Search

Osmanlı Devleti’nde eğitim kurumları modernleştirildikçe, bu kurumların teftişi de modern usuller dâhilinde yapılmaya başlanmıştır. Teftiş mekanizmasının tarihinde önemli bir yer tutan Heyet-i Teftişiye Dairesi’nin kurulması ile Osmanlı topraklarındaki resmi/hususi tüm okullar belli bir sistemle teftiş edilmiştir. Teftiş hizmetiyle görevlendirilen müfettişler okullardaki olumlu ya da olumsuz izlenimlerini Maarif Müdürlüklerine rapor ederek ülkedeki eğitim durumunu gözler önüne sermiştir. Bu çalışmada arşiv belgelerinden, talimatnamelerden ve nizamnamelerden faydalanılarak müfettişlerin teftiş neticelerini yazdıkları raporlar incelenmiş; 1908-1918 yılları arasında İstanbul’da mevcut okulların eğitim-öğretim açısından durumları ortaya konmuştur.--------------------Inspection of institutions started to be made by modern methods in the Ottoman Empire while educational institutions modernize. All schools in the Ottoman territory were systematically inspected after inspection office. The inspectors reported their positive and negative observations. Thus, an impression of the educational status of the country would occur. In this study were used from archive documents, ordinances and regulations. The reports of the inspectors were examined directly and were revealed educational status of schools in Istanbul between 1908-1918.

ÖZET Bu çalışma 19.yy sonlarında dozunu artıran anarşistlerin sebep olduğu şiddet hareketleri ve II. Abdülhamid devrinde resmi dile yansımasını özetlerken aynı zamanda Ermeni ve Balkan Komitelerinin Bağımsız Ermenistan, Bulgaristan ve Makedonya hedefleri için ‘Eylemle Propaganda’ yöntemini kullanarak Osmanlı Ülkesinde çıkardığı olayları da incelemektedir. Bab-ı Ali Yürüyüşü, Osmanlı Bankası Baskını, Selanik Bombalaması, İlinden İsyanı ve II. Abdülhamid Suikastı şeklinde meydana gelen olayları gerçekleştirenler anarşist olduklarını iddia etmeseler de Osmanlı Devleti tarafından çoğunlukla anarşist olarak tanımlanmışlardır. Ayrıca içinde bulundukları örgütlerin anarşist çevrelerle bağının bulunması, eylem pratiklerinin anarşistlerin aynı dönem gerçekleştirdiklerine benzer olması bu tanımı doğrular niteliktedir. II.Abdülhamid döneminde İttihad ve Terakki üyeleri anarşist olduklarına dair suçlamaları kendi yayın organları üzerinden reddetmesi fakat yurtdışındaki faaliyetleri anarşist fikirli olmaları üzerinden engellenmeye çalışılmasına yönelik örnekler verilmiştir. Bu tez, II. Abdülhamid döneminin şartları göz önüne alındığında anarşist tanımının nasıl yapıldığına dair açıklama getirmeye çalışmaktadır. Ayrıca “Anarşist” olarak tanımlananlara karşı alınan önlemlerin neler olduğu üzerine eğilmektedir. Birçok farklı alanda önlemler alınarak anarşistlerden, anarşist olduğundan şüphelenilen ya da anarşist olma ihtimali olan kişilerin faaliyetleri engellenmeye çalışılmıştır. Buna kapsamda; Devlet yöneticilerine yönelik suikast haberlerinin yayınlanmasına, sahnelenmesine, sinematografi aracığıyla gösterilmesine sansür getirilmiş, anarşist yazarlara ait kitapların Osmanlı topraklarına girmesine engel olunmaya çalışılmış, anarşistler hakkında bilgi alınmasında şehbenderlikler önemli rol oynamıştır. İktidarın gücünü temsil edenlere yönelik suikastların artması ihbarda bulunacağını söyleyen dolandırıcıların ortaya çıkmasına sebep olmuş, Osmanlı Devleti bu kişilerin dolandırıcı olduğuna kanaat getirdikten sonra itibar edilmemesini istemiştir. Yabancı işçilere karşı temkinli davranılmış, anarşistlerle mücadele kapsamında toplanan Roma ve St.Petersburg konferanslarına temsilci gönderilerek bu konu kapsamında yabancı ülke temsilcileriyle iletişim halinde olunmuştur.ABSTRACT This Study surveys increasing violance actions cause of anarchists at the late of 19.th century while summarizes the reflections to era of Abdülhamid II in offical correspondence. İt also explains The Armenian and Balkan Comitees’ existed events which uses method of “propaganda by deed” to establish independent Armenia, Bulgaria and Macedonia. The perpetrators of Bab-ı Ali March, Ottoman Bank Raid, Bombing of Thessaloniki, Preobrazhenie Uprising and Assasination Attempt to Abülhamid II has not claimed himselves as an “anarchist” but They are claimed “anarchists” by Ottoman State. Also these groups linked to anarchist societes and similarity of their action attemps and anarchist action attempts in the same era to supports and verifies this opinion. Union And Progress members in the era of Abdülhamit II has rejected the issue of bad reputations as anarchist, they try prevent, their action in abroad as introducing them as anarchist. This thesis try to explain about how its made the perception of anarchist in consider of Abdülhamit II era’s conditions. It also aiming the preventions against who definied as a “Anarchist”. Preventions have been tried to be taken in many different areas. Censorship to publicy, enact, dispay by cinematography about assasinations of statesmen news, work and forbid for anarchist books enter to Ottoman lands and gather info about anarchists with consulship can be example to this preventions. The rising of assasinations against persons who represent rulling power caused to spawn cheaters who claim himselves “anarchist” and “informant”. But Ottoman State ignored this persons after be conviced to this persons be cheaters. Ottoman State did cautious against foreign workers, send representive to Rome and St. Petersburg conferances communicated other country representives against struggle to anarchists. Key words: Anarchism, Propaganda by Deed, II.Abdulhamid Era, Armenian and Balkan Committess, Measure. Union and Progress.

NA

Kadın araştırmaları, toplumların sosyal alandaki fikriyatını ve dolayısıyla kültürel bakış açılarını belirlemelerini sağlayan bir konu olmuştur. Kadın yaratılışından itibaren toplum hayatındaki yeri ve rolü tartışılan, özellikle geçmiş kültürlerde zaman zaman insan olup olmadığı düşünülen bir varlık olarak görülmüştür. Türk toplumu bu konuda farklı bir örnek olmuş, kadına hürmet göstermiştir. Batıda ise kadın uzun yıllar boyunca hakarete maruz kalmış, 18. yüzyılın sonlarına doğru Fransız Devrimi ile ekonomik, siyasi ve sosyal alanda kendi mücadelesini başlatmıştır. Batıdaki gelişmeler tüm dünyayı etkisi altına almaya başlamış, hemen her toplumda bunun yankısı duyulmuştur. Böylece her topluma göre değişen istek ve mücadeleler, Osmanlı devletini Tanzimat dönemi boyunca ağırlıklı olarak eğitim üzerine yoğunlaşmaya itmiştir. Bu dönemde açılan yeni okulların yanı sıra, kadınların gelişimini desteklemek için onlara mahsus dergiler çıkarılmaya başlanmıştır. Bu dönemin kadın dergileri muhafazakâr bir tutum sergilemiş, birçoğu eğitimi kadının çocuk yetiştiriciliği vasfı için elzem kabul etmiştir. Zira toplum giderek yozlaşmakta olduğundan, geleceğin teminatı olan yeni nesil, dini ve milli değerleri koruyarak bilim alanında yetiştirilmeye çalışılmalıdır. Yine bazı fikirler, kadının bireysel olarak da kamuda bazı hizmetlerde bulunabileceği ve hatta bunun desteklendiği yönündedir.Bu çalışmanın amacı; Osmanlı kadınlarının Tanzimat döneminde neşredilen hanımlara mahsus dergilerde âile hayatı, eğitim, hukuk, moda alanları içerisinde konumlandırılma çabaları hakkında yazılmış fikir ve tartışmalara ışık tutmaktır. Bu amaçla çalışmamızda öncelikle kadının belli başlı kültürlerdeki durumu, Türk milletindeki tarihsel gelişimi ele alınmış; daha sonra Tanzimat ile II. Meşrutiyet arasında kadın dergileri olarak çıkarılan Terakki-i Muhadderât (1869), Vakit Yahut Mürebbi-i Muhadderât (1875), Âyine (1875), Âile (1880), İnsaniyet (1881/82), Hanımlar (1882/83), Şükûfezar (1883), Mürüvvet (1888), Parça Bohçası (1889), Hanımlara Mahsus Malumat (1895), Hanımlara Mahsus Gazete (1895), Takvim'ün-Nisa (1899) isimli dergiler incelenip değerlendirilmiştir. Women's research has been a topic for societies to settle their views in social domains and thereby their cultural perspectives. Woman, since its creation, had been perceived as a being whose role and standing has been argued in the community life, even from time to time who had been subject to the speculations about whether it is human or not in ancient cultures. Turkish society has shown a different example of this issue and has shown respect for women. Whereas the woman has been insulted for many years in the West and started its own struggle in economic, political and social fields along with the French Revolution at the end of the 18th century.Developments in the West had begun to influence the whole world, and their reflection appeared in almost every society. Thus the demands and struggles that are distinct for every society forced the Ottoman state to focus mostly on education during the Tanzimat period. In addition to the new schools opened during this period, magazines special to women were published to support their improvement. The women magazines of this period displayed a conservative position and most of them accepted the education as a requisite tool for women's child-rearing skill. As society was gradually degenerating, there should have been an effort to raise the next generation who is the foundation of the future in the field of science by preserving religious and national values. Also, some notions suggested that women are individually able to serve in the public sector and even some seemed to be supportive of it.The objective of this study is to shed a light on notions and discussions written about the efforts to determine the social standing of Ottoman women in family life, education, law and fashion in the journals dedicated to women and published during the Tanzimat period. For this purpose, in our study, firstly the status of women in certain cultures and the historical development of them in the Turkish nation were discussed; then those women journals published between Tanzimat Reform and Second Constitutional era naming II. Terakki-i Muhadderât (1869), Vakit Yahut Mürebbi-i Muhadderât (1875), Âyine (1875), Âile (1880), İnsaniyet (1881/82), Hanımlar (1882/83), Şükûfezar (1883), Mürüvvet (1888), Parça Bohçası (1889), Hanımlara Mahsus Malumat (1895), Hanımlara Mahsus Gazete (1895), Takvim'ün-Nisa (1899) were reviewed and evaluated. 211

Bu tez, stratejik bir öneme haiz ve modern kışlalara örnek gösterilebilecek olan Davudpaşa Kışlası'nı belgeler ışığında incelemeyi amaçlamıştır. Bina tarihi çalışması olarak ele alınması gereken tezde, bugüne kadar yapılmış araştırmalardan farklı olarak, II. Mahmud döneminde yaşanan iç ve dış gailelerin de bazalınması ve arşiv kaynaklarının olabildiğince kullanılmasıdır. Araştırma eserlerde elde edilen bilgilerin çoğu, arşiv araştırmalarının eksik yapılması, belgelerin sadece özetlerinin okunması veya yanlış okunmasından dolayı yanlış sonuçlar elde edilmesine sebebiyet vermiştir. Aynı zamanda binaya ait keşif ve tamir defterlerinin incelenmemiş olduğu da varsayılırsa eksik ve yanlış olan kısımlar belgeler ışığında tamamlanmıştır. This thesis purposes to focus on Davudpasa Barracks, which is vested with strategic importance and isan example of modern barracks. The thesis that should be considered as the study of building history, unlike the researches conducted up to the present, predicated on the internal and external struggles of the period of Mahmud the second and benefited from archieve resources as much as possible. Inthemost of thedata obtained in the research, incorrectin ferences have been obtain eddueto the lack of archivalresearch, onlyreading of the abstract sor misreading of the documents. Besides, assumming that the examination sandex plorations of there pair documents of buildingarein complete, missing and incorrect partsare completed with in the thesis in the light of documents. 123

ÖZETBu tez, stratejik bir öneme haiz ve modern kışlalara örnek gösterilebilecek olanDavudpaşa Kışlası’nı belgeler ışığında incelemeyi amaçlamıştır. Bina tarihi çalışmasıolarak ele alınması gereken tezde, bugüne kadar yapılmış araştırmalardan farklı olarak,II. Mahmud döneminde yaşanan iç ve dış gailelerin de bazalınması ve arşivkaynaklarının olabildiğince kullanılmasıdır. Araştırma eserlerde elde edilen bilgilerinçoğu, arşiv araştırmalarının eksik yapılması, belgelerin sadece özetlerinin okunmasıveya yanlış okunmasından dolayı yanlış sonuçlar elde edilmesine sebebiyet vermiştir.Aynı zamanda binaya ait keşif ve tamir defterlerinin incelenmemiş olduğu davarsayılırsa eksik ve yanlış olan kısımlar belgeler ışığında tamamlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, II. Mahmud, Asâkir-i Mansûre-iMuhammediye, Davudpaşa Kışlası.ABSTRACTThis thesis purposes to focus on Davudpasa Barracks, which is vested with strategicimportance and isan example of modern barracks. The thesis that should be consideredas the study of building history, unlike the researches conducted up to the present,predicated on the internal and external struggles of the period of Mahmud the secondand benefited from archieve resources as much as possible. Inthemost of thedataobtained in the research, incorrectin ferences have been obtain eddueto the lack ofarchivalresearch, onlyreading of the abstract sor misreading of the documents. Besides,assumming that the examination sandex plorations of there pair documents ofbuildingarein complete, missing and incorrect partsare completed with in the thesis inthe light of documents.KeyWords: Ottoman State, Mahmud the second, Asâkir-i Mansûre-iMuhammediye, Davudpaşa Barracks