Search

Bu tezin amacı, ürün biçim dilinin endüstri ürünleri tasarımındaki yerini incelemek, biçim dilini etkileyen başlıca öğeler ve bunların üründe kullanımı hakkında bilgi vermek ve endüstri ürünleri tasarımının karar aşamalarında ve ürün değerlendirmesinde sistematik yöntemlerin kullanımını araştırmaktır. Bu nedenle tezde öncelikle bir literatür araştırması yapılmış, ardından, ürün biçim diline değinilmiştir. Ürünün görsel özelliklerini etkilemenin yanında ürünün anlamsal bağlamda sembol, estetik ve duygusal özellikleriyle ilgili detaylı bilgi de taşıyan bu dile karşı yaklaşım ve bakış açıları örnekler ile desteklenerek sunulmuştur. İlerleyen kısımlarda bu dilin kullanımına dair bilgiler verilmiş, ürün biçim dilini değerlendirmenin yollarından bahsedilmiştir. Ürünün biçimine ait kararlar geleneksel olarak tasarımcının sezgi ve tecrübelerine bağlı olarak alınmaktadır. Tasarım kararlarının, bu şekilde kişiye göre değişebilen bir yaklaşımla alınmasının çeşitli hatalara sebep olabileceği düşünülerek, ürün biçim dilini değerlendirmeye yönelik saha çalışmasında, analitik ve sistematik bir yöntem kullanılmasına karar verilmiş, Analitik Hiyerarşi Süreci' nin (AHP) bu işlem için seçilmiştir. Yöntemin ortaya çıkışı, gelişmesi ve kullanımı detaylı bir şekilde açıklandıktan sonra, ürün biçim dilinin değerlendirilmesi amaçlı gerçekleştirilen saha çalışmasıyla ilgili detaylar tez içinde verilmiştir. Çalışmaya katılması için rastgele seçilen öğrencilerden, yenilikçi birer saç kurutma makinesi biçimi tasarlamaları istenmiştir. Elde edilen tasarımlar kullanılarak AHP yönteminde kullanılacak değerlendirme anketleri hazırlanmıştır. Anketler 35 kişilik, rastgele belirlenmiş bir katılımcı grubu tarafından değerlendirilmiştir. Ürünler bu anketlerde çalışma öncesinde belirlenen, biçim dili değerlendirme kriterleri üzerinden AHP yöntemine uygun olacak şekilde, ikili karşılaştırmalar yapılarak değerlendirilmiştir. Değerlendirmede elde edilen veriler bir AHP hesaplama programı ile işlenmiş ve nihai bulgular elde edilmiştir. Bu bulgular yorumlanarak elde edilen sonuçlar tezin sonuç bölümünde detaylı şekilde sunulmaktadır. The aim of this thesis is to examine the place of product form language in industrial product design, to provide information about the main form language elements and their uses in the product and research the use of systematic methods to be used in decision making of industrial product design and product evaluation. Therefore, the key emphasis of this thesis will be the product form language. The product design decisions are traditionally based on designer's intuition, experience and subjective decisions which makes them prone to errors. Therefore, it has been decided to use an analytical and systematic method in the research. Analytic Hierarchy Process (AHP) was the most appropriate method because of its proven track record for evaluation and decision -making tasks of many fields. After explaining in detail, the emergence, development, and use of the method, the details about the fieldwork carried out for the evaluation of the product form language were elaborated. The randomly selected students were asked to design an innovative form of hairdryer. Evaluation questionnaires, to be used in AHP method, were prepared by using the obtained designs. The questionnaires were completed by a randomly selected group of 35 participants. The products were evaluated in these questionnaires by using pairwise comparisons in accordance with the AHP method, based on the criteria s related to the form language which determined before the study. The results obtained by interpreting these findings are presented in detail in the conclusion section of the thesis. 180

Bu tez çalışmasında ayakkabı sektörü için çalışan tasarımcıların tasarım ile ilgili görüşleri ve süreç yönetimleri ele alınarak, tasarımcıların görüşleri, süreç yönetimlerindeki benzerlikleri ve farklılıkları değerlendirilmiş, sektördeki işleyen süreç ve boşluklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın verileri, firmalara bağlı olarak çalışan tasarımcılar ve bireysel çalışan tasarımcılar ile yapılan görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Çalışma sonucunca ayakkabı sektöründe firmalara bağlı çalışan tasarımcıların, ticari kaygıyla hareket ettiklerinden dolayı, tasarımda maliyet odaklı çalışmalar yapıldığı, aynı zamanda tasarımsal anlamda öncü ülkelerin takip edildiği ve sektörde tasarımcı açığı bulunduğu ortaya konmuştur. Ayakkabı sektöründeki firmaların yüksek oranla fason imalat yaptıkları ve firmalarda çalışanların çoğunlukla modelci oldukları ayrıca bireysel çalışan tasarımcıların ise, ticari kaygı taşımadıklarından dolayı tasarımlarında özgünlüğü ön planda tuttukları tespit edilmiştir., In this thesis, the designers working for the footwear industry, design-related views and process managements are discussed, which in turn, the designers' views, similarities and differences in process management are evaluated, and the processes and gaps in the sector are atempted to determine. The data of this study was obtained from interviews with the designers and individual employees of the companies. As a result of the study, it should be noted that designers working in the footwear industry affiliated with companies acted with commercial concern and realised cost-oriented studies in the design, followed by leading countries in the design, and there was a designer gap in the design sector. It has also been determined that the firms in the footwear sector are manufacturing subcontractors with a high proportion and that the employees are mostly modellists, and the individual designers are not concerned about commercial design because of their originality.

Günümüzde teknolojinin gelişmesi, üretimdeki rekabet ortamını arttırmıştır. Rekabetçi ortamların artması, firmalar için tasarım kavramının önemini arttırmaktadır. Firmalar, ürünlerini piyasaya sunarken, pazarda bulunan ürünlerden farklı olarak, ürüne ne gibi özellik ya da ne gibi fonksiyon ekleyebilecekleri konusunda araştırmalar yapmaktadırlar. Çünkü diğer ürünlerden farklı olarak sunulan her fonksiyon, o ürünün kullanıcı tarafından tercih edilmesinde rol oynamaktadır. Bu yaklaşım, ürünün, diğer ürünlerden fonksiyon ve özellik bakımından ayrılmasına yardımcı olmaktadır.Kullanıcı; ihtiyacı olduğu ürünü tercih ederken, üründe bir takım özellikler aramaktadır. Bu özelliklerden bazıları; ürünün fonksiyonu, ürünün sağlamlığı, ürünün malzemesi, ürünün ergonomisi v.b. Değerlendirici bu gibi özellikleri değerlendirerek, benzer ürünler arasından seçim yapmaktadır.Bu tezde, ürün değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi kullanılmıştır. Çalışma için dört farklı temizlik kovası ürünü seçilmiştir. Değerlendiricilerden; ürünler için belirlenen kriterlere ürün değerlendirmesi yapmaları istenmiştir, örneğin ürünün fonksiyonu, ürünün malzemesi, ürünün sağlamlığı vb. Değerlendirme sırasında, benzer ürünlerin kendi aralarında değerlendirilmesi, aynı zamanda kriterlerin de kendi aralarında karşılaştırılması beklenmiştir. Değerlendirme sonucunda çıkan veriler, EXCEL programı ile veri haline dönüştürülmüştür. Bu değerlendirme yönteminin; tasarım aşamasından pazar aşamasına kadar tüm süreçte etkili olması ve ürün yönetimi konusunda yönlendirici bir araç haline dönüşmesi beklenmektedir. Today, the development of technology has increased the competitive environment in production. Increasing competitive environments has increased the importance of the concept of design for companies. While presenting their products to the market, companies have been researching what features or functions they can add to the product, unlike the products available in the market. Because, each function that offered differently from other products, it plays a role in the choice of the product by the user. This approach helps to distinguish the product from other products in terms of function and feature. While the user chooses the product he needs, user seeks a number of features in the product. Some of these features; the function of the product, the stability of the product, the material of the product, the ergonomics of the product, etc. User evaluates such properties and the user selects product among from similar products.In this thesis, Analytic Hierarchy Process method in product evaluation used. Four different cleaning bucket products were selected for the study. From assessors, was asked to make a product evaluation according to the specified criteria, for example the function of the product, the material of the product, the stability of the product, etc.During the evaluation, it is expected that similar products will be evaluated among themselves and the criteria will be compared among themselves. The data obtained as a result of the evaluation has converted into data with the EXCEL program. With this evaluation method; it is expected to be effective product in the whole process from the design stage to the market stage and become a guiding tool in product management. With this evaluation method; it is expected from product be effective product in the whole process from the design stage to the market stage and become a guiding tool in product management. 106

Tasarım pazarları, tasarımcı, sanatçı, zanaatçı, üretici ve girişimcilerden oluşan organizasyonlardır. Bu organizasyonlarda kağıt, tekstil, seramik, metal, ahşap, cam vb. malzemelerin kullanıldığı birçok ürün grubu yer almaktadır. Dekorasyon ürünleri, hediyelik eşyalar, masaüstü objeler, defterler, çanta ve takılar gibi çeşitleri olan ürünlerin büyük bir bölümü el yapımı olma özelliğindedir. Ürün çeşitliliği, malzeme çeşitliliği ve farklı disiplinlerden gelen katılımcıları bir araya getirmesi bakımından tasarım pazarları çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Çalışma ile konvansiyonel ürün geliştirme süreçleri ile tasarım pazarı ürünlerinin gelişim süreçlerinin karşılaştırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, tasarım pazarlarına ilişkin, betimsel araştırma düzeyinde bir tarama, inceleme ve karşılaştırma araştırması olup, Ankara ili ile sınırlandırılmıştır. Literatür araştırması, ürün tasarımı ve yeni ürün geliştirme süreci odağında yürütülmüştür. Gözlem ve görüşmeden oluşan ön araştırma, literatür araştırması ile birlikte alan araştırmasını şekillendirmiştir. Yirmi beş katılımcıyla görüşme yapılmış ve onlara farklı soru tiplerinden oluşan anket uygulanmıştır. Elde edilen verilerin frekans ve betimsel analizleri yapılarak, tasarım pazarı katılımcıları, ürün grupları, ürün geliştirme süreçleri ve organizasyon işleyişi ile ilgili sonuçlara ulaşılmıştır. Design bazaars are organizations consisting of designers, artists, craftsmen, manufacturers and entrepreneurs. Many product groups exist in these organizations, including materials such as paper, textile, ceramic, metal, wood and glass. Majority of the products, which can be decoration items, souvenirs, desktop objects, notebooks, bags and jewelry are handmade. Design markets have been determined as the study area in terms of the product diversity, material diversity and the opportunity they provide to bring the participants from different disciplines together. The aim of this study is to make a comparative evaluation of the development processes of the design market products with conventional product development processes. The study consists of scanning and screening at the level of descriptive research regarding design bazaars and has been limited to the province of Ankara. Literature research has been carried out with the focus on definitions of design concept, factors affecting design, product design and new product development process. The preliminary research including observations and interviews has shaped the field research together with the literature research. Twenty-five participants were interviewed and a questionnaire consisting of various types of questions was conducted. The frequency and descriptive analyses of the collected data were made and results were obtained regarding the design market participants, product groups, product development processes and organization operation 126

Mobil cihazlar ve uygulamalar günlük yaşamın ayrılmaz parçaları haline gelmiştir. Artık mobil uygulamalar bireylerin yaşamlarını şekillendirmektedir. Bir bireyin mobil cihazında bulundurduğu uygulamalara bakarak tercihleri ve alışkanlıkları, kısaca nasıl biri olduğu hakkında genel bilgiler edinilmektedir. Evrensel ihtiyaçlara yönelik, dünyanın her yerinde ortak olarak kullanılabilecek uygulama çeşitlerinin yanında, lokal ihtiyaç ve davranış biçimlerine yönelmiş olan da pek çok uygulama bulunmaktadır. Bu bağlamda ritüele dayalı dijital ürünler, belirli kültüre ait yerel yapıdaki uygulamaların içinde geniş yer kaplamaktadır. Ritüel tanımlamalarına bakıldığında geçmişten gelen ve daha çok ilkel toplumlarda yer bulan kültürel bir unsur olduğu, bu durumda rasyonel çağa, bilimsel ve teknolojik gelişmelere zıt bir tarafta konumlandığı algısı oluşabilmektedir. Diğer yandan pek çok araştırma ise insanların modern dünyada da ritüellerle dolu bir yaşam sürerken, ritüellerin devamlılığını da sağladıklarını açıklamaktadır. Bu çalışmada küresel çapta oldukça yaygınlaşan ritüellerin dijitalleşmesi durumuna, yerelde kahve falı ritüeli odağında bakılarak, mobil fal uygulamaları üzerinden bir araştırma gerçekleştirilmiştir.Araştırmada temel olarak, mobil ortamda bir ritüel için yaratılan arayüz ve deneyim tasarımının kullanıcı tarafındaki yansımalarına odaklanılmıştır. Kullanıcıların uygulama mağazasında seçim yaparken nelere dikkat ettikleri, bir uygulamayı indirmek ve kullanmak için motivasyonlarının neler olduğu öğrenilmiştir.Konuya sadece kullanıcı tarafından değil, tasarımcı perspektifinden de yaklaşılmış ve uygulamaların arayüz ve deneyim tasarımları çift yönlü değerlendirilmiştir.Bütün bu değerlendirmeler için tasarım açısından belirlenen temel sezgisel (heuristic) prensiplerden yararlanılmıştır. Bu prensipler çalışmada tutarlılık, sadelik, çekicilik, okunaklılık ve sezgisellik olmak üzere beş başlık altında toplanmıştır. Bu kavramların değerlendirilmesi ise uygulamaların arayüz ve deneyimlerindeki alt unsurlar aracılığıyla yapılmıştır. Alt unsurlar arayüzlerin ve dolayısıyla deneyimlerin bileşenleridir. Renk, tipografi, hiyerarşi ve yerleşim, navigasyon, hizalama ve içerik alt unsurlar olarak belirlenmiştir. Mobile devices and applications have become integral parts of daily life. Mobile Apps now shape the lives of individuals. Through looking at the applications that individuals have on their mobile device, general information is obtained about their preferences, habits and briefly what kind of person they are. There are many types of applications for universal needs, which can be used in common all over the world, as well as applications directed towards local needs and behaviors. In this context, ritual-based digital products fulfill a wide range of applications within the local structure of a particular culture. When we look at the definitions of ritual, it is possible to perceive that it is a cultural element that comes from the past and mostly takes place in primitive societies and in this case it is positioned on in contrast to the rational age, scientific and technological developments. Many studies explain that while people live a life full of rituals in the modern world, they also ensure the continuity of rituals. In this study, digitalization of the rituals, which has become quite widespread in global scale, was examined in the focus of local coffee fortune telling ritual and a research was conducted on fortune telling applications. The research mainly focused on the user-side reflections of the interface and experience design created for a ritual in the mobile environment. The subject was approached not only by the user but also from the perspective of the designer and the interface and experience designs of the applications were evaluated in two ways. For all these evaluations, the fundamental heuristic principles determined in terms of design were utilized. These principles are grouped under five headings: consistency, simplicity, attractiveness, legibility and intuition. The evaluation of these concepts was done through sub-elements such as color, typography, hierarchy and layout, navigation, alignment and content. 137

Ürünleri küçülten ve bağlı olma durumunu norm haline getiren dijital gelişmelerin yanı sıra, sağlık politikalarındaki değişikliklerin de etkisiyle, hasta olma pratiği ve hasta profili değişmeye başlamıştır. Tıp ilmi ticarileşmiş, hasta bireyler aynı zamanda birer tüketici haline gelmiştir. Bu değişikliklerin sonucunda, bireylere `kendi vücutlarından sorumlu olma`, görevi atanmaktadır. Bu çalışma, bahsedilen değişikliklerin okunabildiği öz-takip cihazlarının kullanım pratiklerine odaklanmaktadır. Bu konu hakkında yürütülen pek çok çalışma olmasına rağmen, tasarım alanındaki çalışmalar büyük ölçüde kullanıcı deneyimi ve kullanılabilirlik tartışmasıyla sınırlı kalmıştır. Bu tez, literatürdeki eksikliğin üzerine eğilerek, öz takip cihazlarının; hasta profili ve hasta olma pratiğinin bedensel ve biyososyal olarak yeniden şekillenmesine etkisini anlamayı amaçlar. Alan çalışması, bir sosyal medya grubu aracılığıyla ulaşılan, insülin pompası ve/veya sürekli glikoz takip sistemi kullanan toplam 12 kişi ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmelerden oluşmaktadır. Çalışma verilerine dayanarak altı ana sonuca ulaşılmıştır. İlk olarak, sağlık politikalarındaki değişiklikler, kronik hasta olma deneyimini yeniden tanımlamaktadır. Gelişen diyabet teknolojileri kan şekerinin gösterim biçimini dinamik olarak dönüştürmekte ve bu sayede bireylere öngörülebilir tehlikelere müdahale hakkı tanınmaktadır. Öz takip cihazları, hastalığın görünürlüğüne etki etmektedir. Öz-takip cihazlarının insan bedeni ile etkileşimi, beraberinde yeni bir beden karakterize etmektedir. Diyabet pratiği kolektif bir yönetim ihtiyacı doğurmakta ve hasta dışındaki kişiler de müdahale hakkı olan aktörlerden biri haline gelmektedir. Bu çerçevede, öz-takip sistemleri kimi zaman etkileşim ağındaki aktörlerin yerini alabilmektedir. Son olarak, teknoloji kullanımı ve beraberinde getirdiği deneyim odaklı bilgi ihtiyacı sonucunda bir araya gelen bireyler, pratik toplumları oluşturmaktadır. Aside from the integration of digital technologies that made products compact and connected, the changes in healthcare policies redefined the practice of being ill and the patient profile. Medicine became commercialised and directly targeted individuals as potential consumers. Thus, patients are given responsibility for their own bodies. This study is focused on the user practices of self-monitoring devices as a representative example regarding the changes mentioned above. Despite the increasing number of studies focused on self-monitoring devices, design-related examples are limited to the discussions of user experience and usability. This thesis examines this gap by exploring the changes in care practices and patient profiles with the use of remote health technologies, from the perspective of the human body and biosociality. The fieldwork of the thesis consists of semi-structured in-depth interviews with 12 participants using the insulin pump and/or continuous glucose monitoring systems and recruited through a social media account. Based on the findings, this thesis offers six main conclusions. First, changes in healthcare have redefined the experiences of being chronically-ill. Second, contemporary devices provide the users with dynamic, real-time visualisation of an unknown (i.e. anticipated glucose change). Third, in regard to use context, wearable technologies impact the visibility of diabetes. Fourth, the bodily experiences of self-monitoring devices result in the characterisation of the human body. By its very nature, in some instances, diabetes requires collaborative management and apart from the patient, the others also obtain the right for decision making. Within this context, self-monitoring devices may substitute some of the actors in the care network. Last, as technology use in diabetes management arises the need for experiential knowledge, individuals come together and constitute examples of a community of practices. 274

Kanser teşhisi, çocukların yaşamını birçok açıdan etkiler. Ayrıca çocukların `normal hayatlarına` olumsuz yönde bir etki gösterir. Çocuklar, günlük hayatlarını sürdürmek yerine sıklıkla hastaneye giderler ve tam olarak belirli olmayan bir süre boyunca hastanede kalırlar. Hastalık ve tedavi yöntemleri sebebiyle hayatlarında ani bir değişim meydana gelir. Bu süreçte çocuklar acı çekmeyi, okul ve günlük hayatlarındaki kesintileri, sosyal ve aile ortamlarından ayrı kalmayı ve oyunun eksikliğini tecrübe ederler. Bunun çocukların gelişim sürecinde ve yaşam kalitesinde sorunlara neden olabileceği bilinmektedir.Yaşam kalitesi, insanların fiziksel, zihinsel ve sosyal koşullar bakımından iyi olma halidir. Kanserin çocukların yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerini araştıran çalışmaların sonuçlarına göre `normallik kaybı` ve oyun oynayamama, spor yapamama, aile ve arkadaşlar ile vakit geçirememe; çocuklar tarafından bu hastalığın fiziksel belirtilerinden ve yan etkilerinden daha kötü olarak tanımlanmıştır. Çocukların hastanede yattıkları süre boyunca fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimlerini sürdürebilmeleri ve normal hissetmeleri için oyuna ihtiyaçları vardır. Dokuz Eylül Üniversitesi Nevvar ve Salih İşgören Çocuk Hastanesi'nde kanserle mücadele eden çocukların ihtiyaçlarını anlamak, oyun alanları için bir tasarım önerisi sağlamak ve özellikle bu katılımcı tasarım sürecinin çocukların yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırmak için bir alan çalışması yürütülmüştür. Katılımcıları tasarım sürecine dâhil ederek katılımcıların ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verebilmek için katılımcı tasarım çalışması yapılmıştır. Bu sürecin, çocukların fikirlerinin önemli olduğunu hissetmelerini sağlayarak ve onları kanserle ilgili olumsuz düşüncelerden uzaklaştırarak çocukların yaşam kalitesini iyileştirmelerine katkıda bulunduğu saptanmıştır. The diagnosis of cancer influences the lives of children in many ways. Instead of maintaining daily activities, children often visit hospitals or stay there for an uncertain period. Due to the disease and treatment, children experience suffering and pain, their school and play activities are interrupted and they become separated from social and familiar environments. This may cause several problems in their development and quality of life (QOL).QOL is the state of well-being in terms of physical, psychological and social aspects. According to surveys that investigate the negative effects of cancer on children's QOL, `the loss of normalcy` and inability to play, do sports, spend time with family and friends are considered by children to be worse than the physical symptoms and side effects of the treatment. Children with cancer need play during hospitalization in order to pursue their development and to feel normal. A case study was conducted in Dokuz Eylül University Nevvar and Salih İşgören Children's Hospital in order to understand the needs of children with cancer, provide a design suggestion for their play area, and especially investigate the effects of the participatory design process on QOL of children. A participatory design study was carried out in order to achieve more responsive results to participants' needs by involving users in the design process. It was found out that the process contributes to the improvement of QOL of children by making them feel that their ideas matter as well as distracting them from negative thoughts regarding cancer. 161

İş makineleri yapıları gereği zor çevresel koşullarda faaliyet göstermektedir. İhtiyaçlara göre farklı işlevler için özelleşen bu araçlar, karmaşık ve kontrolü zor yapılar olarak kullanıcıların karşısına çıkmaktadır. İş makinelerinin yapısal karmaşıklıkları, kullanımlarında zaman zaman sorunlara yol açabilmektedirler. Bu sorunlar sistemde güvenlik ve performansı etkileyen unsurlar olarak belirmektedir. Bu sebeple sistemin çalışması esnasında meydana gelen farklı senaryoların göz önünde bulundurulması, kullanıcı etkileşiminde ihtiyaç duyulan yapıların daha geniş açıdan değerlendirilmesini sağlayacaktır. Yapılan çalışmada, paletli kazıcılarda (ekskavatör) insan makine etkileşimi incelenerek olası sistem iyileştirmeleri değerlendirilmektedir. Araştırma yöntemi olarak çalışma kapsamında uygulaması gerçekleştirilen bilişsel çalışma analizi (CWA [cognitive work analysis], [bilişsel çalışma analizi]); paletli kazıcı, operatör ve dış çevreden oluşan sistemi bileşenlerine ayırarak detaylı bir şekilde incelemektedir. Ayrıca CWA, sistem içerisinde meydana gelebilecek olası senaryoları tanımlayarak insan-makine etkileşimini bu senaryolar açısından değerlendirme imkânı sağlamıştır. Çalışma, temel olarak CWA ile insan – iş makinesi sisteminin performansını, sistemi alt bileşenlerine ayırarak ve etkin eylem ve durumları belirleyerek iyileştirme yollarını araştırmaktadır. Çalışma sırasında CWA'nın ilk iki adımı olan Çalışma Alanı Analizi (WDA) ve Kontrol Görev Analizi (ConTA) uygulanmıştır. Construction equipment run on harsh environments due to their purpose. These machines which are specialized for different tasks, meet with their users as complex vehicles. From time to time, complexities of these machines cause some difficulties and problems in their usage. Thus evaluating different usage scenarios will help to define the possible enhancements in user interaction while working with them. This study focuses on possible enhancements by evaluating human machine interaction in crawler excavators. Cognitive work analysis (CWA), which is chosen and applied analysis method within the scope of the study examines the system in detail by dividing it into sub-components as operator, excavator and environment. This analysis method allows to evaluate human machine interaction by considering different working scenarios of the system. By using CWA, this study aims to search possible enhancements on system performance by decomposing into sub components of system to find the actions and situations which are effective on system performance. In order to do so, the first two steps of CWA as Work Domain Analysis (WDA) and Control Task Analysis (ConTA) are applied. 125

Artırılmış gerçeklik bugün önde gelen eğlence teknolojilerinden biridir. Artırılmış gerçeklik için geliştirilen uygulamalar eğlence amacının dışında, öncelikle eğitim, sağlık, reklam, turizm, mühendislik ve diğer çeşitli alanlarda da kullanılmaktadır. Oluşturulan artırılmış gerçeklik uygulamalarının amaçlarına uygun ve verimli bir deneyim sağlayabilmeleri için kullanıcı ile uygulamalar arasında etkileşimi sağlayan kullanıcı arayüzlerinin önemi artmıştır. Amacına uygun ve etkili bir arayüz tasarımının oluşturulmasında, görüntüyü sağlayan teknolojik cihazların limitleri ve geliştirilebilirlikleri ile birlikte, bu araçların çevrede bulunan yüzeyler ve nesneler arasındaki etkileşimlerinin sonucu, kullanıcıyı motive eden ve doğru bir şekilde yönlendirerek, işlevsel ve eğlenceli bir deneyim sağlaması amaçlanmaktadır. Uygulama geliştiriciler ve tasarımcılar, psikoloji ve tasarım alanlarındaki bilgilerden faydalanarak deneyim sürecini oyunlaştırıcı öğeler ile birlikte kullanıcı merkezli bir arayüz oluşturmaya çalışmaktadırlar. Fakat, bu süreç içerisinde kullanılan tekniklerin çeşitliliği ve oluşturulan arayüz tasarımlarında bulunan öğelerin amacına uygunluğu henüz kullanıcılar tarafından kolayca tanınan, adapte edilebilen ve kabul gören bir standarta ulaşamamıştır. Bu çalışma ile birlikte var olan ve gelecekte karşımıza çıkabilecek teknolojik cihazlarda kullanılabilecek artırılmış gerçeklik uygulamaları için kullanıcı merkezli, motive edici ve verimli bir arayüz tasarımının oluşturulması için mevcut teknolojiler ve arayüzler üzerinde incelemeler yapılması. İncelemeler sonucunda, tasarım süreçlerinin geliştirilmesini sağlayabilecek bulgular ve yeni oyunlaştırıcı tekniklerin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Augmented reality is one of the prominent entertainment technologies today. Besides entertainment purposes, the applications that developed for augmented reality have been used primarily in the fields of education, health, advertising, tourism, engineering, and various other fields. The importance of user interfaces that enable interaction between the user and the applications has become more important for the augmented reality applications created to provide an efficient and appropriate experience for their purposes. It is aimed to provide a functional and entertaining experience by guiding the user in a correct and motivating way as a result of the interactions between the surfaces and objects in the environment, together with the limitations and enhancements of the technological devices providing the image, in designing a suitable and effective interface design. Developers and designers try to create a user-centered interface with gamifying elements of the experience process by utilizing knowledge in the fields of psychology and design. However, the variety of techniques used in this process and the appropriateness of the elements found in the interface designs to the intended purpose have not yet reached a standard that is easily recognized, adapted and accepted by users. With this study, the existing technologies and interfaces will be examined in order to create a user-centered, motivating and efficient interface design for augmented reality applications that can be used in existing and future technological devices. As a result of the investigations, it aims to reach findings and new gamifying techniques that can improve the design processes. 93

Hali hazırda kullanılan statik üst ekstremite ortezlerinin (temel opponens splinti, uzun opponens splinti, başparmak spica splinti, el istirahat splinti, bilek splintleri vb.) ciltte zedelenme, kontraktürler, enfeksiyon vb. komplikasyonları bulunmaktadır. Birleşik koruma, dinlenme ve ağrı kesici amaçla kullanılan bu ortezlerin kullanıldığı bölgede terleme yaşanmakta ve bu terleme kötü kokulara, enfeksiyona, bakteri ve mikrop oluşumuna sebebiyet vermektedir. Ayrıca kullanılan ortezler tasarımlarından dolayı oldukça hantal, hacimli ve su ile teması kısıtlamaktadırlar. Bu çalışma ile daha hafif, görünüm olarak daha zarif, kullanıcının su ile temasını kısıtlamayan, terlemeye neden olmayan, bakteri ve mikrop oluşumunun yaşanmadığı statik üst ekstremite ortezlerinin tasarımı ve 3B yazıcı vasıtasıyla üretimi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında uygun pozisyonda hastalarıın deformiteli uzvunun 3B tarayıcı ile taraması yapılmıştır. Taramaya dayalı olarak bilgisayar yazılımı ile 3B model tasarımı gerçekleştirilmiştir. Elde edilen 3B model antibakteriyel ve antimikrobiyal baskı malzemesi kullanılarak 3B yazıcı ile imal edilmiştir. Bunun sonucunda her hastaya özel hafif, zarif, su ile temas edebilen, terlemeyen, koku yapmayan, bakteri ve mikrop oluşumunun yaşanmadığı, rahat ve konforlu ortezler elde edilmiştir. Currently available static upper extremity orthoses (basic opponens splints, long opponens splints, thumb spica splints, hand rest splints, wrist splints, etc.) have complications such as skin damage, contractures, infection. There are perspiration in the area where these orthoses are used, which are used for combined protection, resting and pain relief purposes, and this perspiration causes bad odors, infection, bacteria and microbes. In addition, the orthoses used are rather cumbersome due to their design and restrict contact with water. The aim of this study is to design lighter, more elegant, can contact with water, non-perspiration, antibacterial and antimicrobial static upper extremity orthoses. Within the scope of the study, a 3D scanner will be used to scan the deformity of the patients in the appropriate position. 3D model design will be done by computer software based on scanning. The 3D model obtained will be produced with 3D printer using antibacterial and antimicrobial printing material. As a result, comfortable and comfortable orthoses will be obtained for each patient, which is light, elegant, can come into contact with water, not sweaty, odor-free, bacteria and microbes. 98

Yeni teknoloji ve ürünlerin nasıl ve neden kullanıcılar tarafından kabul edildikleri ya da kabul edilmedikleri, dolayısıyla ürünlerin başarısı firmalar tarafından yapılan pazar araştırmalarında öğrenilmek istenen bir soru olmuştur. Kullanılabilirlik testleri üretim yapan firmaların kendi bünyelerinde yapıyor ya da danışman firmalara yaptırıyor oldukları çalışmalar olup teknolojinin kabulü ile her zaman ilişkilendirilmemektedir. Bu ilişki sorgulanmaya değerdir. Kullanıcı testleri pazar araştırmacılarınca çoğu zaman kullanıcı davranışlarını izleyerek yapılan araştırmalardan oluşmaktadır. Bu testlerle ürünün gerçek hayatta kullanılıp kullanılmayacağı önceden tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Teknoloji kabulü araştırmaları ile ürün kabulü bağlamında kullanıcı davranışlarındaki değişimin sebepleri modellenmeye çalışılmaktadır.Ürünün başarısı, tasarımın başarısından etkilenmektedir. Tasarımın başarısı, bir ürünün arayüzünün veya servisinin kullanılabilirliğine bağlıdır. Kullanıcıların bir sistemi kolay kullanması ve süreci tahmin etmekte zorluk çekmemesi sistemi başarılı kılar. Aksi takdirde kullanıcılar, onu kullanmaktan vazgeçebilirler. Ürün arayüzlerindeki değişime bağlı kullanıcı deneyimleri de değişir, ve bu değişimden ürünlerin kullanımı dolayısıyla teknolojinin kabulü etkilenmektedir. Farklı teknolojiler içeren gelecek nesil arayüzler ürünlere aktarılarak alışılmış ürün kullanımları değiştirilmeye çalışılmaktadır. Değişen teknolojiyle yeni pazarlar yaratılır. Projeksiyon teknolojisinin ilerlemesi ile, arayüzlerin projeksiyon yolu ile kullanımı önemli ölçüde artmıştır. Bu doğrultuda projeksiyon arayüzleri günlük yaşam deneyimlerine entegre etmeye yönelik çalışmalara katkıda bulunacak devam eden araştırmalar artmaktadır. Bilgisayar klavyeleri, bilgisayar fareleri ve televizyonlar gibi elektronik aletlerin yanı sıra restorantlarda ve sergilerde yeni kullanıcı deneyimleri yaratmak amaçlı projeksiyon arayüzler kullanılmaktadır. Kullanıcıların bu ürün ve ürün kullanım deneyimlerine bakış açıları değişmektedir.Mutfak ortamında gelecek nesil arayüzlerin kullanımına dair araştırmalar oldukça az olup literatürde bu alan eksik görülmüştür. Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Modeli (UTAUT) temel alınarak kullanıcı araştırması yapılarak mutfak bağlamında kullanıcı davranış niyetlerini etkileyen faktörlerin araştırılması ve kullanılabilirlik problemlerinin bulunarak seçilen ürün grubunda iyileştirme önerileri yapılması hedeflenmektedir. Bu çalışmada ürün kabulü, beyaz eşya sektörünün önem verdiği mutfak bağlamında araştılmıştır. Ürün kabul fenomeni, ürün kabul modelleri, kullanılabilirlik, kullanıcı deneyimi, projeksiyon arayüzler ve teknolojiler ve insan-ürün etkilleşimi konuları incelenmiştir.İnsanlar gün içinde mutfakta yemek yapmak için çok zaman harcamaktadır. Kullanıcıların oldukça fazla zaman geçirdiği bir alan olan mutfaklarda birbirinden farklı ürünler eş zamanlı olarak kullanılmaktadır. Değişen ihtiyaçlara göre ürün grupları çeşitlenmektedir. Mutfakta geçen zamanı ürünlerin kullanım deneyimini de etkileyen teknoloji değiştirmektedir. Markalar pazarlama unsuru olarak değişen teknolojiyi vurgulayarak ürün gruplarını çeşitlendirmeye ve kendilerini diğer markalardan ayrıştırmaya çalışırlar. Bu nedenle her geçen gün, mutfaklarda çeşitlenen elektronik alet ve beyaz eşya tasarımında yeni teknolojik gelişmeler ile karşı karşıya kalınmaktadır. Teknolojinin gelişimiyle arayüz sistemleri de daha inovatif hale gelmektedir. Bu sebeple mutfak alanında kullanılan arayüz sistemleri güncel olarak incelenmesi gereken bir alandır. Yeni bir akıllı mutfak sistemi/ürünü, yeni bir teknolojik gelişme, ve yeni bir arayüz çeşidi ile mutfakta karşılaşabiliriz. Ancak, bu sistemlerin/ürünlerin kullanıcılar tarafından kabul edilip edilmeyeceğini ve pazarda yer bulup bulamayacağını önceden söylemek oldukça zordur. Özellikle beyaz eşya üreticisi firmalar ürünlerin kabulündeki bu belirsizliği anlamak, doğru alana ve teknolojiye yatırım yapmak için kullanılabilirlik araştırmalarına önem vermektedirler. Teknolojinin kabulünü etkileyen faktörlerin araştırılırken kullanılabilirlikle ilişkisine de önem verilmelidir. Bu tez çalışmasında, Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Modeli temel alınarak bir kullanıcı araştırması yapılıp kullanıcı davranışlarını etkileyen faktörlerin kullanılabilirlik değerlendirme yöntemleri üzerinden incelenmesi hedeflenmektedir. Beyaz eşya sektörü teknolojik gelişmeleri yakından izleyen ve izlemesi zorunlu olan bir sektördür. Yemek pişirme günlük hayatta heyecan verici bir aktivitedir ve yeni teknolojiler mutfakta kullanıcı deneyimini geliştirmek için aktif olarak denenmektedir. Arçelik firması beyaz eşya sektöründe yerel ve uluslararası tanınmışlığa sahip bir firmadır. Bu araştırma için örnek ürün olarak projeksiyon arayüzü kullarak mutfakta yeni bir deneyim sunan, ocak, davlumbaz ve bulaşık makinesinden oluşan Arçelik VUX ürün grubu seçilmiştir. VUX arayüzü ile alışılmış mutfak kullanım deneyimini değiştiren bir kullanım sunması sebebiyle teknolojinin kabulünün araştırılması için uygundur. VUX dokunmatik tuş takımı ihtiyacını ortadan kaldırır. Projektörlü kontrol paneli, etkileşimli arayüz simgeleri ile farklı kullanım deneyimi sunar. Kontrol paneli, cihazın farklı bölümlerinde görüntülenebilir ve kullanıcının ihtiyaçlarına göre tezgâhta yer değiştirebilir. Davlumbaz, ocak ve bulaşık makinesi birbirleriyle etkileşime girer ve tek bir arayüz üzerinden kolayca kontrol edilebilir Halen geliştirilmekte olan VUX ürün grubu hakkında elde edilecek veriler arayüz tasarımının geliştirilmesine de katkıda bulunacaktır.Tezin ilk bölümünde, çalışmanın amacı, literatürde tarama yapılırken kullanılan anahtar kelimeler ve tezin genel yapısı açıklanmaktadır.Tezin ikinci bölümü, literatürde yer alan teknoloji kabül modelleri, kullanılabilirlik ve gelecek nesil arayüzler hakkında. İlk olarak teknolojinin değişimi ile ortaya çıkan inovatif ürünler karşısında tüketici davranışlarını tahmin etmek için geliştirilen modeller ve teknolojinin kabulü fenomeni kavramı incelenmiştir. Teknoloji kabul modellerini kullanan çalışmalar bu bölümde örneklendirilmiştir. Daha sonra kullanılabilirlik kavramının tanımlanması, ürün kabulü ve kullanılabilirlik arasındaki ilişkinin açıklanmaya çalışıldığı araştırmaları içerir. Ardından arayüzlerin kullanılabilirliği tanımlanarak gelecek etkileşim teknolojileri örneklendirilmiştir. Ayrıca ürün kabulü mutfak bağlamında arayüzler üzerinden örnek çalışmalar sunularak incelenmiştir. Son olarak bu üç kavramın birbiriyle ilişkisi ve tezdeki kapsamı belirtilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde, tezin araştırma yöntemi detaylı olarak anlatılmıştır. Araştırmada UTAUT modeline uygun olarak geliştirilen soru, içerik ve yapıları kullanılan yöntemler kullanıcı testi kapsamında yapılandırılmamış mülakat ve anket yöntemleridir.Araştırma yeri olarak Arçelik Çayırova kampüsünde yer alan ve VUX ürün grubunu içinde barındıran Endüstriyel Tasarım Direktörlüğü mutfağı seçilmiştir. Araştırma konusunun hassasiyeti ve gizlilik gerekliliği itibariyle Arçelik firmasından izin alınmıştır. Araştırmanın ilk kısmında, kullanıcı testi kapsamında 30 kullanıcıya teker teker araştırma konusu olan VUX ürün grubu ürünü anlatan bir video ile tanıtılarak kullanıcıların bu ürünü verilen görevleri yerine getirmeleri istenerek serbest bir şekilde kendilerinin kullanmaları istenmiştir. Kullanıcıların bu ürün grubu ve arayüzüyle etkileşimleri gözlemlenip, ürün ve arayüzü ile ilgili soruları cevaplanmıştır. Test başlangıcında ve sonunda sorular sorulara yapılan yorumlar analiz edilmek üzere ham veri olarak not edilmiştir.Araştırmanın sonraki kısmında, projeksiyon arayüzün seçilen ürün grubunun kullanımı açısından kabulünü anlamak için katılımcılarla, UTAUT modeline uygun açık ve kapalı uçlu sorular içeren yapılandırılmamış mülakatlar yapılmıştır. Mülakatlar kullanıcı testi yapılan ortamda gerçekleştirilmiştir ve istenirse katılımcıların ürünü tekrar kullanmasına, ürün hakkında akıllarına sonradan gelen fikirleri de dile getirmeleri sağlanmıştır. Her katılımcının tepkisi, ürün ile/arayüz ile alakalı soruları veya talepleri farklı olabileceğinden yapılandırılmamış mülakatların gerçekleştirilmesi uygun görülmüştür. Temel olarak, katılımcıların ürün hakkındaki yorumları, ürünün katılımcılara göre pozitif veya negatif özellikleri incelenmek üzere toplanmıştır. Katılımcıların kendi kullandığı ürünlerle araştırma için seçilen ürün grubunu karşılaştırıp değerlendirme yapmaları istenmiştir. Kullanıcıların ürün kabul edilebilirliği ile ilgili düşünceleri, not alınarak analiz edilmek üzere toplanmıştır. Araştırmanın bir sonraki kısmında ise, katılımcıların UTAUT modelinden uyarlanmış bir anket doldurması istenmiştir. Anketin ilk bölümünde, kullanıcıların demografik yapılarını (yaş, cinsiyet, meslek ve öğrenim) içeren bilgilerin toplanması hedeflenmiştir. Anketin ikinci bölümünde, katılımcıların mutfakta bulunan beyaz eşya ürün gruplarını kullanımlarını, önceki tecrübelerini ve deneyimlerini anlamaya çalışmayı hedeflenmiştir. Anketin üçüncü bölümü, ürün kabul modellerinden biri olan Teknoloji Kabul ve Kullanım Birleştirilmiş Modeli (UTAUT) ile ilgili soruları içerir. Cevaplar değerlendirilip sınıflandırılmıştır. Bu araştırma ile kullanıcıların projeksiyon arayüz içeren ürün grubu kullanımı ve ürünü kabul edip etmemeleri ile ilgili genel görüşleri elde edilmeye çalışılmıştır. Tezin dördüncü bölümünde, kullanıcı testi/gözlemler ve anketlerden elde edilen veriler analiz edilerek, sonuçlar sunulmuştur.Tezin son bölümü sonuç bölümünü içerir. Araştırma sonuçları bu bölümde özetlenmiş, çalışma süresince yaşanan kısıtlar değerlendirilip, gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.Bu tez ile kullanıcı testi ve gözlemlerden yararlanarak mutfak bağlamında beyaz eşya sektöründe geliştirilen ürün grubunun kabulünü etkileyen faktörleri incelemeyi hedeflenmektedir. Bu nedenle, sonuçları göz önünde bulundurulduğunda, hem beyaz eşya sektörüne, hem de mutfak bağlamında kullanılan teknolojik ürünlerin kullanılabilirliği ile ilgili soruları cevaplandırmak üzere oluşturulan ürün kabul modeli denenerek gelecek çalışmalara katkı sağlayacaktır. Questions about how and why new technology and new products are accepted or rejected by users, and therefore the success of products must be learned in market research by companies. Within the scope of this study, research on product usability, human product interaction and interface design has been conducted and factors that effect behavioral intention are examined to clarify product acceptance phenomenon. While usability has been a significant concept for software products previously, it has also started to be evaluated for many products that are used in daily activities in recent years and has become one of the persuasive factors in the acceptance of products and user interfaces. The inclusion of usability studies into the process of product design and the acceptance of the new product development approach improve manufacturers views. Change from the technology and product-oriented approach to the user centered design philosophy ensures that many usability problems which arise from the beginning of the process can be avoided. This makes the products more succesful and profitable in the market and increases user pleasure. It is very difficult for users to measure product's usability without using the product and evaluate it without buying it. Manufacturers want to impress users with the new technologies added to the products. New technologies can help users to interact with product more easily and clearly with new user interfaces. Where manufacturers and users demonstrate this attitude, industrial designers have the task of transforming innovative products and technologies into products that are visually acceptable and usable.In this study, a literature search was conducted on technology acceptance models and usability of interfaces. The scope of usability, the reasons of usability problems, factors affecting technology acceptance, the relationship between usability and acceptance of technology are examined. A user study includes unstructured interview, observation and questionaire was conducted to explore Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT) to analyze the factors that influence new product acceptance of kitchen projection interface system called VUX. The hypotheses and research questions were evaluated with the findings. 159

Yaratıcı problem çözme eylemi olarak tanımlanan tasarlama eylemi, bilişselperspektifte çağrışımsal teori ile ilişkilendirilebilir. Çağrışım teorisine göre yaratıcıproblem çözme kişinin dahili ve harici çağrışımsal belleğindeki bilginin dönüşümü ilemümkündür. Bu bağlamda, tasarımcılar yeni ve yaratıcı fikirler üretirken,belleklerindeki mevcut bilgiyi ve araştırma yaparak elde ettikleri dış kaynaklı bilgiyikullanarak görsel ve sözel çağrışım havuzları oluştururlar.Yeni nesil internet teknolojileri sayesinde tasarımcıların araştırma (dış kaynaklı bilgi)süreçleri önemli ölçüde değişmiştir. Sosyal ağların hayatımıza girmesiyle birliktegerçek hayatta gerçekleştirilen birçok etkileşim sanal dünyaya aktarılmıştır. Pinterestkavramsal tasarım sürecinde görsel veri taramak için gerek deneyimli tasarımcılar,gerekse tasarım öğrencileri tarafından sıklıkla kullanılan bir sosyal platformdur. Buplatformun sunduğu birçok görselle bireylerin oluşturduğu çağrışım havuzlarınıgenişleterek yaratıcı süreci olumlu mu etkilediği yoksa Pinterest'te bulunan herkesinerşimine açık görsellerin bireylerde benzer görsel çağrışım havuzları oluşturarakbilginin temsili ve dönüşümü sürecinde benzer problem çözümlerine ulaşılmasınasebep olarak yaratıcılığı mı sınırlandırdığını irdelemek bu tezin ana motivasyonunuoluşturmaktadır. Ayrıca Pinterest'in yaratıcı sürece etkisinin tasarımcıların uzmanlıkdüzeyiyle ilişkisini ortaya koymak, bu çalışmanın temel amaçlarındandır.Bu çalışmada tasarımın bilişsel süreçleri ve bir sosyal ağ uygulaması olan Pinterestüzerine literatür incelendikten sonra kavramsal tasarım aşamasında Pinterest'tengörsel taramanın yaratıcı problem çözme sürecine olan etkisi incelenmiştir. Araştırmayöntemi olarak anket ve deney çalışmasının birlikte kullanıldığı bir karma yöntemkurgulanmıştır. Böylece öncelikle tasarımcıların Pinterest kullanım karakteristikleriile ilgili veri, betimsel bir araştırma ile toplanmış ve ikinci aşamada da Pinterest'intasarım sürecindeki kullanımı ve toplanan görsel verinin tasarım çıktılarını ne şekildeetkilediği irdelenmiştir.Sonuçlar, deneyimli tasarımcıların, deneyimsizlere göre Pinterest aramaları ve kendibelleklerini taradıkları aşama olan bilgi arama için daha az vakit harcarken bilginintemsiline daha çok vakit harcamış ve daha çok eskiz üretmiş olduklarını göstermiştir.Deney kurgusu içinde, tecrübe arttıkça dışsal uyaranların katkısının azaldığıgörülmüştür. Ancak genel sonuç olarak tecrübeli ya da deneyimsiz olması farketmeksizin Pinterest'in yaratıcı problem çözümüne olumlu katkıda bulunduğusöylenebilir. Designing defined as creative problem-solving activity can be correlated with associative theory in cognitive perspective. According to the associative theory, creative problem solving is possible with the transformation of the information in the internal and external associative memory of an individual. In this context, while creating new and creative ideas, designers create pools of visual and verbal associations by using the existing information in their memory and the external information obtained through research.With the introduction of social networks into our lives, many real-life interactions have been transferred to the virtual world. The change in external sources of information from the physical to the digital word, designers' research (external information) processes have changed significantly. Pinterest is a social platform frequently used by experienced designers and design students to scan visual data in the conceptual design process. In line with personal observations and preliminary information obtained as a result of research conducted within the scope of a graduate course at Istanbul Technical University; it is viewed that Pinterest is often preferred by designers for reasons such as seeing different examples, expanding the design repertoire and following design trends. This study aims to examine the influence of visual data screening via Pinterest on creative thinking in the conceptual design phase qualitatively and quantitatively in terms of information processing hypothesis. The main motivation of this thesis to examine whether this platform positively affects the creative process by expanding the association pools with the many visuals that it presents, or does visuals that are accessible to everyone on Pinterest limit creativity by creating similar pools of visual associations, leading to similar problem solutions in the process of representation and transformation of knowledge. According to the level of expertise of the designers, there are differences in cognitive data processing. These cognitive differences also lead to differentiation in the way of collecting and representing information. Therefore it is one of the main objectives of the study to reveal the effects of Pinterest on the creative process in terms of the level of expertise of designers.In this context, a mixed method approach including questionnaire and experimental study is used. First of all, a questionnaire was conducted to determine the motivations of using Pinterest and how the visual data acquisition process in Pinterest took place. In the second stage, how the visual data scanned in Pinterest affects the design process and outputs are examined by designing an experiment.After the implementation questionnaire, the experimental study was designed in accordance with the information obtained from the literature and the findings of the questionnaire. Alternative Uses Test was applied to the participants before the experiment was conducted and the participants were divided into groups in such a way that the groups with the same average creativity score were obtained. It was applied to 4 different experimental groups consisting of a total of 16 people, 2 of which were experimental (novice and expert experiment groups) and 2 of them were in control group (novice and expert control groups) with an average creativity value and an equal number of participants. The analysis of the experiment was carried out in two stages. Firstly, visual and process-based individual and group analyses of experimental groups were performed with the coding scheme and process sheets. Afterward, sketch representations of experimental groups and control groups were evaluated in terms of creativity with Consensus Assessment Technique.The coding scheme was created by using the Information Processing System Model in Design. This model has examined the design process in three stages: search of information, representation of information and transformation of information. In this experimental study, thinking during the experiment refers to the designer's own inner search. External search mechanisms are processes that involve the designer's activities on Pinterest, such as scanning/pinning/typing a keyword. After obtaining the desired information by searching, this information is represented as external or internal. In the present experiment, the process involving all kinds of activities performed in the sketch environment is accepted as the representation of the information.The individual results of the experimental groups showed that expert participants spent less time searching for information, which is the stage in which they searched Pinterest activities and their own mental repositories, while they spent more time representing the information and producing more sketches. According to the literature, having a large case library for expert designers to refer to allows them to produce solutions faster than novices, while novice designers have a few reference points in their memory stores, which makes novices need more time to learn. Although a parallel result was obtained according to the preliminary findings of the study, there was a statistically significant difference between the sketch numbers according to the experience factor, but there was no significant difference between the experimental groups on the basis of time spent searching for information and representation of information due to the small sample size.In the second stage of the experimental analysis, sketch representations were analyzed in terms of creativity on the basis of experimental groups and control groups. This evaluation includes the evaluation of all sketches produced by the control and experimental groups by two independent experts according to the parameters of functionality and originality which are the two main factors of creativity. The results were analyzed with paired comparisons on the basis of 4 experimental groups and the statistical significance of the paired comparisons was analyzed with Mann Whitney-U Tests.The Consensus Assesment Technique results showed that Pinterest contributed positively to creative problem solving regardless of whether it is expert or novice for all experimental and control groups. However, there is a higher difference between expert designers compared to novice groups. In the literature, it is emphasized that novice designers need guiding stimuli more than experts in the conceptual design process. The data obtained support literature. In the present experimental study, novice designers do not recognize the material and are not familiar with detail analysis, and they need resources to verify themselves in producing formal solutions, while expert designers searched Pinterest-visual data to see different examples. In other words, it should be noted that as experience increases, the contribution of Pinterest as an external stimulus decreased. 155

Tezimizin konusu %100 elektrikli, küçük boyutlara sahip günlük şehir içi kullanımına uygun kentsel otomobil tasarımıdır. Tasarım önde iki adet fırçasız DA motoru ve arkada ise daha güçlü iki adet fırçasız DA motoru bulunan ve Lityum İyon bataryaya sahip bir otomobildir. Şasi çelik borularla gövde ise karbon fiber malzeme ile yapılmıştır.Otomobiller şehir içi ulaşımın en önemli parçası ve çoğu kişinin birinci tercihi olmakla beraber, içten yanmalı motorlu araçlarda yakıt maliyetlerinin artması, daha da kötüsü petrolün sonlu bir kaynak olması ve uzak olmayan bir gelecekte bitecek olması ciddi bir problem oluşturmaktadır. Şehirlerin aşırı büyümesi ve otomobil sayılarının çok artmasından dolayı hava kirliliği ve gürültü kirliliğinin aşırı artması gibi faktörlerden dolayı özellikle yakıt türü olarak yeni arayışlara girilmiştir. Farklı yakıt arayışları içinde etanol, biyodizel, hidrojen gibi yakıtlarla çalışan otomobiller, elektrikli otomobiller ve bir ara formül gibi görülebilecek hibrit otomobiller en çok dikkat çeken çalışmalardır. En güçlü aday olarak elektrikli otomobiller görünmektedir. Elektrikli otomobillerin yaygınlaşması için öncelikle pil-batarya teknolojisi ve bu araçlar için şehirlerde yeterli sayıda şarj noktaları oluşturulmasına ihtiyaç vardır. Bataryaların ağırlığı, pahalı oluşu, enerji kapasitelerinin henüz istenen düzeyde olmaması ve şarj sürelerinin çok uzun olması bu otomobillerin önünde duran başlıca engellerdir. Bu problemlere rağmen elektrik dünyanın her tarafında üretilebilir, üretim yöntemlerinin çoğu çevreye zarar vermez. Kullanım sırasında da çevreye hiçbir zarar vermemesi, sessiz olması gibi özellikleri onu yakın geleceğin otomobilleri konusunda en güçlü aday yapmaktadır.Şehir içi otomobillerde küçük bataryalar yeterli olacağı için yüksek batarya fiyatı kaynaklı problemler nispeten azalacaktır. Tavan ve uygun yerlere döşenecek güneş pillerinin ve frenlemelerde elde edilen regenerative enerjinin batarya ya katkısı da oransal olarak daha fazla olacaktır.Gelecekte ekonomik ve mali olarak ulaşılması çok daha kolay elektrikli küçük kentsel otomobiller şehirleşme ve yaşam alışkanlıklarını yeniden şekillendirecektir. The subject of our thesis is 100% electric, small sized urban car design suitable for daily urban use. The design is a car with Lithium Ion batteries and two brushless DC motors at the front and two more powerful brushless DC motors at the rear. The chassis is made of steel pipes and the body is made of carbon fiber.Although automobiles are the most important part of urban transportation and are the first choice of most people, the increase in fuel costs in internal combustion engine vehicles, even worse, the fact that oil is a finite resource and will end in a distant future poses a serious problem. Due to factors such as air pollution and excessive noise pollution due to the excessive growth of cities and the increase in the number of automobiles, new searches have been started especially as fuel type. Among the different searches for fuels are the cars that work with fuels such as ethanol, biodiesel, hydrogen, electric cars and hybrid cars that can be seen as an intermediate formula. The most powerful candidate seems to be electric cars.For the spread of electric cars, first of all, there is a need for battery-battery technology and adequate charging points in cities for these vehicles. The weight of the batteries, being expensive, their energy capacity is not yet at the desired level and the charging times are too long are the main obstacles to these cars. Despite these problems, electricity can be produced all over the world, and most of the production methods do not harm the environment. No harm to the environment during use, such as being quiet features make it the most powerful candidate for the cars of the near future.Since small batteries will be sufficient in urban cars, problems caused by high battery prices will be reduced relatively. The contribution of solar cells to be installed in ceilings and suitable places and regenerative energy obtained during braking will be proportionally higher.In the future, electric small urban cars, which are much easier to reach economically and financially, will reshape urbanization and living habits. 126

Günümüzde, değişen ve gelişen bir üretim ve tüketim ortamında; tüketici ihtiyaçları, talepleri, beklentileri, insanların ve kullanıcıların yaşam şekilleri, teknolojinin ve ürünlerin değişmesi ve gelişmesi ile paralel olarak değişmektedir. Değişen tüketim ortamında, kullanıcı ihtiyaçlarının ve beklentilerinin değişmesi ile bağlantılı olarak, kullanıcının hayatına değer katacak ürünler ve hizmetler geliştirmek ve rekabetçi pazara katma değerli ürünler sunabilmek için yeni ürün geliştirme, ürün tasarım ve ürün-kullanıcı iletişimi süreçleri de eş zamanlı olarak evrilmektedir. Bu bağlamda, kullanıcıların gündelik hayatında büyük bir yere ve öneme sahip olan küçük ev aletleri pazarında rekabet edebilecek ve hatta lider olabilecek, inovatif, fonksiyonel ürünler ve hizmetler yaratmak, katma değerli çözümler ile potansiyel ve marka stratejisine uygun olarak hedeflenen tüketiciye ulaşmak için kullanıcıların gerçek ihtiyaç ve beklentisini kavramak, etkili kullanıcı deneyimi araştırmalarını ve tüketici içgörülerini yeni ürün geliştirme süreçlerinin çeşitli katmanlarına entegre etmek gün geçtikçe daha önemli hale gelmektedir. Geliştirilen ürünlerin pazarda rekabet edebilecek inovatif, fonksiyonel ve katma değerli özelliklere sahip olmasının ötesinde, bu ürün ve ürün özelliklerinin kullanıcıya nasıl ve hangi bağlamda sunulduğu veya sunulması gerektiği ve ulaştırılması gerektiği de ürünlerin sahip olduğu temel ve ayırt edici özellikleri kadar önem taşımaktadır. Bu durum göz önünde bulundurularak, bu çalışmadaki temel amaç, Arçelik A.Ş. Küçük Ev Aletleri bünyesinde, bu kaygılar göz önünde bulundurularak geliştirilen bir ürün örneği üzerinden;-tüketicilerin kullanımına ve pazara sunulan ürünlerin, ortaya çıkma motivasyonları, geliştirme süreci ve geliştirme sürecinin çıktılarının kullanıcı ile buluştuğu süreçlerdeki yaklaşım, metodoloji ve stratejileri incelemek-kullanıcıların gündelik hayatlarındaki ürünlere yönelik yaklaşım, ihtiyaç ve taleplerini, kullanıcı deneyimi ve içgörüsü çalışmaları gerçekleştirerek, yeni ürün geliştirme, ürün tasarımı ve iletişim süreçlerine entegre etmek,-gerçekleştirilen ve sürece dahil edilen kullanıcı deneyimi çalışmaları ile ideal ürün tasarımı, geliştirme ve iletişim süreçlerinin temelini oluşturan ürün/pazarlama anlatılarının arasındaki etkileşim ve ilişkiyi analiz etmektir.Bu çalışmanın çerçevesini oluşturan temel ve alt araştırma soruları;-tüketicilerin hayatında önemli bir yere ve öneme sahip olan küçük ev aletlerinin arka planında bulunan amaçları ve motivasyonları anlamak, -bu amaç ve motivasyonlar doğrultusunda;şirketlerin veya tasarımcıların, tüketicilerin değişen yaşam şekilleri, ihtiyaç ve beklentilerine yönelik, bu tüketicilerin hayatlarına değer katacak ürünler geliştirmek için, kullanıcı içgörüsü elde etmek ve ürün geliştirme süreci boyunca kullanıcı deneyimi çalışmaları gerçekleştirmenin ve çıktılarının yeni ürün geliştirme, tasarım ve iletişim süreçlerine dahil edilmesinin etkisini gözlemlemek-geliştirilen ürün veya ürün özelliklerinin hangi yöntemler ile ve hangi bağlamda potansiyel ve hedeflenen kullanıcı ve tüketicilere iletişim kurmak amacıyla sunulması gerektiği gibi ana nosyonlar çerçevesinde oluşturulmuştur.Bu amaç ve kapsam doğrultusunda, temel ve alt araştırma sorularını irdeleyebilmek için geliştirilen çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde araştırma soruları, çalışmanın amacı, kapsamı ve içeriği, araştırma ve çalışma sürecinin çerçevesi, ilgili literatür taraması, araştırma kapsamı ve içeriği, çalışma kapsamında gerçekleştirilecek analizler için kullanılan metodoloji yer almaktadır. Çalışmaya uygun bir temel oluşturmak için literatür taraması dört ana konu başlığı üzerine kurgulanmıştır. Bu konu başlıkları; yeni ürün geliştirme sürecinde kullanıcı merkezli ve duygusal tasarım yaklaşımları, ürün anlambilimi, kullanıcı deneyimi ve ürün geliştirme ve pazarlama süreçlerinde anlatı yaklaşımları olarak literatür taraması bölümünde yer almaktadır. Çalışmanın ikinci bölümü, örneklem olarak seçilen ürün kategorisinin tanımını ve tarihçesini, yeni ürün geliştirme süreci öncesinde gerçekleştirilen çalışmaları, yeni ürün geliştirme motivasyonlarını, ilişkili motivasyonlar ve literatür taraması bölümü çıkarımlarından oluşan stratejilere/kararlara bağlı olarak temellendirilen ve kurgulanan yeni ürün geliştirme sürecini içermektedir. Seçilen ürün tanımı, tarihçesi ve yeni ürün geliştirme motivasyonları aktarıldıktan sonra; gerçekleştiren literatür araştırması ve mevcut şirket işleyişinin entegrasyonu çerçevesinde, yeni ürün geliştirme süreci temel basamakları tanımlanarak, kronolojik sıra ile detaylandırılmıştır. Bu kapsamda sırası ile, gerçekleştirilen kullanıcı deneyimi ve içgörü araştırmalarının analizi, rakip firma ve ürün araştırması, şirket bünyesinde bulunan öncül ürün değerlendirmesi doğrultusunda, yeni geliştirilecek ürünün ilgili ekipler tarafından teknik altyapı ve fiziksel özelliklerinin tarifi ve tanımı ile projenin kapsam, amaç ve hedefini aktaran 'tasarım tarif formu (design brief)' oluşturulmuştur. Tasarım tarifi üzerinden oluşturulan ürün tasarımı, değerlendirme ve geliştirme süreçleri, yeni geliştirilen ürün hakkında kullanıcıların fikir, yaklaşım ve ilişkili ihtiyaçlarını anlamak, bu içgörüler ile ürünü geliştirmek ve tasarım anlatılarına girdi oluşturmak amacıyla ürün fonksiyonel prototipi üzerinden kurgulanan ve gerçekleştirilen kullanıcı deneyimi araştırması, araştırmanın tematik analiz yöntemi çerçevesinde incelemesi ve analiz raporu detayları ile aktarılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümü, Arçelik A.Ş bünyesinde bulunan, yeni ürün geliştirme sürecinin çıktısını farklı motivasyonlar ve stratejiler ile hedef kullanıcı kitlesi, hedef pazar ve ülkelere sunan Arçelik, Beko ve Grundig markaları üzerinden; her marka için ayrı olarak marka tanımı ve stratejileri, hedef ve potansiyel kullanıcı kitlesi, gerçekleştirilen ve analiz edilen kullanıcı deneyimi araştırmalarına göre tasarım anlatıları oluşturulmuştur. İdeal bir yeni ürün geliştirme çalışmasının çıktısı olarak, geliştirilen ürünün farklı kullanıcı kitleleri ve ülkelere, kullanıcı içgörülerini temel alarak potansiyel kullanıcıya etkili bir şekilde ulaşması için anlamlı içerik ve bağlamda aynı ürün üzerinden üç farklı ürün hikayesi önerilmiştir. Araştırmanın sonuç ve değerlendirme bölümünde ise, çalışmanın amaç, kapsam, yöntem ve hedefleri gözden geçirilmiş; kullanıcı deneyimi ve içgörü araştırmalarının yeni ürün geliştirme süreçlerine farklı aşamalarındaki entegrasyonunun tasarım tarifi, yeni ürün geliştirme, tasarım ve pazarlama materyallerini iyileştirme yöntem önerisi olarak sunulması irdelenmiştir. Çalışmanın temel araştırma sorusu çerçevesinde, kullanıcıların değişen ve gelişen ihtiyaç, talep, beklenti ve hayatlarına yönelik çağdaş, inovatif, katma değerli ürünler veya özellikler geliştirmek; geliştirilen bu ürünleri veya özellikleri potansiyel tüketicilere etkili tasarım, bağlam ve stratejilerle sunmak için oluşturulan yeni ürün geliştirme sürecinin arkasındaki ve ötesindeki stratejileri ve yaklaşımları, ürün tasarım ve geliştirme süreçleri, kullanıcı araştırmaları ve tüketici içgörüleri analizleri ile ürün anlatısı oluşturma süreçleri ve çıktıları değerlendirilmiş, bu çalışmasının devam niteliğinde gerçekleştirilebilecek çalışmalar için öngörüler oluşturulmuştur. In a changing and developing environment of production and consumption, needs, demands, expectations of consumers, and the practice of everyday life of people and consumers have been changing and evolving. Regarding these changes, product development, design, and communication processes have also been transforming to reach and get place in a growing and competitive market. In such context, to comprehend user expectations and creating innovative, functional, competitional products/services and reaching the potential consumer through value-added solutions, it is essential and crucial to integrate user experience research and consumer insights into new product development (NPD) processes. In this study, the main objective and framework has identified as; -to analyze and enhance approaches, methodologies, and strategies behind and beyond the products/services that presented consumers and markets;-to integrate the user insight into new product development, design and communication processes with the light of design knowledge, -to associate user experience studies and basis of communication narratives while involving, examining, and presenting ideal product design, development, and communication processes in the scope of small domestic appliances(SDA) category of Arçelik Company and the scope of the chosen product line 'cordless stick vacuum cleaner'. Main questions behind the conducted framework of the study, has generated as; -to understand aims and motivations behind the everyday products' features and to transmit these features for reaching their potential users or consumers; to show how can companies/designers develop value-added products that encounter changing lifestyles and expectations of users and consumers-to generate a relationship between user experience research, NPD process inputs and outputs and also communication materials in scope of company strategies-to integrate user-centered design and narrative methodology with user research for stimulating user interest via products/services.According to these directive questions, the study has consisted of four main sections. The first section of the study introduces research questions, the aim and scope of the study, the related literature review, and the methodology for the research content and analyzed data. To provide a basis for the study, the literature review section has based on four primary subject matter; user-centered and emotional design, product semantics, user experience (UX), and narrative approaches in product development and marketing processes. The second section of the study represents the new product development process and related implementations according to the strategies and decisions that consisted of inferences of the literature review section. In terms of reviewed literature, and the scope of company procedure, new product development process has explained with the chronological order to create basis and general knowledge about the project; this section begins with the definition and the history about the chosen product range 'Cordless Stick Vacuum Cleaner' and the explanation about needs and motivations for new product process. Then, according to these needs and motivations, researched literature, recent information and studies, for starting the new product development process, design brief has generated and proposed through the user experience research and consumer insight to define the scope, aims, and objectives of the project. Then the product design evaluation and development process, conducted user experience research for new developed product, and the examining phase of the research in the frame of thematic analysis methodology has been described in detail to create a basis for design stories through consumer insights. The third section of the study consists of describing brand strategies, determining target persona and story generation phase for the new developed product with the framework of the three brands of Arçelik Company. According to aim and scope of the study, the last section concludes, evaluates and describes whole development process and outputs which consist design briefing, product design and development and product communication phases in relation with user experience research and consumer insights; to examine strategies and approaches behind and beyond of new product development process, to generate and present value-added, functional, contemporary and memorable products or product features, and for achieving the potential consumers through these products or product features. 99

Bu araştırma Türkiye'de Kuyumculuk ve Takı Tasarımı eğitiminde yaşanan sorunları, buna bağlı olarak ilgili bölümlerin eğitim kalitesinin sorgulanmasını hedeflemiştir. İnsanoğlunun varoluşundan bu yana varlığını sürdüren ve sürdürecek olan takı, geleneksel tekniklerden kazanılan derinlik ve zengin içeriğini teknolojik ve sanatsal boyuta aktarabilen bireylerin donanımıyla mümkün olmaktadır. Eğitimin hedefinin yalnızca bireysel bir çıkarım değil ekonomik ve kültürel açıdan etkinliğinin farkına varılması, bu amaçlar doğrultusunda, yükseköğrenim kurumlarının kuyumculuk ve takı tasarımı programlarındaki derslerin; bilişsel ve duyuşsal anlamda da geliştirilmiş öğretiler olması gerekliliğine vurgu yapılmıştır. Bu doğrultuda öğrenci görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır.Bu tezin ilk bölümde kavramasal tanımlamalar, tezin sorunsalı, takının tanımı, kuyum, kuyumculuk ve kuyumculuğun tarihsel gelişimi anlatılmaktadır.İkinci bölümünde bu sorunsalı çözümlemek için başvurulan araştırma verileri, Türkiye'de Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Eğitimi Veren Fakülte,Yüksek Okul ve Meslek Yüksekokulları, ders içerikleri, derslerin dağılımı ile ilgili bilgi verilmektedir. Üçüncü bölümde araştırma yöntemleri, veri sonuçları, sonuçların analizi, Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Eğitimi alan öğrencilere yapılan anketler, anketlerin değerlendirilmesi ve sonuçlarının analizi, aynı zamanda okulların ders içerikleri ve derslerin okullardaki dağılım analizleri yer almaktadır.Tezin dördüncü ve son bölümünde tezin literatüere yapacağı katkısının belirtilmesi, tüm bu araştırma verilerinin değerlendirilmesi, ulaşılan çıktıların yorumlanması ve öneriler kısmı bulunmaktadır.Uygulanan derslere ve derslerin içeriklerine bakıldığında Türkiye'de kuyumculuk- takı tasarımı eğitiminde teorik ve uygulama anlamında gelişim ve fayda sağlayacak dersler görülmektedir. Bu derslerin içerik algısının öğrenciler açısından arttırılması ve günlük hayatla ilişkilendirme önemli görülmüştür. Anket sonuçları incelendiğinde, öğrencilerin aldıkları eğitimlerin bazı yönlerden yetersiz oldukları anlaşılmıştır. Bu çalışmada anket sonuçlanana göre; kuyumculuk ve takı tasarımı eğitimini kökten değiştirmese de bazı önerilerde bulunularak, eğitimdeki bazı eksiklerin farkındalık arttıracağı ve bu yönde çalışmalar yapılacağı umut edilmektedir. This research, the jewelry-jewelry design educations educational problems experienced in Turkey and was aimed at questioning the quality of education of relevant departments accordingly. We will see that the jewelry that has existed and will continue until the existence of human beings, is possible with the hardware of the individuals who can transfer the depth and rich content gained from traditional techniques to the technological and artistic dimension.The aim of education is not only an individual inference, but an economic and cultural awareness of its effectiveness.. For this purpose, the need for further education in cognitive and affective terms is emphasized in the courses given in jewelry and jewelry design programs in higher education in stitutions. Therefore, students opinions are tried to be determined.In the first part, one of the reasons for the existence of jewelry, the definition, and history of the jewelry is explained. Then, the historical development of jewelry and its history is explained in the second part. In the third section, the main subject of the thesis, the gold smith and jewelry design education in Turkey, associate degree, undergraduate, master's and doctoral programs are listed chronologically. Foreign education opportunities, the courses and the contents of the courses are introduced. Then, student opinions are determined through survey questions and inferences are made in the light of these opinions.When we look at the contents of courses and applied for courses in Turkey, it is seen that the theoretical and practical lessons in the jewelry design and the Jewelry education could provide benefits in terms of development. When the results of the survey are examined, it is understood that the training received by the students is inadequate in some aspects.Although this study does not reveal any findings that would be radically changed the education of jewelry and jewelry design, it is expected that the awareness of some shortcomings would be increased and studies would be carried out in this direction by some suggestions. 84

Thesis (Master)--Izmir Institute of Technology, Industrial Design, Izmir, 2019, Includes bibliographical references (leaves: 140-150), Text in English; Abstract: Turkish and English, In 2009, Izmir Metropolitan Municipality organized a Culture and Art Workshop and introduced a three-step vision with the contributions of professionals from different disciplines and people who love Izmir. It was envisaged that Ġzmir would be a city of design and innovation to create an attractive focus in the Mediterranean. In the last ten years, this vision has been adopted by officials in Izmir. This study aims to examine Ġzmir‘s city identity, design culture in Ġzmir and Ġzmir's World Design Capital candidacy, identify its deficiencies and the areas where it could be developed and its potential, and understand how it could win this title by making changes in its possible new application for another year as World Design Capital. A survey was prepared for the residents of Ġzmir and in-depth interviews were made with nine professionals who worked and/or be informed about Izmir‘s process of being a design city and Izmir‘s candidacy for World Design Capital 2020., 2009 yılında İzmir BüyükĢehir Belediyesi‘nin düzenlediği Kültür Sanat Çalıştayı‘nda bir çok değişik disiplinden gelen ve İzmir‘i seven insanlarla üç basamaklı bir vizyon belirlendi: İzmir‘in Akdeniz‘de bir cazibe merkezi haline gelmesi adına İzmir‘i bir sanat ve tasarım kenti haline getirmek. Son on yılda bu vizyon İzmir‘de benimsendi. Bu tez İzmir‘in şehir kimliğini, İzmir‘deki tasarım kültürünü, İzmir‘in Dünya Tasarım Başkenti adaylığını, eksiklerini, geliştirilebileceği ve potansiyeli olan noktaları belirlemek için İzmir‘de yaşayanlar için bir anket düzenlendi ve İzmir‘in tasarım kenti olması ve 2020 adaylığı konusuyla ilgili çalışan ve/veya bilgi sahibi olan dokuz profesyonelle röportajlar yapıldı. Yeni bir başvuru söz konusu olduğunda bu ünvanı kazanmak için ne yapılması gerektiği konusunda önerilerde bulunuldu.

Tasarımın sistem bilimleri ve sosyal inovasyon ile genişleyen kesişimi, günümüzde tasarım disiplinine yeni yönler vererek, sürdürülebilir bir geleceğe geçişte yol gösterici ve güçlendirici bir aktör olmasını sağladı. Türkiye ise bu kritik geçişlerden biri olan göç için önemli bir sahne oldu. Yaşanan nüfus değişimi, Suriyelilerin entegrayonu için sistemik seviyede aktör ve kaynakların harekete geçirilmesini gerektirmektedir. Bu tez, entegrasyona yönelik stratejik bir yaklaşım olarak girişimciliği, saha gözlemi ve mülakat metodları ile, Suriyelilere yönelik bir girişimcilik program olan Build Your Future vakası özelinde incelemektedir. Bu tez, dört ana sonuç ortaya koymaktadır: sosyal değişime yönelik kapasite geliştirmeye Geçiş Tasarımı çerçevesinden yaklaşılabilir; sosyal değişimlere uyumlu ve mevcut pratikleri kapsayıcı çözümlerin geliştirilmesi için açık uçlu süreçler uygulanabilmektedir; sistemik etki için çözüm paydaşları arasında ortak gelecek kurgularına ve işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır ve mültecilere yönelik girişimcilik kapasitesi geliştirme aktiviteleri, mültecilerin yerel girişimcilik ekosistemlerine entegrasyonunu sağlayıcı aracılar olarak ele alınabilir. The growing intersection of design with systems science and social innovation gave way to new directions to the design discipline today, making it an actor in guiding and leveraging transitions for more sustainable futures. One of the critical transitions today is migration, for which Turkey has been a major scene. This shift of populations required mobilization of actors and resources at a systemic level, for the integration of Syrians. This thesis investigates entrepreneurship as a strategic approach towards integration through the case of Build Your Future entrepreneurship program for Syrians, through field observations and interviews with actors of the program. This thesis draws four main conclusions: capacity development towards social change can be approached from a Transition Design framework, open-ended processes can be employed to accommodate changes in the social context and leverage existing practices, shared visions and cooperation is needed among solution stakeholders for systemic impact and entrepreneurial capacity development activities towards refugees can be approached as agents of integration of refugees to local entrepreneurial ecosystems. 269

Bu çalışmada birinci sanayi devrimi ile başlayıp içinde bulunduğumuz dördüncü sanayi devrimine kadar gelişen teknolojilerin endüstriyel ürün tasarım ve kullanım süreçlerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu etkileşimin ürün kişiselleştirme kavramı bağlamında kullanıcıların davranışlarını nasıl etkilediği ise 3 boyutlu yazıcıların kullanımı özelinde değerlendirilmiştir.Sanayinin Gelişimi ve Tasarıma Etkileri başlıklı bölümde birinci, ikinci ve üçüncü sanayi devrimlerinin gelişim süreçlerinden bahsedilmiştir. Aynı zamanda bu dönemlerde yaşanan gelişmeler ışığında doğan ve ürün tasarımına etkisi olan tasarım akımları incelenmiştir.Dördüncü Sanayi Devrimi başlıklı bölümde günümüzde yaşamakta olduğumuz sanayi devrimini tetikleyen unsurlar açıklanmıştır. Bu tetikleyici unsurlardan bu çalışmanın esas konusu olan 3 boyutlu yazıcılar, çeşitleri ve çalışma prensipleri detaylandırılmıştır.Maker Hareketi bölümünde ise dördüncü sanayi devriminin beraberinde getirdiği bir akım olarak nitelendirilen ve anlayışları kendi imkanları ile onarmak, üretmek ve icat etmek olan hobiciler, zanaatkarlar ve yenilikçilerin liderlik ettiği maker yani `yapıcı` hareketi incelenmiştir.Endüstri Ürünleri Tasarımcısı ve Kullanıcı İlişkisi bölümünde 3 boyutlu yazıcıların tasarımcı ve kullanıcı kapsamında değerlendirilebilmesi adına endüstri ürünleri tasarımcısı ve kullanıcı kavramları irdelenmiş ve sanayi devrimi öncesi ve sonrası ürün tasarım süreci detaylandırılmıştır.Kişiselleştirme bölümünde kişi, eşya ve kişiselleştirme kavramları irdelenmiş, bireysel kişiselleştirme ve kitlesel kişiselleştirme üzerinde durularak kullanıcıların ürün kişiselleştirme motivasyonu açıklanmıştır. Bu bölümde ayrıca 3 boyutlu yazıcılar aracılığı ile yapılan kişiselleştirme örnekleri derlenmiştir.Sonuç ve Değerlendirmeler bölümünde ise öncelikle önceki bölümlerde açıklanan kavramlar ve olgular doğrultusunda kişiselleştirme amaçlı kullanıcı katılımı analizi yapılmıştır. Kullanıcıların 3 boyutlu yazıcılar ile tasarım ve üretim döngüsüne nasıl dahil olduğu aktarılmıştır. Endüstri ürünleri tasarımcısının 3 boyutlu yazıcılar aracılığı ile kişiselleştirme bağlamında ürün tasarım sürecine dahil olması ile ilgili olgular tartışılmıştır. Ayrıca bu bölümde, kullanımı yaygınlaşan 3 boyutlu yazıcılar ve gittikçe önem kazanan maker hareketinin kitlesel üretimin zanaat üretimine dönüşüne katkıları üzerinde durulmuştur. In this study, it is exemined how technologies developing from the first industrial revolution to the fourth industrial revolution that we are currently going through affected industrial product design and utilization processes. How this interaction has affected users' behaviors in the context of product customization is evaluated with regard to 3D printer usage.In the chapter titled Industrial Development and Its Effects; the development process of the first, the second and the third industrial revolution are mentioned. Also design movements which emerged in the light of ongoing developments and affected industrial design are examined. In the chapter titled Fourth Industrial Revolution; the factors which triggered currently lasting fourth industrial revolution are stated. Through all triggering factors; 3D printers, varieties and operating principles are elaborated as the main subject of this study.In the chapter of Maker Movement; the maker movement which has been defined as a trend attended by the fourth industrial design and has been generated by the lead of hobbyists, artisans and innovators prefering to repair, produce and invent instead of purchasing is assessed.In Industrial Product Designer and User Relations chapter; the terms of industrial designer and user are probed in order to evaluate 3D printers in the sense of designer and user and design process before and after industrial revolution are detailed.In Customization chapter; the terms of individual, object and customization are also probed and product customization motivation is clarified emphasizing individual and mass customization. Additionally, samples of customization that are performed via 3D printers complied in this section.In Conclusion and Appreciations chapter; firstly it is perfomed an analyse of customization-intentional user attendance in accordance with terms and features explained in previous sections. It is narrated how users involved the cycle of design and production with 3D printers. Also the spesifics about inclusion to product design process by industrial designers in the context of customization via 3D printers are discussed. Moreover contributions of widespreading 3D printer usage and increasingly important maker movement about transformation from mass production to artisan production are emphasised in this section. 126

Dünya kahve kültüründe önemli bir yere sahip olan Türk kahvesi, önceleri konaklarda, yalılarda ve ağa evlerinde zengin bir törenle sunularak ikram edilirdi. Ancak bu zenginlik göstergesi olan ritüel, zamanla tüm insanların gündelik yaşamına girmeyi başardı. Ancak bu tarihi doku, geleneksel yaşam kültüründe kahve ikramı, görkemli törensel bir sunum olarak devam ettirildi. Zamanla bu sunum, yardımcı olarak teknoloji desteğine sığınmıştır ve bu sayede yeni innovasyonların önü açılmıştır. Teknolojinin gelişmesiyle dünyada olduğu gibi Anadolu topraklarında da kahve makineleri tasarımında değişiklikler meydana geldi. Türk kahve makinesinin tarihi, gerçekte de Anadolu topraklarında başlamıştı. Türk kahvesi yapımı, makinenin tasarımında dikkate alınmıştı. Literatür içerisinde de görüleceği gibi Türk kahvesi aslında bir kahve çeşidi değil, özel pişirilme yöntemleriyle yerel ismine kavuşmuş bir kavramdır. Bu sayede pişirilme yöntemleri, yeni endüstriyel tasarımların önünü açmıştır.Bu araştırmada, Türk kahvesi pişirme yöntemlerinin tarihsel gelişiminin ürün tasarımı bağlamında ne gibi değişiklikliklere neden olabileceği araştırılmaktadır. Araştırma, bu konu hakkında literatüre katkı sağlamayı hedeflediği için endüstri ürünleri tasarımı alanı açısından önem teşkil etmektedir. Araştırmada incelenen kahve makinesi tasarımları, steryotip ürünler olmayıp seçilmiş markalara ait ürünler incelenmiştir.--------------------Turkish coffee has an important place in world coffee culture and it was served with a rich ceremony in the mansions and network houses. However, the ritual, which is an indicator of this wealth, has managed to enter into the daily life of all people. However, this historical texture, the traditional life culture of coffee served as a magnificent ceremonial presentation was continued. Over time, this presentation has been an integral part of technology support, and this has led to new innovations.With the development of technology, there have been changes in the design of coffee machines in Anatolia as well as in the world. The history of the Turkish coffee machine, in fact, began in Anatolia. The construction of Turkish coffee was taken into account in the design of the machine. As can be seen in the literature, Turkish coffee is not a type of coffee, it is a concept that has gained its local name with special cooking methods. In this way, cooking methods paved the way for new industrial designs.In this study, it is investigated how the historical development of Turkish coffee cooking methods can cause changes in the context of product design. Research aims to contribute to the literature on this subject and it is important for the field of industrial products design. In this study, coffee machine designs, staryotypes, and selected products were examined.

Bu tez, endüstri ürünleri tasarımı eğitiminin omurgasını oluşturan proje/stüdyoderslerini veren proje yürütücülerinin kendilerine özgü davranışlarının, stüdyokültürü içerisinde öğrencilerin çalışma motivasyonlarına ve yaratıcılıklarına olanetkisine, bir zamanlar öğrenci rolünü üstlenmiş endüstri tasarımcılarının geçmişdeneyimlerine şimdiki donanımları ile birlikte geri dönüp bakmaları ve deneyimleriniyorumlamaları üzerinden gerçekleştirilen araştırmaların perspektifindenbakmaktadır.Tezin üzerine temellendiği zemini güçlendirmek adına ilk olarak endüstri ürünleritasarımı tarihi, endüstri ürünleri tasarımı disiplininin karakteri, tasarım eğitimi,eğitim bilimsel yaklaşımlar, öğrenci farklılıkları ve sosyal ağ yapılarınınçözümlenmesinde kullanılan teoriler üzerine genel akademik okumalar yapılmıştır.Tezin literatür kısmı, ağırlıklı olarak yapılan bu akademik okumalara dayanmaktadır.Araştırmacının deneyimlediği ve literatürde konuya bakan yönü ile karşılaşılansorunların, pratikte yaşanan deneyimlerle mukayese edilebilmesi ve çapraz birşekilde okunabilmesi için tezin saha çalışması kısmında, araştırmacının bakış açısınıyansıtmasını ve elde ettiği bulguları yorumlamasını olanaklı kılan, nitel araştırmayöntemleri kullanılmıştır. Bu bağlamda mezuniyetleri üzerinden belli süre geçmiş,endüstri tasarımcıları evrenini dengeli bir şekilde temsil ettiği değerlendirilen veamaçlı örneklem yöntemi ile seçilmiş örneklem kümesine başarılı ve yetkin bir projeyürütücüsünde bulunmasını bekledikleri nitelikler ve davranışlar ile bunlarınyansımalarına yönelik algılarını ortaya çıkarabileceği değerlendirilen, yarıyapılandırılmış görüşmelerde çeşitli sorular yöneltilmiştir. Bu görüşmeler ceptelefonunun ses kayıt özelliği ile kaydedilmiş, ardından metne geçirilmiş ve eldeedilen veriler tematik analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Bu çözümlemeleryürütücülerin nitelikleri ve davranışları olmak üzere iki ayrı başlık altındaincelenmiştir.Yürütücülerin niteliklerine yönelik yapılan tematik analiz çözümlemesinde kodlar,alt kategoriler, kategoriler ve temalar elde edilmiş ve çark şeklinde tablolaştırılmıştır.Bu tablonun araştırmaya katılan örneklem kümesinin başarılı ve yetkin bir projeyürütücüsünde bulunması gerektiğini düşündükleri niteliklerin toplu bir fotoğrafınısunduğu değerlendirilmektedir.iiYürütücünün davranışlarına ve bu davranışların öğrencilerin çalışma motivasyonlarıile yaratıcılıklarına nasıl yansıdığına yönelik paralel kodlama olarakadlandırılabilecek ikinci tematik analiz çözümlemesinde ise `teknik ve eğitimbilimsel davranışlar` ve `karaktere dönük davranışlar` olmak üzere iki kategori eldeedilmiştir. Elde edilen bu kategorilerdeki, alt kategorileri oluşturan davranışlar iseçapraz bir şekilde `yetersiz davranışlar`, `ölçülü davranışlar`, `aşırı davranışlar`olmak üzere sınıflandırılmış ve dairesel bir şekilde tablolaştırılmıştır. Bu ikincitablodaki davranışlar, proje süreçleri içerisindeki yansımaları ve sonuçlarıbakımından elde edilen veriler ışığında değerlendirilmiş ve resmedilmiştir.Çalışmanın sonunda yürütücü aktörlerin davranışları ve bu davranışların sonuçlarıstüdyo kültürü içerisinde, `aktör network` ve `kara kutu` teorileri temelindeçözümlenmiş tüm aktör, aktant ve ajan temsilleri arasındaki iletişim ilişkilerizemininde ve proje süreçleri bağlamında tartışılmıştır. Yürütücü aktörlerin tümkategorilerdeki yetersiz ve aşırı davranışlarının öğrenci aktörlerle aralarındakiiletişim ilişkisinin gerçekleştiği iletişim kanalını daralttığına ve onların çalışmamotivasyonları ile yaratıcılıklarını olumsuz yönde etkilediğine dair güçlü veriler eldeedilmiştir. Diğer yandan ölçülü davranışların ise iletişim kanalını genişlettiğine veöğrencilerin çalışma motivasyonları ile yaratıcılıklarında olumlu bir provokasyonuve sıçramayı tetiklediğine yönelik güçlü bulgulara ulaşılmıştır.Araştırmanın bir diğer önemli sonucu ise, katılımcılara yöneltilen ve projeyürütücülerini insan ve insan olmayan varlıklara benzetmelerini talep eden sorularaverilen yanıtların elenerek ve yorumlanarak, sosyal açıdan ve derslerde baskın olarakkullandıkları davranışlar açısından güçlü eğretilemelere ulaşılmış olmasıdır. Mecazanlamın ifadedeki gücünü arkasına alan bu arındırılmış ve gruplandırılmış çaprazeğretilemelerin tablolaştırılması ile eğitim bilimleri alanında da karşılığı bulunanhoca türlerini betimleyen genel resimlerin tasarım eğitiminin karakterine göreözelleşmiş bir versiyonuna ulaşıldığı değerlendirilmektedir. This thesis focuses on the perspective of researches that were conducted throughexperience reviews and returning back to the current qualifications, past experiencesof industrial designers who once played students roles, to students' studyingmotivations and creativities in studio culture and of peculiar behaviors of projectexecutives who teach project/studio classes which constitutes backbone of industrialdesign education.In order to bolster up the basis of the thesis, general academic readings were firstlycarried out on the history of industrial product design, the character of the industrialdesign discipline, design education, educational scientific approaches, studentdifferences and theories used in deciphering social network structures. The literaturepart of the thesis relies heavily on these academic readings.Qualitative research methods were used in the field study part of the thesis to enablethe researcher to reflect his/her perspective and interpret the findings in order to beable to compare and cross-read the problems experienced by the researcher withregard to the aspects of the subject in the literature and to be read in a cross way.Within this context, various questions were asked to the sampling set who areconsidered to represent industrial designers' universe in a balanced manner andselected via purposeful sampling method in semi-structured interviews which arethought to be able to reveal perceptions intended to reflections of qualifications andbehaviors that are expected to be found in a successful and qualified projectexecutive. These interviews were recorded with the voice-recording feature of themobile phone, then transcribed to the text and the data obtained were analyzed bythematic analysis method. These analyzes are examined under two separate headingsas the qualifications and behaviors of the executives.In the solutions of the thematic analysis of the qualifications of the executives; codes,sub-categories, categories and themes were obtained and indicated in a table in theform of wheel. The table evaluates that the sample set participating in the researchpresents a collective photograph of the qualifications that they think should bepresent in a successful and competent project executive.ivIn the second thematic analysis, which can also be called as parallel codingconducted for how executive behaviors reflect on students' studying motivations andcreativities, two categories; `technical and educational scientific behaviors` and`character-oriented behaviors` were obtained. The behaviors constituting the sub-categories of these categories were classified as inadequate behaviors, moderatebehaviors and extreme behaviors in a crossway and were indicated in a table in theform of a wheel. The behaviors in this second table are evaluated and illustrated inthe light of the data obtained in terms of their reflections and results in the projectprocesses. At the end of the study, the behaviors of the executive actors and theresults of these behaviors were discussed in the studio culture, based on thecommunication relationships between all actor, actant and agent representations,which were deciphered based on`actor network` and `black box` theories and in thecontext of the project processes.In this study, strong data were obtained that the inadequate and excessive behaviorsof the executive actors in all categories were related to the communicationrelationship between the student actors, narrowed the communication channel andnegatively affected their motivation and creativity. On the other hand, it was foundthat moderate behaviors widened the communication channel and triggered a positiveprovocation and jump in students' motivation and creativity.Another important result of the research is that the answers to the questions directedto the participants and asking them to compare the project executives to human andnon-human beings are eliminated and interpreted, and social metaphors and strongbehaviors that are dominant in the lessons have been achieved. It is considered thatby the tabulation of these purified and grouped cross metaphors, which gains thestrength of metaphor meaning to be used for the expression, a customized version ofthe general paintings, also corresponding in the field of educational sciences, whichcounters in the field of educational sciences, is reached according to the character ofdesign education. 375

Ürün tasarımı, küresel ölçekte olduğu gibi Türkiye'de de firmalar ve organizasyonlar için gün geçtikçe önem kazanmakta ve bir rekabet unsuru haline gelmektedir. Firmalar, ürün tasarım süreçlerinde ve ürün tasarım süreçlerini içeren bu stratejik etkinlikte nasıl bir yön izleyeceği konusunda bilgi edinme ve becerilerini geliştirme ihtiyacı duymaya başlamaktadır.Trend araştırmaları, toplumdaki sosyo-kültürel değişimler, teknolojik ilerlemeler ve bu koşullara bağlı olarak kullanıcıların değişen ihtiyaç, beklenti, değerleri ve pazar dinamikleri ile ilgili firmaların geleceği ön görme becerilerine katkı sağlayan bir araştırma alanıdır. Firmalar, uzun vadede varlıklarını sürdürülebilir kılmak, kullanıcılara sunulmak üzere geliştirdikleri ürün ve hizmetlere değer katmak, yenilik ve inovasyon yaratma kabiliyetleri ile öne çıkmak için; artan bilgi edinme ihtiyaçları karşılama ve kendi yetilerini bu alanlarda geliştirme için trend araştırmalarından yararlanmaktadır. Bu bağlamda trend araştırmalarının, ürün tasarım süreçlerinde ve geleceğe yönelik vizyon strateji geliştirme faaliyetlerinde bir enstrüman olarak kullanılması endüstriyel ürün tasarımı bağlamında firmalara katkı sağlayacağı motivasyonundan hareketle tez çalışması araştırma kurgusu oluşturulmuştur. Çalışma kapsamında; Türkiye'deki firmaların, ürün tasarım süreçlerinde ve ürün odaklı geleceğe yönelik vizyon strateji belirlemede trend araştırmalarının uygulama yöntem ve tekniklerinin neler olduğu ve trend araştırmalarından yararlanma biçimleri ve kısıtlarının araştırılması hedeflenmektedir.Çalışmanın alan araştırması kapsamında, Türkiye'de farklı sektörlerde faaliyet gösteren ve biri tasarım danışmanlık ofisi olmak üzere toplamda 4 firmanın yetkilileri ile yarı-yapılandırılmış açık uçlu sorular ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Alan araştırması kapsamında belirlenmiş firmalar ile gerçekleştirilen derinleme mülakatlar sonucunda edinilen bulgular; trend araştırmaları bağlamında literatürde kapsamlı ürün tasarım ve stratejileri süreçleriyle karşılaştırılmıştır.Anahtar Kelimeler: tasarım ve trend, trend araştırmaları, tasarım süreçlerinde trend, trend ve strateji, trend araştırma teknikleri. Product design has become a competitive factor for companies and organizations in Turkey as well as on a global scale. Companies has begun to feel the need to learn and develop their skills about how to react and which way they need to follow during their product design processes and the related strategic activities. The field of trend research is a kind, which enables to develop skills of future predictions of companies related with socio-cultural changes in the society, technological advances and the changing needs, expectations, values and market dynamics of the users depending on these conditions. Companies benefit from trend researches in order to keep their existence sustainable, add value to the products and services they have developed for the customers, get competitive advantage with the abilities of creating innovation, meet the needs of knowledge acquisition and develop their own skills in these areas.In this context, thesis research design has been organized based on the motivation of the trend researches to be used as an instrument in product design processes and vision strategy development activities for future directions.Within the scope of the work; it is aimed to search on the application methods and techniques, limitations of trend researches and the way of benefiting from trend researches.When it comes to the field work research, it was carried out as in-depth semi-structured interviews with open-ended questions with a total of four company authorities in Turkey through different sectors including one design consultancy company. The findings obtained as a result of the in-depth interviews with the companies determined within the scope of the field research; were compared with the processes mentioned in the literature in the context of trend research, comprehensive product design and strategies. Keywords: Design and trend, trend research, trend in design process, trend and strategy, trend research techniques. 304

1950-1990 yılları arasında yaşanan ve adına `Soğuk Savaş` denilen dönemin en önemli aktörlerinden SSCB, özellikle 2.Dünya savaşından önce hizmete açtığı silah ve askeri araç üreten fabrikaları, savaş sonrasında barışçıl ürünler üretmek için yeniden tasarlamıştır. Ne var ki bu fabrikalarda çalışan üretim insanları teknik ve işlevsel ürünler konusunda başarılı olsalar da, estetik ürün tasarımı konusunda yeterli bilgiye sahip değillerdi. SSCB'de tasarım kavramının gelişmesine paralel olarak açılan tasarım okulları ve özgün Sovyet tasarım anlayışının oluşmasına kadar geçen süreçte çoğu ürünün biçim dili ve form yapısı Amerika Birleşik Devletleri'nde 1930'lu yıllarda başlayan `Streamline` sanat akımından etkilenmiştir. Bu bağlamdan yola çıkarak, insan yaşamı içinde önemli yere sahip olan ev tipi buzdolaplarının biçim dili ve form yapısı üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Sırası ile incelediğim konular; Endüstriyel tasarım, form, işlev ve biçim, kavramları, SSCB'nin tarihsel, ekonomik, sosyolojik ve demografik özelliklerinin araştırılması ve 1950-1990 yılları arasında SSCB'de üretilmiş ev tipi buzdolaplarının fotoğraflar üzerinden biçim dili ve form yapısının incelenmesi şeklinde olmuştur. USSR, which is one of the most important actors of the era called Cold War, transforms the weapon factories of World War 2 to domestic product fabrication centers.Despite the fact that the crew working in these factories are succesfull in desinging technical and functional pieces, they haven't got sufficient information about esthetic design issues.Most designs were influenced from American art fashion called Streamline of 1930s until the USSR have their own design facilities and design schools.Research issues in this thesis are industrial design, form, function and concepts of home type refrigerators which were produced in USSR in years between 1950 and 1990. 282

Bu tez çalışması, insan ve doğanın birlikte yaşam tasarımı için bir yaklaşım önermeyiamaçlamaktadır. Bu amaçla, bu çalışma insan ve doğa etkileşimini kullanıcı deneyimitasarımından faydalanarak, doğa deneyimi (NEX) olarak ele alır. Bu çalışmanın sahaçalışması, doğa ile ilgili uzmanlık alanlarından gelen genç katılımcılarla yapılanküçük görüşme gruplarıdır. Literatür taraması ve saha çalışmasının bulgularınadayanarak, bu tez beş çıkarım ortaya koymaktadır. Birinci çıkarıma göre, doğa sosyo-ekolojik-kültürel bir sistemdir. İkinci olarak, doğa deneyimi tüm türler için karşılıklıbir deneyimdir. Üçüncü çıkarım, kentsel alanlardaki doğa deneyimleri ekolojikgerçeklik açısından kapsayıcı olmayan deneyimlerdir. Dördüncü olarak, ideal doğadeneyimi katılımcı bir deneyimdir. Beşinci çıkarıma göre, doğa ile birlikte yaşamtasarımı için tasarımcılar Birlikte Yaşam Zekası olarak adlandırılan yaklaşımıbenimsemelidirler. Birlikte Yaşam Zekası, insan ve doğa arasındaki etkileşimleri(NEX) fark edebilmek için sistem odaklı düşünme ve etik farkındalık gerektiren insanmerkezli olmayan bir yaklaşımdır. Bu tez çalışması, NEX ve ve Birlikte Yaşam Zekasıyaklaşımını geliştirip önererek doğayla birlikte yaşam tasarımı konusunda literatürekatkıda bulunur. This thesis aims to suggest an approach to design for human and nature cohabitation.For this aim, this study situates human and nature interaction as nature experience(NEX) by applying user experience design. The fieldwork of this study is smallinterview groups conducted with young people from nature-related professionalbackgrounds. Based on the literature review and findings of the fieldwork, this thesissuggests five main conclusions. Firstly, nature is a socio-ecological-cultural system.Secondly, nature experience is a reciprocal process for all species. Thirdly, natureexperiences in urban settings are non-inclusive in terms of ecological reality. Fourthly,the ideal nature experience is participatory. Fifthly, designers should embraceCohabitation Intelligence (CI) as an approach to design for cohabitation. CohabitationIntelligence is a non-human-centered design approach that requires systems thinkingand ethical awareness to notice NEXs between humans and nature. This thesiscontributes to the literature by developing NEX and Cohabitation Intelligence (CI) forthe design for cohabitation with nature. 185

Thesis (Master)--Izmir Institute of Technology, Industrial Design, Izmir, 2019, Includes bibliographical references (leaves: 92-96), Text in English; Abstract: Turkish and English, This thesis investigates the convenience for Multiple Sclerosis (MS) patients to create a new physical therapy product that integrated with water. It will provide an easier treatment process by reducing the time, effort and financial difficulties caused by physical therapy during the treatment process. MS is a chronic illness that affects the function of the brain such as seeing, speaking, walking and feeling in negative ways. Most patients suffer from especially walking on land. However, the situation changes when they contact with water. They start moving their muscles which they cannot move; because the water has a lifting force which reduces the weight of the patient. In addition, it prevents the force of the joints and it helps to facilitate active exercise without forcing the joint. Physical therapy is a method that applied to people who are a congenital disability, injured for any reason or who have a chronic illness. There are many types of physical therapy, but the most effective and the easiest way for patients is the therapies applied with water. As a result of this knowledge that has been learned and observed; the designed product is integrated water while all requirements are taken into account to ensure ease of use when designing. Following the product to be produced, patients will be able to continue their treatment freely in their living areas instead of going to a hospital or treatment center. At this point, they will not have to pay for expensive treatment sessions, waste time on the roads and will get a more comfortable treatment process., Bu tez, Multipl Skleroz (MS) hastalarına su ile bütünleşmiş yeni bir fizik tedavi ürünü yaratma kolaylığını araştırmaktadır. Tedavi sürecinde suda tedavinin neden olduğu zaman, gayret ve finansal zorlukları azaltarak hastalara daha kolay bir tedavi süreci sağlayacaktır. MS beyinin görme, konuşma, yürüme gibi işlevlerini olumsuz yönde etkileyen kronik bir hastalıktır. Hastaların çoğu özellikle karada yürümekte zorlanmaktadır. Ancak, su ile temas ettiklerinde durum değişir. Hareket ettiremedikleri kaslarını hareket ettirmeye başlarlar; çünkü suyun hastanın ağırlığını azaltan bir kaldırma kuvveti vardır. Ek olarak, eklemlere binen kuvveti önler ve eklemi zorlamadan aktif egzersizin kolaylaştırılmasına yardımcı olur. Suda tedavi, doğuştan sakatlığı olan, herhangi bir nedenle yaralanan veya kronik bir hastalığı olan kişilere uygulanan bir yöntemdir. Pek çok fizik tedavi çeşidi vardır, ancak hastalar için en etkili ve en kolay yol suyla uygulanan tedavilerdir. Öğrenilen ve gözlemlenen bu bilgiler sonucunda; tasarım sırasında kullanım kolaylığı sağlamak için tüm gereksinimler göz önünde bulundurulur. Üretilecek ürünün ardından hastalar, hastaneye veya tedavi merkezine gitmek yerine yaşam alanlarında tedavilerini serbestçe sürdürebilecekler. Bu noktada, pahalı tedavi seansları, yollarda boşa harcadıkları zaman için para ödemek zorunda kalmayacaklar ve daha rahat bir tedavi süreci geçireceklerdir.

Temellerini 18. yy'ın ilk yarısında üretimin makineleşmesi ve otomatikleşmesi anlayışı üzerine oturtan sanayi devrimi kavramı, `endüstriyel seri üretim` imkanlarının gelişmesi neticesinde olgunlaştırdığı `kitlesel üretim` kavramını, 21.yy içerisinde üretim ve bilişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmelerle birlikte küreselleştirmektedir. Kitlesel üretimin yapısal koşullarından dolayı geri planda bırakılmış olan, zanaatsal ve bireysel üretim biçiminden kopmaya karşı oluşan endüstriyel üretim eleştirisi sayılabilecek Zanaat ve El (Arts and Crafts) Sanatları hareketinin devamında Özgür Yazılım (Free Software) hareketi gibi kendini var eden tamamlayıcı akımların olgunlaştırdığı pro-aktif tüketici kavramı; bireylerin üretim üzerinde ki pasif kalan rollerini ortak etkin bir faydaya dönüştürmeyi amaçlamaktadır. Bireylerin bahsedilen bu ortak fayda yaratmak konusundaki dönüştürücü çabaları, bugün masaüstü üretim (Desktop Manufacturing) temasının vurgulandığı bireysel üretim mekanları (fab-spaces) üzerinden okunabilmektedir. 21. yüzyıl imkanları içerisinde, `paylaşım` ve `açık erişim` ilkelerini benimseyerek ortak bir network'ün gücüne dayanmakta olan bireysel üretim mekanları (fab-spaces), özellikle nihai kullanıcıların gelecekte bireysel olarak kendi ürünlerini CAD (Computer Aided Design) araçlarını ve masaüstü üretim (Desktop Manufacturing) için sunulan dijital yöntemleri kullanarak, kendi başlarına tasarım ve üretimde bulunabilecekleri bir gelecek üretim senaryosuna atıfta bulunmaktadır.Her ne kadar sayısal tabanlı masaüstü üretime (Desktop Manufacturing) erişimi mümkün kılan bu üretim mekanları (fab-spaces), kullanıcının kendi istek ve ihtiyaçlarına göre tasarım ve üretimde bulunabilmesini öngörmekte oldukları gelecek üretim senaryolarını destekliyor olsalar dahi, üretim önerisi mekanlarının (fab-spaces) profesyonelleri ve kullanıcıları arasında ayrı olarak yürütülen anket çalışmasıyla beraber, kişisel üretimin önünde engel teşkil eden alanların ve kişisel üretimin geleceğine dair çıkarımlar mevcut anket çalışması neticesinde değerlendirilmek istenmektedir. Özetle bu çalışma, sunulmakta olan dijital üretim önerilerinin değerlendirilmesi maksatlı olarak, bireysel üretimin gerçekleştirilmesinin bir aracı olarak kullanılan fiziksel üretim önerisi (fab-spaces) alanların sınıflandırmasını, profesyonellerin ve merkez kullanıcılarının katkılarıyla gerçekleştirerek, hangi nitelikleriyle üretim alanı önerilerinin (fab-spaces) kişiselleştirilmiş üretim için kullanılabileceğine dair çıkarımlarda bulunmak istemektedir. The concept of `industrial revolution`, which has grounded the idea on mechanization and automation of production in the first half of the 18th century, globalizes the concept of `industrial mass production` which has matured as a result of rapid developments in production and information technologies in the 21st century. The `pro-active consumer` notion matured by the complementary currents such as the Free Software movement and followed by such similar movements like Arts and Crafts movement, which can be regarded as the critique of industrial production model against the alienate of human labor to the craft and individual production model. These production concepts and similar movements aim to convert the passive roles of consumers on production into a common effective benefit. Recently, individual's transformative efforts for to create common benefit can be read through the physical production spaces (fab-spaces), where the theme of Desktop Manufacturing is strongly emphasized. Today, within the scope of the 21st century, these physical production space (fab-spaces) proposals which are based on the power of a common network, adopting the principles of `sharing` and `open acess` theme especially for the end-users. Besides, they believe in the near future individuals will use the products of CAD (Computer Aided Design) and the digital production methods for to create their own need themselves. Although these physical production spaces (fab-spaces), which enable access to digital manufacturing (Desktop Manufacturing), supports the future production scenarios in which individual's design and manufacturing according to their own needs, with this conducted survey among the fab-space professionals and ordinary users, the implications for the future of personal production and the obstacles for the personal production wants to evaluated within this study.In summary, this study aims to evaluate the digital fabrication proposals which are presented in the region of Istanbul and it wants to classify the physical fabrication space proposals (fab-spaces) which are used as a means of the realization of individual production with the contributions of the professionals and central users. 133

Ürün tasarımında kişiselleştirme, kullanıcı-ürün bağını güçlendirme yoluyla ürün ömrünün uzatılmasında potansiyeli bulunan bir tasarım yaklaşımıdır. Sürdürülebilirlik odaklı ürün tasarımında, yerel üretim, bakım, onarım, yeniden kullanım, yükseltme vb. etkenlerin de göz önünde bulundurulması gerekir. Bu bağlamda bu çalışma, kullanıcıların tasarım sürecine yerel ölçekte kişiselleştirme yoluyla katılımını sağlamaya ve bu katılımın sürdürülebilirlik için tasarım açısından olası etkilerine odaklanır. Çalışmada tasarım yoluyla araştırma yaklaşımı benimsenmiş ve yaratıcı tasarım araştırması bu yönteme dahil edilmiştir. Araştırma, ön çalışma ve yaratıcı tasarım araştırması olmak üzere iki temel bölümden oluşur. Ön çalışmanın ilk ve ikinci aşaması, kullanıcılar tarafından kişiselleştirilen ürünleri ve kişiselleştirme sürecini sırasıyla, ürünlerini (örn. mobilya, elektronik ürünler, vb.) kişiselleştiren kullanıcılarla yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmeler ve bir çevrim içi anketle araştırır. Yaratıcı tasarım araştırmasının ilk aşamasında, yarı tamamlanmış bir aydınlatma önerisi geliştirilmiş ve bir tasarım çalıştayı ve bireysel yaratıcı tasarım araştırmalarında tasarım önerileri kişiselleştirilmiştir. Yaratıcı tasarım araştırmasının ikinci ve üçüncü aşamalarında, sırasıyla kullanım sonrası aşamadaki malzemeleri kullanarak kişiselleştirme ve bir el sanatı becerisini kullanarak kişiselleştirme olmak üzere iki farklı tasarım senaryosu temelinde iki aydınlatma önerisi geliştirilmiş ve bunlar senaryolarda ele alınan katılımcılar tarafından yaratıcı tasarım oturumlarında kişiselleştirilmiştir. Çalışma, kişiselleştirmenin sürdürülebilirlik için önemli olan boyutlarını ve bu boyutların birbiriyle ilişkisini, ürün tasarımında kişiselleştirme için sürdürülebilirlikle ilgili önemli tasarım ölçütlerini ve kullanıcıları etkin kılmak amacıyla kişiselleştirmeyi tasarım araştırmasına dahil etme yöntemlerini ortaya koyar. Product personalization has potentials in prolonging product lifetimes through strengthening person-product relationship. While designing products for sustainability, the factors such as local production, maintenance, repair, re-use, upgrade, etc. also need to be considered. In this context, this study focuses on the ways of empowering people in the design process through product personalization at the local level, and the implications of this for product design for sustainability. The study adopts research through design approach and generative research is integrated into this methodology. The study consists of two main components which are the preliminary study and the generative research. The preliminary study phase 1 and 2 explore the products personalized by people and the personalization process through semi-structured interviews and an online questionnaire conducted with people who personalize their products (e.g. furniture, electronics, etc.), respectively. In the generative research phase 1, a half-way lighting design exploration was developed and it was personalized by various participants in a design workshop and follow-up generative sessions. In the second and third phases of the generative research, two lighting design explorations were developed based on two diverse design scenarios, focusing on product personalization with the use of post-use materials and product personalization for practicing a craft skill, respectively. These were personalized by the participants addressed in these scenarios in the generative sessions. The study reveals the dimensions of personalization important for sustainability and their interrelationships, sustainable design considerations for product personalization, and the ways of incorporating product personalization into design research for people's empowerment. 455

Küresel ekonomide hizmet sektörünün payı giderek yükselmektedir. Özellikte teknolojinin etkisiyle hizmetlerin etkin olduğu pazarlar genişlemektedir. Hayatımızın birçok noktasına temas eden hizmetler gündelik ihtiyaçlarımızı karşılamakla beraber, aynı zamanda bize yeni ve biricik deneyimler de sunmaktadır. Hizmetlerde yaşanan bu değişim hizmet kullanıcılarının beklentilerini, motivasyonlarını ve ihtiyaçlarını da değiştirmektedir. Müzeler de hizmet sektöründe varlığını sürdüren kurumlar olarak bu değişimden etkilenmektedir. Ziyaretçilerin müzelerle olan etkileşimi değişmekte, özellikle nesiller ve kültürler arasında farklılıklar gözlenmektedir. Bu değişimin yaşandığı koşullar altında müzelerin ziyaretçilerini anlamaları ve onlarla geliştirilmiş temas noktarı üzerinden etkileşim kurmaları gerekmektedir. Bu etkileşim müze hizmetleri ve ürünleri düzeyinde gerçekleşebilir. Ürünlerin ve hizmetlerin, ziyaretçi odaklı yeniden yapılandırmasını sağlayan, görece yeni ve etkili disiplinlerden biri de hizmet tasarımıdır. Bu çalışmada Yılmaz Büyükerşen Balmumu Heykeller Müzesi'nin ziyaretçileri hizmet tasarımının zihniyeti, süreçleri, yöntem ve araçlarından faydalanarak, eylem araştırması yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu analizler belgelenmiş, analizler doğrultusunda hizmetlerin geliştirilmesi için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Hizmet tasarımı, Müzeler, Müze pazarlaması, Ziyaretçi deneyimi, Eylem araştırması The share of the service sector in the global economy is increasing. With the influence of technology, markets in which has effective services are expanding. Services are in touch with phases of our lives to meet our daily needs, but also provide us with new and unique experiences. Moreover, these new experiences may also be reflections of cross-disciplinary impressions by design through contextual transformation. Unique and developing engagements in services change the expectations, motivations, and needs of the end-users. Museums are also affected by this shift as institutions that exist in the service sector. The interaction of the visitors with the museums is changing and especially the differences between the generations and cultures are observed. Under the circumstances of this change, museums need to understand their visitors and establish improved touchpoints with them. These touchpoints can take place at the various levels of museum services and products. One of the relatively new and influential disciplines that enable the visitor-oriented design of products and services is service design. In this study, visitors of Yılmaz Büyükerşen Wax Sculptures Museum were analyzed by action research methodology via using service design mindset, processes, methods, and tools. These analyzes have been documented and suggestions have been generated to improve the services in line with the outcomes of analyzes.Keywords: Service design, Museums, Museum marketing, Visitor experience, Action reseach 137

Bireyin; kent kültürü ve şehir yaşamı içinde yaşadığı yalnızlığı ve karmaşayı gidermeye çalıştığı sırada, bulduğu çözümlerden biri sanattır. Bu dönemde birey kendi hayal dünyasına sığınarak, teknolojik hile ve yönlendirmeler ile mizah ve sivil itaatsizlik gibi kavramları somut ifadelere dönüştürmüş, ortaya sanat eseri adı altında hiçbir kavramın, kimliğin ve kurumun temsili olmayan ara birimler yani gereksiz makineler çıkarmıştır. Bu tezin konusu; sanatta yaratıcılık bağlamına dikkat çekerek, İtalyan tasarımcı Munari ile özdeşleşen Gereksiz Makineler (UM) 'in sanat tarihi içindeki yerini, ortaya çıkış nedenlerini, kavram açısından önemini, modern ve Avant- garde tanımının yıllar içerisindeki değişimine göre güncel örnekler ile ilişkilendirerek sebepleri ile açıklamaktır. Yapılan tespitler ışığında, sanatsal karmaşanın hâlâ devam ettiği yönünde bir sonuç çıkarılmıştır. Bu alanda yapılacak başka çalışmalara katkı sağlayabilmek ve ince ayrımların anlaşılmasını kolaylaştırmak bu çalışmanın hedefidir. Bu araştırma; kaynakça taraması, makale ve elektronik ortam incelemesi ile müze ziyaretleri sonucunda yazılmıştır. Art is one of the solutions individuals find when they try to overcome the loneliness and chaos they experience in the urban culture and city life. During this, they take refuge in their own world of imagination and transform the concepts such as humor and civil disobedience into concrete expressions with technological tricks and orientations, and create useless machines – intermediate entities, which are not representative of any concept, identity and institution to be called art. This work aims to point out the context of creativity in art, and to explain the Italian designer Munari's Useless Machines with its place in the history of art, its reasons of emergence, its importance for conceptuality based on the change in the definition of modern and avant-garde over the years. The findings show that the artistic complexity continues to this day. This study aims to contribute to other studies in this field and to streamline the understanding of subtle distinctions. This research is the result of a literature review with articles and electronic media and of conducting museum visits. 199

Aydınlatma elemanları, uzun yüzyıllardan bu yana insanoğlu için son derece önemli araçlardır. Gerek karanlıkta kalmamak gerekse de görsellik niteliğini arttırmak adına insanlar, uzun yüzyıllar boyunca birçok farklı aydınlatma elemanları kullanmış ve kendileri için daha ferah yaşam alanlarının oluşturulması adına birer adım atmışlardır. Özellikle de ateşin kontrol altına alınabildiği süre zarfından itibaren insanoğlu, kendisi için bir ışık kaynağı yaratmaya çalışmıştır. Bu çabalar, zaman içerisinde, insanların aydınlanma elemanlarının gelişmesine ve aydınlatma kaynaklarının çeşitlenmesine yardımcı olmuştur. Aydınlatma elemanları mevcut süreçte çok sayıda olsa da bazı unsurlar, insanların beklentilerinin büyük bir çoğunluğunu geniş bir yelpazede karşılıyor olmaları nedeni ile üretim ve tüketim süreçlerinde çok daha fazla faydalanılmaktadır. Bunların başında seramik gelmektedir. Seramik malzeme, geçmiş yıllarda, aydınlatma elemanlarının üretimi konusunda yeterli derecede popüler olmamakla birlikte son yıllarda ciddi bir ilgi ile karşılaşmakta ve bu şekilde de işletmeler seramik menşeili aydınlatma elemanlarının üretimine odaklanmaktadırlar. Seramik, bu noktada, cam malzemeye göre daha geniş yelpazede şekillendirilebilen bir malzeme olması dolayısı ile hem görsel olarak hem de insan ihtiyaçları bakımından öncelikli tercihlerden biri haline gelmektedir. Bu araştırmada, aydınlatmada seramiğin süreç içerisindeki yeri ve insanların bu malzemeye odaklı bakış açılarının psikolojik yansımaları ele alınmaktadır. Çalışmanın amacı, aydınlatmada seramik kullanımının ortaya çıkarmış olduğu geniş ölçekli etkinin ve seramiğin aydınlatmada kullanım şeklinin nasıl farklı alanlar dahilinde ortaya çıktığını değerlendirmektir. Çalışmada, çoğunlukla literatürde, aydınlatma, ışık ve seramik üzerine odaklanan çalışmaların ön plana çıkarılması söz konusudur. Çalışmanın ilk iki bölümünde bir kavramsal değerlendirme, son bölümünde ise konu ile ilintili olan eserlerin incelenmesi söz konusudur. Buna istinaden de konu ile ilintili eserlerin nitelikleri ve seramik ile aydınlatma arasındaki ilişkideki konumları incelenmektedir.ANAHTAR KELİMELER: Aydınlatma, Işık, Mekân, Seramik ABSTRACTThe elements of lighting have been extremely important tools for human beings for many centuries. In order not to remain in the dark but to increase the quality of visuality, people have used many different elements for many centuries and have taken steps to create more spacious living spaces for themselves. Especially since the time when the fire could be controlled, mankind tried to create a light source for itself. Over time, these efforts have helped people develop enlightenment activities and diversify their sources of illumination. Even though the lighting elements are numerous in the current process, some of them are being used more in production and consumption processes because they meet the vast majority of people's expectations in a wide range. Ceramic is the most important one. Although ceramic material has not been sufficiently popular in the past years in the production of lighting elements, it has received considerable attention in recent years and in this way, businesses have focused on the production of lighting elements of ceramic origin. At this point, ceramics become one of the priority choices both visually and in terms of human needs, since it can be shaped in a wider range than glass elements. In this study, the place of ceramics in the process of illumination and the psychological reflections of people's perspectives focused on this element are discussed. The aim of this study is to evaluate how the large-scale effect of the use of ceramics in lighting and how the use of ceramics in lighting emerges in different areas. In the study, the studies focusing on lighting, light and ceramics are mostly emphasized in the literature. In the first two parts of the study, there is a conceptual evaluation. In the last part of the study, the related works are examined. Accordingly, the qualifications of the works related to the subject and their position in the relationship between ceramic and lighting are examined.KEY WORDS: Lighting, Light, Space, Ceramic 64

İnsanoğlu var olduğu günden bu yana, farklı biçimlerde fakat daimi bir üretme güdüsü ile hareket etmiştir. Yüzyıllardır süregelen bu üretme halinin etkisiyle, kümülatif olarak ilerleyen teknoloji kendine yön bularak, ürünlerin dijitalleşmesine neden olmuş ve insanların günlük iş yapma kalıplarını değişime uğratmıştır. İletişimin, alışverişin, müzik dinlemenin ve kitap okumanın sanala evrildiği bu dijital dünyada; sadece fonksiyonel değil, aynı zamanda deneyim odaklı olan bir tasarım yaklaşımı gelişmiştir. Pazarda farklılaşma ve yeni bir değer yaratma aracı olan deneyime yönelik bu yaklaşım, teknolojinin ve internetin hızına alışan kullanıcıların da bir arz yaratmasıyla ''kullanıcı deneyimi'' disiplininin oluşmasını sağlamıştır. Kullanıcıların yaşam alanlarına sığdırdıkları ürün sayısı arttıkça, devamlı değişime uğramanın kaçınılmaz olduğu ürün-insan etkileşiminin doğru kurgulanması daha önemli bir hale gelmiştir. Kullanıcı deneyimi, bu etkileşimin başından sonuna kadar araştırmalar yaparak, kullanıcı içgörülerini kullanır ve onların ihtiyaçlarına cevap verebilecek deneyimler yaratmaya devam eder. Bu yaratım, kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayan ürünleri kapsar, ürünü nasıl kullanacaklarını anlatan bir kılavuz olmadan kullanabilmesi ile devam eder ve kullanıcı tarafında memnuniyet ile sonuçlanır.Tez çalışmasında öncelikle konunun ne olduğunun anlaşılması için kullanıcı ve ürünün deneyim ile ilişkisi; kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi kavramlarının farkları üzerinden açıklanmış, konuyla ilgili tasarım literatüründe yer alan görüşlere yer verildikten sonra, kullanıcı deneyiminin ölçülmesi ile ilgili yöntem ve tekniklere değinilmiştir. Devamında, endüstriyel tasarımın gelişimi ve deneyim ile ilişkisi; endüstriyel tasarım kavramı, tasarımın geçmişten günümüze farklı biçimlerde gelişmesi ve bu gelişime bağlı kullanıcıların iş yapma biçimlerindeki değişimler, beyaz eşya sektörünü de içine alacak şekilde anlatılmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında gerçekleştirilen ve son bölümde yer alan vaka çalışmasında, tam dijital bir çamaşır makinesi üzerinden, fiziksel arayüz elemanlarının ortadan kalkarak tamamen dijitalleşmesi ve ürünlerin internete bağlanarak kullanıcıların uzaktan kontrol edilebilmesine izin vermesi sonucu değişen çamaşır yıkama deneyimi incelenmiş; deneyimsiz kullanıcı özelinde veriler elde edilmiştir.Dönel kontrol, düğme, tuş gibi fiziksel arayüz elemanlarının yerini alan dijital ekranlar, ürüne kullanıcı tarafında beğenilen ve beklenti yaratan bir minimalist görünüm getirse de, ürünü keşfetme adımında yeni sorunlara sebep olabilmektedir. Bu durum özellikle, insanların uzun zamandır kullandıkları ürünlerden elde ettiklerini yeni ve dijital versiyonuyla elde edemediklerinde kullanıcı deneyimini olumsuz yönde etkileyeceğini göstermektedir. Bunun nedeni ise, özellikle deneyimsiz kullanıcının ilk kullanım sonrası ürünü tekrar kullanmaya devam etmesi için gerekli olan rahatlık, heyecan gibi duyguların devamını sağlamanın önemli oluşudur.Anahtar kelimeler: Deneyim, kullanıcı deneyimi, dijitalleşme, internet, nesnelerin interneti, akıllı ürün, tüketici ürünleri, endüstriyel tasarım Since the beginning of mankind, humans have had a constant motive of production albeit in various ways. With this motive of production that has been going on for centuries, technology advancing cumulatively has led to the digitalization of products and has changed the way people do business. In this digital world where people communicate, shop, listen to music and read books in the virtual world; a design approach which is not only functional, but also experience-oriented has been developed. This experience oriented approach which is a means of differentiation and creating a new value in the market, combined with the demand created by users accustomed to the speed of technology and the Internet has led to the development of the `user experience` discipline.As the number of products that users have in their living space increases, correct design of product-human interactions in which continuous change is inevitable has become more important. The user experience, by conducting research from the beginning to the end of this interaction, uses user insights and continues to create experiences that can meet their needs. This process starts with products that meet the needs of users and continues by ensuring that the products are used without the need to consult a user manual, and ends when user satisfaction is achieved.In this paper, first in order to ensure that the subject matter is understood, the relationship of the user and the product with the experience was explained using the difference between the availability and user experience concepts. After providing examples from the relevant design literature, the methods and techniques related to measuring the user experience were described. Then, the evolution of industrial design and its relation with experience; the concept of industrial design, historical evolution of design on different paths and the changes in the ways users do business throughout different stages of this evolution were discussed by with a special mention to the white goods sector.The case study conducted using all this information, which is included in the last section, examined the changing laundry washing experience on a full digital washing machine, in which all physical interface elements were removed as a result of complete digitalization and users can control their machines remotely using the Internet. And data of first time users was collected.Although digital displays, which replace physical interface elements such as rotary controls, buttons, keys give a minimalist look to the product which is enjoyed by the users and results in expectations can also cause new problems in the process of discovering the product. In particular, it shows that the user experience will be poor when people cannot have the same experience with the new and digital version of the products they have been using for a long time. The reason for this is that it is important to maintain the emotions such as comfort and excitement, which are especially necessary for the inexperienced user to continue to use the product after the first use.Keywords: Experience, user experience, digitization, internet, internet of things, smart product, consumer goods, industrial design 199

İnternet teknolojisinin gelişmesi ve mobil cihazların hayatımıza dahil olmasıyla sosyal medya uygulamaları da yoğun biçimde kullanılır hale gelmiştir. Genç yetişkinler için tasarlanan bu uygulamalar, günümüzde daha yaşlı kullanıcıların da aktif olduğu mecralara dönüşmektedir. Özellikle Facebook uygulaması, geç yetişkinlerin mobil cihazlar aracılığıyla en çok kullandığı sosyal medya uygulamasıdır ve yeni bir sosyal hayat sahibi olmalarını sağlamaktadır. Araştırmada Türkiye'de yaşayan ve Facebook mobil uygulaması kullanan geç yetişkinlerin kullanım deneyimleri ve yaşadıkları problemlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bununla beraber kullanıcı deneyimi bağlamında karşılaşılan problemlere arayüz tasarımı müdahaleleri ile çözüm getirilip getirilemeyeceği de araştırılmıştır. Tez çalışmasının amaçları doğrultusunda önce literatür araştırması yapılmış, tez konusunun ana noktaları olan sosyal medya, geç yetişkinler, kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi kavramları tasarım araştırmaları perspektifinden incelenmiştir. Devamında online anket, odak grup çalışması, yüz yüze görüşmelerden oluşan kullanıcı deneyimi çalışmaları yapılmıştır. Yapılan çalışmalardan elde edilen bulgular analiz edilmiş ve çıkan sonuçlar sonuçlar, teknoloji ile etkileşimde yaşlılığın getirdiği zorluklara dair literatür göz önünde bulundurularak bilişsel, motivasyonel ve fiziksel bağlam olarak kategorize edilmiştir. Sonuç olarak; bu çalışma doğrultusunda geç yetişkinlerin Facebook kullanımının özellikle yakınları ile iletişim kurmak ve ilgi alanlarına dair bilgi edinmek konusunda büyük katkı sağladığı; ancak bazı konularda da ciddi problemler yaşadıkları görülmektedir. Yaşlanmanın getirdiği bilişsel performanstaki azalma, geç yetişkin kullanıcıların Facebook kullanımında karşısına çıkan karmaşık görevleri yerine getirmede zorluk yaşamaktadır. Yeterli becerinin sağlanamaması, içeriklere karşı güvensizlik, negatif içeriklere karşı korunmasız hissetme kullanıcıların motivasyonel bağlamda problemlerindendir. Yaşlanmanın getirdiği eklem kısıtları, el/göz koordinasyonundaki sıkıntılar, görme ve işitme kısıtları nedeniyle oluşan fiziksel zorluklar, problemin en az yaşandığı alandır. Bu problem alanları göz önünde bulundurularak ara yüz tasarımında düzenlemeler yapmak mümkündür. With the development of internet technology and the inclusion of mobile devices in our lives, social media applications have become widely used. These applications, which are designed for young adults, are transformed into channels where older users are now active. Those who are isolated from society due to their age can communicate with their friends and family through social networks, acquire hobbies and resolve their problems. In addition, online experiences reinforce self-efficacy perceptions. Especially, Facebook is the social media application that the late adults use the most through mobile devices. This medium, which enables them to have a new social life, comes with them many problems. In this research, we aim to investigate the user experience and daily problems of late adults. However, another objective is to investigate whether problems can be solved by interface design interventions in the context of user experience. For these reason, literature research and user experience studies were conducted for the thesis.In the literature research, social media, late adults, usability and user experience concepts, which are the main points of the thesis subject, were examined from the perspective of design research. The development of the Internet and social media, information about Facebook as a social media application and services offered to users were researched. In addition, statistics on the use of the internet and Facebook applications are dealt with in Turkey and the world scale. Aging and conducted research on the technology concepts and late adulthood age groups have been identified, including the scale of Turkey. Cognitive boundaries, lack of motivation and physical difficulties experienced during the interaction of elderly people with technology are examined in detail. The concept of usability was investigated in terms of both the methods needed for measurement and the mobile applications. Observation, survey, focus group, face to face interview, thinking aloud protocol methods have been examined. PACMAD, a usability model prepared on mobile applications, is also included. A literature review has been conducted on the user experience which is considered to include usability. The literature on the user experience design process is examined. In the light of the literature review, user experience studies including online survey, focus group work and face to face interviews were conducted. The survey was carried out with people who witnessed or assisted the use of Facebook by late adults, because it was stated as an effective and preferred method to help the upper age groups to be included in social media applications. 194 people participated in the survey. The participants were prepared in a way to respond to the relevant late adults by considering their experiences. 24 questions were asked to the participants. Of these, 23 were multiple-choice, one question was open-ended and asked to describe an experience with the relevant late adult.Based on the data obtained from the survey results, a focus group study was conducted in order to obtain detailed information about the experiences of late adults using the Facebook application. The focus group study was conducted with a group of nine people. People of different age, education and demographic characteristics using the Facebook mobile application were preferred. In the focus group study, participants discussed the process of getting acquainted with Facebook and their membership process, the services they used, the effects of Facebook usage on their lives and the experiences they experienced during their use. In the use of Facebook application, it is aimed to analyze the problems encountered in participatory survey and focus group study by face to face interview. Specific information about the situations experienced by late adults, possible problems, and the processes they experienced have emerged. The question headings of face-to-face interviews with 15 people. Interviews were conducted in a semi-structured way to obtain more detailed results. The question headings are in parallel with the focus group. Other questions were asked according to the answers during the speech. In order to make the participants feel comfortable, the interviews lasted between 15-25 minutes. Participants showed their problems from time to time on their mobile phones. During the interviews, the topics discussed in the light of the data of the focus group work such as problems in accessing the contents, feeling about the security of the information, difficulties in using the interface, adding/removing friends, disturbances about sharing and privacy issues were examined.Audio recordings, moderator notes and survey data were used to analyze the studies. Voice recordings were deciphered and comments and shared experiences were categorized and classified. The findings of the user experience studies were analyzed. The results were evaluated in two different ways. These were categorized as cognitive, motivational and physical context by considering the literature on the difficulties of aging in interaction with technology. In addition, the findings were examined by considering seven characteristics of the PACMAD model in the literature. Finally, the relationship between the research and the user experience design process is also included.As a result, the study showed that the use of Facebook by late adults made great contributions to communicate with relatives and to get information about their interests; however, they also experience serious problems in some participants. The decrease in cognitive performance of aging is having difficulty in performing complex tasks that late adult users face in Facebook use. Apart from the lack of adequate skills, there is insecurity against the content in the application, unprotected feeling against negative content and motivation of the users. Aging constraints caused by aging, difficulties in hand / eye coordination, physical difficulties due to visual and hearing constraints are the least experienced problem. This is a problem with the small icon and font characters in the interface. It is possible to make arrangements in the interface design by considering these three contexts. The tasks found within the application can be transformed into simpler tasks. For this, flow designs can be made shorter. Especially the privacy settings section can become leaner. Information notes can be added to the screens for each problem. Secondary confirmation screens can be added for possible errors to reach a wide audience. Information is facilitated with informations and and helpful content. Also the user's sense of trust can be increased. Icon and font heights can be designed considering the physical abilities of late adults. These suggestions are considered as a version for late adults only, considering that Facebook has members from many different age groups. The visualizations of the recommendations mentioned in this study are also included.Future studies may focus on one of the contexts included in this study in detail. Also the entire user experience design process is workable. Prototypes prepared with detailed user experience analysis and tests can be tested, developed and turned into a product. This study can also help with other practices used by late adults. 135

Sohbet tabanlı kullanıcı ara yüzleri bugün hayatımızın bir parçası haline geldi. Birçok şirket kendi kişisel asistanını yaratmaya başladı. Bunların başında da metin tabanlı kişisel asistan olarak da adlandırabileceğimiz sohbet botları gelmektedir. Bu alandaki yatırımların yükselişinin nedenlerinin başında müşterilere 7/24 hizmet sağlamak, canlı müşteri temsilcilerine kıyasla düşük maliyet elde etmek ve müşterilerinin kişisel verilerine kolay erişim gibi avantajlar gelmektedir. Dahası, sohbet botları kullanıcıların aradıkları yanıtlara hızlı erişim sağladıkları, ek uygulama ihtiyacını ortadan kaldırdıkları ve konuşmalarını saklama imkanı sundukları için kullanıcılar tarafından da çekici bir araç haline gelmişlerdir. Karşılıklı yarar sağlayan bu aracın günlük hayatımızda yer bulmaması elde değildir. Bu nedenle, sohbet botlarının kullanımının yükselişi karşısında tasarımcıların görevi, kullanıcılara daha iyi bir deneyim sunmak olmalıdır.Kullanıcı ara yüzleri iki alt başlık altında incelenebilir. Bunlar, metin tabanlı ve ses tabanlı kullanıcı ara yüzleridir. Ses tabanlı kullanıcı ara yüzleri genellikle sanal kişisel asistan olarak da adlandırılıp sohbet botlarına göre daha akıllı bir bot oldukları algısı yaratılmaktadır. Ancak botların yetkinlikleri kullandıkları araçtan ayrı olarak kullandıkları alt yapıya göre ayrışmaktadır. Bun nedenle, bu tezde, sanal asistanlar hem metin hem de ses tabanlı ara yüzleri adlandırmak için kullanılmıştır. Sohbet botları ise metin tabanlı kişisel asistanlar anlamında kullanılmaktadır. Metin tabanlı bu kişisel asistanlar ile kullanıcılar arasında daha iyi ilişkiler kurmanın kritik noktalarından biri ise nitelikli sohbet botları tasarlamak olarak düşünülebilir. Bu nedenle, tasarımcıların ve tasarım araştırmacılarının bu konuda kendilerine sorması gereken sorular şu şekilde sıralanabilir: Tasarımcı olarak sohbet oluştururken nelere dikkat edilmeli? Kullanıcılar ile nasıl bir ilişki kurulması gerekir? Sohbet botlarında kişiliklerin tasarlanması potensiyeli olan bir alandır. Birçok kullanıcı günlük hayatında karşılaştığı bu sohbet botlarına istemsizce dahi olsa bir kişilik atfetmektedirler. Çeşitli araştırmalar, sohbete dayalı kullanıcı ara yüzlerinde kişiliğin kullanıcılarda güven duygusu oluşturmada kritik bir nokta olduğunu vurgulamaktadır. Sohbete dayalı kullanıcı ara yüzlerinde kişilik kullanımı ile güvene dayalı bir ilişki kurmanın mümkün olabileceği iddia edilmekte olup kullanıcı ile ürün arasındaki iletişimi güçlendirdiği savunulmaktadır. Ayrıca, oluşturulan bu güven sayesinde kullanıcı ve ürün arasındaki bağın kurulmasına katkıda bulunabilineceği de söylenebilir. Aynı zamanda bu bağ, ürün ve markanın kullanıcı ile olan duygusal etkileşimini de arttırabilir.Bu tezde, sohbet botlarında kişiliğin araştırılmasının bir başka nedeni ise kullanıcı ile ürün arasındaki duygusal bağı güçlendirerek kullanıcı ile olan etkileşimi arttırmanın yollarını aramaktır. Günümüzde teknolojisi ile birlikte ürünler üzerindeki algı ve beklenti de değişmiştir. Bugün, ürünlerde sadece teknik açıdan fonsiyonellik değil aynı zamanda kullanıcıların duygularına da hitap eden ürün tasarımları söz konusu olmuştur ve bunlar da artık ürünlerin bir fonksiyonu olarak adlandırılmaktadır. Sohbete dayalı kullanıcı ara yüzlerine kişiliğin kazandırılması, ürün ile kullanıcı arasındaki duygusal bağın yaratılmasında bir yöntem olarak kullanılabilir. Bu nedenle, bu konuyla ilgili araştırmaların sohbete dayalı kullanıcı ara yüzlerinin tasarımına önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.Bu tez araştırması, tasarımcılara yol göstermek amacıyla kullanıcı ile duygusal bir bağ kurmanın yollarını metin tabanlı kullanıcı ara yüzlerinde kişilik yaratımı ile araştırmayı hedeflemektedir. Bu amaçla, metin tabanlı kişisel asistanlar olarak da tarif edilen sohbet botları üzerinden bir çalışma yapılmıştır. Çalışmanın amacı, sohbet botlarına atfedilen kişiliklerin kullanıcılar tarafından nasıl anlaşıldığı, sohbet botlarının kapasitesinin algılanmasında kişiliklerinin etkili olup olmadığını ve kullanıcıların kişiliğinin bu algıları etkileyip etkilemeyeceğini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda oluşturulan hipotezler ve hipotezlere ait araştırma soruları şu şekilde sıralanabilir;Hipotez 1: Katılımcılar sohbet botlarının kişiliklerini tanıyabilecektir.Katılımcılar dışa dönük sohbet botunu dışa dönük, içe dönük chatbot'a içe dönük olarak mı düşünüyorlar?Dışa dönük ve içe dönük sohbet botları için tasarım kriterleri nelerdir?Hipotez 2: Sohbet botlarının kişilikleri, botların yetkinliğinin algılanmasında etkili olmayacaktır.Sohbetler arasında kabiliyet ve etkileşimin yararı boyutlarında önemli bir fark var mı?Hipotez 3: Katılımcıların kişilikleri, farklı kişilikleri olan sohbet botlarının nasıl algıladıklarını etkileyecektir.Katılımcıların kişilikleri, chatbot kişiliğinin algılanmasını etkiler mi?Katılımcıların kişilikleri; sohbet botlarının eğlence, kabiliyet, etkileşimin yararı ve sevme boyutlarını etkiliyor mu?Araştırma kapsamında farklı kişilikleri olan iki sohbet botu tasarlandı. Bu kişilikler için biri dışa dönük, biri içe dönük olmak üzere zıt kutuptaki iki kişilik faktörleri tercih edildi. Bu kişilikleri tasarlamak için 7 önemli unsur belirlendi. Bunlar; sohbet botunun konuşma şekli, avatarı, ifadeleri, emoji kullanımı, buton kullanımı, cevapların miktarı ile sıklığı ve konuşma isteği olarak listelenebilir. Bu öğelere göre sohbet botları tasarlandı ve senaryolar oluşturuldu. İki sohbet botu da aynı görevleri kendilerine atfedilen kişilikleriyle gerçekleştirdiler. Böylece, aynı görevi kendi kişiliğine göre gerçekleştiren bu sohbet botlarının kullanıcılar tarafından da atfedildiği gibi dışa dönük veya içe dönük olarak algılanıp algılanılmadığı, kapasitesilerinin nasıl algılandığı ve kullanıcıların kişiliklerine göre sohbet botu hakkındaki algılarının değişip değişmediği eğlence, kabiliyet, etkileşimin yararı ve sevme boyutları ile ölçümlendi. Araştırmanın sonuçları katılımcıların içe dönük sohbet botunu dışa dönük, dışa dönük sohbet botunu ise daha dışa dönük olarak algıladıklarını göstermektedir. Başka bir deyiş ile, içe dönük olarak tasarlanan sohbet botu dışa dönük olarak tasarlanana göre daha içe dönük algılanmıştır. Bu durumda 1. Hipotez doğrulanmıştır. Açık uçlu sorularda kullanılan kelimeler analiz edildiğinde ise ayırt edici özellerinden emoji kullanımı ile cevapların miktarı ile sıklığı ön plana çıkmaktadır. Tasarımcılar dışa dönük bir sohbet botu tasarlarken emoji kullanımı ve cevap miktarı ile sıklığı parametrelerini göz önünde bulundurmalılardır. Bunun yanı sıra, konuşma şekli parametresi de sohbet botlarının tasarlanmasında önemli bir kriterdir. Tasarlanacak olan kişiliğe özgün olarak botun konuşma şekli oluşturulmalıdır. Ayrıca, konuşma isteği parametresi dışa dönüklülük özelinde oluşturulmuş bir parametre olup tasarımcıların tasarlayacakları sohbet botunun kişiliği özelinde yeni parametreler oluşturmaya da açık olmaları gerekmektedir.Bunun yanı sıra, farklı kişilikteki sohbet botlarının yetkinlikleri kişiliklerinden bağımsız olarak değerlendirilmiş ve aynı derecede yetkin görülmüşlerdir. Bu da 2. Hipotezi doğrulamaktadır. Bu sebeple, sohbet botlarının tasarlanmış kişiliklerinin yetkinliklerini etkilemediğini göz önüne alarak kullanıcılar oluşturacakları sohbet botlarında dışa ve içe dönük karakter özelliklerini kullanabilirler. Katılımcıların kişiliklerinin bu sonuçlarda bir etkisi olup olmadığına bakıldığında bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Bir başka deyişle, sohbet botları benzer veya zıt kişilikteki katılımcılar tarafından farklı algılanmamıştır. Örneğin, içe dönük bir katılımcı dışa dönük sohbet botunu dışa dönük katılımcılara göre daha dışa dönük algılamamıştır. Aynı şekilde, katılımcı kişiliklerinin eğlence, kabiliyet, etkileşimin yararı ve sevme boyutları üzerinde de bir etkisi olmadığı sonucu elde edilmiştir. Bir başka deyişle, katılımcılar iki farklı kişilikteki sohbet botunu aynı derecede eğlenceli, kabiliyetli bulmuş, kullanıcı ile olan etkileşimlerini aynı derecede yararlı değerlendirmiş ve ikisini de aynı derecede sevmiştir. Bu durumda, 3. Hipotez reddedilmiştir. Bunun nedeni olarak sohbet botlarının yeni gelişen bir teknoloji olması ve katılımcıların %70.1'inin günlük hayatında bu sohbet botların yer etmemiş olmaması söylenebilir. Birçok kullanıcının günümüzde sohbet botlarından beklentisi, istedikleri işlemi başarıyla yerine getirebilmesi olduğundan kişilik özellikleri şu an için kullanıcılar tarafından bir tercih olarak görülmemektedir denilebilir.Bu çalışmanın kısıtı olarak katılımcılar ile çevrimiçi bir anket çalışmasının yürütülmesi görülebilir. Ne kadar çevrimiçi araştırma sınırlı bir süre içinde daha fazla katılımcıya ulaşılmasına yardımcı olsa da, katılımcıların tasarlanan sohbet botlarını ile bizzat etkileşime girerek deneyimlemeleri ve derinlemesine görüşmelerle verilerin toplaması araştırmanın sonuçları için daha faydalı olabilir. Bu nedenle, gelecekte bu tür bir çalışma yürütülebilir. Buna ek olarak, farklı zıt kişilikteki sohbet botları araştırılabilir. Bu çalışmada dışa dönük ve içe dönük kişilik özellikleri incelenmiştir; ancak, aynı metodoloji farklı zıt kişiliklerdeki sohbet botları için uygulanabilir. Örneğin, dominant-çekinik, resmi-gayri resmi, neşeli-melankolik kişilikteki sohbet botlarının araştırılması alana katkı sağlayacaktır. Ayrıca, sohbetler yeni gelişen bir teknoloji olarak kabul edildiğinden, insanların yaşamlarında henüz hayati bir yer bulamadılar. Bu nedenle, aynı çalışma gelecekte bir zamanda gerçekleştirildiğinde farklı sonuçlar elde edilebilir. Bunu gelecekte tekrar denemek ve bugünle karşılaştırmak değerli çıktı olacaktır. Özet olarak, tezin amacı, kullanıcı ile duygusal bir bağ oluşturmak amacıyla metin tabanlı kullanıcı ara yüzlerinde, bir başka deyişle sohbet botlarında, kişiliğin önemini incelemek ve tasarımcıların bu konuda nasıl bir yol izlemesi gerektiğine yardımcı olmaktır. Sohbet botlarında kişiliklerin araştırılması tasarımcılara ve araştırmacılara yol gösterici olacaktır. Bu nedenle, potansiyeli olan bu konu hakkında daha fazla çalışmaya yer verilmesi gerekmektedir. Conversational user interfaces have become a part of our lives today. Chatbot is one of the conversational user interfaces that many companies have been using them as their own virtual personal assistant. One of the reasons for this is to provide customers with 24/7 service, low cost compared to customer agents and easy access to customers's personal data history. Furthermore, chatbots have become an attractive tool for users because they provide support to users with quick access to the answers they are looking for, eliminating the need for additional applications, and allowing them to save their conversations. In other words, it is benefitical for both users and companies. Therefore, in the face of the rise of chatbots, designers' mission should be to represent users a better experience.One of the critical points of establishing better experiences and relationships between chatbots and users is to design qualified interactions in chatbots. For this reason, the questions that designers and design researchers should ask themselves are as follows: What should be considered when creating a chatbot as a designer? How should a relationship be established with users? What is the importance of personality in these products that behave lifelike? This research aims to answer these questions and to investigate the personality creation in text-based user interfaces to improve user experience in products that behave like living things. For this purpose, an online study has been conducted on chatbots, which are also described as text-based personal assistants. The aim of the study is to investigate whether users will be able to recognize designed chatbot personalities, whether personalities of chatbots will affect perception of chatbots' capability, and whether personalities of the users will affect their perception. For this reason, two chatbots with different personalities were designed. Two opposite personalites have been used in the study as extroverted and introverted. Seven important parameters were identified to design these personalities. These can be listed as the tone of voice, avatar, expressions, use of emojis, use of buttons, the amount and frequency of the answers, and willing to have a conversation. Based on these items, chatbots were designed and scenarios were created. The two chatbots performed the same tasks according to their personalities. Participants who saw conversation of chatbot in a video responded to a survey and perception of these chatbots were measured as whether they were perceived as extroverted or introverted as they were attributed by the users, how their capabilities were perceived, whether users' personalities affect their perception on fun, competence, usefulness of interaction, and liking dimensions. In summary, the aim of the thesis is to examine the importance of personality in text-based user interfaces and guide designers to create better chatbot experience for users. 105

Endüstriyel tasarım alanındaki gelişmeler, teknoloji ile birlikte yeni yaklaşımların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Kullanıcı odaklı tasarım yaklaşımı da bunlardan biridir. Endüstriyel ürün tasarımında ürün odaklı çalışmalar yerini kullanıcılara bırakmış ve ürünün kullanılabilirliği başrole taşınmıştır. Bu çalışmanın amacı, önemi gün geçtikçe artan kullanıcı odaklı tasarım yaklaşımının ürün tasarımındaki yerinin araştırılarak küçük ev aletleri sektöründe uygulanmasıdır. Bu tez kapsamında özellikle küçük ev aletleri sektöründe kullanıcı odaklı yaklaşımın gerekliliğinin ortaya konması hedeflenmektedir. Bu amaçla kullanıcı odaklı tasarım, kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi kavramları hakkında araştırma yapılmış, bu kavramların küçük ev aletleri sektöründeki uygulamaları incelenerek blender seti üzerinden örnek bir çalışma yapılmıştır. Örnek çalışmada kullanılabilirlik testlerinden, gözlem ve gözlem sonrası anketlerden yararlanılmıştır. 21 katılımcı ile gerçekleştirilen gözlemlerde ürünün kullanım alanında kullanıcılara verilen 4 görev gözlenmiştir. Kullanım sonrasında katılımcılara anket verilerek deneyimleri hakkında detaylı bilgiler elde edilmiştir. Bu bilgilerin analizi sonucunda ürünün daha kullanılabilir olması için gerekli olan tasarım önerileri hazırlanmıştır. Sonuç olarak; kullanılabilirlik, kullanıcı deneyimi ve kullanıcı odaklı tasarım kavramlarının iç içe geçmiş bir yapısı olduğuna varılmıştır. Bir ürünün başarılı olabilmesi için kullanılabilir olması gerekmektedir. Bu da kullanıcı odaklı bir tasarımın gerekliliğini ortaya koymaktadır. Kullanıcı odaklı bir tasarım yapabilmek için ise kullanıcı deneyimlerinden faydalanılması gerektiği araştırma sonuçlarından elde edilmiştir. İşlev ve kullanıcı kitlesi çeşitliliğinin çok olması sebebiyle küçük ev aletleri sektöründe kullanıcı odaklı yaklaşımın benimsenmesi sektörün pazardaki konumunu üst seviyelere taşıyacaktır. Advances in industrial design have led to new approaches with technology. The user-centered design approach is one of them. Product-oriented works in industrial design have been replaced by users' experiences and the usability of the product has become the leading role. The aim of this study is to investigate the importance of user-centered design approach in product design in small household appliances sector. In this thesis, it is aimed to reveal the necessity of user centered approach especially in small household appliances sector. For this purpose, research has been done about user centered design, usability and user experience concepts and applications of these concepts in small home appliances sector have been examined and a sample study has been done through blender set. Usability tests, observation and post-observation questionnaires were used in the case study. In the observations carried out with 21 participants, 4 tasks assigned to the users were observed in the usage area of the product. After the usage, a questionnaire was given to the participants and detailed information about their experiences was obtained. As a result of the analysis of this information, the design suggestions required to make the product more usable were prepared. It is concluded that usability, user experience and user oriented design concepts are intertwined. A product must be usable to be successful. This reveals the necessity of user-centered design. In order to make a user-centered design, it is obtained from the research results that user experiences should be utilized. Due to the wide variety of functions and users, adopting a user-centered approach in the small household appliances sector will increase the position of the sector in the market. 107

Otomotiv sektörü içinde teknoloji yoğun üretim olan bir sektördür. Otomobil sektörü içinde kullanılan teknolojiler değer yaratmaktadır. Teknolojik buluş ve ilerlemeler bir yandan otomobil üretim hattını ilerletmektedir. Üretim hattında işbirlikçi robotlar, insan çalışanlara yardımcı olarak çoktandır çalışmaktadır. Her endüstri devrimi döneminde otomobil endüstrisine yeni teknolojiler katılmıştır. Endüstri 4.0 ile de katılacaktır. Bu günden Endüstri 4.0 ile ilgili gelişmeler başlamış bulunmaktadır. Endüstri 4.0 ile otomobil endüstrisinde çok daha başka -hayallerin ötesinde- yeniliklerle tanışılması beklenmektedir. Örneğin üretimde kullanılacak akıllı makinelerin birbiriyle otonom (özerk) olarak etkileştiği -bu günün olanağının ötesinde- bir üretim sisteminin geleceğin fabrikası olarak nitelenen 'akıllı fabrikalar' la birlikte yakın gelecekte görülmesi beklenmektedir. Akıllı fabrikalarda akıllı makineler ile akıllı otomobil üretimi olacaktır. Anahtar Kelimeler: Otomotiv sektörü, Teknoloji, İşbirlikçi robotlar, Endüstri 4.0, Akıllı makineler, Akıllı fabrikalar, Akıllı otomobil üretimi. Automotive industry is a sector in which technology-intensive production is made. Several technologies which used in automobile industry create value. Technological inventions and progressions on one hand improve automobile making line. On production line the collaborative robots work as assistant to human workers for a long time. In every industrial revolution period new technologies added to automobile industry. By Industry 4.0 will be added too. From this day forth the developments around Industry 4.0 started. Along with the Industry 4.0 it's expected within the automobile industry that people will meet innovations which being far further than now – beyond imagination. For instance it's expected in a near future that in the production smart machines will be used, which can interact with each other autonomously -beyond the possibility today's- such a new production system waiting in smart factories called as the factory of future. In smart factories the smart automobiles will be produced by smart machines.Keywords: Automotive industry, Technology, Collaborative robots, Industry 4.0, Smart machines, Smart factories, Smart automobile production. 90

Araçlarda insan eliyle veya otomatik olarak açılıp kapatılan, araç ömrü boyunca kilitlenme, dayanım, sızdırmazlık vb. fonksiyonları yerine getirmesi beklenen bagaj kapılarının gövdeye montajında görev yapan menteşe mekanizmaları, otomotiv sektöründe çok farklı biçimde tasarlanabilmekte ve imal edilebilmektedir. Bu çalışmada, hâlihazırda kullanılan otobüs bagaj kapısı mekanizmalarının olumsuzluklarını gidermek amacıyla mevcut kapı menteşesi mekanizmasına alternatif yeni bir tasarım önerilmiştir. Önerilen mekanizmanın konum, hız ve ivme analizleri analitik ve bilgisayar destekli olarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, menteşe mekanizmasının prototip üretimi yapılmış, MAN Türkiye A.Ş. bünyesinde üretilen `Neoplan Skyliner` model otobüsler üzerinde prototip menteşe olarak uygulanmıştır. Diğer taraftan, bagaj kapısına gelen olağan ve olağan dışı yükler altında açma-kapama kolaylığı, hafifletme çalışmalarına karşılık mekanizmanın dayanımı gibi kriterler ışığında elde edilen bulgulardan hareketle, mekanizmanın farklı uygulamalar için kullanılabilirliği tartışılmıştır. Hinge mechanisms of vehicles can be designed and manufactured in various ways in the automotive industry. The hinge mechanisms work in assembling of tailgates, which are operated manually or automatically and expected to fulfil the functions such as lockability during vehicle service life, strength, impermeability etc., to vehicle bodies. In this study, a new alternative design of tailgate hinge mechanism was proposed in order to remove the shortcomings of the mechanisms used at the current bus tailgates. Positioning, velocity and acceleration analyses of the proposed mechanism were conducted as analytically and computer aided. In addition, the prototype productions of new hinge mechanism were applied to Neoplan Skyliner model buses which were produced at MAN Turkey. Moreover, the applicability of the new hinge mechanism into different applications were discussed in terms of the criteria such as easiness of opening and closing of the tailgate under ordinary and extraordinary loads, strength of mechanism in response to weight reduction efforts by the findings obtained. 80

Yeni nesil zanaat olarak düşünülen IKEA-hack konusu bu araştırmada birçok yönüyle kapsamlı olarak ele alınmaktadır. Literatür bölümünde de konuyla ilişkili parametrelere yer verilmektedir. Bu bağlamda, üretim yöntemleri başlığında öncelikli olarak ele alınan konunun çıkış noktası olarak düşünülen sanayi devrimleri anlatılmaktadır. Aynı konu içerisinde ortaya çıkardığı sonuçlar ve beraberinde iş bölümü ile gelen yabancılaşma olgusu hakkında bilgilendirme sağlanmakta, bu bilgiler doğrultusunda IKEA-hack'in ortaya çıkışı hakkında bir ilişki kurulmaktadır. Devamında yabancılaşma karşıtlığı olarak üretimin el değiştirmesi kapsamında firmalar aracılığı ile gerçekleştirilen tüketen üretici (prosumer) eylemleri ve kişilerin kendilerinin gerçekleştirdiği tüketen-üretici eylemleri anlatılmaktadır. Firmalar aracılığıyla gerçekleştirilen tüketen-üretici eylemleri kişiselleştirme (personalization) ve uyarlama (customization) kapsamında incelenmektedir. Kişilerin kendilerinin gerçekleştirdiği tüketen-üretici eylemler ise Kendin-Yap (DIY/ Do-It Yourself) ve hack başlıkları altında yer almaktadır. Literatürde bu konularla ilgili yapılan incelemeler yeni nesil zanaat olarak ortaya konan IKEA-hack'in zanaat toplulukları içerisindeki yerinin tayin edilmesinde ve bu eylemlerin yapısını, temel felsefesini ortaya koymada fayda sağlamaktadır. Literatür incelemesi kapsamında; IKEA-hack başlığında ise öncelikle IKEA firması ve iş stratejileri hakkında bilgiler verilmektedir. Devamında IKEA-hack konusu ve bu eylemleri gerçekleştiren IKEA-hacker'lar birçok yönüyle ele alınmaktadır. Beraberinde 'IKEA neden hack'leniyor?' sorusuna firmaya ait ürün, katalog, mağaza incelemesi ve firmanın satış sırasındaki ve sonrasındaki faaliyetler araştırılarak yanıt bulunmaya çalışılmaktadır. IKEA-hack ve demokratikleşme ile IKEA-hack'in tüketen- üreticiler arasındaki yeri ise bu başlık altında diğer inceleme konuları olmuştur. Çalışma bölümünde ise ikeahackers.net web sitesinde yer alan IKEA-hack çalışmaları incelenmekte, bu çalışmaların özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Sınıflandırmada ürünlerin hack yapılmadan önceki ve hack yapıldıktan sonraki kullanım amaçları, hangi hack kategorisine dahil dolduğu, çalışmalarda ne kadar IKEA ürünü kullanıldığı, kullanılan araç gereçler ve çalışmanın hangi mekânlar için yapıldığı bilgileri yer almaktadır. Hack kategorileri öncelikle görsel ve fonksiyonel değişimler olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu değişimler görsel değişimler yalnızca renk değişimi olanlar (A) , malzeme değişimi olanlar (B), renk ve malzeme değişimi olanlar (C) ve fonksiyonel değişimler ürün üzerinde herhangi bir değişim yapılmadan doğrudan IKEA firmasının sunduğu kullanım senaryosu dışında kullanılanlar (D), işlevi arttırılan çalışmalar (E), farklı fonksiyonlar eklenilenler (F), üzerinde bir takım değişiklikler yapılarak firmanın tanımladığı kullanımı değiştirenler (G) ve birbirinden bağımsız parçalar bir araya getirilerek yeni ürün oluşturanlar (H) olmak üzere 8 kategoride ele alınmakta, örnekler ile birlikte ayrıntılı açıklamalarıma yer verilmektedir. Sitede 2006-2018 yılları arasındaki 6313 çalışma içerisinden örneklemde yer alan 378 çalışma incelenmiştir. Kaydedilen bilgiler doğrultusunda bu çalışmalar ile ilgili kapsamlı değerlendirmeler yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: IKEA, IKEA Hack, Kişiselleştime, Uyarlama, Yabancılaşma The subject `IKEA-hack`, which is considered a new generation craft, is discussed here form different aspects. In literature section, the parameters related with this subject are provided. Within this context, in `production methods` section, the industrial revolution that is believed to be the origin of this subject being discussed is explained. In the same section, the information about the results of this process and the `alienation` phenomenon coming together with `division of labor` is presented, and a relationship with the emergence of `IKEA-hack` phenomenon is established in this parallel. Then, within the scope of anti-alienation, the prosumer activities performed via companies and the prosumer activities performed by the persons are explained. The prosumer activities performed via companies are discussed within the scope of personalization and customization. The prosumer activities performed by the users are, however, discussed under the topics `DIY/ Do It Yourself` and `hack`. These investigations contribute to positioning the IKEA-hack within the craft societies and explaining the structure and main philosophy of these activities. In `IKEA-hack` section that is the final part of literature review, the information about IKEA Company and its business strategies are provided. Then, the subject `IKEA-hack` and the `IKEA-hackers` performing this activity are discussed from various aspects. Furthermore, to be able to answer 'Why IKEA is hacked?'; features of firms's productions, catalogs and IKEA store is examined. Other than this, under the 'IKEA-hack' title, relationship between democratization and the place of 'IKEA-hack' in prosumers topics are researched. In study section, the IKEA-hack works presented ikeahackers.net website are discussed and classified by the characteristics of those works. In the classification, the information about the intended use of products before and after the hack, to which hack category they belong to, how many IKEA products have been used in process, the instruments used in procedure, and which spaces the product has been prepared. The hack categories were divided into two main categories as visual and functional modifications. These modifications are discussed under 8 sub-categories as only-color modification (A), material change (B), color and material change (C) for visual modifications and the products used without any modification but for a purpose other than specified by IKEA (D), improved functionality (E), those with added functionalities (F), modifications on the indented use specified by the company by making some modifications on the product (G), and creating a new product by combining independent parts (H) for functionality modifications. The samples are provided together with detailed explanations. Among 6313 works presented in the website between 2006 and 2018, 378 works involved in the sample were examined; the analyses were separately performed for every year and the changes were compared between the years.Keywords: IKEA, IKEA Hack, Personalization, Customization, Alienation 215

Dijital Dönüşüm son dönemde gerek global gerek yerel düzeyde sıkça gündemde yer alan bir konu olmakla birlikte ürünlerin, servis ve hizmetlerin dijitalleşerek verimliliğini arttırıp ekonomik açıdan büyük katma değer sağlamaktadır. Bununla birlikte dijital teknolojinin temas ettiği alanlarda deneyimler de değişmekte ve tüm kullanıcı gruplarını etkilemektedir.Dijital teknoloji hızla gelişmekteyken bir yandan dünya genelinde yaşlı nüfus da hızla artmaktadır. Bu bağlamda tasarlanan ürün ve hizmetlerde ileri yaş bireylerin özellikleri göz önünde tutulmalı, onların gereksinimleri de incelenmelidir.Bu çalışmanın amacı yeni dijital teknolojilerin yaşlı bireylerin günlük yaşamlarını nasıl etkilediğini, yeni dijital ürünleri öğrenme ve kullanmalarının arkasındaki motivasyonları, deneyimlerine olumsuz etki eden engelleri ve ileri yaş kullanıcı grubunun yeni teknolojilerle etkileşimlerindeki beklentilerini ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda 60 yaş üstü 14 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma sonunda ileri yaş bireylerin dijital deneyimine olumlu ya da olumsuz etki eden faktörler ortaya çıkarılmış, beklentileri saptanarak öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır. Nowadays, digital transformation is a very popular issue that increases efficiency of products and services and adds economical values. In this regard, experiences change and influence the users.While digital technology grows rapidly, the population of old people increases in all over the world. So it becomes more important to consider older individuals' needs while designing new products or services. The purpose of this study is to investigate digital technology experiences of elderly users in terms of their motivations behind technology acceptance & use and objections that cause negative experiences. Also this study aims to find out eldery users expectations related with their digital experiences. Accordingly, in-depth interviews have been conducted with 14 participants over the age 60. As a result of study, older users' motivations and objections related to their experiences are detected and some suggestions are made according to the outputs of this research. 104

Gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri ile birlikte mobil uygulama kullanımı her alanda artmıştır. Bu alanlardan biri de ulaşımdır. Giderek artan şehirleşme ile birlikte şehirlerde ulaşım sorunu da artmıştır. Özellikle de metropol şehirlerde trafik sıkışıklığı her geçen gün artmaya devam etmektedir. Bu yüzden şehir sakinleri kendileri için en uygun, (çoğu durumda en kısa ve ücreti en az olan) ulaşım türünü seçmek istemektedirler. Mobil yolcu bilgilendirme sistemleri toplu taşıma araçlarının gerçek zaman bilgisini vererek bu amaca yönelik olarak yolculara hizmet etmektedir. Bu sistemlerin sürdürülebilir olması için kullanıcı odaklı olmaları gereklidir ve iyi bir kullanıcı deneyimi yaratmanın yanı sıra, sunulan teknolojinin de kabulü kolayca kabül edilmesi önem arz etmektedir.Bu tez kapsamında örnek bir uygulama üzerinden mobil yolcu bilgilendirme sisteminde kullanıcı deneyiminde ve teknoloji kabulünde hangi faktörlerin etken olduğuna bakılmıştır. Araştırma sonuçları, bu sistemlerin nasıl geliştiğini, günümüzdekiviiikonumlarını ve geleceklerine dair öngörüleri inceleyen literatür taramasının ışığında tartışılmış, daha iyi bir kullanıcı deneyimi ve kullanıcı kabulü sağlamak için tasarımlarına yönelik çıkarım ve önerilerde bulunulmuştur. With the developments in information and communication technologies, the use of mobile apps has increased significantly in many areas, one of which is transportation. Transportation, especially in urban environments, is a very current and prominent issue, with the ever-increasing size of the cities requiring more roads and more vehicles, while traffic congestions worsens day by day. Therefore, urban residents want to choose the most convenient and the least time-consuming way to complete their journeys. Mobile passenger information systems serve citizens for this purpose, by giving real-time information on public transports. It is important that these systems are designed with a human-centered approach in order to increase the quality of life of their users. This approach entails understanding both the experience of the passengers that use such a system and how they relate to the technology that operates the system.In this thesis, the factors that influence user experience as well as the technology acceptance of mobile passenger information systems were investigated through field studies conducted on avisample application dedicated to a specific urban location. The results were discussed in light of the literature review of how these systems evolved, along with their current and projected future situations, to offer insights and suggestions on how the experience and the design leading to it may be improved. 171

İslami geometrik desenler sanat tarihi, mimarlık ve tasarım alanlarında biçim, uygulama, ve kullanım anlamında uzunca tartışılan sonsuz girintili örüntüler ve oluşumlar olarak tanımlanabilir. Her ne kadar bu çalışma özellikle İslami geometrik desenlere yoğunlaşsa da, geleneksel anlamda geometrik desenler çeşitli uygulamalarda ve farklı kültürel anlayışlarda görülebilmektedir. Geometrik desenler genel anlamda daha ziyade dini veya manevi anlayışla ilişkili olarak Hint, Hristiyan ve Yunan kültürel bağlamlarında görülebilirler. Bir anlamda yüzeyleri veya bir yapının gövdesini kaplayan unsurlar olarak kabul edilebilirler ve matematiksel, geometrik ve felsefi ilkeler temelinde inşa edilmişlerdir. Günlük nesnelerde, mimari, zanaat ve geleneksel ürünler gibi farklı uygulamalarda görülmektedirler. İslami geometrik desenlerin teknik, felsefi, tarihi ve metafizik yönleriyle ilgili çeşitli anlatımlar ve tanımlar vardır. Bunlardan bir kısmı öncelikle desenleri kültürel ve tarihi bağlamlarda incelerken, diğerleri metafizik boyut ile ilintili olarak desenleri kozmolojik, teolojik ve felsefi anlamda incelemektedir. Bu çalışma, İslami geometrik desenleri algı bakımından daha büyük ve anlam bakımından daha geniş olan temsili unsurlar olarak ele alır. Çalışmada desenler genel anlamda ürün tasarımı çerçevesinde tartışılarak temsili düzlemlerin tezahürü olarak ele alınmaktadır. Çalışma, ilk önce sanat tarihi, mimarlık, İslam kozmolojisi, matematik, kimya, geometri ve felsefe gibi farklı alanlardan edinilen teorik bir altyapı sunmaktadır. Genel anlamda `kadim felsefe` (perennial philosophy) olarak tanımlanan teorik çatı altında İslami geometrik desenlerin metafiziksel, manevi ve dini yönleri tartışılmıştır. Kadim felsefeye göre, sanat ve sanatçılığın geleneksel ve dini uygulamaları özünde evrenseldir. Bu sebepten özellikle farklı kültürel bağlamlarda benzer geometrik uygulamalar görülebilmektedir. Kadim felsefe aynı zamanda İslami geometrik desenleri `İlahi Birliğin` temsili olarak değerlendirir. Bu anlayışa göre desenler `çokluk içinde birliği` temsil etmektedir. Buna ek olarak İslam sanatını genel anlamda İslam kozmolojisi ve inanç prensiplerinin somut örnekleri olarak tanımlar. Bu anlayışa karşıt anlayışlar da mevcuttur. Özellikle sanat ve mimarlık tarihçileri tarafından eleştirilere maruz kalarak bu anlayışın tarihi anlamda geçerliliği olmadığı savunulmuştur. Ancak kadim felsefenin sunduğu anlayışın bütüncül olması ve matematik, kozmoloji, geometri, teoloji, metafizik ve felsefe gibi farklı alanlar üzerine kurulu bir teorik altyapı sunması bu çalışma çerçevesinde İslami geometrik desenlerin sadece tarihi, sanatsal veya yöntemsel anlamda değil, bahsi geçen alanlar üzerinden farklı anlamlarda da ele alınmasına olanak sağlamıştır. Kadim felsefe çerçevesinde öncelikli olarak İslami geometrik desenlerin kullanım alanları, biçimleri ve diğer alanlarla olan ilişkileri incelenmiştir. Bu aşamada bir nebze zanaatkar-zanaat ilişkisi de irdelenmiş ve teorik altyapıya uygun olarak sunulmuştur. Desenlerin diğer alanlarla olan ilişkisi genel anlamda geometri, kimya, matematik gibi alanlar üzerinden açıklanmıştır.Çalışmanın ilk kısmında teorik bilgiler sağlanmaktadır. Böylece çalışmanın geri kalan kısımları bu altyapı çerçevesinde ele alınmaktadır. Bu çerçevede İslam kozmoloji, inanç prensipleri gibi kavramlar açıklanmış ve teorik altyapı kapsamında açıklanmıştır. Bir sonraki aşamada İslami geometrik desenlerin geleneksel kullanımları sunulmuştur. Burada esas amaç teorik altyapı ile geleneksel anlamdaki uygulamaların arasındaki bağıntıları ortaya çıkarmaktır. Bu anlamda her ne kadar geleneksel mimari yapılardan örnekler verilmiş olsa da çalışmanın kapsamı ürün tasarımı alanı ile sınırlandırılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen görsel örneklerde zaman zaman geometrik desenlerin dini kaynaklardan türetilmiş metinsel öğelerle beraber kullanıldığı görülmüştür. Özellikle mimari uygulamalarda binanın cephesinde benzer kullanımlar görülmektedir. Bu açıdan geometrik desenlerin geleneksel anlamda din ve İslam kozmolojisi ile iç içe kullanımı vurgulanmıştır. Bu uygulamalar aynı zamanda İslami geometrik desenlerin sadece tarihi değil, metafiziksel, sembolik ve kozmolojik yönlerini de ortaya koymaktadır. Geleneksel anlamda uygulanan İslami geometrik desenlerin temeldeki temsil düzlemi ile ilgili tartışmaları görsel örnekler üzerinden sağlanmıştır. Böylece geleneksel uygulamalar temel temsil düzlemi olan İslam inanç prensiplerinin tezahürü olarak ele alınmıştır. Çalışmanın bu bölümünde mimari, ürün ve zanaat uygulamalarındaki İslami geometrik desenlerin kullanımı tartışılmış, ilk başta sunulan teorik altyapı ile bağıntısı ortaya konskulmuştur. Bu aşamada geleneksel ürünler aynı zamanda fonksiyonellik ve taşıdıkları kültürel göstergeler bağlamında ele alınmıştır. Böylece esas temsil düzlemlerine giriş niteliğinde bilgiler sağlanmıştır. Çalışmada ilgili teorik bilgilerin sağlanmasıyla İslami geometrik desenleri içeren çağdaş tasarım nesnelerinin göstergebilimsel analiz yöntemiyle ayrıntılı olarak tartışılması amaçlanmaktadır. Temsil düzlemleri modern bağlamda tasarım anlayışıyla ilintili olup ön bilgi sağlandıktan sonra tanımlanmıştır. Bu temsil düzlemleri zamansal, mekansal, üretimsel, ve fonksiyonel olarak sıralanabilir. Bir sonraki aşamada günümüz tasarım anlayışı üzerinden İslami geometrik desenlerin günümüzdeki uygulamaları tartışılmıştır. Modern tasarım endüstrisine baktığımızda, çeşitli uygulamalarda kullanılan geleneksel İslami geometrik desenleri günümüzde de görebilmekteyiz. Her ne kadar teknik uygulamalar ve üretim metodolojileri değişmiş olsa da, strüktürel anlamda desenlerin aynı şekilde kullanıldığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda geleneksel desenlerin yeni üretim ve tasarım teknolojilerinin de etkisiyle farklılaşarak anlam düzleminde değişikliğe uğramaları söz konusudur. Bu aşamada temelde izah edilen temsil düzleminin farklılaşarak farklı temsil düzlemlerine dönüştüğü veya onlarla beraber zuhur ettiği görülebilmektedir. Yukarıda da bahsi geçen temsil düzlemleri göstergebilimsel analiz çerçevesinde ürünler üzerinden tartışılmıştır. Böylece, İslami geometrik desenlerin çağdaş ve geleneksel uygulamaları kuramsal çerçevede göstergebilimsel çözümlemelerle ele alınmaktadır. Göstergebilimsel analiz, desenlerin geleneksel kullanımlarına ilişkin temsili bağlamlarda ve anlamlardaki değişimlerin bir tasvirini sağlar. Böylece çalışmanın amaçlarından biri olarak literatürde var olan tartışmaların ötesinde, ürün tasarımı çerçevesinde bir anlayış biçiminin elde edilmesi çalışılmıştır. Diğer bir amaç geometrik desenlerin matematiksel ve geometrik bağlamdaki potansiyel kullanımlarına olanak sağlayan çalışmaları ve örnekleri tartışarak çağdaş ve geliştirilen teknolojiler yardımıyla uyarlanabilecek farklı uygulamaları sunmaktır. Buna ek olarak çalışmanın sonunda yer alan sonuç bölümünde ileriki aşamalarda devam niteliğinde farklı tespitler ve öneriler yer almaktadır. Çalışma, görseller ve basılı belgeler kullanılarak göstergebilimsel ve betimleyici analize dayanmaktadır. Araştırmada incelenmek üzere kitaplar, fotoğraflar ve günlük nesneler kullanılmıştır. Islamic geometric patterns are reticular formations long discussed in means of construction, application, and usage. In general, geometric patterns can be encountered in different cultural contexts and various traditional applications, such as Indian, Christian, and Greek, interrelated with religious and spiritual principles. This study is particularly concerned with Islamic geometric patterns that can be regarded as continuously repeated entities filling a surface or a body of an artifact. Islamic geometric patterns are constructed on the basis of mathematical, geometrical and philosophical principles. They are incorporated in various artifacts, and used in different applications, such as architecture, textile, and crafts. In general, discourses on the subject refer to the technical, philosophical, historical and metaphysical aspects of the Islamic geometric patterns. Yet, each differ in the manner of theoretical discussion. Some of them are primarily concerned with the cultural and historical properties, and discard the metaphysical dimension by concentrating on the technical and physiological aspects. Others, on the other hand, regard Islamic geometric patterns as representational elements having strong relations with Islamic cosmology and principles of revelation. Additionally, Islamic geometric patterns are mostly discussed in the fields of architecture, art history, and Islamic history.This study aims to discuss Islamic geometric patterns within the scope of product design, by adopting a particular theoretical discourse based on the works of perennial philosophers. It concentrates on a particular perspective for the theoretical framework, defined as perennial philosophy, which expounds metaphysical, spiritual and religious aspects of Islamic geometric patterns and claims that patterns are tangible manifestations of the principles of Islamic revelation. According to perennial philosophy, in general, traditional and religious creative practices result in applications that are inherently universal in symbolical, and metaphysical sense. It also regards Islamic geometric patterns as the representations of `Divine Unity`. Thus, this study aims to present Islamic geometric patterns as representational elements that are greater in perception and broader in meaning, although in some cases patterns have somehow been regarded as simple ornamentations or shallow decorations covering a surface or a body of an artifact. In addition, a detailed exploratory discussion regarding symbolical, cosmological and metaphysical aspects of Islamic geometric patterns is provided. Theoretical background presented in the study includes discussions and definitions from different fields such as history of art, architecture, Islamic cosmology, mathematics, chemistry, geometry, and philosophy. By providing a fundamental theoretical background, it aims to present a plane on which both traditional and contemporary products incorporating Islamic geometric patterns can be discussed in detail within the scope of product design. Thus, the overall discussion is conducted through the examples of both contemporary and traditional applications of Islamic geometric patterns. Each example is analyzed in means of representational contexts, and particularly in terms of semiotics. Semiotic analysis is conducted to provide a detailed overview of possible shifts in representational contexts and connotative system of meanings of Islamic geometric patterns. Each example is discussed in four main categorizations of representational contexts: spatial, temporal, functional, and technological. Another aim is to explore future possibilities for practical applications, as Islamic geometric patterns are profound in mathematical and geometrical sense, thus, enabling new opportunities for innovative applications and usages through the use of emerging production methodologies. The study is based on semiotic and descriptive analysis through the use of visual examples and applications of Islamic geometric patterns.The main premise of the study is that IGP, constructed on the basis of mathematical, cosmological, symbolical, and metaphysical foundations, are representations of the principles of Islamic revelation, manifesting in tangible forms of reticular, and repetitive geometrical formations. 115

Bu çalışma, Türkiye'deki son on yılın toplumsal sorunlara odaklanan tasarım uygulamalarının ayrıntılı bir incelemesini sunmaktadır. Çalışma, tasarım literatüründe bu uygulamalara odaklanan akademik çalışmaların azlığına atıfta bulunarak, eleştirel bir analiz oluşturmak için bu uygulamaların tüm süreçlerini keşfetmektedir. Metin analizi yaklaşımı uygulanarak iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, ilk olarak 93 uygulama, Türk tasarım medyasındaki temsilleri üzerinden araştırılmış ve derlenmiştir. Ardından, 35 tanesi toplumsal sorunlara odaklanan tasarım literatüründen türetilen kriterler ile belirlenmiş ve göze çarpan özellikleri süreçlere katılan aktörler, bu uygulamaların başlatıcıları tarafından ele alınan konular, amaçladıkları hedefler ve uyguladıkları yöntemler açısından incelenmiştir. İkinci aşamada, öncelikle çalışmanın geçerliliği için 5 yüz yüze uzman görüşmesi yapılmıştır. Bu uzmanların önerilerine ve literatürden elde edilen kriterlere dayanarak, ikinci olarak, bu uygulamaların süreçlerini derinlemesine analiz edebilmek için 16 uygulama başlatıcısı ile 13 görüşme yapılmıştır. Buradaki temel amaç, ilk aşamada tanımlanan uygulamaların medyadaki söylemlerinde görünür olanın ötesine geçebilmek ve aktörlerin ilişkileri, rollerin dağılımı ve katılım ve işbirliği yaklaşımları açısından tüm süreçleri ayrıntılı olarak incelemektir. Bu uygulamaların başlatıcılarının izlerinin sürüldüğü ikinci aşamada, materyal-semiyotik bir teorik çerçeve uygulanmıştır. Çalışma, Türkiye'deki toplumsal sorunlara odaklanan tasarım uygulamalarının mevcut durumunu, başlatıcıların motivasyonlarını, katılım ve işbirliği açısından süreçlerin gerekliliklerini, farklı aktörlerin değişen tanımlarını ve rollerini ve bu aktörlerin süreçlere katılımında benimsenen stratejileri ve değerleri ortaya koymaktadır. Son olarak, çalışmaya dair çıkarımların tartışması yürütülmüş ve Türkiye'de yürütülen SOD uygulamalarının çeşitliliğini yansıtacak şekilde, öne çıkan karakteristik özellikleri ortaya koyan bir model tanımlanmıştır, ayrıca çalışmanın katkısı ile gelecek çalışmalar için öneriler de yapılmıştır. This study provides a detailed examination of socially oriented design (SOD) practices of the last decade in Turkey. Referring to the lack of academic studies in the design literature focusing on SOD practices, I aimed at discovering the entire processes of these practices to construct a critical analysis. The study was conducted in two stages by applying a textual analysis approach. In the first stage, initially, 93 SOD practices were compiled and explored through their representations on Turkish design media. Then, 35 of them were determined by the criteria derived from the SOD literature and their salient features were examined in terms of the range of actors involved in the processes, the prominent issues tackled by the initiators of these practices, objectives they intended for and methods they applied. In the second stage, firstly, five face-toface expert interviews were conducted to the validity of the study. Based on the recommendations of these experts and the criteria derived from the literature, secondly, 13 interviews were carried out with 16 initiators to analyze the processes of these practices deeply. The purpose was to go beyond what is visible in the media discourse of the initiatives identified in the first stage and to examine the entire processes in terms of the relationships of the actors, the distribution of roles, and the approaches of participation and collaboration. In the second stage, where the traces of initiators of SOD practices followed, a material-semiotic theoretical framework was applied. As a result, the study reveals the current situation of SOD practices in Turkey, the motivations of the initiators, the requirements of the processes in terms of participation and collaboration, the changing roles of actors, and the strategies and values adopted in the involvement of different actors. In conclusion, a detailed discussion of the implications of the study was conducted, and by reflecting the diversity of SOD practices in Turkey, a model that demonstrates the prominent characteristics was introduced. The contribution of the study and the recommendations for future studies was also made. 352

Yenilik ve teknoloji alanındaki küresel gelişmelerle birlikte, endüstriyel tasarım mesleğinin tanımı sürekli genişlemektedir. Endüstriyel tasarım sadece ürün değil, aynı zamanda servis eşyalar aletler gibi üretim faaliyetli sanayilerde çalışmaktadır. Günümüzde mesleğin sürekli artan önemi ve pazardaki yeri de bu tip firmaların dikkatini çekmektedir. Üretim firmaları şirketleri ağırlıklı olarak mühendis odaklı olduğu için, endüstriyel tasarımcıların profesyonel çevreye adapte olmalarında çeşitli değişkenler ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla, endüstriyel tasarımcıların lisans eğitimini yıllarında edindikleri meslek kültürlerinde farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Bu durum, mesleğin tanımını ve kültürünü şekillendirmektedir. Literatürde birçok mesleğin tanımına ve kültürüne ilişkin birçok kaynak bulunmaktadır. Fakat literatürde endüstriyel tasarımın meslek kültürüne ilişkin bir boşluk bulunmaktadır. Tez, endüstriyel tasarımcıların meslek kültürü ile meslek hayatındaki deneyimleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Bunu yaparken, tez aynı zamanda endüstriyel tasarımcıların meslek hayatına uyumlarını, diğer mesleklerle etkileşimlerini ve endüstriyel tasarımcıların çalıştığı üretim şirketlerinin örgütsel kültürlerini ortaya koymaktadır. Saha çalışmasında, büyük ölçekli üretim firmalarında çalışan 15 endüstriyel tasarımcı ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme ile veri toplanmıştır. Nitel bir yaklaşımla yapılan veri analizinden sonra, endüstriyel tasarımcıların profesyonel kültürleriyle ilgili olarak, bu tez, endüstriyel tasarımcıların meslek kültürüne dair üç ana çıkarımın olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çıkarımlar; topluluk olmanın önemine, esnek bir çalışma ortamına sahip olmanın önemine ve endüstriyel tasarım mesleğinin tanımına yöneliktir. With the global developments in the fields of innovation and technology, the industrial design profession is continuously expanding its definition. By not only creating or enhancing products but also services, and systems; industrial design operates in mostly manufacturing related industries such as; furniture, white goods, and electronic appliances. Today, the profession's continuously increasing importance and place in the market attract the attention of these companies. Because manufacturing companies are mainly engineer-oriented, various variables emerge in the adaptation of industrial designers to the professional environment. Thus, differences appear in the professional culture of industrial designers which acquired in the undergraduate education. This situation shapes the definition and culture of the profession. In the literature, there are many sources on the descriptions and the cultures of many professions. However, there is a gap in the literature about the professional culture of the industrial design profession. The thesis aims to explore the relation between the professional culture of industrial designers and their experiences in professional life. While doing so, the thesis also reveals industrial designers' adaptation to professional life, their interactions with other professions, and organizational cultures of manufacturing companies that industrial designers work in. In the field study, data were collected through 15 semi-structured interviews with industrial designers who were working in large scale manufacturing companies. After a qualitative approached data analysis, concerning the professional culture of industrial designers, this thesis reveals that there are three main conclusions regarding the importance of being a community, the importance of having flexibility in space and time, and definition of industrial design profession. 184

Bu çalışmanın amacı, açık tasarımın ortaya çıkışını, gelişimini ve türlerini incelemek ve sosyal sorumlu tasarımı içeren bir projeye etkilerini değerlendirmektir. Bu amaçla iki aşamalı bir çalışma gerçekleştirilmiştir. İlk aşama, açık tasarım üzerine bir literatür taramasından ibarettir. İkinci aşamada, sosyal olarak sorumlu bir projeye açık tasarımın etkisini araştırmak için açık tasarım ilkelerini benimsemiş bir projenin kurucularından ve gönüllülerinden biri ile yapılan röportajı içeren bir vaka çalışması yapılmıştır. Nitel veri analizinden sonra, bulgular incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırma, açık tasarımın sosyal sorumluluk tasarımı kapsamındaki kullanımında etkileri ve potansiyeli olduğu yönünde sonuçlanmıştır. Yapılan çalışmada, sosyal sorumluluk projelerindeki açık tasarım uygulamalarının literatürde belirtilen rol değişimlerini içerdiği açığa çıkmıştır. Ek olarak, kaynaklara erişim ve bireysel üretim açısından kolaylık sağlamaktadır. The purpose of this study is to examine the emergence, development and types of open design and to evaluate its effects on a socially responsible design project. For this purpose, a two-stage study was performed. The first stage involves a literature review on open design. In the second phase, a case study was conducted to explore the effect of open design on a socially responsible design project that involved interviews conducted with the founder and volunteers in a project in Turkey that has adopted the principles of open design and designers who have design experience on the subject with their graduation project. After qualitative data analysis, the findings gathered from the interviews were examined and evaluated. The research has concluded that open design has effects and potential in the use of socially responsible design. In the study, it is revealed that the applications of open design in a socially responsible project include the role changes mentioned in the literature. In addition, it provides more convenience in terms of access to open resources and individual production. 160

Kavramsal tasarım sürecinde, yenilikçi fikirlerin üretilmesi ve var olan tasarım bilgisinin açığa çıkabilmesi için uygun yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Zihinde canlanan imgelerin ve senaryoların yorumlanması, analiz edilmesi ve sentezlenmesi; bir müddet sonra zihinde aşırı bir yük oluşturmaya başlamakta ve problem çözümünü zorlaştırmaktadır. Zihinde oluşan düşünceleri ve yeni fikirleri dışa vurmak için kullanılan temsiliyetler, bilgiyi işlemek için kullanılan kaynaklar üzerindeki baskıyı azaltarak, mental yükün hafiflemesine yardımcı olmakta ve daha sağlıklı düşünmeye olanak sağlamaktadır. Tasarım sürecinde, yeni fikirlerin oluşması için kullanılan, kağıt üzerindeki iki boyutlu eskiz ve çizim ile üç boyutlu fiziksel model gibi farklı dışsal temsillerin, beraberinde getirdiği olanaklar ve kısıtlar vardır. Bu sebeple, yenilikçi fikirlere ulaşmak için en uygun yöntem, araç ve malzeme ortamının tasarlanması gerekmektedir. Bunu başarabilmek için, bu temsillerin, tasarım sürecinde nasıl roller oynadığının ve tercih edilirlik düzeyleri arkasındaki motivasyonların incelenmesine ihtiyaç bulunmaktadır.Kavramsal tasarım sürecinde deneyim faktörünün fikir gelişimi üzerine etkileri incelendiğinde, deneyim düzeyinin farklı tasarım davranışlarına yol açtığı gözlenmekte ve farklı deneyim düzeyine sahip tasarımcıların bu süreci birbirinden farklı şekilde yürüttükleri gözlemlenmektedir. Bu alanda yapılmış çalışmalar genellikle zihinsel süreçler ve çizim kullanımı ile ilgili olup, üç boyutlu dışsal temsillerin, deneyim faktöründen nasıl etkilendiğinin araştırılmaya ihtiyacı bulunmaktadır. Bu farklılıkları tespit etmek, karşılaştırmak ve açıklayabilmek için, eğitiminin ilk yıllarındaki endüstri ürünleri tasarımı öğrencileri ve bitirme seviyesindeki endüstri ürünleri tasarımı öğrencileri ile ayrı ayrı tasarım çalışmaları yapılarak, deneyimli ve deneyimsiz tasarımcı düşünme süreçleri, deneysel ortamda modellenerek gözlemlenmiştir. Anketler ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile bu süreç aydınlatılmaya çalışılmıştır. Tasarım çalışmalarından elde edilen gözlem verileri, tasarım yaklaşımlarındaki farklılıklar tespit edilerek kalitatif olarak incelenmiştir. Ayrıca, bu veriler, fikir geliştirme sürecini farklı açılardan inceleyen, ıraksak tasarım yaklaşımın farklı boyutları da göz önüne alınarak analiz edilmiştir. Katılımcı öğrencilerin tasarım uygulamaları boyunca gerçekleştirdikleri iki boyutlu eskiz ve üç boyutlu fiziksel model etkileşimlerine bakıldığında, süreci ele almada farklılıklar tespit edilmiştir. Deneyimli ve deneyimsiz tasarım öğrencilerinin iki boyutlu ve üç boyutlu temsil kullanımına dair farklı yaklaşımlara sahip olduğu ve bu süreçte farklı davranışlar sergilediği gözlemlenmektedir. İki boyutlu ve üç boyutlu temsillerin, kavramsal tasarım sürecinde ön plana çıktığı farklı faydalarının vurgulanması ve gözlemlenmesine rağmen birtakım kısıtlarının olması, bu sürecin daha kolay yürütülebilmesini ve daha erişilebilir olmasını sağlayacak yeni araç/ortam ya da malzeme arayışlarının sürdürülmesi gerektiğini göstermektedir. During conceptual design process, there is a need for creative thinking for innovative idea development and eliciting design knowledge. Interpretation, analysis and synthesis of the images or scenarios envisioned in mind leads to cognitive burden that is hard to deal with . Representations which is used for externalization of thought and ideas in mind help to reduce stress on cognitive resources that help to process data and lessen the mental burden. They helped to reach and elicit the owned explicit or tacit knowledge required to solve problems. During design process, different types of external representations such as two dimensional sketches and drawings on paper and three dimensional analog physical models that help to generate an idea may have both advantages and limitations. Thus, suitable methods, tools, materials or environment need to be designed to eliminate these limitations and reach innovative design ideas. In order to achieve this, it is needed to clarify motivations why they are preferred and also it is needed to understand how they are useful.Conceptual design is one of the early phases of the design process in which creative ideas are generated, synthesized and developed to solve design problems. In this process, mental and external representations interact with each other cylically to develop new ideas. In conceptual design phase, when the effects of experience factor on idea generation examined, it is observed that designers conduct the design process differently from each other according to their experience level. Literature about representations related with experience and representations on design process are mostly carried through mental processes or drawings. There is a need to investigate three dimensional representations to see how they are affected by designers' experience level and also there is a need to compare these different external represenations to understand how they affect the design process differently. To investigate this, literature review was held on previous studies about research area. Representations in conceptual design phase, two dimensional representaions and drawings, three dimensional representations and physical models. Cognitive design literature on representations and expert/novice designers were also reviewed. Mixed research method was chosen and designed in which qualitative and quantitative research methods are used together. Design sessions were held and observed with first year and senior industrial product design students. Design studies were conducted with 16 participants and they were selected amongst undergraduate design students. Both novice and expert design students consist of 8 participants in each group. All participants have completed the courses at which they gain drawing and model making skills. They were given a design brief in which they were asked to design hand-held lighting unit and they were asked to focus on conceptual design phase. Participants had 45-60 minutes to complete conceptual design process. The experimental study environment was settled and they were provided with tools and materials that suitable for both sketching/drawing on paper and making physical models. All sessions were carried seperately and recorded with camera to analyze later. Surveys and semi-structured interviews were also carried with same participants. For each participants, the same procedure was implemented seperately that start with survey. Then, warm-up exercise was carried to prapare them to the main design activity. Design sessions were held and after that, semi-structured interivews were carried.Research data gathered from design sessions was analyzed qualitatively to compare participants' design approach based on the use of two dimensional sketch drawings and three dimensional physical models. With the help of experimental design studies, in what order, how and why participants prefer sketch drawings and physical models were examined. The reason why they prefer two and three dimensional representations for each actions or processes were listed and compared. How much time they spend on their process or different representations are also observed and documented. Participants' individual processes were presented with the help of tables and diagrams. These tables and diagrams helped to understand how design process were carried and in which order participants preferred different design actions. They are also useful to see and understand the overall design process. Recording belongs to semi structured interviews were analyized to understand these processes more comprehensively. They helped to understand the reason behind their actions with participant's own statements. Surveys were also analyized to understand how and why the external representations were preferred. Different dimensions of Guilford's divergent thinking such as fluency, flexibility and elaborations is also used to examine design processes. They helped to determine and compare the number of design ideas and conceptual idea variety gathered with different types of representations. How participants detail and elaborate their design ideas with different types of external representations were also examined and compared with each other.When the interaction of two dimensional sketches and three dimensional physical models were examined in these design sessions, it was observed that expertise affects the way how to conduct the design process. Novice and senior design students take a different approach to the use of two and three dimensional external representations. Even if two and three dimensional external representations have different useful aspects in conceptual design process as it is seen from surveys, design sessions and interviews, both representation have also some limitations. Thus, there is a need for developing new design mediums, tools and materials to make external representations more accesible and applicable. 205

Bu çalışmada evrensel tasarım kavramına ait literatür araştırmasının yanısıra örnek bir tasarım çalışması yapılması amaçlanmıştır. Bu tasarım için kullanıcı profilinin çok geniş olduğu şehir içi otobüs durakları seçilmiştir. Tezin ilk bölümünde evrensel tasarım kavramı açıklanmış, tarihi hakkında bilgi verilmiş, ilkeleri örneklerle açıklanmıştır. Devamında tasarımı yapılacak olan otobüs durakları ile ilgili erişilebilirlik verileri paylaşılmıştır. Yurtiçi ve yurtdışı kaynaklardan konu ile ilgili hazırlanmış rapor ve rehberler incelenmiş, tasarıma uygulanması gereken veriler derlenmiştir. Bu bilgiler ışığında ürün tasarımı aşamasına geçilmiştir. Tasarım sürecinde tasarım odaklı düşünme adımları izlenmiştir. Empati bölümünde kullanıcı davranışları gözlemlenmiş, farklı yeterlilik ve özellikteki kullanıcıların ihtiyaçları anlaşılmaya çalışılmıştır. Tanım bölümünde kullanıcı ihtiyaçlarından yola çıkılarak problem tanımı yapılmıştır. Fikir aşamasında problemler karşısında beliren ilk fikirler zihin haritalama ile düzenlenmiştir. Devamında fikirler eskizlere dökülerek ürün alternatifleri oluşturulmuş ve geliştirilerek son halini almıştır. Tasarlanan durak; kullanıcıların ihtiyaçlarını birleştirerek herkesin kullanabileceği şekilde çözümler sunduğu için benzerlerinden ayrılmaktadır. Evrensel tasarımın bütün maddelerini sağlamak ya da her kullanıcının ihtiyaçlarını giderebilmek her ne kadar imkansız görünse de, kullanıcılardan gelecek olumlu ya da olumsuz eleştirilere göre iyileştirilebilir. In this study, it is aimed to make a sample design study as well as literature research on the concept of universal design. For this design, the city bus stops where the user profile is very wide were chosen. In the first part of the thesis, the concept of universal design is explained, information is given about its history and its principles are explained with examples. Accessibility data for the bus stops to be designed are shared. The reports and guides prepared from domestic and foreign sources were examined and the data required to be applied to the design were compiled. In the light of this information, product design phase has been started. Design thinking steps were followed in the design process. In the empathy section, user behaviors were observed and the needs of the users with different qualifications and characteristics were tried to be understood. In the definition section, problem definition has been made based on user needs. The first ideas that appeared in the face of problems in the idea stage were arranged with mind mapping. Subsequently, ideas were poured into sketches, product alternatives were created and developed and finalized. Designed stall; It distinguishes it from others because it provides solutions that can be used by everyone by combining their needs without separating or stigmatizing users. Although it seems impossible to provide all the elements of universal design or to meet the needs of each user, it can be improved according to the positive or negative criticism from the users. 68

Bilgisayar teknolojilerinin olanaklarından faydalanırken, aynı anda bedensel hareket ve etkinlikler bakımından zengin tecrübeler yaşamayı nasıl başarabiliriz? Bu soru, artırılmış gerçeklik ve hareket algılama gibi teknolojiler mümkün olduğundan beri, insan-bilgisayar etkileşimi ve etkileşim tasarımı araştırmacılarını meşgul etmektedir. Fakat, kaydedilen teorik ve teknolojik gelişmelere rağmen, beden ve fiziksellik odaklı bilgisayar arayüzleri araştırma projeleri ve niş uygulamalar ile sınırlı kalmıştır. Bu tez, bu soruna odaklanarak, bilgisayar arayüzlerinde fiziksel zenginliği hedef alan beş araştırma projesini sunar. Bu projeler sırasında edinilen tecrübeler, ilgili literatürde mevcut tartışmalar ile harmanlanarak, beden ve fiziksellik odaklı insan-bilgisayar etkileşimi doğrultusundaki teknolojik ve teorik çalışmaları ilgilendiren yorumlar sunulur. Bu beş projenin konuları kısaca şöyledir: (1) canlı elektronik müzikte izleyici tecrübesi üzerine deneysel bir çalışma; (2) hareket algılama ile tasarım için bir eğitim programı; (3) teknik ve profesyonel bir kullanım vakası için artırılmış gerçeklik uygulamaları; (4) gelişmekte olan teknolojiler ile geleneksel zanaat kesişiminde tasarım olanakları; ve (5) interaktif otonom hava araçları üzerine literatür taramasına dayalı tasarım yönergeleri. Tezin literatüre temel katkısı, bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan ve tasarım çalışmaları için girdi olabilecek kavramlardır. How might we enjoy the benefits afforded by computers, and experience an abundance of physical experiences while doing so? This question has intrigued human-computer interaction (HCI) and interaction design (IxD) scholars since the inception of technologies like augmented reality and gesture sensing. Yet, despite abundant discourse and a stream of technologies to match, the vision of physical diversity in HCI is still not realized beyond research and niche applications. To address this issue, this dissertation presents a critique on and implications for the trajectories of technologies and discourse aimed at enriching the physicality of HCI, based on reflections on a compilation of five research publications. These publications report on: (1) an empirical study on the spectator experience in live electronic music; (2) an introductory educational program pertaining to user interface design with emerging technologies; (3) an augmented reality application for professional use; (4) a philosophical and conceptual exposition on design with emerging technologies and traditional craft; and (5) a literature review and design directions for interactive autonomous drones. A vocabulary of five notions distilled from the literature on embodied HCI, substantiated through reflections on the five projects, emerges as a principal contribution with the potential to inform future designs. 97

Bu çalışmada, endüstri ürünleri tasarımı disiplinine ilişkin lisans programında yer alan EÜT `Proje` süreci öncesinde kazanılması beklenen tasarım yetilerine odaklanılarak, tasarım eğitiminin tarihsel gelişim sürecinde temel yeterlilik olgusunun yeri ve önemi irdelenmektedir. Bu bağlamda, bir endüstri ürününe ilişkin `biçim` yaratma ve bu biçimi algılama sorunları ele alınarak, özellikle MSGSÜ- Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü'nün tarihçesi ve günümüze taşınan etkileri açısından ürün tasarımına temel oluşturan bileşenler incelenmektedir.Süreç odaklı, bütüncül bir anlayışın izlendiği bu çalışma, tasarım alanında ortaya çıkan teori ve pratik arasındaki dengeli etkileşimden yola çıkarak, biçim yaratma süreçlerine ait dinamikleri hem düşünsel olarak ve hem de uygulama alanında irdeleyen bir tasarım araştırmasıdır. Bu sebeple, bir tasarımcı adayı olarak eğitim alan öğrencinin belirtilen öğretim döneminde, bir endüstri ürününün aşamalı olarak ortaya çıkma işlemive ürüne ait nitel özelliklerin, ürünün biçimi ile nasıl ilişkilendiği araştırılarak, geliştirilen yaratıcı süreçlerin tasarım eğitimi açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Tezi oluşturan yedi bölümde; ürün tasarımına ilişkin temel kavramlar, ilkeler ve yöntemlerile yaratıcılık kavramı ve algılama süreçleri incelenerek, bir endüstri ürününün tasarım aşamalarına etkilerininincelendiği literatür araştırması,belirlenen metodoloji ve araştırma konusunun uygulamaya yönelik alan çalışması ortaya konmuştur.Alan çalışması sırasında, lisans programında, proje öncesi yeterlilik kazanımında en önemli derslerden biri olan `Ürün Tasarımına Giriş` dersi kapsamında yapılan öğrenci çalışmaları seçilmiş; yapılan her uygulama tanımlandıktan sonra, belirlenen kriterlere göre, uygulamanın öğretim yarıyılı içerisindeki durumu değerlendirilmiştir. Araştırma süresince gerçekleştirilen bütün incelemeler ve ortaya çıkan veriler gözetilerek; eğitim müfredatı içinden beş öğretim yılı esas alınarak, iki yüz elli adet öğrenci üzerinden beş yüz doksan adet pafta değerlendirilerek tarama yapılmıştır. Bu tarama süresince elde edilen bulgular doğrultusunda, endüstri ürünleri tasarımı eğitiminde, ürün analizine ve gerekçeli ürün biçim sentezlemeye dayalı uygulamalar üzerinden elde edilen veriler ile karşılaştırmalı bir inceleme yapılarak çözüm önerilerine ulaşılmış, MSGSÜ-Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü'nün proje öncesi hazırlık süresince özellikle ürün biçimi oluşturmaya yönelik bir tasarım süreci incelemesi ve metodoloji örneği sunulmuştur. Focusing on the capacity to design that is gained before the process of ID 'Project', at the undergraduate level of Industrial design disipline, in this thesis, the situation and the importance of basic competence in the historical development process of design education is explicated.In this context, considering the problems of creating a 'form' of an industrial product and perception of that form, especially the short history of Mimar Sinan Fine Arts University- Industrial Design Department and the extant impacts of the components that provides a basis of product design are examined.During the research, a process-oriented, holistic conception is adopted. In this respect, this thesis is a design research that investigated components regarding creating form processes conceptually and practically in the scope of design considering the balanced interaction between theory and practice. Been educated as a candidate of a designer, due to mentioned semester of education, both generating gradually an industrial product prosedure, the relation of qualitative characteristics of the product and the form of the product is analyzed, also developing creative processes due to the design education is evaluated. Seven chapters composing of the thesis, basic concepts and the historical development process of these concepts take part while in the second one, especially by been examined the concept of creativeness and the processes of perception and evaluating the impacts of an industrial product to phases of design, a research of literature is done. intended to practice of research theme, a fieldwork is prepared.During the fieldwork, students' works done within `Introduction to Product Design` that is one of the most important course for gaining proficiency in the undergraduate programme were selected and due to the determined criterias, after each of the practice is defined, by evaluating the situation of the the pratice belonging to the semester is explained. Throughout the research, considering all the performed studies and the obtained data; based on five academic years of the curriculum, two hundred and fifty students, five hundred and ninety designed sheets(drawn and painted) are evaluated and scanned.During the scanning towards the obtained information, in the industrial design education, practices based on analysis and synthesis obtained data and a relative study is made on the point of reaching suggestions for solution, within the preparation before the project of Mimar Sinan Fine Arts University-Industrial Design Department, a sample of methodology and design process aimed at creating a form is presented. 469

Endüstri Ürünleri Tasarımı alanında eskiz kullanımı üzerine bir incelemedir. Tasarımda düşünme süreçleri ve eskiz ilişkisi incelenmiştir. Endüstri Ürünleri Tasarımı alanında eskiz ile düşünme ve eskiz ile görselleştirme yöntemleri değerlendirilmiş ve İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı son sınıf öğrencileriyle eskiz üzerine anket çalışması yapılarak literatür verileri değerlendirilmiştir. This is a study on the use of sketches in the field of Industrial Design. Thinking processes and sketch relations in design are examined in this thesis. In the field of Industrial Design thinking by sketch, sketching and visualization methods were evaluated and the literature data were evaluated by conducting a survey on sketching with senior students of Industrial Design in Istanbul Technical University. 187

Zorunlu ihtiyaç olarak ortaya çıkan ayakkabı, zamanla gelişen ve değişen koşullar doğrultusunda önemli tüketim ürünlerinden bir tanesi olmuştur. Gün içerisinde uzun süre kullanılması nedeniyle insan sağlığı üzerinde de doğrudan etkili olabilmektedir. Hem rahat hem de sağlıklı kullanım özelliklerine sahip ayakkabıların üretilmesi ise antropometrik ölçülerin alınması ve doğru ayak numara sistemlerinin tespit edilerek kullanılması ile sağlanabilir. Vücudun bir parçası olarak, ayakların giysisi ayakkabıdır. Vücuda uygun ölçülere göre yapılması gerekmektedir. Bir bütün olarak bakıldığında ayak dinamik ve hareketli bir yapıya sahiptir. Ayakkabıyı oluşturan parçaların hazırlanmasında kullanılan ölçüler, ayağın formuna ve hareketlerine göre şekil aldığı için, kullanım sırasında dikişlerinde sökülme, ayağın hareketi esnasında zorlanma, sıkma ya da baskı uygulama gibi sorunlara sebep olabilmektedir. Dünyada kullanılan farklı ayak ölçü sistemleri bulunmaktadır. Ancak, Türk halkının ayak ölçüleri ile ilgili bugüne kadar yapılmış antropometrik bir standart ölçü sistemi bulunmamaktadır. Türk Standartları Enstitüsü tarafından, ayakkabı üretiminde kullanılmak üzere 5553 no' lu standart kabul edilmiştir. Yayınlanan bu standarta göre, Türk ayak yapısına en uygun numaralandırma sistemi olarak seçilen Fransız ölçü sistemi kullanılmaktadır. Ancak ayak yapısına ve ölçüsüne uygun olmayan sistemlerin kullanılması, tüketicilerin ayakkabı tercihleri üzerinde doğrudan etkili olmaktadır. Tüketici çoğu zaman satın almak istediği ayakkabı türleri içerisinden kendi ayak yapısına uygun ayakkabıları tercih etmek zorunda kalabilmektedir. Günümüzde çok hızlı değişen moda sektörü karşısında tüketici ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanması zorlu rekabet koşulları altında firmalara avantaj sağlayacaktır. Araştırmada Türk ayak yapısının belirlenmesi ve ölçülerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Ayakkabının ayağa uyum sağlaması başta ayak sağlığı olmak üzere, bir çok konuda yaşanan problemleri en aza indirecek ya da ortadan kaldıracaktır. Ayakkabının ayağa uyum sağlaması ise ayak yapısına uygun form ve doğru ölçülerin kullanılması ile mümkündür. Bu nedenle araştırma soncunda elde edilen veriler hem üreticiler hem de tüketiciler açısından önem taşımaktadır. Belirlenen ayak formu ve ölçüleri doğrultusunda hazırlanan kalıpların kullanılması, sektörde faaliyet gösteren işletmelerin, Türk ayak yapısına uygun ayakkabı üretmesine olanak sağlayacak, tüketicilerinde kullanım açısından ayak yapısına uygun, ayak sağlığını tehlikeye atmayan, ergonomik ve tercih açısından ise günün moda trendlerine uygun ayakkabı satın alabilmeleri açısından katkı sağlayacaktır. Araştırmanın evrenini Konya Selçuk Üniversitesinde öğrenim gören, 38 numara ayakkabı giyen, 18-25 yaş arası rastlantısal olarak seçilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 401 kız öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya katılanların belirlenmesinde Basit Olasılıklı (Rastgele) Örnekleme yöntemi kullanılmıştır. 18-25 yaş arası üniversite öğrencisi kadınların ayak ölçülerini belirlemek amacıyla yürütülen çalışmada deneme öncesi modeller içinden, tek grup son-test modeli kullanılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde araştırmacı tarafından geliştirilen ölçek ve ayak numarası belirleme cetveli kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS paket programına aktarılarak frekans ve yüzde değerleri ile t-test, one way ve anova tukey testleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda en fazla oranlarla milo ölçüsünün 221-230 mm, konturpiye çevresinin 231-240 mm ve topuk-bilek çevresi ölçüsünün ise 301-310 mm aralığında olduğu ortaya çıkmıştır. Çıkan ölçüler ayakkabı üretiminde kullanılan TSE 5553 no'lu standart ölçüleri ile karşılaştırıldığında topuk-bilek ölçüsünde 6,1 mm daha az, konturpiye ölçüsünde 15,68 mm ve milo ölçüsünde 11,19 mm daha fazla ölçü farkı çıkmıştır. Katılımcıların ayak tiplerinin ise en fazla tip 1 olarak adlandırılan sınıfta yer aldığı görülmüştür., Shoes, which emerged as a necessity, became one of the important consumer products with the developing and changing conditions in time. It can be directly effective on human health as it is used for a long time during the day. The production of shoes which have both comfortable and healthy usage characteristics can be achieved by taking anthropometric measurements and determining and using the correct foot number systems. As a part of the body, the clothes of the feet are shoes. It should be made according to the appropriate dimensions to the body. When we keep in perspective, the foot has a dynamic and moveable structure. Since the dimensions used in the preparation of the shoe components take shape according to the form and movement of the foot, it may cause problems such as disassembly of the seams during use, strain during the movement of the foot, squeezing or applying pressure. There are different foot measurement systems used in the world. However, there is no anthropometric standard measurement system for the Turkish people's foot measurements. The Turkish Standards Institute has adopted the standard 5553 to be used in shoe production. According to this published standard, the French measurement system which is chosen as the most appropriate numbering system for the Turkish foot structure is used. However, the use of systems that do not conform to the foot structure and size have a direct impact on the shoe preferences of consumers. Often, the consumer may have to choose the shoes that are suitable for his or her foot structure among the types of shoes he wants to buy. Today, meeting the needs and expectations of consumers in the face of the rapidly changing fashion sector will provide advantage to companies under the challenging competition conditions. The aim of the study was to determine the Turkish foot structure and to determine the dimensions. The adaptation of the shoe to the foot will minimize or eliminate the problems experienced in many subjects, especially the foot health. The adaptation of the shoe to the foot is only possible by using the appropriate form and correct dimensions for the foot structure. Therefore, the data obtained at the end of the research are important for both producers and consumers. The use of molds prepared in accordance with the determined foot form and dimensions, will enable enterprises operating in the sector to produce shoes suitable for the Turkish foot structure; and will contribute consumers to buy shoes appropriate to the fashion trends of the day in preference that are suitable for foot structure, ergonomic and not jeopardizing foot health. The population of the study consisted of 401 female students who were studying in Konya Selçuk University, wearing 38 size shoes, randomly selected between the ages of 18-25 and participating in the study voluntarily. To determine the participants, Simple Probability (Random) Sampling method was used. In this study, one group post-test model was used among pre-trial models in order to determine the foot measurements of university students aged 18-25 years. In order to obtain the research data, measure and foot number determination scale which is developed by the researcher were used. The data were transferred to the SPSS package program and t-test, one way and anova tukey tests were performed with frequency and percentage values. As a result of the research, it was found that within the highest ratios the milo size was 221-230 mm, the contour circumference was 231-240 mm and the heel-wrist circumference was 301-310 mm. Compared to the TSE 5553 standard sizes used in shoe production, the difference in dimensions was 6.1 mm less in heel-wrist, 15.68 mm more in contour and 11.19 mm more in milo. It was observed that the foot types of the participants were at most in the class called type 1.

Ürün tasarımı, kentsel tasarım sürecinin disiplinler arası yapısı içinde yer alabilen ve değer yaratan bir disiplindir. Tasarımın yarattığı değerler arasında; bölgesel/yerel sektörlerin yapılanmasına ve bu sektörlerin iktisadi büyümesine destek sağlaması, kentsel kullanıma yönelik ürün ve kent mobilyaları için yeni kullanım değerleri sunması gibi özellikleri sıralanabilir. Bu nedenle ürün tasarımcısı, kentsel tasarım ve kent kimliği için sosyal yenilik yaratan bir oyuncu olarak kabul edilmektedir.Günümüzde hızlı nüfus artışı, kontrolsüz kentsel büyüme, tasarım politikalarında kentsel kimliğin göz ardı edilmesi gibi nedenlerle; birbirine benzeyen ve ayırt edici özellikleri zayıf, kimliksiz kentler ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra; kentlinin kente yabancılaşması ve aidiyet sorunu gibi etkenler farklı ölçekteki kentler için yeni kentsel tasarım söylemlerinin geliştirilmesine neden olmuştur. Özgün kalkınma ve kentsel tasarım modellerinden biri olan 'Yavaş Şehir Hareketi' toplumların ekonomik, ekolojik ve sosyo-kültürel dinamiklerine önem vererek, kendine has kentsel kimliğiyle sürdürülebilir kentler ve kentsel mekânlar yaratabilmeyi hedeflemektedir. Sunulan bu çalışma disiplinler arası bir araştırma olup; sürdürülebilir bir kent kimliği yaratılmasında ürün tasarımının rolüne Yavaş Şehir Gerze örnek alan çalışması üzerinden odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı; tespit edilen problemlerden yola çıkarak, Gerze kentinde sürdürülebilir bir kent kimliği için ürün tasarımı perspektifinden uygun stratejiler geliştirilmesidir.Bu araştırmada sürdürülebilir kentsel kimlikte ürün tasarımının ve tasarımcısının rolünü sorgulamak üzere; yerel yönetimden ilgili uzman kadrolarla yarı açık uçlu mülakatlar ve belge araştırmaları gerçekleştirilmiş, vaka çalışması için iki odak noktası belirlenmiştir. Bunlardan ilki; sürdürülebilir kent kimliğine ürün tasarımı perspektifinden bakarak, kent mobilyası tasarımının Gerze yerel yönetimi tarafından nasıl algılandığı ve ürün tasarımı fikir girdilerinin kent imgesi yaratmak için hangi kaynaklardan ne şekilde kazanıldığı sorgulanmıştır. İkinci olarak ise; yerel kalkınmada ve kentsel kimlik yaratmada rol oynayan zanaatkârlık üretim alanında ürün tasarımı girdilerinin hangi kaynaklardan nasıl sağlandığı incelenmiştir.Bu çalışma sonucunda, sürdürülebilir kent kimliği için ürün tasarımı fonksiyonunun etkili kullanılamadığı tespit edilmiştir. Kent imgesini desteklemek, arzulanır kamusal mekânlar ve mobilyalar yaratmak, rekabetçi zanaat ürünleri üretmek amacıyla Yavaş Şehir Gerze'de sürdürülebilir kent kimliği için ürün tasarımı perspektifinden kısa, orta ve uzun dönemde uygulanabilecek stratejik önermeler geliştirilmiştir. Product design is a player that takes part and creates value in the urban design process, and it requires a multidisciplinary, interdisciplinary and organizational structure. The values that product design creates include its support for structuring and growth of the sectors in regional/local economy policies and offering new values of use for products and fittings intended for urban use, and that the designer is like a player that creates value for social innovation.Today, cities without identity that are similar to each other and have poor distinguishing features have emerged due to rapid population growth, uncontrolled urban growth, and ignoring urban politics in design policies. Moreover, factors such as alienation of urbanite from the city and the problem of belonging have led to the development of new urban design discourses for cities of different scales. The 'Slow City Movement', which is one of the original developments and urban design models, aims to create sustainable cities and urban spaces with their unique urban identity by giving importance to the economic, ecological and socio-cultural dynamics of societies. This is an interdisciplinary study and focuses on the role of product design in creating a sustainable urban identity based on the case study of CittàSlow Gerze. The purpose of this study is the development of proper strategies from the perspective of product design for sustainable urban identity in the city of Gerze based on the problems identified.Semi-open-ended interviews and document researches were made with relevant expert personnel from the local government and two focal points were identified for the case study in order to question the role of product designer in sustainable urban identity. Firstly, the author questioned how the urban furniture design, is perceived by the local government of Gerze and from which sources and how the product design idea inputs are acquired to create the urban image by discussing the sustainable urban identity from the perspective of product design. Secondly, the author examined from which sources and how product design inputs are acquired in the field of craftsmanship, which plays a role in local development and an urban identity creation.As a result of this study, it was found that product design function could not be used effectively for sustainable urban identity. Strategic proposals were developed for application in the short, medium and long term for the Slow City Gerze from the perspective of product design for sustainable urban identity in order to support the urban image, create desirable public spaces and furniture, produce competitive crafted products and design effective products. 191

Günümüz inşaat sektöründe kullanılacak olan duvar yapı malzemesinin hafif, yalıtımlı, kolay örülebilir, doğaya ve insan sağlığına uygun ve maliyeti düşük olması aranan özellikler arasında gelmektedir. Binalara gelen yüklerin az olması deprem kuşağındaki yerler için önem arz etmektedir. Hafif, doğal, gözenekli agregalardan uygun duvar malzemesi elde etmek için pomza (sünger taşı) , volkan tüfleri, diatomit, kömür cürufu, genleştirilmiş kil, perlit, şist vb. hafif malzemelerle çeşitli çalışmalar yapılmaktadır.Bu tez çalışmasında duvar yapı malzemesi olarak kullanılan blokbimslerin üretim aşamasında karışımda kullanılan pomzanın yerine belirli oranlarda Erzurum ili Tortum ilçesine bağlı Taşbaşıköyü Diatomit rezervinden alınan diatomit ve kalorifer kazanlarındaki ısıl işlemden sonra açığa çıkan kömür cürufu ilavesiyle yeni blokbimsler elde edilmiştir. Bu değişimle tarımsal yapılarda yeni duvar örgü malzemesi elde etme ve kullanılabilme potansiyeli araştırılmıştırÇalışmada, hacim olarak karışımdan %5, %10, %15, %20, %25, %30 oranında pomza çıkarılarak bunun yerine aynı oranlarda kömür cürufu ve diatomit ilave edilerek yeni karışımlar hazırlanmış ve bu karışımlardan blokbimsler üretilmiştir. Üretilen bu blokbimslere su kürü uygulandıktan sonra örneklerin birim ağırlık, su emme oranları ve basınç dayanımları incelenmiştir.Yapılan deneysel çalışmalardan elde edilen bulgular ve değerlendirmeler ışığında, diatomit katkılı blokbimslerin birim ağırlığının düşük, ancak basınç dayanımlarının da yetersiz olması nedeniyle yük taşımayan yapı elemanlarında dolgu ve yalıtım malzemesi olarak kullanılabileceği, aynı zamanda agrega halinde dolgu malzemesi olarak da yararlanılabileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca doğal bir malzeme olması ve su emme özelliğinin yüksek olmasından dolayı hayvan barınaklarında özellikle gezinti alanlarında altlık olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. The wall construction materials that will be used in today's construction sector are desired to be light-weighted, better insulator, easily woven, suitable for nature and human health, and low cost. Having smaller loads on the building is important in earthquake-stricken areas. Various studies have been carried out in this direction to obtain suitable wall material from light, natural, porous rocks. These aggregates are listed under names such as pumice (pumice), volcanic tuff, diatomite, coal slag, expanded clay, perlite, schist etc.In this thesis, new blockbims were obtained with the addition of diatomite from diatomit reserve of Taşbaşıköy / Tortum in the district of Erzurum province and coal slag released from central heating boilers instead of pumice used in the production of blockbims at the same ratios. This change has been investigated with the potential to obtain and use masonry materials with better properties in agricultural structures.In the study, 5%, 10%, 15%, 20%, 25% and 30% of the pumice volumetrically were removed and new mixtures were prepared by adding the same proportions of coal slag and diatomite to produce new blockbims from this new mixture. After the water curing was applied to these produced blockbims, unit weight, water absorption rates and compressive strengths of the samples were examined.In the light of findings and evaluation results obtained from the experimental studies, it has been found that diatomite additives from Tortum blockbims reserves can be used in high-rise buildings due to their low unit weight, can be used as aggregate filling material and also can be used as floor in chicken poultry because of being a natural material and good water absorbent. 51