Search

U ovom radu ispitan je utjecaj brzine vrtnje dvaju aksijalnih turbinskih miješala koja su se nalazila na zajedničkoj osovini na kinetiku rasta kristala dinatrijevog tetraborata dekahidrata (boraksa) tijekom njegove šaržne prekristalizacije postupkom kontroliranog hlađenja. Eksperimenti u radu izvodili su se u kristalizatoru ravnog dna volumena 15 dm 3 s omjerom visine stupca matične otopine i promjera kristalizatora, H/d T , od 1.3. Ovako visoka vrijednost navedenog omjera zahtijevala je da se na osovinu u reaktor u postave dva miješala. Oba korištena miješala bila su istog tipa, radilo se o miješalu s četiri ravne lopatice nagnute pod kutom od 45 ° (tzv. PBT miješalo), čiji je promjer u odnosu na promjer posude, D/d T , iznosio 0.33. U radu je detaljno ispitan utjecaj brzine vrtnje dvaju PBT miješala na promjenu prezasićenosti matične otopine, linearnu veličinu rastućih kristala te brzinu rasta kristala. Konačno, za sve primijenjene brzine vrtnje miješala procijenjeni su kinetički parametri rasta kristala. Rezultati ispitivanja ukazali su da se s povećanjem brzine vrtnje miješala prezasićenost u sustavu se smanjuje dok se linearna veličina kristala povećava. Brzine rasta kristala povećavaju se s povećanjem brzine vrtnje miješalo što s odrazilo i na povećanje konstante brzine rasta kristal. Dobiveni rezultati posljedica su pozitivnog međudjelovanja tokova dvaju miješala koja se stapaju čineći jednocirkulacijski tok. Opseg ovog toka se povećava s povećanjem brzine vrtnje što se odrazilo na poboljšanje uvjeta za rast kristala boraksa u ispitivanom sustavu. In this work the influence of speed of two axial impellers mounted on the same shaft on crystal growth of borax decahydrate during process of batch cooling crystallization were analysed. Experiments have been performed in a flat bottom, 15 dm 3 crystallizer whose tank diameter to liquid height ratio equalled 1.3. This aspect ratio required the use of a second impeller which was mounted on the same shaft. Stirring was conducted by using two impeller of same types, axial pitched blade turbine (PBT) with impeller to tank diameter ratio, D/d T, of 0.33.The aim was analysed the influence on impeller speeds on the changes of absolute supersaturation, linear crystal size and crystal growth rates as well. Eventually, the values of the kinetics parameters of crystal growth of for all impeller speed applied were estimated. The experimental results showed that during the process time absolute supersaturation of the mother liquor decreases while the linear crystal size increases with impeller speed increment. Crystal growth rates increases with impeller speed what reflected on the values of constant of crystal growth rate. Obtained results are the consequence of interaction of flows generated by each of impellers which merged in single loop flow. The size of this loop increases as impeller speed increases what improved conditions for crystal growth in system analysed.

Bu çalışmada, boraksın;100, 1.000, 10.000, 100.000 ppm dozları Tenebrio mollitor (Coleoptera: Tenebrionidae)’un üzerinde test edilerek letalkonsantrasyon 50 (LC50) değeri belirlendi. LC50 değeri 20gün sonra larvalar için 3.402,15 ppm, erginler için ise 28.512,5 ppm olaraktespit edildi. Ayrıca boraksın subletal dozları olan 100, 1.000, 3.000 ppmdozları, böceğin larval ağırlığına etkilerini ve hemositleri üzerinde meydanagetirdiği olumsuz etkileri belirlemek için test edildi. 100 ppm hariç diğerdozlarda kontrol grubuna göre larval ağırlık ortalamalarında düşüşgözlemlenirken, 3.000 ppm deney grubundakontrol grubuna göre istatistiksel açıdan önemli derecede düşüş görüldü. Sonolarak yüksek dozlara maruz kalan grupların (1.000 ppm ve 3.000 ppm boraks)hemositlerinde; apoptoz, nekroz ve mikronükleus oluşumları Giemsa boyamatekniği ile belirlendi., In this study, lethal concentration 50 (LC50) value of borax on Tenebrio mollitor (Coleoptera: Tenebrionidae) was determined with testing 100, 1.000, 10.000, 100.000 ppm borax doses. The LC50 value was determined after 20 days later as 3.402,15 ppm for larvae and 28.512,5 ppm for adults. Also sublethal 100, 1.000, 3.000 ppm borax doses were tested to determine the effects on the larval weight of insect and the adverse effects on the hemocytes. When at other doses except 100 ppm, a decrease was observed in the larval weight means compared to the control group, also a statistically significant decrease was observed in the 3.000 ppm test group compared to the control group. Finally, apoptosis, necrosis and micronucleus formations were determined by Giemsa staining technique in hemocytes of groups exposed to high doses (1.000 ppm and 3.000 ppm borax).

Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Kayıt no: 434788, Türkiye, dünya bor rezervinin %73’üne sahiptir. Türkiye’de bulunan toplam rezerv 3,3 milyar tondur. Türkiye’deki bor mineralleri, Çanakkale Bigadiç, Kütahya-Emet, Eskişehir-Kırka ve Bursa-Kestelek bölgelerinde bulunmaktadır. Bor minerallerinin üretimi ve madencilik faaliyetleri sırasında oluşan atıkların değerlendirilmesi hem ekonomik hem de çevresel anlamda çok önemlidir. Bu çalışmada, Etibank Kırka Bor işletmesinden alınan ve ısıl işlem uygulanan bor atığının çimento harcının kimyasal ve mekanik özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında öncelikle, bor atığının termal ve kimyasal karakterizasyonu yapılmıştır. Daha sonra bor atığına 400ºC - 900ºC arasında ısıl işlem uygulanmış ve 10ºC/dk. hızla oda sıcaklığına soğutularak bir seri numune üretilmiştir. Ani soğutmanın etkisini incelemek amacıyla, yine 400ºC - 900ºC arasında 1 saat süre ile ısıl işlem uygulanmış ve ani soğutma işlemi yapılarak yeni seri numune üretilmiştir. Buna ek olarak, 750ºC - 800ºC arasında ısıl işlem uygulanıp ani soğutma işlemi yapılarak yeni bir seri numune üretilmiştir. Elde edilen yeni tozların X-ışınları Difraksiyonu (XRD), tane boyut ölçümü gibi farklı karakterizasyon teknikleri ile fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ASTM C109 standardına göre referans harcı hazırlanmıştır. Daha sonra, farklı sıcaklıklarda ısıl işleme tabi tutulmuş atık numuneleri %5- %15 - %25 ve %35 oranlarında çimento ile yer değiştirilerek çimento harç numuneleri hazırlanmıştır. Bütün numunelere 7, 28 ve 90. günlerde basınç dayanım testi uygulanmış ve basınç dayanımları referans numunesi ile karşılaştırılmıştır.Basınç dayanım değerlerinin, ısıl işlem sıcaklığına bağlı olarak arttığı görülmüştür. Atık içeren numuneler arasında referans dayanımına en yakın olan numuneler 600ºC ve üzerindeki sıcaklıklarda ısıl işlem görmüş numunelerde elde edilmiştir.Dayanım değerlerine bakılarak, atığın çimento harcı içerisinde kullanımının mümkün olduğu görülmüştür. Basınç dayanım testi sonrası numunelerin mikro yapıları da incelenmiş ve referans numunesinin mikro yapısı ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma ile çimento sektöründeki ısıl işlem süreçlerine kıyasla daha düşük sıcaklıkta üretilen bir atık malzemenin, çimento ile %25 oranına kadar yer değiştirilerek kullanılabileceği gösterilmiştir. Böylece, her yıl yüksek miktarda açığa çıkan fakat değerlendirilemeyen bir atığın geri kazanılarak faydalı bir şekilde kullanımı ile çevresel katkı sağlanmış olacaktır.

W artykule przedstawiono badania właściwości topników ekologicznych będących substytutami topników na bazie kwasu borowego i boraksu, których zastosowanie zostało ograniczone w wyniku wprowadzenia przez Unię Europejską rozporządzenia (WE) 1907/2006-REACH. Prze- prowadzono próby zwilżalności i rozpływności przy użyciu lutów twardych Ag 244 i Cu 301 na podstawie, których oceniono wpływ topników ekologicznych na ich właściwości lutownicze. Oceniono również możliwość usuwania pozostałości poszczególnych topników po procesie lutowania. Na podstawie badań metalograficznych wskazano na niezgodności lutownicze w lutowinie występujące w różnej ilości w zależności od użytego topnika. Examination of ecological fluxes to brazing in comparison with boric acid-and borax-based fluxes Abstract Tested and analyzed properties of ecological fluxes, substitutes of boric acid and borax-based fluxes, were presented in the article. The application of boric acid- and borax-based fluxes was limited as a result of the regulation (WE) 1907/2006-REACH adopted by the European Union. The wettability and spreadability tests were run with use of Ag 244 and Cu 301 brazes. The influence of eco-fluxes on braze properties and the possibility of removing the remains of particular fluxes after brazing process were examined basing on the tests. According to the metallography tests the imperfections in braze were pointed out. The amount of the imperfections appearing in the braze varied depending on the type of the applied flux.

This study aimed to analyze borax content in food and the effects of food processing on the content of borax in food. This research adopted a survey method. Food samples were obtained from the traditional and modern markets, elementary schools, and supermarkets available in the region of Pamulang Subdistrict. Sampling was done by using a purposive technique. Each sample was qualitatively analyzed for its borax content using a borax test kit. The detected food was then analyzed by using a qualitative analysis (i.e., there are four categories of data); one sample per category was taken to be analyzed quantitatively using the HPLC method in the Laboratorium of Balai Besar Pusat Penelitian dan Pengembangan Pascapanen Pertanian, Bogor. The treatment of food containing the highest level of borax) was conducted by boiling them during a certain period of time (i.e., 5 minutes, 15 minutes, and 30 minutes) and then frying them until well cooked (was not burnt). The collected data were then analyzed descriptively. The results showed that 54% of the samples obtained from the Elementary Schools positively contained borax; as much as 74% of the food samples obtained from traditional markets contained borax positively; while all samples coming from the supermarkets did not contain borax. The content of borax in the detected food in this research ranged between 560 mg/kg up to 17,640 mg/kg. The highest content of borax found in yellow wet noodles (17,640 mg/kg) was far above the maximum level specified by EFSA (2013), that is as much as 4,000 mg/kg. The boiling process was quite effective in lowering the level of borax in food, while the frying process did not actually reduce the level of borax in food. Penelitian ini bertujuan untuk menganalisis kandungan boraks pada makanan dan pengaruh pengolahan makanan terhadap kandungan boraks pada makanan. Penelitian ini dilakukan dengan metode survei. Jenis makanan yang dijadikan sampel dalam penelitian ini adalah jenis makanan yang diperoleh dari pasar tradisional dan modern, sekolah dasar, dan supermarket di wilayah Kecamatan Pamulang. Pengambilan sampel dilakukan dengan menggunakan teknik purposive sampling. Setiap sampel dianalisis kandungan boraksnya secara kualitatif menggunakan test kit boraks. Selanjutnya, makanan yang telah terdeteksi oleh analisis kualitatif (ada empat kategori data), diambil satu sampel per kategori untuk dianalisis secara kuantitatif menggunakan metode HPLC di Laboratorium Balai Besar Pusat Penelitian dan Pengembangan Pascapanen Pertanian, Bogor. Makanan yang terdeteksi mengandung boraks paling tinggi diperlakukan dengan cara direbus dalam beberapa rentang waktu (5 menit, 15 menit, dan 30 menit) dan digoreng sampai matang (tidak sampai gosong). Data yang dikumpulkan dianalisis secara deskriptif. Hasil penelitian menunjukkan bahwa 54% dari sampel makanan yang diperoleh dari Sekolah Dasar positif mengandung boraks; sebanyak 74% dari sampel makanan yang diperoleh dari pasar tradisional positif mengandung boraks; sementara semua sampel berasal dari supermarket tidak terdeteksi mengandung boraks. Kandungan boraks dalam makanan yang terdeteksi dalam penelitian ini berkisar antara 560 mg/kg sampai dengan 17.640 mg/kg. Kandungan tertinggi ditemukan dalam mie basah kuning (17.640 mg/kg) jauh di atas kadar maksimum yang ditentukan EFSA (2013) sebanyak 4.000 mg/kg. Proses perebusan cukup efektif dalam menurunkan kadar boraks dalam makanan, sedangkan proses penggorengan tidak mengurangi kadar boraks dalam makanan.

Cilj rada je bio ispitati utjecaj hidrodinamičkih uvjeta u kristalizatoru s dvama turbinskim miješalima na kinetiku kristalizacije dinatrijevog tetraborat dekahidrata (boraksa) tijekom njegove šaržne kristalizacije kontroliranim hlađenjem. Proces je provođen u kristalizatoru volumena 15 dm3, u kojem je omjer visine stupca matične otopine i promjera kristalizatora iznosio 1.3 što je zahtijevalo uvođenje drugog miješala u sustav. Miješanje se provodilo korištenjem triju različitih konfiguracija dvaju miješala: PBT-PBT, SBT-SBT te PBT-SBT. Za svaku primjenjenu konfiguraciju miješala detaljno je ispitan utjecaj brzine vrtnje, promjera miješala, udaljenosti donjeg miješala od dna te međusobne udaljenosti dvaju miješala na mehanizam i brzinu nukleacije, kinetiku rasta kristala boraksa te granulometrijske karakteristike finalnog produkta. U radu je također analiziran i utjecaj brzine hlađenja matične otopine na kinetiku ispitivanog procesa. Da bi se dobio potpuniji uvid u hidrodinamička zbivanja u ispitivanom sustavu, pri svim uvjetima miješanja je određeno vrijeme homogenizacije te je vizualizirana struktura toka kapljevine fotografiranjem tokova kao i simulacijom istih uporabom programskog paketa Visimix 2000 Turbulent. Primjenom Mersmannovog nukleacijskog kriterija je utvrđeno da je pri svim ispitivanim parametrima miješanja nukleacija započela primarnim heterogenim mehanizmom. Za definirani mehanizam su određene brzine nukleacije čime je sagledan utjecaj parametara miješanja i brzine hlađenja na ovu veličinu. Priroda sveukupnog toka suspenzije, definirana strukturom toka kapljevine, intenzitetom konvekcijskog toka te smičnim naprezanjima u zoni oko miješala, također se odražava i na promjenu linearne veličine kristala. Na temelju tih podataka su izračunate brzine te određeni parametri rasta kristala. Korištenjem Mersmannovog modela je pokazano da se pri svim ispitivanim uvjetima provedbe procesa rast odvija integracijskim mehanizmom. Hidrodinamički uvjeti se u konačnici odražavaju i na svojstva finalnog produkta procesa kristalizacije. Granulometrijska analiza prosijavanjem ukazuje na pojavu sekundarne nukleacije i aglomeracije pri određenim uvjetima provedbe procesa. Ukoliko je pak u bilo kojem od ispitivanih sustava bilo osigurano stanje intermedijalne suspenzije, aglomeracija je bila manje izražena. Najpravilniji kristali uz najužu raspodjelu veličina sepak dobivaju primjenom SBT-SBT konfiguracije miješala. Primjena različitih parametara miješanja se odrazila i na utrošak snage miješanja. Najveći utjecaj na ovu veličinu, pri svim ispitivanim konfiguracijama, ima brzina vrtnje miješala, a potom promjer korištenih miješala. S obzirom na navedeno, zaključuje se kako je pri odabiru uvjeta provedbe kristalizacije boraksa kontroliranim hlađenjem u šaržnim kristalizatorima s dvama miješalima neophodno detaljno ispitati utjecaj operacije miješanja na sve stupnjeve kristalizacijskog procesa. Kako parametri miješanja bitno utječu na kinetiku nukleacije i rasta kristala sasvim jasno da oni određuju i karakteristike finalnog produkta kristalizacije. Pravilnim odabirom konfiguracije dvaju miješala i podešavanjem uvjeta miješanja moguće je dobiti produkt željenih karakteristika uz minimalne energetske troškove The aim of this research was to investigate the influence of mixing in a dual impeller system on crystallization kinetics of borax in a batch cooling crystallizer. Crystallization was conducted in 15 dm3 crystallizer of tank diameter to liquid height ratio equal to 1.3. This aspect ratio required the use of a second impeller which was mounted on the same shaft. Stirring was conducted by using three different impeller configurations: PBTPBT, SBT-SBT and PBT-SBT. For each of the configurations listed before, an influence of impeller speed, size and position in the vessel on nucleation and crystal growth kinetics, as well as on the granulometric properties of the final product was analyzed in detail. In this work an influence of cooling rate was investigated as well. In order to gain a complete insight into the hydrodynamics of the crystallizer, mixing time was measured and the fluid flow was visualized, using the streak photograpy method and by simulation in Visimix 2000 Turbulent. Using the Mersmann's nucleation criterion, it was determined that the primary heterogeneous nucleation was a dominating mechanism in all experiments conducted in this research. Based on the nucleation mechanism, the rate of nucleation was calculated in order to analyze the influence of mixing parameters and cooling rate on this value. The nature of the overall fluid flow, defined by the flow pattern, the intensity of the overall convection fluid flow and shear stress in the zone around the impeller/s, is reflected on the size of the growing crystal as well. From the change of values of linear crystal size in process time, growth rates and growth parameters were determined. By using the Mersmann’s model, it was determined that the growth rate was governed by the integration mechanism at all process conditions examined. Applied mixing parameters ultimately determined on the properties of the final product of crystallization. Granulometric analysis by sieving showed that both secondary nucleation and agglomeration were present at certain process conditions. But, ifintermedial suspension state was achieved, agglomeration was less pronounces regardless of the impeller configuration. By far, the most regularly shaped crystals were obtained by using the SBT-SBT impeller configuration. Hydrodynamic conditions in the vessel, generated by different mixing parameters reflected the power consumption as well. Impeller speed and size have the biggest influence on this value. Considering the stated, it can be concluded that it is of the essence to investigate the influence of dual impeller mixing on the process of batch cooling crystallization in detail. Since mixing parameters determine the nucleation and crystal growth kinetics it is clear that, at the same time, they determine the properties of the final product of crystallization. Therefore, by choosing the suitable dual impeller configuration and by adjusting the mixing conditions, it is possible to obtain a product of wanted characteristics with minimal energy cost

2015 Imelda Meiliany Priandini (O111 10 278). Dibawah bimbingan Prof. Dr. drh. Lucia Muslimin, M.Sc sebagai pembimbing utama dan drh. Dedy Rendrawan M.P sebagai pembimbing anggota. Boraks merupakan senyawa kimia turunan dari logam berat boron (B) dan biasa digunakan sebagai bahan anti jamur, pengawet kayu, dan antiseptik pada kosmetik. Penggunaan boraks sebagai bahan pengawet dalam makanan telah dilarang penggunaanya oleh pemerintah. Namun, kenyataannya masih banyak ditemukan penggunaan boraks dalam makanan salah satunya yaitu bakso. Tujuan dari penelitian ini untuk mengidentifikasi dan menentukan kadarboraks yang terkandung dalam bakso. Lokasi pengambilan sampel dilakukan di 14 kecamatan yang ada di Kota Makassar. Penelitian ini dilakukan dengan melakukan destruksi basah pada sampel bakso dengan menggunakan HNO pekat dan aquades dengan perbandingan 1:1 dan dipanaskan pada tanur listik dalam lemari asam. Penentuan kadar boraks dilakukan dengan menggunakan spektrofotometer serapan atom (AAS). Hasil penelitian ini menunjukkan bahwa dari 42 sampel yang diuji terdapat 31 sampel yang positif mengandung boraks. Kandungan boraks yang terdapat pada sampel positif berkisar antara 0,064-8,919 ??g/g. 3 Kata kunci : bakso, boraks, spektrofotometer serapan atom (AAS)

Bu çalışmada, ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisine topraktan ve yapraktan artan dozlarda bor (B) kaynakları uygulanarak bitkinin gelişim durumu ve topraktan kaldırılan kimi besin elementi miktarlarına etkisi araştırılmıştır.Deneme konularına göre topraktan 7 bor dozu (0, 0.5, 1.0, 2.0, 4.0, 8.0, 16.0 mg B kg-1), ve yapraktan 4 bor dozu (0, 0.1, 0.2, 0.4 % B) artan miktarlarda borik asit ve boraks kaynaklarından uygulanmıştır. Temel gübreleme için saksılara 80 mg P kg-1ve 100 mg K kg-1 ile iki farklı N düzeyi 100 ve 200 mg N kg-1 NH4NO3 ve KH2PO4'tan uygulanmıştır. Topraktan artan miktarlarda uygulanan bor dozlarının ayçiçeği bitkisinin kuru madde verimini BT5 dozuna kadar arttırdığı, ancak bu artışın BT6 (16.0 mg B kg-1) dozunda azalma gösterdiği belirlenmiştir. Uygulanan bor dozlarına bağlı olarak kaldırılan B ve Mg miktarlarında artış görülmüştür. Bor dozlarının N, P alınımına etkisinin önemsiz olduğu, K alınımın ise BT6 dozunda azaldığı görülmüştür. Na, Ca, Cu, Fe ve Mn alınımında, düşük bor düzeyleri olumlu etki yaparken artan bor dozları ile birlikte azalma görülmüştür. Yapraktan uygulanan bor dozları, kuru madde verimi ile kaldırılan K ve P miktarlarında azalmaya neden olurken, Cu ve B alınımını arttırdığı belirlenmiştir. N, Na, Ca, Mg, Fe, Zn ve Mn alınımına etkisi ise önemsiz bulunmuştur. The current research was conducted to determine the effects of soil and foliar applied boron resources on dry matter yield, and some nutrient elements uptake of Sunflower (Helianthus annuus L.). For this purpose, seven boron doses (0, 0.5, 1.0, 2.0, 4.0, 8.0, 16.0 mg B kg-1) were applied to soil and four doses of boron (0, 0.1, 0.2, 0.4 % B) were applied to foliar as borax and boric acid. Two nitrogen doses 100 and 200 mg N kg-1 and 80 mg P kg-1, 100 mg K kg-1 were applied from NH4NO3 and KH2PO4 to soil as basic fertilization. The boron doses increased the dry matter yield of the sunflower plants up to BT5, but this increase aimed to decrease at BT6 (16.0 mg B kg-1). An increase was determined on the B and Mg uptake of sunflower according to the boron doses. The effects of boron doses on uptake of N and P were found not significant. K uptake was decreased at B6 dose. Although the lower doses of boron have positive effect on uptake of Na, Ca, Cu Fe and Mn, a decrease occurred with the elevated boron doses.Although the foliar applied boron doses lead to a decrease on the dry matter yield and uptake of K and P, it increased the uptake of Cu and B. The foliar applied boron doses were found not significant on uptake of N, Na, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn. 102

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2015, Birlikte kullanıldığı malzemeye oldukça önemli nitelikler kazandıran ve bu nedenle de gün geçtikçe dünyadaki kullanımı hızla artan bor ve türevlerinin yapı malzemesindeki kullanım alanlarını irdelemek amacıyla yapılan bu çalışmada öncelikle bor tanıtılmış, borun tarihçesi hakkında bilgi verilmiş, bor mineralleri ve kullanım alanları anlatılmıştır. Kullanım alanlarının öncelikle niteliği, sonra niceliği ön planda tutularak; cam sanayisinde, seramik sanayisinde, temizleme ve beyazlatmada, inşaat ve çimento sanayisinde, yanmayı önleyici/geciktirici olarak, nükleer uygulamalarda, enerjide, makine ve metalürjide, sağlıkta ve tarımda kullanımı anlatılarak borun önemi vurgulanmıştır. Daha sonra geniş kullanım alanına sahip borun, özellikle yapı malzemesi alanında kullanımı irdelenmiş, kategorilere ayrılmış ve kullanıldığı malzemeye kattığı pozitif özelliklere vurgu yapılmıştır. Üretiminde bor ve türevleri kullanılan yapı malzemeleri, çalışmanın üçüncü bölümünde; çimento sanayisi, zemin ve duvar kaplama malzemeleri, ahşap ve ahşap kompozit malzemeler ve metal sanayisi olarak kategorilendirilmiştir. Her bir kategori içerisinde, literatürde yapılmış olan deneysel çalışmalar irdelenerek deney sonuçlarından faydalanılmış ve malzemenin bor katkısı ile kazandığı inovatif özelliklere vurgu yapılmıştır. Bu kapsamda incelenen çalışmalardan, çimento bünyesine katılan bor türevleri olan kolemanit ve borojips sayesinde çimentonun pişme sıcaklığında düşme, mukavemetinde artma, üretim maliyetinde düşme, hidratasyon ısısında azalma, yüksek nötron tutma özelliği ile radyasyona karşı koruma, çevre kirliliğinde düşme ve hammaddede tasarruf sağladığı ve ürünün kalitesini arttırdığı görülmüştür. Zemin ve duvar kaplama malzemelerinde katkı maddesi olarak kullanılan bor türevlerinden borik asit, bor oksit ve boraks hammaddeleri sayesinde, genellikle seramik ve porselen karo üzerinde yapılmış olan deneysel çalışmalar ile borun malzemeye kattığı inovatif özellikler belirlenmiştir. Bor katkı oranına bağlı olarak parlak yüzey oluşumu, dokulu yüzey oluşumu, mat yüzey oluşumu, sinterlemeyi kolaylaştırma, pişme sıcaklığını düşürme, malzemenin mukavemetini arttırma, efektli ve lüsterli bir görünüm kazandırma, çevresel etkisini düşürerek daha çevreyle ilgili hale getirme şeklinde sıralanmıştır. Ahşap ve ahşap kompozit malzemelerde yapılmış olan araştırmalara göre borun genellikle ahşap malzemeyi koruma amaçlı kullanıldığı anlaşılmıştır. Borlu bileşikler ile muamele edilen ahşap ve ahşap kompozit malzemelerin, kullanım ömründe, yüzey sertliğinde, yangına karşı dayanımı, çürüklük dayanımı gibi bazı özelliklerinde önemli derecede iyileştirme elde edildiği görülmüştür. Son olarak metal sanayisi kategorisinde incelenen çalışmalar, son yıllarda uygulanmaya başlanan, borun metal malzeme yüzeyine borlama yöntemi ile uygulanmasının, ürünün kullanım ömründe artış, radyasyon tutma özelliğinde artış, yüzey sertliği ve korozyon direncinde artış, metal ergime sıcaklığında düşüş gibi pozitif özellikler kattığı görülmüştür. Literatür tarama, derleme ve yorumlama tekniğiyle hazırlanan bu çalışma ile borun, yapı malzemesi alanına kazandırdığı yenilikler ve inovatif özelliklerinden elde edilen verilere dayalı olarak yapıda kullanılan malzemelerde bor kullanımının olası araştırma alanları belirlenerek öneriler sunulmuştur., Use of boron in the world is increasing day by day because of the acquiring advantages by using boron minerals in the production phase of materials. For this reason, this study is aimed to evaluate the use areas in the context of building materials. In the flow of this study, firstly ‘boron’ have been introduced, informations have been given about history of boron, boron minerals and fields which use boron minerals have been presented. By using boron in glass industry, in ceramic industry, in cleaning and whitening, in construction and cement industry, as well as preventing and retarding, in nuclear applications, energy fields, machine and metallurgical industry, health fields and in agriculture have been given with the importance of boron. Then, with a wide range of applications, features and the use of structure is examined in the field of material, divided into categories which creates the building materials. And the positive features are emphasized, which boron adds to the materials used. Boron is a multipurpose element. It is a crucial nutrient for plants, an important component in the nuclear industry and the main ingredient of a bizarre fluid called oobleck. Perched next to carbon on the Periodic Table of Elements, boron is a metalloid, a substance with both metallic and nonmetallic properties. Boron compounds have been known for thousands of years, but the element was not isolated until 1808 by Sir Humphry Davy, Joseph-Louis Gay-Lussac (1778-1850) and Louis Jaques Thenard (1777-1857). This was accomplished through the reaction of boric acid (H3BO3) with potassium. However, boron did not become of interest until the twentieth century when it was found that it formed many unusual and complex compounds. It has been during the last forty years that the right physical and chemical properties have been determined. High purity boron produced by electrolysis and vapor deposition methods have made such determinations possible. Today, boron minerals and compounds are used to produce quite a different materials and products in various industrial fields. Very few countries have boron reserves in the world. Among these, Turkey has the 72% of boron minerals of total world reserves and it is in the first rank with this value. With regard to its trading capacity and the existence in Turkey, some important boron minerals are Borax, Kernit, Ulexit, Colemanite, Pandermite and Hydroboraxide. Among these minerals, Colemanite mineral are only present in Turkey and the USA. Most of the Colemanite reserve is located in Turkey. Economically important sources of boron are the minerals colemanite, rasorite (kernite), ulexite and tincal. Together these constitute 90% of mined boron-containing ore. The largest global borax deposits known, many still untapped, are in Central and Western Turkey, including the provinces of Eskişehir, Kütahya and Balıkesir. Global proven boron mineral mining reserves exceed one billion metric tonnes, against a yearly production of about four million tonnes. In the third part of the study, boron and its derivatives which are used in the production of building materials are categorized as; cement industry, floor and wall coverings, wood and wood composites and metal industries. In each category, the results of the experimental studies in the literature have benefited and the importance is taken with emphasising the materials’ innovative features won by the boron additive. Examined studies about the cement industry in this context revealed that adding colemanite or borojips, which are the derivatives of boron found in nature, in the cement structure; decreases cement firing temperature, increases strength, decreases production costs, decreases hydration heat, gives protection against radiation with its high neutron retention properties, saves the raw materials, decreases environmental pollution and imporves the quality of the product. Some of the raw materials needed for cement production abundantly exist in colemanite. Besides, colemanite does not contain any alkali which does not wanted in cement. Colemanite mineral is just a raw material of cement because it mainly contains CaO, SiO2 and B2O3. Boron modified active belite (BAB) cement has been developed by using these main characteristics of colemanite mineral. Also some researchers in the world determined that there have been improvements in the properties of the cement which are produced by using pure boric oxide. In that aspect, those types of studies have been started in our country and it has been determined that colemanite is the most suitable boron mineral in the production of cement. In the category of floor and wall covering materials, experimental studies are mostly conducted on ceramic and porcelain tiles. These studies revealed that boron derivatives which are used as additive minerals are boric acid, borax and boric oxide through raw materials. Innovative features won by adding these boron derivatives are listed as, shiny surface formation, textured surface formation, matte surface formation depending on boron contribution rate, facilitating sintering, reduce the firing temperature, increasing the strength of the material, effected and lustered view, making the material more ecological reducing the environmental impact. Borates are used to initiate glass formation and reduce glass viscosity, helping to form a smooth surface; and to reduce thermal expansion; thus facilitating a good fit between the glaze and the clay. Borates also increase the refractive index, or lustre, of glazes and can enhance their resistance to chemicals. According to experimental studies made in wood and wood composite materials field, Since boric acid and sodium borates are water soluble compounds which are absorbed by the wood surface and then penetrate by diffusion, they can be both used as wood preservatives. Moreover, these inorganic boron compounds are good fire retardants. Boric acid alone or in mixtures with sodium borates, is particularly effective in reducing the flammability of cellulose materials. Borax and Boric acid are therefore used as fire retardants in wood products and cellulose insulation. Lastly, examined studies in the field of metallurgy revealed that, boron in general, used in metallurgy for reducing melting temperature, increasing fluidity, increasing strength of the steel and reduce the corrosion of the refractory material in the furnace. In steel treatments: Boron, as a non-metallic solid element, can penetrate and form an alloy with steel under high temperatures. It forms a molecular bond with the metal. Unlike chrome, boron does not add a layer to the original surface. Boron treatment does the opposite. It removes carbon and other impurities from the steel, leaving a pure iron boride layer with boron. Also, some experimental researches showed that boron significantly increases metals’ radiation retention properties. This study, which is prepared by the method of literature analyse and commentate, states the building materials’ innovative features gain by the use of boron compounds based on data obtained from experimental studies. And pointing out the area which is open to investigate about the use of boron minerals in the field of construction materials as adobe and mud bricks., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tujuan penelitian adalah untuk mengetahui kandungan boraks dan uji organoleptik pada ikan asin yang beredar di pasaran dengan jenis gerih abang, gerih balur dan teriPenelitian ini berbentuk penelitian deskripstif kualitatif. Uji kadar boraks menggunakan metode titrasi volumetri. Uji organoleptik tingkat kesukaan masyarakat dilihat melalui uji warna, aroma dan tekstur dari ikan asin dengan menggunakan angket. Pengisian angket organoleptik masyarakat (ibu rumah tangga) dilakukan di Desa Klampisan, Kecamatan Geneng, Kabupaten Ngawi dan mahasiswa dilakukan di kampus IKIP PGRI Madiun.Hasil penelitian kadar boraks tertinggi pada ikan asin jenis teri (C2) yaitu 3,69% dengan nilai organoleptik 72,6 dan kadar boraks terendah pada ikan asin jenis gerih balur (B2) yaitu 1,21% dengan nilai organoleptik 74,8.

Hasil monitoring PJAS yang dikoordinasi oleh Direktorat Inspeksi dan Sertifikasi Produk Pangan, Badan POM RI menunjukan bahwa pengujian parameter boraks yang dilakukan pada 1829 sampel produk PJAS yang terdiri dari produk mi, bakso dan snack menunjukan bahwa 97 sampel (5%) positif mengandung boraks. Larangan penggunaan boraks diperkuat dengan adanya Permenkes RI No.235/Menkes/VI/1984 tentang BTP bahwa Natrium Tetraborate yang lebih dikenal dengan nama boraks digolongkan dalam bahan tambahan yang dilarang digunakan dalam makanan. Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui kandungan dan kadar zat pengawet boraks pada pangan jajanan anak sekolah dasar di SDN Kompleks Lariangbangi Kota Makassar. Jenis penelitian ini adalah survei deskriptif dengan pemeriksaan laboratorium secara kualitatif dengan metode nyala api dan kuantitatif dengan metode titrasi asam basa. Pengambilan sampel dilakukan dengan teknik purposive sampling dengan jumlah sampel 10 jenis pangan jajanan. Hasil penelitian ini menunjukkan bahwa 10 sampel yang diuji dengan metode nyala api yang direaksikan dengan pereaksi H2SO4 dan methanol menghasilkan reaksi nyala api berwarna biru yang menunjukkan bahwa pada semua sampel tidak mengandung bahan pengawet boraks. Disimpulkan bahwa makanan jajanan yang dianalisis dengan menggunakan metode nyala api membuktikan 10 sampel jajanan di SDN Kompleks Lariangbangi Kota Makassar tidak teridentifikasi adanya zat pengawet boraks dan bebas dari kandungan boraks.

2014 ABSTRAK Telah dilakukan penelitian penambahan bahan retarder berupa boraks dan gelatin ke dalam dental stone tipe III. Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui adanya pengaruh penambahan bahan retarder berupa boraks dan gelatin terhadap dental stone tipe III. Metode penelitian yang digunakan adalah quasi eksperimental, yaitu dengan melakukan penambahan bahan retarder berupa boraks dan gelatin dengan kadar yang digunakan adalah kadar 10gr, 20gr, 30gr,40gr dan 50gr yang ditambahkan ke dalam 300gr dental stone tipe III. Sampel yang digunakan sebanyak 11 sampel, yaitu 1 sampel sebagai kontrol, 5 sampel dengan penambahan bahan retarder boraks dan 5 sampel dengan penambahan bahan retarder gelatin. Hasil analisis data menunjukkan bahwa penambahan bahan retarder berupa boraks dan gelatin memberikan pengaruh terhadap compressive strength dental stone tipe III. Selain itu semakin banyak kadar bahan retarder yang digunakan maka semakin rendah compressive strength suatu dental stone tipe III. Kata kunci : Dental stone tipe III, boraks, gelatin, compressive strength

U radu je ispitivan utjecaj broja miješala na mehanizam i brzinu nukleacije te kinetiku rasta kristala u procesu šaržne kristalizacije dinatrijevog tetraborat dekahidrata (boraksa) kontroliranim hlađenjem. Miješanje u kristalizatoru, volumena 15 L, provodilo se jednim, odnosno dvama istovjetnim aksijalnim turbinskim miješalima s 4 ravne lopatice nagnute pod kutom od 45° (tzv. PTD miješala). Brzina vrtnje miješala osiguravala je stanje potpune suspenzije u sustavu (N = Njs). Omjer visine stupca matične otopine i promjera kristalizatora (H/T) iznosio je 1.3, dok se ta otopina, zasićena pri temperaturi od 30 °C, hladila brzinom od 6 °C h-1. Promjena koncentracije boraksa tijekom procesnog vremena praćena je uporabom Na-ion selektivne elektrode. Kontinuirano praćenje promjene koncentracije otopine, odnosno prezasićenosti omogućilo je determiniranje širine metastabilne zone ispitivanih sustava. Brzina nukleacije određivana je Mersmannovim kriterijem, dok su podaci o brzini linearnog rasta kristala dobiveni direktnim mjerenjem veličina kristala uzorkovanih tijekom procesa kristalizacije. Pored navedenih mjerenja, u radu je također izvršena i usporedba utroška snage miješanja za ispitivane sustave. Finalni produkti podvrgnuti su granulometrijskoj analizi te je provedena usporedba granulometrijskih parametara kako bi se što detaljnije sagledao utjecaj broja miješala na proces kristalizacije boraksa. Nazočnost drugog miješala u kristalizatoru bitno mijenja tokove fluida u reaktorskom prostoru, a što se direktno odražava i na vrijednosti ispitivanih kinetičkih parametara.

U radu je ispitivan utjecaj broja i brzine vrtnje radijalnih turbinskih miješala na proces šaržne kristalizacije boraksa uz kontrolirano hlađenje. Volumen ispitivanog kristalizatora iznosio je 15 dm3, a miješanje u njemu provodilo se jednim, odnosno dvama istovjetnim radijalnim turbinskim miješalima s 4 ravne lopatice. Brzina vrtnje miješala osiguravala je stanje potpune suspenzije u sustavu (N/NJS). Omjer visine stupca matične otopine i promjera kristalizatora (H/T) iznosio je 1.3, dok se ta otopina zasićena pri temperaturi od 30 °C, hladila brzinom od 6 °C h-1. Koncentracija otopine kontinuirano je praćena uporabom Na-ion selektivne elektrode, a iz promjena vrijednosti ove veličine detektiran je početak nukleacije, tj. širina metastabilne zone. Mehanizam i brzina nukleacije određeni su Mersmannovim nukleacijskim kriterijem, dok su podaci o brzini linearnog rasta kristala dobiveni mikroskopskom analizom, odnosno direktnim mjerenjem veličina kristala uzorkovanih tijekom procesa kristalizacije. Finalni produkti podvrgnuti su granulometrijskoj analizi te je provedena usporedba granulometrijskih parametra kako bi se što detaljnije sagledalo utjecaj broja i brzine vrtnje miješala na proces kristalizacije boraksa. Pored navedenih mjerenja, u radu je također izvršena i usporedba utroška snage miješanja za ispitivane sustave. Izvršena ispitivanja ukazuju da nazočnost drugog miješala u kristalizatoru te njihova brzina vrtnje bitno mijenjaju hidrodinamiku reaktorskog prostora, što se direktno održava i na ispitivane nukleacijske parametre, rast kristala, odnosno karakteristike finalnog produkta.

U radu je ispitivan utjecaj broja aksijalnih turbinskih miješala na proces šaršne kristalizacije boraksa uz kontrolirano hlađenje. Volumen ispitivanog kristalizatora iznosio je 15 dm3 , a miješanje u njemu provodilo se jednim, odnosno dvama istovjetnim aksijalnim turbinskim miješalima s 4 ravne lopatice nagnute pod kutem od 45° (tzv. PTD tip miješala). Brzina vrtnje miješala osiguravala je stanje potpune suspenzije u sustavu (N = Njs). Omjer visine stupca matične otopine i promjera kristalizatora (H / T) iznosio je 1.3, dok se ta otopina, zasićena pri temperaturi od 30° C, hladila brzinom od 6° C h-1. Promjena koncentracije boraksa tijekom procesnog vremena praćena je upotrebom Na-ion selektivne elektrode. Kontinuirano praćenje promjene koncentracije otopine, odnosno prezasićenosti, omogućilo je određivanje širine metastabilne zone ispitivanih sustava. Brzina nukleacije određivana je Mersmannovim kriterijem, dok su podaci o brzini linearnog rasta kristala dobiveni mikroskopskom analizom, odnosno direktnim mjerenjem veličina kristala uzorkovanih tijekom procesa kristalizacije. Pored navedenih mjerenja, u radu je također izvršena i usporedba utroška snage miješanja za ispitivane sustave. Finalni produkti podvrgnuti su granulometrijskoj analizi, te je provedena usporedba granulometrijskih parametara kako bi se što detaljnije sagledao utjecaj broja miješala na proces kristalizacije boraksa. Izvršena ispitivanja ukazuju da nazočnost drugog miješala u kristalizatoru bitno mijenja hidrodinamiku reaktorskog prostora, što se direktno odražava i na ispitivane nukleacijske parametre, odnosno karakteristike finalnog produkta.

Keracunan Boraks dapat terjadi melalui makanan, salah satunya adalah bakso sebagai jajanan anak-anak sekolah dasar. Ketertarikan anak-anak sekolah dasar membeli bakso dikarenakan harganya yang murah dan rasanya yang enak, sehingga anak-anak sekolah dasar menyukai makanan ini. Penelitian ini bertujuan untuk menganalisis kandungan boraks pada makanan jajanan bakso di SDN Kompleks Mangkura Makassar. Jenis penelitian yang digunakan adalah Deskriptif Laboratorik dengan pemeriksaan laboratorium secara kualitatif dengan metode nyala api dan kuantitatif dengan metode titrasi asam basa. Populasi adalah Semua Jajanan Bakso yang dijual disekitar SDN Kompleks Mangkura. Sampel diambil secara purposive sampling dari setiap penjual bakso yang ada disekitar SDN Kompleks Mangkura. Hasil percobaan identifikasi senyawa boraks pada sampel bakso dengan metode nyala api, diketahui bahwa sampel bakso A, B dan C yang diuji tidak menghasilkan nyala hijau yang berarti tidak terdeteksi adanya kandungan boraks pada sampel. Dari hasil penelitian disimpulkan bahwa bakso yang dianalisis dengan metode nyala api membuktikan bahwa sampel A, B, dan C yang beredar di SDN Kompleks Mangkura tidak teridentifikasi adanya boraks dan bebas dari kandungan boraks. Tidak dapat dilakukan penelitian kuantitatif untuk mengetahui kadar boraks dari jajanan bakso karena pada penelitian secara kualitatif menghasilkan nilai yang negatif (tidak mengandung boraks).

U radu je ispitivan utjecaj površine dvaju oblika cjepiva na granulometrijska svojstva dinatrijevog tetraborat dekahidrata (boraksa) dobivenog u procesu šaržne kristalizacije hlađenjem. U kristalizatoru volumena 2.14 dm3 miješanje se provodilo turbinskim miješalom s četiri ravne lopatice (tzv. SBT miješalo) čija je brzina vrtnje N = 350 o. min-1 osiguravala stanje potpune suspenzije u sustavu. Matična otopina, zasićena pri temperaturi od 30 °C, hladila se brzinom od 6 °C h-1. U prvom dijelu rada izvršena je necijepljena šaržna kristalizacija kako bi se odredila širina metastabilne zone, granulometrijske karakteristike produkta dobivenog tim postupkom te definirali uvjeti provedbe cijepljene kristalizacije. Potom je ispitivan utjecaj površine i oblika cjepiva na raspodjelu veličina te stupanj aglomeracije finalnog produkta kristalizacije. Kao cjepivo korišteni su kristali boraksa vretenastog i pločastog oblika veličine 67 um. S ciljem sagledavanja utjecaja površine cjepiva, različite mase kristala definiranog oblika i veličine dodavane su u matičnu otopinu. Za svaku ispitivanu površinu cjepiva izvršena je analiza raspodjele veličina i stupnja aglomeracije kristalnog produkata te je provedena usporedba dobivenih rezultata. Kao optimalno cjepivo odabrano je ono koje je rezultiralo kristalnim produktom uže raspodjele veličina, većeg masenog promjera i nižeg stupnja aglomeracije.

U ovom je radu cilj oporabiti pepeo termoelektrane na ugljen proizvodnjom keramičkog izolacijskog materijala dobrih primjenskih svojstava. Uporabljeni pepeo ima visoki udio SiO2 i Al2O3 dok se prva talina javlja tijekom zagrijavanja pri temperaturama višim od 1250 °C. Zato sam pepeo nije pogodan za pripravu pjenostakla nego se veća količina taline pri nižim temperaturama postiže dodatkom kalcinirane sode i boraksa. Tijekom eksperimentalnog rada određen je optimalni temperaturni režim brzog kalciniranja/taljenja pripravljenih suhih smjesa praškastih sirovina. Pokazalo se da je uz relativno manji dodatak sode i boraksa moguće unutar 10 minuta postići djelomično taljenje pri temperaturama od 900 do 950 oC. Karakteris-tična struktura pjenostakla sa velikom zatvorenom poroznošću postignuta je dodatkom kalcijeva karbonata. Dodatak otpadnog staklenog krša nije značajno snizio radnu temperaturu taljenja smjese, ali je poboljšao kvalitetu pripravljenih uzoraka pjenostakla. Pokazano je da je pepeo termoelektrane moguće oporabiti za pripravu pjenostakla, te preostaje dalje unaprijediti sastav sirovina i režim termičke obrade. Komercijalna proizvodnja pjesnostakla u velikim količinama riješila bi problem zbrinjavanja pepela i staklenog krša, a pri tome stvorila jedan vrlo dobar izolacijski materijal.

Background: The National Agency of Drug and Food Control (BPOM) showed that in 2012, consuming of food is the highest caused of poisoning incidence (66.7%) among others (drug, cosmetics, etc). One of factors influence it was chemical contamination in food, such as borax (sodium tetraborate), formaldehyde, and rhodamine-B. Based on this data, there were 2.93% of borax, 1.34% of formaldehyde, and 1.02% of rhodamine-B detected in the snack foods of elementary school children. Their accumulation may have negative impact on body health.Objectives: To know the content of food additive substances contamination (borax, formaldehyde, rhodamin-B) in the snack food of elementary school children in Bantul. Methods: This was an observational research with survey design. The research was done in 68 of elementary schools in District of Bantul. All suspected snack food samples inside and outside the school were analyzed for their chemical contaminations. Qualitative analysis of borax, formaldehyde, and rhodamin-B were done by using curcumin, KMnO4, and test kit methods, respectively. Results: There were 107 samples collected from 68 elementary schools in Bantul. The most sold sample suspecting of chemical contamination was meatball (22.4%). Among 98 analyzed samples, there were 15 (15.3%) and 25 (25.5%) samples that were proven to have borax and formaldehyde. Meanwhile, there were 7 (46.7%) samples of 15 samples were proven to have rhodamine-B. From the data, there were 34 elementary schools (50%) that have no harmful chemical contamination in their snack food.Conclusions: The percentage of snack food containing borax, formaldehyde, and rhodamine-B in elementary school in Bantul was still high enough.KEYWORDS: snack food, borax, formaldehyde, rhodamine-BABSTRAKLatar belakang: Data Badan Pengawas Obat dan Makanan (BPOM) menunjukkan bahwa sepanjang tahun 2012, insiden keracunan akibat mengkonsumsi makanan menduduki posisi paling tinggi, yaitu 66,7%, dibandingkan dengan keracunan akibat penyebab lain, misalnya obat, kosmetika, dan lain-lain. Salah satu penyebab keracunan makanan adalah adanya cemaran kimia dalam makanan tersebut, seperti boraks, formalin dan rhodamin-B. Dalam data tersebut, diketahui 2,93% sampel makanan jajanan pada anak sekolah mengandung boraks, 1,34% mengandung formalin, dan 1,02% mengandung rhodamin-B. Akumulasi bahan-bahan tersebut di dalam tubuh dapat berdampak negatif bagi kesehatan.Tujuan: Mengetahui persentase makanan jajanan anak sekolah dasar (SD) yang tercemar bahan tambahan pangan berbahaya (boraks, formalin, rhodamin-B) di Kabupaten Bantul. Metode: Jenis penelitian ini adalah observasional dengan rancangan survei. Penelitian dilaksanakan dengan melibatkan 68 SD di Kabupaten Bantul sebagai sampel. Seluruh makanan jajanan yang dijajakan baik di luar maupun di kantin sekolah dan diduga mengandung bahan kimia berbahaya diuji kandungan cemaran kimianya yaitu kandungan boraks, formalin dan rhodamin-B. Pengujian kualitatif kandungan boraks menggunakan kurkumin, formalin menggunakan KMnO4, dan rhodamin-B menggunakan test kit Rhodamin-B. Hasil: Terdapat 107 sampel makanan dari 68 SD yang diuji. Jenis makanan jajanan yang diduga mengandung bahan kimia berbahaya yang paling banyak dijajakan di SD adalah jenis bakso (bakso, bakso tusuk, bakso goreng) yaitu sejumlah 22,4% dari seluruh sampel jajanan. Di antara 98 sampel yang diuji kandungan boraks dan formalinnya, 15 sampel (15,3%) positif mengandung boraks dan 25 sampel (25,5%) positif mengandung formalin. Di antara 15 sampel yang diuji kandungan rhodamin-B-nya,7 sampel (46,7%) positif mengandung rhodamin-B. Terdapat 34 SD (50%) yang tidak terdapat jajanan yang tercemar bahan kimia berbahaya. Kesimpulan: Persentase makanan jajanan anak SD yang mengandung boraks, formalin dan rhodamin-B masih cukup tinggi.KATA KUNCI: makanan jajanan, boraks, formalin, rhodamin-B

U radu se provodila šaržna kristalizacija boraksa postupkom kontroliranog hlađenja u kristalizatoru laboratorijskog mjerila, ravnog dna, koji je sadržavao 4 razbijala virova, a čiji je volumen iznosio oko 2 dm3. Cilj rada bio je sagledati utjecaj nagiba lopatica turbinskog miješala na promjenu prezasićenosti matične otopine, na kinetiku rasta kristala, na oblik i raspodjelu veličina dobivenih kristala te na utrošak snage miješanja. U radu su korištena turbinska miješala s četiri ravne lopatice postavljene pod kutom od 30°, 45°, 70° i 90°. Pri svim mjerenjima brzina vrtnje miješala iznosila je 350 o. min-1. Utvrđeno je da nagib lopatica korištenih miješala utječe na promjenu prezasićenosti matične otopine. Maksimalna vrijednost prezasićenosti otopine pri kojoj započinje nukleacija smanjuje se s povećanjem nagiba lopatica. Dobiveni rezultati mogu se pripisati različitosti hidrodinamičkih uvjeta koje u kristalizatoru razvijaju primijenjena miješala. Promjena srednje linearne dužine kristala tijekom procesa postaje izraženija sa smanjenjem nagiba lopatica miješala dok smanjenje prezasićenosti otopine postaje intenzivnije s povećanjem nagiba lopatica. Međutim, pri svim ispitivanim uvjetima miješanja utvrđeno je da se rast kristala odigrava tzv. kombiniranim difuzijsko-integracijskim mehanizmom. Granulometrijska i mikroskopska analiza ukazale su na pojavu različitog stupnja aglomeracije u sustavu kada se kristalizacija provodi pri različitim nagibima lopatica miješala. Aglomeracija kristala se povećava sa smanjenjem nagiba lopatica, dok s povećanjem nagiba pojava sekundarne nukleacije postaje izraženija. Nagibi lopatica turbinskog miješala odražavaju se i na utrošak snage miješanja. On raste s povećanjem nagiba lopatica. Utrošak snage miješanja također ukazuju da nema bitnih promjena te veličine tijekom trajanja kristalizacije, a koje bi eventualno mogle uslijediti zbog nastajanja nove, čvrste faze u sustavu.

U radu se provodila šaržna kristalizacija dinatrijevog tetraborat dekahidrata (boraksa) postupkom kontroliranog hlađenja matične otopine uz uporabu aksijalnog miješala A 310. Ispitivanja su se provodila u kristalizatoru ravnog dna koji je sadržavao četiri razbijala virova, a u kojem je volumen matične otopine iznosio oko 2 dm3. Cilj rada bio je sagledati utjecaj udaljenosti primijenjenog miješala od dna kristalizatora na promjenu prezasićenosti matične otopine, na linearan rast kristala tijekom procesa, na raspodjelu veličina i oblik dobivenih kristala boraksa te na utrošak snage miješanja. U prvom dijelu rada sagledavan je utjecaj pozicije miješala na promjenu koncentracije, odnosno promjenu prezasićenosti matične otopine. Rezultati ukazuju da smanjenje udaljenosti miješala od dna posude uzrokuje raniji pad prezasićenosti matične otopine, odnosno raniju pojavu nukleacije u sustavu. Mikroskopskom analizom je utvrđeno da i linearna dužina kristala ovisi o poziciji miješala, te de je ona izraženija kada se ispitivano miješalo nalazilo na nižoj udaljenosti od dna. Naime, povećanjem udaljenosti miješala od dna kristalizatora izmiješanost u donjem dijelu stupca kapljevine postaje nedovoljna za potpuno suspendiranje kristala, što nepovoljno utječe na proces prijenosa tvari, odnosno rasta kristala. Granulometrijska i mikroskopska analiza neophodne su pri karakterizaciji finalnog produkta kristalizacije. U ovom radu provedene analize ukazale su na pojavu različitog intenziteta sekundarne nukleacije i aglomeracije u ispitivanim sustavima. Povećanjem udaljenosti miješala od dna kristalizatora smanjuje se srednji maseni promjer ali i aglomeriranost kristala. Pozicija miješala nema značajniji utjecaj na utrošak snage miješanja. Rezultati kontinuiranog mjerenja utroška snage ukazuju da nema bitnih promjena ove veličine tijekom trajanja kristalizacijskog procesa, a koje bi eventualno mogle uslijediti zbog nastajanja nove, čvrste faze u sustavu.

U radu se provodila cijepljena šaržna kristalizacija dinatrijevog tetraborat dekahidrata (boraksa) postupkom kontroliranog hlađenja u kristalizatoru laboratorijskog mjerila s ravnim dnom, koji je sadržavao 4 razbijala virova. Kristalizacija se provodila hlađenjem otopine zasićene pri temperaturi od 30 °C brzinom od 6 °C h-1, uz brzinu vrtnje miješala od 350 o. min-1. Cilj rada bio je sagledati utjecaj površine, odnosno mase i veličine cjepiva na raspodjelu veličina dobivenih kristala, te odrediti najbolje uvjete cijepljenja. U prvom dijelu rada pri istovjetnim procesnim uvjetima izvršena je necijepljena šaržna kristalizaciju s ciljem određivanja širine metastabilne zone i granulometrijskih karakteristika dobivenog produkta. Širina metastabilne zone naknadno je poslužila za određivanje temperature cijepljenja matične otopine, dok je određivanje najveće postignute veličine kristala, Lsp, bilo neophodno kako bi se korištenjem empirijskog izraza izračunale mase i veličine kristala koje će poslužiti kao cjepivo. Oblik i raspodjela veličina kristala poslužili su za usporedbu karakteristika produkata dobivenih cijepljenom i necijepljenom kristalizacijom. U drugom dijelu rada sagledavan je utjecaj mase i veličine cjepiva na granulometrijska svojstva produkata šaržne kristalizacije. Kao cjepivo korišteni su kristali boraksa igličastog oblika veličina 45 m, 63 m, 84 m i 142 m pri četiri različite mase. Iz rezultata granulometrijske analize kristala boraksa dobivenih cijepljenjem matične otopine, a koji su prikazani krivuljom gustoće raspodjele, utvrđeno je da dodatkom svih ispitivanih cjepiva krivulja ima bimodalan karakter koji ukazuje na pojavu sekundarne nukleacije. Iz odnosa površine i veličine cjepiva koje daje kristalni produkt željenih granulometrijskih karakteristika izveden je izraz koji može poslužiti za određivanje mase kristala cjepiva veličine od 45 m do 142 m koje će u procesu cijepljene šaržne kristalizacije rezultirati produktom većeg srednjeg masenog promjera i uže raspodjele. Srednji maseni promjeri kristala dobivenih cijepljenom kristalizacijom znatno su veći od kristala dobivenih necijepljenom kristalizacijom, međutim i aglomeriranost kristala u procesu cijepljene kristalizacije je znatno izraženija.

U radu je ispitivan utjecaj promjera PTD miješala na proces šaržne kristalizacije dinatrijevog tetraborat dekahidrata postupkom kontroliranog hlađenja. Ispitivanja su se provodila u kristalizatoru laboratorijskog mjerila u kojem se matična otopina miješala uporabom turbinskog miješala s četiri ravne lopatice nagnute pod kutom od 45° (tzv. 4-PTD miješala). Eksperimenti su provedeni pri tri različita promjera miješala, odnosno pri omjerima D/dT = 0.46, 0.57, 0.68. Pri svim mjerenjima brzina hlađenja zasićene otopine iznosila je b = 6 oC/h, dok je korišteno turbinsko miješalo imalo brzinu vrtnje od N = 200 o./min i nalazilo se na poziciji C/H = 0.33. U prvom djelu rada sagledavan je utjecaj promjera miješala na širinu metastabilne zone. Povećanje promjera miješala, odnosno stupnja turbulencije u sustavu, uzrokuje sužavanje područja metastabilnosti otopine. Širina metastabilne zone u uskoj je vezi s nukleacijom i brzinom rasta kristala, odnosno raspodjelom veličina kristalnog produkta. Mikroskopskom analizom je utvrđeno da se linearna dužina kristala povećava s procesnim vremenom, pri svim ispitivanim omjerima D/dT međutim taj porast je ipak nešto izraženiji pri korištenju miješala većeg promjera. Granulometrijske analize cjelokupnog finalnog produkta ukazuju na prisutnost bimodalne raspodjele što je najvjerojatnije posljedica aglomeracije kristala manjih veličina kao i pojave sekundarne nukleacije. Povećanjem promjera miješala povećava se i srednji maseni promjer kristala. Ovi rezultati posljedica su hidrodinamčkih uvjeta u kristalizatoru, ali su povezani i sa širinom metastabilne zone, odnosno promjenom prezasićenosti matične otopine.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2010, Bu tez çalışmasında, Seydişehir Alüminyum İşletmelerinin külçe halinde standart üretimi olan ETİAL 220 ve ETİAL 221 ürünlerine Silisyum Karbür esaslı potada ergitme işlemi yapılarak, % 0 ile % 2 arasında beş farklı miktarda susuzlaştırılmış Tinkal ve Boraks ilave edilerek Dökme Demirden yapılmış Y- Blok kokil kalıba dökülmüş ve bu alaşımlar daha sonra homojenizasyon+yaşlandırma ısıl işlemine tabi tutulmuştur. Dökülen ve ısıl işlem uygulanmış bu alaşımlar, sertlik ölçümleri, optik mikroskop incelemeleri, XRD analizleri, Çekme, darbe ve aşınma deneylerine tabi tutulmuşlardır. Bu yapılan deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlara, tane inceltici olarak kullanılan susuzlaştırılmış Tinkal ve Boraksın etkisi araştırılmıştır. Döküm alaşımına susuzlaştırılmış Tinkal ve Boraks ilavesi ile tane boyutunun incelmekte olduğu ve Boraks’ın etkisinin Tinkal’e göre daha fazla olduğu tesbit edilmiştir. Susuzlaştırılmış Tinkal ve Boraks ilavesi, döküm alaşımın tane boyutunu inceltirken mukavemet, % uzama ve tokluk değerlerinde artış görülmekte, buna karşın sertlik ve darbe enerjisi değerlerinde belirgin bir değişim meydana gelmemiştir. Tane boyutu ile aşınma kayıplarının değişimi uygulanan yüke bağlı olarak farklılık göstermiştir. Düşük yüklerde tane boyutunun incelmesi ile ağırlık kaybı azalırken yüksek yüklerde ağırlık kaybı artmıştır., In this thesis,ETIAL 220 and ETIAL 221 which are the standart products as ingots have been melted down in Silicium Carbide base pot,have been added Tincal and Borax dehydrated at five different levels between % 0 and % 2 have been moulded into cast iron –Y- block permanet pot.After that,these alloys have been heat-treated by homogenization+ageing.These moulded and heat treat alloys have been experimented with hardness measurement,optical microscopic examinations,XRD analysis, tensile, impact and wear tests.With the results of these tests and experiments,the effect of dehydrated, Tincal and Borax used as grain refiner have been searched.It is been found out that the grain size is diluted by addition of dehydrated Tincal and Borax into mould alloys and that the effect of Borax is much more major than Tincal’s.When addition of dehydrated Tincal and Borax is diluting the grain size of mould alloy,value in strength,elongation and toughness are increased. However, there’s no pronounced change in hardness and impact energy value.The change of grain size and abrasion loss is different depending on applied load. While,at low load,with dilution of grain loss of weight is decreasing,it has increased at high load., Yüksek Lisans, M.Sc.

Borlu gübrelemeye daha fazla yanıt veren ya da yüksek bor dozlarına dayanıklılık gösteren mısır genotiplerinin geliştirilmesi, bitkilerin bor kullanım etkinliklerini artırmada faydalı olacaktır. Bu amaç doğrultusunda; C955, Turtop, Pioner, Isodora, Hacıbey, Cadız, K.yıldızı, Borca, TTM18, Tarex mısır genotipleri kullanılarak saksı denemesi yürütülmüştür. Tesadüf parselleri deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülen denemede, bor noksanlığı gösteren Nevşehir yöresi toprakları kullanılmıştır. Çalışmada borlu gübre 0, 0.4, 0.8, 1.2 ve 1.6 kg kg/da B dozlarında ve boraks formunda uygulanmıştır. Normal bitki gelişimi için ayrıca her saksıya 100 ppm P dozunda potasyum dihidrojen fosfat (KH2PO4), 100 ppm N dozunda Üre ve 10 ppm Zn dozunda ZnSO4.7H20 uygulanmıştır. Hasadı takiben bitki kuru madde ağırlıkları ve N, P, K, B içerikleri belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, mısır genotipleri arasında bor kullanım etkinlikleri ve artan bor dozlarına dayanıklılık açısından önemli farklılıklar belirlenmiştir. En yüksek ortalama kuru madde miktarları 0.4 ve 0.8 kg B/da dozunda bor uygulamasından elde edilmiştir. Denemede kullanılan mısır genotiplerinin artan bor dozlarına karşı dayanıklılıkları Tarex, TTM?18, Hacıbey, Cadız, Pioner, Turtop, Borca, K.Yıldızı, C-955, Isodora sıralamasını takip etmiştir. Developing of maize genotypes that are more responsive to boron fertilizer or resistance to higher boron levels will be benefical to increase boron use efficiency of the crops. For this aim, a pot experiment was carried out by using the maize genotypes of C955, Turtop, Pioner, Isodora, Hacıbey, Cadız, K.yıldızı, Borca, TTM18, Tarex. In the experiment, carried out based on a completely randomized design with three replications, was used B deficient soil collected form Nevşehir region. Boron fertilizer at the levels of 0, 0.4, 0.8, 1.2 and 1.6 kg kg/da B as Boraks was applied to the pots. For normal plant growth, 100 ppm P as potasyum dihidrojen fosfat (KH2PO4), 100 ppm N as Urea ve 10 ppm Zn as ZnSO4.7H20 were also applied to all plots. After harvest, plant dry matter yield was recorded, and total N, P, K, B concentrations in tops of maize plants were determined. As a result of the study, significant differences were obtained among maize genotypes to their effectiveness in B use efficiencies and resistance to increasing boron levels. The highest average dry matters yield was obtained at 0.4 and 0.8 kg B/da level. The resistance of maize genotypes to increasing boron levels followed to the range of Tarex, TTM?18, Hacıbey, Cadız, Pioner, Turtop, Borca, K.Yıldızı, C-955, Isodora. 60

Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kayıt no: 183390, Bu tezde, boraks dekahidrat’ın enerji depolama ve pompalama özellikleri incelenmiştir. Deneysel çalışmalarda Eti Maden İsletmeleri Genel Müdürlüğü’nden sağlanan numuneler kullanılmıştır. Boraksın duyulur enerji depolama kapasitesi ve gizli enerji depolama özellikleri klasik ısıtma, mikrodalga ısıtma ve kalorimetrik yöntemler kullanılarak belirlenmiştir. Dehidratize boraksın su ile tepkimesinin aktifleme sıcaklığı ile değişimi incelenmiştir. Dehidratize boraks dekahidratın depoladığı enerjiyi su ile tepkimeye girerek geri verdigi bulunmuştur. Dehidratize boraks dekahidratın normal şartlarda su buharı ile reaksiyon vermediği vakumda ise hidrasyon tepkimesi verdigi ve soğutma işlemleri için düşük basınçta çalışılması gerektiği bulunmuştur. Dehidrasyon sonucu oluşan numune boraks pentahidrat ile hidrasyon sonucu oluşan numune boraks dekahidrat ile ısıl ve kristalografik olarak karsılaştırılmıştır. Bu amaçla TGA, DTA, DSC ısıl, XRD kristalografik analiz ve SEM gibi görüntüleme teknikleri kullanılmıştır. Bu analizler sonucunda boraks-su tepkimesinin tersinir olarak gerçekleştiği ve enerji depolama için kullanılabilir olduğu sonucuna varılmıştır. Boraks dekahidrat’ın TGA analiz sonuçları kullanılarak katı-gaz tepkimesinin termokinetik analizi Coats-Redfern ve Arrhenius modelleri ile yapılarak aktivasyon enerjisi ve reaksiyon derecesi belirlenmiştir. Boraks dekahidrat’ın hacimsel enerji depolama kapasitesi hesaplanmış ve yaygın bazı enerji depolama malzemeleri ile karşılaştırılmıştır. Son olarak boraks-su ısı pompası sisteminin termokimyasal özellikleri, lnP-1/T grafigi çizilerek buharlaşma entalpisi, sistemin çalıştıgı sıcaklık ve basınç aralıkları belirlenmiştir. Buna göre kurulan enerji depolama ve pompalama deneysel sistemi üzerinde yapılan soğutma çalışmalarında boraks-su sisteminde oda sıcaklığından 2 °C’ye kadar inilmiştir.

The role of vitamin E on boron toxicity formed experimentaly in adult rats When boron (B) element is used in high doses, it shows a toxic effect on testicle tissue and cells. Cells and tissues may be protected from these toxic effects by antioxidant systems like vitamin E (Vit E). In this study, we aimed to define what kind of protective effect Vit E had on B-induced testicular toxicity in rats. In this study, 10- day and 20-day trial groups were set up and there were 32 rats in each. These trial groups were divided into the following four groups: control group, the group to which 450 mg/g B was administered in their drinking water, the group to which olive oil was given in the same volume as Vit E, the group to which 450 mg/kg B + 200 mg/kg E was administered in their drinking water. As B, we used borax, which is compound of B in nature. At the end of the study, the body and testicle weights were measured and comparisons were made. Left testicles were taken into Bouin solution for tissue follow up procedure. From the paraffin blocks 5 µm-thick sequential sections were taken and stained with Periodical Acid-Schiff hematoxylin for microscopic examinations. There were significant differences between body and testicle weights. The microscopic examinations showed that B caused some defects; however, these defects were not observed in B+Vit E groups. According to the findings, it was concluded that depending on the length of time for B exposure, the defects occurred in spermatogenesis cells could be prevented by administering Vit E. Erişkin erkek sıçanlarda deneysel olarak oluşturulmuş Bor toksisitesi üzerinde E Vitamininin rolü. Bor (B) elementi yüksek dozlarda kullanıldığında testis dokusu ve hücreleri üzerinde toksik etki göstermektedir. Hücre ve dokular, meydana gelen bu toksik etkilerden E Vitamini (E Vit) gibi antioksidan sistemlerle korunabilirler. Bu çalışmamızda B’nin sıçan testisleri üzerindeki toksik etkisi üzerine E Vit’in nasıl bir etkisinin olduğunu araştırmayı amaçladık. Çalışmamızda, her birinde 32 erişkin erkek sıçan bulunan 10 günlük ve 20 günlük deney grupları olmak üzere iki deney grubu oluşturuldu. 10 günlük ve 20 günlük deney grupları da kendi içerisinde kontrol, içme suyunda 450 mg/kg B verilen grup, E Vit ile aynı hacimde zeytinyağı verilen grup, içme suyunda 450 mg/kg B + 200 mg/kg E Vit verilen grup olmak üzere dört alt gruba ayrıldı. B olarak, B’nin doğada bulunan bileşiklerinden biri olan boraksı kullandık. Deney sonunda vücut ve testis ağırlıkları ölçüldü ve karşılaştırmalar yapıldı. Sol testisler doku takip işlemi için Bouin çözeltisi içerisine alındı. Elde edilen parafin bloklardan 5 µm kalınlığında seri kestiler alındı ve Periyodik Asit-Schiff+Hematoksilin ile boyanarak mikroskobik incelemeler yapıldı. Vücut ve testis ağırlıkları gruplar arasında önemli fark gösterdi. Mikroskobik incelemeler B’nin testislerde bazı bozukluklara yol açtığını ve bu bozuklukların B+E Vit verilen gruplarda görülmediği gözlendi. Elde edilen bulgulara göre, B’ye maruz kalma süresine bağlı olarak spermatogenez hücrelerinde meydana gelen bozuklukların E Vit verilmesiyle önlenebildiği sonucuna varıldı.

U radu je sagledavana mogućnost primjene potenciometrijske metode, odnosno Na ion-selektivne elektrode za praćenje promjena koncentracije boraksa tijekom procesa njegove šaržne kristalizacije. Ion-selektivna elektroda ne omogućuje direktno određivanje vrijednosti koncentracije otopine, već se koncentracija određuje iz baždarne krivulje. Međutim, kako je u ovom radu uporaba ISE predviđena u sustavu s kontinuiranim promjenama radnih temperatura, njeno baždarenje je potrebno provesti pri uvjetima istovjetnim onima koji će vladati u kristalizatoru tijekom procesa. U prvom djelu rada mjeren je potencijal elektrode u nizu otopina poznatih koncentracija. Dobiveni podaci potom su korišteni za izradu baždarnih krivulja za svaku pojedinu temperaturu unutar temperaturnog radnog područja. Dobivene baždarne krivulje potom su korištene za kontinuirano praćenje promjene koncentracije boraksa tijekom šaržne kristalizacije. U svrhu provjere potenciometrijske metode, koncentracija boraksa određivana je i volumetrijskom metodom. Uočeno je veoma dobro slaganje rezultata dobivenih ovim dvjema metodama.

Bor (B); hücre membran fonksiyonu, mineral ve hormonal metabolizma ve enzim reaksiyonlarında rol oynayan önemli bir iz elementtir. Bu nedenle B; osteoporoz, kalp rahatsızlığı, felç, diyabet, yaşlanma ve özellikle üreme sistemindeki bazı değişiklikler ile de ilişkilidir. Testisin B’dan en fazla etkilenen organlardan biri olduğu bilinmekte ancak bu konuda mikroskobik düzeyde yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışmamızda, kronik olarak boraks uygulamasının sıçan testisi üzerindeki etkileri mikroskobik düzeyde incelenmiştir. Bu çalışmada 250-300 gr ağırlığında 14 adet erkek albino Spraque-Dawley türü sıçan kullanıldı. Bu deneklerden 7 sıçan kontrol grubu olarak, 7 sıçan ise deney grubu olarak ayrıldı. Deney grubundaki sıçanlara 70 gün süreyle içme sularında 300 mg/L boraks verildi. 70. gün sonunda sıçanlar intraperitoneal yolla pentobarbital (65mg/kg) anestezisi verilerek sakrifıye edildi ve sıçanların sağ ve sol testis dokuları alındı. Alman dokular rutin ışık ve elektron mikroskobik takipleri yapılarak incelendi. Mikroskobik incelemelerde kontrol grubunda bazal lamina, seminifer tübül yapıları, interstisyel alan ve bu alanda bulunan Leydig hücreleri normal yapıda gözlendi. Boraks uygulanan deney grubunda ise spermatogoniumlarda vakuolizasyon ve residual yapıların sayıca arttığı gözlendi. Leydig hücrelerinde ise herhangi bir hasara rastlanmadı. Çalışmamızda, boraksın uygulanan doz ve süreye bağlı olarak testiste ciddi bir hasar oluşturmadığı görüldü., Borax (B); is an important trace element playing a role in cell membrane functions, mineral and hormonal metabolisms and enzyme reactions. Consequently B; is at the same time related to osteoporosis, heart trouble, paralysis, diabetes, senility and particularly some changes on reproductive system. It is known testis is one of the organs that has been maximum affected from B, however there are not enough number of studies relevant with this subject at microscobic level. Therefore in our study, chronic borax application effects on rat testis are analysed at microscobic level. In this study 250-300 gr weight of 14 male albino Spraque-Dawley type of rat are used. 7 rat as cotrol group, 7 rat as experimental group are separated from these subjects. 300 mg/L borax is given in their drinking water for 70 days duration to experimental group of rat. By the end of 70th day, rat are sacrificed by giving pentobarbital (65 mg/kg) anaesthesia with intraperitoneal via and right and left testis tissues of rat are taken. Taken tissues are analysed by doing routine light and electron microscobic follows.In microscobic analyses within control group basal lamina, seminiferous tubule structures, interstisial area and Leydig cells found in this area are observed in normal structure. As in borax applied experimental group; numeric increase is observed as vacuolisation and residual structures in spermatogoniums. Any damage in Leydig cells hasn’t been diagnosed also. In our study, it is observed that borax has not formed any serious damage dependent on applied dosage and duration.

Širina metastabilne zone je čimbenik koji u znatnoj mjeri određuje svojstva finalnog produkta procesa kristalizacije tj. utječe na veličinu dobivenih kristala, raspodjelu veličina kao i na unutrašnju strukturu i oblik kristala. U ovom radu se provodila šaržna kristalizacija boraksa postupkom kontroliranog hlađenja. Proces se odvijao u reaktoru s ravnim dnom volumena 2 L, uz uporabu aksijalnog turbinskog miješala (tzv. 4-PTD tip miješala). Visina stupca kapljevite faze bila je jednaka promjeru reaktora (T = H), koji je sadržavao i četiri razbijala vira standardnih dimenzija (b = T/10). Brzina hlađenja tijekom svih eksperimenata iznosila je 6 oC/h. U prvom dijelu rada određivana je topljivost boraksa pri različitim temperaturama, da bi se potom detaljnije sagledavao utjecaj miješanja na širinu metastabilne zone boraksa. Širina metastabilne zone određivana je vizualnom metodom, a u radu je iskazana kao razlika temperature zasićenja i temperature na kojoj se pojavljuju prvi vidljivi nukleusi ( Tmax). Ispitivan je utjecaj brzine vrtnje turbinskog miješala, njegovog promjera te utjecaj udaljenosti miješala od dna posude. Također je analiziran utjecaj tih parametara na utrošak snage miješanja. Na osnovu dobivenih rezultata može se zaključiti da boraks spada u skupinu anorganskih soli s izrazito pozitivnim temperaturnim koeficijentom topljivosti u ispitivanom temperaturnom intervalu. Utvrđen je znatan utjecaj inteziteta miješanja, promjera korištenog miješala, kao i njegove udaljenosti od dna posude na širinu metastabilne zone. Stoga se ti parametri svakako moraju uzeti u obzir pri postavljanju uvjeta kristalizacije, odnosno odabira konfiguracije reaktora za provedbu kristalizacije boraksa. Ispitane veličine ujedno utječu i na utrošak snage miješanja koja je u radu izražena kao odnos P/m.

U radu se provodila šaržna kristalizacija boraksa postupkom kontroliranog hlađenja uz uporabu radijalnog turbinskog miješala (tzv. 4-SBT tip miješala). Eksperimenti su se odvijali u kristalizatoru s ravnim dnom, koji je sadržavao 4 razbijala virova, a čiji je volumen iznosio oko 2 dm3. Cilj je bio sagledati utjecaj pozicije, odnosno udaljenosti primijenjenog tipa miješala od dna kristalizatora na finalni produkt navedenog procesa. U prvom dijelu rada određivana je topljivost boraksa pri različitim temperaturama, te je uočeno da boraks spada u skupinu čvrstih tvari s izrazito pozitivnim temperaturnim koeficijentom topljivosti u ispitivanom temperaturnom intervalu, dS/dT > 0. Udaljenost miješala od dna posude u kojoj se provodi kristalizacija utječe na širinu metastabilne zone boraksa. Utjecaj nije znatno izražen, ali se ipak uočava da u cijelom ispitivanom području temperatura zasićenja ta zona je najšira pri poziciji miješala c/H = 0.1, za razliku od pozicije c/H = 0.3 koju karakterizira najuža metastabilna zona. Granulometrijska i mikroskopska analiza neophodne su analize pri karakterizaciji finalnog produkta kristalizacije. U ovom radu te analize ukazale su na pojavu različitog stupnja aglomeracije u sustavu kada se kristalizacija provodi pri različitim pozicijama miješala. Aglomeracija je najmanje izražena u slučaju kada je SBT miješalo bilo postavljeno na poziciju c/H = 0.3, dok je ista najizraženija pri pozicijama c/H = 0.5 i 0.1. Pojava aglomeracije u uskoj je vezi s hidrodinamičkim uvjetima koji vladaju u kristalizatoru, a koji su poslijedica i primijenjenjenog tipa miješala, odnosno njegove pozicije. Pozicija miješala nema značajniji utjecaj na utrošak snage miješanja. Rezultati kontinuiranog mjerenja utroška snage ukazuju da nema bitnijih promjena te veličine tijekom trajanja kristalizacije, a koje bi eventualno mogle uslijediti zbog nastajanja nove, čvrste faze u sustavu.

U radu se provodila šaržna kristalizacija boraksa postupkom kontroliranog hlađenja uz uporabu aksijalnog turbinskog miješala (tzv. 4-PTD tip miješala). U prvom dijelu rada određivana je topljivost boraksa pri različitim temperaturama, da bi se potom detaljnije sagledao utjecaj miješanja na širinu metastabilne zone boraksa. Širina metastabilne zone određivana je vizualnom metodom, a u radu je iskazana kao razlika ( Tmax) između temperature zasićenja i temperature na kojoj su se pojavili prvi vidljivi nukleusi. Sagledan je utjecaj broja okretaja miješala, promjera miješala kao i utjecaj udaljenosti miješala od dna posude na širinu metastabilne zone boraksa i na utrošak snage miješanja. Također je provedena kristalizacija boraksa pri različitim brzinama hlađenja s ciljem sagledavanja utjecaja tog parametra na širinu metastabilne zone. Na osnovu dobivenih rezultata može se zaključiti da boraks spada u skupinu anorganskih soli s izrazito pozitivnim temperaturnim koeficijentom topljivosti u ispitivanom temperaturnom intervalu. Intezitet miješanja, promjer upotrebljenog turbinskog miješala, kao i njegova udaljenost od dna posude su veoma bitni parametri pri odabiru konfiguracije miješalice za provedbu postupka kristalizacije boraksa s obzirom da znatno utječu na širinu njegove metastabilne zone.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2005, Bu çalışmada, çeşitli minerallerin ve killerin filtrasyon davranışına yüzey aktif madde (YAM) ve flokülan ilavesinin etkileri incelenmiştir. Etkili bir katı - sıvı ayırımı için çeşitli yüzey aktif maddelerin filtrasyonda kullanıldığı bilinmektedir. Kullanılan yüzey aktif maddeler filtrasyon hızını artırırken filtre kekindeki nemi de düşürmektedir. Bu nedenle de filtrasyonda, çalışma basıncı, filtrasyon yüzey alanı, tane boyutu ve şekli kadar önemli bir parametredir. Killerin filtrasyonu ise flokülansız ortamda mümkün olmamaktadır. Flokülan varlığında ise yüzey aktif madde ilavesinin filtrasyon hızı üzerindeki etkileri çok bilinmemektedir. Bu çalışmada, bu etki mekanizmasını ortaya koymak üzere deneyler yapılmıştır. Killer flokülan olmadan filtre edilemedikleri için bunların filtrasyonunda, yüzey aktif maddeler flokülan ile birlikte kullanılmış aynı deneyler diğer minerallere de uygulanmıştır. Flokülan ve yüzey aktif maddelerin birlikte kullanıldığı deneylerde tüm mineraller ve killer için filtrasyon hızının düştüğü bulanıklık ve berrak sıvı yüksekliği ölçümleriyle saptanmıştır. Flokülan varlığında yüzey aktif madde ilavesinin filtrasyonu bozmasının muhtemel nedeni flokülanın mineral ve kil taneciklerinin yüzeyini sararak yüksüzleştirmesi ve böylece yüzey aktif maddenin taneciğin yüzeyine yaklaşamamasıdır. Bunun sonucunda tek başına kullanıldığı zaman, tanecikler arasında elektrostatik itme ve kapiler basıncı düşürme yoluyla filtrasyon hızını artıran yüzey aktif madde etkisiz hale gelmektedir., In this study, the effects of surface active agents (surfactants) and flocculant addition on the filtration behavior of various minerals and clays were investigated. It’s known that surfactants are largely used for an effective solid-liquid separation. The surfactants used increase the filtration rate, while decreasing the moisture content of the filter cakes. There fore the usage of surfactants is an important parameter as filtration pressure, filter surface area, particle size and shape in the filtration process. In the experiments conducted by using both flocculants and surfactants, the filtration rate decreased for all minerals and clays. This was determined by turbidity and clear liquid height measurements. Due to the impossibility of the filtration of clays, the surfactants were used with flocculants in their filtration. The same conditions were applied in the filtration experiments for the other minerals. Addition of the surfactant into the flocculant-containing filtration medium negatively effects the filtration rate and filtration fails. The probable reason of the failure of the filtration by the addition of the surfactant into the flocculant containing suspension is the charge neutralization on the particle surface by flocculant which surrounds to surface. That’s why the surfactant can not approach the particle surface. The surfactant increases the filtration rate significantly when it is used alone by electrostatic reduction and capillary pressure decreasing mechanisms. However it fails the filtration when it is used together with flocculant., Yüksek Lisans, M.Sc.

Tinkal cevherinin Türkiye'deki en büyük rezervi Kırka'dadır. Türkiye ekonomisi için önemli olan Tinkal bir sodyum borat bileşiğidir. Doğada saf olarak bulunmaz, killer ve bir takım safsızlıklar içerir. Bu safsızlıklar ve killer, kırma ve yıkama işlemleriyle giderilerek konsantre tinkal elde edilir. Bu çalışmada; tinkal ve konsantre tinkal numunelerinde dehidratasyon çalışmaları yapılarak, orjınal ve dehidratize tinkal numunelerinin asitteki ve sudaki çözünürlükleri incelenmiştir. Tinkal ve konsantre tinkalden 350-400°C'de kristal sularının tamamının uzaklaştığı gözlenmiştir. Suda ve asit çözeltilerinde 350°C'ye kadar boraks tuzlarının çözünürlüklerinin arttığı, bu sıcaklıktan itibaren de 550°C'ye kadar azalma gösterdiği belirlenmiştir., The biggest rezerve of tincal ore in Turkey is located in Kırka town . Tincal being an important substance for the economy of Turkey is a compound of sodium borate. It has been found as an impure ore in the nature. It contains impurities such as different typeses clay and other impurities. Concentrated tincal is usually seperated from impurities by cracking and washing processes. In this study, dehydratization of both tincal and concentrated tincal samples were done, then the solubilities of original and dehydratized tincal samples were studied both in water and in hydrocloric acide solution. It was observed that the crystalline water, of both tincal and concentrated tincal, was completely removed at 350-400°C. It was also observed that the solubilities of borax salts in water and asidic solutions tend to increase up to 350°C and tend to decrease above this temperature up to 550°C.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Seramik Mühendisliği Anabilim Dalı, Kayıt no: 173949, Bu çalışmada Etibor Kırka Boraks İşletmesi konsantratör atığının geleneksel duvar karosu opak sır reçetelerinde, sır bileşimindeki ergitici eleman potasyum feldispatın yerine kullanılıp kullanılamayacağı ve opak firit reçetelerinde B2O3 sağlayan asit boriğin yerini alıp alamayacağı araştırılmıştır. Oluşturulan yeni reçetelerden elde edilen sırların gerek olgunlaşma açısından gerekse duvar karosu bünyelerine uygulanıp pişirilmelerinden sonra yapılan standart testler bakımından tatminkar olduğu dolayısıyla, boraks konsantratör atığının duvar karosu sır reçetesinde K-feldispatın ve firit reçetesindeki asit boriğin yerini alabileceği görülmüştür.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2001, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2001, Bu çalışmada, yeni bir yöntem olan ve çözeltilerde ultrasonik hızın ve sıcaklığın bir ultrasonik sensör yardımı ile ölçülmesine dayanan ultrasonik yöntemin boraks ve çinkosülfat çözeltilerinin metastabil bölge genişliğinin ölçümünde kullanılabilirliği araştırılmıştır ve: • Boraks ve çinkosülfat çözeltilerinin metastabil bölge genişliklerinin soğutma hızı ile artıp, doygunluk sıcaklığındaki artışla azaldığı • Hem boraks hem de çinkosülfat için ultrasonik yöntemle belirlenen metastabil bölge genişliklerinin, gözlemsel yöntemle belirlenen değerlere göre daha büyük olduğu, ancak farkın küçük olması ve çalışılan maddelerin metastabil bölgelerinin de bağıl olarak geniş olması nedeniyle bu farklılığın özellikle endüstriyel kristalizasyon proseslerinde ihmal edilebilir düzeyde olduğu • Ultrasonik hızın çözelti konsantrasyonu ve sıcaklığa bağlı olarak değişiminin boraks-su ve çinkosülfat-su sistemleri için sırasıyla aşağıdaki korelasyonlarla tanımlanabildiği u = 1423.1526 + 8.4086C + 3.8737T – 0.0267T2 (1) u = 1311.4544 + 14.4747C + 3.1398T – 0.00695 T2 (2) • Süspansiyon yoğunluğundaki % 1’lik bir artışın ultrasonik hızı boraks çözeltilerinde 0.8 m/s, çinkosülfat çözeltilerinde ise 2 m/s arttırdığı • Boraks çözeltilerinde Ca+2 ve Mg+2 iyonlarının metastabil bölge genişliğini değiştirdikleri belli bir eşik konsantrasyon değerinin olduğu, 20 oC’de doygun boraks çözeltilerinde metastabil bölge genişliğinin 140 ppm Ca+2 konsantrasyonundan sonra arttığı, Mg+2 iyonlarının ise 140 ppm konsantrasyona kadar metastabil bölge genişliğini etkilemediği, 30 oC’de doygun boraks çözeltilerinde ise Ca+2 iyonlarının 200 ppm’e kadar bir etkisinin olmadığı, Mg+2 iyonlarının ise 200 ppm konsantrasyonda metastabil bölge genişliğini önemli ölçüde arttırdığı belirlenmiştir., In this study, the applicability of ultrasonic method in the determination of metastable zone widths of aqueous solutions of borax and zincsulphate was investigated. The results show that: • Increasing cooling rate increases the metastable zone width of borax and zincsulphate solutions, whereas increasing saturation temperature decreases it. In comparison to the visual detection method, ultrasonic method gives broader metastable zone widths for the examined systems. However, the differences are low and for the substances with a relatively wide metastable zone width like borax and zincsulphate, these differences can be tolerable in industrial crystallization processes. • The dependence of ultrasonic velocity on solution concentration and temperature can be given for borax-water and zincsulphate-water systems by the following correlations, respectively. u = 1423.1526 + 8.4086.C + 3.8737.T – 0.0267.T2 (1) u = 1311.4544 + 14.4747.C + 3.1398.T – 0.00695 T2 (2) • % 1 increment of suspension density increases the ultrasonic velocity in borax solutions and zincsulphate solution 0.8 and 2 m/s, respectively. • There is a limit value of impurity concentration after which the metastable zone width start to increase. At 20 oC saturated solution, Ca+2 ions more than 140 ppm increases the metastable zone width, whereas the effect of Mg+2 ions is negligible. The metastable zone width begins to increase after 200 ppm Mg+2 concentration at 30 oC saturated borax solutions. The effect of Ca+2 ions up to 200 ppm can be neglected in this case., Yüksek Lisans, M.Sc.