Search

Prostat, mesanenin altında, idrar borusuna sarılmış kestane büyüklüğündeki beze verilen addır. Bu bez sadece erkeklerde bulunur. Tez çalışmamızda, prostat hacminin idrar akımına etkisi incelenmiştir. Çalışmamız üç bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde klinik verilerin alınması kapsamında yaşları 20 ile 60 arasında değişen 10 adet deneğe MR cihazı ile görüntüleme ve idrar akış ölçüm testi uygulandı. ?kinci bölümde görüntü işleme teknikleri kullanılarak, prostat bezinin 3 boyutlu geometrisi ve üretra (idrar kanalı) geometrisi oluşturuldu. Yaş ilerledikçe prostat geometrisinin değişikliğe uğradığı, hacminin büyüdüğü ve idrar kanalında bağlı değişiklikler görüldü. Üçüncü bölümde, akışkanlar dinamiği temelleri kullanılarak idrar kanalı içinde idrar akışı simüle edildi. Yapılan simülasyon sonucunda idrar akım hızı ortalama değeri 0,0048 m/s ± 0,0023 m/s ve idrar akım debisinin ortalama değeri 22,38±10,15 ml/s hesaplandı. Klinik veriler ile simülasyon sonucunda hesaplanan verilerin uyumlu olduğu görüldü (p

Son on yıl içerisinde nanoteknolojide yaşanan buluşlar, birçok uygulama alanında önemli gelişmeler meydana getirmiştir. Büyüklükleri 20 nm nin altında ayarlanabilir parçacık boyutu ve kolay yüzey kimyasına sahip kuantum nokta özellikli nanoparçacıklar, kanser hücrelerinin hedeflenmesi, biyolojik ve biyomedikal uygulamalar gibi birçok uygulama alanı için nano ölçekte algılama ve görüntüleme olanağı sağlamaktadır. Bu tezin amacı, ZnS:Mn+2, CdTe ve CdTe/ZnS:Mn+2 esaslı nanoparçacıkların hazırlanması, optik ve nükleer dedeksiyon sistemlerindeki uygulama potansiyellerinin araştırılmasıdır. Bu amaçla, ZnS:Mn+2, CdTe ve CdTe/ZnS:Mn+2 nanoparçacıkları ıslak kimya yolu ile sentezlenmişlerdir. İlk olarak l-sistein kaplı ZnS:Mn+2 nanoparçacıkları yüzey aktif madde varlığında sulu çözeltiden sülfürün çöktürülmesi ile hazırlanmıştır. Oluşan beyaz çökelek 60 °C de 30 dakika bekletildikten sonra yeniden çözülerek oluşan ZnS:Mn+2 nanoparçacıkları 4 gün oda sıcaklığında suda diyaliz edilmiş daha sonra da toz şeklinde ayırmak için dondurarak kurutma tekniği ile kurutulmuştur. ZnS:Mn+2 nanoparçacıklarını silika ile kaplamak için ise tetraetilortosilikat (TEOS) kullanılmıştır. CdTe nanoparçacıklarının sentezi için, Cd asetat, tri-n-oktilfosfin oksit (TOPO), tetradesilfosfonik asit (TDPA) ve sodyumborhidrür (NaBH4) azot atmosferinde üç boyunlu bir balonda birleştirilmiştir. Kırmızımsı renkli Cd asetat tozu, yaklaşık 120 °C de çözünmüş ve renksiz homojen bir çözelti haline gelmiştir. Bu sıcaklıkta tellür stok çözeltisinin eklenmesi ile CdTe nanoparçacıkları elde edilmiştir. Son olarak ZnS:Mn+2 ve CdTe nanoparçacıkları üç boyunlu bir balonda birleştirilmiş ve çözeltiye sırası ile TDPA, toluen, metanol ve kloroform eklenmiş ve CdTe/ZnS:Mn+2 nanoparçacıkları sentezlenmiştir. Sentezlenen nanoparçacıklar taramalı elektron mikroskobu (SEM), atomik kuvvet mikroskobu (AFM), x-ışın kırınımı (XRD), floresans ve termolüminesans (TL) ölçümleri ile karakterize edilmiştir. Buna ek olarak elektriksel özelliklerin belirlenmesi amacıyla, nanoparçacıkların UVB ve 137Cs radyasyonu altında zamana bağlı ve zamana bağlı olmayan elektriksel direnç ölçümleri yapılmıştır. Deneylerden ve analizlerden elde edilen sonuçlar ZnS:Mn+2 (UVB ve 137Cs), CdTe (UVB ve 137Cs) ve CdTe/ZnS:Mn+2 (137Cs) nanoparçacıklarının radyasyona duyarlı olduklarını göstermektedir. Sonuç olarak bu çalışma, sentezlenen nanoparçacıkların nükleer dedeksiyon sistemlerinde uygulanabilme potansiyeli olduğunu göstermektedir.

Kuvars minerali jeolojik ve arkeolojik tarihlemede yaygın olarak kullanılmaktadır. TL ya da OSL ile tarihlemede örnek hazırlanırken farklı tanecik boyutlarında kuvars mineralleri seçilmektedir. Bu tezin amacı, doğal bir mineral olan ve tarihlemede kullanılan kuvarsın ışıma özelliklerinin farklı tanecik boyutlarına göre incelenmesidir.Çalışmada Salihli ilçesi Kaletepe yöresinden elde edilen 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 µm boyutlarına ayrıştırılan kuvars minerallerinin TL özellikleri incelenmiştir. TL ölçümleri sonucunda elde edilen ışıma eğrilerinden bütün boyutlardaki kuvars örneklerinin 100, 170, 220 ve 410 oC sıcaklıklarında olmak üzere 4 ışıma piki verdiği görülmüştür.Bütün tanecik boyutları için 100 oC piki, 45 dakikalık ışınlamaya kadar lineer bir doz yanıtına sahiptir. Bunun yanında diğer ışıma piklerinde doza bağlılık parçacık boyutuna göre farklılıklar göstermektedir. Minerallerin kararlılık eğrileri incelendiğinde 20-32 µm 50-75 µm ve 140-200 µm boyutlarındaki örneklerin 7. ışınlama ve TL ölçümü işlemlerinden sonra kararlı hale geldiği, 200-250 µm boyutundaki örneğin ise 10. ışınlama sonunda hala kararlı hale gelmediği gözlenmiştir. Kuvars örneklerinin karanlık ortamda farklı sürelerde sönümlemesi sonucu tanecik boyutunun küçülmesiyle TL şiddetindeki azalma oranının arttığı gözlenmiştir. Örneklerin 30 gün karanlık ortamda bekletilmesi sonucu TL şiddetindeki azalma oranları 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 µm boyutları için sırasıyla %81,71, %70,38, %68,76 ve %66,18 olarak bulunmuştur. Tarihleme çalışmalarında kullanılan 300 oC'nin üzerindeki piklerin sönümleme oranları incelendiğinde 30 gün içerisinde örneklerin sönüme uğramadığı aksine TL şiddetinde artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu artış oranları 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 µm boyutları için sırasıyla %5,89, %21,77, %24,01 ve %25,59 olarak bulunmuştur. Ayrıca mineralin tanecik boyutunun küçülmesiyle beta radyasyonuna duyarlılığının arttığı sonucuna varılmıştır. Quartz is commonly used for geological and archeological dating. During the sample preparation for TL or OSL dating, different sized quartz minerals are selected. The aim of this thesis is to investigate the luminescence characteristics of quartz, which is a natural mineral and used for dating, with respect to different grain sizes.Quartz examined in this work collected from Salihli, Kaletepe region. Quartz minerals originated from rock are sieved to size of 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 µm. The glow curves that are obtained from TL measurements point out that all of the quartz samples with different sizes have 4 peaks at 100, 170, 220 and 410 oC.It is clear that the dose response curve of 100 oC peak indicates dose linearity until 45 minute irradiation for all of the grain sizes. Besides, when we examined the other peaks dose dependence was observed to vary depending on the grain size. The samples with 20-32 µm 50-75 µm and 140-200 µm in grain size became stable after 7 irradiation-heating cycles. However, the samples with 200-250 µm are still unstable even they are subjected 10 cycles. Quartz samples are stored in the dark room at variable times after irradiation and it is observed that the rate of fading increased while grain sizes decreased. After samples are kept in a dark room for 30 days, the fading rate of samples are measured for 20-32, 50-75, 140-200, 200-250 µm sized grains as %81,71, %70,38, %68,76 and %66,18, respectively. In addition, it is was observed that after giving a constant beta dose to each grain, the sensitivity increased while the grain size decreased. 81

Bu çalışmanın amacı; bifonksiyonel alkilleyici ajanlar sınıfında yer alan nitrojen mustardların önemli bir analoğu olan melfalan (L-PAM)'ın 99mTc ile radyoişaretlenmesi ve oluşan yeni kompleksin biyolojik etkinliğinin in vitro ve in vivo olarak incelenmesidir. Yeni bir radyofarmasötik olarak tasarlanan 99mTc-L-PAM için öncelikle melfalan, ticari adı ALKERAN (2mg) olan tablet formundan saflaştırılmış, kalite kontrolü HPLC yöntemi ile yapılmıştır. Saflaştırma işlemi sonrasında L-PAM asidik ortamda SnCl2 varlığında indirgenmiş 99mTc ile işaretlenmiştir. Yapılan radyoişaretleme işleminin kalite kontrolü TLRC yöntemi ile yapılmış ve radyoişaretleme verimi % 99.0 ± 1.19 olarak bulunmuştur. Elde edilen 99mTc-LPAM radyofarmasötiğinin serumdaki stabilitesinin 24 saat sonunda % 95.3 ± 3.10'unun korunduğu gözlenmiş, deneysel logP değeri ise -0.35 ± 0.03 olarak bulunmuştur. Elde edilen 99mTc-L-PAM kompleksinin biyolojik etkinliği çalışmaları in vitro olarak MCF-7 (meme adenokarsinom epiteli), HeLa (yumurtalık adenokarsinom epiteli), HEP-3B (karaciğer karsinom epiteli) ve HMEC (meme epiteli) olmak üzere dört farklı hücre hattı üzerinden yürütülmüştür. MCF-7 hücre hattı üzerinde yapılan çalışmalarda zamana bağlı olarak değişen aktivite ve ligand miktarlarına göre bağlanma verimleri tayin edilmiştir. 99mTc-L-PAM'ın MCF-7 hücre hattına yüzde bağlanma verilerine göre diğer hücre hatları HeLa, HEP-3B ve HMEC üzerindeki bağlanma etkinliği incelenmiştir. Hücrelere ait aktivite sayımları Cd(Te) yarı iletken katı hal dedektörü ile alınmıştır. Radyoişaretli kompleksin tüm hücre hatlarına bağlanma verimlerinin zamanla arttığı gözlenmiştir. 99mTc-L-PAM kompleksinin biyolojik aktivitesinin in vivo olarak belirlenmesi amacıyla dişi Wistar Albino sıçanlar üzerinde biyodağılım çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler incelendiğinde 99mTc-L-PAM'ın yumurtalık meme ve rahimde yüksek oranda tutunduğu anlaşılmıştır. Bu çalışmada elde edilen bilgiler doğrultusunda Tc-99m ile radyoişaretlenmesi gerçekleştirilen melfalanın (99mTc-L-PAM) DNA ve RNA replikasyonuna seçici bir görüntüleme ajanı gelişimine ve etkili bir radyokemoterapötik tasarlanmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Kahveden, biradan, şaraptan ve gazlı içeçeklerden daha çok tüketilen çay, sudan sonra dünyanın en çok tüketilen içeçeği durumunu korumaktadır. Üretilen ve tüketilen çayın yaklaşık % 76-78'ini siyah çay, % 20-22'sini yeşil çay ve % 2'den az miktarını da oolong çayı oluşturmakta ve tüketilen tüm çay tipleri arasında yeşil çay, kemopreventif ve kanser tedavi etkinliği dahil olmak üzere sağlığa yararları bakımından en iyi çalışılan türdür. Yeşil çay yapraklarında flavan-3-oller olarak da bilinen kateşinler dominant bileşikler olmasına rağmen, farklı flavonoller (% 4 civarında) ve flavonlar (eser miktarda) bulunmakta ayrıca gallik, kumarik ve kafeik asit, purin alkoloidler, teobromin ve kafein de bulunmaktadır. Ancak bitkilerle ilgili olarak biyolojik ve yan etkiler, kimyasal içerik ve özellikle radyofarmasötiklerle etkileşimleri tam olarak bilinmeden bir tüketim söz konusudur.Bu amaçla bu çalışmada, farklı solventlerle ekstrakte edilen yeşil çay ekstraktlarının teknesyum-99m'in (99mTc) erkek Wistar Albino sıçanlardaki biyodağılımına ve kan bileşenlerinin işaretlenmesine olan etkisi incelenmiştir. Yapılan tüm deneysel çalışmalar doğrultusunda da bitkisel ekstrakt-radyofarmasötik etkileşimi değerlendirilmeye çalışılmıştır. Biyodağılım sonuçlarına bakıldığında yeşil çay ekstraktları ile beslenen gruplarda serum fizyolojik ile beslenen kontrol grubuna göre midede 99mTc'in tutulumunun yüksek oranda azaldığı görülmüştür. Yeşil çay eksraktları ile beslenen sıçanlardan alınan kan örneklerindeki % radyoaktivite oranlarının ise kontrol grubuyla aynı olduğu sonucuna varılmıştır. Tea remains the most consumed drink in the world after water, well ahead carbonated soft drinks, wine, beer and coffee. Approximately 76?78% of the tea produced and consumed is black tea, 20?22% is green tea and less than 2% is oolong tea and among all teas consumed in the world, green tea is best studied for its health benefits, including chemopreventive and cancer treatment efficacy. Although catechins are the dominant phenolic compounds, various flavonols ( up to 4%) and flavones (in traces) are present in the tea leaves and also gallic, coumaric and caffeic acids, the purine alkaloids, theobromine and caffeine, too. But people consume this vegatables without knowing side effects of biological and chemical contents and radiopharmaceutics interactions with herbal extract.In this study we wanted to evaluate effects of the different extraction solvents of green tea extracts on the labelling of blood contituents with technetium-99m (99mTc) and on the biodistribution of 99mTc in male Wistar Albino rats. According to all experimental studies, herbal extract interactions with radiopharmaceuticals were evaluated. When looked into result of biodistribution; on the groups of treated with green tea extracts according to group of treated with serum physiologic highly decrease in stomach uptake was determined. The % ratio of radioactivity of blood samples taken from rats which are treated with green tea extracts are the same with control group. 64

Bu çalışmada aktif karbon katkılı ZrO2?SiO2 jel kürecikleri sentezlenmiş ve elde edilen adsorbanın karakterizasyonu XRD, SEM, yüzey alanı ve porozite, DTA/TGA ve FT-IR analizleri ile yapılmıştır. Karakterize edilen adsorbanın stronsiyum adsorpsiyonunda kullanımı incelenmiştir.Stronsiyum alım denemeleri kesikli yöntem ile gerçekleştirilmiş, adsorpsiyona etki eden parametreler deneysel tasarım yöntemi içerisinde, merkezi kompozit tasarım kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada, dört bağımsız değişken olarak ortamın başlangıç pH'ı, sıcaklık, başlangıç derişimi ve çalkalama süresi belirlenmiştir. En küçük kareler yöntemi kullanılarak regresyon katsayıları bulunmuş, merkezi kompozit tasarımdan elde edilen polinomal denkleme göre cevap yüzey grafikleri oluşturulmuştur. Uygulanan modelin %95 güven aralığı içerisindeki ANOVA (analysis of variance) analizi incelenmiş ve model ile deneysel bulguların uyumuna bakılmıştır. Modelin önemlilik F değerinin P

Bu çalışmanın amacı; timidin kinaz (TK) enzimine seçici antiviral özelliği bilinen gansiklovirin 99mTc(CO)3 + koru ile radyoişaretlenmesi ve bu kompleksin biyolojik davranışının in vitro ve in vivo olarak incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle [99mTc(CO)3]+ koru elde edilmiştir. Elde edilen [99mTc(CO)3]+ koru için İnce Tabaka Radyokromatografisi (TLRC) ve Yüksek Performanslı Sıvı Radyokromatografisi (HPLRC) yöntemleriyle kalite kontrol çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Daha sonra ticari olarak ilaç formunda (CYMENE IV flakon) temin edilen gansiklovirin [99mTc(CO)3]+ koru ile radyoişaretlenmesi sağlanmıştır. Radyoişaretleme işlemi tamamlanan bileşiğin kalite kontrolü TLRC, HPLRC yöntemleriyle gerçekleştirilmiş ve verim % 97,15 ± 3,3 olarak bulunmuştur. Bu değer gansiklovir ile [99mTc(CO)3]+ koru arasında kimyasal bir bağlanma gerçekleştiğini göstermiştir. Bununla birlikte 99mTc(CO)3- Gansiklovir (99mTc(CO)3-Ganc) bileşiği için yapılan serum stabilite çalışmalarında bileşiğin kararlılığını 24 saat süresince %80 düzeyinde koruduğu gözlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen 99mTc(CO)3-Ganc bileşiğinin lipofilite logP değeri -0.82 ± 0.07 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen [99mTc(CO)3(H2O)3] ile 99mTc(CO)3-Gansiklovir komplekslerinin biyolojik etkinliğinin in vitro olarak belirlenmesi için; Akciğer (A-549), Prostat (PC-3), Yumurtalık (Hela) olmak üzere üç farklı hücre hattı üzerinde zamana bağlı deneyler gerçekleştirilmiştir. Hücrelere ait aktivite sayımları Cd(Te) yarı iletken katı hal dedektörü ile alınmıştır. Radyoişaretli bileşiğin kullanılan tüm hücre hatlarında en yüksek bağlanma verimini 15. dakikada gösterdiği ve zamanla bağlanma veriminin azaldığı tespit edilmiştir. Elde edilen [99mTc(CO)3(H2O)3] ile [99mTc(CO)3-Ganc] komplekslerinin biyolojik aktivitesinin in vivo olarak belirlenmesi için; Wistar Albino sıçanlar üzerinde biyodağılım çalışmaları yapılmıştır. Ölçüm sonuçlarına bakıldığında akciğer, prostat ve böbreklerde yüksek tutulum olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmadan edilen bilgilerin Tc(I) trikarbonil koru ile radyoişaretlenmesi gerçekleştirilen Gansiklovirin (99mTc(CO)3-Ganc) HSV1-tk gen görüntüleme ajanı oluşumuna katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Bu çalışmada, Batı Anadolu'da yer alan linyit yakıtlı Orhanel Termik Santrali (OCCP) çevresinde termik santral emisyonuna dayalı radyoaktif ve ağır metal depozisyonu, epifitik liken, ?Xanthoria parietina? ile izlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 2009-2010 dönemi boyunca, termik santral çevresinde, kirletici kaynaktan itibaren baca yüksekliğinin 50 katı büyüklüğünde yarıçaplı bir alan çalışma bölgesi olarak alınmış ve 3x3 km olarak karelajlanarak 34 liken örnekleme yapılmıştır. Bu kapsamda yaklaşık 34 liken örneğinde, 7Be, 137Cs, 210Pbd and 40K radyonüklit aktivite konsantrasyonları gama spektrometrik, doğrudan kömür yakıtlı termik santral emisyonunu yansıtan Hg ve Se gibi gaz kirleticilerin yanı sıra, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, S, V, ve Zn gibi potansiyel hava kirleticiler, Al, gibi kabuk elementleri ve U ve Th gibi radyoelementler ICP-MS tekniği ile analiz edilerek haritalanmıştır.Orhanel Termik Santrali çevresinde radyonüklit ve ağır metal dağılımlarının analizi, kömür yakıtlı termik santral emisyonuna dayalı kirleticilerin kaderinin izlenmesinde,7Be ve Se'un faydalı atmosferik izleyiciler olduğunu ortaya koymuştur. In the present study, epiphytic lichen Xanthoria parietina were used as biomonitors for fallout deposition of natural radionuclides as well as heavy metals by the operation of the Orhaneli lignite-fired power plant (OCPP) located in Bursa, West Anatolia. During 2009-2010, about 34 lichen samples were collected within a rectangle of 15 km wide and 20 km long a grid 3 km x 3 km, centered in the power plant. In the lichen samples, the activity concentrations of 7Be, 137Cs, 210Pbd and 40K radionuclides were analyzed by HPGe gamma spectrometry while the gaseous contaminants such as Hg and Se directly indicating the emission of coal power plant (CPP), air contaminants such as As, Cd, Cu, Pb and V and crust elements such as Al, and also U and Th were analyzed by ICP-MS and their concentrations were mapped.As a consequence, the analysis of the distribution pattern of natural and artificial radionuclides as well as heavy metals surrounding the OCPP shows that the 7Be and Se are both of used as atmospheric tracers for studying the fate of pollutants from the emission of a coal ?fired power plant. 106

Dünya genelinde kadınlarda en yaygın kanser türlerinin başında meme ve over kanseri gelmektedir. Bu bağlamda; radyoişaretli folat konjugatları ile folat reseptör hedefli tümörlerin (epitel kanserler ve nöroendokrin kanserlerden türeyen over, endometrial, kolorektal, meme, akciğer, böbrek hücreli karsinom) görüntülenmesi yapılabilmektedir.Folat ve folat bağlı moleküller folat reseptör (+) hücreleri için yüksek afiniteye sahiptir ve folat reseptörleri bu sayede folik asit ve folat türevlerinin hücrelerde birikimini sağlamaktadır. Radyoişaretli folatın reseptöre bağlanmasından sonra FR/radyofolat kompleksi endositoz yolu ile tümörlü dokularda toplanmaktadır. Bu nedenle folat ve folat bağlı moleküller bir tümör işaretleyici olarak kullanılmaktadır. Bu bağlamda radyoişaretli folat konjugatları kullanılarak reseptör hedefli tümörlerin görüntülenmesi yapılabilmektedir. Düşük molekül ağırlıklı bu radyoişaretli konjugatların, radyoişaretli antikorlardan çok daha uygun farmakokinetik özellikler gösterdikleri ve yüksek tümör seçiciliğine sahip oldukları bilinmektedir.Bu çalışmanın amacı, FR (+) hedefli tümörlerin erken teşhisinde kullanılabilecek yeni bir folat konjugatı sentezleyerek; sentezlenen bu folat konjugatının 99mTc radyonüklidi ile işaretlenerek, in vivo deneyler ile potansiyelinin araştırılmasıdır. Bu amaçla; 99mTc-Folat-Glukarik Asit'in teşhis radyofarmasötiği olarak kullanılabilirliğini incelemek için Albino Wistar sıçanlar üzerinde biyodağılım çalışmaları gerçekleştirilmiştir.99mTc-Folat-Glukarik Asit'in yüksek verimle (%96±2.0) elde edildiği kalite kontrol yöntemleri ile saptanmıştır. Serum stabilite çalışmalarına göre radyoişaretli folatın 3 saat stabil olduğu belirlenmiştir. Ayrıca konjugatın nötral ve hidrofilik olduğu da saptanmıştır. Sıçanlarla yapılan biyodağılım çalışması sonucunda folat reseptörünce zengin olan meme, over, uterus gibi organlarda tutulumun yüksek olduğu belirlenmiştir.Elde edilen sonuçlar 99mTc-Folat-Glukarik Asit'in folat reseptör (+) hedefli tümörlerin görüntülenmesinde kullanılabilme potansiyelini ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: Folik asit, folat reseptörleri, 99mTc-Folat-Glukarik Asit, 99mTc. In the worldwide, at the beginning of the most common types of cancer are breast and ovarian cancer in women. In this context, folate-receptor (derived from epithelial cancer and neuroendocrine cancers, ovarian, endometrial, colorectal, breast, lung, renal cell carcinoma) targeted tumor imaging can be performed with radiolabeled folate conjugates.Folate and folate-binding molecules have a high affinity for folate receptor (+) cells so that folate receptors provide accumulation of folic acid and folate derivates in cells. After radiolabeled folate contacts to receptor, FR/radiofolate complex is collected via endocytosis in tumor tissues. Therefore, folate and folate-binding molecules are used as a tumor marker. In this context, imaging of receptor targeted tumors can be made using radio-labeled folate conjugates. Low molecular weight radiopharmaceuticals based on folate conjugates are much more favorable pharmacokinetic properties and have high tumor selectivity than radiolabeled antibodies.The aim of this study was to synthesis a new folate conjugate which is used in the early detection of FR (+) targeted tumors; labeling of synthesized folate conjugate with 99mTc and investigate of its potential with in-vivo studies. For his purpose, biodistribution study of 99mTc-Folate-Glucaric Acid was carried out in Albino Wistar rats in order to investigate its potential as to be diagnostic radiopharmaceutical.Radiolabeling efficiency (%96±2.0) of 99mTc-Folate-Glucaric Acid was confirmed by quality control methods. The serum stability results shown that radiolabeled folate conjugate remained stable in human serum up to 3 hours. In addition, the conjugate was found to be neutral and hydrophilic. As a result of the biodistribution study which made in the rats showed that the radiolabeled folat conjugate has high uptake in folate receptor rich tissues such as breast, ovarian and uterus.Obtained results indicate that 99mTc-Folate-Glucaric Acid might be used for imaging of folate receptor positive tumors.Key Words: Folic acid, folate receptors, 99mTc-Folate-Glucaric Acid, 99mTc. 70

Bu çalışmada AUC prosesi çözeltilerinde kalan uranyumun kuvvetli bazik anyon değiştirici kullanılarak kazanılması incelenmiştir. Nükleer Yakıt Çevrimi, madenden başlayarak yakıt elemanları fabrikasyonuna, yakıtın reaktörde yanmasından depolanmasına ve/veya reprosesine kadar uzanan çok sayıda fiziko-kimyasal işlem ve proses içerir. Bu çevrim sürecinde, önemli miktarda uranyum içeren sıvı kalıntıları da ortaya çıkmaktadır. Özellikle ADU (amonyum diuranat) yerine, üstün toz özelliklerinden dolayı AUC (amonyum uranil tri karbonat) prosesi kullanan tesislerde, Amonyum Uranil Karbonat çöktürme işlemlerinde, çökme kantitatif olmamakta ve çöktürme sonrası geride pH 8.5-9 civarında, 3-5 g/L uranyum içeren ve baskın formu [UO2(CO3)3] 4- olan bir çözelti kalmaktadır. Bu çözeltideki uranyumu kazanmak için iyon değiştirme yöntemi kullanılmış ve kolon çalışması yapılmıştır. İyon değiştirici olarak kuvvetli bazik anyon değiştirici olan Cl- formunda Dowex 1x8 reçine kullanılmıştır. Yapılan kolon çalışmasında akış hızı, konsantrasyon ve yatak yüksekliği parametreleri deneysel tasarım metodu kullanılarak incelenmiş, tek ve ikili etkileşim grafikleri çizilmiştir. Yapılan tüm uranyum analizleri için Perkin Elmer Optima 2000DV ICP-OES cihazı kullanılmıştır. Elüsyon işlemleri için 1N NaCl ve 1 N NH4NO3 çözeltileri iyon değişimi çalışmaları sırasında belirlenen optimum koşullar altında denemiş ve sonuçları grafiklendirilmiştir. Sonuç olarak kuvvetli bazik anyon değiştiricilerin uranyumun kazanılması için verimli ve uygun bir ayırıcı olduğu saptanmıştır. In this study, recovery of uranium from AUC solutions by using strong basic anion exchanger was investigated. Nuclear Fuel Cycle includes many physico chemical processes such as ore mining, fabrication of fuel element, burning of fuel in the reactor, storage and reprosesing. In this cycle, there are some waste solutions which contain significant amount of uranium. Using AUC (ammonium uranyl tri carbonate) due to advantegous powder properties , instead of ADU (ammonium di uranate), during precipitation proces, precipitation is not quantitative and after this operation, solution contains 3-5 g/L uranium in the basic region. Uranium is in the form of quadrivalent complex anions [UO2(CO3)3]4- at pH 8.5-9. Ion exchange method was used and coloumn experiments were performed in this work. Dowex 1x8 in the form of Cl- was used as strong basic anion exchanger. The effects of flow rate, consantration and bed high were investigated by using experimental design method and single and multiple interactions graphs were drawn. All samples were analyzed by Perkin Elmer Optima 2000DV ICP-OES. For elution step, 1 N NaCl and 1 N NH4NO3 solutions were tried under optimum conditions which were determined after ion exchange experiments and the graphs were given in this work. As a result, the strong basic anion exchanger is efficent and available seperator for recovery of uranium from AUC solutions. 63

Kolloidal ilaç taşınım sistemlerinin birincil amacı hedef hücre ve dokuya ilacın minimum dozda ve optimum hızda taşınmasını sağlamaktır. Bundan dolayı ilacın istenmeyen toksik yan etkileri giderilmiş olur ve terapötik ekinliği arttırılır. Son zamanlarda kolloidal ilaç taşınım sistemlerinde yoğunlukla nanoparçacıklar kullanılmaktadır. Nanoparçacıklar ilacın hedef hücre ve dokuya selektif taşınmasında oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bu yüzden, hedeflendirici ligandlar, görüntüleme ajanları ve polimerler ile farklı mekanizmalar ile kombine edilirler.Nanoparçacıklar ile kolloidal ilaç taşınım sistemleri kanser teşhisinde de geliştirilmiştir. Örneğin güçlü flouresans yayan maddeler, süper-paramanyetik demir oksitleri (SPIO) ve gadoliniyum şelatları nanoparçacıklara bağlanır. Bu sistemlerin diğer bir uygulaması da, radyoişaretli (99mTc, 67Ga, 111In vb) hematoporfirin türevleri ve porfirin analogları gibi fotosensitizer ajanlarının kullanılmasıdır. Bu ajanlar tümörlü dokularda iyi lokalize göstermesi ve şelatlama özelliklerinden dolayı radyonüklidler ile kolay kompleks oluşturabilmelerinden dolayı kullanırlar. Bu yüzden vücutta etkili bir dağılım gösterebilmeleri içi nanoparçacıklar ile kombine edilirler.Bu çalışmanın amacı, hedefe spesifik tümör görüntüleme ajanı sentezleyerek, sentezlenen PH-A-BSANPs kompleksinin 99mTc radyonüklidi ile işaretlenerek, in vivo ve in vitro deneyler ile potansiyelinin araştırılmasıdır. Bu amaçla, 99mTc-PH-A-BSANPs'in görüntüleme radyofarmasötiği olarak kullanılabilirliğini incelemek için Albino Wistar sıçanlar üzerinde biyodağılım ve MCF-7 insan meme kanser hücre hattında hücre kültürü çalışmaları gerçekleştirilmiştir.Bu çalışmada, bovine serum albumin nanoparçacıkları desolvasyon tekniği ile sentezlenmiş ve PH-A non-kovalent absorpsiyon ile nanoparçacıklara bağlanmıştır. Oluşan PH-A-BSANPs kompleksi 99mTc ile işaretlenmiş ve radyofarmasötik potansiyelinin belirlenmesi için biyodağılım ve hücre kültürü çalışmalaraı yapılmıştır. Biyodağılım sonuçlarına göre radyoişaretli PH-A-BSANPs kompleksi sıçanlarda akciğer, meme ve uterus gibi organlarda tutulumun yüksek olduğu belirlenmiştir. Hücre kültürü çalışmalarının sonucunda, MCF-7 hücre hattında, 99mTc- PH-A-BSANPs'nın 99mTc-PH-A'ya göre daha yüksek bir tutulum gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca 99mTc-PH-A-BSANPs iyi bir lokalizasyon göstermiş ve nanoparçacıklar PH-A'nın hücre içindeki lokalizasyonunu arttırmıştır.Tüm bu sonuçlara göre, bovine serum albumin nanoparçacıklarına kombine edilmiş radyoişaretli floresans boya (PH-A), tümör görüntülemesinde ve nanotıpta ilaç taşınım alanında kullanılabilirliğinin güçlü bir göstergesidir. Primary goal in colloidal drug delivery systems are controlled delivery of the drug to target cells and tissues at a therapeutically optimal rate and dose regimen. Thus, it can prevent unwanted toxic side effect of drug and improve therapeutic effects. In recent years, nanoparticles are widely used as a drug carrier systems in colloidal drug delivery systems. Nanoparticles are useful for the selective transport of the drug to target cells and tissues. Therefore, nanoparticles may be combined with targeting ligands, imaging agents, polymers via different mechanisms.Nanoparticulate colloid systems have been improved for the diagnosis of canser. For example, strong fluorescence emitting materials, super-paramagnetic iron oxide (SPIO) and gadolinium chelates are loaded on the nanoparticles. Different approach to tumor imaging is to use radiolabeled (99mTc, 67Ga, 111In etc) photosensitizer agents such as hematoporphyrin derivatives and porphyrin analogues. Because, these agents show good localization in tumors and they can easily occur a complex with radionuclide for they have chelating properties. Therefore, they can be combined with nanoparticles for effective distributions in body.The aim of this study is to synthesis a target specific tumor imaging agent which is used to provide effective diagnosis; labelling of synthesized PH-A-BSANPs complex with 99mTc and investigate of its potential with in-vivo and in-vitro studies. For his purpose, biodistribution and cell culture studies of 99mTc-PH-A-BSANPs were performed in Albino Wistar rats and MCF-7 human breast cancer cell line in order to investigate their potential as to be diagnostic radiopharmaceutical.In this study, bovine serum albumin nanoparticles (BSANPs) were synthesized by a desolvation technique and PH-A was loaded on BSANPs by non-covalent adsorption. BSANPs-PH-A complex was labeled with 99mTc and radiopharmaceutical potential was determined by cell culture and biodistribution studies. As a result of the biodistribution study which made in the rats showed that the radiolabeled BSANPs-PH-A complex has high uptake in lung, breast and uterus. According to the cell culture studies, 99mTc-PH-A-BSANPs showed a higher uptake than 99mTc-PH-A in MCF-7 cell line. Besides PH-A-BSANPs demonstrated good localization into cell and BSANPs increased the emplacement of PH-A on to MCF-7 cell line.These results strongly confirm that radiolabeled fluorescent dye (PH-A) conjugated bovine serum albumin nanoparticles are suitable for tumor imaging and drug delivery in the field of nanomedicine. 73

Hücre tanıma özelliğinden dolayı önemli lektin türlerinden biri olarak kabul edilen Phytohemagglutinin-L (PHA-L) kullanılmıştır. Bu lektin kırmızı barbunyadan elde edilmektedir. Phytohemagglutinin-L hücre aglütinasyonu ve mitojenik faaliyetler üzerinde güçlü etkiler içerir. Bu lektinler monosakkarit ve oligosakkaritler yardımıyla kendilerini hücre zarlarına bağlarlar. Lektinler bu özellikleri nedeniyle öncelikle hayvansal hücrelerin tanımlanmasında görev alırlar. Phytohemagglutinin-L (PHA-L) hücre yüzeyindeki sekerlere spesifik dört yüzey içermektedir. Bu yüzeyler monosakkarit ve oligosakkaritlere spesifiktirler. Bu özellikleri sebebiyle meme kanser hücresi olan MCF-7 kanser hücrelerinin üzerindeki sialik asitlere spesifiktirler. PHA-L’ nin monosakkarit özellik gösteren sialik asitlere olan bu ilgisi, bu lektinleri meme kanserinin görüntülenmesinde kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Bu bilgiler ışığında meme kanseri hücresi olan MCF-7 meme hücrelerinin yüzeylerinde bol miktarda bulunan ve aynı zamanda PHA-L ile spesifik etkileşim gösteren monosakkarit özellik taşıyan sialik asit ve PHA-L arasındaki etkileşim deneysel ve hesapsal teknikler kullanılarak araştırılmıştır. Deneysel olarak CdSe/CdS ile konjuge edilmiş PHA-L öncelikle 125I ile işaretlenmiş daha sonra işaretli örneklerin MCF-7 meme hücre yüzeylerinde göstermiş oldukları tutulum zaman parametresi kullanılarak incelenmiş ve zamanla artan bir verim gözlenmiştir. Çalışmanın ikinci basamağında PHA-L’ nin karbohidrat etkileşim yüzeyi kristal yapının içerisinden çıkartılarak yarı ampirik yöntemlerle bilgisayar ortamında sialik asit ile farklı pozisyonlarda etkileştirilmiştir ve yapılan hesaplamalar sonucunda PHA-L ve sialik asit arasındaki spesifik etkileşim gözlemlenmiştir. Etkileşimlerin hesaplanmasında yarı ampirik yöntemlerden PM3 ve AM1 metodları kullanılmıştır. Deneysel ve hesapsal çalışmalarımız sonucunda elde ettiğimiz anlamlı sonuçlar radyoiyot işaretli PHA-L’nin ve radyoiyot işaretli PHA-L ile konjuge quantum dot nanoparçacıklarının MCF-7 meme kanser hücrelerinin görüntülenmesinde etkili bir ajan olabileceğini göstermiştir.

Uranyum, toksisitesi ve radyoaktifliğinden dolayı en önemli ağır metallerden biridir. Teknolojik aktivitenin (maden endüstrisi, zenginleştirme faktörleri gibi) artmasıyla birlikte çevresel kirlenme de artmış ve radyonüklitlerin özellikle uranyumun sulu çözeltilerden uzaklaştırılması gerçek bir problem olmuştur. Nükleer endüstriler ile uranyum ve toryum madenciliğinden kaynaklanan radyoaktif elementlerin arıtılması ve ayrılması konularında teknolojik açıdan uygulanabilir ekonomik metotlara ve gelişmiş tesislere ihtiyaç duyulmaktadır.Bu tez çalışmasında, uranyumun adsorpsiyonu için Kula volkanitleri kullanılarak, inorganik ve organik katyon modifiyeli volkanitler hazırlanmış ve elde edilen adsorbanların uranyum adsorpsiyonunda etkinliği incelenmiştir. Ayrıca inorganik ve organik katyon modifiyeli volkanitlerin bazı yapısal özellikleri FT-IR, SEM, XRD, TGA/DTA, ZETA ve yüzey alanı analizleri ile belirlenerek karakterizasyonu yapılmıştır.Çalışmada, inorganik ve organik katyon modifiyeli volkanitler olarak, Zn-volkanit, düz zincirli organik HDTMA-volkanit ve benzen halkalı organik BTEA-volkanit kullanılarak sulu çözeltilerden uranyum adsorpsiyonunu etkileyen; inorganik ve organik katyon konsantrasyonu, çalkalama süresi, çözelti pH'ı, V/m oranı etkisi, çözeltideki uranyum konsantrasyonu ve sıcaklık gibi parametreler incelenmiş ve optimum alım koşulları saptanmıştır. Elde edilen değerler sırasıyla; HDTMA-volkanit için % 95.04 ±0.76 ve 765 mL/g, BTEA-volkanit için % 94.13 ±3.06 ve 542 mL/g ve Zn-volkanit için % 74.35 ±0.43 ve 124 mL/g olarak bulunmuştur.Uranyumun modifiye edilen volkanit üzerine adsorpsiyonu için, adsorpsiyon entalpisi (?H), serbest enerji değişimi (?G) ve entropi değişimi (?S) gibi termodinamik parametreler hesaplanmıştır. Üçünün de adsorpsiyon prosesinin endotermik karakterde olduğu, adsorpsiyon işleminin istemli gerçekleştiği bulunmuştur. İnorganik ve organik volkanitler ile sulu çözeltilerden adsorplanan uranyum için elde edilen deneysel verilerin Langmuir, Freundlich izotermlerine uygunluğu araştırılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre, inorganik ve organik -volkanit üzerine sulu çözeltilerden uranyum adsorpsiyonu için yüksek verim ve geri kazanımla kullanılabilirliği saptanmıştır. Geri kazanım işlemlerinde farklı konsantrasyonlarda HCl, HNO3 ve H2SO4 kullanılmıştır. Uranyumun geri alınmasında HDTMA-volkanit için % 86 verim ile 0.5 N HNO3, BTEA-volkanit için % 84 verimle 0.5 N HNO3, Zn-volkanit için % 80 verimle 1N HNO3 en iyi desorpsiyon sonuçlarını vermiştir. Son zamanlarda, özellikle ucuz adsorban kullanımı ve farklı maddelerle modifiye edilerek aktifleştirilen adsorbanların, adsorpsiyon kapasitelerinin arttırılması üzerine yoğun olarak çalışılmaktadır. Çalışmamızda kullanılan Kula volkaniti daha önceki çalışmalarda yüksek oranda ağır metal adsorpsiyonu göstermiştir. Kula volkanitinin, inorganik ve organik katyonlarla modifiye edilip adsorpsiyon kapasitesinin arttırılması, atık olarak giderilmesi büyük maliyetli nükleer atıkların uzaklaştırılmasında uygulanabilir ve avanajlı bir metot olabilir. Uranium is one of the important heavy metals due to its radioactivity and toxicity. By increasing of the technologic activities (industry, enrichment factories, etc), environmental pollution has increased and radionuclides, especially uranium removing from aqueous solutions has become a big problem. It has been needed to the technologically applicable economic methods and developed plants for the studies of purification and separation of the radioactive elements arising from uranium and thorium mines and nuclear industry.In this thesis, inorganic and organic-modified Kula volcanics were used for the adsorption studies. Uranium adsorption characteristics of adsorbents was investigated. Moreover, some physical properties of modified vulcanite with inorganic and organic cations were examined and their morphological characterizations were conducted by FT-IR, SEM, XRD, TGA/DTA, ZETA techniques and analysis of surface area.In the study, the parameters effected uranium adsorption in aqueous solutions, such as organic cation concentration, contact times, pH of the solution, V/ m ratio effect, concentration of uranium and temperature were investigated by using straight-chain organic HDTMA-volcanic, organic benzene ring BTEA-volcanic and Zn-volcanit and optimum conditions for adsorption process were determined. The results have been evaluated by means of their percent adsorption percent and distribution coefficient (Kd, mL/g). under the optimized experimental conditions. The adsorption percent and distribution coffecient for HDTMA-volcanit were 95.04 % ±0.76 and 765 mL/g ; for BTEA-volcanit uranium ions were 94.13 % ±3.06 and 542 mL/g; and for Zn-volcanit 74.35 % ±0.43 ve 124 mL/g, respectively.Thermodynamic parameters such as adsorption enthalpy (?H), free energy change (?G) and entropy (?S) were calculated for adsorption of uranium onto modified volcanics. The thermodynamic parameters obtained for uranium adsorption onto modified volcanics show endothermic in nature and the process is spontaneous. Langmuir and Freundlich isotherm equations were applied to describe the adsorption characteristics of uranium by inorganic and organic volcanics.According to the results, uranium adsorption efficiency from aqueous solutions on inorganic and organic volcanics was wery high. Different concentrations of HCl, HNO3 and H2SO4 were used to recovery processes. The best desorption results were obtained with a uranium recovery yield of %86 for HDTMA-volcanics by 0.5 N HNO3 solution and %84 for BTEA-volcanics by 0.5 N HNO3 solution and %80 for Zn-volcanite by 1N HNO3 solution. Current studies are especially on using cheap adsorbents and modifiying the adsorbents with different chemicals for increasing adsorption capacities. Kula volcanics used in our study was showed high heavy metal adsorption capacity in previous studies. By increasing the adsorption capacity of Kula volcanics modification with inorganic and organic cations, became veyr adventageus method for removing of the nuclear waste. 130

Bu tezin amacı Tuzla Fayı (İzmir- Seferihisar) etrafındaki büyük toprak gruplarında yer kabuğu hareketleri ile radon çıkışları arasındaki ilişkiyi veren toprak grubunun saptanmasıdır. Ayrıca çalışma bölgelerindeki toprakların fiziksel özellikleriyle radon konsantrasyonları arasındaki ilişkiler incelenmiş ve sürekli radon ölçüm istasyonları için en uygun toprak özelliklerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Çalışmada, Tuzla fayı etrafında 5 büyük toprak grubu belirlenmiş ve 10 radon ölçüm istasyonu kurulmuştur. Toprak gazı radon konsantrasyonları, nükleer iz kazıma dedektörleri (LR-115 film dedektörler), Lucas Hücreleri ve sürekli radon ölçüm sistemi kullanılarak belirlenmiştir. Her istasyonda yatay toprak katmanları belirlenmiş, radyoaktivite analizleri ile toprağın fiziksel özelliklerinin belirlenmesi için bu katmanlardan örneklemeler yapılmıştır. Elde edilen tüm veriler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir.Çalışmada toprak gazı radon konsantrasyonları LR-115 dedektörler ile 0,1 ile 261,1 kBq m-3 arasında ve en yüksek konsantrasyonlar 6 nolu istasyonda (I-6) elde edilmiştir. Lucas Hücreleri ile yapılan ölçümlerde de benzer sonuçlar elde edilmiştir. Yapılan analizlerden, toprakların genellikle düşük tuz içeriğine sahip, hafif alkali, humusça fakir ve kireçli topraklar olduğu görülmüştür. İlave olarak radon çıkışlarının kaynağının tespit edilmesi için toplanan toprak örneklerinin doğal radyoaktivite analizi yapılmıştır.Sonuç olarak, Seferihisar-Tuzla fayı çevresinde yer kabuğu hareketlerinin radon çıkışları ile değerlendirilmesi için 6 nolu istasyonun daha uygun olduğu (I-6) tespit edilmiştir. The aim of this thesis is to identify great soil group that gives the relationship between radon outputs and tectonic movements in the vicinity of the Tuzla fault (İzmir- Seferihisar) In addition, the relationships between radon concentrations and physical properties of the soils in the study areas were investigated and it was studied to determine of the best soil structure for continuous radon measurement stations. In the study, five great soil groups were determined around the Tuzla fault and ten measurement stations were constructed. Soil gas radon outputs were measured using solid state nuclear track detectors (LR-115 film detectors), Lucas cells and online radon measurement system in the study area. Soil horizons in each station were determined and soil samples were taken from these horizons for analyses of the radioactivity and determination of the physical properties of soils. All the data obtained were evaluated statistically.In the study, soil gas radon concentrations measured using LR-115 were ranged from 0.1 to 261.1 kBq m-3 and the highest concentrations were found in station 6 (I-6). Similar results were found with Lucas Cell measurements. From point of analyses, it has been showed that the soils have low salinity, slightly alkaline, non-humic and calcareous. Natural radioactivity concentrations of soils were found in the standard values. Besides, the source of radon outputs were examined by analyzing the natural radioactivity of collected soil samples.As a result, the station 6 has been found to be better in order to evaluate tectonic movements by radon outputs around Tuzla Fault. 144

Nanoteknoloji alanında, karbon nanotüplerin keşfinden sonra çok çeşitli nanotüplerin sentezine yönelik çalışmalar başlamıştır. Bunların içerisinde özellikle titanyum tabanlı nanotüpler, fotokatalizör, lityum iyon pilleri, boyaya duyarlı güneş pilleri, katalizör destekleri, gaz ve nem sensörleri gibi kullanım alanlarında gelecek vaat etmekte olan nanoyapılardır. Titanyum nanotüplerin, son yıllarda bu kullanım alanlarına yönelik çalışmalar yoğun bir şekilde sürmesine rağmen, bu yapıların adsorban olarak kullanımına yönelik çalışmalar ise sınırlı sayıdadır. Bu çalışmanın amacı, alkali hidrotermal yöntem ile sentezlenen titanat nanotüplerin sulu çözeltilerden Sr2+ iyonunun adsorpsiyonunda adsorban olarak kullanım potansiyelini incelemektir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, TiO2 nanoparçacıkları ultrasonik koşullarda titanyum izopropoksitin su ve izopropil alkol varlığında hidroliz edilmesi sonucu 70oC sıcaklıkta ve 4 saatte sentezlenmiştir. Deneyler, prosesin fonksiyonları olan; ortam asitliği, hidroliz ortamı, reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon süresi parametreleri göz önünde bulundurularak yapılmıştır. İkinci bölümde, titanat nanotüpler, alkali hidrotermal koşullarda anataz yapıdaki titanyum dioksitin (ilk bölümde sentezlenen) 10 M NaOH ile reaksiyonu sonucunda 190oC sıcaklıkta 12 saatte sentezlenmiştir. Hidrotermal ortam sıcaklığı, reaksiyon zamanı, alkali konsantrasyonu ve yıkama çözeltisinin asitliği parametrelerinin sentezlenen titanat nanotüplerin yapıları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Titanat nanoyapılarına ait yapısal ve morfolojik analizler, X-ışını Difraktometresi (XRD), Kızıl Ötesi Dönüşüm Spektroskopisi (FT-IR), Raman Spektroskopisi, Taramalı Elektron Mikroskopisi (SEM), Yüksek Çözünürlüklü Transmisyon Elektron Spektroskopisi (HRTEM), Brunnuer-Emmett-Teller analiz yöntemi (BET) ve Diferansiyel Termal Analiz-Termogravimetrik Analiz (DTA-TG) analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Üçüncü bölümde, titanat nanotüplerin adsorban olarak Sr2+ iyonunun sulu çözeltilerden adsorpsiyonunda kullanılabilirliği incelenmiştir. Stronsiyum alım denemeleri kesikli yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Kesikli adsorpsiyon deneyleri; değişen pH değerleri, başlangıç konsantrasyonları, sıcaklık, çalkama süresi ve adsorban miktarı için yürütülmüştür. Optimum adsorpsiyon koşulları; pH: 10, sıcaklık: 298 K, başlangıç Sr2+ konsantrasyonu: 50 ppm, adsorban miktarı: 50 mg ve çalkalama süresi 60 dakika olarak hesaplanmış ve maksimum değer 24.67 mg/g olarak elde edilmiştir. Adsorpsiyon mekanizmasını anlamak için, yalancı birinci ve ikinci dereceden hız eşitlikleri, parçacık-içi difüzyon modeli ve Boyd eşitliği kullanılmış ve bu eşitliklerin hız sabitleri hesaplanmıştır. Bütün denemeler, yalancı ikinci dereceden hız eşitliğinin adsorpsiyon sistemi üzerinde baskın olduğunu ve sistemin kimyasal sorpsiyonla kontrol edildiğini göstermiştir. Adsorpsiyonun karakterizasyonunu yapabilmek için Langmuir, Freundlich ve izoterm modellerine uygunluğu incelenmiş, ΔHo, ΔSo ve ΔGo gibi termodinamik veriler elde edilmiştir. Sonuçlar adsorpsiyonun Langmuir tek tabaka izotermine uyduğunu, endotermik, kendiliğinden ve istemli olduğunu göstermiştir.

Bu çalışmada, tekstil atık su arıtma tesisinden alınan atık çamurlardan kimyasal aktivasyon yöntemiyle (KOH) aktif karbon elde edilmiş, yapısal özellikleri; porozite, yüzey alanı, FT-IR ve SEM analizleri yardımı ile karakterize edilmiştir. Üretilen aktif karbonun stronsiyum iyonu adsorpsiyonunda kullanımı incelenmiştir.Farklı sıcaklıklarda (400-700 0C) ve emdirme oranlarında (atık çamur: aktivasyon ajanı, 1:1, 1:2) adsorbanlar hazırlanmış, Sr+2 adsorplama kapasiteleri tayin edilmiştir. 500 0C'de 1 saat ve 1:1 emdirme oranı ile hazırlanan adsorbanın en iyi adsorplama kapasitesine (12.11 mg/g) sahip olduğu belirlenmiştir. Deneysel tasarım yönteminde kullanılacak olan çalkalama süresi aralığını belirlemek üzere farklı sürelerde çalkalama yapılmış, ancak, adsorpsiyonda süreye bağlı belirgin bir değişim gözlenmediğinden, çalkalama süresi 5 dakika alınmıştır.Stronsiyum alım denemelerinekesikli (batch) yöntem ile devam edilmiş, etki eden parametreler deneysel tasarım yaklaşımı ile Merkezi Kompozit Tasarım (Central Composite Design, CCD) kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada, dört bağımsız değişken olarak ortamın başlangıç pH'ı (4-8), sıcaklık (20-60 oC),Sr+2başlangıç derişimi (10-90 mg/L) ve aktif karbon miktarı (0.005-0.205 g) seçilmiştir. En küçük kareler yöntemi kullanılarak regresyon katsayıları bulunmuş, Merkezi Kompozit Tasarımdan elde edilen polinomal denkleme göre cevap yüzey grafikleri oluşturulmuştur. Uygulanan modelin % 95 güven aralığı içerisindeki ANOVA (Analysis of Variance) analizi incelenmiş ve model ile deneysel bulguların uyumuna bakılmıştır. Modelin önemlilik F değerinin P

Paklitaksel (PAC), pasifik porsukağacı'nın (Taxus Brevifola) kabuğundan üretilen, doğal bir diterpen alkoloid ürünü olup, yumurtalık, meme, küçük hücreli olmayan akciğer ve prostat kanserlerinin klinik tedavilerinde kullanılan önemli bir antikanser ajandır. Bu tür kanser hücrelerinin, glukuronidlerin hidrolizini katalizleyen, ? -glukuronidaz enzimini yüksek oranda içerdikleri bilinmektedir. Bu çalışmada, PAC bileşiğinin enzimatik metod kullanılarak glukuronidasyonu sonucu, ß-glukuronidaz enzimince seçici olarak hidrolizlenen glukuronid türevinin sentezlenmesi (paklitaksel-glukuronid PAC-G) ve elde edilen sentez ürününün iodojen metoduna göre 131I ile işaretlenmesi amaçlanmıştır.Oluşan radyoişaretli bileşiğin (131I-PAC-G), biyodağılım ve görüntüleme çalışmalarıyla meme ve prostat kanserlerinde kullanılabilme potansiyeli değerlendirilmiştir. Sentezi yapılan PAC-G bileşiğinin moleküler yapı tayini Sıvı Kromatografi Kütle Spektroskopi (LC/MS) ve Nükleer Magnetik Rezonans (NMR) teknikleri kullanılarak yapılmıştır. Kalite kontrol çalışmaları ise Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografi (HPLC) ve İnce Tabaka Radyo Kromatografi (TLRC) yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. TLRC yöntemine göre 131I-PAC-G bileşiğinin radyokimyasal verimi % 84.30 ± 7.40 (n = 10) olarak hesaplanmıştır. Biyodağılım çalışmaları erkek ve dişi Albino Wistar sıçanları üzerinde yapılmış ve gram doku başına düşen aktivite hesap edilerek aktivitenin zamanla değişimi incelenmiştir. Erkek Balb-C fareler üzerinde yapılan görüntüleme çalışmaları Camstar Kodak FX PRO in vivo görüntüleme cihazı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Paclitaxel (PAC) is a naturally occurring diterpene alkoloid originally isolated from the bark of Taxus Brevifolia. It is one of the most important antitumor agents for clinical treatment of ovarian, breast non-small cell lung and prostate cancers. It is known that these types of cancer cells have high ? -glucuronidase enzyme which can catalyze the hydrolysis of glucuronides.In current study, using a method of enzymatic glucuronidation as a result of PAC compound, hydrolyzed derivative of glucuronide (paclitaxel-glucuronide PAC-G) which can be synthesized selectively by ? -glucuronidase enzyme and the resulting synthesis product is intended to be marked with 131I according to the method iodojen, Evaluated the potential of synthesized radiolabeling compound (131I-PAC-G) to be used in breast and prostate cancers with biodisturibution and imaging studies. Molecular structure determination of PAC-G compound was carried out with using Liquid Chromatography Mass Spectroscopy (LC/MS) and Nuclear Magnetic Resonance (NMR) techniques. Quality control studies were also performed with Thin Layer Radiochromatography (TLRC) and High Performance Liquid Chromatography (HPLC) methods. According to thin layer radio chromatography (TLRC) method radiochemical yield of 131I-PAC-G was 84.30±7.40 % (n=10). The biodistribution studies conducted on male and female albino Wistar rats and activity per gram of tissue was taken into account and exchange of activity was examined over time. Imaging studies on male Balb-C mice were performed by using the Camstar Kodak FX PRO in vivo Imaging System 65

Çalışmada Th(NO3)4.5H2O ve (NH4)2[Ce(NO3)6] başlangıç kimyasalları ile sol-jel tekniği kullanılarak kolay sinterlenebilir, yüksek homojenitede ve yoğunlukta (ThxCe1-x)O2 peletlerinin elde edilmesi amaçlanmıştır. Hiç bir kompleks yapıcı madde kullanmaksızın sadece toryumun jelleşme özelliğinden faydalanarak jelleşmeye uygun dayanıklı soller elde etmek için öncelikle toryum mol yüzdesi %50, %75 ve %95 olacak şekilde toryum ve seryumun nitrat çözeltileri hazırlanmıştır. Bu çözeltilere, ısı ve pH kontrolü altında amonyak çözeltisi ilave edilerek sol çözeltileri hazırlanmıştır. Hazırlanan sol çözeltileri vibrasyon-nozül sistemi kullanılarak kürecik formunda jelleştirilmiştir. Bu amaçla; peristaltik pompa, akış regülatörü, vibratör-nozül, cam kolon ve bağlantılarından oluşan düzenek dizayn edilerek imalatı gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan sollerden hareketle, çatlama olmaksızın jelleşmeye uygun mikrokürecikler elde edilmesinde, damlacık oluşumu ve ön sertleşme ortamı incelenmiş ve optimum koşullar belirlenmiştir.Elde edilen jel mikroküreciklerinin yaşlandırma, yıkama ve kurutma sonrası karakterizasyon çalışmaları yapılmıştır. Bu amaçla, küreciklerin TG/DTA analizi ile termal davranışları incelenmiştir. 80°C sıcaklıkta kurutulan kürecikler 450°C, 800°C ve 1150°C olmak üzere üç farklı sıcaklıkta termal işleme tabi tutulmuş ve X-ışınları kırınım analizi ile kristal parametreleri hesaplanmış, BET yüzey alanı ve BJH gözeneklilik analizleri gerçekleştirilmiştir. Daha sonra, kürecikler peletlenerek termal davranışları dilatometri ile 1100°C, 1200°C ve 1300°C olmak üzere üç farklı sıcaklıkta incelenmiş, farklı Th:Ce oranlarına sahip peletlerin aktivasyon enerji değerleri hesaplanmış ve sinterleme kinetikleri belirlenmiştir. Peletlerin SEM görüntüleri çekilmiş ve yoğunluk analizleri yapılmıştır. (Th0.50Ce0.50)O2 peletleri için aktivasyon enerjisi 305kJ/mol, (Th0.75Ce0.25)O2 peletleri için 315kJ/mol ve (Th0.95Ce0.05)O2 peletleri için 419kJ/mol bulunmuştur. Deneylerde çalışılan tüm oranlar için karışık oksitlerin ham pelet yoğunluklarının, teorik yoğunluğun %45-47'si civarında olduğu saptanmıştır. 1300°C gibi görece düşük sinterleme sıcaklıklarında dahi sinterleme yoğunlukları, teorik yoğunluğun %94'üne ulaşmaktadır. Sonuç olarak, sol-jel ve mikrokürecik peletleme yöntemleri ile homojen, yüksek yoğunluklu ve kolay sinterlenebilir (ThxCe1-x)O2 peletleri elde edilmiştir. The aim of the present study is to obtain easily sinterable (ThxCe1-x)O2 pellets with high homogeneity and density, starting from the initial chemical materials of Th(NO3)4.5H2O and (NH4)2[Ce(NO3)6], via sol-gel technique. To obtain mixed sols suitable for gelation, profiting only by high gelation feature of thorium unless using any complexing agent, nitrate solutions of thorium and cerium with 50%, 75% and 95% mol ratio of thorium were prepared. The sols were prepared by the ammonia addition under pH and temperature control. Sols were gelated to spherical form using a vibration-nozzle system. Gelation system consisting from, peristaltic pump, flow regulator, nozzle and glass gelation column were designed and assembled. To obtain crack-free spheres suitable for gelation from the source sols, drop formation and pre-hardening medium were investigated and optimum conditions were determined.After aging, washing and drying steps, characterization studies of gel microspheres were realized. For this purpose thermal behaviors of spheres were investigated with TG/DTA analysis. Dried spheres at 80 °C were calcined at three different temperatures, as 450°C, 800°C and 1150°C and crystal parameters were calculated from XRD data, BET specific surface area and BJH porosity analyses were carried out. The spheres were compacted to pellets and thermal behaviors of these pellets were investigated at three different temperatures as, 1100°C, 1200°C and 1300°C by dilatometry, activation energy values of the pellets having different Th:Ce ratio were calculated and sintering kinetics were determined. SEM images of pellets were taken and density analyses were made. The activation energy for (Th0.50Ce0.50)O2, (Th0.75Ce0.25)O2 and (Th0.95Ce0.05)O2 pellets were calculated as 305kJ.mol1-, 315kJ.mol1- and 419kJ.mol1-, respectively. In the experiments, green densities of the mixed oxide pellets were determined as 45-47% of the theoretical density for all of the studied ratios. Sintering densities were reached to 94% of theoretical density after sintering even at relatively low temperature as 1300°C. As a result, homogenous, high density and easily sinterable (ThxCe1-x)O2 pellets were obtained via sol-gel and microsphere pelletization methods. 164

Bu çalışmada, deprem önsezisi için toprak gazı radon konsantrasyonları, aktif Simav fay hattında LR-115 katı hal nükleer iz detektörleri ile ölçülmüştür. Haziran 2009’da kurulan radon gözlem ağı 24 istasyondan oluşmuştur. Radon gözlem ağında yer alan istasyonlardan elde edilen iki haftalık/aylık entegre toprak gazı radon ölçümleri, Simav fay hattında 2 Mart 2010’da oluşan M=4,2 büyüklüğünde ve diğer birçok küçük depremlerle ilişkili olabilecek değişimler göstermiştir. Batı Simav Grabeninde yer alan F4, F5, F9, F10 ve Doğu Simav Grabeninde yer alan F23 numaralı istasyonlarda, depremlerden önce ve sonra belirgin radon anomalileri gözlenmiştir. Bu radon gözlem projesinde, radon anomalileri meteorolojik koşullarla değişen sistematik bir ilişki göstermemiştir. Elde edilen bu veriler, çalışma alanında tektonik strese daha duyarlı kalıcı radon istasyonlarının oluşturulmasını sağlamıştır.

Radyofarmasötikler bazı hastalıkların teşhis ve tedavisi amaçla kullanılması yanı sıra kemoterapi ve radyoterapi etkinliğinin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu radyofarmasötiklerden 99mTc-Glukoheptonat; böbrek ve beyin görüntüleme ajanı olarak kullanılmaktadır. 99mTc-Glukoheptonat akciğer kanserli dokunun görüntülenmesinde de yüksek duyarlılığa sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca meme, beyin ve böbrek tümörlerinde tutulum gösterir.Bu çalışmada, A549 akciğer kanser hücrelerinde kemoterapi ajanı kullanılması sonucunda meydana gelen apoptosisin görüntülenmesinde 99mTc-Glukoheptonat potansiyeli in vitro olarak incelenmiştir.A549 akciğer kanser hücre hattıda bir kemoterapi ajanı olan Cisplatin'in farklı miktarlarına maruz bırakılan tedavi grubu ve kemoterapik ajana maruz bırakılmayan kontrol grubu olmak üzere iki farklı grupta apoptotik etki Annexin V ve TUNEL Yöntemlerinden faydalanılarak incelenmiştir. Cisplatin uygulanan tedavi grubu A549 akciğer kanser hücrelerinin, kontrol grubu hücrelerine göre apoptosa uğrayarak azaldığı ve buna bağlı olarak 99mTc-Glukoheptonat tutulum oranlarında azalma olduğu görülmüştür.Elde edilen sonuçlara dayanarak, A549 akciğer tümör hücrelerine uygulanan tedavi sonrasında oluşan apoptosisin dedeksiyonu için 99mTc-Glukoheptonat'ın potansiyeli olduğu saptanmıştır. Radiopharmaceuticals are useful to evaluate the effectiveness of cancer treatments as well as used to diagnosis and treatment of some diseases. 99mTc-Glucoheptonate from these radiopharmaceuticals is used as kidney and brain imaging agents when labeling with 99mTc. 99mTc-Glucoheptonate was found to have high sensitivity for imaging of lung cancer tissues. Moreover, 99mTc-Glucoheptonate shows also to uptake in breast, brain and kidney tumors.In this study, 99mTc-Glucoheptonate potential is examined as in vitro for imaging of apoptosis that occur as a result of chemotherapy agents used in A549 lung cancer cells.Apoptotic ratios in A549 lung cancer cells was investigated by using Annexin V and TUNEL methods, in two different groups as exposed to different amounts of Cisplatin for the treatment group and Cisplatin in the control group not exposed to.A549 lung cancer cells in the treatment group compared to control groups of cells undergo apoptosis were depicted to reduced and 99mTc-Glucoheptonate uptake ratios decreased as depending on this.Based on the results obtained, it is determined that 99mTc-Glucoheptonate might be a potential for detection of apoptosis occurred after treatment in A549 lung tumor cells. 73

Halk arasında sıklıkla tüketilen sebzelerden biri de brokolidir. Brokoli (Brassica oleracea Italica), turpgiller (Brassicaceae) familyasında bulunan, glukosinolatları, fenolleri, antioksidantları ve temel besin minerallerini de içeren oldukça zengin besin kaynağı olan bir sebzedir. Ancak bitkilerle ilgili olarak biyolojik ve yan etkiler, kimyasal içerik ve özellikle radyofarmasötiklerle etkileşimleri tam olarak bilinmeden bir tüketim söz konusudur. Bu amaçla çalışmada brokoli ekstraktının, in vivo ve in vitro biyolojik sistemler üzerindeki etkilerine bakılmıştır. İn vivo çalışmalarda brokoli ekstraktının, bir böbrek ajanı olan teknesyum-99m ile işaretli glukoheptonat (99mTc-GH) radyofarmasötiğinin sıçanlar üzerindeki biyodağılımına, kan bileşenlerinin işaretlenmesine etkisi incelenmiştir. İn vitro yapılan çalışmalarda ise brokoli ekstraktının E.coli bakterilerine etkisini incelenmiştir. Yapılan bu çalışmalar doğrultusunda da bitkisel ekstrakt-radyofarmasötik etkileşimi değerlendirilmeye çalışılmıştır.99mTc-GH'ın kalite kontrol çalışmaları İnce Tabaka Radyo Kromatografi (TLRC) yöntemi kullanılarak yapılmış ve radyo işaretleme verimi % 98.46±1.48 (n=8) olarak belirlenmiştir. Biyodağılım sonuçlarına bakıldığında brokoli ekstraktı ile beslenen grupta serum fizyolojik ile beslenen kontrol grubuna göre böbrek dokusunda 99mTc-GH'un tutulumunun yaklaşık 10 kat azaldığı görülmüştür. Brokoli eksraktı ile beslenen sıçanlardan alınan kan örneklerindeki % radyoaktivite oranının ise kontrol grubuyla aynı olduğu ve ekstraktın E.coli bakterileri üzerinde 99mTc ile işaretlemede kullanılan SnCl2 indirgeme ajanının toksik etkisine karşı koruyucu etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Broccoli is one of the vegatables which is consumed by folk. Broccoli, from the Brassicaceae family, is a source of nutrient which contains many bioactive components including glucocinolates, flavonoids, minerals and antioxidants. But people consume this vegatables without knowing side effects of biological and chemical contents and radiopharmaceutics interactions with herbal extract. For this purpose, in this study, effects of broccoli extract on the in vivo and in vitro biological systems were investigated. As in vivo study, broccoli extract effects on biodistribution of glucoheptonate labeled with technetium-99m (99mTc-GH) which is a kidney agent, labeling of blood components with 99mTc-GH were examined. As in vitro study, broccoli extract effects on E.coli were examined. According to these studies, herbal extract interactions with radiopharmaceuticals were evaluated. The quality control of 99mTc-GH is determined with Thin Layer Radio Chromatography (TLRC) and found % 98.46 ± 1.48 (n=8). When looked into result of biodistribution; on the group of treated with broccoli extract according to group of treated with serum physiologic approximately 10 fold decrease in kidney uptake was determined. The % ratio of radioactivity of blood samples taken from rats which are treated with broccoli extract is the same with control group. There is not protective effect of broccoli extract againts toxicity of SnCl2, which is a reducing agent and is used labeling components with 99mTc, on the E.coli. 69

Bu çalışma kapsamında midye (Mytilus galloprovincialis) ve bazı balık türleri (Sparus aurat, Liza ramada ,S.solea, Trachurus mediterraneus ve İspari) İnciraltı bölgesinden mevsimsel olarak toplanmıştır. 210Po konsantrasyonu ile lipid peroksidasyonu (LPO), H2O2 ve prolin seviyeleri midye ve balıkların farklı organ (karaciğer ve solungaç) ve dokularında(kas dokusu) incelenmiştir.210Po tayinleri 5,30 MeV enerjili alfalarından yararlanılarak yapılmış ve izleyici olarak 209Po (0,1 Bq mL-1) kullanılmıştır. En yüksek polonyum aktivite konsantrasyonu sırasıyla midye ve balıkların karaciğerinde 75±3 ve 252±14 Bq kg-1 olarak bulunmuştur. Midye ve bazı balık türlerinde ölçülen lipid peroksidasyonu (LPO), H2O2 ve prolininde en yüksek seviyeleri karaciğerde bulunmuştur. Lipid peroksidasyonu (LPO),H2O2 ve prolin seviyeleri midyelerin ve balıkların karaciğerinde sırasıyla 50-150 nmol/g yaş ağırlık, 16-40 ve 300-370 µmol/g yaş ağırlık arasında değişmektedir In the study, mussels (Mytilus galloprovincialis) and fish species were collected seasonally on environmental changes in İnciraltı, İzmir. 210Po, lipid peroxidation (LPO), H2O2 and prolin levels were investigated in different tissues (gills, hepatopancreas and muscle) of mussels and some fish species.210Po, a naturally occuring radionuclide, is a high energy alpha particle emitter in the uranium decay chain and is considered as an important source of the natural radiation received internally by marine organisms. The highest activity concentrations of 210Po was found 75±3 and 252±14 Bq kg-1 in hepatopancreas of mussels and some fish species, respectively. The highest levels of lipid peroxidation (LPO), H2O2 and prolin in mussels and some fish species were also measured in hepatopancreas. These levels were determined between 50-150 nmol/g yaş ağırlık, 16-40 and 300-370 µmol/g yaş ağırlık for lipid peroxidation (LPO), H2O2 and prolin in mussels and some fish species in hepatopancreas, respectively. 119

İlaç özelliği gösteren bitkiler son yıllarda tüm dünyada ve ülkemizde oldukça fazla tüketilmektedir. Ancak biyolojik ve yan etkiler, kimyasal içerik ve ilaç etkileşimleri tam olarak bilinmeden bir tüketim söz konusudur. Literatürde bazı bitkilerin, radyofarmasötiklerin biyodağılımını değiştirdiği üzerine birçok çalışma mevcuttur. Bu bağlamda bu çalışmada bitkisel kökenli bir ilaç ile teknesyum işaretli bir radyofarmasöti"in etkileşiminin, biyodağılım ve kan hücrelerinin işaretlenmesi çalışmalarıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla bitkisel kökenli bir ilaç olan Passiflora şurubu ile teknesyum işaretli bir radyofarmasötik olan 99mTc-DTPA’nın, erkek Albino Wistar sıçanlar üzerinde biyodağılım ve alınan kan örneklerindeki bileşenlerde mevcut radyoaktivitenin ölçülerek ilaç-radyofarmasötik etkileşimi değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılacak olan Passiflora şurubu; Passiflora İncarnata adlı bir bitki ekstresi içeren sakinleştirici bir ilaçtır. 99mTc-DTPA ise; tanı amacı ile nükleer tıp uygulamalarında teknesyum-99m radyonüklidi ile bağlanıp böbrek ve beyin hastalıklarının incelenmesinde çok sık kullanılan bir radyofarmasötiktir. Radyoişaretli bileşiğin kalite kontrol çalışmaları İnce Tabaka Radyo Kromatografi (TLRC) yöntemi kullanılarak yapılmış ve bağlanma verimi % 95’in üzerinde belirlenmiştir. Biyodağılım çalışmaları Passiflora ile doyurulmuş ve kontrol grubu erkek Albino Wistar sıçanlar üzerinde gerçekleştirilmiş gram doku başına enjekte edilen doz değerleri hesaplanarak zamanla değişimi incelenmiştir. Deneysel sonuçlar özellikle şurupla doyurulan grubun böbrek tutulumunda ve kan hücrelerindeki radyoaktivite dağılımında fark edilir bir azalma göstermiştir. Tüm deneysel veriler için SPSS 16 programı kullanılarak istatistiksel değerlendirme yapılmıştır.

Bu çalışmada baryum ve stronsiyum iyonlarının adsorpsiyon davranışlarını incelemek amacıyla farklı yöntemler kullanılarak hidrate seryum dioksit tozları hazırlanmıştır. Sentezlenen adsorbanlardan en etkin olanı ön denemelerle elde edilen verilerin değerlendirilmesiyle seçilmiştir. Amonyum seryum(IV) nitrat tuzundan yola çıkılarak hazırlanan tozun hidrojen formunun en uygun adsorban olduğuna karar verilmiş, baryum ve stronsiyum iyonlarının alım çalışmaları bu adsorban ile yapılmıştır. Granüler formdaki adsorban ICP-OES, XRD, TGA/DTA, SEM ve yüzey alanı porozite analizleri ile tanımlanmış ve karakterize edilmiştir. Hidrate seryum dioksitin baryum ve stronsiyum iyonlarını adsorpsiyonu kesikli yöntem ile; pH, iyonların başlangıç derişimleri, sıcaklık ve temas süresi gibi parametrelere bağlı olarak incelenmiştir. Adsorpsiyon verileri hidrate seryum dioksit tozları için Langmuir, Freundlich ve Dubinin-Radushkevich (D-R) eşitliklerine uyarlanmıştır. Baryum ve stronsiyum adsorpsiyonları için hesaplanan ortalama serbest enerji (E) değerleri 3.79 ve 3.63 kJ.mol-1, adsorpsiyon mekanizmalarında fiziksel kuvvetlerin daha etkin olduğunu göstermektedir. Baryum ve stronsiyum adsorpsiyon sistemleri için termodinamik parametreler standart entalpi (?Ho), standart entropi (?So) ve Gibbs serbest enerji (?Go) değişimleri incelenmiştir. Sonuçlar, sorpsiyonların kendiliğinden istemli olarak gerçekleştiklerini göstermektedir. In this study, hydrous cerium dioxide powder was prepared by using different methods in order to investigate adsorption behaviors of barium and strontium ions. Most effective synthesized adsorbent was selected according to evaluation of data which were obtained from preliminary trials. According to results, hydrogen form powder which is prepared from ammonia cerium (IV) nitrate salts, has been decided that the most appropriate adsorbent and the adsorption studies of barium and strontium ions were done with this adsorbent. The granular form adsorbent was identified and characterized by ICP-OES, XRD, TGA/DTA, SEM and Specific Surface Area analysis. Adsorption of barium and strontium ions on hydrated cerium dioxide were investigated with batch method depending on effecting parameters such as pH, initial concentration of ions, temperature and contact time. Adsorption data for the hydrated cerium dioxide have been interpreted in terms Langmuir, Freundlich and Dubinin-Radushkevich equations. Calculated values of the adsorption mean free energy, E for barium and strontium adsorptions 3.79 and 3.63 kJ.mol-1 showed that physical forces are more effective in adsorption mechanism. Thermodynamic parameters such as standard enthalpy (?Ho), standard entropy (?So) and Gibbs free energy (?Go) changes were investigated for barium and strontium adsorption systems. Results show that the adsorption mechanisms are spontaneous process. 103

Bu tez çalışmasında, uranyum ve toryumun adsorpsiyonu için Na-aljinat tuzu kullanılarak, çeşitli aljinat biyopolimerleri hazırlanmış ve elde edilen biyopolimerler arasında Ca-aljinat biyopolimerinin uranyum ve toryum adsorpsiyonunda etkinliği incelenmiştir. Ayrıca Ca-aljinat biyopolimerinin bazı fiziksel özellikleri belirlenerek, FT-IR, SEM, XRD analizleri ile karakterizasyonu yapılmıştır.Çalışmada, Ca-aljinat biyopolimerleri kullanılarak sulu çözeltilerden uranyum ve toryum adsorpsiyonunu etkileyen çözelti pH'ı, başlangıç uranyum ve toryum konsantrasyonu, çalkalama süresi, biyokütle dozu ve sıcaklık gibi parametreler incelenmiş ve optimum alım koşulları saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar biyosorbent başına adsorplanan uranyum ve toryum miktarları (mg/g), dağılma katsayıları (Kd, mL/g) ve adsorpsiyon verimleri (%) hesaplanarak değerlendirilmiştir. Belirlenen optimum koşullarda biyosorbent başına adsorplanan uranyum miktarı, alım verimi ve Kd değerleri sırasıyla 22.7±0.2 mg/g, %91±1 ve 10043±834 mL/g olarak bulunmuştur. Toryumun belirlenen optimum koşullar altında biyosorbent başına adsorplanan toryum miktarı, alım verimi ve Kd değerleri ise sırasıyla 47.1±0.3 mg/g, % 94±1 ve 16566±1714 mL/g olarak saptanmıştır.Uranyum ve toryumun biyosorbent üzerine adsorpsiyonu için, adsorpsiyon entalpisi, serbest enerji değişimi ve entropi değişimi gibi termodinamik parametreler hesaplanmış, her ikisi içinde adsorpsiyon prosesinin endotermik karakterli olduğu, adsorpsiyon işleminin istemli gerçekleştiği bulunmuştur. Ca-aljinat biyopolimeri ile sulu çözeltilerden adsorplanan uranyum ve toryum için elde edilen deneysel verilerin Langmuir, Freundlich ve Dubinin-Radushkevich (D-R) izotermlerine uygunluğu araştırılmıştır. Biyosorbentin gözenekli hidrojel yapısında olması ve çeşitli fonksiyonel grupların adsorpsiyon sürecinde aynı anda etkin olabilmesi nedeniyle, adsorpsiyon mekanizmasının oldukça karmaşık olduğu ve elde edilen verilerin aynı anda birkaç izoterme uyabildiği görülmüştür.Yüklü biyosorbentten uranyum ve toryum iyonları için geri alım denemeleri yapılmış, 1 M HCl ile optimum geri alım koşullarında ve 3 kademe sonunda uranyum için %99±1; toryum için %91±1 geri alım verimi elde edilmiştir. Uranyum ve toryum iyonlarının Ca-aljinat biyopolimeri tarafından adsorpsiyonunda, farklı metal iyonlarının etkileri incelenmiştir. Yapılan denemeler sonucunda, biyosorbentin uranyum ve toryum iyonlarına seçici olmadığı gözlenmiştir. Ayrıca uranyum, toryum ve farklı metal iyonlarının Ca-aljinat biyopolimerine adsorpsiyon mekanizması tartışılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre, seyreltik sulu çözeltilerden uranyum ve toryum iyonlarının adsorpsiyonunda ekonomik, etkili ve doğal bir biyosorbent olan Ca-aljinat biyopolimerinin kullanılması; yüksek kapasite, basit proses, ekonomik avantaj ve çeşitli kimyasallardan çevrenin korunması yönünden diğer konvansiyonel ayırma ve arıtma proseslerine göre iyi bir seçenek oluşturabilecektir. Ca-aljinat biyopolimerleri, gastrik ve intestinal ortamlardan in-vitro denemelerle uranyum ve toryumun giderimi için kullanılmış ve yeni bir şelatlayıcı ajan olarak önerilmiştir. In this thesis , various types of alginate biopolymers were prepared using Na-alginate salt and Ca-alginate biopolymers have been selected as a biosorbent. Adsorption characteristics of Ca-alginate biopolymers for uranium and thorium adsorption were investigated. In addition, some physical properties of Ca-alginate biopolymers have been examined and their morphological characterizations have been conducted by FT-IR, SEM, XRD techniques.In the study, the parameters of solution pH, concentration of uranium and thorium, contact time, biomass dosage and temperature were investigated using Ca-alginate biopolymers in aqueous solutions and optimum conditions for adsorption process were determined. Obtained results have been evaluated by means of their sorption capacity (mg/g), distribution constant (Kd, mL/g) and percent adsorption. The sorption capacity, percent adsorption and distribution constant for uranium ions under the optimized experimental conditions were 22.7±0.2 mg/g, %91±1 and 10043±834 mL/g, and for thorium ions were 47.1±0.3 mg/g, % 94±1 and 16566±1714 mL/g, respectively.Thermodynamic parameters including the change in free energy, enthalpy and entropy were used to describe thermodynamic behavior of the adsorption of uranium and thorium onto Ca-alginate biopolymers. The thermodynamic parameters obtained for uranium and thorium adsorption onto biosorbent show endothermic in nature and the process is spontaneous. Langmuir, Freundlich and Dubinin-Radushkevich (D-R) models were applied to describe the adsorption isotherm of uranium and thorium by Ca-alginate biopolymers. The adsorption of uranium and thorium on Ca-alginate biopolymers was represented by several models simultaneously since the structure of biosorbent is porous hydrogel and various functional groups are active simultaneously on during adsorption process.Uranium and thorium recovery were investigated on loaded Ca-alginate biopolymers. Recovery yields of uranium and thorium were achieved by 1 HCl solution as %99±1 for uranium and %91±1 for thorium using optimum desorption conditions. The effect of different metal ions on the adsorption of uranium and thorium by Ca-alginate biopolymers was analysed. It has been observed that biosorbent is not selective for uranium and thorium ions. Adsorption mechanism of uranium, thorium and different metal ions by Ca-alginate biopolymers was also discussed.On the basis of the data, it can be concluded that prepared biosorbent can be used effectively for the adsorption of uranium and thorium ions from dilute aqueous solution. Due to the high adsorption capacity of the adsorbent, plus its economic advantage and environmental friendly nature would make this natural biopolymer a promising adsorbent for the wastewater treatment compared with conventional processes. Ca-alginate biopolymers have been used to remove uranium and thorium from the gastrointestinal tract by in-vitro experiments and suggested as a new approach for chelating agent. 164

Radyoaktif bir gaz olan radonun solunum yoluyla alınması insan sağlığı açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. İnsanlar zamanlarının büyük bir kısmını kapalı mekanlarda geçirdikleri için radona maruz kalmaları önemli bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, jeotermal alanlarda bulunan binalarda binaiçi radon konsantrasyonlarının belirlenmesi ve bulunan sonuçların standart değerler ile karşılaştırılmasıdır. Çalışma bölgesi olarak İzmir Seferihisar ve Balçova bölgesinde bulunan jeotermal alanlarda yer alan binalar seçilmiştir. Ölçümler, Haziran 2009-Mayıs 2010 olmak üzere aylık olarak yapılmıştır. Radon ölçümlerinde katıhal nükleer iz kazıma detektörleri (LR115 tip 2) kullanılmıştır. Bu yöntemde, LR115 film detektör bir difüzyon kabı içine yerleştirilerek radon etkisine maruz bırakılmıştır. Radonun radyoaktif bozunumu sonucu alfa taneciğinin film detektör üzerinde bıraktığı izler kimyasal bir yöntemle açılarak mikroskop altında görüntülendikten sonra sayılmaktadır. Yapılan ölçümlerin sonuçlarına göre Seferihisar bölgesinde binaiçi radon konsantrasyonu 169 Bq/m3 ile 958 Bq/m3 arasında iken, Balçova bölgesinde bu aralık 302 Bq/m3 ile 706 Bq/m3 olarak saptanmıştır. Sonuçlar literatürdeki limit değerler ile karşılaştırılmıştır. A long term exposure to radon, mainly via inhalation, increases the risk for human health. Depending on how houses are constructed and ventilated, for most people, the highest exposure to radon comes from the home. The aim of the thesis is to determine indoor radon concentration at the buildings in the vicinity of the geothermal areas in Seferihisar and Balçova, and to compare them with the literature. The measurements were done monthly at several locations between June 2009 and May 2010. The measurements of indoor radon were performed with solid state nuclear track detector (LR?115 type 2 film). In the present study, a number of closed tubes are placed in the several buildings. In each closed tubes contain some piece of plastic film (LR?115). The tube is left in place for a month. After the exposition time the piece of films are removed and submitted the chemical etching. The films are read to determine the number of alpha track records via microscope. The results are found between 169 Bq/m3 and 958 Bq/m3 in Seferihisar, 302 Bq/m3 and 706 Bq/m3 in Balçova. The results were compared with literature limit values. 65

Bu çalışmada, nükleer labratuvarlar için bilgisayar kontrollü bir radyasyon izleme sistemi geliştirilmiştir.Geliştirilen sistemin amacı bir yada birden fazla laboratuarın art ortam seviyesinin tek bir kontrol merkezinden takip edilmesidir.Sistem G-M dedektöründe oluşan pulsların sayılması ve değerlendirilmesini içerir. Dedektörde elde edilen puls, bir ön yükselteçten geçirilerek mikrokontrolörün sayıcı girişine verilir. Kullanılan PIC877A yazılım kısmında bu pulslar değerlendirilir. Elde edilen veriler verici sinyalinin protokolü ile alıcıya gönderilir, alıcı buradaki mikrokontrolör ile verileri RS232 protokolü aracılığıyla bir bilgisayara aktarır. Oluşturulan bir bilgisayar programı sayesinde bu veriler değerlendirilir ve saklanır. Sonuçlar istenirse grafiğe dönüştürülebilir. Bu çalışma aynı zamanda çoklu seri bir uyarı sistemi niteliği taşımaktadır. In this study, a radiation monitoring system is developed for Nuclear Laboratories. The aim of this system is to observe one or more laboratory?s background level using a control unit.The system counts and evaluates pulses that are generated in G-M detectors. These pulses are transferred to a microcontroller counting input of via the preamplifier. The evaluation of pulses can be done by PIC877A microcontroller. Data obtained from the microcontroller are transferred to a computer through RS232 protocol. Data can be evaluated, presented graphically and stoned using the constituted computer program. It can also draw graphics. The system can also be characterized as a serial multi warning system. 69

Bu çalışmada bir bisfosfonat olan alendronatın (alendronate sodium) bifonksiyonel şelatlayıcı ajan yardımı ile radyoişaretlenmesi sağlanmıştır. Radyoişaretleme çalışması geniş bir kullanım alanı olan [99mTc(CO)3]+ koru ile sağlanarak işaretli kompleksin biyodağılım çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla DTPA (Dietilentriaminpentaasetik asit dianhidrit) molekülü NHS(N-hidroksisüksinimid) ile esterlenme tepkimesi sonucunda DTPA-NHS oluşmuştur. Sonuç olarak oluşan DTPA-NHS esteri alendronat ile birleştirilerek DTPA-Alendronat bileşiği sentezlenmiştir. Sentezlenen bileşiğinin yapı tayinleri 1H/13C-NMR ve HPLC çalışmaları ile gerçekleştirilmiştir. Daha sonra [99mTc(CO)3]+ koru ile sentezlenen bileşiğin işaretlenmesi sağlanmıştır. Oluşturulan [Tc(CO)3-DTPA-Alendronat] kompleksinin kalite kontrolleri İnce Tabaka Radyokromatografisi(TLRC) ve Yüksek Performanslı Sıvı Radyokromatografisi(HPLRC) ile gerçekleştirilerek radyoişaretlenme verimi bulunmuştur. Sonuçta DTPA-Alendronat bileşiğinin [99mTc(CO)3]+ koru ile %99 verim ile işaretlendiği bulunmuştur. Yapılan serum stabilite çalışmalarında bileşiğin kararlılığını 24 saat süresince koruduğu gözlenmiştir. [Tc(CO)3-DTPA-Alendronat] kompleksinin biyolojik radyofarmasötik potansiyeli Albino Wistar sıçanlar üzerinde yapılan biyodağılım çalışması ile belirlenmiştir.Bu çalışmadan edinilen bilgilerin radyoişaretli bisfosfonatlı komplekslerin geliştirilmesine katkısı olacağı düşünülmektedir.Anahtar sözcükler: Bisfosfonat, [99mTc(CO)3]+ kor, DTPA In this study, radiolabeling of alendronate (Alendronate sodium) is provided with the help of the bifunctional cheleating agent which is a bisphosphonate. Being provided with [99mTc(CO)3]+ core which has a wide usage field, biodistribution of radiolabeling complex is performed. For that purpose, DTPA-NHS(Diethylenetriaminepentaacetic acid dianhydride-N-hidroksisüksinimid) is formed at the end of the ester reaction between DTPA and NHS. As a result, combining formed DTPA-NHS ester with alendronate, DTPA-Alendronat compound is synthesized. The structure of synthesized compound is determined with the studies of 1H/13C-NMR and HPLC. After then, the labeling with [99mTc(CO)3]+ core of synthesized compound is provided. Performing quality controls of formed [Tc(CO)3-DTPA-Alendronat] complex with Thin Layer Radiochromotography (TLRC) and (HPLRC), the labeling yield has been found. In conclusion, it is found that DTPA-Alendronate compound is labeled with %99 yield with [99mTc(CO)3]+ core. It is observed that the compound conserves its stability for 24 hours in serum media. Biodistribution performed on Albino Wistar rats to determine radiopharmaceutical potential of [Tc(CO)3-DTPA-Alendronate] complex.It is thought that the data gained from this study will make contribution to development of complexes with biphosphonate.Keywords: Bisphosphonate, [99mTc(CO)3]+ core, DTPA 61

Bitkilerin ilaç olarak kullanımı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Bununla birlikte ilaç ve radyofarmasötik arasındaki etkileşimler birçok çalışmada rapor edilmiştir. Tıbbi bitkilerden biri olan biberiye, Lamiaceae familyasındaki en yüksek antioksidan özelliğe sahip bitki olmasına bağlı olarak çok geniş biyolojik aktiviteye sahiptir. 99mTc-SC (Sülfür Kolloid) ise nükleer tıp uygulamalarında özellikle karaciğer görüntülemesinde bir radyofarmasötiktir.Bu çalışmada biberiye ekstraktının kan bileşenlerindeki radyoaktivite tutulumu ile radyofarmasötiğin biyodağılımına etkileri incelenmiştir. Bu amaçla öncelikle 5 gün boyunca deney hayvanları (wistar sıçanlar, 130-140 g) gavaj tekniğiyle biberiye ekstraktı (750 mg/kg vücut ağırlığı, N=9) ve suyla (kontrol, N=9) beslenmiştir. Sülfür kolloidle uygun koşullarda %99 verimle radyoişaretlenmesi sağlanan 99mTc için kalite kontrol İnce Tabaka Radyo Kromatografi (TLRC) ile gerçekleştirilmiştir. Her bir sıçanın kalbinden alınan kan örneklerine 1 mCi 99mTc-SC eklenerek 30 dk inkübasyon sağlandıktan sonra santrifüj edilmiş ve kan örnekleri bileşenlerine ayrılmıştır. Ayrılan kan bileşenlerinin Cd(Te) dedektöründe radyoaktiviteleri ölçülerek aktivite yüzdeleri hesaplanmıştır. Biberiye ekstraktı radyofarmasötik etkileşimi ise erkek Wistar Albino sıçanlar ile yapılan biyodağılım çalışması ile belirlenmiştir. Kalplerinden kan alınan hayvanlara bir gün sonra 99mTc-SC intravenöz enjeksiyon yoluyla uygulanmıştır. Cd(Te) dedektöründen alınan aktivite ölçümleri ile her bir organ için gram başına düşen doz değerleri (%ID/g) hesaplanmıştır. Denek ve kontrol gruplarından alınan sonuçlardan biberiye ekstratı ile beslenen sıçanlarda 99mTc-SC' in karaciğerdeki tutulumunda önemli bir artış (p

Bu çalışmada, deprem önsezisi için, aktif Gediz grabeninde yer alan Alaşehir yöresinde 42 istasyondan oluşan radon gözlem ağı kurulmuş (Kasım 2009) ve toprak gazı radon konsantrasyonlarındaki zamansal değişimler LR-115 katı hal nükleer iz detektörleri ile ölçülmüştür. Çalışma boyunca, toprak gazı radonun yanı sıra barometrik basınç, sıcaklık, yağış ve nem gibi meteorolojik parametreler sürekli olarak gözlenmiştir. Radon gözlem ağında yer alan istasyonlardan elde edilen iki haftalık/aylık entegre toprak gazı radon ölçümleri, Alaşehir fay sisteminde 23 Ağustos 2010’da oluşan Mw=2,9 büyüklüğündeki depremle ilişkili olabilecek değişimler göstermiştir. Söz konusu radon anomalilerinin meteorolojik parametrelerle ilişkisi tek yönlü varyans, çoklu karşılaştırma, korelasyon ve regresyon gibi istatistiksel analizler uygulanarak incelenmiş ve depremle ilişkili olabilecek radon anomalileri için istatistiksel sınır; ortalama radon + 1.5 olarak tanımlanmıştır. Elde edilen bu veriler, gerçek tektonik sinyallerle meteorolojik değişkenlerden kaynaklanan gürültü sinyallerinin ayırt edilmesini ve çalışma alanında tektonik strese daha duyarlı kalıcı radon istasyonlarının oluşturulmasını sağlamıştır.

Nükleer teknikler ve ölçüm metodları, çevresel izleme ve araştırmalar için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmalarda doğal ve yapay radyonüklidler; atmosferik, karasal ve denizel taşınım süreçlerinin göstergeçleri olarak rol almaktadırlar. Bu çalışmalarda en çok kullanılan radyonüklidler arasında yer alan 210Po ve 210Pb’un atmosferik, denizel ve karasal ortamlardaki kaynaklarının belirlenmesi; bu ortamlar içindeki ve bu ortamlar arasındaki hareketlerinin izlenmesi, bu iki radyonüklidin doğal kaynaklar dışındaki antropojenik kaynaklarının belirlenmesi pek çok çalışma için oldukça önemlidir. 18 Kasım 2008-17 Kasım 2009 tarihleri arasında 22 örnekleme periyodu boyunca toplam 49 yağmur suyu örneğinin radyokimyasal analizleri gerçekleştirilerek ölçülen toplam 210Po ve 210Pb birikim akıları sırasıyla 44,1 ± 3,0 Bq m-2 y-1 ve 73,1 ± 4,4 Bq m-2 y-1 olarak tayin edilmiştir. Aylık 210Po ve 210Pb birikim akılarının ortalama değerleri ise 2,89 Bq m-2 ve 5,91 Bq m-2’dir. Çalışma süresi boyunca hem 210Po için, hem de 210Pb için kış aylarında daha yüksek akı değerleri elde edilmiştir.

Bu çalışmada, kararlı floresans özellik gösteren CdSe/CdS kuantum dot (Q) nanoparçacıklar sentezlenmiş, sentezi yapılan Q'lara biyokonjugat olarak şeker türevi mannoz triflat-sisteamin ve SNA (Sambucus Nigra Aggulutinin) lektin ayrı ayrı ve birlikte konjuge edilmiş ve sentezlenen nanoparçacıklara I-131 ve I-125 ile nükleofilik sübstitüsyon veya iodojen metodları ile radyoiyot bağlanmıştır. AFM (Atomik Kuvvet Mikroskobu) ve SEM (Taramalı Elektron Mikroskobu) ile nanoparçacıklar karakterize edilmiştir. AFM (Atomik Kuvvet Mikroskobu) sonuçları parçacık boyutlarının 7-12 nm olduğunu göstermiştir.Çıkış maddesi olan mannoz triflat molekülü ve radyo koruyucu olarak etkili bir ajan olan sisteamin molekülünün (MTS) CdSe/CdS kuantum dot nanoparçacıklara konjugasyonu sonucu elde edilen karbohidrat bağlı kuantum dot nanoparçacıklarının ve bunlara takılan SNA lektin gibi biyomoleküllere konjuge I-131 işaretli nanoparçacıkların tavşanlarda görüntüleme çalışmaları yapılmıştır. Çalışmanın görüntüleme aşamasında radyo işaretli nanoparçacıkların tüm vücut biyodağılımını gözlemlemek için Yeni Zellanda tavşanı kullanılmıştır ve tüm vücut statik görüntüleri alınarak in vivo etkinliği tespit edilmiştir.Diğer yandan I-125 ile işaretli Q, Q-MTS, Q-SNA ve SNA'nın MCF-7, Caco-2 ve A-549 kanser hücrelerine bağlanmaları in vitro olarak incelenmiştir. I-125 işaretli örnekler, üzerinde çalışılan hücreler üzerinde farklı bağlanma oranları göstermişlerdir. Q-SNA tüm hücre tiplerinde diğerlerine göre daha yüksek bağlanma oranı göstermiştir. Q-SNA`nın özellikle MCF-7 hücresine ilgisi yönünden istatiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür.Elde edilen sonuçlar ileride daha detaylı çalışmalar başlatılabilmesi açısından son derece umut vaad edicidir. Noktasal özellik gösteren kuantum dot nanopartiküller, kolay hazırlanmaları, biyokonjugasyona olan yatkınlıkları ve floresan özellik göstermelerinden dolayı;?Dual mod görüntülemede,?Hedeflenmiş terapide?Hücre tanıma amaçlı biyosensör uygulamalarında yararlı olabilirler.Anahtar sözcükler: CdSe/CdS kuantum dot nanoparçacıklar, 125I ve 131I, Mannoz triflat, Sisteamin, SNA, MCF-7, Caco-2, A-549. In this study, CdSe/CdS quantum dots nanoparticles were synthesized, that show stable flouresans properties. CdSe/CdS quantum dots (Q) were separately and together conjugated with derivative of sugar mannose triflate-sisteamine and SNA (Sambucus Nigra Agglutinin) lectin. After then, they were radioiodinated with I-131 and I-125 both nucleophilic substition and iodogen method. Q were characterized by Scanning Electron Microscopy (SEM) and Atomic Force Microscopy (AFM). AFM images showed that mean sizes of the quantum dots were the range of 7-12 nm.The output materials mannose triflate molecules and an effective agent as radioprotective molecule cysteamine were conjugated with CdSe quantum dot nanoparticules to obtain carbohydrate attached quantum dot nanoparticules and biomolecules like SNA lectin conjugated to these quantum dot nanoparticules were marked with 131I was used for the assessment of imaging properties on rabbits. At the imaging phase of the study, the whole body biodistribition of the the radio labeled nanoparticles on New Zealand rabbits were examined and in vivo activity were determined by taking dynamic displays and static images of the whole body.On the other hand, I-125 labeled Q, Q-MTS, Q-SNA and SNA were examined biological activity on in vitro MCF-7, Caco-2 and A-549. I-125 labeled samples, presented different incorporation ratio for the MCF-7, Caco-2 and A-549 cancer cells. Incorporation ratio of I-125 labeled Q-SNA was the highest for all cells comparing to other cells. Also incorporation ratio of I-125 labeled Q-SNA was statistically significant than I-125 labeled other samples MCF-7 cells.Obtained results significantly give hope to for begin more detailed studies in future. Since quantum dot nanoparticles are easy to prepare, predisposed for bioconjugation and have fluorescence imaging properties and that may be efficiently;?Dual mode imaging,?Targeted therapy?Purposeful for cell definiton biosensing applications.Keywords: CdSe/CdS quantum dot nanoparticles, 125I ve 131I, Mannose triflate, Cysteamine, SNA, MCF-7, Caco-2, A-549. 96

Radyoişaretli bileşikler, proliferasyon, agresiflik gibi tümör karakteristiklerinin değerlendirilmesinde, kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavilerinin etkinliğinin belirlenmesinde önemli bir yere sahiptir. 18F, 99mTc, 124I vb. ile işaretlenen bileşiklerle tedaviden sonra hücre canlılığındaki azalmanın değerlendirilmesi ile apoptozun dedeksiyonu yapılabilmektedir.Rutinde miyokardiyal perfüzyon görüntüleme ajanı olarak kullanılan 99mTc-Tetrofosmin'in aynı zamanda meme tümörü de dahil olmak üzere çeşitli tümörlerde akümüle olduğu bilinmektedir.Bu çalışmanın amacı; Cisplatin uygulanmış MCF-7 meme kanser hücre hattında, tedavi sonrası 99mTc-Tetrofosmin tutulum oranına bağlı olarak kemoterapi değerlendirilmesinde 99mTc-Tetrofosmin etkinliğinin belirlenmesidir.Annexin V ve TUNEL yöntemleriyle MCF-7 meme kanser hücre hattında Cisplatinin farklı dozlarıyla oluşturulan apoptotik etki incelendiğinde doz artışıyla beraber apoptoz oranında arttığı gözlenmiştir. MCF-7 hücre hattında kemoterapi gruplarında 99mTc-Tetrofosmin'in tutulumu kontrol grubuna göre daha düşüktür. Tutulum oranı ve apoptoz oranı arasındaki negatif ilişki kemoterapi cevabının 99mTc-Tetrofosmin ile değerlendirilme potansiyeli olabileceğini göstermektedir.99mTc-Tetrofosmin'in meme kanserinde erken kemoterapi cevabının değerlendirilmesinde görüntüleme ajanı olarak kullanılabilmesi muhtemel görünmektedir. Radiolabeled molecules have an important role to evaluate tumour characteristics such as aggressiveness, and to identify the effectiveness of cancer treatments such as chemotherapy and radiotherapy. 18F, 99mTc, 124I etc. labeled molecules can be used apoptosis detection by estimating decrescent cell viability after therapy.99mTc-Tetrofosmin which is used as a myocardial perfusion imaging agent in a routine, at the same time is known to accumulate in various tumours including breast tumour.The aim of this study to assess of efficacy of 99mTc-Tetrofosmin at evaluation of chemotherapy depend on the uptake ratios of 99mTc-Tetrofosmin after treatment in MCF-7 breast cancer cell lines where cisplatin applied.When we examined the apoptotic ratios which induced with different dose of Cisplatin in MCF-7 breast cancer cells by using Annexin V and TUNEL methods, it was observed that the rate of apoptosis increased with soaring dose. The uptake rates of 99mTc-Tetrofosmin in MCF-7 cell line in the chemotherapeutic groups were lower than its in the control group (p

Camlaştırma, yüksek düzey radyoaktif atıkların kalıcı olarak saklanması için uluslararası kabul gören güvenilir bir teknolojidir. Bu amaçla kullanılan malzemeler, çoğunlukla borosilikat camlarının çeşitli türevleridir. Ancak, bu camların sulu veya killi ortamlarda az da olsa çözündüğü veya kimyasal tepkimelere girdiği ve radyoaktif ışınım altında bu tür camların bir kısmında kristalleşme ve faz ayrışımı oluştuğu son yıllarda belirlenmiştir. Ayrıca, silika içeren camların ergime sıcaklığı göreceli olarak yüksektir ve bu sıcaklığın düşürülmesi camlaştırma teknolojisinde oldukça önemli kolaylıklar sağlayacaktır.Camlaştırılmış haldeki atıklarda aranan en önemli özellikler, sulu ortamlarda yüksek kimyasal dayanım, cam içine hapsedilmiş radyoaktif elementlerin özütlenerek çevreye yayılmaması ve camın yeterli mekanik dayanıma sahip olmasıdır. Silika içermeyen bor camları genellikle düşük kimyasal dayanıma sahiptir ve şimdiye dek camlaştırma teknolojisinde kullanılmamışlardır. Ancak, bu camlarla ilgili yapılan çeşitli çalışmalar, silika dışında alkali oksitler, toprak alkali oksitler, Al2O3, PbO ve P2O5 gibi bazı oksitlerin de kimyasal dayanımı önemli ölçüde artırdığını göstermiştir. Bu oksitlerin genel özelliği, cam örgüsünde kimyasal dayanımı zayıf olan [BO3] gruplarını daha dayanıklı olan [BO4] gruplarına dönüştürmektir.Radyoaktif atıklar içinde, yüksek düzey aktiviteye sahip olmaları nedeniyle en önemli radyonüklitler, aktinitlerdir. Fisyon ürünleri, radyoaktivitesinin %98'ini 200 yıl içinde kaybetmektedir. Bu nedenle, atıklardaki fisyon ürünlerinin katılaştırılarak saklanması büyük önem arz etmektedir. Atık içerisinde fisyon ürünleri olarak çok sayıda radyonüklit mevcuttur. Bunlar içerisinde en önemli fisyon ürünleri sezyum ve stronsiyumdur.Bu tez çalışmasında, radyoaktif atıkların camlaştırılması için kimyasal dayanımı yüksek ve ergime sıcaklığı mevcut kullanımdaki camlara göre daha düşük olan bor tabanlı PbO'li cam bileşimleri geliştirilmiştir. Elde edilen kurşun borat camının; homojenlik, kimyasal dayanım, mekanik dayanım, cam dönüşüm sıcaklığı, ergime sıcaklığı gibi çeşitli özellikleri incelenmiş ve uygun özelliklere sahip camlar belirlendikten sonra bunlara camlaştırma yöntemlerinin, radyonüklitlerin etkisinin ve yeraltında uzun süreli saklanma koşullarının benzetimini sağlayacak daha ayrıntılı testler uygulanmıştır. Vitrification is an internationally accepted and reliable technology for the immobilization of high level radioactive waste (HLW). Materials used for this purpose are generally some variants of borosilicate glasses. However in the recent years, it has been demonstrated that these glasses can dissolve or react, even at a small scale, in aqueous or clayey media and that under radioactive irradiation some of these glasses undergo phase separation. Furthermore, glasses that contain silica have relatively high melting points and the reduction of this temperature would provide important advantages in the vitrification technology.The most important properties of vitrified waste are chemical durability in aqueous or clayey media, prevention of leaching and diffusion to the environment of radioactive elements trapped within the glass, and sufficient mechanical strength. Non silica borate glasses usually exhibit low chemical durability and have not been used in vitrification technologies so far. However, various studies have shown that in addition to silica some oxides such as alkaline oxides, earth alkaline oxides, Al2O3, PbO and P2O5 also improve the chemical durability significantly. The common denominator of these oxides is that they convert the chemically weak [BO3] groups to the more chemically stable [BO4] groups.The most important radionuclides due to having high level radioactivity in radioactive waste are fission products. Fission products lose 98% of their radioactivities during 200 years. For this reason, storage by solidification of fission products with radioactive waste is very important. There are many radionuclides as fission products in the waste. Cesium and strontium are the most important radionuclides in fission products.In this study it is intended to develop borate based glass formulations with high chemical durability and lower melting temperatures compared to the currently used glasses for the vitrification of radioactive waste. Various properties of glasses obtained with the addition of above mentioned oxides, such as homogeneity, chemical durability, mechanical strength, glass transformation temperature, and melting temperature were analyzed and once suitable glasses have been determined they were studied under simulation conditions regarding vitrification methods, effect of radioactive elements, and long term underground storage. 135

Dietilstilbestrol (DES) farmakolojik etkileri doğal estronlara benzeyen sentetik nonsteroidal bir estrojendir. Bu çalışmada DES bileşiğinin enzimatik olarak glukuronik asit ile konjugasyonu ile ß-glukuronidaz enziminin var olduğu tümör hücrelerine spesifik bir estrojen glukuronid türevi sentezlenmiştir. Ardından DES glukuronid (DESG) manyetik özellikteki magnetit nanoparçacıklarına konjuge edilerek (NP-DESG) 125I/131I ile işaretlenmiş ve MCF-7 (insan meme adenokarsinoma hücre hattı), Caco-2 (insan bağırsak kanser hücre hattı) ve A-549 (insan akciğer adenokarsinoma epitel hücre hattı) hücreleri üzerindeki in vitro olarak biyolojik etkinliği incelenmiştir. Ayrıca 131I işaretli DES glukuronid türevi nanoparçacıkların dişi Albino Wistar sıçanlar üzerinde biyoafinite çalışmaları in vivo olarak incelenmiştir.TLRC (İnce Tabaka Radyo Kromatografisi), LC-MS/MS (Kütle Spektrometreli Sıvı Kromatografisi), HPLC (Yüksek Performans Sıvı Kromatografisi), zeta potansiyel, refraktif index, AFM (Atomik Kuvvet Mikroskopisi), SEM (Taramalı Elektron Mikroskopisi) teknikleri kullanılarak sentezlenen molekül ve nanoparçacıkların yapı tayini ve yapısal özellikleri incelenmiştir. DES'in enzimatik glukuronidasyon verimi % 100 olarak bulunmuştur. NP-DESG'nin radyoiyodinasyon verimi % 97.3 olarak ölçülmüştür. Hücre kültürü çalışmalarında, dietilstilbestrolün glukuronidasyonu ile MCF-7 hücrelerindeki affinitesinin arttığı yine DESG bileşiğinin magnetit nanoparçacıklara konjugasyonu (NP-DESG) ile MCF-7 hücreleri üzerindeki affinitesinin arttığı ve dışarıdan manyetik alan uygulanması halinde ise bu affinitenin daha da yükseldiği sonucuna ulaşılmıştır. Dişi Albino Wistar sıçanlar üzerinde yapılan in vivo biyodağılım çalışmalarında ise DESG ve NP-DESG'nin rahim, yumurtalık ve meme gibi dokularda reseptör afinitesinin olduğu gözlenmiştir. Diethylstilbestrol (DES) is a synthetic nonsteroidal estrogen and has similar pharmacological effects to natural estrones. DES glucuronide (DESG) was synthesized enzymatically by conjugated glucuronic acid, which is ß-glucuronidase enzyme specific agent in tumor cells. Then, DESG conjugated with magnetite nanoparticles, (NP-DESG) labeled with 125I/131I and in vitro biological activities were examined on MCF-7 cells (human breast adenocarcinoma cell line), Caco-2 (human colonic carcinoma cell line) and A-549 (human lung adenocarcinoma epithelium cell line). Besides in vivo biological affinities of 131I labeled DES glucuronide derivative nanoparticles were examined on female Albino Wistar rats.TLRC (Thin Layer Radiochromatography), LC-MS/MS (Liquid Chromatography with mass mass Spectrometre), HPLC (High Performans Liquid Chromatography), zeta potantial, refractive index, AFM (Atomic Forse Microscopy), SEM (Scanning Electron Microscopy) were performed to determine molecular structures and surface charecteristics. Yield for enzymatical synthesis was found to be 100 % and radioiodine labeling yield of NP-DESG was found to be 97.3 %. Glucuronidation increased affinity of diethylstilbestrol on MCF-7 cells. DESG conjugated magnetite nanoparticles (NP-DESG) affinity also increased with MCF-7 cells. The affinity further increased in case of application of external magnetic field. In vivo biodistribution studies with female Albino Wistar rats, showed that DESG and NP-DESG have receptor affinity on uterus, ovaries and breast tissues. 94

Bu çalışmada, İzmir çevresinde organik ve geleneksel tarım yapılan alanlardan alınan soğan, asma yaprağı, sarımsak, buğday ve toprak örneklerinde 210Po, 210Pb, 238U, 232Th ve 40K aktivite konsantrasyonları belirlenmiş, transfer faktörleri hesaplanmış ve 210Po, 210Pb, 238U, 232Th ve 40K konsantrasyonları ile kil mineralleri arasındaki korelasyon incelenmiştir.Toprak ve bitki örneklerindeki 210Po ve 210Pb aktivite konsantrasyonları alfa spektrometresi, 238U, 232Th ve 40K aktivite konsantrasyonları HPGe yarıiletken detektörü ve NaI(Tl) sintilasyon detektörü, kil mineralleri ise XRD analizi ile belirlenmiştir.Çalışmada geleneksel tarım yapılan alanlardan alınan örneklerdeki aktivite konsantrasyonları kimyasal gübre ve pestisit kullanımına bağlı olarak organik tarım alanlarından alınan örneklerden daha yüksek bulunmuştur. En yüksek değerler geleneksel tarım yapılan alandan alınan 1 no'lu asma yaprağı örneğinde 210Po için 2,18 Bq kg-1, 210Pb için 17 Bq kg-1, 238U için 18,5 Bq kg-1, 232Th için 1,19 Bq kg-1 ve 40K için 174 Bq kg-1 olarak bulunmuştur. In this study, the activity concentration of 210Po, 210Pb, 238U, 232Th and 40K were determined in onion, grape leaf, garlic, wheat and soil samples which collected from the field of organic and conventional farming around Izmir, transfer factors was calculated and the correlations between 210Po, 210Pb, 238U, 232Th and 40K concentrations and clay minerals were examined.The activity concentrations of 210Po and 210Pb in soil and plant samples were determined using alpha spectrometry, 238U, 232Th and 40K activity concentrations were determined by HPGe semi-conductor detector and NaI(Tl) sintilation detector, clay minerals were identified by XRD.The activity concentrations of samples which is collected from the conventional farming area were calculated higher than organic farming area depending on the use of fertilizer and pestisit. Grape leaf sample number one that is collected from conventional farming area showed the highest concentration of radionuclides 2,18 Bq kg-1 for 210Po, 17 Bq kg-1 for 210Pb, 18,5 Bq kg-1 for 238U, 1,19 Bq kg-1 for 232Th and 174 Bq kg-1 for 40K. 123

Yerküredeki toprak ve kayalar farklı seviyelerde uranyum ve radyum içermektedir. Böylelikle radon gazı ve bozunma ürünleri (bu radyoaktif elementlerin katmanlar arasındaki boşluklardan hava vasıtasıyla ve radyoaktif maddelerle temas halinde bulunan yer altı sularının yüzeye çıkışı esnasında su ile taşınması sonucu) atmosfere yayılmaktadır. Radonun bozunma ürünleri havadaki toz ve diğer parçacıklara tutunarak solunum yoluyla kolayca alınabilirler ve üst solunum yollarına tutunan bu ürünler kararlı hale gelene dek radyasyon salınımı yaparak bozunmaya devam ederler. Bu çalışmada kuzey ege bölgesinde bulunan Zeytin Dalı termal tesisi, Nebiler kaplıcası, Kaynarca kaplıcası ve Bademli kaplıcası çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu kaplıcalarda termal sularda 222Rn, 226Ra konsantrasyonları ve kimyasal sonuçların analizi ölçülmüştür. Ayrıca havada 222Rn konsantrasyon ölçülmüştür.Materyal metot olarak LR-115 tip 2 katı hal iz kazıma detektörleri ve kolektör yöntemi kullanılmıştır. Sularda 222Rn sonuçları 0,19 Bq/L-20,71 Bq/L aralığında değişmekte ve 226Ra sonuçları 0,05 Bq/L-1,35 Bq/L aralığında değişim göstermektedir. Havadaki radon konsantrasyonu 70 Bq/m3-309 Bq/m3 aralığında değişmektedir. Sıcaklığın 240C-520C, pH'ın 6,31-7,89, iletkenliğin 0,80-14,83, Eh'ın -107,-22 değerleri arasında değiştiği bulunmuştur. Suların kimyasal analizinde ise Cl 1,98 me/l-138,69 me/l, HCO3 1,25 me/l-21,50 me/l, SO4 2,67 me/l-20,03 me/l, Ca+Mg 2,30 me/l-23 me/l, K 2,83 me/l-41,22 me/l, Na 9,86 me/l-139,46 me/l aralığında değişmekte olduğu bulunmuştur. Sulardaki radyoaktivite sonuçları standart değerler ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca havada radon doz hesaplamaları yapılmış ve sonuçlar UNSCEAR ve WHO'nun limit değerleri ile karşılaştırılmıştır. Soil and rocks in the planet earth contains different levels of uranium and radium. In this way, Radon gas and ıts decay products ( this radioactive elements spaces between layers by air and groundwaters contact with radioactive matters during way out from the surface is resulted for carry out with water) is emitted to the atmosphere. Decay products of the Radon in air are hold by dust and other particles and can be taken easily respiratory tract and this products go on decay with releasing radiation until they become stable. In this study, Zeytin Dalı Thermal Complex, Nebiler spa, Kaynarca spa and Bademli spa were selected as working area. The 222Rn, 226Ra concentration and chemical results analysis were measured in thermal waters in this spas. Besides 222Rn concentration in air were measured.LR 115 type 2 solid state nuclear track etch detectors and collector method were used as experimental methods. The value of the concentration 222Rn varies from 0,19 Bq/L-20,71 Bq/L and the value of the concentration 226Ra varies 0,05 Bq/L-1,35 Bq/L. The 222Rn concentration in air varies in the range 70 Bq/m3-309 Bq/m3. Heat 240C-520C, pH 6,31-7,89, conductivity 0,80-14,83, Eh -107,-22 values were found. Chemical analysis of thermal waters were found in the range Cl 1,98 me/l-138,69 me/l, HCO3 1,25 me/l-21,50 me/l, SO4 2,57 me/l-20,03 me/l, Ca+Mg 2,30 me/l-23 me/l, K 2,83 me/l-41,22 me/l, Na 9,86 me/l-139,46 me/l. Radioactivity results of the thermal waters were compared with standart values. Also Radon dose estimations in the air were done and these results were compare with UNSCEAR and WHO limit values. 101

Ülkemiz birinci derecede deprem bölgesinde yer almaktadır. Bu nedenle de sürekli deprem tehditi altındadır. Olası depremlerin tahmin edilmesi oldukça zordur. Fakat deprem öncesinde yer kabuğunda bazı değişiklikler gözlenmektedir. Bu değişikliklerden bir tanesi de toprak gazı radon konsantrasyonundaki değişimlerdir. Çalışmamızda İzmir–Seferihisar bölgesinde sürekli ölçülen toprak gazı radon konsantrasyonu değişimleri ile meydana gelen sismik aktiviteler istatiksel olarak değerlendirilmiştir. İstatiksel ilişkilendirmede toprak gazı radon konsantrasyonundaki değişimler Normal ve Rayleigh dağılım fonksiyonlarına göre incelenmiştir. Sismik boşluklar, yarı aktif dönemler ve aktivitenin yoğun olduğu dönemler için inceleme tekrarlanmıştır. Bu dönemler için hesaplanan Rayleigh dağılımı hata payları Normal dağılım hata paylarından oldukça yüksek çıkmıştır. Bu hata payları doğrultusunda ilişkilendirmenin Normal dağılımla yapılmasına karar verilmiş ve çalışma bu yönde sürdürülmüştür. İstatiksel analiz sonucunda toprak gazı radon konsantrasyonundaki değişimler için elde edilen standart sapma grafikleri bölgede meydana gelen depremlerle ilişkilendirilmiştir.

Depremler çok sayıda can ve mal kaybına neden olan önemli doğa olaylarından biridir. Depremlerin yıkıcı sonuçlarının önlenmesinde deprem tahminleri önemli rol oynamaktadır. Deprem tahminlerinde yaygın olarak kullanılan metotlardan bir tanesi de sismik olarak aktif bölgelerdeki yer altı sularında ve toprak gazında radon konsantrasyon değişimlerinin izlenmesidir. Bugüne kadar yapılan çalışmaların çoğu depremler ve radon konsantrasyon değişimleri arasında açık bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.Bu çalışmada aktif kabuksal hareket gösteren Dikili ve Bergama bölgelerindeki jeotermal sularda ve toprak gazında radon konsantrasyon değişimleri 15.11.2008?26.11.2009 tarihleri arasında izlenmiştir. Çalışmada jeotermal suların radon konsantrasyonları kolektör metodu kullanılarak belirlenirken, toprak gazı radon konsantrasyonları ise katı hal nükleer iz kazıma detektörleri (lr-115 alfa duyarlı filmler) ile tespit edilmiştir. Radon konsantrasyon ölçümlerinden elde edilen veriler ile bölgede meydana gelen depremler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Earthquakes are one of the important natural phenomena that cause many losses of life and property. Earthquake predictions play an important role in preventing the destructive consequences of earthquakes. One of the widely used methods for earthquake predictions is monitoring of radon concentration changes in groundwater and soil in seismically active areas. Most of the studies carried out up till now are exhibited a clear relationship between earthquakes and radon concentration changes.In this study, radon concentration changes of geothermal water and soil gas in Dikili and Bergama region which exhibit active crustal movements were monitored between 15.11.2008-30.11.2009. In the study, while the radon concentrations of geothermal water were determined by using collector method, the radon concentrations of soil gas were determined by using solid-state nuclear track detectors (Lr-115 alpha-sensitive film). The relationship between the data obtained from radon concentration measurements and earthquakes occurred in region were investigated. 108

Bir çok fay sistemleri bulunan ülkemizde çok sayıda jeotermal kaynak bulunmaktadır. Jeotermal sular, içme sularına oranla çok daha fazla radyoaktif madde içerirler. Bu suların sıcak olmaları ve yüksek tuz konsantrasyonuna sahip bulunmaları, derinliklerde bulunan radyoaktif maddelerin çözünmelerini kolaylaştırmaktadır. Jeotermal alanlardan çıkan su yüzey topraklarına dağılarak topraklardaki radyoaktivite miktarına katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, jeotermal alanların bulunduğu İzmir-Seferihisar bölgesinden (Cumalı, Karakoç, Doğanbey ve Tuzla) alınan toprak örneklerinde eU (eşdeğer Uranyum), eTh ve 40K' aktivite konsantrasyonları gama spektrometre sistemi ile analiz edilmiştir. Ayrıca termal sulardaki radon ve radyum konsantrasyonları kolektör yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre radon ve radyum değerleri sırasıyla; 0.53-6.00 Bq/l ve 0.16-1.08 Bq/l arasında değişmiştir. Bunun yanı sıra, bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre toprak örneklerinin eU, eTh and 40K değerleri sırasıyla 25-120 Bq/kg, 20-108 Bq/kg ve 108-850 Bq/kg arasında değişmiştir. Elde edilen sonuçlar standart değerler ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Termal su, radon, radyum, uranyum, potasyum, kolektör yöntemi, gama spektrometresi. In our country, there are a lot of fault lines and geothermal sources. Geothermal waters include more radioactive substances than drinking waters due to their higher temperatures and higher saline concentrations which ease the solution of radioactive substances at the depths. The water from the geothermal fields spreading over the soil surface makes some contribution to the amount of radioactivity in the soil. In this study, the activity concentrations of eU(equivalent Uranium), eTh ve 40K in soil samples collected from İzmir-Seferihisar (Cumalı, Karakoç, Doğanbey and Tuzla), where there is an active fault system, have been analyzed by the gamma-ray spectrometry system. In addition, the concentrations of radon and radium in thermal water samples have been determined by using the collector method. The results obtained from this work for radon and radium have ranged from 0.53 to 6.00 Bq/l and from 0.16 to 1.08 Bq/l, respectively. Also, the results obtained from this work for eU, eTh and 40K in soil samples have ranged from 25 to 120 Bq/kg, from 20 to 108 Bq/kg and from 108 to 850 Bq/kg, respectively. The results obtained from this work have compared and discussed with literature.Keywords: Thermal water, radon, radium, uranium, potasium, collector method, gamma spectrometry, thorium 88

Bu çalısmada Guanin (Gua) manyetik nanoparçacıklarının sentezlenerek teknesyum (I) koru ile radyoisaretlenmesi ve bu yapının biyolojik davranısının in vivo ve in vitro olarak incelenmesi amaçlanmıstır. Sentezlenen manyetik nanoparçacıkların yapısal özellikleri Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM), XIsını Kırınımı (XRD) ve Titresimli Örnek Manyetometresi (VSM) ile tanımlanmıstır. Guanin’ in manyetik nanoparçacıklara baglanması ise Fourier Transform Infrared Spektrometresi (FTIR) ile belirlendikten sonra guanin manyetik nanoparçacıkları teknesyum (I) trikarbonil koru (99mTc(CO)3-Man- Gua) ile %72 ± 4 verimle radyoisaretlenmesi saglanmıstır. Ayrıca inaktif renyum (I) trikarbonil koru ile guanin manyetik nanoparçacıkları hazırlanarak yapının aydınlatılmasında kullanılmıstır. Diger yandan [99mTc(CO)3(H2O)3]+ koru ile radyoisaretli guanin molekülü (99mTc(CO)3-Gua) için kalite kontrol çalısmaları Ince Tabaka Radyo Kromatografisi (TLRC) ile gerçeklestirilmistir. 99mTc(CO)3-Gua ve 99mTc(CO)3-Man-Gua bilesiklerinin in vitro biyolojik davranısları Akciger (A-549), Meme (MCF-7) ve kalın bagırsak (Caco) kanser hücreleri ve normal insan bronsiyal epiteli (NHBE) hücreleri üzerinde çalısılmıstır. 99mTc(CO)3-Man-Gua bilesigi A-549 hücrelerinde diger hücre türlerine göre daha yüksek baglanma verimi gösterirken manyetik alan uygulanması ile 99mTc(CO)3-Man-Gua bilesiginin A-549 hücreleri üzerindeki baglanma veriminin yaklasık iki kat arttıgı sonucuna varılmıstır. In vivo çalısma için radyoisaretli manyetik nanoparçacıklar kullanılmıstır. Yeni Zelanda tavsanları üzerinde yapılan görüntüleme çalısmalarından alınan verilerden radyoisaretli manyetik nanoparçacıkların akciger ve karacigerde tutulum gösterdigi ve dısarıdan manyetik alan uygulanması ile karacigerdeki radyoaktivite tutulumunun arttıgı sonucuna varılmıstır.

Bu çalışmada termolüminesans dozimetre olarak kullanılması amacıyla hazırlanmış Mg2SiO4:Tb malzemesinin çeşitli lüminesans özellikleri TL, OSL, PTTL ve optiksel ağartma açısından incelenmiştir. Buna ek olarak termolüminesans kinetik parametreleri hesaplanarak daha önceki çalışmalarda bulunan sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Mg2SiO4:Tb malzemesinin OSL doz yanıt eğrisinin lineer özellik gösterdiği belirlenmiştir.Dozimetre üzerine 370 nm dalgaboyundaki LED ışık, 311 nm dalgaboyundaki UVB ışık ve 254 nm dalgaboyundaki UVC ışık etkileri elde edilmiş ve PTTL mekanizması araştırılmıştır. Böylece malzemenin enerji-band yapısı hakkında daha fazla bilgi edinilmesi amaçlanmıştır. 370 nm dalgaboylu ışıkla optiksel ağartma deneyleri yapılarak malzemenin OSL doz ölçümünde kullanılabileceği gösterilmiştir. TMAKSİMUM - TDURDURMA grafiğinden seçilen olası pik sıcaklıkları ile bilgisayar programı yardımıyla ana dozimetrik pik çözümlenmiş ve ışıma eğrisi 7 farklı pik ile temsil edilmiştir. Çözümlenmiş ana pikin sıcaklığı 195 0C olarak belirlenmiştir. Bunun ardından, kinetik parametreler üç nokta yöntemi ve Lushchik' in pik şekli yöntemi ile hesaplanmıştır. Mg2SiO4:Tb malzemesinin ana dozimetrik pikinin ikinci derece kinetiklere uyduğu ve aktivasyon enerjisinin de yaklaşık 1.08 eV olduğu hesaplanmıştır. In this study, various luminescence properties of Mg2SiO4:Tb material to use as a thermoluminescence dosimeter were investigated in terms of TL, OSL, PTTL and optical bleaching. Additionally, thermoluminescence kinetic parameters were calculated and compared to previous studies. It was found out that OSL dose response of Mg2SiO4:Tb material showed linear feature.Effects of 370 nm blue LED light, 311 nm UVB and 254 nm UVC light on the material were obtained and PTTL mechanism was investigated. Thus, it was aimed to gather more knowledge about energy-band structure. It was shown that the material could be used for OSL dose measurement by experimenting on optical bleaching with 370 nm blue LED light. Main dosimetric peak was deconvoluted with computer program by means of chosen from TMAXIMUM - TSTOP graphic and glow curve was represented with 7 different peaks. Deconvoluted main peak temperature was identified at 195 0C. Subsequently, kinetic paramaters were calculated with three point method and Lushchik?s peak shape method. It was estimated that main dosimetric peak of Mg2SiO4:Tb material obeyed second order kinetics and activation energy was about 1.08 eV. 79

Membranlardaki son gelişmeler, ayırma ve kimyasal reaksiyon uygulamaları için materyallerde önemli bir gelişme olduğunu göstermiştir. Endüstride, tıpta, laboratuar çalışmalarında, nükleer teknolojide ve günlük hayatta membranlardan yararlanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sulu çözeltilerden uranyumun uzaklaştırılması için kompozit filtrasyon membranları geliştirmek ve membran performansına membran hazırlamanın ve proses parametrelerinin etkisini incelemektir. Kompozit filtrasyon membranların hazırlanmasında destek materyali olarak iki farklı polimer ve aktif materyal olarak iki farklı inorganik madde kullanılmıştır. Polimer materyaller için uygun çözücüler tespit edildikten sonra poliakrilonitril (PAN)/Zeolit, PAN/titanyum oksit (TiO), polietilen (PE)/zeolit ve PE/TiO olmak üzere dört farklı membran türü oluşturulmuştur. Membranların hazırlanmasına polimer/inorganik oranın, çözelti viskzozitesinin ve uyumlaştırıcı miktarının etkisi incelenmiştir. Her bir membranın su geçirgenlikleri test edilmiştir. Membranlar SEM görüntüleri ve XRD diagramları ile de karakterize edilmiştir. Membranlar ile geçirgenlik ve sulu çözeltilerden uranyumun uzaklaştırılması filtrasyon denemeleri gerçekleştirilmiştir. Kompozit filtrasyon membranlardan geçirilen sulu çözeltideki uranyumun uzaklaştırılması, polimer ve inorganik arasındaki oranı, besleme çözeltisinin optimum pH’ı, besleme çözeltisi konsantrasyonu gibi çeşitli deneysel koşullar altında incelenmiştir. Kompozit membranlar ile belirlenen optimum koşullarda uranyum alım verimlerini arttırma çalışmaları yapılmıştır. Membranların uranyuma selektif organik madde emdirildikten sonra kullanılması, seri membran olarak kullanılması, diyaliz membran, membranın çift katlı kullanımı ve çoklu metal ortamında kullanılması ile çalışmalar yapılmıştır. Membranların seri bağlı olarak kullanılmasının uranyum alım verimliliğini arttırdığı görülmüştür. Uranyumun giderilme denemelerinde kullanılan dört farklı membran türünden, farklı sıyırma çözeltileri kullanılarak uranyumun geri alma verimleri incelenmiştir.

Bu çalışmada, 18F-FDG' nin nükleofilik florinasyon ile sentezinde prekürsör olan mannoz triflate molekülü ve radyoprotektif etkili ajan sisteamin molekülünün konjugasyon reaksiyonu gerçekleştirilmiştir. Mannoz triflate-sisteamin bileşiği (MS) için ortalama reaksiyon verimi %92.39±7,4 iken, inaktifflor ile substitusyon verimi %100 olarak gerçekleşmiştir. Sentezlenen bileşik mannoz triflate-sisteamin, daha sonra 18F' in nükleofilik florinasyon reaksiyonu ile işaretlenmiştir.. 18F veya inaktif NaF ile florlanan mannoz triflate-sisteamin (FMS) bileşiği FeCl3'ün çözeltisi ile reaksiyona sokulmuştur. Ardından NaBH4 ile indirgeme gerçekleştirilerek magnetit parçacıklar sentezlenmiştir. SEM (Scanning electron microscopy) analizleri magnetit parçacıkların nano boyutta olduğunu göstermiştir. Inaktif F ile bağlı magnetit nanoparçacıklar tavşan anti-Metadherin (Mid) antikoru ile birleştirilmiştir ve SEM analizleri yapılmıştır.Sentezlenen ve karakterizasyonu gerçekleştirilen magnetit nanopartiküller model olarak hazırlanarak MCF-7 meme kanseri hücre hatlarına uygulanmıştır. 18F işaretli mannoz triflate-sisteamin (18F-MS) ve sentezlenen magnetit nanoparçacıkların zamana karşı hücreye bağlanma oranları in vitro olarak incelenmiştir. Bağlanma oranları 15, 30 ve 45 dakika inkübasyon süreleri için değerlendirilmiştir. MCF?7 hücreleri üzerinde %50'ye varan bağlanma görülmüştür. Ayrıca, hücrelere manyetik alan uygulanmıştır ve hücrelere manyetik alan uygulanması sonuçları istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde değiştirmemiştir.Sentezlenen bileşiğin (MS) ve 18F işaretli MS bileşiğine bağlı magnetit nanoparçacıkların MCF?7 hücreleri üzerindeki apoptotik etkisi belirlenmiştir. Kontrole kıyasla MS bileşiği 15 kat daha fazla apoptoz tetiklerken FMS' e bağlı magnetit nanoparçacıklar 3 kat daha fazla apoptoz tetiklemiştir. In this study, mannose triflate molecule, a precursor in the synthesis of 18F-FDG by nucleophilic fluorination, was synthesized with cysteamine which is a radioprotective agent. Synthesized compound, mannose triflate-cysteamine, was labeled with nucleophilic florination reaction of 18F. Besides, this reaction was repeated with inactive NaF. Mannose triflate-cysteamine labeled with 18F and NaF was reacted with a solution of FeCl3. Subsequently magnetite nanoparticles were synthesized by reduction of resulting compound with NaBH4. Scanning electron microscopy images demostrated that magnetite particles were nano sized. Inactive F bound magnetite nanoparticles were combined with rabbit anti-Metadherin (Mid) antibody and SEM analyses? antibody bound magnetite nanoparticles of were carried out.Synthesized and characterized magnetite nanoparticles were prepared as a model and applied to MCF-7 breast cancer cell line. Time dependent attachment of mannose triflate-cysteamine labeled with 18F (18F-MS) and of synthesized magnetite nanoparticles? to the cells was observed in vitro. Attachment ratios were evaluated for 15, 30, 45 minutes of incubations times. Up to 50% attachment on MCF-7 cells were observed. Besides, magnetic field was applied on cells and that does not cause any statistically significant difference on results.Apoptotic effects of synthesized compound (MS) and MS labeled with 18F bound magnetite nanoparticles to MCF-7 cells were determined. MS compound induced 15 fold, FMS bound magnetit nanoparticles induced 3 fold more apoptosis against control. 93

Nükleer teknolojide, endüstride, arıtma teknolojilerinde adsorpsiyona ve biyosorpsiyona dayalı ayırma ve geri kazanım işlemleri önemli yer tutmaktadır. Atık sulardan ağır metallerin ve radyonüklitlerin mikroorganizmalar tarafından biyosorpsiyonu, bu metallerin giderimi veya geri kazanımları için mevcut teknolojilere potansiyel bir alternatif olarak kabul edilmiştir. Canlı veya ölü mikroorganizmalar, hücre yüzeyindeki fonksiyonel grupların mevcudiyetinden dolayı metal iyonlarını bağlamaktadırlar. Canlı ve ölü organizmalar serbest ya da immobilize formlarda, biosorpsiyon için kullanılabilirler. Bu çalışmanın amacı, uranyumun geri kazanılmasında serbest ve kimyasal olarak modifiye edilmiş alglerin biyosorbent olarak kullanılabilirliğinin incelenmesidir. Uranyum adsorpsiyonunda kullanılan makro alg örnekleri, İzmir Körfezi'nden toplanmıştır. Kesikli sistemde biyosorbent üzerine, sulu çözeltiden uranyum (VI) iyonlarının adsorpsiyonu incelenmiştir. Modifiye Cystoseira sp.'nin uranyum alım verimini etkileyen çözelti pH'ı, uranyumun başlangıç konsantrasyonu, sıcaklık ve çalkalama süresi incelenmiş; dağılım katsayıları (Kd) ve adsorpsiyon verimleri (%) saptanmıştır. Uranyumun biyosorbent tarafından adsorplanmasında farklı metal ve ametal iyonlarının etkisi ayrıca incelenmiştir. Adsorpsiyon verilerinin adsorpsiyon izotermlerine uygunluğu araştırılmış; adsorpsiyon entalpisi, entropisi ve serbest enerji değişimi gibi termodinamik parametreler hesaplanmıştır. Alglerden uranyumun geri kazanılması incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Uranyum, Biyosorpsiyon, Biyosorbent, Adsorpsiyon, Desorpsiyon, Makro Alg. Separation and recovery procedures based on biosorption and adsorption has a great importance in nuclear technology, industry, treatment technologies. Biosorption of heavy metals and radionuclides by microorganisms has been recognized as a potential alternative to existing technologies for removal or recovery from waste waters. Microorganisms, whether they are living or nonliving, possess an abundance of functional groups on the cell surface that bind metal ions. Both living and non-living organisms as free cells or immobilized on a substrate can be used for biosorption. The purpose of this study is to investigate usability of free and chemically-modified algae as a biosorbent in the recovery of uranium. Macro algae samples were collected from Izmir Bay. Adsorption of uranium (VI) from aqueous solution on biosorbent has been studied by a batch technique. Distribution coefficients (Kd) and adsorption yields (%) were determined for uranium (VI) ions as a function of solution pH, initial uranium concentration, temperature and shaking time on modify Cystoseira sp. .The effect of different metal and ametal ions on the adsorption of uranium by biosorbent was also investigated. The appropriateness of the adsorption data have been investigated with different adsorption isotherms, and thermodynamic parameters were also calculated as adsorption enthalpy, entropy and the change of free energy. Uranium recovery from algae was investigated.Key words: Uranium, Biosorption, Biosorbent, Adsorption, Desorption, Macro Algae. 192

Bu çalışmanın amacı D-Penisilamin (D-PA) manyetik nanoparçacıklarının sentezlenerek [99mTc(CO)3]+ koru ile radyoişaretlenmesi ve bu yapının biyolojik aktivitesinin hücreler üzerinde incelenmesidir. Bu amaçla öncelikle kısmi indirgeme yöntemiyle elde edilen manyetik nanoparçacıklar silika tabakası ile kaplanmıştır. Daha sonra amino silan ile yüzey modifikasyonu gerçekleştirilmiş olan bu parçacıkların yapısal özellikleri Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM), X-Işını Kırınımı (XRD) ve Titreşimli Örnek Manyetometresi (VSM) cihazları ile belirlenmiştir. Ardından D-PA molekülü manyetik nanoparçacıklara bağlanmış ve [99mTc(CO)3]+ koru ile radyoişaretlenmesi sağlanmıştır. Elde edilen [99mTc(CO)3]+ koru ile işaretli D-PA manyetik nanoparçacıklarının, [Tc(CO)3-M-D-PA], Cd(Te) dedektöründen alınan aktivite sayımlarıyla radyoişaretleme verimi hesaplanmıştır. Sonuçlar manyetik parçacıkların radyoişaretlenme veriminin oldukça yüksek olduğunu (% 97.05) ve parçacıklarla [99mTc(CO)3]+ koru arasında kimyasal bir bağlanma gerçekleştiğini göstermiştir.Bu çalışmada aynı zamanda D-PA molekülünün [99mTc(CO)3]+ koru ile radyoişaretlenmesi gerçekleştirilerek oluşan [Tc(CO)3-D-PA] bileşiğinin kalite kontrol çalışmaları İnce Tabaka Radyokromatografisi (TLRC) ve Yüksek Performanslı Sıvı Radyokromatografisi (HPLRC) ile gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte [Tc(CO)3-M-D-PA] ve [Tc(CO)3-D-PA] bileşikleri için yapılan serum stabilite çalışmalarında her iki bileşiğinde kararlılıklarını 24 saat süresince korudukları gözlenmiştir. Sonuç olarak elde edilen bu bileşiklerinin biyolojik aktiviteleri ise kanserli bir meme hücresi olan MCF-7 hücreleri üzerinde incelenmiştir. İşaretli bileşiklerden MCF-7 hücreleri üzerindeki en yüksek bağlanma verimi manyetik alan uygulanmış kuyulardaki [Tc(CO)3-M-D-PA] ile işaretlenmiş hücrelerde hesaplanmıştır.Böylelikle bu çalışmadan edilen bilgilerin [99mTc(CO)3]+ koru ile radyoişaretli manyetik özellik taşıyan nano boyutlu yeni tanı ajanlarını oluşumuna katkısı olacağı düşünülmektedir.Anahtar Sözcükler: Penisilamin, manyetik nanoparçacıklar, [99mTc(CO)3]+ kor, radyoişaretleme The aim of this study is to synthesize D-Penicillamine (D-PA) magnetic nanoparticles radiolabeled with [Tc(CO)3]+ core and investigate the biological activity of this complex on the cells. For this purpose, first of all, the nanoparticles were prepared by partial reduction method and magnetite nanoparticles coated with silica layer. Furthermore, surface modified with an amino silane coupling agent?s structural properties of the particles were characterized by Scanning Electron Microscope (SEM), X-ray Diffraction (XRD) and Vibrating Sample Magnetometer (VSM). After that D-PA was linked with the magnetic nanoparticles and has been radiolabeled with [Tc(CO)3]+ core. Radiolabeling efficiency of [Tc(CO)3-M-D-PA] were established by Cd(Te) detector. The results showed that the radiolabeling yield was quite high (% 97.05) so D-PA occurred chemically binding to the magnetic nanoparticles.At the same time, in this study, quality control study of radiolabeled D-PA molecule with [Tc(CO)3]+ core was performed by Thin Layer Radio Chromatography (TLRC) and High Performance Liquid Radio Chromatography (HPLRC). Beside that [Tc(CO)3-M-D-PA] ve [Tc(CO)3-D-PA] complexes have showed good in vitro stability during the 24 hour period. At the end, biologic activities of binding complexes were investigated on MCF-7 human breast cancer cells. Among this radiolabeled complexes, [Tc(CO)3-M-D-PA] showed the highest uptake on MCF-7 cells which were applied magnetic field in wells.In that case, result of this study emphasizes that radiolabelled magnetic nanoparticles with core [Tc(CO)3]+ would support new occurrences of new agents.Key Words: Penicillamine, magnetic nanoparticles, [Tc(CO)3]+ core, radiolabeling 110

Bu çalışmada, termolüminesans dozimetre olarak kullanılmak üzere hazırlanmış olan CaB4O7:Dy ve CaSO4:Dy,Li fosforlarının ana TL ışıma piklerinin kinetik parametreleri incelenmiştir. CaSO4:Dy,Li TL ışıma eğrisi 120oC'de bir maksimuma sahip çift pik ve 400oC'de bir yüksek sıcaklık piki gösterirken, CaB4O7:Dy fosforu, yaklaşık 50oC'de düşük sıcaklık piki, 250oC'de dozimetrik pik olarak kullanılabilecek ana pik ve 400oC'de yüksek sıcaklık piki olan bir termolüminesans ışıma eğrisine sahiptir. Malzemelerin TL sönüm karakteristikleri incelenmiş ve CaB4O7:Dy'ın ışınlamadan sonraki 20 gün içinde TL sinyalinin %16'sının kaybolduğu, CaSO4:Dy,Li malzemesinin ise 3 ay içinde %40'lik bir sönüme sahip olduğu gözlenmiştir. Bilgisayarlı ışıma eğrisi çözümleme metodu (CGCD) için gerekli yaklaşık pik konumlarını belirlemede ek doz (ED) ve Tm-Tdurdurma yöntemleri uygulanmıştır. Pik şekli (PS) ve izotermal bozunum (ID) yöntemleri de CGCD ile teorik olarak elde edilen kinetik parametrelerin deneysel olarak doğrulanması için kullanılmıştır.Anahtar Sözcükler: CaB4O7:Dy, CaSO4:Dy, Li, Termolüminesans, Kinetik (tuzaklama) parametreleri, Dozimetre In this study, the kinetic parameters of main TL glow peaks of CaB4O7:Dy and CaSO4:Dy,Li phosphors prepared to use as a thermoluminescence dosimeter were investigated. As CaSO4:Dy,Li glow curve has a double peak with maximum at 120oC and a high tempereture peak at 400oC, CaB4O7:Dy phosphor shows a low temperature peak at around 50oC, a main peak to be used as a dosimetric peak at 250oC and a high temperature peak at 400oC. When studied fading characteristics of TL materials, CaB4O7:Dy shows a fading of %16 in a post-irradiation interval of 20 days whereas CaSO4:Dy, Li has a fading of % 40 in 3 months. Additive dose (AD) and Tm-Tstop methods were applied to estimate approximate peak positions for computerized glow curve deconvolution (CGCD). Experimentally, the peak shape (PS) and isothermal decay (ID) methods were also used to confirm values of the kinetic parameters obtain theoretically with CGCD.Keywords: CaB4O7:Dy, CaSO4:Dy, Li, Thermoluminescemce, Kinetic (trapping) parameters, Dosimeter 95

Işıma tarihleme yer kabuğunda yaygın olarak bulunan kuvars feldspat gibi minerallerdeki radyasyon hasarının zamana bağlı birikimine dayanan bir radyometrik tarihleme metodudur. Bu tezin amacı ışıma yöntemi kullanılarak arkeolojik örneklerin yaşlarının saptanmasıdır.Çalışmada arkeolojik verilerle İzmir tarihini bilinenden 3000 yıl daha geriye götüreceği öngörülen Bornova ilçesindeki Yeşilova Höyüğü kazı alanından elde edilen keramik örnekleri kullanılmıştır.Işıma yöntemi ile tarihleme metodunda belirlenmesi gereken bileşenlerden biri örneğin yıl boyunca doğal radyoaktif çevreden depolamış olduğu radyasyon dozunun yani yıllık dozun belirlenmesidir. Yıllık doza gama+kozmik radyasyon katkısı kalın Al2O3:C dozimetreler, beta radyasyonu katkısı ise ince Al2O3:C dozimetreler kullanılarak belirlenmiştir.Işıma tarihlemedeki diğer önemli bileşen olan eşdeğer dozun belirlenmesi için 140-250 ? m boyutundaki kaba tanecik kuvars mineralleri kullanılmıştır. Örnek miktarının az olması nedeniyle eşdeğer dozun belirlenmesinde tek örnek yenileme metodu (SAR) tercih edilmiştir.Örnekleme alanından alınan keramik örnekleri için eşdeğer doz ~26±4 Gy olarak belirlenmiştir. Yıllık doz ise 3,34±0,47 mGy.y-1 olarak hesaplanmıştır. Eşdeğer doz değerinin yıllık doz değerine oranından örneğin yaşı 7.749±1.713 olarak bulunmuştur. Luminescence dating is a radiometric dating method based on the accumulation of the radiation damage in quartz and feldspar, commonly present in the earth surface. The aim of this study is to date the archeological samples using luminescence techniquesCeramic findings collected from the Yeşilova Tumulus located in Bornova, İzmir were dated using luminescence technique. Archeological observations have suggested that human occupation of the region had taken place about 3000 year before the previously determined dates.In luminescence dating, one of the main parameter is to determine the radiation dose to be exposed by minerals from the terrestrial and cosmic radiations, namely annual dose. Contribution of the gamma plus cosmic rays and beta particles to annual dose was determined using thick and thin Al2O3:C termoluminescence dosimeters, respectively.In order to establish the equivalent dose -other important parameter in luminescence dating- coarse grains of quartz minerals ranging between 140 and 250 ? m were extracted. Since the amount of archeological samples is limited, the Single Aliquot Regeneration protocol (SAR) were applied to the samples in order to determine the equivalent dose (ED).The equivalent dose of the ceramic samples collected from the region was found as ~26±4 Gy, and the annual dose rate was 3,34±0,47 mGy.y-1. Considering the age equation, which is the division of equivalent dose to annual dose, the ceramic samples were dated as 7.749±1.713 years. 151

Bu çalışmada, Van gölünden alınan sediment korlarında radyoaktif sezyum ve doğal radyonüklitlerin profil dağılımı incelenmiştir.İncelenen istasyonların tamamı için sedimentlerdeki Cs-137 aktivitesinin 0,7-128 Bqkg-1 aralığında değiştiği gözlenmiştir. örneğinde.Analizlerde Th-232 ortalama aktivitesi 36-62 Bqkg-1 , Ra-226 ortalama aktivitesi 13-41 Bqkg-1 ve K-40 ortalama aktivitesi 250-500 Bqkg-1 olarak bulunmuştur. Bu değerler Unscear(2002) raporlarının sınır değerleri içindedir.Ayrıca Cs-137 tarihlemesi yapılarak korlardaki sedimantasyon hızı hesaplanmış ve aynı korlarda bir başka çalışmada Pb-210 tekniği ile bulunan sedimantasyon hızları ile karşılaştırılarak sonuçların uygunluk içinde olduğu gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Cs-137, sediment, doğal radyonüklit, göl In this study the profil distribution of fallout Cs-137 and natural radionuclide in the Lake Van sediments were investigated.The concentration ofCs-137 and natural radionuclide in the Lake Van sediments samples varies between 0,7 and 128 Bq kg-1, have been found.The average concentration of natural radionuclide, in the sediment samples were obtained as Th-232 (36-62 Bqkg-1), Ra- 226 13-41 Bqkg-1; K- 40 250-500 Bqkg-1. These results are within the range of concentrations reported by the UNSCEAR survey.Furthermore sedimantation rates of were calculated using Cs-137 dating and compared with the sedimentation data measured by Pb-210 tecnique in another work realized in the same cores, the results are in agreement in the range of error limits.Keywords: Cs-137, sediment, , natural radionuclide, lake 97

Bu çalışmada Ege Denizi'ndeki önemli fay hatlarından birinin yer aldığı Gülbahçe Körfezi'ndeki jeotermal bölgede yetişen mercan topluluklarının bünyesindeki 210Pb ve 226Ra konsantrasyonları incelenmiştir.Sekiz farklı bölgeden alınan mercan örneklerindeki 210Pb aktivite konsantrasyonları elektrokimyasal depozisyon ve alfa spektroskopisi kullanılarak yapılmıştır.226Ra aktiviteleri 226Ra'nın 186 keV enerjili HPGe koaksial dedektörü kullanarak gama spektrometresi ile ölçülmüştür.210Pb aktiviteleri 26.9±1.4 Bq/kg ile 6.3±1.0 Bq/kg aralığında bulunmuştur. En düşük 210Pb aktivitesi 6.3±1.0 Bq/kg olarak baca çıkışında gözlenmiştir.226Ra aktiviteleri ise 24±4 Bq/kg ile 10±6 Bq/kg olarak elde edilmiştir. 210Pb'un aksine en yüksek 226Ra konsantrasyonu (24±4 Bq/kg) baca çıkışında ölçülmüştür. In this study, the accumulation of 210Pb and 226Ra were investigated in coral bands structure rising in geothermal area of Gülbahçe Bay which has been located at one of the important faults in Aegean Sea.The determination of 210Pb has been realized from using electrochemical deposition and alfa spectrometry in coral samples which has been taken from 8 different areas.226Ra activites were obtained from 186 keV gamma rays by gamma spectrometry using HPGe coaxial dedector.210Pb activites ranged from 26.9±1.4 Bq/kg to 6.3±1.0 Bq/kg. The lowest 210Pb activity was observed as 6.3±1.0 Bq/kg in the sample taken from the vent.226Ra activites ranged from 24±4 Bq/kg to 10±6 Bq/kg. In contrary with 210Pb the highest 226Ra activity was observed as 24±4 Bq/kg in the sample taken from the vent. 96