnosti kroz korteks i anatomske puteve, od generatora do bliskih i udaljenih moždanih regiona. Preferencijalni put propagacije deo je neurodiveziteta epileptične mreže i dominantno je uniforman na individualnom nivou. Iako su poznate i manje inter-individualne varijacije, veruje se da je broj kombinacija u obrascu ponašanja tokom fokalnog epileptičnog napada, u ljudskoj vrsti, konačan. Primarni cilj doktorske disertacije bio je utvrđivanje korelacije klinički definisanih epileptičnih simptoma i znakova (semiologije) i lokalizacije epileptogene lezije. Učinjena je kliničko-anatomska korelacija na reprezentativnom uzorku bolesnika sa fokalnom epilepsijom, obrađenih na Klinici za neurologiju Kliničkog Centra Srbije, shodno, trendovima moderne epileptologije. Rezultati na analiziranom materijalu demonstriraju kompleksnost epileptične mreže nadgrađene na fiziološkom nivou konektivnosti, ali i izvesne zakonomernosti, koje podupiru postojeći neurobiološki koncept funkcionalne anatomije i utvrđuju klinička uverenja u modernoj epileptologiji. Koherentna i oscilatorna epileptična aktivnost generiše bihejvioralne fenomene, poput potpunog prestanka motorne aktivnosti ili oroalimentarnih automatizmama, znakova koji su najčešći u analiziranoj populaciji. Bihejvioralni arest, rani znak, sugeriše na limitiranu aktivnost u cerebralnom korteksu, uz verovatnu disrupciju kortiko-subkortiko-spinalnih veza. Oroalimentarni automatizmi, fenomen druge polovine epileptičnog napada, mogući su proizvod aktivacionih i inhibitornih stimulusa više kortikalnih regiona sa finalnom rezultantom u arhaičnom ponašanju. Epigastrična i psihička aura najfrekventniji su među subjektivnim doživljajima analiziranih bolesnika; centralna autonomna mreža, viscerotopna prezentacija usko lokalizovanog korteksa i međuigra paleo- i neo-korteksa verovatni su patofiziološki mehanizmi ovih simptoma... Activity of anatomically defined regions of the human cerebral cortex, through connectivity produces functional heterogeneity represented by behavioral aspect. Basic physiological substrate of the interconnection between anatomical subregions is a subject of continuous research. Focal epilepsy, exclusive cortical disease, is an excellent model for the exploration of the neurobiological basis of functional anatomy. Specifically, cortical irritative phenomenon in a region (the final pathophysiological product of epileptogenesis in epileptogenic lesion), in addition to the initial symptoms, leads to a large number of different, time-conditioned, combination of the clinical symptoms and signs - behavior patterns during epileptic seizure. Sequential arrangement of signs and symptoms is determined by the propagation of abnormal electrical activity in the cortex and anatomical pathways from the generator to the close and distant brain regions. Preferential path of the propagation is part of the epileptic network’s neurodiversity that is dominantly uniform at the individual level. Although minor inter-individual variations has been given, it is believed that the number of combinations in the pattern of behavior in focal seizures in the human species is final. The primary goal of the doctoral dissertation was to determine the clinical correlation between defined epileptic symptoms and signs (semiology) and localization of epileptogenic lesions. We performed a clinical-anatomic correlation of a representative sample of patients with focal epilepsy, treated at the Department of Neurology, Clinical Center of Serbia, according to modern trends in epileptology. The results of the material analyzed demonstrate the complexity of the epileptic network upgraded to a physiological level of connectivity, as well as certain regularities, which support existing neurobiological concept of functional anatomy and determine the clinical belief in modern epileptology. Coherent oscillations and epileptic activity generates behavioral phenomena, such as the complete cessation of motor activity or oroalimentary automatisms, most common signs in the analyzed population. Behavioral arrest, an early sign, suggests the limited activity of the cerebral cortex, with the probable disruption in cortico-subcortico-spinal pathways. Oroalimentary automatisms, the phenomenon of the second half of seizures, are possible product of the activation and inhibitory stimuli in wider cortical regions with the final resultant in the archaic behavior. Epigastric and psychic aura are among the most frequent subjective experiences in analyzed patients; central autonomic network, viscerotopic presentation in narrowly localized cortex and interplay of paleo-and neo-cortex are likely pathophysiological mechanisms of these symptoms...