Search

Актуальные проблемы международных отношений и дипломатии (1918 г. - начало XXI в.) : материалы II Междунар. науч.-практ. конф., Витебск, 23-24 апреля 2015 г. - Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2015. - С. 80-85., Пасля стварэння Сярэдняй Літвы урады Польшчы і Літвы імкнуліся прыцягнуць беларускіх нацыянальных дзеячаў і ўсіх беларусаў на свой бок, выкарыстоўваючы для гэтага розныя сродкі.

В статье рассматриваются проблемы истории народного образования и учительской интеллигенции Беларуси во второй половине ХIХ – начале ХХ в., которые изучались дореволюционными исследователями. В данный период был собран огромный фактологический и статистический материал, который отражал общие вопросы истории развития начальной школы и мероприятия государства в этой сфере, проблемы подготовки учительских кадров, их материальное и правовое положение. В трудах сравнивается статус просвещения в России и странах Европы, дается характеристика основным направлениям и тенденциям общественно-педагогического движения. В начале ХХ в. поле исследований значительно расширяется (вопросы женского и педагогического образования, деятельность учительских обществ, развитие национальной культуры и др.).

Просоциальное поведение мигрантов и принимающего населения в условиях межкультурного взаимодействия : монография / Н. В. Кухтова [и др.] ; под ред. Н. В. Кухтовой ; М-во образования Республики Беларусь, Учреждение образования "Витебский государственный университет имени П. М. Машерова". - Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2014. - 160 с. : ил., табл. - Библиогр.: с. 142-147. - Авт. указаны на обороте тит. л. - ISBN 978-985-517-467-8., В монографии раскрываются и обосновываются теоретические подходы, теории и модели феномена просоциального поведения и межкультурного взаимодействия принимающего и мигрирующего населения в контексте российско-белорусского приграничья. Данный материал будет полезен для студентов и слушателей по специальности "Психология", специалистам, работающим с мигрантами.

Сувалаў, А. М. Асаблівасці навуковага вывучэння беларускага этнасу ў канцы XIX – пачатку XX ст. / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2013. - № 1. - С. 143 - 146 У артыкуле разглядаюцца асаблівасці вывучэння беларускага рэгіёна ў канцы XIX – пачатку XX ст., калі інтарэс да беларусаў і іх этнічнага паходжання набывае навуковы характар. Этнагенезам беларусаў у гэты час цікавяцца вучоныя з рознымі, часам супрацьлеглымі поглядамі на этнічную прыналежнасць і этнічную гісторыю Беларусі. Аналізуюцца пазіцыі расійскай афіцыйнай навукі, прыхільнікаў заходнерусізму і прадстаўнікоў беларускай плыні. = The features of investigation of the Belarusian region at the end of XIX – early XX century are discussed in the article. At that time the interest towards ethnic Belarusians and their origin becomes scientific. At that time different scientists, with sometimes opposing views on the ethnicethnic identity and the history of Belarus, were intrested in the ethnogenesis of Belarusians. Positions of Russian official science, representatives of zapadnorusizm and Belarusian science are analysed in the article.

Актуальные проблемы источниковедения : материалы междунар. науч.-практ. конф. к 135-летию со дня рождения В. И. Пичеты, Минск-Витебск, 9-11 октября 2013 г. - Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2013. - С. 140-143. - Библиогр.: с. 143 (9 назв.)., О формировании населения северо-запада России выходцами из Беларуси.

Статья опирается на результаты социально-психологического исследования, направленного на выявление стереотипного образа Беларуси в представлениях россиян, его структуры, содержания и направленности. Исследование, проведенное с использованием метода неоконченных предложений, позволяет говорить о высокой степени согласованности стереотипа, его устойчивости и позитивной направленности.

У артикуле прадстаўлены вынікі пілотнага сацыялагічнага даследавання сярод студэнтаў Беларусі, Pacii, Украіны, Польшчы, Лaтвii i Літвы, якія павінны былі вылучыць асноўныя рысы уласнага нацыянальнага менталітэта i менталітэта суседніх народаў. Асаблівая ўвага надаецца пытанням уяўлення беларусаў i латышоў пра адзін аднаго. In article results of pilot sociological research among students of Belarus, Russia, Ukraine, Poland, Latvia and Lithuania who should reveal the main lines of own national mentality and mentality of neighbors are presented. The special attention is given to representations of Belarusians and Latvians about each other.

Варфоломеева, Т. Б. Музыка обрядов жизненного цикла белорусов[Текст] / Т. Б. Варфоломеева, Н. А. Козенко ; Варфоломеева Т. Б., Козенко Н. А. // Искусство и культура. - 2012. - № 4 (8). - С. 111-118., Статья посвящена исследованию традиций отечественной культуры.

Сувалаў, А. М. Вывучэнне беларускага рэгіёна і праблема этнагенезу беларусаў у 60-90-я гг. ХIX ст. / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2011. - № 1. - С. 155 - 159. Разглядаюцца асаблівасці вывучэння беларускага рэгіёна ў час пасля паўстання 1863–1864 гг. і перыяду другой паловы XIX ст., калі інтарэс да беларусаў і іх этнічнага паходжання набывае яскрава палітызаваны характар. Этнагенезам беларусаў цікавяцца не толькі вучоныя, але і ўрадавыя структуры, якія маюць за мэту не разгляд самой праблемы, а навуковае абгрунтаванне ідэалагічна выгоднай схемы мінулага Беларусі. Разам з тым менавіта ў гэты перыяд фарміруецца і першая навуковая канцэпцыя этнагенезу беларусаў – канцэпцыя Я.Ф. Карскага. = Features of investigation of the Belarusian region after revolt of 1863–1864 the second half of 19th century are considered in the article. At that period politicians were extremely interested in researching of the Belarusians and their ethnic origin. Not only scientists were interested in researching of ethno genesis of Belarusians, but Russian government agencies too, who have no consideration for the purpose of the problem, but the scientific justification of ideologically advantageous theory of the Belarusians history. On the other hand during this period the first scientific conception of ethno genesis of the Belarusians – the E. Karski conception was formed.

Коновалов, В. Т. Мировоззренческий компонент идеологии белорусского государства / В. Т. Коновалов // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2010. - № 2. - С. 173 - 178. Освещается роль мировоззрения как теоретической основы государственной идеологии; рассматриваются особенности формирования мировоззренческого компонента белорусской государственной идеологии на основе традиций белорусской культуры и национальной идеи; показывается сущность современной формы национально-государственной идеи белорусского народа; раскрываются ее основные компоненты, фундаментальные ценности и основополагающие принципы; анализируются тенденции в эволюции ценностных ориентаций белорусской молодежи; поднимается проблема создания новой, более эффективной системы идеологического воспитания в стране. = The article illustrates the role of worldview as theoretical basis of the state ideology. It considers the features of formation of a world outlook component of the Belarus state ideology on the basis of belarussian traditions and national idea; the essence of the modern form of the national-state idea of the Belarus people is shown; it’s basic components, fundamental values and basic principles are discovered; tendencies in belarussian youth evolution are analyzed; the problem of creation new, more effective system of ideological education in the country is developed.

Дадзены артыкул прысвечаны адукацыйным, культурным і палітычным сувязям паміж беларускай і ўкраінскай дыяспарай у Чэхаславакіі з 1918 па 1939 г. Для польскага ўрада пытанне эміграцыі з’яўлялася важным аспектам грамадскага і палітычнага жыцця краіны. Працэс эміграцыі беларусаў і ўкраінцаў з тэрыторыі Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны ў Чэхаславакію ў міжваенны перыяд даследаваны пры выкарыстанні разнастайных гістарычных крыніц. Аўтарам разгледжаны новыя даследаванні беларускіх гісторыкаў і малавядомыя ў Беларусі публікацыі і матэрыялы замежных вучоных. У артыкуле прадстаўлены аналіз ролі і месца ўкраінскіх універсітэтаў, акадэмій, інстытутаў і вышэйшых школ для беларускай супольнасці за мяжой.

Канада была адной з асноўных краін эканамічнай эміграцыі з тэрыторыі Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны ў міжваенны час. З 1918 па 1939 г. у Канаду эмігравала больш за 100 000 украінцаў з Заходняй Украіны і каля 15 000 беларусаў з тэрыторыі Заходняй Беларусі. Абсалютную большасць эмігрантаў канадскі ўрад засяліў у правінцыях Саскачэвані, Альберта, Манітоба і Квэбек. Канадскія міграцыйныя службы ўводзілі шэраг абмежаванняў для эміграцыі ў краіну. Дадзены артыкул абапіраецца на матэрыялы ўкраінскай эміграцыйнай перыёдыкі, беларускія і ўкраінскія сучасныя даследаванні.

В связи с обретением Беларусью государственного суверенитета в обществе появилась потребность в осознании национальной самобытности. Автор монографии одним из первых не только в Беларуси, но и на постсоветском пространстве применил социологические методы измерения и описания такой сложной категории, как менталитет. Разработанная им методика анализа и описания менталитета успешно используется в междисциплинарных исследованиях. Монография будет полезна философам, политологам, социологам, экономистам, историкам – всем, кто интересуется историей становления белорусского этноса и белорусской нации, материальной и духовной культурой, менталитетом белорусов.

Веснік Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта. - 2009. - N 1 (51). - С. 7-11. - Бібліягр.: с. 11 (10 назв.)., У артыкуле разглядаюцца традыцыі міжпакаленных адносін у сучасных гарадскіх сем'ях беларусаў.

Сувалаў, А. М. Этнагенез і этнічная гісторыя беларусаў у поглядах М. В. Каяловіча / А. М. Сувалаў // Вестник Академии МВД Республики Беларусь. - 2008. - № 1. - С. 31 - 35. Аналізуюцца погляды аднаго з бацькоў заходнерускай ідэалогіі М.В. Каяловіча на этнагенез і этнічную гісторыю беларусаў. Разглядаюцца пануючыя палажэнні гістарыяграфіі XIX ст. на этнагенетычныя працэсы Усходняй Еўропы, вызначаюцца фактары, якія аказалі дамінуючы ўплыў на фарміраванне поглядаў даследчыкаў адносна беларусаў. Аналізіруецца сітуацыя, у адпаведнасці з якой у якасці этнічнай асновы беларусаў М.В. Каяловіч выдзяляў толькі ўсходнеславянскія плямёны крывічоў і дрыгавічоў, не ўказаўшы радзімічаў. Не ўказваліся ў ліку этнічнай асновы беларусаў і неславянскія элементы. Робіцца выснова, што падставу падобнага ігнаравання трэба бачыць не столькі ў навуковых падыходах, колькі ў палітычных перакананнях М.В. Каяловіча і ва ўстаноўках заходнерускай ідэалогіі. Акцэнтуецца ўвага на агульным значэнні постаці М.В. Каяловіча ў фарміраванні поглядаў расійскай гістарыяграфіі на беларускую праблематыку.

Целью работы является развернутый анализ процессов, связанных с формированием предпосылок и последующим развитием этнического самосознания белорусов в IX — первой половине XVII в.

Дадзена кароткая характарыстыка асноўных выхаваўчых сродкаў і метадаў народнай педагогікі беларусаў.

Веснік Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта. - 1998. - N 3 (9). - C. 24-29. - Бібліягр.: с. 29 (7 назв.)., Дадзена кароткая характарыстыка асноўных выхаваўчых сродкаў і метадаў народнай педагогікі беларусаў.

Пичета, В. И. Белоруссия и Литва XV - XVI вв. : (исследование по истории социально-экономического, политического и культурного развития) / В. И. Пичета ; АН СССР, Ин-т славяноведения. - Москва : Изд-во АН СССР, 1961. - 816 с. - Библиогр. в обл. ссылок. - Указатели: с. 792-813., Предлагаемый вниманию сборник трудов академика Владимира Ивановича Пичета охватывает работы, написанные им более чем за тридцать лет. Наряду с работами, опубликованными еще до революции, в сборник вошли статьи и заметки, напи­санные автором буквально в последние месяцы жизни. Среди публикуемых материалов есть работы, извлеченные из архива автора и впервые попадающие в печать, а частично и неоконченные рукописи. Все издаваемые в настоящем сборнике труды объединены единством темы. Они посвящены истории Белоруссии и Литвы и раскрывают главным образом проблематику XV—XVI вв. Преобладание в сборнике работ именно этого периода — явление отнюдь не случайное. Оно вполне отвечает основному, главному кругу исследовательских интересов ученого, систематически работавшего над историей Великого княжества Литовского XV—XVI вв. и лишь попутно обращавшегося к темам более раннего и более позднего пе­риодов (XIV, XVII вв.).

Работа посвящена одному из массовых промысловых занятий белорусского населения, рыболовству.