Search

Amaç: Düşük kilovoltla (80 kVp and 100 kVp) yapılan pulmoner bilgisayarlı tomografi (BT) anjiyografilerin standart kilovolt (120 kVp) ile yapılan anjiyografilerle görüntü kalitesi ve radyasyon dozu açısından karşılaştırılması.Materyal-Metod: 137 hastada pulmoner BT anjiyografi incelemeleri üç farklı kilovoltaj kullanılarak gerçekleştirildi. 80 kVp ile 35, 100 kVp ile 65, 120 kVp ile 37 hasta incelendi. Miliampersaniye, pitch, kolimasyon, kontrast madde miktarı ve enjeksiyon hızı üç grupta da aynıydı. Pulmoner arter dansitesi ve gürültünün bir ölçütü olarak pulmoner arter dansitesinin standart sapması ana pulmoner arterde standart bir noktadan ?region-of interest? yöntemi kullanılarak hesaplandı. Dansite ölçümünün yapıldığı aksiyel kesitte ön-arka ve transvers çaplar kullanılarak toraks alanı hesaplandı. Pulmoner arter görülebilirlik puanı ve oranı hesaplandı. Üç grup radyasyon dozu ve görüntü kalitesi (pulmoner arter dansitesi, standart deviasyonla ölçülen gürültü, pulmoner arter görülebilirlik oranı ve puanı) açısından karşılaştırıldı. İstatistiksel analizde Kruskal-Wallis çoklu karşılaştırma testi kullanıldı.Bulgular: Ortalama radyasyon dozu 80 kVp grubunda 100, 100 kVp'de 205, 120 kVp'de 346 mGy-cm olarak hesaplandı. Radyasyon dozu 80 kVp'de 100 kVp'ye göre %51, 120 kVp'ye göre %71 daha azdı. Radyasyon dozu 100 kVp'de 120 kVp'ye göre %41 daha azdı. Düşük kilovolt grubunda pulmoner arter dansitesinin standart kilovolta göre daha fazla olduğu görüldü (sırası ile 622 HU, 455 HU, 338 HU). Ayrıca pulmoner arter görülebilirlik oranının da düşük kilovolt grubunda fazla olduğu görüldü. Gürültü (pulmoner arter dansitesi standart sapması), göğüs alanı arttıkça artmaktaydı; gürültünün göğüs alanına bağımlılığı düşük dozda daha belirgindi. Her üç grupta da pulmoner arter görülebilirlik puanları arasında anlamlı fark saptanmadı.Sonuç: Özellikle küçük toraks çapına sahip hastalarda pulmoner BT anjiyografilerde 80 kVp veya 100 kVp kullanılabilir. Böylece radyasyon dozu belirgin olarak azalacaktır. Düşük kilovoltta pulmoner arter dansitesi daha yüksek olduğu için daha az kontrast madde ile BT anjiyografi yapmak da mümkün olabilir.Anahtar sözcükler: Pulmoner bilgisayarlı tomografi anjiyografi (BTA), düşük kilovolt, radyasyon dozu, pulmoner arter dansitesi, pulmoner arter görülebilirlik oranı ve puanı. Purpose: To compare the image quality and radiation dose of low-kilovoltage (80 kVp and 100 kVp) and standard kilovoltage (120 kVp) pulmonary computed tomography angiography (CTA).Materials and Methods: 137 patients underwent pulmonary CTA with three different kilovolt levels: 35 patients with 80 kVp, 65 patients with 100 kVp, 37 patients with 120 kVp. Other factors including miliampereseconds, pitch, collimation, the volume and injection rate of contrast medium were held constant in all groups. The pulmonary artery mean density and standard deviation were measured at the level of the main pulmonary artery via a standard circular region of interest. At the same axial level chest area was measured by using the anteroposterior and transverse dimensions of the chest. Pulmonary artery visibility score and ratio were calculated. The three groups were compared regarding the radiation dose and image quality parameters including pulmonary artery enhancement, image noise (standard deviation of the density), pulmonary artery visibility score and ratio. Statistical analyses were performed by using Kruskal-Wallis test.Results: Mean radiation doses were 100, 205, and 346 mGy-cm in the 80 kVp, 100 kVp and 120 kVp group respectively. In 80 kVp group, the reduction of the radiation dose was 51% and 71% when compared with the 100 kVp and 120 kVp group, respectively. Compared with 120 kVp, dose reduction was 41% in 100 kVp. Pulmonary artery enhancement was higher in low kilovoltage. The mean pulmonary artery density was 622 HU, 455 HU, and 338 HU in 80, 100, and 120 kVp groups, respectively. Pulmonary artery visibility ratio was higher in low-dose. The noise increased exponentially with chest area, and this relationship was more prominent with low kilovoltage. Pulmonary artery visibility points of the three groups were not significantly different.Conclusion: Low-kilovoltage pulmonary CTA examinations with 80 kVp or 100 kVp can be routinely performed particularly in patients with small chests. The use of these protocols results in low radiation exposure. Since the pulmonary artery density is higher with low kilovoltage, it may also be possible to decrease the amount of contrast medium.Key Words: Pulmonary CT angiography, low-kilovoltage, radiation dose, pulmonary artery density, pulmonary artery visibility score and point. 98

ÖZET Koroner Arter Multi-Dedektör BT Anjiyografı: İnvaziv Koroner Anjiyografi tlc Karşılaştırılması Amaç: Sekiz kanallı multidedektör BT koroner anjiyografı tetkikinin koroner arter hastalığının değerlendirilmesindeki potansiyelinin ve doğruluk oranının tespit edilmesi ve koroner arterlerin kardiyak siklusun fazlarına göre optimal değerlendirildiği persentilleri ve artefaktsız görüntülenme oranlarını bulmaktır. Gereç ve Yöntem: Aralık 2003-Temmuz 2005 tarihleri arasında koroner arter hastalığı şüphesi nedeniyle tetkik edilen, yaşları 39 ile 80 arasında değişen (ortalama 55.6±9.6) 19'u kadın, 32'si erkek toplam 51 olgu çalışmaya dahil edildi. İnceleme 8 dedektörlü MDBT cihazı (Light Speed, General Electric, Wisconsin, ABD) kullanılarak gerçekleştirildi. Bir mililitrede 400 mg iyot içeren non-iyonik kontrast madde (Iomcron, Bracco, İtalya) 120-140 cc miktarında, otomatik enjektör sistemi (medRAD) kullanılarak 5 ml/sn hızıyla enjekte edildi. Elde edilen ham görüntülerden, kardiak siklusun %30-%80Mik diliminde, retrospektif EKG `gating` yöntemi kullanılarak rekonstrükte imajlar oluşturuldu. Ana koroner arterlerin kardiak siklusun hangi dönemlerinde optimal görüntülenebildiği araştırıldı. Koroner arterlerin göriintülenebilen ve arlelakttan bağımsız izlenebilen uzunlukları ölçüldü. Konvansiyonel grafi ile tetkik edilen 14 olguda stenoz ve olgu bazında MDBT'nin spesifisite ve sensitivite değerlerine bakıldı. Bulgular: Konvansiyonel grafi ile tetkik edilen 14 olgunun 7'sinde MDBT'de değişik düzeylerde %50 ve üstü darlık saptandı. Bu olguların 4'ünde bulgular konvansiyonel grafi ile uyumlu bulunurken MDBT'de anlamlı darlık saptanan 3 olguda ise konvansiyonel anjiografide anlamlı darlık izlenmedi. Diğer 7 olguda ise hem anjiografi hem de MDBT'de %50 ve üstü stenoz saptanmadı (hasta bazında spesifisite %70, sensitivite %100). Kappa=0,571 bulunmuş olup söz konusu iki yöntem arasında orta derecede uyum mevcuttur. MDBT'de 13 segmentte %50 ve üstü darlık kaydedildi. Konvansiyonel anjiografide bunların 7'si uyumlu bulundu. Altı segmentte MDBT'de yanlış pozitif, 4 segmentte yanlış negatif sonuç bulundu (stenoz bazında spesifisite %53. sensitivite %63). Çalışmada sol ana koroner arter tüm rekonstrüksiyon setlerinde artefaktsız olarak görüntülenebilmiştir. Sol ön inen arterin kardiak siklusun %70, sağ koroner arterin %50 ve sol sirkumfleks arterin ise %40'lık diliminde en iyi görüldüğü kaydedilmiştir. Bu çalışmada ana koroner arterlerin görüntülenebil en ortalama uzunlukları sol ana koroner arter 11.14±2.81 mm, sol ön inen arter I08.5±18.99mm, sol sirkumfleks arter 68.02±17.26mm, sağ koroner arter 105.45±25.68mm bulunmuştur. Sol ana koroner arter dışındaki ana koroner arterlerin artefaktsız görüntülenme oranları sol ön inen arter için %84.06±16.74, sağ koroner arter için %75.31±20.48, sol sirkumfleks arter için %68.02±17.26 bulunmuştur. Sonuç: Sekiz kanallı MDBT sistemleriyle yapılan koroner anjiyografı, koroner arterlerde henüz konvansiyonel koroner anjiyografınin yerini alabilecek potansiyele sahip değildir. Sekiz kanallı BT sistemleri düşük temporal çözünürlüğe bağlı olarak 59arterlerin tam olarak hareketsiz görüntülenmeleri için yeterli olmamaktadır. Bu nedenle koroner stenoziarm saptanması ve dışlanması amacıyla koroner anj iyografınin yerini almaktan uzaktır. Daha yüksek sayıda kanallı MDBT ile yapılacak çalışmaların koroner stenoziarm saptanması ya da dışlanması konusunda başarılı sonuçlar verebileceği umut edilmektedir. Anahtar Sözcükler: Anjiyografi, aterosklerozis, bilgisayarlı tomografi, koroner arterler, stenoz 60 low temporal resolution. Therefore they cannot reliably detect and exclude significant coronary stenoses. MDCT systems with higher number of detector rows are hoped to yield better results. Key Words: Angiography, atherosclerosis, computed tomography, coronary arteries, stenosis. 62low temporal resolution. Therefore they cannot reliably detect and exclude significant coronary stenoses. MDCT systems with higher number of detector rows are hoped to yield better results. Key Words: Angiography, atherosclerosis, computed tomography, coronary arteries, stenosis. 62 68