Search

Karia bölgesinde son yıllarda sayısı artan kazı ve araştırmalar Geç Tunç Çağı’ndan Erken Demir Çağı’na geçiş süreci, Erken Demir Çağı mezar mimarisi, hediyeleri ve ölü gömme geleneği hakkında önemli veriler sağlamaktadır. Bu kültürel süreçlere ait taş tümülüsler ve mezar platformları, Leleg Yarımadası üzerindeki belli başlı mezar yapıları arasında yer alır. Bugünkü bilgilerimiz, dikdörtgen planlı mezar platformlarının MÖ 12. yüzyılın başlarından Arkaik Dönem’in içlerine kadar kullanıldıklarını göstermiştir. Doğal zemin üzerine inşa edilmiş platformlar, içleri taşlarla doldurulmuş taş duvarlarla sınırlanmışlardır. Bu taş dolgu içerisinde yer alan dörtgen tasarlanmış sandık/kutu mezarlar, yakma işleminden sonra toplanan kül ve kemiğin bırakıldığı küçük mimari birimlerdir. Pedasa ve Asarlık’ta kazısı yapılan MÖ 12. ve 11. yüzyıla tarihlenen platformlarda, sadece kremasyon gömü ile karşılaşılmıştır. Araştırılan örneklerden anlaşıldığı kadarıyla, platformların bazılarında merkezi konumda bir yerde urne amaçlı kullanılmış pithoslar ortaya çıkarılmıştır. Mezar Platformu 1’de, pithosun platformun merkezinde yer alması, bunların platformun inşa edilmesine sebep olan bireyin gömülmesi amacını taşıdığını düşündürmektedir. Ancak, Platform 2’de ortaya çıkarılmış olan pithosun platformun ilk gömüsü olmaması, bu yorumun her zaman geçerli olmadığını da gösterir. Platformların uzun kullanım süreci, inşa evrelerinde taş dolgu içerisine bırakılan seramiklerden oluşan adaklar ve taş dolgu içerisinde dağınık parçalar şeklinde gözlenen seramik buluntular, bu mezar tipini kullanan toplumun ölü kültü ve inacına verdiği önem ve aile mezarı olarak kullanılmalarıyla ilişkilidir. Pithoslarla ilişkili mezar buluntuları arasında yer alan kaseler MÖ geç 12. yüzyıldan 10. yüzyıl başlarına kadar Ege’de birçok yerde benzerleri bulunabilen tek kulplu kaselerin yerel Karialı temsilcileridir. İki boğumlu asimetrik yay fibulalar ise Karia bölgesinde oldukça sık karşılaşılan bir tipin üyesidirler. Mezar 1, buluntuları arasında yer alan bir küpeden dolayı bir kız çocuk/adolescent, Mezar 13 ise buluntuları arasında yer alan kılıç/kama parçasından dolayı muhtemelen bir erkek çocuk/ adolescent ile ilişkilidir. Pithosların urne amaçlı kullanılması, Demircihüyük örneklerinden bilindiği gibi, Orta Tunç Çağı Anadolu kültürlerinden itibaren izlenen, Geç Tunç Çağı’nda ise, kremasyon geleneğindeki artış ile Batı Anadolu’da Troia, Ulucak ve Girit’te Olous karşılaşılan bir uygulamadır. Karia urne pithosları Batı Anadolu ve karşı adalarda MÖ 10. yüzyıl ile sayıları artan urne geleneğinin, aslında kesinti olmadan devam eden bir Geç Tunç Çağı geleneği olduğunu da belgelemektedirler. Pedasa urne pithoslarının içerisinde yer aldığı platformlar, taş dolgu içerisinde yer alan mezarlarıyla, MÖ 12. yüzyıl Argos bölgesi tümülüsleri özellikle Chania tümülüsü ile benzerlik göstermektedir. Argos tümülüslerinde kremasyon artıkları urne içerisinde, Pedasa ve Asarlık’ta ise doğrudan sandık/kutu mezarlara bırakılmaktadır. Pedasa ve Asarlık mezarlarından ele geçen MÖ 12. yüzyıla tarihlenen buluntuların, Geç Hellas III C döneminin karakteristik özelliklerine sahip olması, bölgenin Egeli kimliğini, materyal kültürü ile belgelemektedir. Leleg Yarımadası platformları ve Argos tümülüsleri, çağdaş Ege kültürleri ile kıyaslandığında kremasyonun temel gömü şekli olması ve seramik buluntulardaki ortaklıkları ile benzer özellikleri tekrar etmektedirler. Verilerdeki bu ortaklık Ege göçleri, göçün yönü ve muhtemel kaynağı ile ilgili yeni bir tartışmayı beraberinde getirmiştir., Recent archaeological research and excavations undertaken at Caria provide significant information regarding the transitional stage from Late Bronze Age to Early Iron Age as well as funerary architecture, burial customs and offerings of Early Iron Age. Throughout this cultural process, stone tumuli and platform-graves appear to be the major grave structures in Lelegian peninsula. Considering current information, we can safely say that rectangular platform-graves were in use starting from the beginning of 12th Century BC towards the mid-Archaic period. Platform-graves constructed on ground were encircled by a framing enclosure filled with rubble. Burial cists were small rectangular units embedded in rubble containing clusters of cremated remains. Excavated Pedasa and Asarlık platform-graves dating back to 12th and 11th centuries BC contain solely cremation burials. It seems that in some platform-graves there is a centrally placed pithos used as an urn. The arrangement of platformgrave 1 with a centrally positioned single pithos urn suggests that the structure was actually built for the deceased whose cremated remains were placed in it. However, it is not always the case since the pithos urn in platform grave 2 is not the earliest burial in the platform. Long term usage of the platform graves, ceramic grave goods placed in the rubble fill during the construction phase and ceramic sherds scattered in the fill must be the reflections of burial traditions of the community using the platform graves as family graves with strong signs of importance paid to grave cult and ancestor veneration. Among the grave goods are ceramic bowls; Carian examples of single handled bowls which is a typical form in the Aegean from late 12th to the beginning of 10th centuries BC. Asymmetrical arched fibulae with two tubular beads are among the typical fibula form common in Caria. Grave 1 must be related to an adolescent/female with its earring and grave 13 must belong to an adolescent/male with its sword/dagger. The use of pithos as cremation urn appears in Middle Bronze Age Anatolian cultures such as Demircihüyük examples. It can also be followed in Western Anatolia Troia, Ulucak and Crete Olous along with the increase of cremation in the Late Bronze Age. Carian pithos urns attest that cremation urn practice was actually a continuous Late Bronze Age tradition without any interruption with increasing numbers observed in Western Anatolia and nearby islands starting from 10th century BC. Pedasa platform-graves containing pithos urns show close resemblance to Argos tumuli from 12th century BC, specifically Chania tumulus in regard to its arrangement with graves placed in a rubble fill. In Argos tumuli cremated remains were placed in an urn whereas in Pedasa and Asarlık they were deposited at burial cists. It is clear that the region has a strong Aegean identity in terms of material culture as Pedasa finds from 12th century BC reflect characteristic features of Late Helladic III C period. The platform-graves of Lelegian peninsula and Argos tumuli show close resemblance in terms of cremation being the main burial type and common features in ceramic finds compared to contemporary Aegean cultuRes. These similar patterns might bring new discussions on the possible routes and sources on mobility in the Aegean.

Excavations undertaken by W. R. Paton at Asarlık in 1886 revealed a burial platform which contained a pithos urn. A small number of burial gifts were found including a stirup jar and a fibula. Reassessment of the finds under the light of current evidence confirmed that they actually belong to the second half of 12th century bc. New evidence from the excavations of Asarlık and Pedasa proved that burial platforms and cremation form of burials started to become common in Lelegian peninsula by the first half of the 12th century bc. The termination of use of the Müsgebi chamber tombs coincides with the introduction of new burial practices and new tomb structures indicating the arrival of newcomers to the peninsula. New inhabitants shaping the Early Iron Age culture of the peninsula must be Lelegians or Carians as attested by all elements of related material culture., 1886 yılında Asarlık’ta Paton tarafından kazısı gerçekleştirilmiş olan Mezar Platformu O içerisinde ortaya çıkarılmış olan urne pithosun buluntuları arasında yer alan fibula ve üzengi kulplu kabın güncel verilerle tekrar değerlendirilmesi, bunların mö 12. yüzyılın ikinci yarısına ait olduklarını göstermektedir. Asarlık ve Pedasa mezar platformlarından elde edilen yeni bulgular, bu mezar yapısının ve yaygın gömü şekli olarak kremasyonun mö 12. yüzyılın ilk yarısında Leleg Yarımadası’nda görülmeye başlandığını kanıtlamıştır. Söz konusu zaman sürecinde Müsgebi oda mezarlarının kullanımlarının sona ermesi, yeni ölü gömme geleneği ve mezar yapılarının yeni yerleşimcilerle ilişkili olduğuna işaret etmektedir. Yarımadanın Erken Demir Çağı kültürünü şekillendiren yeni sakinlerinin, Lelegler veya Karialılar olduklarını, materyal kültürünün tüm bileşenleri ortaya koymaktadır

Bu çalışma, 12 Ion kentinden biri olan Klazomenai asty'sünün dönemler boyunca yerleşim düzenleri ve değişimlerini tartışmaktadır. Protogeometrik Dönemden Roma Dönemi sonuna kadar olan süreç genel çerçevede sunulmuşken, Arkaik Dönem (MÖ 700 – 499) asty'sü kentleşme süreci bağlamında kent dokusu, dini, siyasi sosyal, ekonomik ve çevresel değişimler açısından detaylı olarak tartışılmıştır. Çalışmanın birincil amacı, kentin asty'sünde 1979 yılından günümüze devam eden bilimsel kazılarla, 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı müze kazılarında elde edilen verileri kent merkezi bazında bütüncül olarak değerlendirerek Klazomenai Arkaik Dönem kent merkezinin yapısı ve dokusunu açıklamaktır. Arkaik Dönem, Ionia, Batı Anadolu, Kıta Yunanistan ve antik dünya coğrafyasının belirli alanlarında yerleşimlerin yapısal, yönetimsel, politik bir değişim sürecine girerek kent-devletleşme ve bunun sonucu olarak kurumsallaşmanın ortaya çıktığı bir dönemdir. Kent-devletleşme süreci sadece yönetim mekanizmalarının değişmesi ile değil, aynı zamanda bu kavramsal değişimin polisin kendisine de yansıması ve polisin dönüşmesi ve değişmesi şeklinde gerçekleşmiştir. Klazomenai örneğinde bu yansımanın işaretlerini yerleşim çekirdeğinin yeniden düzenlenmesi ve etrafının savunma sistemi ile çevrilmesi, mezarlık, kült, endüstriyel alanlarının kentleşme sürecinin başlamasıyla birlikte, özel olarak ayrılmış alanlara konumlandırılması ve polisin bu tasarım ile dönüşerek, değişmesi şeklinde kendini göstermektedir. Bu çalışmada, tüm bu olgular ayrı bölümler ve bütüncül olarak değerlendirilerek asty'nün yerleşim dokusu ve düzenleri tartışılmıştır. This study discusses the settlement patterns and changes in the asty of Klazomenai, one of the 12 Ionian cities. While a general framework is presented from the Protogeometric Period to the end of the Roman Era, the asty of the Archaic Period (700-499 BCE) is discussed in detail in terms of the changes in the urban pattern due to religious, political, social, economic and environmental transformations caused by the urbanization process. The primary aim of the study is to synthesize the data gathered from scientific excavations carried out since 1979 and from museum excavations carried out in the Third Degree Archaeological Protection Site excavations to describe the structure and pattern of the Klazomenai Archaic Period city center. The Archaic Period is a time when settlements in Ionia, Western Anatolia, Mainland Greece and certain areas of the ancient world went through a period of structural, administrative and political change, resulting in the formation of city-states, and leading to institutionalization. The process of becoming a city-state did not only mean changing administrative mechanisms, but also reflected on a conceptual change in the polis, transforming and changing it. In the example presented by Klazomenai, this change in the polis can be seen in the reconfiguration of the settlement's nucleus and the defense systems surrounding it, the cemetery, cult, the relocation of the industrial areas to areas specifically set aside, as well as the transformation and change in the polis with this new configuration. All these phenomena are evaluated holistically in this study as seperate sections, leading to a discussion of the settlement pattern of the asty. 802

Teachers’ professional development carries a great importance in the twenty first century. Teachers’ professional development is possible through not only the education teachers take within pre-service teacher education but also the continuous development processes they are involved within the profession. However, in order to prepare effective and efficient in-service teacher development programs and activities, they should be arranged and practiced considering the fulfilment of the needs of the teachers. The purpose of this study was to investigate the secondary and high school mathematics teachers’ professional development needs related to teaching-learning process in mathematics lessons in North Cyprus. The study also aimed to find answers to the question in relation to what the teachers’ professional development needs are during teaching and learning process and if these needs show difference with regard to the faculties they graduated, their years of experience within the profession, and if they hold a teaching certificate or not. The study is a descriptive survey and was conducted with 110 mathematics teachers working in 32 state secondary schools, in the 2016-2017 academic year, in North Cyprus. The data were collected through a questionnaire titled "Determining the Professional Development Needs of Mathematics Teachers", the validity and reliability of which were ensured. While analysing data, arithmetic mean, independent t-test and ANOVA techniques were employed. In addition, the Tukey multiple comparison post hoc test was conducted to determine the source of significant differences found in the ANOVA outcome. According to research findings, it was found that mathematics teachers need in-service training at various levels with respect to all subjects that fall into seven subject areas. Further, although mathematics teachers have similar in-service teaching needs in a number of subjects considering the faculties they graduated, their years of experiences within profession, and if they hold a certificate or not, significant differences were found in several subjects. In this context, it has been found that the teachers who completed the faculty of arts and science in "cooperative teaching / learning techniques" and "preparing effective teaching materials”, compared with the teachers completing the faculty of education teachers; the teachers with 1-10 years of work experience, compared to teachers who have 21 years of experience in “teaching to students having special needs"; and the teachers with 11-20 years of work experience need more training than the teachers who have 21 years of and over teaching experience in "development of thinking skills of students" and "activities to establish relations with other lessons and daily life in mathematics teaching". Teachers who do not have a teaching certificate also seemed to need more training than the teachers who have a teaching certificate in the subjects of "understanding, valuing and respecting student" and "determining the interests and needs of students". Keywords: Professional development of teachers, need for professional development, in-service program, mathematics education, mathematics teacher, teaching-learning process. ÖZ: Yirmi birinci yüzyılda öğretmenlerin mesleki gelişimi büyük önem taşımaktadır. Öğretmenlerin mesleki gelişimi, sadece hizmet öncesinde aldıkları eğitimle değil, hizmet içinde kendilerini sürekli yenilemeleri ve geliştirmeleri ile olanaklıdır. Ancak, öğretmenlerin gelişimlerini sağlamaya dönük mesleki gelişim programları ile etkinliklerinin etkili ve verimli olabilmesi için onların gereksinmelerine dayalı olarak hazırlanması ve uygulanması gereklidir. Bu araştırmanın amacı, Kuzey Kıbrıs’taki ortaokul ve liselerde görev yapan matematik öğretmenlerinin öğretme-öğrenme süreci ile ilgili mesleki gelişim gereksinmelerini belirlemektir. Araştırmada ayrıca, öğretmenlerin öğretme-öğrenme süreci ile ilgili eğitim gereksinmelerinin neler olduğu, bu gereksinmelerinin bitirdikleri fakültelere, meslekteki hizmet sürelerine ve öğretmenlik yetişiminden geçme durumlarına göre farklılık gösterip göstermediği sorularına yanıt aranmıştır. Bu araştırma betimsel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma, Kuzey Kıbrıs’taki 32 devlet ortaokul ve lisesinde 2016-2017 öğretim yılında görev yapan 110 matematik öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, hazırlanan, geçerlik ve güvenirliğinin uygunluğu belirlenmiş olan ‘‘Matematik Öğretmenlerinin Mesleki Gelişim Gereksinmelerini Belirleme Aracı’’ adlı anket aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde, “aritmetik ortalama”, bağımsız grup t testi ve ANOVA tekniklerinden yararlanılmıştır. Ayrıca, ANOVA sonucu anlamlı bulunan farklılıkların kaynağını belirlemek üzere, Tukey çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, matematik öğretmenlerinin yedi konu alanına giren tüm konular ile ilgili olarak farklı düzeylerde mesleki gelişime gereksinmeleri olduğu saptanmıştır. Ayrıca, matematik öğretmenlerinin bitirdikleri fakülte, meslekteki hizmet süreleri ve öğretmenlik yetişiminden geçme durumlarına göre birçok konuda aynı eğitim gereksinmelerine sahip olmalarına karşılık birkaç konuda anlamlı farklılıkların olduğu görülmüştür. Bu kapsamda, fen-edebiyat fakültesini bitiren öğretmenlerin “işbirlikli öğretme /öğrenme teknikleri” ile “etkili öğretim materyalleri hazırlama” konularında eğitim fakültesini bitiren öğretmenlerden; 1-10 yıl hizmet süresine sahip öğretmenlerin “özel eğitime gereksinme duyan öğrencilerin öğretimi” konusunda 21 yıl ve üzeri hizmet süresine sahip öğretmenlerden, 11-20 yıl hizmet süresine sahip öğretmenlerin “öğrencilerin düşünme becerilerinin geliştirilmesi” ve “matematik öğretiminde öteki derslerle ve günlük yaşamla ilişki kurmaya dönük etkinlikler” konularında 21 yıl ve üzeri hizmet süresine sahip öğretmenlerden daha çok eğitime gereksinme duydukları saptanmıştır. Yine, öğretmenlik sertifikasına sahip olmayan öğretmenlerin de “öğrenciyi anlama, ona değer verme ve saygı gösterme” ile “öğrencilerin ilgi ve gereksinmelerini belirleme” konularında öğretmenlik sertifikasına sahip olan öğretmenlere göre daha çok eğitime gereksinme duydukları ortaya çıkmıştır. Anahtar Sözcükler: Öğretmenlerin mesleki gelişimi, mesleki gelişim gereksinmesi, mesleki gelişim programı, matematik eğitimi, matematik öğretmeni, öğretme-öğrenme süreci. Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsüne Eğitim Programları ve Öğretim Dalında Yüksek Lisans Tezidir. Tez (Yüksek Lisans)--Doğu Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakultesi, 2017. Tez Danışmanı: Prof. Dr. Bekir Özer

The aim of this study is to develop and propose the professional teaching standards (PTS) as a national framework for North Cyprus. The sequential exploratory model was used to manage the aim of this study. Data were collected using qualitative procedures first and then the quantitative procedures. In the qualitative part of the study, a group including educational experts (EEs) and a group including working group members (WGMs) were formed through purposive sampling. The educational experts group members were consisted of 7 people. The educational working group members were consisted of 17 people and comprised of faculty members, experts from the Ministry of Education, school administrators, teachers and educational secretaries of teachers’ trade unions. In the quantitative part of the study, stratified random sampling has been applied. The samples of the quantitative part of the study include 119 school administrators, 490 teachers, 42 executive members of two teachers’ trade unions, 52 faculty members and 32 experts from the Ministry of Education. The sample was composed of a total of 735 randomly selected key stakeholders. With regard to the qualitative data collection of the study, the Interview Form for Developmental Process (IFDP) was used to identify the developmental process with the educational experts, the Interview Form for Key Stakeholders 1 (IFKS 1) was used to identify the dimensions for professional teaching standards and the Interview Form for Key Stakeholder 2 (IFKS 2) was used to identify the draft professional teaching standards with working group members. Besides, Professional Teaching Standards Scale (PTSS) was developed and used to explore the extent to which the key stakeholders agreed with the draft professional teaching standards. The scale consisted of 4 dimensions and included 52 standard items. For data collection and analysis, qualitative and quantitative processes were applied. In the qualitative process, through content analysis, data were put into categories and then themes and sub-themes were identified. Quantitative data were analyzed using Rasch model. Based on this model, facets were identified as (1) teachers, (2) school administrators, (3) faculty members and experts, and (4) all groups and infit mean squares (MNSQ) of each standard item at each facet were calculated. As a result of application of the Interwiev Form for Developmental Process, existing situation, processes, working group, format of the study and study techniques were identified through face-to-face interviews with the educational experts. The educational experts revealed that a number of studies were started within the Ministry of Education for identifying the professional teaching standards, but these studies were not concluded yet. Processes that are necessary for conducting the study have been identified as establishing professional teaching standards and their developmental processes through literature review, determining the working group members, determining the dimensions and draft professional teaching standards through literature, having face to face interviews with the working group members for identifying their compliance with the TRNC’s education system and administering the Professional Teaching Standards Scale to the key stakeholders for exploring the extend to which they agreed with the identified draft professional teaching standards. Working group consisted of 17 members as 4 faculty members, 4 experts from the Ministry of Education, 3 school administrators, 4 teachers and 2 education secretaries from each of the teachers’ trade union. Format of the framework was identified as dimensions and the professional teaching standards. Face to face interviewing technique was decided to use as the study technique. In the study, Professional teaching standards were categorized under four dimensions, namely “professional values and practice”, “professional development and practice”, “teaching and learning process” and “professional relationships and practice.” Working group members were decided to include 52 professional teaching standards on valuing learners, being a role model and entrepreneurship of the “professional values and practice” dimension; professional teaching standards on focusing on learning strategies, knowledgeable expert, research skills, curricular knowledge and active leadership of the “professional development and practice” dimension; professional teaching standards on pedagogical content knowledge, learning as cycles of monitoring, assessment and feedback, planning learning, learners’ responsibilities and special needs of the dimension on “teaching and learning process”; and professional teaching standards on communication and collaboration of the “professional relationships and practice” dimension. Basing upon the identified dimensions and professional teaching standards, the key stakeholders found 45 professional teaching standards fitting the values provided with the Rasch model but they found 7 of them misfitting the values given in the Rasch model. As a result, the national framework developed for professional teaching standards in Northern Cyprus was decided to include four dimensions called “professional values and practice” (12 standards), “professional development and practice” (19 standards), “teaching and learning process” (10 standards) and professional relationships and practice” (4 standards). As a result, a total of 45 professional teaching standards were identified under the aformentioned dimensions. Key Words: Professional teaching standards, professional teaching standards scale, national professional teaching framework, mixed method, Rasch model ÖZŞ Bu araştırmanın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti eğitim sisteminde ulusal çerçeve olarak kullanılabilecek öğretmenlik mesleği standartlarını oluşturmaktır. Bu amaca ulaşmak için araştırmada karma yöntem kapsamında aşamalı keşfedici desen kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında nitelden nicele doğru gidilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda araştırmanın gelişim sürecini belirlemek için amaçlı örneklem yöntemi ile eğitim uzmanlarından oluşan bir grup (EE) ve çalışmada standartların boyutları ile taslak öğretmenlik standartlarını belirlemek için yine amaçlı örneklem yöntemi ile bir çalışma grubu (WGM) oluşturulmuştur. Çalışma grubunda, öğretim üyeleri, bakanlık uzmanları, okul yöneticileri, öğretmenler ve öğretmen sendikaları eğitim sekreterleri olmak üzere toplam 17 kişi yer almıştır. Araştırmanın nicel boyutunda tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Nicel boyutun örneklemi, seçkisiz atama yoluyla belirlenen 119 yönetici, 490 öğretmen, 42 öğretmenler sendikası yönetim, disiplin ve yürütme kurulu üyeleri, 52 akademisyen ve 32 Milli Eğitim Bakanlığı üst düzey yöneticileri, baş/denetmen ve eğitim uzmanları olmak üzere toplam 735 kişiden oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, nitel boyutta, çalışmanın gelişim sürecini belirlemeye yönelik eğitim uzmanlarına dönük olarak Geliştirme Süreci Görüşme Formu, KKTC ulusal standart çerçevesi için gerekli olan boyutların belirlenmesi amacıyla çalışma grubu üyelerine dönük olarak Paydaşlar için Görüşme Formu 1 ve bu boyutlara uygun taslak meslek standartlarının belirlenmesi amacıyla da yine çalışma grubu üyelerine dönük olarak Paydaşlar için Görüşme Formu 2 kullanılmıştır. Nicel boyutta ise, çalışma için hazırlanmış olan Taslak Öğretmenlik Mesleği Standartları Ölçeği ilgili paydaşlara dönük olarak kullanılmıştır. Ölçekte, araştırmanın çalışma grubu tarafından belirlenen dört boyut ve bu boyutlara ilişkin 52 standart maddesi yer almıştır. Çalışmanın veri toplama ve analizi sürecinde, nitel ve nicel süreçler uygulanmıştır. Nitel veriler, içerik analizi yapılarak, kategorilere ayrılmıştır. Bu kategorilerden yola çıkılarak, temalar ve alt temalar belirlenmiştir. Nicel veriler ise, Rasch model ile analiz edilmiştir. Bu modele dayalı olarak, (1) öğretmenler, (2) okul yöneticileri, (3) akademisyenler ve uzmanlar ve (4) tüm gruplar olmak üzere dört yüzey kullanılmış ve her bir yüzeyde standartların ağırlıklı kareler ortalaması (MNSQ) hesaplanmıştır. Araştırmanın amacına dönük olarak yapılan işlemler ve analizler sonucunda, öncelikle var olan durum, süreçler, çalışma grubu, çalışmanın biçimi ve çalışma teknikleri eğitim uzmanlarıyla yapılan yüzyüze görüşmeler sonucunda belirlenmiştir. Belirlenmiş olan süreçte, eğitim uzmanları Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde öğretmenlik mesleği standartlarını belirleme adı altında birtakım çalışmaların başlatılmış olduğunu, fakat bu çalışmaların henüz bir sonuca bağlanmadığını belirtmişlerdir. Araştırmanın yürütülebilmesi için gerekli olan süreçler ise, bazı ülkelerin öğretmenlik mesleği standartları ve bu standartların nasıl geliştirildiğinin alanyazın taraması aracılığıyla belirlenmesi, çalışma grubu üyelerinin belirlenmesi ve bu grubun oluşturulması, alanyazından sırasıyla boyutların ve mesleki standartların belirlenmesi, bunların KKTC eğitim sistemine uygunluğunun belirlenmesi amacıyla çalışma grubu üyeleriyle yüzyüze görüşmeler yapılması ve tüm bu süreçler sonunda oluşturulan Öğretmenlik Mesleği Standartları Ölçeğinin ilgili paydaşlardan görüş almak için uygulanması olarak belirlenmiştir. Çalışma grubu üyeleri, 4 öğretim görevlisi, 4 bakanlık uzmanı, 3 okul yöneticisi, 4 öğretmen ve 2 sendika üyesi olmak üzere toplam 17 kişi olarak belirlenmiştir. Çalışmanın çerçevesi, boyutlar ve bu boyutlara ilişkin mesleki standartlar biçiminde belirlenmiştir. Çalışma için, yüzyüze görüşme tekniğinin kullanılması kararlaştırılmıştır. Belirlenmiş olan süreç doğrultusunda, öğretmenlik mesleği standartlarının “mesleki değerler ve uygulama,” “mesleki gelişim ve uygulama”, “öğretme-öğrenme süreci” ve “mesleki ilişkiler ve uygulama” olmak üzere dört boyutta toplanmasıuygun bulunmuştur. Mesleki değerler ve uygulama boyutunda, öğrenciye değer verme, rol model olma ve girişimcilik ile ilgili standartlar; mesleki gelişim ve uygulama boyutunda, öğrenme stratejilerine odaklanma, bilgide uzmanlık, araştırma becerileri ve aktif liderlik ile ilgili standartlar; öğretme ve öğrenme süreci boyutunda, pedagojik içerik bilgisi, izleme, değerlendirme ve dönüt olarak öğrenme aşamaları, öğrenmeyi planlama, öğrencilerin sorumlulukları ve özel gereksinmeler ile ilgili standartlar; ve mesleki ilişkiler ve uygulama boyutunda, iletişim ve işbirliği ile ilgili standartlar olmak üzere toplam 52 standart belirlenmiştir. Belirlenen boyutlar ve standartlar temel alınarak geliştirilmiş olan Öğretmenlik Mesleği Standartları Ölçeğinden elde edilen verilerin Rasch model ile analizi sonunda paydaşlar tarafından 45 maddenin kabul edildiği, 7 maddenin ise reddedildiği görülmüştür. Sonuç olarak, Kuzey Kıbrıs eğitim sisteminde kullanılmak üzere geliştirilen öğretmenlik mesleği ulusal çerçevesinin “mesleki değerler ve uygulama” (12 standart), “mesleki gelişim ve uygulama” (19 standart), “öğretme-öğretme süreci” (10 standart), and “mesleki ilişkiler ve uygulama” (4 standart) boyutları ile bu boyutlar için tasarlanmış toplam 45 öğretmenlik mesleği standardını içermesi kararlaştırılmıştır.Anahtar Sözcükler: Öğretmenlik mesleği standartları, öğretmenlik mesleği standartları ölçeği, ulusal öğretmen standartları çerçevesi, karma yöntem, Rasch modeli Doctor of Philosophy in Educational Sciences. Thesis (Ph.D.)--Eastern Mediterranean University, Faculty of Education, Dept. of Educational Sciences, 2014. Supervisor: Prof. Dr. Bekir Özer.

Student-Centred Learning (SCL) was put into practice in schools in North Cyprus in 2005 to enhance the quality of education offered to students. The fact that no research has been carried out to examine the implementation of SCL in classroom practices in schools emphasized the necessity to conduct scientific research, which would make further improvements on the use of SCL possible. Accordingly, this study was designed for the purpose of examining the implementation of SCL in high schools regarding its main components that include motivation, instructional strategies, distribution of power, teacher and student roles and assessment. Sequential explanatory design within mixed-method research was employed in the study. Student-Centred Learning Inventory (SCLI) was administered to high school teachers. In addition to that, semi-structured interviews were also incorporated to the study to gather further in-depth data with respect to the implementation of SCL. The population of the study was 460 teachers teaching in general high schools. The sample included 309 teachers teaching in 11 high schools across North Cyprus. Two different types of data, both quantitative and qualitative, were collected in two different phases. In the first phase, Student-Centred Learning Inventory (SCLI) composed of five scales representing main components of SCL was administered to teachers in order to find out teachers‟ perceived use of SCL in classroom teaching and learning. In the second phase on the other hand, Student-Centred Learning Interview form (SCLIF) was used to generate in-depth data regarding teachers‟ use of SCL and further explore the barriers, if any, that hinder its implementation in the specified context. For the analysis of the data obtained via the SCLI, descriptive statistics that included the calculation of means and standard deviations were applied. In addition to that, t-test and one-way ANOVA test were administered. With respect to the data collected from the interviews, content analysis was utilized. The results of the study demonstrated inconsistencies regarding the quantitative and qualitative data collected. Although teachers perceive themselves as implementing motivation, instructional strategies, and teacher and student roles at a high level, semi-structured interviews clearly demonstrated that teachers do not actually implement these components in most aspects. Distribution of power was found to be the least frequently implemented component of all. This component is perceived to be used at a moderate level, whereas in-depth data revealed that teachers do not share power in classroom practices. Moreover, although the teachers have different perceptions of the frequency level with which they use the assessment component, interviews demonstrated that this component is not implemented at all. The findings revealed that gender and subject taught do not seem to have an impact on the implementation of SCL. On the other hand, with respect to the teaching experience, teachers with 6-10 years of experience seem to use the authoritarian approach more than teachers with 16-20 years of experience. With regard to pedagogical knowledge, the teachers who are graduates of teacher education programs seem to implement some of the components and factors of SCL more than the teachers with a teaching certificate. According to the teachers, there are serious barriers that hinder the use of SCL in high schools in North Cyprus. Student profile, curriculum, teachers, learning v resources, parents and structure of classrooms were reported to be main barriers that hinder its use in high schools. As a result of all the findings obtained from the study, it can be concluded that although SCL has been implemented in schools since 2005, the main elements of traditional teaching still dominates the teaching and learning process in high schools. The results of the study clearly revealed that SCL including its five main components is not implemented in classrooms in most aspects. Gender and subject taught do not seem to have an effect on the use of SCL whereas regarding teaching experience teachers with 6-10 years of experience seem to use the authoritarian approach more than teachers with 16-20 years of experience. Pedagogical knowledge, on the other hand, was reported to have a significant effect on the implementation of SCL as teacher education program graduates seem to implement SCL more compared to teachers with a teaching certificate. According to the teachers, student profile, curriculum, teachers, learning resources, parents and structure of classrooms are the main barriers that hinder the use of SCL in schools. Based on all the findings, it can be said that SCL approach is not implemented at a sufficient level in high schools in North Cyprus. Keywords: Student-centred learning, teaching and learning, teachers‟ perceptions, high-schools, North Cyprus. ÖZ: Öğrenci-Merkezli Öğrenme (ÖMÖ), öğretim kalitesini artırmak amacıyla, 2005 yılında Kuzey Kıbrıs‟taki okullarda uygulanmaya konmuştur. Bu alanda yapılan araştırmaların olmayışı, ÖMÖ‟nün uygulanmasının geliştirilmesine olanak sağlayacak bilimsel çalışmaların yapılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu bağlamda, bu araştırma ile ÖMÖ yaklaşımının beş ana boyutunu oluşturan güdülenme, öğretim stratejileri, öğretmen ve öğrenci rolleri, güç paylaşımı ve değerlendirmenin Kuzey Kıbrıs‟taki liselerdeki uygulanmasının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, karma araştırma yöntemi içerisinde yer alan sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Öğrenci-Merkezli Öğrenme Envanteri (ÖMÖE) liselerde görev yapan öğretmenlere uygulanmıştır. Buna ek olarak, ÖMÖ‟nün uygulanmasıyla ilgili derinlemesine veri toplamayı amaçlayan, yarı-yapılandırılmış görüşmeler araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın evrenini, liselerde tam-zamanlı olarak öğretim veren 460 öğretmen, örneklemini de 11 genel lisede görev yapan 309 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada iki ayrı aşamada gerçekleştirilen, hem nicel hem de nitel olmak üzere iki tür veri toplanmıştır. İlk aşamada, öğretmenlerin ÖMÖ‟nün sınıf içerisindeki uygulanmasıyla ilgili algılarını ortaya çıkarmayı amaçlayan, ÖMÖ‟nün beş boyutunu temsil eden ve beş ölçekten oluşan ÖMÖE‟i uygulanmıştır. İkinci aşamada ise, ÖMÖ‟nün uygulanması ile ilgili derinlemesine veri elde etmek ve ayrıca uygulanmasını zorlaştıran etmenleri, eğer varsa, belirlemek için Öğrenci-Merkezli Eğitim Görüşme Formu (ÖMÖGF) kullanılmıştır. ÖMÖE‟den elde edilen verilerin analizinde, aritmetik ortalama ve standart sapmaların vii hesaplanmasını kapsayan betimleyici istatistik kullanılmıştır. Buna ek olarak, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve t-test uygulanmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler ise içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, araştırmada elde edilen nicel ve nitel veriler arasında tutarsızlıklar olduğunu ortaya koymuştur. Öğretmenler, güdülenme, öğrenme stratejileri, ve öğretmen ve öğrenci rolleri boyutlarını yüksek düzeyde uyguladıklarını algılamalarına rağmen, yarı-yapılandırılmış görüşmeler bu boyutların yeterli düzeyde uygulanmadığını açıkça ortaya koymuştur. Güç paylaşımı en az düzeyde uygulanan boyut olarak saptanmıştır. Bu boyutun orta düzeyde uygulandığının algılanmasına rağmen, derinlemesine veriler öğretmenlerin sınıf içerisinde güç paylaşımı yapmadığını göstermiştir. Üstelik, değerlendirme boyutunun uygulanma sıklığı ile ilgili farklı görüşler ortaya konmasına karşılık, bu boyutun hiç uygulanmadığı yapılan görüşmelerle belirlenmiştir. Cinsiyet ve öğretilen dersin, ÖMÖ‟nün uygulanmasında herhangi bir etkisinin olmadığı, ama öğretme deneyimi açısından bakıldığında, 6-10 yıl arasında deneyime sahip öğretmenlerin otoriter yaklaşımı 16-20 yıl deneyime sahip olan öğretmenlerden daha fazla kullandıkları belirlenmiştir. Pedagojik formasyon göz önünde bulundurulduğunda, eğitim fakültesi mezunu olan öğretmenlerin, öğretmenlik sertifikası olan öğretmenlere göre ÖMÖ‟nün kimi boyut ve öğelerini daha çok uyguladıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmenlere göre, ÖMÖ‟nün Kuzey Kıbrıs‟taki liselerde uygulanmasını engelleyen ciddi etmenler bulunmaktadır. Öğrenci profili, eğitim programı, öğretmenler, öğrenme kaynakları, aileler ve sınıfların yapısı, öğrenci-merkezli eğitimin liselerde uygulanmasını engelleyen ana etmenler olarak belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen tüm veriler sonucunda, ÖMÖ‟nün, 2005‟den beri okullarda uygulanmasına rağmen, geleneksel eğitim yaklaşımının ana özelliklerinin, genel liselerdeki öğretme ve öğrenme sürecine hakim olduğu sonucuna varılabilir. Araştırma sonuçları, beş ana bileşeninden oluşan ÖMÖ‟nün sınıflarda bir çok yönden uygulanmadığını ortaya koymuştur. Cinsiyet ve öğretilen dersin, ÖMÖ‟nün uygulanmasında herhangi bir etkisinin olmadığı, ama öğretme deneyimi açısından bakıldığında, 6-10 yıl arasında deneyime sahip öğretmenlerin otoriter yaklaşımı 16-20 yıl deneyime sahip olan öğretmenlerden daha fazla kullandıkları belirlenmiştir. Pedagojik formasyon göz önünde bulundurulduğunda, eğitim fakültesi mezunu olan öğretmenlerin, öğretmenlik sertifikası olan öğretmenlere göre ÖMÖ‟nün kimi boyut ve etmenlerini daha çok uyguladıkları ortaya çıkması pedagojik formasyonun ÖMÖ‟nün uygulanmasında önemli rol oynadığını ortaya koymuştur. Öğretmenlere göre, öğrenci profili, eğitim programı, öğretmenler, eğitim kaynakları, aileler ve sınıfların yapısı, öğrenci-merkezli eğitimin liselerde uygulanmasını engelleyen ana etmenlerdir. Toplanan tüm verilere dayanarak, ÖMÖ‟nün Kuzey Kıbrıs‟taki liselerde yeterli düzeyde uygulanmadığı söylenilebilir. Anahtar sözcükler: öğrenci-merkezli öğrenme, öğretme ve öğrenme, öğretmen algıları, liseler, Kuzey Kıbrıs. Doctor of Philosophy in Educational Sciences. Thesis (Ph.D.)--Eastern Mediterranean University, Faculty of Education, Dept. of Educational Sciences, 2014. Supervisor: Prof. Dr. Bekir Özer.

Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 458654, Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de eğitim fakültelerinin ilköğretim bölümlerindeki öğretmen yetiştirme programlarında okul uygulama çalışmalarının yürütülmesinde önemli yeri olan uygulama öğretmenliği uygulamasını çeşitli yönleriyle değerlendirmektir. Araştırma betimsel tarama modelinden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni, 2005-2006 öğretim yılında Türkiye'de üniversitelerin bünyelerinde ilköğretim bölümü bulunan eğitim fakülteleri, bu fakültelerin işbirliği yaptıkları milli eğitim müdürlükleri ve uygulama okulları ile uygulama çalışmalarıyla ilgili olarak görev yapan fakülte uygulama koordinatörleri, milli eğitim müdürlüğü uygulama koordinatörleri, uygulama okulu koordinatörleri, uygulama öğretim elemanları, uygulama öğretmenleri ve uygulama etkinliklerine katılan öğretmen adaylarıdır. Araştırmanın örnekleminde ise, 17 fakülte uygulama koordinatörü, 17 milli eğitim müdürlüğü uygulama koordinatörü, 303 uygulama okulu koordinatörü, 272 uygulama öğretim elemanı, 798 uygulama öğretmeni ve 3 375 öğretmen adayı bulunmaktadır. Ancak, araştırmaya 17 fakülte uygulama koordinatörü, 173 öğretim elamanı, 498 uygulama öğretmeni ve 2 377 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmadaki veriler, "Uygulama Öğretmenlerinin Özellikleri ile Sorunlarını Belirleme Anketi", "Uygulama Öğretmenini Seçme Yöntemi ile Yetiştirme Etkinliklerini Belirleme Anketi" ve "Uygulama Öğretmenliği Rolleri Ölçeği" olmak üzere üç bilgi toplama aracı ile toplanmıştır. Verilerin yorumlanmasında, sayı, aritmetik ortalama,yüzde, standart sapma istatistik teknikleri kullanılmıştır. Verilerin analizi bilgisayar ortamında 11,5 SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmayla, uygulamaöğretmenlerinin erkek öğretmen ağırlıklı olduğu, eğitim düzeylerinin lisans, mesleki deneyim sürelerinin 10 yıl ve daha çok, uygulama öğretmenliğindeki deneyim sürelerinin de 4 yıl ve üzerinde olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, uygulama öğretmeni seçimlerinin çoğu yerde yapılmadığı, seçme işlemleri yapılan yerlerde de daha çok uygulama okulu müdürleri ile fakülte uygulama koordinatörlerinin belirleyici oldukları ve seçimde aranan ölçütlerin uygulama öğretmenliği görevi ile ilgili olmayan özellikleri içerdiği saptanmıştır. Ayrıca, uygulama öğretmeni yetiştirmeye dönük etkinliklerden uygulama öğretmenlerinin bir bölümünün yararlanamadığı, düzenlenen çoğu etkinliklerin de kısa süreli toplantılarla sınırlı kaldığı anlaşılmaktadır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 337378, Bilgi çağında, bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla ilerlemesi sonucunda bilgiye ulaşmak oldukça kolaylaşmıştır. Ancak, bilim ve teknoloji dilinin büyük ölçüde İngilizce olması nedeniyle, bu dili bilmek tüm dünya için neredeyse zorunlu duruma gelmiştir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye'deki ve Hollanda'daki İngilizce öğretmenliği programlarını karşılaştırmaktır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de yabancı dil öğretmenliği programı olan 26 üniversite ve Hollanda'da İngilizce öğretmeni yetiştiren 7 mesleki yükseköğretim kurumu oluşturmuştur. Türkiye'de İngilizce öğretmenliği için ortak bir program kullanılması, Hollanda'da ise İngilizce öğretmenliğİ programının uygulandığı yükseköğretim kurumu sayısının oldukça az olması nedenleriyle araştırma için evrenden örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesinde sürekli olarak karşılaştırmalı yöntem uygulanarak veriler kategorilere ayrılmış ve karşılaştırma çizelgeleri ile gösterilmiştir. Araştırma sonunda, İngilizce öğretmenliği programlanna giriş için adayın Türkiye'de liseyi bitirdikten sonra ülke düzeyinde yapılan ÖSS ve YDS'ye girip başarılı olması gerektiği, Hollanda'da ise ortaöğretim diplomasına sahip olması ve 21 yaşından küçük olmasının yeterli olduğu ortaya çıkmıştır. İngilizce öğretmenliği programı içeriğinin Türkiye'de alan bilgisi ağırlıklı, Hollanda'da ise öğretmenlik meslek bilgisi ağırlıklı olduğu belirlenmiştir. Derslerin öğretiminde Türkiye'de yoğun olarak öğretmen merkezli bir yaklaşım benimsenirken, Hollanda'da yoğunlukla öğrenci merkezli ve etkileşimli yaklaşımlar benimsenmektedir. Sonuç olarak, Türkiye'de uygulanan İngilizce öğretmenliği programının Hollanda'dakinden giriş koşulları, içeriğin belirlenmesi, içerik kategorilerinin ağırlıkları, öğretim yaklaşımları, okul uygulama çalışmaları kapsamında yer alan dersler ve genel bitirme koşulları yönlerinden farklılaştığı; amaçları, içerik kategorileri, içeriğin düzeni, öğretim yöntem ve teknikleri, öğretim araç ve gereçleri, uygulama okulu ile uygulama öğretmenin seçim ölçütleri, uygulama çalışmalarında yer alan kişilerin görev ve sorumlulukları ve öğrenci başarısını değerlendirme araçları yönlerinden ise Hollanda'da uygulanan programa tam olmamakla birlikte belli ölçüde benzediği yargısına varılmıştır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 345257, Günümüz bilgi toplumu ve sürekli değişim içinde bulunan dünya, yenilikleri gelişmeyi kavrayan, araştırarak gereksinme duyduğu bilgiye ulaşan ve anlamlandıran yönlendirilmeyi ve biçimlendirilmeyi sorgusuz kabul etmeyen ve hem bireysel her de toplumsal gelişimini sağlayan bireyler gerektirmektedir. Bu niteliklere sahip bireylerin yetiştirilmesi, eğitim yaşamları süresince fen okur-yazarı olabilmeleri için verilecek çabalarla büyük ölçüde sağlanabilir. Yeni kuşakların çağdaş dünyaya uyumlu bireyler olmaları, fen okur-yazarı olabilmeleri ile ilişkilidir. Bireylerin, fen okur-yazarı olmalarında da ilköğretim okullarında yürütülen Fen Bilgisi derslerinin büyük payı vardır. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarının ikinci basamağında yürütülmekte olan fen bilgisi öğretiminin ne ölçüde etkili bir biçimde gerçekleştirildiğini belirlemektir. Araştırmanın çalışma evreni, eğitim fakültelerinde İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı uygulanan üniversitelerin bulunduğu illerde 2005-2006 öğretim yılının ilk yarısında ilköğretim okullarının ikinci basamağında gerçekleştirilen Fen Bilgisi dersleri ve onları yürüten Fen Bilgisi dersi öğretmenleridir. Araştırmanın örneklemini ise, üniversitelerinde İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı uygulanan iller arasından rastlantı yoluyla seçilen Konya, İzmit, Eskişehir ve Ankara illerindeki 33 ilköğretim okulunun ikinci basamağında gerçekleştirilen Fen Bilgisi dersleri ve onları yürüten Fen Bilgisi dersi öğretmenleri oluşturmaktadır. Tarama modelindeki bu araştırmanın verileri, özel olarak bu araştırma için geliştirilmiş "İlköğretim Okullarında Fen Bilgisi Öğretiminin Etkililiğini Belirleme Anketi" aracılığıyla toplanmıştır. Anket, gözlem yapan öğretmen adaylarının kişisel özellikleri, gözlem yaptıkları sınıf ve fen bilgisi öğretmeniyle ilgili bilgileri toplamaya dönük 8, etkili fen öğretiminin "Planlama ve Hazırlık", "Öğrenme Ortamı", "Öğretim Yöntem, Araç ve Gereçleri", "Sınıf Yönetimi ve İletişim" ve "Değerlendirme" boyutlarını sorgulayan 99 önermeyi kapsamaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin sayı ve yüzdelikleri ile aritmetik ortalamaları belirlenmiş, verilerin yorumlanmasında bu değerlerden yararlanılmıştır Verilerin çözümlenmesinde SPSS 10.00 (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, etkili fen bilgisi öğretimi öncesinde yapılması öngörülen "planlama ve hazırlık" çalışmaları kapsamında, açık ve anlaşılır ders planı hazırlamanın, içeriği basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru yapılandırmanın ve içeriği öğrencilerin önbilgilerini göz önüne alarak düzenlemenin çoğu zaman gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.

In the knowledge age, it is quite easy to reach knowledge as a result of the rapidprogress of information and communication technologies. Besides, learning Englishhas become almost compulsory since it is the language of science and technology.Although English is taught at every level of formal education in Turkey, students can?tcarry out satisfactory performance and can?t communicate in English. On the base ofthe fact that teachers affect students? learning, a research on the preservice Englishlanguage teacher training curricula is of necessity.The purpose of this study is to compare the curricula of preservice English languageteacher training in Turkey and the Netherlands.The study was conducted on 26 universities in Turkey and 7 higher professionaleducation institutions in the Netherlands training English language teachers. Since thereis only one common curriculum prepared by Higher Education Council in Turkey andthere are a few higher professional education institutions having English languageteacher training department in the Netherlands, no sample was chosen. The data of thestudy were collected using the survey method by means of documentation analysis. Indata analysis, the constant comparative method was applied and the data were analyzedinto categories and drawn comparative tables.The results of the study showed that the student must achieve University EntranceExamination and Foreign Language Examination tests which are held at national levelafter graduating from high school in Turkey for access to English language teachingdepartments, but in the Netherlands just having secondary education diploma and beingunder 21 years old are required. It was understood that the aim of the curricula is totrain English language teachers who have advanced language skills, understand therelationship between language and culture best, can teach English using contemporarymethods and techniques comprehending principals and qualifications of teachingprofession both in Turkey and in the Netherlands. In addition to these, in theNetherlands, the aim of the curricula is to train English language teachers who use ICTin advanced level and believe international understanding and respect as Europeancitizens. The content of the curricula was identified as academic based in Turkey, butteacher training based in the Netherlands. In teaching process, generally teacher-centered approach is being applied in Turkey; on the other hand, student-centered andinteractive approaches are being applied in the Netherlands. Being experienced andbeing model teacher in all aspects are the criteria to select mentor both in Turkey and inthe Netherlands. Written examination and assignments are used generally; reports, oralexamination, presentations and portfolio are used occasionally to assess student successin both countries. Finally, the prospective teachers must take 240 ECTS credited-courses successfully requiring of a minimum four-year-study in order to graduate inboth countries. Besides, prospective teachers must be successful at general leavingexamination and prepare research project or leaving thesis in the Netherlands.As a result, the curriculum of preservice English language teacher training in Turkey isdifferent from those of the Netherlands in aspects of access requirements, determiningthe content, level of content components, teaching approaches, teaching practice inschools and leaving requirements; yet, the curriculum of preservice English languageteacher training in Turkey is similar to those of the Netherlands to some extend inaspects of aims, content components, the arrangement of the content, teaching methodsand techniques, teaching materials and the assessment of student success. 175

YÜKSEK LİSANS TEZ OZU İLKÖĞRETİM OKULLARINDA ÖĞRETMENLERE YÖNELİK OKUL- TEMELLİ HİZMETİÇİ EĞİTİM ETKİNLİKLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Mürşide DEMİRKOL Eğitim Bilimleri (Eğitim Programları ve Öğretim) Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Şubat 2004 Danışman: Prof. Dr. Bekir Özer Eğitimde belirlenen amaçlara ulaşmada birçok etken söz konusudur. Bu etkenler içinde ilk sırada öğretmenler gelmektedir. Değişen ve gelişen koşullar ışığında öğretmenlerin sürekli ve sistemli bir biçimde mesleki gelişimlerini sürdürmeleri gerekmektedir. Öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin sağlanmasında hizmetiçi eğitimin önemli bir yeri vardır. Uygulanan hizmetiçi eğitim etkinliklerinin daha etkili ve verimli olması için öğretmenin sınıfından ve okulundan uzaklaşmadan mesleki gelişimini sürdürmesi gerekmektedir. Bu da okul-temelli hizmetiçi eğitimle sağlanmaktadır. Okul-temelli hizmetiçi eğitim, okulların kendi çalışanları için planlayıp, uyguladıkları ve değerlendirdikleri bir eğitimdir. Amacı, okul çalışanlarının özellikle de öğretmenlerin iş başmdan uzaklaşmadan ve tümüyle gereksinimlerine yönelik olarak yapılacak hizmetiçi eğitim etkinlikleriyle mesleki gelişimlerini daha iyi düzeylere çıkarmaktır. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında öğretmenlere yönelik olarak gerçekleştirilen okul-temelli hizmetiçi eğitim etkinliklerini değerlendirmektir. Araştırmanın çalışma evrenini, Eskişehir il merkezindeki tüm ilköğretim okulları oluşturmuştur. Bu çalışma evreninden 42 ilköğretim okulu örneklem olarak seçilmiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, okul yöneticilerinin görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesinde istatistiksel teknik olarak sayı ve iüyüzde dağılımından yararlanılmış, çözümlemeler SPSS 11.0 (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda, ilköğretim okullarında daha çok kurs ve seminerlere yer verildiği ortaya çıkmıştır. Yapılan etkinliklerin büyük bir bölümünün 10 saatten az ve `yılda 1-2 kez` yapıldığı ortaya çıkmıştır. Hizmetiçi eğitim etkinlikleri en çok öğretim yılı başında ve sonunda yapılmaktadır. İlköğretim okullarında eğitim gereksinimi belirleme çalışmaları -tam olarak düzenli olmasa da- yapıldığı anlaşılmıştır. Gereksinim belirlemede en çok öğretmenlerle görüşme yapma tekniği kullanıldığı belirlenmiştir. İlköğretim okullarında hizmetiçi eğitim planları büyük ölçüde yıllık olarak yapılmaktadır. Ayrıca, hizmetiçi eğitim planlarının hazırlanması ve hizmetiçi eğitim etkmlMerinin yürütülmesi okul yöneticilerince gerçekleştirilmektedir. Öğretmenlerin katıldıkları okul-temelli hizmetiçi eğitim etkinlikleri ile ilgili herhangi bir kayıt tutulmamaktadır. Okul-temelli hizmetiçi eğitim etkinliklerinde üniversite öğretim üyeleri, okul yönetici ve öğretmenlerinden yararlanılmaktadır. Hazırlanan okul-temelli hizmetiçi eğitim programları yazılı olarak hazırlanmakta, ancak programda eğitim gereksinmesi, öğretme durumlarına ve değerlendirme bilgilerine hiç yer verilmemektedir. Ayrıca, okul-temelli hizmetiçi eğitim programlarının uygulanması sonucunda öğretmenlerin başarılarının değerlendirilmediği ve programın sonunda başarı ya da katılım belgesi verilmediği belirlenmiştir. Okul-temelli hizmetiçi eğitim programlarını geliştirmeye dönük çalışmaları ise ilköğretim okullarının ancak yarısının yaptığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak, ilköğretim okullarında okul-temelli hizmetiçi eğitim etkinlikleri tür, sıklık ve süre bakımından düşük düzeyde, yoğunluk ve zaman bakımından ise çok kısıtlı olarak gerçekleştirilmesi, bunun yam sıra eğitim gereksinimlerini belirleme, eğitimi planlama, program hazırlama, eğitimi yürütme ve eğitimi değerlendirmeye yönelik çalışmaların yüzeysel olarak yapılması nedeniyle okul- temelli hizmetiçi eğitim etkinliklerinin yeterli düzeyde yapılmadığı yargısına ulaşılmıştır. iv ABSTRACT THE EVALUATION OF SCHOOL-BASED IN-SERVICE TRAINING ACTIVITIES FOR TEACHERS IN PRIMARY SCHOOLS Mürşide DEMİRKOL Anadolu University Graduate School of Educational Sciences Department of Educational Sciences Curriculum and Instruction Program February 2004 Supervisor: Prof. Dr. Bekir ÖZER A lot of factors are important in education in order to reach the determined goals. Because of the changing conditions, teachers should carry on their professional development permanently or systematically. Professional development of teachers can be provided with the help of in-service training activities. One of the principles of in-service training requires teachers to carry on their professional development without leaving their classes or schools. This can be provided with the help of the school-based in-service training. School-based in-service training is the training that is planned, applied and evaluated by the schools for their staff. The purpose of this training is to improve the professional development of the school's staff, especially teachers, through in-service training activities that are completely directed to their needs. The purpose of this study is to evaluate school-based in-service training activities that are done for teachers in primary schools. The study was conducted for all of the primary schools in the city center of Eskişehir. 42 primary schools were chosen among them as a sample. The data of the study were collected from school administrators using survey method by means of an interview form. In the present study, as a statistical technique, numbers and percentages were used in data analysis, and the data was analyzed using SPSS 1 1.0 (Statistical Package for the Social Sciences) computer program.The results of the study showed that primary schools held courses and seminars for teachers. The time spent on these activities was less than 10 hours. In-service training activities mostly held at the beginning and at the end of the year. All of the activities were held once or twice in a year. Although the assessment of teachers' needs for in-service training in primary schools was not regular enough, it was found that such studies for needs assessment were done in schools. In addition, it was found out that interview method was mostly used in needs assessment of teachers. Another finding of the study showed that the planning of in-service training in primary schools was mostly prepared yearly. Furthermore, planning of in-service training and mamtaining in-service training activities was realized by school administrations. According to another finding of this study, schools did not keep any record of activities related to school-based in-service training in which teachers took part. In the school-based in-service training activities, lecturers, school administrators, and teachers took part in. School- based in-service training activities were prepared as a written document, but information about program needs for training, training conditions, and evaluation of in-service training program was not mentioned. In addition, it was found out that teachers' success at the end of the school-based in-service training was not evaluated, and they were not given any certificates at the end of the program. On the other hand, it was understood that studies for improving school-based in- service training programs were only done by half of the primary schools. As a result, in primary schools school-based in-service training activities were done low level according to type, frequency and period, also they were done very restricted according to density and time. In addition, it was found out that because of doing studies like determination of necessities in education, planning education, preparing curriculum, carrying out education and evaluating education superficially school-based in-service training activities can not be done adequately. vi 92

Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 195651, Öğrenmeyi öğrenme, bilgi çağı ve bilgi toplumu kavramları ile birlikte ortaya çıkan ve üzerinde durulan bir kavramdır. Öğrenmeyi öğrenme etkili öğrenme sürecinde bireylerde geliştirilmesi amaçlanan boyutlardan birisidir. Öğrenmeyi öğrenme, öğrencilerin kendi öğrenme özelliklerini tanıyarak, öğrenmede kullanılan stratejileri bilmesi, uygun stratejileri seçmesi ve kullanmasıdır. Kısacası, öğrenmeyi öğrenme süreci, bireylerin hem öğrenme stilleri hem de kullandıkları öğrenme stratejileri ile ilgilidir. Öğrenme stilleri genelde bireyseldir ve bununla öğrenci, öğrenmeye yönelik ne gibi özelliklere sahip olduğunun farkında olur. Öğrenme stratejileri ise, öğrenme amaçlarının gerçekleştirilmesinde kullanılan araçlardır ve öğrencilerin nasıl ve hangi yolları kullanarak öğrenecekleri konusunda yardımcıdır. Öğrenmede stil ve strateji, birbirlerini tamamladığı zaman anlam kazanan, birbirlerine yakın iki ayrı öğedir. Bireylerin yalnız kendi öğrenme stillerini bilmeleri ya da yalnız öğrenirken hangi yolları -stratejileri- tercih ettiklerini bilmeleri yeterli değildir. Bundan dolayı, öğrenme stilleri ve öğrenme stratejileri ile ilgili son yıllara dek ayrı ayrı çalışmalar yürütülürken, artık bu iki kavramı içeren çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bunların içerisinde özellikle öğrenme stilIerine uygun stratejilerin neler olabileceği konusunda birtakım bilgilerin sunulduğu, ayrıca öğrenme stil envanterleri ile öğrenme stratejisi ölçekleri birlikte kullanılarak gerçekleştirilen çalışmalar dikkat çekmektedir. Bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar, öğrencilerin öğrenme stillerine göre kullanabilecekleri öğrenme stratejileri ile ilgili ipucu verse de, henüz yeterli olarak nitelendirilemez. Bu nedenden ötürü, bu tür çalışmalar bugün de sürmektedir. Bu araştırmanın amacı, hangi öğrenme stiline sahip öğrencilerin hangi stratejileri kullandıklarını belirleyerek öğrenme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Bu araştırma, tekil ve ilişkisel tarama modellerinden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2002-2003 öğretim yılında Eskişehir il merkezinde bulunan 36 ortaöğretim kurumundaki toplam 27130 öğrenci oluşturmuştur. Örneklemini ise, Eskişehir ilindeki 4'ü genel lise, 2' si Anadolu + fen lisesi ve 3'ü meslek lisesi olmak üzere dokuz ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 880 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın belirlenen amacına ulaşması için gerekli olan veriler, "Kişisel Bilgiler", "Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri" ve "Öğrenme Stratejilerini Belirleme Ölçeği" olmak üzere üç bölümden oluşan bilgi toplama aracı ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel çözümlemeleri bilgisayarda SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) kullanılarak yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde araştırmanın amacına yönelik olarak "sayı ve yüzde"lerden, sayısal karşılaştırmalar için "kay kare (X2) testi"nden, "aritmetik ortalama ve standart puan hesapları"ndan, ikili küme karşılaştırmalarında "t testi"nden, ikiden çok küme karşılaştırmalarında ise "tek yönlü varyans çözümlemesi tekniği"nden yararlanılmıştır. Karşılaştırmalardaki farklılığın kaynağının bulunması amacıyla "Tukey HSD testi"nden yararlanılmıştır. Araştırmada yapılan istatistiksel çözümlemelerde anlamlılık düzeyi .05 olarak benimsenmiştir. Araştırma sonunda, ortaöğretim öğrencilerinin büyük bir çoğunluğunun özümleyici, ayırt edici ve dönüştürücü öğrenme stillerine sahip oldukları belirlenmiştir.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 195671, Bireyler, çok hızlı bir gelişim gösteren bilim ve teknolojideki gelişmelere uyum sağlayabilmek için kendilerini daha iyiye götürecek bazı becerilere sahip olmak zorundadırlar. Buna göre, lise öğrencilerinin gelişen ve değişen çağa kendilerini hazırlayabilmeleri için öğrenmelerini en üst düzeyde sağlamaları gerekmektedir. Bu da ancak öğrenme stratejilerini etkili bir biçimde kullanmaları ile sağlanabilir. Öğrenme stratejileri bilgileri anlamlandırmada, kolaylıkla hatırlamada ve öğrenmelerin daha kalıcı olmasını sağlamada yararlanılan stratejilerdir. Öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanmaları onların okul yaşamlarında, iş yaşamlarında ve günlük yaşamlarında başarılı olmalarını sağlar. Bu nedenle, lise öğrencilerinin öğrenme stratejilerini öğrenmeleri ve kullanmaları özel bir önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, liselerde öğrenim gören öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerini belirlemektir. Araştırmanın evrenini, Eskişehir il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı liselerde öğrenim gören 2002-2003 öğretim yılında Eskişehir il merkezindeki 36 ortaöğretim kurumundaki toplam 27130 öğrenci oluşturmaktadır. Buna göre, Eskişehir ilindeki 10 lisede öğrenim gören 748 öğrenci araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, "Öğrenme Stratejilerini Belirleme Ölçeği" ile toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlemeleri SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda, lise öğrencilerinin en çok anlamlandırma ve anlamayı izleme stratejilerini kullandıkları, bunları duyuşsal stratejiler ile yineleme stratejilerinin izlediği, en az da örgütleme stratejilerini kullandıkları ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, bütün öğrenme stratejilerini kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha çok kullandıkları, genel lisede ve meslek lisesinde öğrenim gören öğrencilerin yineleme stratejileri ile anlamlandırma stratejilerini Anadolu lisesinde öğrenim gören öğrencilerden daha çok kullandıkları, genel liselerde öğrenim gören öğrencilerin örgütleme ve anlamayı izleme stratejilerini Anadolu lisesinde ve meslek lisesinde öğrenim gören öğrencilerden daha çok kullandıkları belirlenmiştir. Öte yandan, birinci sınıf öğrencilerinin yineleme stratejilerini üçüncü sınıf öğrencilerinden daha çok kullandıkları; ayrıca, birinci sınıf ve ikinci sınıf öğrencilerinin örgütleme stratejilerini üçüncü sınıf öğrencilerinden daha çok kullandıkları anlaşılmıştır. Okul başarı düzeylerine göre lise öğrencilerinden çok iyi başarı düzeyindeki öğrencilerin örgütleme stratejileri ile anlamayı izleme stratejilerini orta ve iyi başarı düzeyindeki öğrencilerden daha çok kullandıkları görülmüştür. Yine, duyuşsal stratejileri, iyi başarı düzeyindeki öğrencilerin orta başarı düzeyindeki öğrencilerden, ayrıca, çok iyi başarı düzeyindeki öğrencilerin de orta ve iyi başarı düzeylerindeki öğrencilerden daha çok kullandıkları belirlenmiştir. Son olarak da, lise öğrencilerinin öğrenme stratejilerini en çok kendi kendilerine ve öğretmenlerinden öğrendikleri, bunları anne, baba, abla ve ağabey ile kitap, dergi, vb kaynakların izlediği anlaşılmıştır. Sonuç olarak, liselerde öğrenim gören öğrencilerin en çok anlamlandırına ve anlamayı izleme stratejilerini kullandıkları; öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerinin cinsiyetlerine, öğrenim gördükleri okul türlerine, öğrenim gördükleri sınıflara ve okul başarı düzeylerine göre değiştiği; öğrencilerin öğrenme stratejilerini en çok kendi kendilerine ve öğretmenlerinden öğrendikleri söylenebilir.

YÜKSEK LİSANS TEZ OZU ÖĞRETMENLERİN ADAYLIK EĞİTİMİ PROGRAMININ DEĞERLENDİRMESİ İnci Zeynep ÖZONAY Eğitim Bilimleri (Eğitim Programlan ve Öğretim) Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aralık 2002 Danışman: Prof. Dr. Bekir ÖZER İlköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin adaylık dönemi, onların meslek yaşamlarının en kritik dönemini oluşturmaktadır. Aday öğretmenlerin bu dönemi olumlu bir biçimde geçirmeleri, gerekli desteği almaları, onların meslek yaşamlarım özgüvenli, bilinçli ve başarılı geçirmelerini sağlar. Bu nedenle, okullara atanan tüm yeni öğretmenlere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bir yıl süreli Adaylık Eğitimi Programı uygulanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında göreve yeni başlayan aday öğretmenlere uygulanan Adaylık Eğitimi Programını programa katılmış olan öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Araştırmada Eskişehir il ve ilçelerindeki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında göreve başlamış ve Adaylık Eğitimi Programına katılmış tüm öğretmenler araştırmanın çalışma evreni olarak belirlenmiştir. Bu çalışma evreninden 2000-2001 ve 2001-2002 öğretim yılları içinde göreve başlamış ve bu programa katılmış 470 öğretmen ömeklem olarak seçilmiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesinde istatistiksel teknik olarak sayı ve yüzde dağılımından yararlanılmış, çözümlemeler SPSS 10.01 (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı ile yapılmıştır. inAraştırma sonucunda, Adaylık Eğitimi Programının amaçlarının gereksinmeleri karşılamada yeterli ve konu alanının özelliklerine uygun olduğu, içeriğinin de amaçlara ulaştırıcı nitelikte olduğu, ancak aday öğretmenlerin gereksinmelerini yeterince karşılamadığı, yeni ve ilginç bilgilerden oluşmadığı ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, konulara uygun öğretim yöntem ve tekniklerinin, ders araç ve gereçlerinin doyurucu düzeyde kullanılmadığı ve kullanılanların ise derse katılımı, kolay ve zevkli bir biçimde öğrenmeyi sağlayıcı nitelikte olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan, aday öğretmenlerin rehber öğretmenlerden yeterince yardım aldıkları ancak onlarla düzenli bir biçimde derse girmedikleri ve müfettişlerden de yeterince yardım alamadıkları belirlenmiştir. Son olarak da, aday öğretmenlerin program yöneticileriyle etkili bir iletişim kurdukları, buna karşılık öğretim dışındaki sosyal gereksinmelerinin doyurucu düzeyde karşılanmadığı ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, ilköğretim ve ortaöğretim okullarındaki aday öğretmenlere uygulanan Adaylık Eğitimi Programının amaçlar ve değerlendirme boyutları açılarından önemli ölçüde yeterli olduğu; ancak, içerik, Öğretme-öğretme süreci ve düzenleme çalışmaları boyutları açılarından geliştirilmeye açık yönlere sahip olduğu yargısına ulaşılmıştır. iv ABSTRACT EVALUATION OF TEACHER PROBATIONARY TRAINING PROGRAMME İnci Zeynep ÖZONAY Anadolu University Graduate School of Educational Sciences Department of Educational Sciences Curriculum and Instruction Program December 2002 Supervisor: Prof. Dr. Bekir ÖZER The probationary period of the teachers working in primary and secondary schools is the most critical period in their professional lives. Experiencing this period positively, taking necessary support make the probationer teachers go through their professional lives self confidently consciously and successfully. Thus, all the recent teachers being appointed to the schools are participated a one-year period Probationary Training Programme by Ministry of National Education. The aim of this research is to evaluate the Probationary Training Programme that is applied to the teachers beginning the work newly, depending on the ideas of the teachers who participated the programme. All the teachers participating the Probationary Trainig Programme and beginning the work at schools in Eskişehir and its districts are settled as the study cosmos of the research. 470 teachers who begin the work between the years 2000-2001 and 2001-2002 and have participated this programme were chosen as the exemplar. The data of this research, which was obtained using a scanning type model, were gathered via a questionnaire. In the process of data that were gathered in the research, number and percentage distribution is used as the statistical technique and the analysis is achieved via the SPSS 10.01 (Statistical Package for the Social Sciences) package computer programme.The research showed that the Probationary Training Programme is sufficient for filling the needs of its aims, suitable for the features of its subject area and its content is available for reaching the aims, but it does not fill the needs of probationer teachers adequately and consist of new and interesting information. Moreover, it is understood that teaching methods and techniques available for the subjects, lesson materials are not used satisfyingly and also the ones being used do not have the quality that supply involvement easy and enjoyable learning. On the other hand, it is assessed that probationer teachers receive help guider teachers but do not participate the lessons with them regularly and also do not receive sufficiency help from the supervisors. And lastly it is appeared that probationer teachers have an effective interaction with the programme managers but their social needs out of education are not obviated satisfyingly. As a result, it is concluded that the Probationary Training Programme being applied to probationer teachers in primary and secondary schools is adequate in the dimension of aims and evaluation, and has some sides open to be developed. VI 109

YÜKSEK LİSANS TEZ OZU MÜFREDAT LABORATUVAR OKULLARINDA OKUL-VELİ, OKUL-ÜNİVERSİTE VE OKUL-ÇEVRE İŞBİRLİĞİ Zeki YILDIRIM Eğitim Bilimleri (Eğitim Programlan ve Öğretim ) Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aralık 2002 Danışman : Pro£ Dr. Bekir ÖZER Toplumsal bir kurum olan eğitim kurumu amaç ve işlevlerini okullar aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Sosyal sistem içerisinde toplumun malı olan okullar çevresinden girdiler almakta, onları işlemekte ve çevreye vermektedir. Eğitimde niteliğin artırılması ve yeni kuşağın yetiştirilmesinde okulların bu görevlerini tam olarak yerine getirmeleri, içinde bulundukları çevreyi oluşturan velilerle, üniversiteyle ve öteki kurum ve kuruluşlarla aralarında iyi ve uyumlu ilişkiler kurmalarına bağlıdır. Çağdaş bilimsel eğitimin gereklerinden birisi de okulun çevreyle sağlam ilişkiler kurması, çevrenin çeşitli olanaklarından yararlanması, çevrenin de gerektiği zaman okulun olanaklarından yararlanabilmesidir. Müfredat laboratuvar okullarında önemli bir ilke olarak yer alan okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliği Türk milli eğitim sistemi içerisinde bu yönde atılmış önemli bir adımdır. Bu da müfredat laboratuvar okullarında bu işbirliğinin ne ölçüde gerçekleştiğinin saptanması gereksinmesini doğurmaktadır. Araştırmanın temel amacı, eğitimde kaliteyi artırmayı amaçlayan müfredat laboratuvar okullarında okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliğinin yeterli düzeyde sağlanıp sağlanmadığını saptamaktır. Araştırma, 2000-2001 öğretim yılında Eskişehir ilinde bulunan 12 müfredat laboratuvar okulu ile bu okullarda görev yapan toplam 84 işbirliğini geliştirme ekibi üyesi ile çalışılarakyapılmıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan birisi okul müdürlerine yönelik Okul Etkinlikleri Görüşme Formu, ötekisi işbirliğini geliştirme ekibi üyelerine yönelik Okul-Veli, Okul-Üniversite ve Okul-Çevre İşbirliği Anketi ile elde edilmiştir. Okul Etkinlikleri Görüşme Formu ile okul müdürlerinin müfredat laboratuvar okullarında okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliğini sağlamayı amaçlayan etkinliklerin ne ölçüde gerçekleştiği ile ilgili görüşleri toplanmıştır. Okul-Veli, Okul-Üniversite ve Okul-Çevre İşbirliği Anketi ile de işbirliğini geliştirme ekibi üyelerinin müfredat laboratuvar okullarında karşılaşılan okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliği ile ilgili sorunlarla bu alanlardaki işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan önerilere ilişkin görüşleri saptanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerinin çözümlenmesinde istatistiksel teknik olarak sayı ve yüzde kullanılmıştır. Ayrıca, çözümlemelerin yapılmasında `SPSS` bilgisayar programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, müfredat laboratuvar okullarında okul-veli, okul-üniversite ve okul- çevre işbirliği için yapılması gereken etkinlikler içersinde okul-veli işbirliğinde, velilerin okul sorunlarını çözmede yönetime yardımcı olması, okulda düzenlenen etkinliklere katılması ve velilerin okula yönelik ilgi ve bilgilerinden okulun yararlanması dışındaki etkinliklerin yeterli düzeyde gerçekleştirildiği; buna karşılık, okul-üniversite işbirliğine dönük etkinliklerin neredeyse hiç gerçekleştirilemediği; okul-çevre işbirliğine dönük etkinlikler içerisinde ise, okulların gereksinmelerini karşılamada çeşitli kamu kuruluşlarının ve özel sektörün katkısını sağlama, okula ait bina ve tesislerin çevrenin gereksinmeleri için kullanılması ve okula yönelik olumsuz görüş oluşmasını engellemeye dönük önlemler alınması dışındaki etkinliklerin gerçekleştirilebildiği söylenebilir. Başka bir deyişle, müfredat laboratuvar okullarında okul-veli işbirliğine dönük etkinliklerin yeterli düzeyde gerçekleştirildiği, buna karşılık okul-üniversite işbirliğine dönük etkinliklerin hiç gerçekleştirilemediği, okul-çevre işbirliğine dönük etkinliklerin ise yeterince gerçekleştirilemediği söylenebilir. ıu ABSTRACT COOPERATION OF SCHOOL-PROTECTOR (PARENT), SCHOOL-UNIVERSTY AND SCHOOL-ENVIRONMENT IN CURRICULUM LABORATORY SCHOOLS Zeki YİLDİRİM Anadolu University Graduate School of Educational Sciences Department of Educational Sciences Curriculum and Instruction Program, December 2002 SupcrvisonProf. Dr. Bekir OZER The aim of education, which continues throughout human life and will continue as the human being exist that is a process, is to make inviduals harmonius for the society in which they live and for the modem world to which that society tied and also to equip them with the information and abilities that the time requires. First of all education as an institution, it is necessary to obtain input from the environment it belongs to and to present output to the environment it belongs to, in order to keep up its existence by increasing its prestige. Education as an institution realizes its aims and functions with the intermediary of schools. Individual, is a simply biological being when he borns, realizes his socialization process in the triangle of the place he lives, parents and school. As a consequence of this, schools, that carry out education's functions, obliged to share this responsibility with environment. It tied up to set up a good relationship with the environment that provides every kind of input and output to school (parents, various public and private establishments, universities, etc.) in order to fulfill its duties and to be productive and successful. The main aim of the investigation is to find out whether the cooperation among the School- Parents, School-University and School-Environment is provided efficently in the Curriculum Laboratory Schools IV f,?: ySsSEKÖ?RETİBİ HI FÂSYOS MUlKXZtInvestigation done by the datums obtained from total 84 Cooperation Developments Team. Members who arc in charge of Curriculum Laboratory Schools which are tied to Ministry of Education in Eskişehir in 2000-2001 Teaching Year. Datums of this investigation, which is done in scanning model, was gathered with intermediary of School Activities Meeting Form that was developed for this investigation, one of which is towards directors and the other one is towards Cooperation Development Team Members. Thoughts of Curriculum Laboratory Schools' directors concerned with whether the activities towards cooperation work at their schools or not in 2000-2001 Teaching Year by School Activities Meeting Form; and with the School-Environment Cooperation Questionaire, thoughts of Cooperation Development Team Members related with the problems that prevent cooperation and their suggestions for adequate and effective cooperation in 2000-2001 Teaching Year was found out. SPSS computer program was used for analysing of investigation datums. As a result of the investigation, it was found out that the necessary activities have been realized in Curriculum Laboratory Schools with School-Parent except that the parents should have helped for solving the problems of school to management, joined the activities which were put in order at school and the school should have profited form the parents' interest and information which are interested in school; on the other hand, the activities towards School- Environment cooperation were realized except that the public establishments and special sector should have provided addition to respond the necessities of schools, the buildings and facilities belong to school should have been used for necessities of environment, the expedients towards preventing negative views related to school. In other words, it can be said thai the activities towards School-Parent cooperation were realized adequtely, the activities towards School-University cooperation were nearly not realized and the activities towards School-Environment cooperation were realized adequately İn Curriculum Laboratory Schools. 102

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 168810, Toplumsal bir kurum olan eğitim kurumu amaç ve işlevlerini okullar aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Sosyal sistem içerisinde toplumun malı olan okullar çevresinden girdiler almakta, onları işlemekte ve çevreye vermektedir. Eğitimde niteliğin artırılması ve yeni kuşağın yetiştirilmesinde okulların bu görevlerini tam olarak yerine getirmeleri, içinde bulundukları çevreyi oluşturan velilerle, üniversiteyle ve öteki kurum ve kuruluşlarla aralarında iyi ve uyumlu ilişkiler kurmalarına bağlıdır. Çağdaş bilimsel eğitimin gereklerinden birisi de okulun çevreyle sağlam ilişkiler kurması, çevrenin çeşitli olanaklarından yararlanması, çevrenin de gerektiği zaman okulun olanaklarından yararlanabilmesidir. Müfredat laboratuvar okullarında önemli bir ilke olarak yer alan okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliği Türk milli eğitim sistemi içerisinde bu yönde atılmış önemli bir adımdır. Bu da müfredat laboratuvar okullarında bu işbirliğinin ne ölçüde gerçekleştiğinin saptanması gereksinmesini doğurmaktadır. Araştırmanın temel amacı, eğitimde kaliteyi artırmayı amaçlayan müfredat laboratuvar okullarında okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliğinin yeterli düzeyde sağlanıp sağlanmadığını saptamaktır. Araştırma, 2000-2001 öğretim yılında Eskişehir ilinde bulunan 12 müfredat laboratuvar okulu ile bu okullarda görev yapan toplam 84 işbirliğini geliştirme ekibi üyesi ile çalışılarak yapılmıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan birisi okul müdürlerine yönelik Okul Etkinlikleri Görüşme Formu, ötekisi işbirliğini geliştirme ekibi üyelerine yönelik Okul-Veli, Okul-Üniversite ve Okul-Çevre İşbirliği Anketi ile elde edilmiştir. Okul Etkinlikleri Görüşme Formu ile okul müdürlerinin müfredat laboratuvar okullarında okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliğini sağlamayı amaçlayan etkinliklerin ne ölçüde gerçekleştiği ile ilgili görüşleri toplanmıştır. Okul-Veli, Okul-Üniversite ve Okul-Çevre İşbirliği Anketi ile de işbirliğini geliştirme ekibi üyelerinin müfredat laboratuvar okullarında karşılaşılan okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliği ile ilgili sorunlarla bu alanlardaki işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan önerilere ilişkin görüşleri saptanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerinin çözümlenmesinde istatistiksel teknik olarak sayı ve yüzde kullanılmıştır. Ayrıca, çözümlemelerin yapılmasında "SPSS" bilgisayar programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, müfredat laboratuvar okullarında okul-veli, okul-üniversite ve okul-çevre işbirliği için yapılması gereken etkinlikler içersinde okul-veli işbirliğinde, velilerin okul sorunlarını çözmede yönetime yardımcı olması, okulda düzenlenen etkinliklere katılması ve velilerin okula yönelik ilgi ve bilgilerinden okulun yararlanması dışındaki etkinliklerin yeterli düzeyde gerçekleştirildiği; buna karşılık, okul-üniversite işbirliğine dönük etkinliklerin neredeyse hiç gerçekleştirilemediği; okul-çevre işbirliğine dönük etkinlikler içerisinde ise, okulların gereksinmelerini karşılamada çeşitli kamu kuruluşlarının ve özel sektörün katkısını sağlama, okula ait bina ve tesislerin çevrenin gereksinmeleri için kullanılması ve okula yönelik olumsuz görüş oluşmasını engellemeye dönük önlemler alınması dışındaki etkinliklerin gerçekleştirilebildiği söylenebilir...

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 164504, Eğitim, bireye bilgi ve beceri kazandırmanın yanı sıra toplumun yaşamını sürdürebilecek ölçüde ve nitelikte değer üretmek, varolan değerlerin yok olmasını önlemek, yeni değerlerle insanların yaşama biçimlerini, kültürünü bağdaştırmak sorumluluğunu taşır. Bu nedenle, edebiyat ve eğitim birbirine son derece yakın iki alan olarak görülmektedir. Dil ve edebiyat, ulusal kültürün en önemli öğesi olduğu gibi aynı zamanda ulusal kültürün yaratıcısı ve aktarıcısıdır. Liselerde Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin bu işlevi yerine getirebilmesi için öğrencinin okuması, okuduğunu anlaması ve anladığını anlatabilmesi amaçlanmaktadır. Liselerdeki Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminde öğrenmeyi sağlayan ya da engelleyen öğelerin yeterince tanındığını ve öğretimin bilimsel olarak uygulandığını söylemek oldukça güçtür. Öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı dersi ile ilgili kazandıkları tutumların, bu dersteki öğrenmelerinden başka alanlarda yararlanma düzeylerinin, öğretmenlerin sınıf içindeki öğretme davranışlarının, derste kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri ile araç ve gereçlerin belirlenmesinin, Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin bugünkü durumunun ortaya çıkarılmasına olanak sağlayacaktır. Bu da Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin değerlendirilmesi gereksinmesini doğurmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, liselerde Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin ne ölçüde etkili olduğunu bu dersi alan öğrencilerin görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Araştırma 2000-200l öğretim yılında Balıkesir il merkezinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı genel liselerde öğrenim gören 523 öğrenciden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir, Tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, bu araştırma için geliştirilen, öğrencilere yönelik "Türk Dili ve Edebiyatı Öğretiminin Etkililiği Anketi" aracılığıyla toplanmıştır, Bu ankette öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı dersi ile ilgili görüşleri sorgulanmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel çözümlemeleri bilgisayarda SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) kullanılarak yapılmıştır, Bu çözümlemelerde istatistiksel teknik olarak sayı ve yüzdelerden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı dersiyle ilgili sorunları çözmede güçlüklerle karşılaştıkları, bununla birlikte bu derse ilgi duydukları genel olarak olumlu tutum ve özgüven sahibi oldukları; öğretmenlerin öğrencileri konuları çalışma, soruları çözme, ödevleri yapma gibi etkinliklerde arkadaşlarıyla işbirliği yapmaya yöneltme dışındaki öğretme davranışlarını etkili bir biçimde gösterdikleri anlaşılmıştır. Bununla birlikte, Türk Dili ve Edebiyatı dersinde en çok düzanlatım, soru-yanıt ve problem çözme yöntem ve teknikleri ile eğitim araç ve gereci olarak da yazı tahtasının kullanıldığı, bunlara karşılık yeni teknolojilerden yararlanmadıkları saptanmıştır, Ayrıca, öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı dersindeki öğrenmelerinden başka alanlarda yararlandıkları ve ileride de işlerine yarayacağına inandıkları anlaşılmıştır. Bu sonuçlardan liselerdeki Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin genel olarak oldukça etkili olduğu yargısına ulaşılmıştır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 168805, İlköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin adaylık dönemi, onların meslek yaşamlarının en kritik dönemini oluşturmaktadır. Aday öğretmenlerin bu dönemi olumlu bir biçimde geçirmeleri, gerekli desteği almaları, onların meslek yaşamlarının özgüvenli, bilinçli ve başarılı geçirmelerini sağlar. Bu nedenle, okullara atanan tüm yeni öğretmenlere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bir yıl süreli Adaylık Eğitimi Programı uygulanmaktadır. Araştırmanın amacı, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında göreve yeni başlayan aday öğretmenlere uygulanan Adaylık Eğitimi Programını programa katılmış olan öğetmenlerin görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Araştırmada Eskişehir il ve ilçelerindeki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında göreve başlamış ve Adaylık Eğitimi Programına katılmış tüm öğretmenler araştırmanın çalışma freni olarak belirlenmiştir. Bu çalışma evreninden 2000-200l ve 200l-2002 öğretim yılları içinde göreve başlamış ve bu programa katılmış 470 öğretmen ömeklem olarak seçilmiştir. Tarama niteliğinde bir model kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri, bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesinde istatistiksel teknik olarak sayı ve yüzde dağılımından yararlanılmış, çözümlemeler SPSS 10.01 (Statistical Package for the Social Sciences) bilgisayar paket programı ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Adaylık Eğitimi Programının amaçlarının gereksinmeleri karşılamada yeterli ve konu alanının özelliklerine uygun olduğu, içeriğinin de amaçlara ulaştırıcı nitelikte olduğu, ancak aday öğretmenlerin gereksinmelerini yeterince karşılamadığı, yeni ve ilginç bilgilerden oluşmadığı ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, konulara uygun öğretim yöntem ve tekniklerinin, ders araç ve gereçlerinin doyurucu düzeyde kullanılmadığı ve kullanılanların ise derse katılımı, kolay ve zevkli bir biçimde öğrenmeyi sağlayıcı nitelikte olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan, aday öğretmenlerin rehber öğretmenlerden yeterince yardım aldıkları ancak onlarla düzenli bir biçimde derse girmedikleri ve müfettişlerden de yeterince yardım alamadıkları belirlenmiştir. Son olarak da, aday öğretmenlerin program yöneticileriyle etkili bir iletişim kurdukları, buna karşılık öğretim dışındaki sosyal gereksinmelerinin doyurucu düzeyde karşılanmadığı ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, ilköğretim ve ortaöğretim okullarındaki aday öğretmenlere uygulanan Adaylık Eğitimi Programının amaçlar ve değerlendirme boyutları açılarından önemli ölçüde yeterli olduğu; ancak, içerik, öğretme-öğretme süreci ve düzenleme çalışmaları boyutları açılarından geliştirilmeye açık yönlere sahip olduğu yargısına ulaşılmıştır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 156055, Bireylerin toplumun yapısını, işleyişini, değişimini ve bunların bağlı olduğu toplumsal yasaları kavrayarak toplumsal yaşama uyum sağlayabilmeleri, toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına bilinçlice katkıda bulunabilmeleri, herşeyden önce bireylerin bu konularla ilgili gerekli bilgileri ve düşünme becerilerini kazanmaları ile olanaklıdır. Liselerde bu bilgi ve becerilerin bir bölümü Sosyoloji öğretimiyle karşılanmaktadır. Belirtilen bu bilgi ve becerilerin lise öğrencilerine kazandırılmasında Sosyoloji Dersi Öğretim Programının beklenen işlevi ne ölçüde yerine getirebildiği önem taşımaktadır. Bu da Sosyoloji Dersi Öğretim Programının değerlendirilmesi gereksinimini doğurmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, liselerde uygulanan Sosyoloji Dersi Öğretim Programının bu dersin öğretimini yapan öğretmenlerle bu dersi alan öğrencilerin görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesidir.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 132914, Kurumlarda insan kaynaklarının öneminin giderek artması ile birlikte kurumun sürekliliğini sağlamak için insan kaynaklarının geliştirilmesi gereksinmesi ortaya çıkmıştır. Bu gereksinmeden dolayı kurumlarda birtakım eğitim etkinlikleri gerçekleştirilmektedir. Türkiye'de özellikle özel kurumlarda insan kaynaklarını geliştirmeye yönelik eğitim etkinliklerine ötekilerden daha yoğun yer verilmektedir. İnsan kaynaklarını geliştirmeye yönelik eğitim etkinlikleri planlamaya, uygulamaya ve değerlendirmeye dayanan kapsamlı bir süreçtir. Bu nedenle, özel kurumlarda gerçekleştirilen eğitim etkinliklerinin etkililiğinden sözedebilmek için bu etkinliklerin değerlendirilmesine gerek vardır. Bu araştırmanın amacı, Türkiye'deki özel kurumlarda insan kaynaklarını geliştirmeye yönelik olarak yapılan eğitim etkinliklerini ve sorunları belirlemek ve değerlendirmektir. Bu araştırmada, Türkiye'deki 500 sanayi kuruluşu arasından yansız diziden eşit aralıklarla seçme yolu ile alınan 98 özel sanayi kuruluşu ile 32 özel bankadan oluşan 130 kurum örnekleme alınmıştır. Bu kurumlardan araştırma anketine yanıt veren 74 imalat sanayi kuruluşu ile 14 bankacılık kuruluşu olmak üzere toplam 88 kurumdan toplanan veriler değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada istatistiksel teknik olarak sayısal dağılımlar için sayı ve yüzdelerden yararlanılmıştır. İstatistiksel çözümlemeler için bilgisayarda SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak, Türkiye'deki özel kurumların önemli bir bölümünde insan kaynaklarını geliştirmeye yönelik eğitim etkinliklerinin yeterli düzeyde gerçekleştirildiği, ancak kurumların bir bölümünde insan kaynakları geliştirmeye yönelik eğitim etkinliklerinin başlangıç düzeyinde gerçekleştirilmesinden dolayı kimi sorunların yaşandığı, buna bağlı olarak da bu tür kurumlardaki eğitim etkinliklerinin yeterince etkili olamadığı yargısına ulaşılmıştır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 133419, Üniversitelerin en önemli görevlerinden birisi, gerçekleştirecekleri eğitim etkinlikleriyle ülkenin gereksinme duyduğu nitelikli insangücünü yetiştirmektir. Yetiştirilen insangücünün niteliği ise kuşkusuz bu kurumlardaki eğitimin niteliğine bağlıdır. Öğrencilerin öğretmeÊöğrenme sürecine katılımları bu niteliği oluşturan önemli öğelerin başında gelmektedir. Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin öğretmeÊöğrenme sürecine katılım düzey ve biçimleri ile katılımlarını etkileyen etmenlerin belirlenmesidir. Araştırma, 1997Ê 1998 öğretim yılında Anadolu Üniversitesi'ne bağlı yedi fakülte ile iki yüksekokulun 16 farklı programında öğrenim gören eş olasıkla seçilmiş 431 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Tarama türü bir desenin kullanıldığı araştırmada veriler, bu araştırma için geliştirilmiş olan, Üniversite Öğrencilerin ÖğretmeÊ Öğrenme Sürecine Katılım Durumlarını Belirleme Anketinin üniversite öğrencilerine araştırma için seçilen derslerde uygulanması ile toplanmıştır. Araştırmanın amacına dönük soruları yanıtlamak üzere, toplanan verilerin çözümlenmesinde, aritmetik ortalama, standart sapma, KolmogorovÊSmirnov tek örneklem testi, bağımsız gruplar ''t'' testi ve tek yönlü varyans çözümlemesinden yararlanılmıştır. İstatistiksel çözümlemelerinde ''SPSS 7.0 for Windows'' paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonunda, üniversite öğrencilerinin öğretmeÊöğrenme sürecine katılımlarının genelde etkili bir düzeyde olmadığı ; öğrencilerin, örtülü katılım davranışlarını açık katılım davranışlarından daha çok gösterdikleri ; ayrıca, katılım düzeyi düşük olan öğrencilerin düşük düzeyde katılım göstermelerinde en çok öğretim hizmetinin öğeleri ile ilgili etmenlerin, katılım düzeyi yüksek olan öğrencilerin yüksek düzeyde katılım göstermelerinde de en çok öğretmeÊöğrenme ortamının öğeleri ile ilgili etmenlerin etkili olduğu saptanmıştır.

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 122028, Bu araştırmanın amacı Üniversitelerde çalışan Beden Eğitimi öğretim elemanları ile üniversite öğrencilerinin görüşlerine dayalı olarak Türk Üniversitelerinde uygulanabilecek bir Beden Eğitimi dersi program modeli geliştirmektir. Araştırma tarama modeli ile yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, farklı özelliklerdeki altı Üniversitenin 68 Beden Eğitimi öğretim elemanı ile bu derse kaydolmuş 567 öğrenciden oluşmuştur. Veriler iki gruba da anket uygulanarak toplanmıştır. Verilerin sayı ve yüzdeleri bulunmuş, yorumlar bunlara dayalı olarak yapılmıştır. Geliştirilen ''Türk Üniversiteleri için Beden Eğitimi Dersi Program Modeli''ne dayanarak oluşturan öğretim elemanları ile öğrencilerin görüşlerini yansıtan başlıca araştırma bulguları şunlardır : Üniversitelerde Beden Eğitimi dersinin amaçları öğrencilerin kişilik özelliklerini geliştirmeye, onları sağlıklı kılmaya ve onların yaratıcılık güçlerini geliştirmeye dönük olmalıdır. Beden Eğitimi dersleri üniversite merkezi bir örgüt tarafından planlanıp yürütülmelidir. Beden Eğitimi dersini yalnız isteyen öğrenciler katılmalıdır. Derse kaydolacak öğrencilerden sağlık raporu istenmelidir. Öğretim elemanlarının haftalık ders yükü en çok 12 saat olmalıdır. Derslerde serbest zaman etkinlikleri ve takım sporlarına daha çok yer verilmelidir. Beden Eğitimi dersi sekiz yarıyıl ve haftada iki saat olarak uygulanmalıdır. Dersler öğrencilerin oluşturdukları gruplarla uygulanmalıdır. Beden Eğitimi derslerinin gerçekleştirilmesi için sınıflar 15 öğrenciden oluşturulmalıdır. Dersler karma gruplarla yapılmalıdır. Derslerde oyunlar yoluyla, karma ve işbirliğine dayalı öğretim yöntemlerinden yararlanılmalıdır. Dersler için çok amaçlı açık spor alanları ile spor salonları yapılmalıdır. Başarı değerlendirmesi için derse devam yeterli sayılmalı yada sınav sonucuna göre başarılı-başarısız sistemi uygulanmalıdır. Araştırmada bulgulara bağlı olarak üniversitelerdeki Beden Eğitimi programının etkililiği artırmaya yönelik öneriler geliştirilmiştir.

ÖZET Bu araştırmanın amacı Üniversitelerde çalışan Beden Eğitimi öğretim elemanları ile üniversite öğrencilerinin görüşlerine dayalı olarak Türk Üniversitelerinde uygulanabilecek bir Beden Eğitimi dersi program modeli geliştirmektir: Araştırma tarama modeli ile yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, farklı özelliklerdeki alü Üniversitenin 68 Beden Eğitimi öğretim elemanı ile bu derse kaydolmuş 567 öğrenciden oluşmuştur. Veriler iki gruba da anket uygulanarak toplanmıştır. Verilerin sayı ve yüzdeleri bulunmuş, yorumlar bunlara dayalı olarak yapılmıştır. Geliştirilen `Türk Üniversiteleri için Beden Eğitimi Dersi Program Modeli`ne dayanarak oluşturan öğretim elemanları ile öğrencilerin görüşlerini yansıtan başlıca araştırma bulguları şunlardır: Üniversitelerde Beden Eğitimi dersinin amaçları öğrencilerin kişilik özelliklerini geliştirmeye, onları sağlıklı kılmaya ve onların yaratıcılık güçlerini geliştirmeye dönük olmalıdır. Beden Eğitimi dersleri üniversite merkezi bir örgüt tarafından planlanıp yürütülmelidir. Beden Eğitimi dersini yalnız isteyen öğrenciler katılmalıdır. Derse kaydolacak öğrencilerden sağlık raporu istenmelidir. Öğretim elemanlarının haftalık ders yükü en çok 12 saat olmalıdır. Derslerde serbest zaman etkinlikleri ve takım sporlarına daha çok yer verilmelidir. Beden Eğitimi dersi sekiz yarıyıl ve haftada iki saat olarak uygulanmalıdır. Dersler öğrencilerin oluşturdukları gruplarla uygulanmalıdır. Beden Eğitimi derslerinin gerçekleştirilmesi için sınıflar 15 öğrenciden oluşturulmalıdır. Dersler karma gruplarla yapılmalıdır. Derslerde oyunlar yoluyla, karma ve işbirliğine dayalı öğretim yöntemlerinden yararlanılmalıdır. Dersler için çok amaçlı açık spor alanları ile spor salonları yapılmalıdır. Başarı değerlendirmesi için derse devam yeterli sayılmalı yada sınav sonucuna göre başarılı-başansız sistemi uygulanmalıdır. Araştırmada bulgulara bağlı olarak üniversitelerdeki Beden Eğitimi programının etkililiği artırmaya yönelik öneriler geliştirilmiştir. ABSTRACT In the light of physical education teachers' and university students' point of views, this study aimed to prepare a Physical Education Course Syllabus Model which is applicaple to all Turkish universities. This descriptive study was conducted through two sets of questionnaires given to 68 physical education trainers and 567 students of 6 Turkish universities. The 567 students were all taking physical education courses during the survey. The data collected through the questionnaires were analyzed and interpreted by calculating frequencies and percentages. The results of both questionnaires indicate that the purpose of physical education courses at universities should be improving the students' personalities, creativenesses and healths; such courses should be organized and held by a central organization; a medical report should be required from students who are willing to register such courses and only those willing students should be accepted to these courses; and there should be more leisure time activities and team sports in such courses. It is also suggest that such courses should be prepared for two hours a week for a total of eight semesters; instructors should not teach more than twelve hours a week, there should be 15 students in each group; and multipurpose open-air sport fields and gyms should be built for such courses. The results also show that boys and girls should be tought in same groups and these groups should be prepared by the students themselves; and instructors should use mixed, collaborative, and through-the-games strategres in such courses; and to assess the students' success, instructors should either care of the students' attendance or test the students' physical abilities. Finally in relation to the findings of the survey this study offered some suggestions to improve the effectiveness of the physical education courses in Turkish universities. 131

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kayıt no: 118466, Bu araştırmanın genel amacı, demokratik eğitim ilkelerinin 1968 İlkokul Programına ne ölçüde yansıdığını ve ilkokullarda yeterince uygulanmadığı saptamaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için ilkokul programı bütün boyutlarıyla (amaç, içerik, öğretme-öğrenme süreci, ders dışı etkinlikler, değerlendirme) irdelenmiş ve öğretmenlerin bu ilkeleri sınıfta uygulama düzeyleri belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin demokratik tutumlarında cinsiyet, ünvan ve mesleki kıdemlerinin ne ölçüde etkili olduğu araştırılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından literatür taraması yapılarak ve uzman kanısı alınarak hazırlanan demokratik tutum ölçeğine faktör analizi uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliği test edilerek evrendeki tüm ilkokullarda çalışan 135 öğretmene uygulanmıştır. Demokratik tutum ölçeği aracılığı ile elde edilen veriler frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, varyans analizi ve t-testi teknikleriyle çözümlenmiştir. Demokratik eğitim ilkelerinin programın bütün boyutlarında yer aldığı ve öğretmenlerin bu ilkeleri uygulamada benzeşim içinde oldukları gözlenmiştir. Yapılan karşılaştırmalarda öğretmenlerin demokratik tutumlarında cinsiyet, ünvan ve hizmet yılı değişkenleri yönünden bir farklılaşma görülmemiştir.