Search

A porous dimension stone used as a part of a building or exterior facade tends to absorb water due to capillary action when it is subjected to rain or surface water. The above-mentioned fact is one of the most important reasons of physical deterioration in natural building stones. Therefore, it is very crucial to determine the potential of capillary water absorption of natural stones. In this study, the capillary water absorption potential of four different ignimbrite levels from Ahlat (Bitlis) region, namely brown (N.1), dark brown (N.2), yellowish gray (N.3) and black (N.4) was determined and compared with natural stones with different properties such as dolomitic limestone, basalt and clayey limestone. The Ahlat stone used in residential houses, hammams, tombs and gravestones in the Seljuk Empire period as well as today around the Ahlat region is historically and economically important. According to the capillary water absorption tests, the ignimbrites are classified as high absorbing rocks and consequently, significant physical deterioration may occur around the stone surfaces of buildings in contact with water. Moreover, significant relationships were determined between capillary values of samples and physico-mechanical properties considering coefficient of determination (R2)., Bir yapının veya yüzey kaplamasının bir parçası olarak kullanılan gözenekli doğal bir yapı taşı, yağmur veya yüzey suları ile temas ettiğinde, kapilerite etkisiyle suyu bünyesine alma eğilimi gösterir. Kayaçların bu özelliği, yapı taşlarında meydana gelen fiziksel bozunmanın en önemli nedenlerinden biridir. Bundan dolayı, doğal yapı taşlarının kapiler su emme potansiyellerinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Ahlat (Bitlis) bölgesinde bulunan kırmızımsı kahve (N.1), koyu kahve (N.2), sarımsı gri (N.3) ve siyah (N.4) olmak üzere dört farklı renge sahip ignimbirit seviyesinin kapiler su emme potansiyelleri belirlenmiş ve bu kayaların kapiler su emme değerleri farklı özellikteki yapı taşı olarak kullanılan dolomitik kireçtaşı, bazalt ve killi kireçtaşlarına ait değerlerle karşılaştırılmıştır. Yapılan kapiler su emme deneylerine göre; Ahlat bölgesinde Selçuklu döneminden günümüze kadar mezar taşlarında, kümbetlerde, hamamlarda ve evlerde kullanılan Ahlat taşının yüksek emici kaya grubunda olduğu ve bu özelliğe bağlı olarak su ile temas eden yüzeylerde, yapılarda önemli fiziksel bozunmanın meydana gelebileceği belirlenmiştir. Ayrıca numunelerin kapilerite değerleri ile fiziksel ve mekanik özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenebilmesi amacıyla elde edilen belirleme katsayılarında (R2) anlamlı ilişkilerin varlığı belirlenmiştir..

Aplite dykes of the Yolcular Metamorphics within the Bitlis Massif display enrichment of Feldspar minerals. In this study, aplite dykes that cut lower unit of the Bitlis Massif are investigated as a source of K-feldspar. Yolcular metamorphics consist of amphibolite, metagranite, paragneisses/schists and migmatite levels and are cut by aplite dykes with a thickness ranging from 3m to 10m. Aplite dykes consist of quartz, plagioclase, alkali feldspar and mica minerals and display holocrystalline porphyritic texture. SiO2, K2O, Na2O, Fe2O3 and TiO2 contents of the aplite dykes are ranging from 74-78%, 2.07-6.5%, 3-4.77%, 0.3-0.9%, 0.02-0.12, respectively. Mineralogical and geochemical contents reveal that the aplite dykes are rich in K-Feldspar, however high SiO2 and Fe2O3 contents indicate aplite dykes need enrichment processes. For this purpose, samples were subjected to magnetic separation and flotation experiments. Result of experimental enrichment processes revealed that an appropriate concentrate for the demands of industry would be produced by flotation. A concentrate yielded a weight efficiency of 60.3 %, K2O content of 8.5 % and Al2O3 content of 18.1 % were obtained from aplite dykes. Additionally, TiO2, Fe2O3 and SiO2 contents of the concrete were reduced to < 0.1 %, 0.1 %, 67.05 %, respectively., Bitlis Masifi'ndeki Yolcular Metamorfitleri içinde gözlenen aplit daykları feldispat minerallerince zenginleşme göstermektedirler. Bu çalışmada Bitlis Masifi'nin alt birliğini kesen aplit dayklarının K-feldispat kaynağı olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Yolcular Metamorfitleri amfibolit, metagranit, paragnays/şist ve migmatit seviyelerinden oluşmaktadır ve kalınlıkları 3 ile 10 m arasında değişen aplit daykları ile kesilmektedirler. Aplit daykları kuvars, plajiyoklaz, alkali feldispat ve mika minerallerinden oluşmakta ve holokristalin porfirik doku sergilemektedirler. Aplit dayklarının kimyasal analiz sonuçlarına göre SiO2 içerikleri % 74 - % 78, K2O içerikleri % 2.07 - % 6.5, Na2O içerikleri % 3 - % 4.77, Fe2O3 içerikleri % 0.3-0.9 ve TiO2 içerikleri % 0.02 - 0.12 arasında değişmektedir. Bu veriler aplit dayklarının K-feldispat bakımından zengin olduklarını göstersede, yüksek SiO2 ve Fe2O3 içeriklerinden dolayı endüstriyel açıdan kullanılabilmeleri için zenginleştirilmeleri gerektiğine işaret etmektedir. Aplit daykları yaş manyetik ayırma ve flotasyon deneylerine tabi tutulmuş ve deneysel çalışmalar flotasyon ile endüstrinin talebine uygun konsantre ürün üretilebileceğini ortaya koymuştur. Aplit dayklarından K2O içeriği % 8.5, Al2O3 içeriği 18.1 ve ağırlık verimi % 60.3 olan konsantre ürün elde edilmiştir. Ayrıca konsantrenin TiO2 içeriği < % 0.1, Fe2O3 içeriği % 0.1 ve SiO2 içeriği % 67.05'e düşürülmüştür.

It is well known that some rocks can cause alkali-silica reaction (ASR) when used as concrete aggregate. This study aims to determine the alkali silica reactivity of aggregate quarries used for concrete production in Van region. Samples were collected from aggregate quarries located in Ablangez (ABLD), Kalecik (KLC), Lake Sıhke (ZK ve BASKA), Tabanlı (YTY) and Esenpınar (SLT), which are currently being used as aggregate for concrete production. Agregate samples were analyzed according to ASTM C289 chemical method, followed by ASTM C1260 accelerated mortar bar test method. It was found that, expansion of all samples were lower than ASTM C1260 standard limit of 0.10%. These results are in good agreement with the results of chemical analysis (ASTM C289). This study suggests that, all of the aggregates analyzed in this study are innocuous in terms of alkali silica reactivity., 2Bazı kayaların beton agregası olarak kullanımının alkali silika reaktivitesine neden olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, Van ve yakın civarında beton üretiminde kullanılan agregaların alkali silika reaktivitelerinin belirlenmesidir. Bu kapsamda, Ablangez (ABLD), Kalecik (KLC), Sıhke Gölü (ZK ve BASKA), Tabanlı (YTY) ve Esenpınar (SLT) ocaklarından örnekler alınmıştır. Bu örneklerin alkali silika reaktiviteleri kimyasal metot (ASTM C289), ve hızlandırılmış harç çubuğu (ASTM C1260) metodu kullanılarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, tüm örneklerde agregaların genleşme miktarı ASTM C1260 standardına göre %0,1'lik genleşme sınırının altında çıkmıştır. Bu sonuçlar aynı zamanda kimyasal metot ile uyumludur. Bu sonuçlara göre, çalışmada kullanılan tüm agregaların, alkali silika reaksiyonu açısından reaktif olmadıkları görülmüştür. . Anahtar kelimeler: Van, Alkali silika reaktivitesi, agrega, hızlandırılmış harç çubuğu

Bölükyazı-Hizan (Bitlis) arasında Yolcular Metamorfiti içinde gözlenen ve anateksi süreçlerinin etkisiyle geliflmiflgranitik bileflimli lökokratik kayaçlar Na-feldispatça zenginleflme göstermektedirler. Bu çalıflmada, YolcularMetamorfiti içindeki lökogranitik kayaçların feldispat kaynağı olarak kullanılabilirliği arafltırılmıfltır. YolcularMetamorfiti (Alt Birlik) almandin-amfibolit fasiyesindeki metamorfizma koflullarına sahip ve Bitlis Masifi’ninçekirdeğinde yüzeyleyen amfibolitler, mika minerallerince zengin paragnays/flistler, migmatit seviyeleri ve bunlarıkesen granitik kayaçlar içerirken, Masifin Üst Birliği metapelitler ve metakarbonatlarla karakterize edilirler.Lökokratik kayaçlar Yolcular Metamorfitinin içinde genifl bir alanda gözlenmektedir. Özellikle amfibolit ve biyotitgnayslarla düzensiz sınır iliflkilerine sahip olan bu kayaçlar, çoğunlukla alterasyona uğramıfllardır. Bu kayaç birimleri, mineralojik bileflim olarak kuvars ve feldispat minerallerince zengin olup, özellikle feldispat minerallerininalbit-oligoklaz bilefliminde plajiyoklaz serisi minerallerinden olufltuğu saptanmıfltır. Çok ender oranda epidot, sfenve mika gibi koyu renkli mineralleri içeren bu kayaçların, Na2O içerikleri %7-8, Fe2O3içerikleri % 0.60-0.70 ve TiO2içerikleri % 0.2-0.3 arasında değiflmektedir. Bu veriler, lökogranitik kayaçların Na-feldispatça zengin olduklarınıgöstermektedir. Örnekler yafl manyetik ayırma ve flotasyon deneylerine tabi tutulmufltur. Deneysel çalıflmalarflotasyonla endüstrinin talebine uygun konsantre üretilebileceğini ortaya koymufltur. Granitik bileflimli lökokratikkayaçlarda Na2O içeriği % 11.30, Al2O3içeriği % 21.60 ve ağırlık verimi %96.60 olan konsantre üretilmifl ve konsantrenin istenmeyen TiO2ve Fe2O3içerikleri sırasıyla % 0.05 ve % 0.12’ye kadar düflürülmüfltür

The Yuksekova melange to the NE of Van, close to the Turkish-Iranian border is part of the Berit-Elazig-Van ophiolitic belt. It structurally overlies the Bitlis-Puturge metamorphic complex and includes the remnants of the southern Neotethys. The melange complex comprises mantle rocks together with massive and pillowed lavas and dykes associated with late Maastrichtian micritic limestones and radiolarian cherts. The lavas are trachyandesite/basaltic, whereas the dykes are alkali basalt in composition. Both rock types were probably formed by low-degree partial melting of a mixed source including primitive mantle and depleted MOR mantle components, which were subsequently affected by subduction modification. The geochemical character constrains the formation of these basalts, yet the youngest ones dated in the Yuksekova melange to an intra-oceanic subduction zone within the Neotethys at the end of Cretaceous. The new ages and the tectonic setting of the volcanic rocks are correlated with other oceanic assemblages (e.g., Khoy and Inner Zagros ophiolites in Iran) across the Turkish-Iranian border.

Etrüsk volkanı ve çevresindeki alanların volkanostratigrafisi ve petrojenezini konu alan bu çalışmada, Miyosen, Pliyosen ve Kuvaterner yaşlı volkanik ürünler çalışılmıştır. Yeni 40K/40Ar yaş verileri, çalışma alanındaki volkanik etkinliğinin 14.9 My önce başlayıp üç suskunluk dönemi ile bölünerek 0.28 My önceye kadar aktif olduğuna işaret etmektedir. Miyosen ve Pliyosen volkanitleri bazalttan riyolit/dasite uzanan lav bileşimine sahipken, Kuvaterner volkanitleri alkali bazaltik lavlar ve hawaiitler ile karakteristiktir. Üç volkanik evrenin de bazaltik lavları olivin, plajiyoklaz ve piroksen fenokristallerinden oluşurken, evrimleşmiş lav ürünlerinde plajiyoklaz, K-feldispat, piroksen, biyotit, hornblend, kuvars ve az oranda olivin fenokristalleri gözlenmiştir. Lav örneklerinin iz, major, REE element jeokimyası ve Sr, Nd, Pb izotopik oranları, Miyosen, Pliyosen ve Kuvaterner volkanitlerinin evrimleşmiş lavlarında fraksiyonel kristallenme ve kıtasal kirlenmenin önemli birer işlem olduğunu ama Pliyosen volkanizmasında bunlara ek olarak magma karışımının da etkili olduğuna işaret etmektedir.En primitif bazaltik lav örneklerinin çoklu element diyagramları ve izotopik değişim diyagramları, manto kaynak alanlarının yitim bileşeni ile zenginleştiğini göstermektedir. Yapılan kısmi ergime modellemeleri Miyosen'den Kuvaterner'e kısmi ergime derecesinin ve kaynaktaki spinel oranının arttığına işaret eder. Tüm bu bulgular, çalışma alanındaki volkanizmanın ve Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki volkanik etkinliğin manto kaynak alanının astenosferik ve litosferik mantonun karışımı ile temsil edildiği ve belirgin bir yitim bileşenine sahip olduğuna işaret eder. In this thesis, Volcanostratigraphy and petrogenesis of the Miocene, Pliocene and Quaternary volcanic units exposed in the northeast of Lake Van around the Etrusk volcano are presented in detail.Our new K/Ar age determinations indicate that the volcanism, initiated in the north of Etrusk volcano at around 14.9 Ma and lasted up to 0.28 Ka, divided by three pose periods. While Miocene and Pliocene volcanics range in composition from rhyolite/dacite to basalt, Quaternary volcanics are characterized by alkaline basaltic lavas and hawaiites. Basaltic lavas of all three volcanic stages are composed of olivine, plagioclase and pyroxene phenocrysts whilst plagioclase, K-feldspar, pyroxene, biotite, hornblende, quartz and minor amount of olivine phenocysts are observed in evolved lava products. Trace, major oxide, REE and Sr, Nd, Pb isotopic ratios suggest that fractionation crystallization and crustal assimilation were important for the evolved lavas of the Miocene, Pliocene and Quaternary volcanics whereas magma mixing (replenishment) processes was also operational as well as the assimilation and fractional crystallization in the Pliocene Etrüsk volcanics.Multi element spider and isotopic variation diagrams of the most primitive lavas indicate that mantle source region of these lavas had previously been enriched by a distinct subduction component. Results of the partial melting models suggest a temporal increase from Miocene to Quaternary in the melting degree as well as the ratio of spinel in the source mineralogy. All these findings indicate that the source region of the collision-related volcanism might have been a mixture of astenospheric and lithospheric mantles, containing a distinct subduction signature. 375