Search

Inleiding In zijn column “De rampzalige neiging tot na-apen” in Hoger Onderwijs Management van mei 2016 betoogt In ’t Veld dat hogescholen moeten stoppen met het na-apen van universiteiten op het gebied van onderzoek. Hij noemt dit ‘academic drift’. Er is vaker kritiek te horen op het onderzoek in het hbo zoals door emeritus-hoogleraar Verschuren in zijn opiniestuk van 31 juli 2015 in De Volkskrant waarin hij stelt dat studenten in het hbo bij lange na niet genoeg getrained worden in onderzoek. Recent nog stelde Peter Kwikkers in Science Guide 18 augustus: “Niet zelden is hboonderzoek gewoon opiniepeiling, feitencollectie of gesubsidieerde consultancy.” Een groot deel van die kritiek is naar mijn mening gebaseerd op een drietal hardnekkige misverstanden over onderzoek in het hbo. Zo wordt niet goed onderscheid gemaakt tussen het praktijkgerichte onderzoek binnen lectoraten en het uitvoeren van onderzoek door studenten. En soms lijkt men er onterecht vanuit te gaan dat het hbo studenten opleidt tot onderzoeker en dat deze altijd moeten afstuderen op een onderzoekscriptie. Dat deze misverstanden er zijn is overigens niet vreemd. Over onderzoek in lectoraten en onderzoeksactiviteiten van studenten heerst buiten maar helaas ook nog steeds binnen het hbo veel verwarring. Hierdoor kunnen critici roepen dat het slecht gaat met onderzoek in het hbo. Het tegendeel is het geval. Recent liet het Rathenau Instituut in een uitgebreid overzicht zien hoe indrukwekkend het is wat er de afgelopen vijftien jaar is ontwikkeld. De misverstanden zijn echter zo hardnekkig dat er nog steeds opleidingen zijn die hier naar handelen. In mijn bijdrage zal ik eerst ingaan op de oorsprong van de drie misverstanden en daarna zal ik een visie presenteren op hoe ze weg te nemen zijn.

De Hanzehogeschool Groningen heeft belangstelling voor een methodiek voor het bepalen van demate van praktijkgereedheid van haar praktijkgericht onderzoek. Een praktijkgericht onderzoek heeft als doel om nieuwe kennis te ontwikkelen die een bijdrage kan leveren aan de beroepspraktijk. Praktijkgerichte onderzoekers zouden zich daarom af moeten vragen in welke mate hun onderzoek praktijkgereed is. Praktijkgereed onderzoek definiëren we als de mate waarin onderzoeksactiviteiten bijdragen aan geborgde veranderingen in de praktijk. In dit onderzoeksverslag presenteren wij het Praktijkgereedheid van Onderzoek-model (PRO-model).

In deze publicatie proberen we de praktische relevantie van praktijkgericht onderzoek nader uit te werken. Wat is een goede term om de praktische relevantie van praktijkgericht onderzoek te duiden? Wij pleiten voor gebruik van het begrip doorwerking van onderzoek. Wat betekent dat voor de beoordeling van de kwaliteit van het praktijkgericht onderzoek in het HBO? En waar kijken we dan naar? Is doorwerking hetzelfde als valorisatie? Hoe kunnen we het meten? En hoe kunnen we het bevorderen. Op deze vragen willen wij in onze bijdrage aan antwoord geven. Allereerst beschrijven we de voor- en nadelen van de term valorisatie en introduceren we doorwerking als centraal begrip. Daarna beschrijven we het systeem waarmee de Hogeschool Utrecht probeert inzicht te krijgen in de doorwerking. Tot slot doen we een aantal suggesties hoe hogescholen de doorwerking van praktijkgericht onderzoek kunnen vergroten.

Praktijkgericht onderzoek in het hoger beroepsonderwijs heeft als doel om nieuwe kennis te ontwikkelen die een bijdrage kan leveren aan de (beroeps)praktijk. Het lectoraat Methodologie van Praktijkgericht onderzoek ontwikkelde hiertoe in opdracht van de Hanzehogeschool Groningen een nieuw, domeinoverstijgend hulpmiddel: het Praktijkgereedheid van Onderzoek-model (PRO-model).

Bestuurders en leidinggevenden in het hbo moeten sinds 2001 naast leiding geven aan onderwijs ook de onderzoeksfunctie van het hbo managen. De aansturing van het onderzoek in het hbo is de laatste jaren steeds professioneler geworden. Hogescholen doen aan onderzoeksprogrammering, hebben planning- en control cycli ingericht en veel instellingen hebben het onderzoek gebundeld in kenniscentra. De uitdaging is om de komende jaren ook meer aandacht te besteden aan het verder verhogen van de inhoudelijke kwaliteit van het onderzoek. Standaard drie van het nieuwe Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek (BKO) van de Vereniging Hogescholen ‒ dat in 1 januari 2016 van kracht is geworden ‒ verplicht hogescholen om ervoor te zorgen dat de lectoraten c.q. kenniscentra beschikken over expliciete kwaliteitscriteria voor hun onderzoek die passen bij het vakgebied waarin zij werkzaam zijn. Dit artikel beoogt bestuurders en managers te ondersteunen bij het aansturen van dit complexe proces. Het bepalen van kwaliteitscriteria is uitdagend omdat praktijkgericht onderzoek in het hbo nogal divers is. Het onderzoekt fysieke én sociale verschijnselen, het is alfa, bèta en gamma onderzoek, het put uit tal van verschillende wetenschapstradities en betrekt in meer of mindere mate de praktijk bij het onderzoek. Deze diversiteit maakt het wel belangrijk om te komen tot verbindende en overkoepelende kwaliteitscriteria. In dit artikel presenteren wij een aanzet hiertoe

De bedoeling van het Protocol Verbeteren en Verantwoorden van Afstuderen in het hbo is om opleidingen in het hbo te helpen samen werken aan het valide, betrouwbaar en voor studenten inzichtelijk toetsen van de beoogde eindkwalificaties, zoals beoogd in standaard 3/16 van de NVAO en het rapport ‘Vreemde ogen dwingen’ van de Commissie Bruijn (Expertgroep Protocol, 2014). Om dit te bereiken heeft het protocol drie doelen: 1. Duidelijkheid scheppen over terminologie en inrichting van het afstuderen. 2. Een kader scheppen voor gezamenlijk leren en verbeteren. 3. Een kader scheppen voor borging en verantwoording.

Welk type vragen zou de Nationale Wetenschapsagenda eigenlijk moeten stellen? Daan Andriessen (lector Hogeschool Utrecht) onderscheidt in de 248 hoofdvragen uit de agenda verschillende manieren van vragen stellen. Hij concludeert: “de NWA bevat voor een groot deel ontwerpende vragen.”

Inleiding : Sinds het verschijnen van het rapport ‘Kwaliteit als opdracht’ heeft het hbo de ambitie om bachelor studenten af te leveren met onderzoekend vermogen (HBO-raad, 2009). Het hbo wil bachelor studenten afleveren die beschikken over onderzoekend vermogen. Recent werd het belang hiervan nogmaals onderschreven door de Onderwijsraad (2014). Hierdoor hebben alle hbo-opleidingen naast hun opleiding specifieke eindkwalificaties ook te maken met de algemeen geldende eindkwalificatie ‘onderzoekend vermogen’ en proberen ze onderzoek een plek te geven in het curriculum. Dit heeft als vragen opgeroepen wat ‘onderzoekend vermogen’ precies is, welke plek onderzoek inneemt in een hbo-opleiding die studenten voorbereidt op een specifiek beroep en hoe dat concreet vormgegeven zou moeten worden in een curriculum. Binnen het lectoraat methodologie van praktijkgericht onderzoek wordt onderzoek gedaan naar deze thema’s en is er een visie geformuleerd op de rol van onderzoek in een hbo-opleiding. Andriessen (2014) definieert onderzoekend vermogen als het beschikken over een onderzoekende houding, onderzoeken van anderen weten toe te passen in het eigen professionele handelen en het kunnen doen van onderzoek dat innovatie van de beroepspraktijk ondersteunt. De ontwikkeling van onderzoekend vermogen staat daarbij ten dienste van het beter uitvoeren van het beroep waarvoor opgeleid wordt en een betere kwaliteit van de daarbij behorende beroepsproducten (Andriessen en Greve, 2014 ). Onderzoek dat een bachelor student uitvoert, zou dus moeten leiden tot een verbetering van het beroepsproduct dat centraal staat in een beroep. Het hbo leidt daarmee studenten niet op tot onderzoekers, maar tot beroepsbeoefenaars die onderzoek in kunnen zetten om het eigen functioneren in de praktijk en die praktijk op zichzelf te kunnen verbeteren. In het theoretische kader zal verder worden ingegaan op het fenomeen beroepsproducten en de wijze waarop onderzoek een rol speelt in het maken van een beroepsproduct door studenten.

De Politieacademie heeft binnen het politiebestel de taak om wetenschappelijk onderzoek te verrichten en uit te besteden ten behoeve van de politie. Met ingang van 2015 is de strategische onderzoeksagenda voor de politie leidend voor dit onderzoek (Janssen & Venderbosch, 2014). De Politieacademie formuleert deze agenda met input van de Nationale Politie en wetenschappers en de minister van V&J stelt hem vast. De Politieacademie krijgt daarmee de verantwoordelijkheid voor de programmering van het onderzoek ten behoeve van de politie. Een belangrijk aspect van de zorg voor kwaliteit van het onderzoek is de doorwerking van politiekundige kennis in het politieonderwijs en de politiepraktijk. Om deze taak goed op zich te kunnen nemen wil de directeur Kennis & Onderzoek van de Politieacademie inzicht krijgen in de verschillende vormen van politiegerelateerd onderzoek in Nederland

De laatste jaren is er in het hbo veel aandacht voor de legitimering van de diploma’s. Het rapport “Vreemde ogen dwingen” heeft een impuls gegeven aan het verbeteren van de afstudeerprocessen bij vrijwel alle opleidingen. Onderdeel van de verbeterslag is het verbeteren van de modellen waarmee eindwerken worden beoordeeld. Deze modellen moeten bijdrage aan een valide, betrouwbaar en voor de student inzichtelijke beoordeling. Belangrijke vraag daarbij is hoe zo’n model kan worden vormgegeven en of een beoordelingsmodel specifiek is voor een opleiding of hetzelfde kan zijn voor meerdere opleidingen. Dit artikel beschrijft een project aan de Hogeschool Utrecht waarin een gezamenlijk beoordelingsmodel voor afstuderen in het economiedomein is ontwikkeld. Het bleek mogelijk een gezamenlijk beoordelingsformulier te ontwerpen waarin ruimte is voor het toetsen van opleidingsspecifieke eindkwalificaties. Het artikel beschrijft de manier waarop het beoordelingsmodel is ontwikkeld en het resultaat van deze ontwikkeling en geeft een aantal succesfactoren aan.

Sinds 15 jaar vindt er binnen het HBO in Nederland onderzoek plaats. Er is tot op heden weinig aandacht voor de ethische risico's en de specifieke context van dit soort praktijkgericht sociaalwetenschappelijk onderzoek.

De term ‘valorisatie’ gaat volgens Daan Andriessen en Anton Franken uit van het verkeerde concept. Juist in het hoger beroepsonderwijs zijn andere manieren nodig om het nut van praktijkgericht onderzoek te meten. ‘Wat ons betreft gaat het in het hbo vooral om het creëren van waarde voor de maatschappij en voor het eigen onderwijs.

Organisatieprofessionals zoals adviseurs en managers combineren zelden het interveniëren in organisaties en het doen van wetenschappelijk onderzoek. Onderzoeken gebeurt door wetenschappers, interveniëren door managers of adviseurs. Dit artikel laat zien dat de werkzaamheden van de organisatieprofessional er baat bij kunnen hebben wanneer deze tijdens het adviestraject niet alleen als interventionist te werk gaat maar tegelijkertijd ook als wetenschapper. Dit levert voor zowel de organisatieprofessional als de wetenschapper een aantal problemen en dilemma’s op. Aan de hand van twee concrete onderzoeken die tijdens een interventietraject gedaan zijn, wordt geïllustreerd hoe een organisatieprofessional om kan gaan met de geschetste spanningen. Er wordt een model gepresenteerd hoe een organisatieprofessional intensief gebruik kan maken van literatuurstudie en theorievorming om organisatieproblemen te duiden, interventies te ontwerpen en toe te passen alsmede een wetenschappelijk onderzoek kan doen naar de werking en de effecten van de interventies. Dit levert niet alleen betere verandertrajecten op maar ook relevante wetenschappelijke kennis.

Het nieuwe Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek eist van bestuurders en leidinggevenden in het hbo meer aandacht voor de kwaliteit van het onderzoek. Zo moeten lectoraten expliciete kwaliteitscriteria hebben. Dat is gezien de diversiteit aan onderzoek geen sinecure. Zijn er criteria beschikbaar die recht doen aan deze diversiteit?

This conceptual paper describes the role of research in bachelor programs at Dutch Universities of Applied Sciences (UAS) . It presents a model for the integration of research activities into student assignments. The model makes it possible to distinguish between different levels of research. The model can be helpful in designing research education for professional bachelor students and developing practice-based assignments to assess research competences.

Interview met Daan Andriessen Op 10 april heeft Daan Andriessen zijn openbare les gegeven onder grote belangstelling van belangstellenden uit onder andere 17 verschillende Hogescholen. Zijn rede heeft de titel ‘Praktisch, relevant én methodisch grondig? Dimensies van onderzoek in het hbo. In deze rede positioneert Andriessen praktijkgericht onderzoek als onderzoek waarvan de vraagstelling wordt ingegeven door de beroepspraktijk en waarvan de opgedane kennis direct bij kan dragen aan die beroepspraktijk. In het onderzoek dat zijn lectoraat gaat uitvoeren onderscheidt Andriessen drie lijnen; methodologische keuzes in praktijkgericht onderzoek, de didactiek van praktijkgericht onderzoek in het beroepsonderwijs en het assessment van onderzoeksvaardigheden. Ik spreek hem op zijn kamer in de Hogeschool van Utrecht op 2 juni 2014.

Het programma “Pinot Gris” helpt medewerkers van 55 jaar en ouder om bewust om te gaan met het resterende deel van hun loopbaan. De gedachte is dat oudere medewerkers die zich beter bewust zijn van hun kwaliteiten en drijfveren en op basis daarvan beslissingen nemen over hun loopbaan, productiever en gemotiveerder blijven. Het programma is opgezet en uitgevoerd binnen Hogeschool Inholland en heeft inmiddels drie maal plaatsgevonden. Dit artikel doet verslag van een evaluatieonderzoek naar de effectiviteit van het programma.

Het borgen van het eindniveau is in het hbo een actueel en interessant vraagstuk. Wanneer opleidingen kunnen aantonen hoe studenten dit eindniveau binnen hun opleiding behalen, geeft dit het hbo-diploma waarde en biedt dit diploma de student een goede start van een mooie loopbaan. Er is echter ook veel vraag naar helderheid wat afstuderen precies betekent, welke rol onderzoek daarin speelt en wat de eisen zijn die aan een goed afstudeerprogramma worden gesteld. Naar aanleiding van het rapport Vreemde ogen dwingen van de Commissie Externe Validering Examenkwaliteit (2012), heeft de Vereniging Hogescholen een expertgroep samengesteld onder voorzitterschap van Daan Andriessen om een protocol te ontwikkelen dat opleidingen helpt een verantwoord afstudeerprogramma te ontwerpen. Dit artikel presenteert de belangrijkste boodschappen uit het protocol en biedt tevens enkele richtlijnen voor het construeren van beoordelingsformulieren voor afstudeerwerkstukken. We hopen met deze bijdrage opleidingen enkele handvatten te bieden voor het (her)ontwerpen van het afstudeerprogramma en daarmee het borgen van het eindniveau

An agreed definition of metaphor does not appear to exist, with theorists and researchers agreeing only to a more general type of description of metaphor (Cameron, 1999). These general descriptions build on the derivation of the word metaphor from the Greek word meta, meaning above or over, and phorein, meaning to carry or bear from one place to another. Metaphor is, therefore, described as carrying meaning from one domain to another (Kopp, 1995)

Interview met Daan Andriessen en Rene Butter. Een EHBO-post voor onderzoekers willen ze zijn. En verder bouwen aan de theorie voor methodes van praktijkgericht onderzoek. Maar het lectoraat Methodologie van praktijkgericht onderzoek gaat verder. Moet een hbo-student ook onderzoeker zijn?

Integratie van onderzoek in onderwijs is een hot-topic, met name in het hbo. Het boek “Integratie van onderzoek in het onderwijs” onder redactie van Griffioen, Visser-Wijnveen en Willems komt dan ook op een goed moment. Het boek wil bijdragen aan een betere verwevenheid van onderzoek en onderwijs door een overzicht geven van wat uit onderzoek over dit thema bekend is. Het boek wordt vooral besproken vanuit het perspectief van het hbo. Gekeken wordt naar de bruikbaarheid van het boek voor de praktijk. Veel opleidingen binnen hogescholen worstelen met de rol van onderzoek in het onderwijs en het afstuderen. Er is onder andere onduidelijkheid over de relatie tussen onderzoek en het beroep waarvoor wordt opgeleid, en over de kwaliteitscriteria waaraan het onderzoek van studenten moet voldoen.

Hoofdstuk 4 in Prikken in praktijken.

Dit boekje beschrijft een methode voor het reviewen van praktijkgericht onderzoek. Reviewen is kritisch oordelen over een stuk werk. We lichten de methode zo concreet mogelijk toe opdat lectoren, onderzoekers en docentonderzoekers in de kenniscentra in het hbo deze zelf kunnen toepassen. De methode is bruikbaar voor alle domeinen en kenniskringen, dus niet gebonden aan één discipline of vakgebied.

Bij een onderzoek naar het ontwerpen van een leeromgeving heeft de onderzoeker te maken met een complex geheel van interventies. Omdat deze interventies in samenhang ontworpen en geïmplementeerd moeten worden, kunnen ze worden beschouwd als een arrangement van interventies. Bij een complex arrangement van interventies is het onmogelijk en ook niet zinvol te werken met gedetailleerde ontwerpstellingen voor elke interventie. In dat geval is het beter te werken met ontwerpprincipes, die richting geven aan het ontwerp van concrete handelingen of interventies in de praktijk. In dit hoofdstuk wordt aan de hand van een casus beschreven hoe een leeromgeving is ontworpen en geëvalueerd aan de hand van ontwerpprincipes.

In May 2007, our Centre for Research in Intellectual Capital hosted the International Congress on Intellectual Capital: The future of business navigation. The Congress – which took place in Haarlem, The Netherlands – was attended by more than 140 participants from 23 countries. Based on almost 70 papers, we designed a conference program that consisted of more than 90 sessions. This special issue is based on a selection of the best papers of our conference.

This special issue of Systems Research and Behavioural Science is about the systematic use of metaphor and its implications for behaviour, especially in the field of knowledge management.

Het thema ‘Onderzoek in het onderwijs en afstuderen’ is het belangrijkste speerpunt van het Kenniscentrum MFR (jaarplan kenniscentrum MFR/MTV 2010-2011). Om te komen tot normering van de kwaliteit van afstudeeronderzoek heeft een werkgroep zich gebogen over kwaliteitscriteria. Het resultaat is opgenomen in deze notitie. Besloten is uit te gaan van het beoordelingskader dat ontwikkeld is door Oost (2004) en dit aan te vullen met criteria die te maken hebben met het praktijkgerichte karakter van het onderzoek aan het HBO. De criteria bestaan uit twee onderdelen: ontvankelijkheidseisen te stellen aan het afstudeerwerkstuk en kwaliteitscriteria voor het afstudeerwerkstuk.

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van mogelijkheden waarmee de kwaliteit van onderzoek in het HBO vergroot kan worden. Er worden acht aanknopingspunten geboden: 1) verbeteren van de randvoorwaarden voor onderzoek; 2) bevorderen van goed gedrag van de onderzoeker; 3) validatie en review; 4) gebruiken van kwaliteitscriteria; 5) prestatiemeting en beoordeling; 6) kwaliteitszorgsystemen; 7) toezicht op kwaliteitszorg en 8) zichtbaar maken van kwaliteit van Open Access publicaties.

Lemma. This article argues that for Knowledge Management it is not important how knowledge is defined but how it is conceptualized.

Het Handboek Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek geeft antwoord op de vraag hoe je wetenschappelijk onderzoek kunt doen dat oplossingen oplevert voor de praktijk: wetenschap met effect. De onderzoekers die dit handboek hebben geschreven, laten aan de hand van hun eigen onderzoek zien hoe zij oplossingen hebben ontworpen en getest voor uiteenlopende problemen op het gebied van management, organisatie en onderwijs. Zij zijn afkomstig uit diverse disciplines; de meesten zijn bedrijfskundige of onderwijskundige. Zij hebben met elkaar gemeen dat ze onderzoek willen doen dat effect heeft in de praktijk. Het handboek geeft een overzicht van de methodologie van ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek en bespreekt diverse aspecten daarvan aan de hand van concrete onderzoeksprojecten. Het geeft antwoorden op praktische vragen als: ‘hoe ontwikkel ik een probleemstelling en een set van deelvragen voor ontwerpgericht onderzoek?’, ‘welke onderzoeksstrategie past daarbij?’, ‘aan welke kwaliteitscriteria moet ik voldoen?’ en ‘hoe kan ik de uitkomsten valideren?’

Het onderzoek is onderdeel van het SURFfoundation project 'Open Onderzoek II'. Lectoren hebben hart voor hun zaak. Hun zaak is het verrijken van de wereld met kennis. Het belang van het vrij beschikbaar maken van onderzoeksresultaten wordt door vele lectoren onderschreven ― blijkt uit dit onderzoek ― en een aantal pleit zelfs voor een revolutie om dit te realiseren! Net zoals kunst eigenlijk niet acht jaar in de kast van het gesloten Stedelijk Museum zou mogen worden opgesloten, zo mogen publicaties van lectoraten niet achter de deuren van uitgeverijen verdwijnen. Het vereist lef om dit te voorkomen. Lef van de auteur om eisen te stellen aan de uitgevers. Lef om brutaal en ‘burgerlijk ongehoorzaam’ te zijn.

Onderzoek binnen het hbo in Nederland krijgt steeds meer vorm. Inmiddels zijn er meer dan 450 lectoren in het hbo actief bij meer dan 400 lectoraten. Met de groei van het onderzoek klinkt ook steeds luider de roep om verbetering en borging van de kwaliteit van onderzoek. Ook de ontwikkeling van Open Access van onderzoek versterkt die roep.

Metaphors are common phenomena intellectual capital and knowledge management theories and practice. An important question to ask is: what are the ‗best‘ metaphors we can use in our theorizing on intellectual capital and knowledge management? This paper addresses the question of the aptness of knowledge related metaphors. It concludes that the aptness of metaphorical expressions depends on three factors: the richness of the semantic field of the source domain, the validity of the mapping, and the ideological implications of the mapping. This conclusion results in a research agenda on the aptness of metaphor in knowledge management and intellectual capital theory and practice.

Social innovation is the renewal of labour organisation that leads to improved performance by the organisation. The innovations that are promoted under the heading of social innovation often require substantive behavioural change on the part of employees and managers. However, in many organisations there are hidden, often unconscious forces at work that make it difficult to implement these new ways of working. In this paper Maslow‟s hierarchy of needs and transactional analysis theory are used to identify possible barriers for the implementation of social innovation. A case study is presented to show how potential barriers can be identified.

In many fields within management and organizational literature there is considerable debate and controversy about key theoretical concepts and their definitions and meanings. Systematic metaphor analysis can be a useful approach to study the underlying conceptualizations that give rise to these controversies and putting them in perspective. It can help identify the different ways a theoretical concept is structured and given meaning, provide insight into the way these different conceptualizations relate to each other, and show how these conceptualizations impact further theorization about the concept. This article describes the procedure for a systematic analysis of the metaphors used to conceptualize key theoretical concepts. To examine its usefulness, the authors apply the approach to the field of social capital, and in particular to the concept of ‘relationships’ in organizations. In the metaphor analysis of three seminal articles on social capital, the authors identify seven metaphoric concepts for relationships. The metaphors are illuminated as important for providing imagery that adds specific meaning in the process of authors theorizing about social capital like ‘tie’, ‘path’ and ‘bridge’. They add dynamics and controllability to the concepts by attributing an array of verbs like ‘to move between’ or ‘to use’ relationships. In addition, the metaphors allow for the attribution of specific characteristics to the concept of relationships that can be used as variables in theory construction, such as the strength of a relationship or the ‘distance’ between people. These insights are useful in exploring and reconciling differences in social capital definitions.

Conceptual metaphors play a vital role in our ability to think in abstract terms like knowledge. Metaphors structure and give meaning to the concept of knowledge. They hide and highlight certain characteristics. The choice of metaphor when reasoning about knowledge is therefore of vital importance for knowledge management (KM). This paper explores the possibility of introducing new knowledge metaphors to the field of KM. Based on a ‘wish list’ of characteristics of knowledge they want to highlight, the authors choose to explore the Knowledge as a Journey metaphor as a new metaphor for knowledge. This results in new insights regarding knowledge sharing, acquisition, retention, and innovation.

In 2004 the report Intellectual capital of the European Union was published (Andriessen and Stam, 2004). This report provided insight in the value of the intellectual capital of the 15 countries of the European Union, in relationship to the goals set by the European Council in March 2000. Since this report, the EU grew from 15 to 27 countries and the Lisbon goals were reformulated in 2005. The aim of this paper is to repeat the measurement of the intellectual capital (IC) of the enlarged European Union (EU) in relationship to the new Lisbon goals. In order to become the most competitive and dynamic knowledge-based economy, the EU decided to focus on “delivering stronger, lasting growth and creating more and better jobs” (CEC, 2005d, p.7). In this paper we translate this overall goal in 38 indicators. As the data was not available for all the new member states, we decided to limit our paper to the so-called EU-19. Based on our measurements we conclude that the EU-19 is still behind Japan and far behind the USA, however the EU is catching up as both Japan and the USA have considerably lower growth figures than the EU-19. From an IC perspective, the EU is geographically divided. The Nordic countries are still the best performing countries. The southern European countries and the new member states stay behind. However, as the new member states invest more in their IC, it might be expected that their positions will improve in the future. The aim of our paper was to measure the progress of the Lisbon Agenda for growth and jobs. Based on our measurements we conclude that the EU-19 is successful in terms of creating more and better jobs, but not successful in terms of delivering stronger, lasting growth.

Knowledge management (KM) is difficult to pin down. It means different things in different organisations. The deliberate use of metaphors has been used to communicate what KM is about. This metaphorical communication can be even more enriched using visual as well as language mechanisms: ”a picture paints a thousand words” suggests we can capture more resonances of a complex subject like KM through visuals than through a description alone. In addition, visuals are perceived to transcend the limitations of language, which can be an obstacle to communication. Yet, no method currently exists that we can use to identify KM metaphors used in visuals. This paper describes our search for a method to analyse metaphors used in visuals about knowledge management. Our objective was threefold: 1) identifying new metaphors for KM in visuals that can enrich KM theorizing, 2) developing a way to identify which visuals are the most powerful in communicating KM theory, and 3) improving the use of visuals as a way of assessing students studying KM. We found that analysing metaphors used in KM visuals is possible using a method that focuses on the dominant metaphors in a visual.

De introductie van onderzoek aan Hogescholen heeft een discussie opgeroepen over het borgen en verbeteren van de kwaliteit van dit onderzoek. Het ministerie van OC&W eist dat vanaf 2009 een kwaliteitszorgsysteem voor praktijkgericht onderzoek operationeel is. Door de HBO-raad is een Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek vastgesteld dat de kaders stels voor de kwaliteitszorg. Op een aantal instellingen wordt nader geexperimenteerd met verschillende invullingen van het zorgsysteem. De inhoudelijke kwaliteit van onderzoek blijft echter nog onderbelicht. In die lacune wil dit artikel voorzien. Ook onderwijsonderzoek kan hiervan profiteren.

Het moderne hbo leidt studenten op tot kenniswerkers door studenten het proces van kenniswerk te laten ervaren. Kennis speelt daarin op een viertal punten een belangrijke rol. In de eerste plaats dienen studenten te beschikken over conceptuele en theoretische kennis die in hun beroepspraktijk relevant is. Deze kennis is slechts beperkt door de student zelf te mobiliseren vanwege het kip/ei probleem en zal dus op meer traditionele wijze moeten worden aangeboden. In de tweede plaats zullen studenten moeten leren kennis te mobiliseren ten behoeve van het diagnosticeren en oplossen van unieke praktijkproblemen. In de derde plaats zullen ze moeten leren nieuwe kennis te ontwikkelen in de vorm van expliciete conceptuele artefacten, om op die manier een bijdrage aan de ontwikkeling van de beroepspraktijk te leren leveren. In de vierde plaats zullen studenten de bekwaamheden van de kenniswerker moeten aanleren als ondersteunende bekwaamheden in het kenniswerk. Deze analyse laat zien dat kennis een grote rol speelt in competentiegericht onderwijs dat wil opleiden voor kenniswerk. De tegenstelling tussen traditioneel klassikaal cognitief onderwijs en wél kennis overdragen, en ervaringsgericht constructivistisch onderwijs en géén kennis overdragen, is een schijntegenstelling. In het onderwijs zullen beiden een plaats moeten hebben waarbij competentiegericht onderwijs de basis is voor het leren werken als kenniswerker. De praktijk laat zien dat het realiseren van het hier geschetste ideaal nog lastig is. Veel hbo-instellingen zijn nog niet zover. Maar dat is geen reden om terug te vallen in het oude model. Tegelijkertijd leidt het strikt vasthouden aan puur ervaringsleren zonder veel ruimte voor kennisoverdracht niet tot het opleiden van de kenniswerker van de toekomst waar de Nederlandse kenniseconomie zo‟n behoefte aan heeft.

Het hoger onderwijs moet studenten opleiden tot kenniswerkers. Het blijkt echter lastig studenten zo op te leiden dat ze de voldoende vaardigheden hebben kennis snel toe te passen en nieuwe kennis te genereren. Een mogelijke aanpak is De praktijk als leeromgeving: studenten leren als junior kenniswerkers in authentieke praktijksituaties handelingsgericht te werken. In deze praktijksituaties komen het oplossen van praktijkproblemen (praktijkstroom), ontwikkelen van praktijkkennis (kennisstroom) en leren (competentiestroom) samen. De kwaliteit wordt bewaakt door kritische reflectie tegen vooraf gestelde kwaliteitscriteria. Door deze aanpak worden onderwijs en onderzoek verbonden. De studenten dragen bij aan open innovatie. Hierbij wordt kennis ontwikkeld en gedeeld ten behoeve van de praktijk en de hoger onderwijsorganisatie, waardoor de competentieontwikkeling van de student met innovatie gepaard gaat. Bij het toepassen van de praktijk als leeromgeving is er een aantal knelpunten. Wij hebben genoemd het onderscheiden van niveaus in competentieontwikkeling, het erkennen van Eerder Verworven Competenties (EVC), het Verbinden van onderwijs en onderzoek, de begeleidingsrollen en de professionele invulling daarvan, en de beoordelingsvormen: beoordeling van leerresultaten gekoppeld aan praktijkresultaten en de individuele beoordeling van teamwerk. In dit artikel hebben we hiervoor een aantal oplossingen aangedragen, waaronder het gebruiken van een sollicitatieprocedure, het onderscheiden van verschillende typen leersituaties, en het stellen van expliciete kwaliteitscriteria. Demografen voorspellen dat kenniswerkers schaars worden. We mogen dus geen talenten verspillen. Het hoger onderwijs wacht een zware taak om deze kenniswerkers grondig en efficiënt op te leiden. En wel op een zodanig manier dat ze niet alleen de theoretische kennis hebben, maar ook de vaardigheden om deze kennis snel in waarde om te zetten en met nieuwe kennis aan te vullen. De aanpak van de auteurs met de praktijk als leeromgeving is een van de manieren waarop dit mogelijk wordt.

This paper presents the results of an exercise to assess the effects of metaphors on knowledge management. Knowledge is an abstract phenomenon with no direct referent in the real world. To think and talk about knowledge we use conceptual metaphors. The exercise shows that these metaphors greatly influence the problems we identify related to knowledge in organizations and the type of knowledge management solutions we propose. The knowledge as water metaphor used in this exercise – which reflects the dominant way of thinking in Western knowledge management literature – leads to the thingification of knowledge, resulting in a discourse about ways to formalize, manage and control knowledge. This discourse primarily serves the interests of management. In contrast, the knowledge as love metaphor used in this exercise – which reflects more an Asian way of thinking about knowledge – shifts the discourse from the topic of knowledge as a thing to the underlying preconditions for good knowledge work. These conditions include the facilitation of knowledge professionals, the quality of the relationships in the organization, and the quality of the organizational culture. This discourse is aimed at humanizing the organization instead of formalizing it and is more in the interest of employees.

Kernprobleem in de kenniscirculatie tussen het HBO en het MKB is het identificeren van de behoefte aan kennis bij het MKB. In het project Unikum, mogelijk gemaakt door de Digitale Universiteit, worden studententeams ingezet om bij individuele MKB-bedrijven de behoefte aan kennis te analyseren en de bedrijven hier over te adviseren. Studenten ontwikkelen hierbij vakinhoudelijke en adviescompetenties en de aansluiting tussen het HBO en het MKB wordt erdoor verbeterd.

The purpose of the paper is to start a dialogue about differences between Western and Eastern cultures in the way they conceptualize knowledge and discuss the implications of these differences for a global intellectual capital (IC) theory and practice. A systematic metaphor analysis of the concept of knowledge and IC is used to identify common Western conceptualizations of knowledge in IC literature. A review of philosophical and religious literature was done to identify knowledge conceptualizations in the main streams of Asian philosophy. Fundamental differences were found in the way knowledge is conceptualized. In Western IC literature common metaphors for knowledge include knowledge as a thing and knowledge as capital. In Asian thought, knowledge is seen as unfolding truth based upon a unity of universe and human self and of knowledge and action. The research was performed on a limited sample of literature. More research is needed to identify how knowledge is conceptualized in the practice of doing business in Asia and to test the effects of introducing IC theories to Asian businessmen and managers. Moreover, it might be questionable whether different types of resources (Western management literature on IC and Asian cultural philosophies) can be put in a comparative perspective to extract conclusions out of it. This methodological starting point has its confinements, but is plausible partly as long as IC theories originating from an Asian background are still missing, partly as far as philosophical notions within Western IC publications are contrasted with Asian notions of knowledge. Despite this restriction we would like to emphasize that Western conceptualizations of knowledge, embedded in terms like intellectual capital and knowledge management, can not be transferred to Asian business without considering the local view on knowledge. Asian conceptualizations of knowledge should play an important role in the further development of a knowledge-based theory and practice of the firm. We choose deliberately to contrast Western philosophy with cultural and religious connotations in Asian philosophy, as the underlying paradigm is strongly influenced by these notions. This is clearly perceivable in revivalist and reformist tendencies in Buddhism, Hinduism and Islam. Religious notions within these traditions have a strong paradigmatic function in a cognitive and normative sense. Not only in anthropology but also in epistemology, contemporary Asian thought is dominated by a discourse deeply embedded in religious and cultural traditions, in which the dimensions of 'nature', 'subjectivity' and 'history' have well defined boundaries. Anthropologically and epistemologically, all spheres of human reality are analyzed and described within the perspective of an integral and monolithic unity, in which all dimensions and spheres of being are bound. In Western philosophy these spheres of being have been separated from religious notions because of a longstanding secularization due to which religion and culture, metaphysics and philosophy have become separate disciplines.(Boom, 1993)

Problemen bestaan niet. Problemen zijn geen 'dingen' in de werkelijkheid die je kan ontdekken. Problemen zijn opvattingen van mensen over situaties die ze als onwenselijk ervaren en dat is zeer subjectief. Zoals prof. dr. Joseph Kessels het ooit zei: "Een probleem is een interpretatie van een gevoel van onbehagen". Daarmee wordt het definiëren van het probleem de belangrijkste stap in het oplossen ervan. Probleemdefinities bepalen wat er wordt opgelost. Dus diagnose stellen is belangrijk: wat is het verschil tussen de huidige en de gewenste situatie en wat zijn daarvan de oorzaken. Maar pas op, iedere diagnose is subjectief. Helaas tellen probleemdefinities in de politiek niet. Daarin moet worden gescoord met oplossingen; met daadkracht; met acties; met leuke dingen voor de mensen. Dat leidt Pavlov-reacties als het gaat om de grote probleemgebieden in dit land. Ik wil u dit op drie terreinen illustreren en u adviseren deze impulsen dit keer eens niet te volgen. De drie gebieden hebben allen te maken met het stimuleren van de kenniseconomie: onderwijs, onderzoek in het HBO, en innovatie

Purpose To analyze differences between Western and Eastern cultures in the way they conceptualize knowledge and discuss the implications of these differences for a global intellectual capital (IC) theory and practice. Design/methodology/approach A systematic metaphor analysis of the concept of knowledge and IC is used to identify common Western conceptualizations of knowledge in IC literature. A review of philosophical and religious literature was done to identify knowledge conceptualizations in the main streams of Asian philosophy. Findings Fundamental differences were found in the way knowledge is conceptualized. In Western IC literature common metaphors for knowledge include knowledge as a thing and knowledge as capital. In Asian thought, knowledge is seen as unfolding truth based upon a unity of universe and human self and of knowledge and action. Research limitations/implications The research was performed on a limited sample of literature. More research is needed to identify how knowledge is conceptualized in the practice of doing business in Asia and to test the effects of introducing IC theories to Asian businessmen and managers. Practical implications Western conceptualizations of knowledge, embedded in terms like intellectual capital and knowledge management, can not be transferred to Asian business without considering the local view on knowledge. Asian conceptualizations of knowledge should play an important role in the further development of a knowledge-based theory and practice of the firm. Originality/value The paper is the first to explore differences in knowledge conceptualizations by analyzing the underlying metaphors that are used in Western IC literature and Asian philosophy.

Onderzoek heeft zich een vaste plaats veroverd in het HBO. In 2008 trekt het Ministerie van Onderwijs 50 miljoen uit voor praktijkgericht onderzoek via lectoraten en nog eens 11 miljoen voor praktijkgericht onderzoek via de Regionale Aandacht en Actie voor Kenniscirculatie (RAAK) regeling. Ondertussen gaat de discussie over de plek van dit soort onderzoek door want hier zijn grote belangen in het geding. Nog onderbelicht blijft de vraag welke methodologie past bij het onderzoek in het HBO. Er lijkt huiver te bestaan deze vraag te beantwoorden want dan kom je immers aan de wetenschappelijke vrijheid en professionaliteit van de lector. Dit artikel geeft mijn persoonlijke visie op deze vraag aan de hand van een aantal eisen die te stellen zijn aan onderzoek in het HBO.