Search

Chandler, Kaman-1 ve Midland ceviz çeşitlerinin fenolojik özellikleri 2017 ve 2018 yıllarında incelenmiş, pomolojik özellikleri, toplam yağ ve protein ile yağ asidi kompozisyonları belirlenerek, biyokimyasal karşılaştırılmaları yapılmıştır. Çeşitlerin erkek ve dişi çiçeklenme tarihleri ve süreleri yıllara göre farklılık göstermiştir. Chandler ve Midland çeşitlerinde dikogami tipi her iki yılda protandri olarak sabit kalırken, Kaman-1 çeşidinde protogeniden homogamiye kayma olmuştur. Kaman-1 ve Midland çeşitlerinin çiçeklenme fenolojisi dışında diğer fenolojik özellikler bakımından oldukça benzer oldukları belirlenmiştir. İlkbahardaki uyanma, hasat ve sonbahardaki yaprak dökme tarihleri itibarıyla tüm çeşitlerin bölgedeki vejetasyon uzunluğunda yetiştirilebileceği sonucuna varılmıştır. Chandler, Kaman-1 ve Midland çeşitlerinde, iki yılın ortalaması olarak, sırasıyla, 31,95 mm, 30,98 mm, 31,33 meyve kalınlığı, 31,63 mm, 28,78 mm, 31,79 mm meyve eni, 38,74 mm, 37,28 mm, 42,31 mm meyve yüksekliği, 0,82, 0,80, 0,75 yuvarlaklık indeksi, 10,27 g, 10,25 g, 11,58 g kabuklu meyve ağırlığı, 4,51 g, 5,50 g, 4,38 g iç ağırlığı,1,05 mm, 1,04 mm, 1,33 mm kabuk kalınlığı, %44, %53, %35 iç randımanı değerleri belirlenmiştir. Meyve boyutları, kabuklu meyve ağırlıkları, iç ağırlıkları, randıman değerleri ve toplam yağ içerikleri çeşitler arasında ve yıllar arasında önemli düzeyde farklılık göstermiştir. Bununla birlikte, toplam protein içerikleri çeşitler arasında önemli düzeyde farklılık göstermiş ancak yıllar arasında önemli bir farklılık göstermemiştir. Çeşitler arasında, Kaman-1'in toplam protein, Midland'ın da toplam yağ içeriği bakımından en zengin çeşitler olduğu belirlenmiştir. Chandler'ın yağ asidi kompozisyonu yüksek oranda çoklu doymamış yağ içermesi sebebiyle en sağlıklı olarak bulunmuş, Kaman-1'in yağ asidi kompozisyonu Chandler'a oldukça benzer bulunmuş ve Midland'ın da en yüksek oleik asit konsantrasyonu sebebiyle en kararlı yağ asidi kompozisyonuna sahip olduğu belirlenmiştir. Chandler çeşidi verim, iç rengi, yağ asidi kompozisyonu, Midland yüksek yağ içeriği ve kararlı yağ asidi bileşeni, Kaman-1 ise yüksek protein içeriği, iç cevizlerinin dolgunluğu ve diğer çeşitleri tozlama kabiliyeti yönleriyle dikkat çekici bulunmuştur. The phenological characteristics of Chandler, Kaman-1 and Midland walnut varieties were examined in two consecutive years, 2017 and 2018. Pomological properties and biochemical contents such as total oil and total protein, fatty acid compositions were determined, and compared. Male and female flowering dates and periods of the cultivars showed significant differences between two years. Chandler and Midland varieties were found protandry and show a stable dichogamy, but Kaman-1 showed a shifted dichogamy from protogyny to homogamy in two years. Kaman-1 and Midland varieties were found quite similar in terms of phenological characteristics except of flowering. In considering the spring budburst, harvest and autumn defoliation dates, it was concluded that all varieties are suitable to be grown at vegetation period of the region. As a result of the two year examination, in mean values, Chandler, Kaman-1 and Midland varieties give 31.95 mm, 30.98 mm, 31.33 nut thickness, 31.63 mm, 28.78 mm, 31.79 mm nut widht, 38.74 mm, 37.28 mm, 42.31 mm nut height, 0.82, 0.80, 0.75 roundness index, 10.27 g, 10.25 g, 11.58 g inshell nut weight, 4.51 g, 5.50 g, 4.38 g kernel weight, 1.05 mm, 1.04 mm, 1.33 mm shell thickness, 44%, 53%, 35% kernel percentage, respectively. Nut sizes, inshell walnut weights, kernel weights, kernel percentages, total oil contents showed a significant difference between varieties and years. However, total protein contents differed significantly between varieties but did not differ significantly between years. Total protein content of Kaman-1 and total oil contents of Midland were found the richest. Chandler's fatty acid composition was found the healthiest due to high PUFA content, and Kaman-1's composition was found very similar to Chandler while Midland's composition was found more stable due to highest oleic acid concentration. Yield, kernel color and fatty acid composition of Chandler, high oil content and stable fatty acid components of Midland, and high protein content, plumpness of kernels and superiority in pollination ability of Kaman-1 were found remarkable. 111

TEZ12558 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 195-206) var. XXV, 207 s. :_res. (bzs. rnk.), tablo ;_29 cm. Çalışmada Kabaaşı, Hacıhaliloğlu, Çataloğlu ve Hasanbey’den oluşan 4 yerli; Luizet ve P. Colomer’den oluşan 2 yabancı çeşitle yapılan resiprokal melezlemeden elde edilen genotiplerin pomolojik ve fenolojik özellikleri araştırılmıştır. Araştırma 2009-2010 yetiştirme sezonunda 2 yıl olarak Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne ait uygulama bahçesi ve laboratuarlarında yürütülmüştür. Genotip ve ebeveynlerde 2 yıl boyunca; meyve eni, boyu, yüksekliği, ağırlığı, çekirdek ağırlığı, et/çekirdek oranı, meyve et sertliği, suda çözünebilir toplam kuru madde oranı ve pH gibi pomolojik özellikleri ile tomurcuk kabarması, ilk çiçeklenme, tam çiçeklenme, çiçeklenme sonu, meyve olgunlaşma tarihi ve yaprak dökümü gibi fenolojik özellikler incelenmiştir. 2009 yılında yapılan tartılı derecelendirmeye göre en yüksek puanı alan 23-9, 19-17 ve 26-1 No’lu genotiplerin çeşit adayı olabilecekleri belirlenmiştir. 2010 yılında genotiplerle birlikte bunların ebeveynleri de incelenmiştir. Tartılı derecelendirmede en yüksek puanı Kabaaşı çeşidi almıştır. Kabaaşı’dan sonra Luizet X Kabaaşı, Kabaaşı X Luizet melezlemesinden elde edilen 11-12, 12-2, 1-23, 11-9 ve 11- 24 numaralı genotiplerin tartılı derecelendirmede en yüksek puanları aldıkları dikkati çekmiştir. Söz konusu sıralamada yerli çeşitlerden Hacıhaliloğlu 7’nci, Hasanbey 17’nci ve Çataloğlu 63’üncü sırada yer almışlardır. Bu sonuçlar, melezleme sonucunda çeşit adayı olarak seçilmiş genotiplerde kalite bakımından önemli ilerlemelerin olduğunu göstermektedir. Bundan sonraki aşamada seçilmiş 8 kayısı çeşit adayı üzerindeki çalışmalara devam edilmesi gerekmektedir. In this study, the pomological and phenological characteristics of the genotypes obtained from reciprocal hybridization with 4 local “Kabaaşı”, “Hacıhaliloğlu”, “Çataloğlu” and “Hasanbey”; 2 foreign varieties formed of “Luizet” and “P. Colomer” were investigated. The research was carried out in the orchard and laboratories of Malatya Apricot Research Institute for two years in 2009-2010 growing season. Pomological characteristics such as fruit width, length, height, weight, seed weight, flesh / seed ratio, flesh firmness, total soluble solid and pH; phenological characteristics like bud blistering, first flowering, full bloom, end of flowering, date of fruit ripening and defoliation were exanimated in genotype and parents for 2 years. According to the weighted grading performed in 2009, it was determined that the genotypes with the highest scores; 23-9, 19-17 and 26-1 could be promising varieties. Genotypes as well as their parents were examined in 2010. “Kabaaşı” variety was the highest score in weighted rating. It was noted that genotypes 11-12, 12-2, 1-23, 11-9 and 11-24 obtained from the crossing of Luizet X Kabaaşı and Kabaaşı X Luizet obtained the highest scores in weighted rating after Kabaaşı. Hacıhaliloğlu 7 th, Hasanbey 17 th and Çataloğlu 63 th was ranked amoung domestic varieties. These results show that there are significant improvements in quality in genotypes selected as candidate for varieties as a result of hybridization. In the next stage, studies should be continued on the selected 8 apricot cultivar candidates. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF-2010-YL-64.

Bu araştırma 2017-2018 yıllarında, farklı Kurt üzümü çeşitlerinin (NQ1, NQ7, NQ9, Damaye) ve Lycium ruthenicum M. türünün, Konya ekolojik şartlarında adaptasyon kabiliyetlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, çalışma boyunca bitkilerin fenolojik, morfolojik, pomolojik ve kimyasal özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; 2018 yılında ilk çiçeklenme 13 Nisan (Damaye ve NQ9) ve 14 Nisan (NQ1) tarihlerinde gerçekleşirken, ilk hasat Damaye (19 Mayıs) çeşidinde yapılmıştır. Bitkilerde ilk yaprak dökümü 14 Ekim (Lycium ruthenicum M.) ve 15 Ekim (NQ1 ve NQ7) tarihlerinde görülmüştür. 2018 yılı verilerine göre, çeşitlerin meyve ağırlıklarının 0.66 g (Damaye) ile 1.12 g (NQ9), meyve eninin 8.55 mm (Damaye) ile 9.66 mm (NQ9) ve meyve boyunun 15.09 mm (NQ1) ile 25.89 mm (NQ9) arasında değiştiği tespit edilmiştir. En yüksek SÇKM içeriği %21.13 ile NQ7 çeşidinde bulunurken, bunu %20.33 ile Damaye çeşidi takip etmiştir. C vitamini miktarı bakımından 127.58 mg/100 g ile NQ9 çeşidi ve 144.14 mg/100 g ile Damaye çeşidi en yüksek değerleri almıştır. Çeşitler, bitki başına düşen verim bakımından incelendiklerinde NQ9 çeşidi 9.64 g/bitki ile ön plana çıkarken, bunu 7.36 g/bitki ile NQ7 ve 6.69 g/bitki ile Damaye çeşitleri takip etmiştir. İki yıllık sonuçlara göre Kurt üzümü için Konya ekolojisinde en verimli çeşitler NQ9, NQ7 ve Damaye olarak öne çıkmıştır., This study was performed to determine the adaptation capacities of different Goji berry varieties (NQ1, NQ7, NQ9 and Damaye) and Lycium ruthenicum M. under the ecological conditions of Konya. In this purpose, the phenolic, morphological, pomological and chemical characteristics of plants were examined throughout the study. According to the results of the research, the first flowering took place on April 13 (Damaye and NQ9) and April 14 (NQ1) in 2018, while the first harvest was made in Damaye variety (May 19). The first defoliation in plants was seen on October 14 (Lycium ruthenicum M.) and October 15 (NQ1 and NQ7). According to 2018 data, it was determined that, for the varieties studied, fruit weights ranged between 0.66 g (Damaye) and 1.12 g (NQ9), fruit width ranged between 8.55 mm (Damaye) and 9.66 mm (NQ9), and fruit length ranged between 15.09 mm (NQ1) and 25.89 mm (NQ9). While the highest brix content was found in NQ7 variety with 21.13%, it was followed by Damaye variety with 20.33%. In terms of the amount of vitamin C, the highest values were found to be 127.58 mg/100 g and 144.14 mg/100 g in NQ9 and Damaye varieties, respectively. When the varieties were examined in respect to yield per plant, NQ9 variety came to the forefront with 9.64 g/plant, it was followed by NQ7 and Damaye varieties with 7.36 g/plant and 6.69 g/plant, respectively. According to two years' data, the most productive varieties of Goji berry for the ecology of Konya were determined as NQ9, NQ7 and Damaye.

Bu çalışmada Niğde ilinde yetiştiriciliği yapılan bazı yerel üzüm genotipleri hasat edilmiştir. Araştırmada örneklerin salkım ve tane ağırlıkları (g), tane en/boy oranı, meyve kabuk rengi (kroma), suda çözülebilir kuru madde miktarı (SÇKM %), pH, titre edilebilir asit oranı (TA %), meyve kabuğu direnci (N), toplam fenolik madde miktarı (mg GAE/kg), toplam antosiyanin madde miktarı (mg/kg), toplam flavonoid madde miktarı (mg KE/kg) ve toplam antioksidan kapasitesi özellikleri bakımından ölçülmüştür. Araştırma sonucunda üzüm genotiplerin toplam fenolik madde miktarları Sergi Karası (3036,88 mg GAE/kg) ile Mor Şahabi (870,22 mg GAE/kg) değerleri arasında değişiklik göstermiştir. Toplam antosiyanin madde miktarı 102,22 (mg/kg) ile 623,34 (mg/kg) değerleri arasında ölçülmüştür. Toplam flavonoid madde miktarının en fazla olduğu genotip 1296,93 mg KE/kg ile Sergi Karası'nda ölçülmüştür. Bu çalışmada toplam fenolik ve flavonoid kapsamları meyvelerin antioksidatif özelliklerini belirleyen önemli belirteçler olabileceği gibi incelenen diğer özellikler bakımından Nuniyar, Sergi Karası ve Tilki Kuyruğu'nun sofralık özellikler taşıdığı, hasat sonrası muhuafaza uygun adaylar olabileceği sonucuna varılmıştır., In this study, Some local grape genotypes cultivated in Niğde province have been harvested. Cluster and Berry weight (g), berry width/lenght ratio, berry skin color (croma), total soluble solids (TSS %), pH, titratable acid rate (%), firmness (N), total phenolic content (mg GAE/kg), total anthociyanin content (mg/kg), total flavonoid content (mg CE/kg), and total antioxidant capacities of samples were determined. Based on the results of the study, the highest phenolic content of the samples was obtained from Sergi Karası (3036.88 mg GAE/kg) genotype, and the lowest one was Mor Şahabi (870,22 mg GAE/kg). Total anthocyanin content was measured between 102.22 (mg/kg) and 623.34 (mg/kg). The genotype with the highest amount of total flavonoid substances was measured with 1296.93 mg KE /kg in Sergi Karası. In this study, it was concluded that total phenolic and flavonoid contents may be important determinants of antioxidative properties of fruits as well as that Nuniyar, Sergi Karası and Tilki Kuyruğu have the properties of table grapes and are suitable candidates for post-harvest preservation.

Lisansüstü tezlerin elektronik ortamda toplanması, düzenlenmesi ve erişime açılması konusuna ilişkin yök'ün 18.06.2018 tarihli yönergesine istinaden artık bu tarihten sonra gizlilik şartı aranmayan bütün tezler erişime açılacaktır. Bu çalışma, 2018 yılında Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama Bahçesinde yürütülmüştür. Araştırmada GF 677 üzerine aşılı Armking, Big Top, Caldesi 2000, Fantasia, Sweet Lady ve Venüs nektarin çeşitleri ile yabani şeftali üzerine aşılı Big Bang nektarin çeşidinin Diyarbakır ekolojik koşullarında fenolojik ve pomolojik özellikleri incelenmiştir. En erken tam çiçeklenme 11 Mart'ta Big Top, Fantasia ve Venüs çeşitlerinde, en geç tam çiçeklenme 17 Mart'ta Caldesi 2000 çeşidinde gözlenmiştir. Tam çiçeklenme ile hasat arasındaki en kısa sürenin 84 gün ile Big Bang çeşidinde, en uzun sürenin ise 148 gün ile Venüs çeşidinde olduğu görülmüştür. En iri meyveler (162.43 g) Caldesi 2000 çeşidinde, en küçük meyveler (78.60 g) Big Bang çeşidinde tespit edilmiştir. Suda çözünebilir kuru madde miktarı en düşük çeşit %5.0 ile Caldesi 2000, en yüksek çeşit %12.0 ile Big Top olmuştur. Titre edilebilir asit değeri en düşük olan çeşit Big Bang (%0.40) en yüksek olan çeşit Sweet Lady (%1.33) olarak belirlenmiştir. This research was conducted in the orchard of Research and Implementation in Dicle University Faculty of Agriculture in 2018. In this research, phenological and pomological characteristics of the varieties of Armking, Big Top, Caldesi 2000, Fantasia, Sweet Lady and Venus nectarine varieties grafted on GF 677 rootstock and Big Bang nectarine variety grafted on wild peach were investigated in Diyarbakır ecological canditions. The earliest full bloom observed in Big Top, Fantasia and Venus varieties on 11th of March. The shortest period between full bloom and harvest was observed in Big Bang cultivar with 84 days and the longest period is 148 days with Venus variety. The biggest fruits (162.43 g) were detected in Caldesi 2000 variety and the smallest fruits (78.60 g) were detected in Big Bang variety. The lowest amount of total soluble solids was Caldesi 2000 with 5.0% and the highest one was Big Top variety with 12.0%. The kind with the lowest titratable acid value is Big Bang (0.40%) and the kind with the highest is Sweet Lady (1.33%).

Bu çalışma, elma yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan MM106 yarı bodur anacı üzerine aşılı Golden Delicious, Granny Smith, Fuji, Mondial Gala ve Red Chief elma çeşitlerinin Yüksekova (Hakkâri) ekolojik koşullarında performanslarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. 2017–2018 yıllarında yapılan bu araştırmada; çeşitlerin fenolojik, morfolojik, pomolojik ve bazı kimyasal özellikleri ile meyve ve sürgün gelişim durumları incelenmiştir. Buna göre tam çiçeklenmenin, 5 Mayıs (Mondial Gala) ile 25 Mayıs (Granny Smith), hasat başlangıcının ise 12 Eylül (Mondial Gala) ile 30 Ekim (Granny Smith) tarihleri arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen süre 122 gün (Mondial Gala) ile 166 gün (Granny Smith) arasında belirlenmiştir. Çeşitlerde ağaç başına verim 2017 yılında 2.61 kg (Red Chief) ile 8.01 kg (Mondial Gala), 2018 yılında ise 6.14 kg (Red Chief) ile 18.11 kg (Fuji) arasında tespit edilmiştir.Meyve ağırlığının 140.29 g ile 194.68 g, meyve boyunun 62.70 mm ile 71.02 mm, meyve eninin 70.35 mm ile 79.95 mm, meyve eti sertliğinin 15.87 lb ile 18.24 lb, suda çözünebilir kuru madde miktarının % 12.95 ile % 19.20, pH değerinin 3.27 ile 5.04 ve titre edilebilir asit miktarının % 0.37 ile % 1.15 arasında değiştiği belirlenmiştir. This study was carried out to determine the performances of Golden Delicious, Granny Smith, Fuji, Mondial Gala and Red Chief apples varieties budded on MM106 semi-dwarfing rootstock widely used in apple cultivation in Yüksekova (Hakkâri) ecological conditions. In this research, which was conducted in 2017–2018, phenological, morphological, pomological and some chemical properties of the varieties and fruit and shoot growth conditions of the varieties were examined. Accordingly, it was observed that the full flowering date was changed between May 5 (Mondial Gala) and May 25 (Granny Smith), and the beginning of harvest was ranged between September 12 (Mondial Gala) and October 30 (Granny Smith). The time from full flowering to harvest was determined between 122 days (Mondial Gala) and 166 days (Granny Smith). In the cultivars, the yield per tree was determined among 2.61 kg (Red Chief) and 8.01 kg (Mondial Gala) in 2017, and 6.14 kg (Red Chief) and 18.11 kg (Fuji) in 2018.It was determined that fruit weight was changed between 140.29 g and 194.68 g, fruit size was ranged from 62.70 mm to 71.02 mm, fruit width was varied from 70.35 mm to 79.95 mm, the hardness of fruit flesh was changed between 15.87 lb and 18.24 lb, the amount of water-soluble dry matter was changed between 12.95 % and 19.20 %, the pH value was varied from 3.27 to 5.04, and the titratable acid content was ranged between 0.37 % and 1.15 %. 136

YÖK Tez No: 569028 Bu çalışma Malatya ilinin Doğanşehir ve Akçadağ ilçelerinde farklı rakımlarda yürütülmüştür. Çalışma kapsamında, Doğanşehir ilçesinde 1242, 1358 ve 1418 metre, Akçadağ ilçesinde ise 805, 936 ve 1069 metre rakımlarda yetiştirilen Starking Delicious çeşidine ait elma ağaçlarından örneklenen meyve numunelerinde bazı pomolojik özellikler incelenmiştir. Çalışma sonucunda her iki ilçede de meyve ağırlığı, hacim, meyve boyu, meyve çapı, meyve eti sertliği ve SÇKM değerlerinde rakım artışına bağlı olarak artış gözlenmiştir. pH değerinde Doğanşehir ilçesinde rakım artışına bağlı olarak azalma, Akçadağ ilçesinde ise artma tespit edilmiştir. Titrasyon asitliklerinde ise ilçelerdeki pH miktarlarındaki değişime bağlı olarak ters orantı gözlemlenmiştir. Topografya ve rakıma bağlı olarak ilçelerde farklı sonuçlar elde edilmiştir. Doğanşehir ilçesinde en yüksek ve en düşük meyve ağırlığı değerleri sırasıyla 154.40 g ile düşük rakımlı araziden ve 140.02 g ile orta rakımlı araziden elde edilmiş, Akçadağ ilçesinde ise sırasıyla 182.26 g ile yüksek rakımlı araziden ve 171.03 g ile orta rakımlı araziden tespit edilmiştir. Meyve boyu değerleri için Doğanşehir ilçesinde en yüksek değer 62.03 mm ile yüksek rakımlı araziden, en düşük değer 57.12 mm ile orta rakımlı araziden elde edilmiştir. Akçadağ ilçesinde ise en yüksek meyve boyu 67.01 mm ile yüksek rakımlı araziden, en düşük meyve boyu 63.96 mm ile düşük rakımlı araziden elde edilmiştir. En yüksek meyve eti sertliği değerleri hem Doğanşehir hem de Akçadağ ilçesinde sırasıyla 6.98 kg/cm2 ve 7.58 kg/cm2 ile yüksek rakımlı araziden edilmiştir. En düşük meyve eti sertliği değerleri ise Doğanşehir ilçesinde 6.16 kg/cm2 ile düşük rakımlı araziden, Akçadağ ilçesinde ise 7.08 kg/cm2 ile orta rakımlı araziden elde edilmiştir. Doğanşehir ilçesinde SÇKM için en yüksek değer yüksek rakımlı araziden (% 17.56), en düşük değer ise düşük rakımlı araziden (% 6.16) elde edilmiştir. Akçadağ ilçesinde en yüksek SÇKM değeri % 12.11 ile yüksek rakımlı araziden, en düşük SÇKM değeri ise %11.50 ile düşük rakımlı araziden elde edilmiştir. Arazilerin topoğrafik yapısı ve rakım değişkenliği ilçeler arasındaki önemli farklılıklara neden olmuştur. This study was conducted in Doğanşehir and Akçadağ counties of Malatya Province at different altitudes. As part of the study, some pomological characteristics of fruit samples collected from apple trees of Starking Delicious cultivar grown at 1242, 1358, and 1418 m altitudes in Doğanşehir county and 805, 936, and 1069 m altitudes in Akçadağ county were investigated. As a result of the study, increases in fruit weight, volume, height, width, firmness and TSS values were observed in correlation with altitude increase in both of the counties. Decreases in pH values decreases were found in correlation with altitude increase in Doğanşehir, whereas increases in Akçadağ county. Inverse proportion was obtained in titratable acidity in accordance with the variation of pH values in the counties. Different results were obtained according to the topography and altitude in the counties. Highest and lowest fruit weight values were obtained in lower altitude field with 154.40 g and moderate altitude field with 140.02 g in Doğanşehir, and in high altitude field with 182.26 g and moderate altitude field with 171.03 g in Akçadağ, respectively. In terms of fruit height, highest value was obtained in higher altitude field with 62.03 mm and lowest value was obtained in moderate altitude field in Doğanşehir. Highest fruit height value was obtained in higher altitude field with 67.01 mm and lowest fruit height was obtained in low altitude field with 63.96 mm in Akçadağ. The highest fruit firmness values were obtained in high altitude fields in both Doğanşehir and Akçadağ with 6.98 kg/cm2 and 7.58 kg/cm2, respectively. The lowest fruit firmness value was obtained in low altitude field with 6.16 kg/cm2 in Doğanşehir, whereas in moderate altitude field with 7.08 kg/cm2 in Akçadağ. In Doğanşehir county, highest value was obtained in low altitude field (17.56 %), lowest value was obtained in low attitude field (6.16 %) for TSS. In Akçadağ county, the highest TSS value was obtained in high altitude field with 12.11 %, the lowest TSS value was obtained in low altitude field with 11.50 %. Variations in topography and altitude caused significant differences in the results obtained from the counties.

TEZ11865 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 63-74) var. viii, 74 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu çalışmada, Türkiye’nin üretim miktarı ile dünyada üçüncü sırada yer aldığı çilekde, iki farklı sulama seviyeleri (IR100, IR50) ile farklı renkteki malç uygulamalarının (gri, siyah, şeffaf ve kontrol) verim, pomolojik, morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal özellikler üzerine etkileri Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanındaki İspanyol tipi yüksek tünel altında 2017-2018 yetiştiricilik döneminde araştırılmıştır. Çalışma sonucunda, IR100 (397 mm) uygulanan Gri malç (ortalama, % 34.3) konularının toprak nemi dönem boyunca en yüksek seviyede tutulmuş olup sırası ile Siyah (% 33.4), Şeffaf (% 27.3) ve Kontrol (% 23.9) uygulamaları takip etmektedir. IR50 (288 mm) sulama rejiminde ise, kontrol uygulamasının solma noktasına çok yakın seyrettiği gözlenirken, malç uygulamaları ile toprak su içeriğinin arttığı ve en yüksek değerin gri (% 26.3) malç uygulamasından elde edildiği belirlenmiştir. Tam sulanan konularla kıyaslandığında, eksik sulanan bitkilerde meyve sayılarının % 27, ortalama meyve ağırlıklarının % 20 ve verimin % 49 azaldığı saptanmıştır. Gri renkteki malç uygulamasında meyve sayısı ve verim değerleri diğer renkteki malçlara göre daha üstün olduğu belirlenirken, ortalama meyve ağırlığında ise siyah ve şeffaf malç uygulamalarının daha yüksek değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Malçsız uygulamalar ise bütün parametlerde en son önem seviyesinde yer alarak diğer uygulamaların gerisinde kalmıştır. Sonuç olarak, en etkin tarımsal uygulamanın Gri malç uygulaması ile IR100 interaksiyonu olduğu saptanmıştır. In this study, with the Turkey's output in strawberry which ranks third in the world, the effects of different colours of mulch applications (gray, black, transparent and control) along with different irrigation levels (IR100 and IR50) on yield, pomological, morphological, physiological and biochemical characteristics were investigated under Spanish type high tunnel which is located at Cukurova University Faculty of Agricultural in the 2017-2018 growing period. As a result of this study, under gray mulch which is applied IR100 (397 mm) the soil moisture was kept at the highest level (average, 34.3%) during the growing period, followed by Black (33.4%), Transparent (27.3%) and Control (23.9%) applications, respectively. When the compared to full irrigated subjects, restricted irrigated subjects were found that the number of fruit decreased by % 27, average fruit weight by % 20 and yield by % 49. In the mulch application in gray, the number of fruits and yield values were found to be superior to the mulch applications in other colors, while the average fruit weight in black and transparent mulch applications was found to be higher. The without mulch applications were taken place in the lowest level of importance in all parameters and were behind other applications. As a result, it was found that the most effective agricultural application was IR100 interaction with Gray mulch application. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FBA-2017-9149.

TEZ11949 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 129-139) var. xx, 141 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Kurt üzümü bitkisinin meyvesi, yaprakları, kökleri sağlıklı bir gıda olup, antikanserojen, antimutajen, antiaging özelliklerinden dolayı tıbbi amaçlı olarak insanlar tarafından kullanılmaktadır. Bu çalışmada amaç, Aksaray ili Kargın köyünde yetiştirilen Lycium barbarum (HZR1, HZR2, HZR3) ve Lycium chinense (M1 ALTUNİ) kurt üzümü türlerine ait genotiplerin yeşil, alaca, olgun, kuru dönemlerinde alınan meyve örneklerinde bazı pomolojik [meyve eni (mm), boyu (mm), meyve ağırlığı (g/100 meyve), SÇKM (%), renk] ve biyokimyasal [şeker, organik asit ve C vitamini (mg/100g)] içeriklerini HPLC (Yüksek Performanslı Sıvı Kromotografisi) tekniği ile kalitatif ve kantitatif olarak belirlemektir. Olgun dönemde meyve ağırlığı en yüksek HZR1 genotipinde 84.49 (100 meyve/g), en yüksek meyve eni HZR1 genotipinde 11.98 mm, en yüksek meyve boyu ise HZR2 genotipinde 23.49 mm olduğu tespit edilmiştir. Renk özellikleri bakımından değerlendirildiğinde; olgun dönemdeki meyvelerde en yüksek L* değeri (40.13), en yüksek b değeri (56.55) ve en yüksek C değeri (65.51), en yüksek Hue° değeri (59.68) M1 ALTUNİ genotipinde, en yüksek a değeri (44.20) HZR1 genotipinde olduğu belirlenmiştir. En yüksek SÇKM değeri % 42 HZR3 genotipinde belirlenmiştir. Kuru dönemde en yüksek titreedilebilir asit içeriği HZR2’de (% 1.35) olmuştur. Sonuç olarak tüm olgunlaşma dönemleri dikkate alındığında dane iriliği bakımından en yüksek HZR1, renk değerleri ve şeker içeriği bakımından en yüksek M1 ALTUNİ, organik asit içeriği bakımından ise hem dönem hem de genotipler arasında önemli farklılıklar olduğu saptanmıştır. The fruits, leaves of wolfberry is known as a healthy food. They have been consumed as a medicinal aromatic plant by people due to having properties of anticarcinogen, antimutagenic and antiaging. This study was aimed to determinate as qualitative and quantitative that some pomological and biochemical contents by HPLC in Aksaray province Kargın village, at the HZR Fidan AŞ’s plantation where is grown Lycium barbarum and Lycium chinense species of genotypes have been collected in green, coloured, mature and samples of dried fruits. The highest grain fruit weight has been observed in HZR1 by 84.49 (g /100 fruits), the highest fruit width has been observed in HZR1 by 11.98 mm and the highest fruit length has been observed in HZR2 by 23.49 mm. The genotypes in terms of colour characteristics; in fruits in the mature period the highest L value (40.13), highest b value (56.55) and the highest C value (65.51), highest Hue value (59.68) M1 ALTUNI have been observed in genotypes, the highest a value has been observed in HZR1 by (44.20). The highest Brix value has been observed by 42.00 in HZR3.The highest value in titrable acidity has been observed during the dry period in HZR2 by (% 1.35). As a result, it was found that the highest HZR1 in terms of grain size, M1 ALTUNİ in terms of color, sugar content and significant differences between genotypes and in terms of organic acid content. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FYL-2018-11128.

TEZ11240 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 91-100) var. xiv, 106 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Araştırma, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde bulunan Rio Red altıntop ağaçları kullanılarak 2011 ve 2012 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada, deneme bahçesindeki mevcut sulama proğramının değerlendirilmesi ile ağaçlara farklı düzeylerde uygulanan su kısıntısının, su kullanımı, ağaç ve meyve gelişimi, verim ile meyve kalite özellikleri (pomoloji) üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemede 3 farklı miktarda sulama suyu uygulanmıştır (1- I (I100) ; 2- ( I70); 3- (I50) Uygulanan ortalama sulama suyu miktarı, 332.48 mm (I100) ile 128.69 mm (I50) arasında değişmiştir. Gerçek bitki su tüketimleri ise su bütçesi yöntemine göre 935.6 mm (I100) ile 729.9 mm (I50) arasında gerçekleşmiştir. Denemenin birinci yılında, sulama konularına ilişkin verimler, ağaç başına, 306 (I70) ile 330 (I50) kg arasında değişmiştir. İkinci yıl ağaç başına ortalama verim değerlerinin sulama konularına göre, 59.6 kg (I100) ile 108.5 kg (I50) arasında değişmiştir. Toplam su kullanma randımanları, 2011 yılında, WUEET 5.55 kg/m3 ile 7.06 kg/m3 arasında, 2012 yılında ise ; 1.0 kg/m3 ile 2.29 kg/m3 arasında elde edilmiştir. Sulama suyu kullanma randımanları , 2011 yılında, WUEI 14.86 kg/m3 ile 28.82 kg/m3 arasında, 2012 yılında ise ; 3.62 kg/m3 ile 13.17 kg/m3 değeri arasında değişmiştir. Denemenin birinci yılında ortalama suda çözünen kuru madde miktarları, %10.22 (I100) ile %12.91 (I50) arasında; ikinci yılında ise %12.41 (I100) ile %13.47 (I50) arasında değişmiştir. The research was carried out in 2011 and 2012 on the plot of the ‘RioRed’ grapefruit of Çukurova University In the study, it was aimed to determine evaluatıon of irrigatıon program ın Rıo-Red Grapefruıt Orchard and the effects of water content, water use, tree and fruit development, yield and fruit quality characteristics(pomology) applied to rio red subspecies trees at different levels. Three different irrigation schemes I100, I70 and I50 water was applied. The average amount of irrigation water applied to grapefruit trees ranged from 332.48 mm (I100) to 128.69 mm (I50). The actual plant water consumption was found to be between 935.6 mm (I100) and 729.9 mm (I50) according to the water budget method. In the first year of the study, yields per irrigation ranged from 306 (I70) to 330 (I50) kg per tree. and the second year yields per irrigation ranged from 59.6 kg (I100) and 108.5 kg (I50). The total water use efficiencies obtained in 2011 were between WUEEt 5.55 kg / m3 and 7.06 kg / m3; 1.0 kg / m3 to 2.29 kg / m3. The irrigation water use efficiencies in 2011, WUEI between 14.86. kg / m3 and 28.82 kg / m3, in 2012 from 3.62 kg / m3 to 13.17 kg / m3. Leaf water potential values of grapefruit trees in the study ranged from -27 bar (I100) to -32.0 bar (I50) in the first year and -27 bar (I100) to -32.2 bar (I50) in the second year The average amounts of water soluble solids content in the first year of operation were between 10.22% (I100) and 12.91% (I50); and from 12.41% (I100) to 13.47% (I50) in the second year.. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2012D12, Proje No:TOGAV-110O463.

Türkiye'de bugüne kadar yapılan ceviz seleksiyonlarında, dünya standartlarında üstün vasıflı meyve özelliklerine sahip, ümit var tipler ortaya çıkarılmıştır. Ceviz genetik kaynaklarının toplanması ve muhafaza edilmesinde birinci derecede sorumlu olan Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü'nde bu çalışmalardan elde edilen birçok ümitvar tip, Ceviz Genetik Kaynakları Parselinde koruma altına alınmıştır. Bu araştırmada, ceviz genetik kaynakları parselinde bulunan ve henüz uluslararası standartta tanımlama çalışmaları yapılmamış olan genotiplere yer verilmiştir. Marmara bölgesinden 24, Akdeniz Bölgesinden 5, Karadeniz Bölgesinden 7, Doğu Anadolu Bölgesinden 3, Güneydoğu Anadolu, Ege ve İç Anadolu Bölgelerinden de 1'er adet olmak üzere, toplam 42 adet yerli ceviz genotipinin iki yıl süreyle yapılan morfolojik, fenolojik gözlemleri ve pomolojik analizleri 36 ayrı UPOV kriterlerine göre tanımlanmıştır. İncelenen ceviz genotiplerinde meyve ağırlıkları 7.48-26.17 g, iç ağırlıkları 4.44-15.26 g, iç oranları % 29.76-74.80 ve kabuk kalınlıkları 0.36-1.74 mm arasında bulunmuştur. Ayrıca genotipler arasındaki genetik benzerliği ortaya çıkarmak amacıyla ISSR DNA moleküler markör tekniği uygulanmıştır. Kullanılan 25 adet ISSR primerinden toplam 196 bant elde edilmiş, bunların 156 adedi polimorfik bulunmuştur. Genotiplerin benzerlik indeksi ise 0,21 ile 0,83 oranı arasında değişmiştir. Salto/6 ile 144/84 genotipleri birbirlerine en yakın, Franquette ile 65/C116 ise genetik olarak birbirine en uzak genotipler olduğu tespit edilmiştir, In Turkey, walnut selections made so far, revealed promising types with world class superior quality fruits. Many promising types obtained from the studies in Atatürk Horticultural Central Research Institute, primarily responsible for collecting and maintaining walnut genetic resources, are protected in Walnut Genetic Resources Parcel. This study includes genotypes in walnut genetic resources parcels that were not identified yet as international standard. The two-year morphological, phenological and pomological analyzes of a total of 42 indigenous walnut genotypes, 24 from the Marmara region, 5 from the Mediterranean Region, 7 from the Black Sea Region, 3 from the Eastern Anatolia Region and 1 from the Aegean and Central Anatolia regions, were defined according to 36 separate UPOV criteria. 7.48-26,17 g of fruit weights, 4.44-15.26 g of kernel weights, 29.76-74.80 % of kernel percentage and 0.36-1.74 mm of shell thicknesses were recorded in the walnut genotypes examined. In addition, the ISSR DNA molecular marker technique was applied to reveal genetic relationship among the genotypes. Out of 25 ISSR primers used, a total of 196 bands were obtained, of which 156 were found polymorphic. The similarity index of genotypes ranged from 0.21 to 0.83. Salto/6 and 144/84 are closely related genotypes, whereas Franquette and 65/C116 were found to be genetically most distant genotypes.

Bu araştırma, Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü'nün 2006 yılında tesis edilen nar bahçesi ve Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü laboratuvarlarında 2011-2012 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada, Hicaznar, Çekirdeksiz VI, Kış Narı, Oğuzeli Çekirdeksiz, Kirli Hanım ve Nuz Ekşi genotiplerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin yanı sıra bunlardan 3 genotipin (Hicaznar, Kış Narı ve Kirli Hanım) meyve kabuğu (yeşil, yarı ve tam olum dönemlerinde), yaprak (sekiz farklı dönem) ve sürgünlerindeki (onbir farklı dönem) karbonhidrat (indirgen ve toplam şeker, sakaroz, nişasta) ile bitki besin elementlerinin (N, P, Ca, Mg, K, Cu, Fe, Mn, Zn) mevsimsel değişimleri belirlenmiştir. Ayrıca incelenen genotiplerin klorofil a, b ve toplam karoten analizleri yapılmıştır. Çalışmada, genotiplerin ağaç özellikleri, meyve verim unsurları ve fenolojik özellikleri 5 yinelemeli, pomolojik özellikleri, bitki besin maddeleri ve karbonhidrat analizleri ise 3 yinelemeli olarak incelenmiştir.Genel olarak bütün genotipler 2011 yılında, 2012 yılına göre daha erken fizyolojik aktiviteye başlamışlardır. Gerek odun gözlerinin görünme ve sürme tarihleri bakımından, gerek çiçeklenme başlangıcı ve tam çiçeklenme tarihleri bakımından Oğuzeli Çekirdeksiz'in, öteki çeşit ve tiplere göre daha erkenci olduğu gözlenmiştir. Genotiplerin meyve derimleri, 12 Ekim-2 Kasım arasında yapılmıştır. Genotiplerin meyve ağırlığı 173.09-454.71 g, dane randımanı % 55.68-59.67, meyve suyu randımanı % 45.51-48.80, SÇKM % 14.03-16.48, asitlik % 0.24-1.52, dane su içeriği % 77.17-82.30 arasında değişim göstermiştir. Genotiplerin pomolojik özellikleri ile ilgili hesaplanan Pearson korelasyon katsayılarına göre bazı kriterler arasında negatif, bazı kriterler arasında ise pozitif ilişkilerin olduğu belirlenmiştir.Meyve kabuğundaki N, P, Cu ve Zn'nun vegetasyon süresince azaldığı; Ca, K, Fe ve Mn'nın arttığı; Mg'un ise fazla bir değişkenlik göstermediği tespit edilmiştir. Yapraklardaki N, P, Ca, Mg, Fe'in artan; K ve Zn'nun azalan; Cu ve Mn'nın ise vegetasyon süresince inişli-çıkışlı bir seyir izlediği belirlenmiştir. Sürgünlerde, N dışındaki diğer sekiz bitki besin elementinin ocak-mart ayları arasında artış gösterdiği, daha sonra tüm elementlerin sonbahar dönemine kadar inişli-çıkışlı bir seyir izleyerek aralık ayı sonuna kadar arttıkları saptanmıştır. Buna göre yapraklardaki çoğu makro ve mikro besin maddelerinin stabil olduğu 16 Temmuz ile 15 Eylül dönemleri arasında yaprak örneklerinin alınmasının daha uygun olacağı söylenebilir.Nar genotiplerinin meyve kabuklarındaki indirgen şeker, toplam şeker ve sakaroz miktarlarının yeşil olum döneminden tam olum dönemine kadar artış; nişasta miktarının ise tam tersine yeşil olum döneminden tam olum dönemine doğru bir azalış gösterdiği saptanmıştır. Genotiplerin yapraklarındaki sakaroz, indirgen ve toplam şekerlerin, genel olarak haziran-temmuz arasındaki düşüşten sonra eylül ayı ortasına kadar artış gösterdikleri, ekim ayında ise azalma eğiliminde oldukları belirlenmiştir. Yapraktaki nişasta içeriğinin ise ilk örnekleme döneminden (haziranın 2. yarısı) ağustos ayı sonuna kadar azaldığı, ardından son örnekleme dönemine (ekimin ilk yarısı) kadar artış gösterdiği tespit edilmiştir. Sürgünlerde yapılan analizlerde, yaprakların dökülmesi ile gözlerin uyanma süreleri arasındaki dönemde karbonhidrat seviyelerinin değişmediği belirlenmiştir. Bununla birlikte, indirgen şekerin ocak ayından temmuz ayına kadar, toplam şeker ve sakarozun ise eylül ayına kadar inişli-çıkışlı bir eğri oluşturarak azaldığı, bu dönemden yılsonuna kadar ise düzenli bir artış gösterdikleri saptanmıştır. Sürgün nişasta içeriklerinin nisan- temmuz ayları arasında düzenli bir şekilde arttığı, bu dönemden ekim ayına kadar inişli-çıkışlı bir seyir izlediği, ekim ayından aralık ayı sonuna kadar ise azaldığı tespit edilmiştir. This research was carried out at the pomegranate orchard established in 2006 by the Pistachio Research Institute and the laboratories at the Horticulture Department of the Agriculture Faculty of Mustafa Kemal University between 2011 and 2012. In the study, phenological and pomological characteristics of Hicaznar, Çekirdeksiz VI, Kış Narı, Oğuzeli Çekirdeksiz, Kirli Hanım and Nuz Ekşi genotypes as well as carbohydrates (reducing sugar and total sugar, sucrose, starch) and plant nutrients (N, P, Ca, Mg, K, Cu, Fe, Mn and Zn) in the fruit peel (in the period of green, half-mature and full mature), leaf (eight different periods) and shoots (eleven different periods) of 3 genotypes (Hicaznar, Kış Narı and Kirli Hanım) were identified. In addition, chlorophyll a, b and total carotene analyses of the examined genotypes were performed. In the study, tree characteristics, fruit yield components and phenological characteristics of the genotypes were examined with 5 replicates while pomological characteristics, plant nutrients and carbohydrate analyses were examined with 3 replicates.In general, all genotypes have started physiological activity earlier in 2011 than in 2012. It has been observed that Oğuzeli Çekirdeksiz is earlier than the other varieties and types in terms of the date of appearance and riding of the leaf buds, in terms of the flowering start and full flowering dates. Fruit harvests of genotypes were done between 12 October and 2 November. The fruit weight of the genotypes varied between 173.09-454.71 g, the aril yield 55.68-59.67 %, the fruit juice yield 45.51-48.80 %, the TSS 14.03-16.48 %, the acidity 0.24-1.52 % and the water content of aril 77.17-82.30 %. According to Pearson correlation coefficients calculated for the pomological characteristics of the genotypes, it was determined that the relationships of some of the criteria were negative and some of them were positive.N, P, Cu and Zn in the fruit peel decreased during vegetation; Ca, K, Fe and Mn increased; Mg did not show much variability. N, P, Ca, Mg, Fe in leaves increased; K and Zn decreased; Cu and Mn were observed to show a fluctuating course during the vegetation period. In the shoots, it was determined that the other eight plant nutrients except N increased between January and March, and then all the elements increased up to the end of December following a rolling trend until autumn. According to this, it can be said that leaf samples should be taken in the period between 15 July-15 September, when most of the macro and micronutrients in leaves do not show much variability.It was found that an increase in the amount of reducing sugars, total sugars and sucrose in the fruit peel of the pomegranate genotypes from the green(unripe) period to the ripe period whereas a decrease in the amount of starch from the green period to the ripe period. It has been determined that the sucrose, reducing sugars and total sugars in the leaves of the genotypes generally increase until mid-September after the fall between June and July and tend to decrease during October. Starch content in the leaves decreased from the first sampling period (2nd half of June) until the end of August and then increased until the last sampling period (the first half of October). In the analyses made in the shoots, it was determined that the carbohydrate levels did not change during the period between the fall of leaves and the burst of buds. However, total sugars and sucrose have decreased by forming a rolling curve from September to July; and the regular increase was observed from this period until the end of the year. It was determined that the content of shoot starch increased regularly from January to July, from this period it was fluctuating until October and it decreased from October to the end of December. 343

Son yıllarda beslenme-sağlık ilişkisinin toplumdaki farkındalığının artmasına paralel olarak tüketicilerde daha sağlıklı gıda talebi doğmuştur. Bu talebi karşılamak amacıyla yetiştiriciliğinde yapay gübre, pestisit, hormon, işlenmesinde aroma, koruyucu, renklendirici, tatlandırıcı gibi kimyasalların kullanılmadığı organik gıda olarak isimlendirilen gıda grubu ortaya çıkmıştır. Tüketicilerde daha sağlıklı ve besleyici algısının oluştuğu organik gıdaların konvansiyonel gıdalardan besinsel içerik bakımından farkının ortaya koyulması önemlidir. Organik fındık üretimi kısıtlı olmakla beraber son yıllarda artış eğilimindedir. Bu çalışmada ülkemizin en önemli konvansiyonel ve organik tarımsal ihraç ürünlerinden biri olan fındığın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Çalışma materyali, yoğun olarak fındık tarımının yapıldığı Trabzon'dan Foşa, Sivri, Mincane, Ordu ve Samsun'dan Tombul, Palaz, Çakıldak ve Düzce'den Foşa, Sivri, Tombul çeşitlerinin organik ve konvansiyonel yöntemlerle yetiştirilenlerinden seçilmiştir. Çeşitler ekonomik olarak önemli olanlardan seçilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, kül, palmitik asit, palmitoleik asit, bor, bakır, demir, manganez, çinko ve duyusal renk özelliği bakımından organik fındıklar öne çıkarken, nem, stearik asit, potasyum, meyve genişliği, iç meyve uzunluğu, iç meyve genişliği, iç meyve kalınlığı, meyve ağırlığı, iç ağırlığı, kabuk kalınlığı ve genel duyusal değerlendirmede konvansiyonel fındıklar öne çıkmıştır. Yağ, protein, karbonhidrat, fenolik madde, antioksidan kapasite, α-tokoferol, β-tokoferol, γ-tokoferol, δ-tokoferol, toplam tokoferol, margarik asit, heptadesenoik asit, oleik asit, linoleik asit araşidik asit, eikosenoik asit, linolenik asit, kalsiyum, magnezyum, fosfor, meyve uzunluğu, meyve kalınlığı, göbek boşluğu, randıman, sağlam ve kusurlu iç oranı, L değeri, a değeri, b değeri ve duyusal değerlendirmede lezzet, sertlik, acılaşma ve yabancı tat-koku özelliklerinde farklılık tespit edilmemiştir. Çalışma sonuçlarına göre organik tarım uygulamalarıyla yetiştirilen fındıkların besin kompozisyonları ve miktarlarında ciddi düşüş olmadığı gibi bazı değerlerde artış olduğu saptanmıştır. Bu çalışma sonucunda konvansiyonel kalitenin organik uygulamalarla da elde edilebileceği görülmüştür. In recent years, in paralel with the growing awareness of the relationship between nutrition and health, consumer demands for healthier food have appeared. In order to meet this demand, a group of food called organic food which is cultivated without the use of artificial fertilisers, conventional pesticides, hormones and processed without adding synthetic flavors, preservatives, colorings, sweeteners and enhancers has emerged. It is important to compare the nutritional contents of organic foods creating perception of being healtier and nutritious in consumers with conventional foods. Organic hazelnut production is in upward trend in recent years despite its limited production. In this study, some physical and chemical properties of hazelnut, one of the most important conventional and organic agricultural export products of our country, have been determined. The study material was selected from organically and conventionally cultivated Foşa, Sivri and Mincane varieties from Trabzon; Tombul, Palaz and Çakıldak varieties from Ordu and Samsun; Foşa, Sivri and Tombul varieties from Düzce. Hazelnut cultivation is intensively done in these provinces. Varieties were chosen from economically important ones. Results indicated that organic hazelnuts had higher values in terms of ash, palmitic acid, palmitoleic acid, boron, copper, iron, manganese, zinc and color and conventional hazelnuts had higher values in terms of moisture, stearic acid, potassium, nut width, kernel length, kernel width, kernel thickness, nut weight, kernel weight, shell thickness and general sensorye valuation values. There were no differences between organic and conventional hazelnuts in terms of fat, protein, carbohydrate, phenolic substance, antioxidant capacity, α-tocopherol, β-tocopherol, γ-tocopherol, δ-tocopherol, total tocopherol, margaric acid, heptadecenoic acid, oleic acid, linoleic acid, arachidic acid, eicosenoic acid, linolenic acid, calcium, magnesium, phosphorus contents and kernel length, kernel thickness, internal cavity, kernel proportion, good and defective kernel ratio, color L, a, b values, taste, hardness, rancidity and foreign taste-odor properties. According to the results of the study, it was determined that the nutrient compositions and quantities of hazelnuts grown by organic farming applications did not seriously decrease, even some values increased. As a result of this study, it was observed that, conventional qualities could be obtained with organic applications. 213

Bu çalışma 2016 yılında 11 sanayilik şeftali çeşidinin (Vico®, Segre®, Silos®, Cinca®, Yuso®, Guadalupe®, Jalon®, Leyre®, Poblet®, Veruela®) fenolojik, pomolojik, verim özelliklerini ve büyüme performanslarını incelemek amacıyla yürütülmüştür. Fenolojik gözlem sonuçları incelendiğinde, tomurcuk kabarması en erken Silos®, en geç ise Yuste® çeşidinde gözlemlenmiştir. Tam çiçeklenme en erken Guadalupe®, Poblet®, Silos®, Veruela® ve Vico® çeşitlerinde, en geç ise Jalon® çeşidinde meydana gelmiştir. Çiçeklenme dönemi çeşitlere göre11-19 gün arasında değişmiştir. Çeşitlerin meyve gelişim periyodları 93-164 gün arasında değişmiştir. Çeşitlerin meyve hasadı Vico® (07 Haziran) çeşidi ile başlamış, Veruela® (19 Ağustos) çeşidi ile sona ermiştir.Pomolojik analiz sonuçlarına göre; en iri meyveler Poblet® (140,20 g) çeşidinden, en küçük meyveler ise Segre® (64,14) ve Silos® (64,62) çeşitlerinden elde edilmiştir. Çeşitlerin çekirdek ağırlığı 5,07-7,13 g, meyve et/çekirdek oranı ise 9,47-20,39 arasında değişmiştir. SÇKM bakımından Guadalupe® (%16,93), çeşidinde en yüksek, Vico® (%11,13) çeşidinde ise en düşük değer elde edilmiştir. Çeşitlerin pH' sı 3,6-4,41, TEA' sı 0,16-0,47 g/100ml arasında değişmiştir. Tadı belirleyen olgunluk indeksi Silos® (90,78) ve Segre® (88,79) çeşitlerinde yüksek, Poblet® (33,16) ve Cinca® (39,65) çeşitlerinde ise en düşük değerler elde edilmiştir. Bu kriterler baz alınarak, ilk yıl sonuçlarına göre Leyre®, Poblet®, Veruela®, Yuso® ve Yuste® çeşitleri daha öne çıkmıştır. This study was conducted in 2016 in order to investigate phenologic, pomologic, yield characteristics and growth performances of 11 non-melting peach cultivars (Vico®, Segre®, Silos®, Cinca®, Yuso®, Guadalupe®, Jalon®, Leyre®, Poblet®, Veruela®). Results of the phenological observations showed that, the earliest bud swelling cultivar was Silos® while the latest bud swelling cultivar was Yuste®. The first full blooming cultivars were Guadalupe®, Poblet®, Silos®, Veruela® and Vico® and last full blooming cultivar was Jalon®. Blossoming period was ranged between 11-19 days among cultivars. Fruit development period among all cultivars was between 93-164 days. Fruit harvest was started with Vico® (07 June) cultivar and ended with Veruela® (19 August) cultivar.According to the results of pomological obervations, biggest fruits were harvested from Poblet® (140,20 g) cultivar and smallest fruits were harvested from Segre® (64,14) and Silos® (64,62) cultivars. Seed weight of the cultivars was ranged between 5,07-7,13 g, and flesh/seed raito was ranged between 9,47-20,39. Highest soluble solid value obtained from Guadalupe® (%16,93) and lowest value obtained from Vico® (%11,13). pH values of the cultivars was ranged between 3,6-4,41 and TEA value was ranged between 0,16-0,47 g/100ml. Ripening index for peach flavor was highest in Silos® (90,78) and Segre® (88,79) and lowest in Poblet® (33,16) and Cinca® (39,65) cultivars. According to the parameters, Leyre®, Poblet®, Veruela®, Yuso® and Yuste® cultivars come forward based on the results of the first year. 70

Bu çalışmanın amacı ülkemizin farklı bölgelerindeki yabani nar genotiplerinin pomolojik karakterizasyonunu ve bazı kimyasal özelliklerini belirlemektir. Bu kapsamda Eskişehir'in Mihalgazi ilçesinin iki farklı bölgesinden toplam 20 genotip, Muğla'nın Dalaman ilçesinin iki farklı bölgesinden toplam 4 genotip, Muğla'nın Köyceğiz ilçesinden 1 genotip, Mersin'in Silifke ilçesinden 2 genotip ve Osmaniye'nin Kadirli ilçesinden 6 genotip olmak üzere toplamda 33 yabani nar genotipi üzerinde incelemeler yapılmıştır. Yapılan pomolojik incelemeler sonucunda genotiplerin meyve ağırlıklarının 66.76-177.61 g, meyve enlerinin 51.79-71.19 mm, meyve boylarının 43.55-59.32 mm arasında değiştiği saptanmıştır. Yabani nar genotiplerinin meyvelerinde yapılan duyusal tat analizlerine göre 14 genotipin ekşi, 16 genotipin mayhoş ve 1 genotipin çok ekşi olduğu belirtilmiştir. Ayrıca örneklerin meyve suyunda yapılan kimyasal analizler sonucunda SÇKM 13.00-23.40, pH 2.12-2.99 ve toplam asitlik /%0.71-10.05 arasında değişmiştir. Bunun yanında belirlenen genotiplerin toplam fenolik madde içeriği, toplam antosiyanin miktarı ve antioksidatif kapasite değerleri tespit edilmiştir. The aim of this study is to determine the pomological characterization and some chemical properties of wild pomegranate genotypes in different regions in Turkey. In this context, 20 genotypes from two different regions of Mihalgazi district of Eskişehir, 4 genotypes from Mugla's Dalaman district, 2 genotypes from Mersin's Silifke district and 6 genotypes from Kadirli district of Osmaniye, 33 genotypes in total were investigated. As a result of the pomological examinations, genotypes were found to have fruit weights of 66.76-177.61 g, fruit widths of 51.79-71.19 mm and fruit heights of 43.55-59.32 mm. 14 genotypes were found to be sour, 16 genotypes were sweet and 1 genotype was very sour according to the sensory taste analyzes performed on wild pomegranate genotypes. As a result of chemical analyzes made in fruit juice samples, SÇKM was detected 13.00-23.40, pH 2.12-2.99 and total acidity was detected between /%0.71-10.05. The total phenolic substance content, the total amount of anthocyanins and the antioxidative capacity values of genotypes determined in this study. 83

Üzümsü meyveler içerisinde yer alan dut bitkisi, farklı iklim ve toprak şartlarına yüksek adaptasyon kabiliyeti nedeniyle dünyanın pek çok yerinde yetiştirilmektedir. Ülkemizde uzun yıllardan beri dut yetiştiriciliği yapılıyor olmasına rağmen, henüz tescilli bir çeşit bulunmamaktadır. Dut genotiplerinde yapılacak karakterizasyon çalışmaları, ıslah programları, çeşit tescili ve yetiştirme tekniği açısından önem kazanmaktadır. Bu çalışma 2016 yılında Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü dut genetik kaynakları parselinde bulunan verim çağındaki 75 adet dut genotipinde yürütülmüştür. Çalışmada bitkilerin çiçeklenme ve hasat dönemlerine ilişkin fenolojik özelliklerin, çiçek, meyve, yaprak, yıllık sürgün ve ağaç yapısına ait morfolojik özelliklerin ve meyve kalitesine ilişkin pomolojik özelliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır.Morfolojik ölçümlerde gövde çevresi 25.67-114.33 cm, taç yüksekliği 2.70-10.50 m, taç genişliği ise 175-920 cm arasında değişmiştir. Yıllık sürgün ölçümlerinde sürgün boyu 4.70-27.98 cm ve boğumlar arası uzunluk 1.25-3.05 cm arasında değişmiştir. Yaprak ayası uzunluğu 71.23-160.35 mm, yaprak ayası eni 48.61-121.06 mm, yaprak sapı uzunluğu ise 16.75-46.92 mm arasında değişmiştir. Çiçeklerde yapılan incelemelerde; monoik, dioik ve erselik çiçek yapılarına rastlanılmıştır. Çiçek ölçümlerinde dişi çiçek boyu 8.72-23.06 mm, erkek çiçek boyu ise 26.11-48.38 mm arasında değişmiştir. Fenolojik gözlemlerde tam çiçeklenme 22 Nisan-03 Mayıs, meyve olgunlaşma dönemi 13 Mayıs - 22 Haziran ve hasat sonu 01 Haziran - 30 Ağustos tarihleri arasında değişmiştir. Meyve örneklerinde yapılan fiziksel analizlerde meyve ağırlığı 0.77 - 4.27 g, meyve eni 8.86-18.31 mm, meyve boyu 16.38 - 32.04 mm, meyve sapı uzunluğu ise 1.25-11.09 mm arasında değişmiştir. Meyve örneklerinde yapılan kimyasal ölçümlerde SÇKM değeri % 8.30 - 29.60, pH değeri 1.40-6.18, TEA değeri ise % 0.06-1.54 arasında değişmiştir. Teknolojik özelliklerden şıra randımanı % 41.40-70.60, kurutma randımanı ise % 9.97-42.63 arasında değişmiştir. Çalışma sonunda, oluşturulan 36 kriterlik çeşit özellik belgesi kullanılarak genotipler ayrı ayrı tanımlanmıştır. Elde edilen bulgular dut genotipleri arasında fenolojik, pomolojik ve morfolojik bakımdan oldukça önemli bir varyasyonun olduğunu göstermiştir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular hem yetiştiricilik hem de yeni ıslah programlarının oluşturulması bakımından değerlendirilebilir niteliktedir. Mulberry plant, in grape –like fruit; is grown in many parts of the world thanks to its high adaptability to different climatic and soil conditions. Even though mulberry cultivation has been carried out in our country for many years, there is not yet a registered variety. Characterization studies in mulberry genotypes are important for breeding programs, variety registration and cultivation techniques. This study was carried out on 75 mulberry genotypes in the yield age in the mulberry genetic resources parcel of the Malatya Apricot Research Institute in 2016. In the study; it was aimed to determine the phenological characteristics in relation to harvesting periods of plants, morphological characteristics of flower, fruit, leaf, annual shoot and tree characteristics and pomological characteristics of fruit quality. In morphologic measurements; tree diameter, crown height, crown width ranged from 25.67-114.33 cm, 2.70-10.50 m, 175 to 920 cm respectively. In the annual shoot measures; shoot size ranged from 4.70 to 27.98 cm and internod length ranged from 1.25 to-3.05 cm. Leaf blade length 71.23-160.35 mm, leaf blade width 48.61-121.06 mm leaf stalk length ranged from 16.75 to 46.92 mm. In the flower structure examinations; Monoic, dioic and hermaphrodite flowers were found. In flower measurements; female flower size 8.72 - 23.06 mm, Male flower size ranged from 26.11 to 48.38 mm. In phenological observations; full flowering were on 22 April - 03 May the fruit ripening period changed from 13 May to 22 June and the harvest end were from 01 June to 30 August. In physical analyzes made on fruit samples: fruit weight; 0.77 to 4.27 g, Fruit width 8.86 - 18.31 mm, Fruit size 16.38 - 32.04 mm, Fruit stalk lengths ranged from 1.25 to 11.09 mm. Chemical measurements made on fruit samples; % TSS value 8.30 - 29.60, pH value 1.40 to 6.18, % TA value ranged from 0.06 to 1.54. Must yield the technological characteristics of the product ranged from 41.40-70.60 %, Drying output efficiency ranged from 9.97 to 42.63 %. At the end of the study, Genotypes were individually defined using 36 criteria descriptors generated. The findings have shown that there is a very important variation between the mulberry genotypes in terms of phenological, pomological and morphological aspects. The findings obtained with this study can be evaluated both in terms of breeding and the establishment of new breeding programs. 176

Bu çalışma 2016-2017 yılları arasında Hakkari yöresinin Dağsu, Karaman, Gürbüz, Yıldız, Taşaltı köylerinde doğal olarak yetişen ahlat popülasyonu üzerinde yürütülmüştür. Bu projeyle; bol ve düzenli verime sahip, iyi bir vegetatif gelişme gösteren, yeterli oranda çiçeklenme potansiyelinde olan, yüksek miktarda meyve tutumu gerçekleştirebilen, çiçeklenme süresinin kısa olduğu, yörenin ekoloji koşullarına uyum potansiyeli yüksek olan, iri meyveli, yüksek et oranına sahip, aromalı, az çekirdekli ve hastalıklara karşı dayanıklı olan ahlat (Pyrus elaeagnifolia L.) gen kaynaklarının bazı özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Beş köyde yoğun olarak bulunan Ahlat popülasyonu içerisinde gerek yöre insanının tavsiyesi ve gerekse de pomolojik ve morfolojik olarak üstün özellikli olarak gözlenen genotiplerden 100 meyve örneği alınıp pomolojik ve kimyasal analizler yapılmıştır. Analiz sonuçlarında SÇKM ortalama %13.94, pH ortalama % 4.37, titre edilebilir asit miktarı (TA) ortalama % 3.1 bulunmuştur. Meyve ağırlığı en yüksek Gürbüz köyündeki genotipte 55 gr olarak bulunmuştur. Meyve boyu Taşaltı Köyündeki genotipte 44.3mm. olarak bulunmuştur. Ülkemizin çeşitli yörelerinde kapsamlı veya nokta seleksiyonları şeklinde yürütülmüş olan çalışmalarda araştırıcıların üstün özellikli genotipleri seçerken ve / veya karakterize ederken dikkate aldıkları meyve kalite kriterlerini Temel Bileşen analizi (Principle Component analysis) yoluyla irdeleyerek, veri indirgemesi yapmak, seleksiyon çalışmalarında kullanılan seçim kriterlerine standart önermek ve araştırıcıların iş yoğunluğunu azaltmak amacı ile yürütülmüş olan bu çalışmada; genotiplerin meyve eni, meyve boyu, meyve ağırlığı, çekirdek eni, çekirdek ağırlığı, çekirdek sayısı, SÇKM, pH ve asitlik gibi özelliklerine ait ortalama değerler kullanılmıştır. Gerçekleştirilen Temel Bileşen analizlerinde genellikle 2 veya 3 temel bileşen ortaya çıkmış, 1. temel bileşen toplam varyasyonun en büyük kısmını oluşturmuştur. Bu varyasyonda da meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu ve çekirdek sayısı gibi özelliklerinin ayırt edici kriterler olarak ön plana çıktığı gözlenmiştir. This investigations carried out abaut identificication of high quality wild pear genotyps in hakkarı. In the five williges , natural growing high quality wild pear trees selected and some pomologıcal and chemical analysis carrıed out.At the end find, soluble solids, total TA and some fruit specialitıes such as fruit weıght act. There have been all fruıt selection studies in various regions of Turkey. In these studies, researchers consider various fruit quality criteria for selecting good genotypes. In this study quantitative fruit quality criteria were investigated through Principle Component Analysis (PCA) in this research. The aim was that to make data reduction to suggest standard selection criteria using in selection studies, and to reduce work loud of researchers. In this study, average values of some characteristics such as fruit width, fruit length, fruit height, seed number, seed width, seed height, and some biochemical charecters. While two or three principle components were obtained for conducting PCA, the first component occupied the largest portion of the variation. Some quantitative fruit characteristics such that fruıtt weight, width, length, seed weight were observed to come forward as discriminating selecting criteria in this variation. 75

Bu çalışmanın amacı, Akdeniz bölgesinde yer alan Mersin, Adana, Osmaniye ve Hatay illerinden selekte edilen dikenli incir (Opuntia ficus-indica L.) genotiplerine ait meyve sularının kimyasal özelliklerinin belirlenmesidir. Bu çalışma ile 2014 yılında Mersin, Adana, Hatay ve Osmaniye illerinden selekte edilen toplam 30 dikenli incir genotipine ait meyve sularının SÇKM, asitlik, pH, toplam fenolik madde, betasiyanin ve betaksantin renk madde, makro ve mikro mineral içerikleri incelenmiştir. Çalışmamızda 30 genotipe ait meyve sularında SÇKM oranı %6-13,5, asitlik %0,11-%0,44, pH 4,1-6,1, toplam fenolik madde içeriği 281,1-551,5 (mg GAE/kg), antioksidatif kapasite 2,57-4,73 (mM troloks/ml), betasiyanin renk maddesi 1,29-4,49 (mg/100ml), betaksantin renk maddesi 21,04-92,80 (mg/100ml) ve mineral maddeler P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn ve Cu değerleri sırasıyla 23,6- 148,8 ppm, 144,9-1020,6 ppm, 371,4-2321,1 ppm, 8,2-995,9 ppm, 16,9-151,8 ppm, 0,7-5,7 ppm, 0,8-4,4 ppm ve 0,1-5,9 ppm olarak tespit edilmiştir. The aim of this study is the determination of juice chemical properties of some prickly pear (Opuntia ficus-indica L.) genotypes selected in Eastern Mediterranean Region. In this study, the juices of 30 prickly pear genotypes were selected in Eastern Mediterranean Region in 2014 have been examined as total soluble solid, titrable acidty, pH, total phenolic substances, antioxidant capacity, betasiyanin and betaxsantin contents, macro and micro mineral contents. As a result, fruit juices of 30 genotypes were found to have a ration of brix %6-13,5, acidity %0,11-%0,44, ph 4,1- 6,1, total phenolic substance 281,1-551,5 (mg GAE/kg), antioxidant capacity 2,57-4,73 (mM troloks/ml), betacyanin coloring matter 1,29-4,49 (mg/100ml), betaxanthin coloring matter 21,04-92,80 (mg/100ml) and mineral substance P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn and Cu values were 23,6- 148,8 ppm, 144,9-1020,6 ppm, 371,4-2321,1 ppm, 8,2-995,9 ppm, 16,9-151,8 ppm, 0,7-5,7 ppm, 0,8-4,4 ppm and 0,1-5,9 ppm, respectively. 55

TEZ10543 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2015. Kaynakça (s. 41-45) var. xi, 47 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm. Bu araştırmada, Mardin İli Ömerli İlçesinde üretici bahçesinde yer alan 0900- Ziraat, Starks Gold, Erkenci (yerli), Novari (yerli) kiraz çeşitlerinin soğuklama gereksinimleri standart ve soğuk birimi yöntemleri kullanılarak hesaplanmıştır. Ayrıca, bu kiraz çeşitlerinin büyüme derece saatleri toplamı (BDST) saptanmış ve ağaçlarda fenolojik ve morfolojik gözlemler ve meyvelerde pomolojik analizler yapılmıştır. İncelenen kiraz çeşitlerinden Erkenci (yerli) ve Starks Gold kiraz çeşitleri 17 Ocak 2014 tarihinde dinlenmeden çıkmışlardır. Bu çeşitlerin soğuklama gereksinimleri 7.2°C’nin altında 807 saat ve soğuk birimi yöntemine göre 376 SB olarak saptanmıştır. Starks Gold, 0900 Ziraat ve Novari (yerli) çeşitleri 27 Ocak 2014 tarihinde dinlenmelerini keserek 7.2°C’nin altında 915 saat ve soğuk birimi yöntemine göre 469 SB soğuklamaya gereksinim duymuşlardır. 2013-2014 döneminde Mardin Ömerli ilçesinde soğuk birimi yöntemine göre 758 birim (SB) ve standart yönteme göre 1411 saat olarak soğuk birikimi olmuştur. Denemeye alınan çeşitler içerisinde Erkenci (yerli) kiraz çeşidi 20 Mayıs tarihinde olgunlaşan en erkenci çeşit olmuştur. Haziranın 10’unda olgun meyve safhasına erişen, 0900-Ziraat ve Starks Gold kiraz çeşitleri en verimli çeşitler olarak bulunmuş olup, ağaç başına sırasıyla 50 kg/ağaç ve 45 kg/ağaç meyve vermişlerdir. This research was carried out at the cherry orchards of a grower in Mardin, Ömerli on 0900-Ziraat, Starks Gold, Erkenci(Local), Novari (Local) cherry cultivars. In this research the chilling requirements of the experimented cherry cultivars were determined by two different methods (standard and chill unit). Also, total GDH, and phenological and morphological observations and pomological analysis were done. Erkenci(Local) and Starks Gold cherry cultivars broke dormancy on 17th January 2014 and their chilling requirements were determined to be 807 hours 7.2°C and 376 chill units. The chilling requirements of 0900-Ziraat and Novari(Local) cherry cultivars broke dormancy on 27th January 2014 and their chilling requirements were found to be 915 hours below7.2°C and 469 chill units. The chilling duration of Mardin-Ömerli area was found to be 1411 hours below 7.2°C and 758 chill units. Erkenci (local) was found to be the earliest ripening cherry cultivar which was ripen on 20th May 2014. 0900-Ziraat and Starks Gold cherry cultivars were the highest yielding cherry cultivars (50 kg/tree and 45 kg/tree, respectively) and ripen on 10th June 2014. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2013YL13.

Bu çalışma, Kahramanmaraş İli ova koşullarında bazı armut çeşitlerinin adaptasyonuna yönelik, fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi amacı ile 2012–2013 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada Avrupa grubu armut çeşitlerinden June Beauty, Etrusca, Santa Maria, Williams, Margerite Marillat ile Asya Armut çeşitlerinden Hosui, Kosui ve Atago çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Araştırma ile çeşitlerin bölge ekolojisindeki performansları ile fenolojik ve pomolojik özellikleri incelenerek oldukça önemli düzeyde meyve üretim potansiyeline sahip olan Kahramanmaraş Ovası ekolojik koşulları için ümitvar çeşitlerin tespit edilmesi ve modern bahçe tesisi aşamasında üreticilere doğru önerilerde bulunulabilmesi hedeflenmiştir.Araştırmada tam çiçeklenme zamanı en erken 02 Nisanda June Beauty de, en geç 16 Nisanda Margerite Marillat çeşidinde; Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen süre (June Beauty) 78 gün ile 171 gün (Margerite Marillat) arasında olmuştur. En erken hasat June Beauty çeşidinde (19 Haziran); en geç Margerite Marillat (03 Ekim) çeşidinde gerçekleşmiştir. Çeşitlerin ortalama meyve ağırlıkları 51.3 (June Beauty) ile 272.1 gr (Margerita Marillat) arasında; SÇKM % 10.6 (Etrusca) ile % 15.7 (Hosui) arasında saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Kahramanmaraş ovası ekolojik koşullarında; June Beauty ve Etrusca çeşitleri erkenci, Santa Maria, Hosui, Kosui ve Atago çeşitleri orta mevsim, Margerita Marillat'ın ise geç mevsim çeşidi olarak yetiştiriciliklerinin karlı ve başarılı olacağı kanaatine varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Pyrus communis, Pyrus serotina, pomoloji, fenoloji, erkencilik, ekoloji, tam çiçeklenme, çiçek, hasat. This study was carried out in the years of 2012 and 2013 in order to determine the adaptation, phenological and pomological characteristics of some pear types under plain conditions in the province of Kahramanmaraş. Among the European group of pear types, June Beauty, Etrusca, Santa Maria, Williams, Margerite Marillat and among the Asian pear types, Hosui, Kosui and Atago were used as materials. Thanks to this research on the performances of these types in the ecology of the region and their phenological and pomological characteristics, it was aimed to determine the promising types for the ecological conditions of Kahramanmaraş plain, which has a very significant potential for fruit production, and to offer rational solutions for the producers planning to set up a modern orchard. During the research, full blossoming of June Beauty took place earliest on 02 April and so did the type of Margerita Marillat latest on 16 April; The period from the full blossoming to the harvest was between 78 days (June Beauty) and 171 days (Margerita Marillat). June Beauty was harvested earliest (19 June); Margerite Marillat (03 October) was harvested latest. The average weights of these pears were 51,3 (June Beauty) and 272,1 gr (Margerita Marillat); Brix degree was found 10,6 % in Etrusca and 15.7 % in Hosui. In accordance with the results of the research, it is concluded that the production of June Beauty and Etrusca as the early harvested types, the production of Santa Maria, Hosui, Kosui and Atago as the types harvested in mid-season and the production of Margerita Marillat as the late harvested type, will be beneficial and profitable for the producers under the ecological conditions of Kahramanmaraş plain.Key words: Pyrus communis, pyrus serotina, pomology, phenology, earliest, ecology, full blossoming, blossom, harvest. 94

Bu çalışma 2013 ve 2014 yıllarında Ordu ilinin Gürgentepe ilçesinde yetiştirilen yerel armut çeşitlerinin meyve ve ağaç özelliklerinin incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada ilçede yetiştirilen yerel armut çeşitlerinin fenolojik, morfolojik ve pomolojik özellikleri belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 23 yerel çeşitte ortalama meyve ağırlığı 36.23 g (Çörtük) ile 159.73 g (Küpdüşen); meyve çapı 41.42 mm (Çörtük) ile 69.21 mm (Pamuk); meyve boyu 41.37 mm (Çörtük) ile 74.75 mm (Hamderme); meyve suyunda pH değeri 3.76 (Limon) ile 4.77 (Serende); suda çözünür kuru madde içeriği % 6.59 (Küpdüşen) ile % 15.37 (Çatal) ve titre edilebilir asit miktarı % 0.058 (Kürtün) ile % 0.52 (Limon), tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen süre 139 gün (Gavum) ile 190 gün (Daş) arasında değişmiştir.Anahtar Kelimeler: : Armut, Yerel Çeşit, Fenoloji, Morfoloji, Pomoloji, Ordu This study was carried out to determined the fruit and tree characteristics of local pear cultivars in Gürgentepe county of Ordu (Turkey) province in 2013 and 2014 years. The phenological, morphological and pomological traits for 23 local pear varieties were determined. According to the study of conclusion in 23 local pear varieties; it was determined that the mean fruit weight changed from 36.23 g (Çörtük) to 159.73 g (Küpdüşen), the fruit diameter changed from 41.42 mm (Çörtük) to 69.21 mm (Pamuk); the fruit length changed from 41.37 mm ile (Çörtük) to 74.75 mm (Hamderme); pH ranged from 3.76 (Limon) to 4.77 (Serende), total soluble solids ranged from %6.59 (Küpdüşen) to % 15.37 (Çatal), titratable acidity ranged from % 0.058 (Kürtün) to % 0.52 (Limon), and the number of days from full blossom to harvest was between 139 days (Gavum) and 190 days (Daş).Key Words: Pear, Local Variety, Phenology, Morphology, Pomology, Ordu 91

Bu çalışma, 2011 yılında, tınlı, % 2,21 organik madde içerikli, kireç oranı yüksek, alkalin toprak özelliklerine sahip sera koşullarında yürütülmüştür. Physalis peruviana L.'nin morfolojik ve pomolojik özelliklerinin UPOV deskriptörü kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada bitki tipi, yan dal sayısı, çiçek ve meyve rengi, meyve ağırlığı ve boyutları gibi bazı bitkisel özellikler ile SÇKM, pH, yağ asitleri ve toplam fenol içerikleri gibi kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda bitki boyu ilk çiçeklenmede 60 cm son hasatta 205 cm, ortalama yaprak alanı 161 cm2, kapsüllü ve kapsülsüz meyve ağırlığı sırasıyla 3,11 - 2,95 g, kök derinliği ve kök genişliği sırasıyla 50 - 52,2 cm, meyve eti sertliği 2,09 1b, SÇKM % 15,5 ve pH 4,07, yağ içeriği 1,91 mg/100 ml, antioksidan aktivitesi % 52,54 ve toplam fenol içeriği ise 0,67 mg GAE/100 ml olarak tespit edilmiştir., This study, that is loam 2,21 % organic matter content, height percentage of lime, relevant in the circumstances was conducted in the green house in 2011. Physalis peruviana L. was aimed to determined of morphological and pomologic characteristics with using UPOV descripter. In the research, the type of plant, number of lateral branches, flowers and fruit color, fruit weight and size, with some herbal properties TSS, pH, fatty acids and total phenol content was determined as the chemical properties. İn conclusion, plant height in the first flowering 60 cm, in the last harvest 205 cm, avarage leaf area as 161 cm2, respectively encapsulated and unencapsulated fruit weight as 3.11 and 2.95 g, respectively, root depth and root width as 50 and 52.2 cm, fruit firmness as 2.09 lb. TSS as % 15.5 and pH as 4.07, fat content as 1.91 mg/100 ml, antioxidant activity as % 52.54 and the totel phenol content as 0.67 mg GAE/100 ml were determined., Bu tez çalışması Selçuk Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü tarafından 11201084 nolu proje ile desteklenmiştir.

Bu çalışmada, 2010-2011 yıllarında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü meyve plantasyonunda bulunan elma çeşit/anaç kombinasyonlarının (William's Pride/ MM106, Summer Red/ MM106, Mondial Gala MM106, Golden Delicious/ MM106, Vista Bella/ MM106, Summer Red/ M7, Fuji/ M7, Golden Delicious/ M9, Pink Lady/ M9) fenolojik (tomurcuk kabarması, tomurcuk patlaması, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme, çiçeklenme sonu, meyve tutumu, büyüme-gelişme ve hasat tarihleri) ve pomolojik (ortalama meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu, meyve sertliği, meyve rengi (L, Kroma, °hue), pH, titre edilebilir asitlik ve kuru madde miktarı (SÇKM) özellikleri belirlenmiştir.Çalışma sonucunda, değerlendirmeye alınan 3 farklı anaç üzerine aşılı 7 elma çeşidinde, fenolojinin iki yıl arasında farklılık gösterdiği, ikinci yıl iklimin daha serin olması sonucu uyanmanın 1-2 hafta kadar geciktiği belirlenmiştir. Geç olgunlaşan Fuji ve Pink Lady çeşitlerinin ise, erken don riski sebebiyle Eylül sonu ya da en geç Ekim ayı başında hasat yapılması zorunluluğu ortaya çıkmıştır.Bu sonuçlara göre, erken hasat edilen ve yazlık çeşitlerin (William's Pride, Summer Red, Mondial Gala, Golden Delicious, Vista Bella) Eskişehir koşullarına uygun olduğu görülmüştür. Çalışmada kullandığımız Summer Red, William's Pride, Vista Bella, Golden Delicious, Mondial Gala çeşitlerinin Eskişehir'de kaliteli olarak yetiştirilebileceği belirlenmiştir. In this study, phenological (bud swell, bud burst, beginning of flowering, full flowering, end of flowering, fruit set, growth-development and harvest dates) and pomological (average fruit weight, fruit width, fruit length, fruit hardness, fruit color (L, Kroma, °hue), pH, titratable acidity and soluble solid content) characteristics of apple cultivar / rootctock combinations (William?s Pride/ MM106, Summer Red/ MM106, Mondial Gala7 MM106, Golden Delicious/ MM106, Summer Red/ M7, Fuji/ M7, Vista Bella/ MM106, Golden Delicious/ M9, Pink Lady/ M9) in orchards of Eskişehir Osmangazi University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture in 2010-2011, were investigated.As a result of this study, it was detected that, phenology of seven cultivars onto three different rootstocks was differed between two years, and two weeks later on the second year when compared to first year because of cooler climate of the second year. Fuji and Pink Lady cultivars that have late harvest dates, were compulsorily harvested at the end of September or at the beginning of October because of early autumn frosts.According to the results, it can be said that, early harvested summer cultivars (William?s Pride, Summer Red, Mondial Gala, Golden Delicious, Vista Bella) are acceptable for Eskişehir conditions. It was detected that, Summer Red, William?s Pride, Vista Bella, Golden Delicious, Mondial Gala cultivars which used in our study, can be grown of good quality in Eskişehir. 124

Bu çalışmada, 2008 yılında Çanakkale ili Bayramiç ilçesinde başlatılan çeşit değişim projesi kapsamında bazı sofralık çeşitlerin bu bölgeye adaptasyonu incelenmiştir. Bu amaçla; söz konusu projenin en yoğun yürütüldüğü Yassıbağ, Üzümlü ve Serhat yörelerindeki bağlardan proje kapsamında en fazla kullanılan çeşitler olan Alphonse Lavallée ve Cardinal çeşitlerinde bazı fenolojik ve pomolojik özellikler belirlenmiştir. Bu bağlamda fenolojik özellikler bakımından uyanma tarihi, çiçeklenme tarihi, ben düşme tarihi ve hasat tarihi belirlenmiş; pomolojik özellikler bakımından ise, salkım uzunluğu, salkım eni, salkım sıklığı, 100 tane ağırlığı, suda çözünebilir kuru madde (SÇKM), % asitlik olgunluk indisi saptanmıştır. Diğer taraftan söz konusu yörelerde önemli üretim miktarına sahip üreticiler ile projenin üretici kapsamındaki tepkilerini ölçmek üzere bir anket çalışması yapılmıştır. Bunun yanında; yapılan anket çalışmasından elde edilen sonuçlara göre yöre üreticisi açısından en olumlu çeşitlerin Alphonse Lavallée ve Cardinal olduğu ve projenin yöre açısından gelecek vaat ettiği belirlenmiştir. Yörede eğitim çalışmalarının arttırılması projenin başarıyla tamamlanabilmesi açısından büyük avantaj sağlayacaktır. In this research, the adaptation of some table grape varieties including the variety change project that has been started in Çanakkale Bayramiç district was carried out. For this purpose, some pomological and phonological parameters of Alphonse Lavallée and Cardinal varieties that has been mostly used in Yassıbağ, Üzümlü and Serhat provinces were determined where project is most intensively enforced. In this context, phonological parameters such as bud break date, bloom date, veraison date, weight of 100 fruit, soluble solids content (SSC), % titratable acidity (TA) and maturity index were fixed. On the other hand, a survey research has been materialized with the wine growers that have big productions on the named districts. According to the results of survey research, Alphonse Lavallée and Cardinal were found the most positive and auspicious varieties for the region as the views of wine growers. The education studies in the region will benefit in terms of succeeding the project. 42

2010 yılında Mustafa Kemal Üniversitesi'ne ait Dörtyol Bahçe-70 Turunçgiller ve Subtropik Meyveler Araştırma İstasyonu'nda, Carrizo sitranjı (Citrus sinensis Osb.xPoncirus trifoliata Raf.), Smooth Flat Seville, Gou-Tou turuncu, Tuzcu 31-31, Brezilya turuncu (Citrus aurantium L.), Çin turuncu, Sunki mandarini (Citrus sunki) ve Volkameriana (Citrus volkameriana Pasq. ve Tan.) anaçları üzerine aşılanmış Ortanique tangor'un bazı biyolojik, morfolojik ve pomolojik özellikleri üzerine etkileri araştırılmıştır.Dörtyol koşullarında çiçek ve meyve dökümlerinin anaçlar tarafından etkilendiği ve derime ulaşan en yüksek meyve oranı %7,04 ile Brezilya turuncu anacında belirlenmiştir. Ortanique tangorda ağaç başına verim ve gövde birim kesit alanına düşen verim miktarının anaçlar tarafından etkilendiği saptanmıştır. En yüksek ağaç başına verim Gou-Tou turuncu (29,78 kg/ağaç), Çin turuncu (28,18 kg/ağaç) ve Smooth Flat Seville (27,62 kg/ağaç) anaçlarında, en düşük verim ise 11,26 kg/ağaç ile Tuzcu 31-31 anacından elde edilmiştir. GBKADV miktarı en fazla 1,75 kg/cm² ile Smooth seville anacında saptanmıştır. Taç izdüşüm alanına verim ve taç birim hacmine verim miktarlarında anaçların etkileri önemsiz bulunmuştur.Meyve ağırlığı, meyve eni ve boyu, kabuk kalınlığı, tohum sayısı, usare miktarı, Suda çözülebilinir toplam kuru madde oranı/Asit oranında anaçların etkileri önemsiz bulunmuştur. Ortanique tangor çeşidinde en iri ve en ağır meyveler Volkameriana (201,74 g) anacında belirlenmiştir. En kalın kabuklu meyveler Çin turuncu (4,17 mm) ve Tuzcu 31-31 (4,13 mm) anaçları üzerindeki meyvelerden elde edilmiştir. Elde edilen meyvelerde usare miktarları % 55,60-46,43 arasında değişmektedir. SÇKM miktarı anaçlara göre değişmekle birlikte en fazla SÇKM oranı %10,73 ile Tuzcu 31-31, en düşük SÇKM içeriği ise Smooth Flat Seville anaçlarından elde edilmiştir. Çalışmamızda Titreedilebilir asitlik içeriği %0,89-1,10 arasında değişmiştir. Araştırmada Ortanique tangorun meyvelerinin kabuk yapısı hafif pürüzlü, portakal renginde ve kabuk ete sıkı bağlı bulunmuştur. During the 2010, the effects of different rootstocks on some biological, morphological and pomological characteristics of Ortanique tangor which grafted on Carrizo citrange, Smooth Flat Seville, Gou-Tou sour orange, Tuzcu 31-31, Brasilia sour orange, Chinese sour orange, Sunki mandarin and Volkameriana rootstocks were investigated in Mustafa Kemal University Dörtyol Bahçe-70 Citrus and Subtropical Fruits Research Station.It was determined that flower and fruit drops were affected by rootstocks under Dörtyol conditions; the highest ratio reaching to harvest was on Brasilia sour orange with %7.04. It was revealed that yield per tree and yield to trunk cross-sectional unit area amount was affected by rootstocks. The highest yield per tree was on Gou-Tou sour orange (29.78 kg/tree), Chinese sour orange (28.18 kg/tree) and Smooth Flat Seville (27.62 kg/tree) rootstocks, while the lowest yield was on Tuzcu 31-31 with 11.26 kg/tree. Yield to trunk cross-sectional unit area amount was highest on Smooth Flat Seville with 1.75 kg/cm². The effects of rootstock on yield per canopy projectional unit area and yield per canopy volume were not significant.The effects of fruit weight, fruit width and length, rind thickness, seed number, juice content, soluble solid/acidity ratio were not significant. But the greatest and heaviest Ortanique tangor fruits were harvested from Volkameriana (201.74 g) rootstocks. The thickest rind were obtained from Chinese sour orange (4.17 mm) and Tuzcu 31-31 (4.13 mm) rootstocks. The juice content in the obtained fruits ranged between 46.43-55.60%. Soluble solid content differed based on the rootstocks, the highest soluble solid was obtained from Tuzcu 31-31 with 10.73% while the lowest soluble solid was obtained from Smooth Flat Seville. In the study, titretable acidity was ranged between 0.89-1.10%. In this research some fruit characteristics of Ortanique tangor were found; rind structure smooth rough, fruit color orange and ease of peeling tight. 130

Bu çalışma Şanlıurfa Osmanbey Kampüsü arazisindeki 50 dekarlık Harran Üniversitesi'ne ait zeytinlikte bulunan değişik zeytin tipleri üzerinde, 2009-2011 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada her ağaçtan örnekler alınmıştır. Bu ağaçlarda yaprak örnekleri 1-15 Ekim tarihleri arasında alınmıştır. Hasat döneminde ağaç başına verimler belirlenirken her ağaçtan pomolojik özellik belirleme, morfolojik ve fenolojik incelemeler yapmak için yeterli miktarda meyve, yaprak ve çiçek örnekleri alınmıştır. Alınan bu örneklerde yaprak, meyve, çiçek ve çekirdek ölçüm ve analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; genel olarak pomolojik bakımdan farklılıklar olduğu gibi gerek yapraklarda gerekse meyve ve çekirdeklerin morfolojik özellikleri bakımından tipler arasında farklılıklar olduğu belirlenmiştir. This study was carried out using different olive types being located in 50 da of olive grove at agricultural research area of Harran University, Osmanbey Campus, Şanlıurfa, between 2009 and 2011 years. Leaf samples were taken from each tree between 1st October and 15th October. As determining yields per a tree at harvest period, adequate amount of samples of fruit, leaf and flower was taken from each tree to investigate pomologic, morphologic and phenologic characteristics. Measuring and analysis of leaf, fruit, flower and seed were done at these taken samples. According to results, it was determined differences between olive types in point of pomologic characteristics as well morphologic characteristics of leaves, fruits and seeds. 95

Bu çalışma 2008-2009 yıllarında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri laboratuarında yapılmıştır. Çalışmanın ana materyali olan Elta-Ada Tarım İşletmesinden alınan Gökçeada zeytin çeşidi ile Edremit Zeytincilik Üretme İstasyonundan alınan bazı önemli (Ayvalık, Gemlik, Domat ve Memecik) zeytin çeşitleriyle pomolojik ve genetik özellikleri bakımından karşılaştırılmıştır.Çalışmada, meyvelerde meyve çapı, meyve boyu, meyve ağırlığı, meyve eti oranı yağ oranı analizleri gerçekleştirilmiştir. Meyve çekirdeğinde ise; çekirdek ağırlığı, çekirdek eni, çekirdek boyuna bakılmış, diğer zeytin çeşitleriyle karşılaştırılmıştır.Bu çalışma ile Çanakkale ilinde lokal olarak yetiştirilen ? Gökçeada? zeytin çeşidinin pomolojik ve genetik özelliklerinin belirlenmesi ile ülkemiz zeytinciliğine kazandırılması amaçlanmıştır. This study was carried out in the Horticulture Laboratory in Çanakkale Onsekiz Mart University Faculty of Agriculture in 2008-2009. The main material of this study is Gökçeada cultivar olive from Elta-Ada Agricultural establishment, which was compared with different olive cultivars (Ayvalık, Gemlik, Domat ve Memecik) by their pomology and genetic characteristics.In the study analysis for fruit width, fruit length, fruit weight and oil composition were conducted. Also seed weight, seed width and seed length was measured and compared with other olive cultivars.With this study, determination of pomology and genetic characteristics of Gökçeada olive cultivar and recognition of this olive cultivar for our country?s olive cultivation sector was aimed. 52

Bu çalışma, Rize ilinde yetiştirilen yerel elma çeşitlerinin bazı özelliklerini belirlemek amacıyla 2008-2010 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışma süresince belirlenen 17 adet yazlık ve 60 adet kışlık olmak üzere toplam 77 farklı çeşitte meyve ağırlığı, meyve boyu ve eni, çekirdek sayısı, meyve et sertliği, meyve et ve kabuk rengi, suda çözünebilir toplam kuru madde miktarı (SÇKM), titre edilebilir asitlik miktarı (TA) ve pH incelenmiştir. Ayrıca çeşitlerin çiçeklenme ve hasat tarihleri de tespit edilmiştir. Yazlık çeşitlerde meyve ağırlığı 11.67-252.01 g, meyve boyu 31.28-71.93 mm, meyve eni 26.42-87.94 mm, SÇKM % 9.0-16.1, TA % 0.1-1.5 ve pH 2.9-4.6, kışlık çeşitlerde meyve ağırlığı 38.23-265.18 g, meyve boyu 41.22-77.90 mm, meyve eni 43.29-86.60 mm, SÇKM % 7.8-14.8, TA % 0.1-1.5, pH 2.8-4.1 olarak belirlenmiştir. Çiçeklenme tarihleri yazlık çeşitlerde 30 Mart-18 Mayıs, kışlık çeşitlerde ise 14 Nisan-10 Haziran arasında dağılım göstermiştir. Hasat tarihleri yazlık çeşitlerde 5 Temmuz-25 Ağustos, kışlık çeşitlerde 27 Eylül-26 Ekim arasında olmuştur. Anahtar Sözcükler: Elma, Malus ssp, Rize, Pomoloji, Seleksiyon This research was carried out to determine certain attributes of local apple cultivars grown in Rize province during the years 2008-2010. Fruit weight, fruit length and width, kernel number, fruit firmness, fruit skin and flesh color, soluble solid content, tireable acidity and pH were studied in a total of 77 local apple varieties, consisting of 17 summer and 60 winter types. In addition, flowering and harvesting dates of the varieties were observed. In the summer varieties evaluated fruit weight, fruit length and fruit width were within the ranges of 11.67-252.01 g, 31.28-71.93 mm and 26.42-87.94 mm, respectively. Soluble solid content, titreable acidity and pH varied from 9.0 to 16.1%, from 0.1 to 1.5%, and from 2.9 to 4.6, respectively. In the winter varieties, the respective ranges for fruit weight, fruit length, fruit width, soluble solid content, titreable acidity and pH were as follows: 38.23-265.18 g, 41.22-77.90 mm, 43.29-86.60 mm, 7.8-14.8%, 0.1-1.5% and 2.8-4.1. Flowering dates ranged from 30 March to 18 May in the summer varieties and from 14 April to 10 Jun for the winter varieties. Harvesting dates for the summer and the winter varieties varied from 5 July to 25 August and from 27 September to 26 October, respectively.Key Words : Apple, Malus ssp., Rize, Pomology, Selection 148

Bu çalışma, M9 anacı üzerine aşılı bazı elma çeşitlerinin Çorum ekolojik şartlarında fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneme 2009-2010 yıllarında Çorum ili Laçin ilçesinde yürütülmüştür. Bu çalışmada Golden Delicious, Starking Delicious, Red Chief, Granny Smith ve Fuji elma çeşitlerinde tomurcuk kabarması, tomurcuk patlaması, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme, çiçeklenme sonu ve meyvelerin hasat olum tarihleri tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çeşitlerde tam çiçeklenme 2009 yılında 20-24 Nisan, 2010 yılında 12-16 Nisan tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Çeşitlerde hasat tarihleri 2009 yılında 15 Eylül-8 Ekim, 2010 yılında ise 5-26 Eylül tarihleri arasındadır. Çeşitlerin ortalama meyve ağırlıkları 2009 yılında 173.50 g (Golden Delicious) ile 205.51 g (Red Chief), 2010 yılında ise 145.29 g (Golden Delicious) ile 209.56 g (Granny Smith) olarak bulunmuştur. Suda çözünülebilir kuru madde miktarı en fazla olan çeşidin 2009 yılında Golden Delicious (% 14.03), 2010 yılında ise Red Chief (% 14.83) olduğu belirlenmiştir. İki yıllık değerlere göre kümülatif verimi en fazla olan çeşit Granny Smith olup (31.40 kg/ağaç), bunu Fuji (27.80 kg/ağaç) ve Starking Delicious çeşitleri (25.96 kg/ağaç) takip etmiştir. Sonuç olarak incelenen çeşitlerin fenolojik ve pomolojik özelliklerine göre Çorum şartlarında M9 anacı üzerinde Fuji ve Granny Smith çeşitlerinin yetiştiriciliği tavsiye edilebilir., The aim of the study was to define the phenological and pomological properties of some apple varietes grafted on M9 rootstock under the ecological conditions of Çorum. The experiment was conducted from Laçin/Çorum between 2009-2010. At this study bud swelling, bud breaking, the beginning of blooming, full blooming and the harvesting dates of the apple varietes of Golden Delicious, Starking Delicious, Red Chief, Granny Smith and Fuji apples were determined. As a result of the study, the full blooming was occured between 20-24 April 2009 and 12-16 April 2010. The harvesting dates of the varietes were occured between 15 September - 8 October 2009 and 5-26 September 2010. The average weights of the varietes were determined as 173.50g (Golden Delicious), and 205.51g (Red Delicious) in 2009, 145.29g (Golden Delicious) and 209.5g (Granny Smith) in 2010. The highest soluble solid content were determined from Golden Delicous as 14.03% in 2009 and as 14.83% from Red Chief in 2010. As the values of the two years, the determined highest cumulative efficiency of the varietes are sequently, Granny Smith (31.40 kg/tree), Fuji (27.80 kg/tree) and Starking Delicious (25.96 kg/tree). As a result, according to phenological and pomological properties of investigated varietes for the conditions of Çorum, the cultivation of Fuji and Granny Smith should recommend.

Bu çalışma 2008-2009 yıllarında Ordu Gülyalı ilçesinde Kara, Kuş, Palaz, Sivri ve Tombul çeşitleri ile yürütülmüştür. Çalışmada Fenolojik gözlemler, pomolojik özellikler ile verim özellikleri tespit edilmiş ve verim ile diğer özellikler arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiler araştırılmıştır.Yapılan varyans analizi sonucunda, toplam tomurcuk sayısı ve eksik içli meyve sayısı özellikleri dışında, diğer bütün özellikler arasındaki farklılıklar çeşitlere göre önemli bulunmuştur. İncelenen özelliklerden toplam döllenmiş karanfil sayısı (TDKS), toplam çotanak sayısı (TÇS), hasattaki toplam çotanak sayısı (HTÇS) ve toplam dal sayısı (TDS) ile ortalama verim arasında önemli düzeyde pozitif ilişkiler belirlenmiştir. Verim üzerine diğer özelliklerin etkisi önemsiz çıkmıştır. Fındıkta ortalama verim üzerine etki eden özelliklerin doğrudan ve dolaylı etkileri path katsayıları göz önüne alındığında ortalama verim üzerine TDKS, HTÇS ve TDS'nın TÇS üzerinden olan etkileri doğrudan olan etkilerinden ve TÇS'nın verim üzerine olan doğrudan etkisi de dolaylı etkisinden daha yüksek bulunmuştur. This study was carried out on hazelnut cultivars Kara, Kuş, Palaz, Sivri and Tombul are grown in Ordu-Gülyalı province in 2008-2009. In study, phenological observations, pomological characteristics and yield features were determined. In addition, coefficient of correlations between yield and yield traits, and direct and indirect effects of the other traits on yield were researched.There were significant differences among cultivars for all yield and other yield traits except of the total bud number and the poor filled nut number traits. As a result of the analysis, significant positive correlations were determined among the number of fertilized female flower (TFFFN), the husk number (THN), the total husk number in harvest period (THNH), and total stem number traits (TSN), and the other correlations were not significant. In result of the path coefficient analysis of direct and indirect affects of the important traits on yield, The indirects effects of TFFFN, THNH and TSN due to THN on yield were higher than their direct effects. And the direct effect of THN on yield was higher than their indirect effect. 68

Bu araştırma 2005-2006 yıllarında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Çınarlık deneme alanında yürütülmüştür. Çalışmada Karadeniz Bölgesi doğal florasından selekte edilen ve 1999 yılında deneme alanına dikilen 17 karayemiş (Prunus laurocerasus L.) tipinden üstün özelliklere sahip olanlar seçilmiştir. Tiplerin seçiminde tartılı derecelendirme metodu kullanılmıştır. Tartılı derecelendirmede gövde kesit alanına verim (g/cm2), ağaç başına verim (kg/ağaç), meyve ağırlığı, meyve eti/çekirdek oranı, tat, suda çözünebilir toplam kuru madde içeriği (SÇKM), burukluk, meyvenin görünüşü, meyvenin bir örnekliği, salkımdaki meyve sayısı ve erkencilik gibi kriterler kullanılmıştır.Yapılan değerlendirme sonucunda 61 K 04, 61 K 03, 28 K 02, 28 K 10 karayemiş tiplerinin diğerlerinden daha üstün olduğu belirlenmiştir.Çalışmada ümitvar olarak belirlenen 4 tipin, her iki deneme yılında (2005 ve 2006) elde edilen sonuçların ortalamalarına göre gövde kesit alanına verimleri 45-150 g/cm2; ağaç başına verimleri 4,20-15,20 kg; meyve ağırlıkları 3,48-4,81 g; meyve eti çekirdek oranları 5,23-7,78; suda çözünebilir toplam kuru madde içerikleri %14,00-16,95 arasında bulunmuştur.Denemede incelenen karayemiş tiplerinin fenolojik özellikleri ile ümitvar olarak belirlenen tiplerin diğer bazı özellikleri de belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkiye, meyve, tip, özellik, pomoloji, fenoloji This study was conducted in the Çınarlık experiment area at the Black-Sea Agricultural Research Instıtute in the years 2005 and 2006. The aim of this study was to select the distinguished cherry laurel types from 17 cherry laurel types (Prunus laurocerasus L.) selected from natural flora of the Black-Sea region and planted in the experiment area in the year 1999. Weighted Ranging Method was used to evaluate the types.Phenological observations and pomological analyses on the types were done in the first year (2005) and second year (2006) of the study.Obtained data combining the 2005 and 2006 year results was evaluated by Weighted Scaling Method. Weighted Ranging Method was done according to criteria regarding, yield per trunk diameter area (g/cm2), yield per tree (kg/tree), fruit weigh as well as fruit flesh/seed rate, fruit taste, total soluble solids, fruit size, acridity, outer appearance of the fruit, fruit uniformity, fruit number per cluster on the harvested fruit samples, early yielding.As a result of these evaluations, it was determined that 61 K 04, 61 K 03, 28 K 02, 28 K 10 types were distinguished than the others. Yields per trunk diameter area were 45-150 g/cm2, yield per tree was 4,20-15,20; fruit flesh/seed rates were 5,23-7,78 total soluble solids were 14,00-16,95 %, fruit weight was 3,48-4,81 g for the 4 selected types. In addition, phonological observations at the examined such types as flowering and harvest date and some fruit characteristics on the selected types were also determined.Key words: Turkey, fruit, type, characteristic, phenology, pomology 48

Bu çalışma, Giresun ili Bulancak ilçesinde yetiştirilen Tombul fındık çeşidininüstün özelliklere sahip klonlarının seçilmesi amacıyla 2005 ve 2006 yıllarındayürütülmüştür. Seleksiyon çalışmasında 2005 yılında 106 klon ve 2006 yılında buklonlardan seçilen 30 klon incelenmiştir.Araştırmada elde edilen bulgular ?Tartılı Derecelendirme Yöntemine? ne göredeğerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda 28B06, 28B08, 28B40, 28B46, 28B65,28B66, 28B99A ve 28B111 numaralı klonlar ümitvar olarak seçilmiştir.Seçilen klonlarda, iç oranı sırasıyla %54.50, 53.67, 51.99, 53.43, 55.45, 52.00,53,67 ve 53.94; meyve iriliği 17.20, 17.18, 17.74, 17.68, 16.76, 18.15, 17.43,17.67mm; iç iriliği 13.29, 13.27, 13.44, 13.46, 13.02, 13.80, 13.25 ve 13.51mm;meyve ağırlığı 1.97, 1.96, 2.11, 2.04, 1.80, 2.18, 2.04 ve 2.05g; iç ağırlığı 1.06, 1.07,1.11g, 1.10, 1.00, 1.13, 1.11 ve 0.97g; kabuk kalınlığı 0.96, 0.93, 0.92, 0.95, 0.88,0.91, 0.92 ve 0.90mm; kusurlu iç oranı %13.57, 8.25, 8.78, 7.00, 2.66, 15.33, 11.42ve 6.66; çotanaktaki meyve sayısı 4.55, 4.31, 3.51, 3.80, 3.93, 3.53, 3.75 ve 4.64adet; sağlam iç oranı %87.08, 86.26, 74.64, 90.00, 93.34, 83.67, 83.39 ve 91.34;beyazlama oranı %98.50, 92.29, 98.20, 96.35, 99.05, 96.79, 91.63 ve 93.44 olaraktespit edilmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Fındık, Tombul, seleksiyon, pomoloji, klon This research was carried out selecting the highest character clons of Tombulhazelnut cultivars grown in villages of Bulancak province of Giresun in 2005-2006years. Firstly, 106 type was selected in 2005 year and on 30 type which is selectedinside of 106 type was worked in the selection experiment in 2006 year. The findingobtained from experiemnt was evaluated by ?Weight Ranked Method?. End of thework were selected 28B06, 28B08, 28B40, 28B46, 28B65, 28B66, 28B99A and28B111 clon numbers as hopefully.End of the analyses, the clons, 28B06, 28B08, 28B40, 28B46, 28B65, 28B66,28B99A and 28B111 were selected and determined as kernel percentage %54.50,53.67, 51.99, 53.43, 55.45, 52.00, 53,67 and %53.94; nut size 17.20, 17.18, 17.74,17.68, 16.76, 18.15, 17.43 and 17.67mm; kernel size 13.29, 13.27, 13.44, 13.46,13.02, 13.80, 13.25 and 13.51mm; nut weight 1.97, 1.96, 2.11, 2.04, 1.80, 2.18, 2.04and 2.05g; kernel weight 1.06, 1.07, 1.11, 1.10, 1.00, 1.13, 1.11 and 0.97g; shellthickness 0.96, 0.93, 0.92, 0.95, 0.88, 0.91, 0.92 and 0.90mm; defect kernel %13.57,8.25, 8.78, 7.00, 2.66, 15.33, 11.42 and 6.66; nut number of cluster 4.55, 4.31, 3.51,3.80, 3.93, 3.53, 3.75 ve 4.64 number; good kernel %87.08, 86.26, 74.64, 90.00,93.34, 83.67, 83.39 and 91.34; pellicle removel %98.50, 92.29, 98.20, 96.35, 99.05,96.79, 91.63 and 93.44 respectivelyKEYWORDS: Hazelnut, Tombul, selection, pomology, clon 109

ÖZYÜKSEK LİSANS TEZİBAZI KAYISI GENOTİPLERİNİN ADANA EKOLOJİKKOŞULLARINDAKİ VERİM VE KALİTELERİMehmet Fatih BATMAZÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜBAHÇE BİTKİLERİ ANA BİLİM DALIDANIŞMAN: Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞYıl: 2005 Sayfa:91Jüri: Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞProf. Dr. Ahsen Işık ÖZGÜVENProf. Dr. Saadettin BALOĞLUBu çalışma Çukurova Üniversitesi uygulama alanına 1999 ve 2001 yıllarındadikilen 21 yabancı kayısı çeşidi ile 11 melez ve 4 seleksiyon tipi kayısı üzerindeyapılmıştır. Dikilen kayısı genotiplerinin adaptasyon yetenekleri incelenmiş veAdana koşullarına uyum sağlayan genotipler saptanmaya çalışılmıştır. Kurulandeneme parseli damla sulama sistemi ile sulanmaktadır. Kayısı genotiplerininfenolojik gözlemleri ve pomolojik analizleri yapılmıştır.2005 yılında çiçeklenme periyodu 24 Şubat (1x89 numaralı tip) ile 11 Mart(22x90 numaralı tip) arasında olmuştur. İlk çiçeklenme ile son çiçeklenme arasında18 gün gibi bir süre geçmiştir. Denemedeki kayısı genotiplerinin 2005 yılındaolgunlaşma tarihleri 18 Mayıs (Beliana) ile 8 Haziran (22x90 numaralı tip) arasındaolmuştur.Yapılan bu adaptasyon çalışmasında elde edilen verilere göre meyve ağırlığıbakımından Antonio Errani, Fracasso, Harcot, Palstein ile 1x89 ve 22x90 numaralıtipler olumlu bulunmuşlardır.Ağaç başına düşen ortalama verim 14.058 g ile en yüksek değer olarakAntonio Errani çeşidinden elde edilirken, en düşük değer ise 1.234 g ile Katyçeşidinden elde edilmiştir. Birim gövde kesit alanına düşen verimde en yüksek değer1.02 kg/cm2 ile Antonio Errani çeşidinde elde edilmiş, en düşük değerler ise 0.14kg/cm2 ile 22x90 numaralı tipten alınmıştır.Üzerinde çalışılan kayısı genotiplerinde Precoce de Tyrinthe baz alınarakyapılan gözlemlerde düşük ağaç kuvvetine sahip olan bitkiler görülmezken,genotiplerden 17 adedinin orta ve 19 adedinin ise kuvvetli geliştikleri saptanmıştır.Adana ekolojik koşullarına uygun çeşit veya tiplerin tam olarakönerilebilmesi için çalışmaların ileriki yıllarda da sürdürülmesi gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Kayısı, Adaptasyon, Fenoloji, PomolojiI ABSTRACTMSc THESISSTUDIES ON SOME APRICOT GENOTYPESUNDER ADANA ECOLOGICAL CONDITIONMehmet Fatih BATMAZUNIVERSITY OF ÇUKUROVAINSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCESDEPARTMENT OF HORTICULTURESUPERVISOR: Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞYear: 2005 Pages:91Jury: Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞProf. Dr. Ahsen Işık ÖZGÜVENProf. Dr. Saadettin BALOĞLUIn this investigation 15 selected types and 21 foreign apricot cvs which wereplanted at application area of University of Çukurova Faculty of Agriculture wereused as material. Adaptation capacites of these material to Adana climaticalcontidions and the best suited types and cvs were tried to be determined. All the treeswere drip irrigated. The phenological and fenological characteristics of the types orcvs measured.In 2005 the flowering period occured between 24 February (Type No.1x89)and 11 March (Type No.22x90). The number of days between the first flowering andend of flowering was changed between 18 days.Maturation times of the types andcvs in 2005 were 18 May (Beliana) and 8 June (Type No. 22x90).According to the results of this adaptation work, from the view point of fruitweight Antonio Errani, Fracasso, Harcot, Palstein, Type No. 1x89 and 22x90 havegiven positive results.The highest yield per tree was obtained from Antonio Errani (14.058 g), thelovest yield per tree obtained from the cultivar Katy (1.234 g). Antonio Errani gavesthe highest yield per sectional area (1.02 kg/cm2) while 22x90 type gaves the lovest(0.14 kg/cm2).Considering the observations of tree vigor of apricot types no dwarf plantswere determined while 17 of them have medium vigor and 19 of them were veryvigorous.In order to recommend most suitable apricot varieties or types to Çukurovaclimantical the invenstigations should be continued in the coming years.Key Words: Apricot, Adaptation, Phenology, Pomology.II 102

ÖZDOKTORA TEZİNARDA DERİM ÖNCESİ MEYVE ÇATLAMASININ ANATOMİSİ VEFİZYOLOJİSİCenap YILMAZÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜBAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALIDanışman: Prof. Dr. Ahsen Işık ÖZGÜVENYıl: 2005, Sayfa: 250Jüri: Prof. Dr. Ahsen Işık ÖZGÜVENProf. Dr. Sevgi PAYDAŞProf. Dr. Ayzin B. KÜDENProf. Dr. Uygun AKSOYYrd. Doç. Dr. Sema DÜZENLİÇalışmanın amacı narda (Punica granatum L.) derim öncesi meyveçatlamasının anatomisi ve fizyolojisinin incelenmesidir.Deneme, 2001, 2002 ve 2003 yıllarında, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Bahçe BitkileriBölümüne ait nar parselinde bulunan İzmir 10, İzmir 15, İzmir 16, İzmir 23, İzmir26, Silifke Aşısı ve Hicaz nar çeşitleri ile 4 yinelemeli olarak yürütülmüştür.Tüm çeşitlerin verimleri, çatlamış ve çatlamamış meyvelerin pomolojik, bazıkimyasal ve anatomik özellikleri belirlenmiştir. Aynı zamanda iklim verileri, topraknemi, ağaç başına meyve sayıları ve meyve gelişim eğrileri de belirlenmiştir.Sonuçta, denemenin ilk yılında, en fazla meyve çatlama oranı İzmir 10 veSilifke aşısı çeşitlerinde, en az ise İzmir 16 çeşidinde belirlenmiştir. Denemeninikinci yılında en fazla meyve çatlaması İzmir 15 ve İzmir 23 çeşitlerinde, en az İzmir16 çeşidinde, üçüncü yılında ise en fazla meyve çatlaması İzmir 23 çeşidinde ve enaz İzmir 16 ve Silifke aşısı çeşitlerinde belirlenmiştir.Çatlamış meyvelerin küçük, ince kabuklu, daha yüksek dane ve meyve suyurandımanına ve SÇKM'ye sahip olduğu, meyve kabuğunun ise daha az su, potasyum,IAA, K/Ca ve K/(Ca+Mg) oranına, daha yüksek azot, kalsiyum, ABA, suda eriyebilirpektin ve N/K oranlarına sahip olduğu belirlenmiştir.Denemedeki tüm çeşitlerin meyve kabuklarındaki hücrelerde bol miktardanişasta olduğu ve kabuğun taş hücreleri içerdiği belirlenmiştir.Ayrıca, çatlamış meyvelerin, sağlam meyvelere göre daha ince bir epidermisve kütikulaya sahip olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Nar, Meyve Çatlaması, Hücresel Yapı, Kimyasal Yapı,PomolojiI ABSTRACTphD THESISTHE ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF PREHARVEST FRUITCRACKING IN POMEGRANATECenap YILMAZDEPARTMENT OF HORTICULTUREINSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCESUNIVERSITY OF ÇUKUROVASupervisor: Prof. Dr. Ahsen Işık ÖZGÜVENYear: 2005, Pages: 250Jury: Prof. Dr. Ahsen Işık ÖZGÜVENProf. Dr. Sevgi PAYDAŞProf. Dr. Ayzin B. KÜDENProf. Dr. Uygun AKSOYAssoc. Prof. Dr. Sema DÜZENLİThe aim of this experiment was examination of the anatomy and physiologyof preharvest fruit cracking in pomegranate (Punica grantum L.).The experiment was carried out on İzmir 10, İzmir 15, İzmir 16, İzmir 23,İzmir 26, Silifke Aşısı and Hicaz cvs. as 4 replicates at the pomegranate orchard ofHorticultural Department of Çukurova University in 2001, 2002 ve 2003 years.The yields, pomological, some chemical and anatomical characters belongingto all cultivars have been examined. At the same time, the climatic data, moisture ofsoil, fruit numbers per plant and fruit development curves were determined in allcultivarsFinally, it has been determined that the highest fruit cracking ratio were inİzmir 10 and Silifke aşısı, the lowest was in İzmir 16 in 2001, while the highest wasin İzmir 15 and the lowest was in İzmir 16 in 2002 and in the third year, the highestcracking ratio was obtain at İzmir 23 and the lowest were İzmir 16 and Silifke aşısıcvs.It was found that the cracked fruits have lower weight, size, peel thicknessand higher TSS, aril and juice rates. It was determined that the cracked fruit peelcontained lower level of water, potassium, IAA, K/Ca, K/(Ca+Mg) and higher levelof nitrogen, calcium, ABA, water soluble pectin and N/K than that in uncrackedfruits. It was determined that the peel cell of all cultivars in the experiment werecontained plenty starch granules and the peels of cultivars contained stone cells. Inaddition, the cuticle and epidermis of cracked fruits peel were thinner than that ofuncracked fruits.Key Words: Pomegranate, Fruit Cracking, Cell Structure, ChemicalStructure, PomologyII 277

oz Yerli çeşitlerimizden. Hacıhaliloğlu. Sakıt 2 ve Tokaloğlu ile yabancı çeşitlerden Precoce de Colomer, Priana. Canino. Bulida. Beliana, Bebeco ve Precoce de Tyrinthe olmak üzere on kayısı çeşidinin Aydın ekolojisindeki gelişim performanslarının araştırıldığı bu adaptasyon çalışması, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde 2001-2002 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Denemeye alman çeşitlerden erkenci, yüksek meyve kalitesine sahip Bebeco çeşidi ile nisbeten erkenci olan Beliana ve Priana çeşitleri dikkat çekmiş, en fazla verim, meyvesi küçük olmasına karşın Precoce de Colomer çeşidinde elde edilirken, onu erkenci, iri meyveli, iyi sürgün gelişimine sahip çeşitlerden olan Precoce de Tyrinthe çeşidi izlemiştir. Yerli çeşitlerimizden olan Tokaloğlu iyi bir morfolojik gelişime sahip, iri meyveli, verim düzeyi orta iyi olan çeşitlerden biri olmuştur. Canino meyve kalitesinin yüksekliği, Sakıt 2 ise aromalı ve tatlı meyveleriyle dikkat çekmiştir. Denemede yer alan Hacıhaliloğlu ve Bulida çeşitlerinin verimi düşük olmuş, özellikle küçük ve yumuşak meyve yapısına sahip Hacıhaliloğlu çeşidinin Aydın ekolojik koşullarında denemeye alman diğer çeşitlere oranla oldukça düşük bir performans sergilediği saptanmıştır. ABSTRACT The Adaptation of Some Apricot Varieties in Aydin Ecologycal Conditions This adaptation study conducted with ten apricot cultivars including from our local cultivars, Hacihaliloglu, Sakit 2 and Tokaloğlu, and from foreign cultivars Precoce de Colomer, Priana, Canino, Bulida, Beliana, Bebeco, and Precece de Tyrinthe, for their precocity and development performances in Aydin ecology at oz Yerli çeşitlerimizden. Hacıhaliloğlu. Sakıt 2 ve Tokaloğlu ile yabancı çeşitlerden Precoce de Colomer, Priana. Canino. Bulida. Beliana, Bebeco ve Precoce de Tyrinthe olmak üzere on kayısı çeşidinin Aydın ekolojisindeki gelişim performanslarının araştırıldığı bu adaptasyon çalışması, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde 2001-2002 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Denemeye alman çeşitlerden erkenci, yüksek meyve kalitesine sahip Bebeco çeşidi ile nisbeten erkenci olan Beliana ve Priana çeşitleri dikkat çekmiş, en fazla verim, meyvesi küçük olmasına karşın Precoce de Colomer çeşidinde elde edilirken, onu erkenci, iri meyveli, iyi sürgün gelişimine sahip çeşitlerden olan Precoce de Tyrinthe çeşidi izlemiştir. Yerli çeşitlerimizden olan Tokaloğlu iyi bir morfolojik gelişime sahip, iri meyveli, verim düzeyi orta iyi olan çeşitlerden biri olmuştur. Canino meyve kalitesinin yüksekliği, Sakıt 2 ise aromalı ve tatlı meyveleriyle dikkat çekmiştir. Denemede yer alan Hacıhaliloğlu ve Bulida çeşitlerinin verimi düşük olmuş, özellikle küçük ve yumuşak meyve yapısına sahip Hacıhaliloğlu çeşidinin Aydın ekolojik koşullarında denemeye alman diğer çeşitlere oranla oldukça düşük bir performans sergilediği saptanmıştır. ABSTRACT The Adaptation of Some Apricot Varieties in Aydin Ecologycal Conditions This adaptation study conducted with ten apricot cultivars including from our local cultivars, Hacihaliloglu, Sakit 2 and Tokaloğlu, and from foreign cultivars Precoce de Colomer, Priana, Canino, Bulida, Beliana, Bebeco, and Precece de Tyrinthe, for their precocity and development performances in Aydin ecology atAdnan Menderes University. College of Agriculture, Department of Horticulture in 2001-2002 Bebeco which has precocious and high fruit quality and Beliana and Priana cultivars which have relatively precocious have considered. When the highest yield was obtained from Precoce de Colomer although its fruit were small, Precoce de Tyrinthe followed it with having relatively precocious, larger fruit, good shoot development. Tokaloglu, which is our local cultivar, had shown good morphological development, larger fruit, and moderate yield characteristics. Canino having high fruit quality and Sakit 2 fruit having high dry matter content, aromatic, and delicious have taken attention. The yield of Hacihaliloglu and Bulida were decreased in this experiment. It was found that Hacihaliloglu especially having small and soft fruit texture showed a considerably low performance comparing to the other cultivars tested in Aydin ecological conditions. Anahtar Kelimeler : Kayısı, Adaptasyon, Ekoloji, Fenoloji, Pomoloji. Key Words : Apricot, Adaptation, Ecology, Phenology, Pomology 100

ÖZET Kadir Uğurtan YILMAZ KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZET KAHRAMANMARAŞ'TA DIŞSATIMA YÖNELİK SOFRALIK KAYISI YETİŞTİRİCİLİĞİ ÜZERİNDE ARAŞTHÜVIALAR Kadir Uğurtan YILMAZ DANIŞMAN: Yrd. Doç. Dr. Mürüvvet ILGIN Yıl: 2002 Sayfa: 89 Jüri : Yrd. Doç. Dr. Mürüvvet ILGIN : Prof. Dr. Nurettin KAŞKA : Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞ Bu çalışmada Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sert Kabuklu Meyveler Araştırma ve Uygulama Merkezi' ne (SEKAMER) dikilen 5 yerli, 11 melez tip, 5 seleksiyon tipi ve 25 yabancı kayısı çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Dikilen kayısı tip ve çeşitlerinin adaptasyon yetenekleri incelenmiş ve Kahramanmaraş koşullarına uyum sağlayan tip ve çeşitler saptanmaya çalışılmıştır. Kurulan deneme parseli damla sulama sistemi ile sulanmaktadır. Kayısı tip ve çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesinin yanı sıra anaç çapı, aşı noktası çapı ve kalem çapı, çiçek ve meyve yoğunlukları, ağaç şekli ve çeşit ve tiplerin Çil (Coryneum beyerinckii Oudem.) ve Monilya (Sclerotinia laxa Aderh. et. Ruhi) hastalıklarına dayanımları saptanmaya çalışılmıştır. 2001 yılında çiçeklenme periyodu 7 Şubat (1-89 No'Iu tip ve Fracasso) ile 22 Mart (331, 334 ve 352 No'Iu tipler) arasında olurken, ilk çiçeklenme ile son çiçeklenme arasında geçen gün sayısı 7 (Priana ve 333 No'Iu tip) ile 12 (Palstein ve 1- 89 No'Iu tip) arasında olup genel olarak 10-11 gün dolayında olmuştur. 2002 yılında çiçeklenme periyodu 12 Şubat (Goldrich ve Katy çeşitleriyle, 1-89 ve 355 No'Iu tipler) ile 19 Mart (NPEU) arasında olurken, ilk çiçeklenme ile son çiçeklenme arasındaki gün sayısı 2002 yılında 4 gün (CNEF) ile 13 gün (Orange Red) arasında değişmiştir. IIIÖZET Kadir Uğurtan YILMAZ Kayısı tip ve çeşitlerinin olgunlaşma tarihleri 2001 yılında 31 Mayıs (Ninfa) ve 27 Haziran (352 No'lu tip) tarihleri arasında olmuştur. 2002 yılında ise olgunlaşma tarihleri 4 Haziran (Ninfa) ile 5 Temmuz (Soğancı) tarihleri arasında olmuştur. Yapılan bu adaptasyon çalışmasında şimdiye kadar elde edilen verilere göre, özellikle meyve ağırlığı bakımından Fracasso, P. de Tyrinthe, Antonio Errani, 22-90 ve 355 No'lu tipler oldukça olumlu görülürken, Canino, Feriana, Priana, CNEF-C çeşitleri ile 1-89, 5-89, 7-89, 30-89 ve 33-89 No'lu tipler de umutlu çeşit ve tipler olarak görülmüştür. 1-89 No'lu tip en erken çiçeklenen tip olması nedeniyle ilkbahar geç donlarından zarar görebilir. Kahramanmaraş ekolojisine uygun çeşitlerin tam olarak önerilebilmesi için çalışmaların ileriki yıllarda da sürdürülmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Kayısı, Adaptasyon, Fenoloji, Pomoloji, Hastalıklara Dayanım IV ABSTRACT Kadir Ugurtan YILMAZ UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SUTCU IMAM INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF HORTICULTURE MSc THESIS ABSTRACT STUDIES ON TABLE APRICOT GROWING FOR EXPORT IN KAHRAMANMARAŞ Kadir Uğurtan YILMAZ SUPERVISOR: Assist. Prof. Dr. Mürüvvet ILGIN Year: 2002 Pages: 89 Jury : Assist. Prof. Dr. Mürüvvet ELGIN : Prof. Dr. Nurettin KAŞKA : Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞ In this investigation 5 local, 11 hybrids, 5 selected types and 25 foreign apricot cvs which were planted at SEKAMER (Nut Research and Application Center) of University of Sutcu Imam Faculty of Agriculture were used as material. Adaptation capacities of these material to K. Maras climatical conditions and the best suited types and cvs were tried to be determined. AH the trees were drip irrigated. Beside the phenological and pomological characteristics of the types or cvs their diameters below and above the budding region and at the budding point were measured at the planting time and each year after the leaf fall. On the other hand flower and fruit densities, shape of the young plants were estimated. The resistance of the experimental material to Monilia (Sclerotinia laxa Aderh. et. Ruhl) and Cotyneum beyerinckii Oudem. were also checked. In 2001 the flowering period occured between 7 February (Type No. 1-89 and Fracasso) and 22 March (Type No. 331, 334 and 352). The number of days between the first flowering and end of flowering was changed between 7 days (Priana and Type No. 333) and 12 days (Palstein and Type No. 1-89). In 2002 the flowering period occured between 12 February (Goldrich and Katy cvs and Type No. 1-89 and 355) and 19 March (NPEU). The number of days between the first flowering and end of flowering was changed between 4 days (CNEF-C) and 13 days (Orange Red). VABSTRACT Kadir Uğurtan YILMAZ Maturation times of the types and cvs in 2001 were 31 May (Ninfa) and 27 June (Type No. 352). In 2002 these days were 4 June (Ninfa) and 5 July (Soğancı). According to the results of this adaptation work, from the view point of fruit weight Fracasso, P. de Tyrinthe, Antonio Errani, Type No. 22-90 and 355 have given positive results while the cvs of Canino, Feriana, Priana, CNEF-C, Types No. 1-89, 5- 89, 7-89, 30-89 and 33-89 were found promising. Type No. 1-89 may be subjected to spring frosts because of thier early flowering. In order to recommend most suitable apricot varieties or types to K. Maras climatical the investigations should be continued in the coming years. Key Words: Apricot, Adaptation, Phenology, Pomology, Diseases Resistance VI 103

IV YAZ DİKİM YÖNTEMİYLE YETİŞTİRİLEN BAZI ÇİLEK ÇEŞİTLERİNİN SAMSUN'UN AYVACIK İLÇESİ EKOLOJİK KOŞULLARINA ADAPTASYONLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA ÖZET Bu araştırma 1996-1997 yıllan arasında Ayvacık İlçesi ekolojik koşullarında yaz dikim sistemine göre en uygun çeşitleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Kısa-gün çeşitter olarak Camarosa, Chandler, Kabarla, Redlands Hope, Oso Grande, Sweet Charlie, nötr-gün çeşitler olarak Seascape, Irvine, Selva ve Fem çilek çeşitleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre en erken çiçeklenme Selva çeşidinde (02 Mart), en geç çiçeklenme Chandler çeşidinde (29 Nisan) gerçekleşmiştir. İlk olgunlaşma Seascape çeşidinde (30 Nisan), en geç olgunlaşma Chandler çeşidinde olmuştur. İlk hasat en erken Seascape ve Camarosa çeşitlerinde (12 Mayıs), en geç Chandler çeşidinde (23 Mayıs) yapılmıştır. En yüksek verim kısa-gün çeşitlerden ChandleKde (510,50 g/bitki), nötr- gün çeşitlerden Seascape'den (418,25 g/bitki) alınmıştır. Ortalama meyve ağırlığı en fazla olan çeşitler Oso Grande (12,54 g) Irvine (12,24 g) olurken en az olanlar Fern (9,15 g) ve Sweet Charlie (10,06 g) olmuştur. Suda Çözünebilir Kuru Madde Miktan (SÇKM) içeriği fazla olan çeşitler Kabarla (% 8,5) ve Chandler (% 8,2) olurken en az SÇKM Redlands Hope (% 6,4) ve Irvine (% 6,6)'de tespit edilmiştir. Bölgemiz için kısa-gün çeşitlerden Chandler, nötr-gün çeşitlerden Seascape, Selva ve Fern önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Çilek, pomoloji. A RESEARCH ON ADAPTATION OF SOME STRAWBERRY CULTIVARS GROWN BY SUMMER METHOD IN SAMSUN-AYVACIK ECOLOGICAL CONDITIONS. ABSTRACT This research was carried out to determine the best suitable strawberry cultivars to the summer planting in Ayvacık in 1996 and 1997. As short-day cultivars, Camorosa, Chandler, Kabarla, Redlands Hope, Oso Grande and Sweet Charlie and as day-neutral cultivars Seascape, Irvine, Selva and Fern were used in the study. The earliest flowering was determined in Selva cv. (02 March), the late of flowering was determined in Chandler cv. (29 April). The earliest maturing was occured in Seascape cv. (30 April), the latest maturing was occured in Chandler cv. (19 May). The first harvesting was done in Seascape and Camarosa cvs in 12 May; the latest harvesting was done in Chandler in 23 May. The highest yield was obtained from Chandler (510,50 g/plant) and Seascape (418,25 g/plant). The highest fruit weight was determined in Oso Grande (12,50 g), Irvine (12,24 g) and the lowest fruit weight was determined in Fern (9,15 g) and Sweet Charlie (10,06 g). The highest total souble solids as found in Kabarla (8,5 %) and Chandler (8,2 %); the lowest total souble solids was found in Redlands Hope (6,4 %) and Irwine (6,6 %). Accarding to the results obtained from the present study, Chandler which is a short-day cultivar, Seascape, Selva and Fern which are day-neutral cultivar, Seascape, Selva and Fern which are day-neutral cvs. could be suggested for the Black Sea Region. Key Words: Strawberry, pomology. 55

IV ÖZET Bu araştırma, 1995-1997 yıllarında Uluborlu ilçesinde yürütülmüştür. İlçede yaygın olarak yetiştirilen 0900 Ziraat kiraz (Prunus avium L.) çeşidi dışında, bu ekolojide verim ve kalite bakımından üstün çeşitlerin fenolojik ve pomolojik özellikleri belirlenmiştir. 0900 Ziraat kiraz çeşidinden daha erken ve daha geç olgunlaşan kiraz çeşitlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlçede; Uluborlu İlçe Özel İdare Müdürlüğünün kiraz bahçesinde bulunan 14 çeşit kiraz araştırmaya alınmıştır. Ele alınan kiraz çeşitleri erkenci, orta ve geç olgunlaşmalarına göre graplandınlmışür. Bu çeşitler; ağaç verimleri, meyve iriliği (eni), meyve uzunluğu (mm), çiçeklenme zamanı, hasat zamanı, meyve sapı ağırlığı, meyve çekirdeği ağırlığı, meyve çekirdek eni, meyve çekirdek boyu, meyve eti ağırlığı, suda çözünür kurumadde miktarı ve titre edilebilir asitlik özellikleri yönünden 3 yıl boyunca araştırılmıştır. Çiçeklenme zamanı, hasat zamam, ağaç basma verim, meyve ağırhğı, meyve eni, suda çözünür kurumadde miktarı ve meyve asitlîği sırası ile 13 Nisan- 30 Nisan, 7 Haziran- 30 Haziran, 34-81,67 kg/ağaç, 5,14 g-8,73 g, 21,28 mm-26,19 mm, % 13,6- % 17,4 ve % 0,59- % 0,83 olarak belirlenmiştir. Bu değerlendirmeye göre Ulubolu için önerilen kiraz çeşitleri şunlardır. Early Burlat, Vista (erkenci), Van, Bing, Stella, Merton Bigarreau (orta mevsim çeşitleri) ve Karagevrek, Lambert ve 0900 Ziraat (geç olgunlaşan çeşitler)' dir. Anahtar Kelimeler : Kiraz, Pomoloji, Fenoloji. ABSTRACT This study was condukted in Uluborlu town during the 1995-1997. Except the 0900 Ziraat sweet cherry (Prunus avium L.) cultivar which commonly grown in Uluborlu town, the important sweet cherry varieties from the point of view of yield and quality in this ecology were determined by pomology and phenology analysis. The earlier and later ripenin date and extension of harvest time of sweet cherry varieties were aimed. 14 sweet cherry cultivars were investigate at the Uluborlu town Özel İdare Müdürlüğü in cherry orchards. Sweet cherry varieties were seperated into a group according to early, mid and late ripening date. The tree yield, fruit weight, fruit width, fruit length, flowering date, harvest date, fruit stalk weight, fruit stone weight, fruit stone widht, fruit stone length, fruit flesh weight, soluble soild content and titratable acidity for all varieties studied were determined over 3 years. The flowering period, harvest time, tree yield, fruit weight, fruit width, soluble solid content and titratable acidity ranged from 13 April to 30 April, 7 June to 30 June, 34 kg/tree to 81,67 kg/tree, 5,14 g to 8,73 g, 21,28 mm to 26,19 mm, % 13,6 to % 17,4 and % 0,59 to 0,83 respectively. According to this evaluation, the following were recommended in Uluborlu town. Such as Early Burlat, Vista (early), Van, Bing, Stella, Merton Bigarreau (mid season varieties) and Karagevrek, Lambert and 0900 Ziraat (late season varieties). Key Word: Sweet Cherry, Pomology, Phenology. 83

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ DEĞİŞİK KÖKENLİ BADEM ÇEŞİTLERİNİN KAHRAMANMARAŞ EKOLOJİK KOŞULLARINDA BÜYÜME, GELİŞME ve MEYVE VERME DURUMLARININ SAPTANMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA BEKİ R YEŞILKAYNAK KSÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Danışman: Prof.Dr. Nurettin KAŞKA Yıl: 2001, Sayfa:79 Jüri : Prof.Dr. Nurettin KAŞKA : Prof.Dr. Ayzin KÜDEN : Yard.Doç.Dr. Yusuf NİKPEYMA Bu çalışmada SEKAMER'e (Kahramanmaraş) 19.02.1997 tarihinde dikilen 9 yabancı kökenli badem çeşidiyle 15.01.1999 tarihinde dikilen 27 yerli ve yabancı kökenli badem tip ve çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Deneme bademlerinin adaptasyon yetenekleri incelenmiş ve Kahramanmaraş koşullarına iyi uyum gösteren ve umutlu görülen tip ve çeşitlerin saptanmasına çalışılmıştır. Taş malçı uygulanan koşullarda damla sulama ile yetiştirilen badem tip ve çeşitlerinin çiçeklenme dönemleri, vejetasyon süresi, çiçek tomurcuğu ve küçük meyve oluşumu, sürgün uzunluğu, anaç çapı, aşı çapı, gövde çapı, derim zamanı, yapraklanma ve döküm tarihleri, kabuklu meyve ağırlığı, iç badem ağırlığı, iç randımanı, çift içlilik, sağlam iç oranı, meyve eni, meyve boyu, meyve genişliği, meyve iriliği ile meyvenin kimi pomolojik özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonunda bu tip ve çeşitlere ait veriler, meyve ve bitki özellikleri birlikte değerlendirilip puanlama yapılmış ve çeşitler az puan alandan çok puan alana göre sıralanmıştır. Değerlendirmeler sonucunda denemedeki tip ve çeşitlerin büyük çoğunluğunun adaptasyon yetenekleri olumlu bulunmuştur. 1999 yılında dikilen tip ve çeşitlerden 2000 yılında az da olsa meyve alınmıştır. 1997 Yılında dikilen çeşitlerden oldukça iyi ürün alınmıştır. Çiçek tomurcukları yoğunluğu üzerinde yapılan 1-5 değerlendirmesine göre, 1997 yılında dikilen çeşitlerden Garrigues, Pikantili, Ferragnes ve Tuono; 1999'da dikilen çeşitlerden Padre, Butte, 48-1, Ferraduel, 300-1, Ferragnes ve Pikantili çeşitleri olumlu sonuçlar vermiş gözükmektedir. Çiçeklenme tarihleri 48-5(Hacı Alibey), 48-2(Akbadem) ve 48-1 tipleri dışında kalan tip ve çeşitler de oldukça geçtir. Çiçeklenmelerin 12 Mart - 17 Nisan arasında geçen dönemde olduğu görülmüştür. 48-5(Hacı Alibey), 48-2(Akbadem) ve 48-3 dışında kalan tip veya çeşitlerin çiçeklenme periyotları oldukça geç bulunmuştur.En geç çiçek açanlar da Pikantili, 101-13, 101-23(Gülcan 1) ve 300-1 çeşit ve tipleridir. Geç veya çok geç çiçeklenen tip ve çeşitlerde çiçeklenme tarihleri genellikle Mart sonlanyla Nisan ortaları arasında olup bunlar 2000 yılında ilkbahar geç donlarından kurtulmuşlardır. Deneme bademlerinden 1999 yılında dikilenler arasında en fazla büyüme gövde çapında Fritz, anaç çapında 17-4 ve sürgünlerde Fritz ve Garrigues'te gözlenmiştir. Kahramanmaraş ekolojisinde güvenilir sonuçların alınması ve buraya uygun çeşitlerin önerilebilmesi için çalışmaların 2-3 yıl daha devam etmesinde yarar vardır. Anahtar Kelimeler : Badem, Adaptasyon, Fenoloji, Pomoloji, Büyüme, Gelişme, Bitki özellikleri. n ABSTRACT MSc THESIS GROWTH, DEVELOPMENT AND FRUIT SETTING OF SOME LOCAL AND FOREIGN ALMOND TYPES AND CUL1TVARS IN KAHRAMANMARAŞ ECOLOGICAL CONDITIONS BEKİR YEŞILKAYNAK DEPARTMENT OF HORTICULTURE INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCD2NCES UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SUTCU IMAM Supervision Prof.Dr. Nurettin KAŞKA Year: 2001, Pages: 79 Jury: Prof.Dr. Nurettin KAŞKA : Prof.Dr. Ayzm KÜDEN : AssistProf. Dr. Yusuf NİKPEYMA In this thesis, 9 cvs (planted in 19.02.1997) and 27 types and cvs(planted in 15.01.1999) of local and foreign almonds were studied. In the experiment, the adaptation capability of these almond cvs to Kahramanmaraş ecological contiditions were investigated. The trees were stone mulched and drip irrigated. In these trees flowering and vegetation periods, density of flower buds, fruit setting, lengths of yearly shoot growth, diameter growth of rootstocks and scions and budding points, leafing and leaf fall dates, shelled and in-sheel nut weights, shelling and double nut percentages, nut sizes etc were checked or measured. The experiments lasted 2 years (1999 and 2000). At the end of 2 years of investigations, the experimental data were evaluated with the nut and plant characteristics and the cvs were ranked. The results have shown that a great deal of the types and cvs seemed to be adapted to Kahramanmaraş ecological conditions. In the 2000 growing season some almonds were harvested from the trees planted in 1999. The trees planted in 1997 have given satisfactory nuts from the stand point of fruit bud density (tested with 1-5 scores). From the 1997 planted trees Garrigues, Picantili, Ferragnes and Tuono, from the 1999 planted trees, Padre, Butte, 48-1, Ferraduel, 300-1, Ferragnes and Picantili cvs have given rather satisfactory results. The flowering periods of the types or cvs except 48-5(Haci Alibey), 48- 2(Akbadem) and 48-3, were found rather late. The latest flowering cvs were Picantili, 101-13, 101-23(Gulcan 1) and 300-1. In the late and very late flowering types and cvs, full blooms stages occurred generally at the and of March and the first week of April. Therefore they were not frost damaged in both 1999 and 2000 spring. mAmong the 1999 planted cvs, the fastest rootstock growth was obtained in 17-4 while scion diameter growth was found in Fritz. The longest 1 year old shoots were obtained from Fritz and Garrigues. These were the preliminary results. In order to obtain reliable results and to recommend some cvs for Kahramanmaraş ecology, 2-3 years of works are reguired. Key Words: Almonds, Adaptation, Fenology, Phenology, Growth, Characteristics of cvs. IV 79

ÖZ ÇUKUROVA BÖLGESİNDE YAYGIN BAZI SOFRALIK VE YAĞLIK ZEYTİN ÇEŞİTLERİNİN MORFOLOJİK, FENOLOJİK VE POMOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ. MEHMET ULAŞ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Danışman: Prof.Dr. Ömer GEZEREL Yıl: 2001, Sayfa 94 Jüri : Prof.Dr. Ömer GEZEREL : Prof. Dr. Ali KÜDEN :Yard. Doç. Dr. Celil TOPLU Zeytin yetiştiriciliği için oldukça yüksek bir potansiyele sahip olan Çukurova bölgesinde yetiştirilen çeşitlerin büyük bir kısmını lokal çeşitler oluşturmaktadır. Çukurova bölgesi Türkiye zeytin yetiştiriciliği için çok önemli yere sahiptir. Çukurova bölgesinde yetiştiriciliği yapılan lokal ve bazı standart çeşitlerin ağaç, meyve, çiçeklenme, yaprak ve çekirdek özellilerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilip çizelgelerle sunulmuştur. Çalışmada, Çukurova bölgesi içerisinde, aynı ismi taşıyan farklı çeşitlerin veya aynı çeşidin farklı yörelerde farklı isimlerle çağırılan çeşitler olduğu belirlenmiştir. Örneğin: Küncülü (Kilis Yağlık), Yerli (Erkence) çeşitlerinin faildi çeşitler olmadığı saptanmıştır. Adana Topağı, San Ulak, Edremit Yağlık ve Gemlik çeşitleri Çukurova ekolojik koşullarında diğer çeşitlere göre daha üstün performans göstermişlerdir. Anahtar Kelimeler : Zeytin, Çeşit, Tanımlama, Pomoloji, Çukurova ABSTRACT MSc THESIS STUDIES ON THE MORPHOLOGICAL,FENOLOGICAL AND POMOLOGICAL CHARACTERISTICS OF SOME TABLE OLIVE AND OLIVE OIL CULTİVARS IN ÇUKUROVA REGION MEHMET ULAŞ DEPARTMENT OF HORTICULTURE INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof.Dr. Ömer GEZEREL Year: 2001, Pages : 94 Jury : Prof. Dr. Ömer GEZEREL : Prof. Dr. Ali KÜDEN : Yard. Doç. Dr. Celil TOPLU Most of the varieties grown in Çukurova region with a great deal of potential for olive growth are local varieties. Çukurova region has a big importance for the Turkish olive growing. Numerous local and some standart olive varieties growing in Çukurova region were studied for tree, fruit, inflorescence and stone characteristics. The data are tabulated and graphically presented. In the present work synonyms are listed and refer to simillar varieties classed under different names according to the region or, even more confusingly, given identical names to dissimilar fruit. For example; Küncülü (Kilis Yağlık), Yerli (Erkence) are not different varieties. Adana Topağı, San Ulak, Edremit Yağlık, Gemlik varieties showed clear superiority to the others cultivars in Çukurova ecological conditions. Key Words : Olive, Varieties, identification, Pomology, Çukurova 106

Bu araştırma 1 999 yılı Mart - Kasım aylarında Tokat'ta yürütülmüştür. Çalışmanın amacı Tokat'ta Yetiştirilen Bazı Yerli Armut Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik özelliklerini belirlemektir. Böylece bu çeşitlerin genetik kaynak olarak korunması amaçlanmıştır. Denemede 11 yerli armut çeşidi: I.alei, Tu/su/, Balbardağı, Rıldırcınbudu, Boynueğri, İmamarmudu, Güzbeyi, Gürgürep, Limon, Göksulu ve Malatya ele alınmıştır. Bu çeşitlerin fenolojik ve pomolojik özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; bütün çeşitlerde tam çiçeklenme 05.04.1999 - 13.04.1999 ve meyve hasadı 25.07.1999 -15.09.1999 tarihleri arasında yapılmıştır. Ortalama meyve ağırlıkları; Lalei çeşidinde 104.64 g, tuzsuz çeşidinde 64.78 g, Balbardağı çeşidinde 115.51 g, Bıldırcınbudu çeşidinde 63.00 g, Boynueğri çeşidinde 114.67 g, îmamarmudu çeşidinde 139.22 g, Güzbeyi çeşidinde 1 17.48 g, Gürgürep çeşidinde 101.01 g, limon armudu çeşidinde 128.80 g, Göksulu çeşidinde 155.90 g ve Malatya çeşidinde 161.49g olarak tesbit edilmiştir. Meyvelerde SÇKM içeriği bakımından Gürgürep çeşidinin (% 15.77), titre edilebilir asit içeriği bakımından Göksulu çeşidinin (% 6.10), pH içeriği açısından ise Malatya çeşidinin (5.02) en yüksek değere sahip olduğu tesbit edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Tokat ili, pomoloji, l'enoloji. This study was carried out during the months of March through November in Tokat / TURKEY in 1999. The aim of this study is to determine the phenological and pomological characteristics of some local pear varieties grown in Tokat. Thus, it is aimed to protect the varieties as a part of the genetical source. In this study, 11 local pear varieties: Lalei, Tuzsuz, Balbardağı, Bıldıreınbudu, Boynueğri, İmamarmudu, Güzbeyi, Gürgürep, Llimon armudu, Göksulu and Malatya were explored. Phenological and pomological characteristics of this varieties were determined. According to the results of this study, in all varieties the full blooming was observed between April 5` and April 13`. In all varieties, fruits were harvested between July 25th and September 15th. Fruit weights of different varieties are as follows: 104.64 g (Lalei); 64.78 g (Tuzsuz); 115.51 g (Balbardağı); 63.00 g (Bıldıreınbudu); 114.67 g (Boynueğri); 139.22 g (imamarmudu); 1 17.48 g (Güzbeyi); 101.019 (Gürgürep); 128.80 g (Limon armudu); 155.90 g (Göksulu); 161.49 g (Malatya). The highest total solible solids was observed in Gürgürep with 15.77 % while the highest amount of titreable acid was observed in the variety of Göksulu with 6.10 %. Malatya variety was the one with the highest furit juice pll with 5.02. Key Words : Tokat province, phenology, pomology. 56

oz Yüksek Lisans Tezi Ceyianpınar Tarım İşletmesi Koşullarında Yetiştirilen Bazı Badem Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma Hamza KUZDERE Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı 1999, Sayfa: 51 Bu çalışma, Ceylanpmar Tarım İşletmesi Müdürlüğü'ne bağlı Beyazkule işletmesinde 1997-1998 yılları arasında yürütülmüştür. Beyazkule işletmesi arazisi içinde bulunan CEYTAM Araştırma İstasyonunda 1993 yılında tesis edilen 21 badem çeşidinin (17-4, 48-1, 48-2, 48-5, 101-9, 101-13, 101-23, 300-1, Crıstomorto, D. Larguetta, Drake, Ferraduel, Garrigues, Nonpareil, Primorski, Picantili, Teksas, Tuono, Yaltinskı, Nikitski, Ferragnes) 1997-1998 yıllarındaki fenolojik ve pomolojik özellikleri saptanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, genel olarak badem çeşitlerinde meyvelerin küçük kaldığı, bazı çeşitlerden yeterli meyve elde edilirken diğer bazı çeşitlerden meyve elde edilemediği saptanmıştır. Elde edilen bu sonuçlara göre bazı badem çeşitleri (Garrigues, Cristomorto, Ferraduel vb.) Ceyianpınar Tarım işletmesi koşullarında uygun olduğu belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Prunus dulcis, Badem, Fenoloji, Pomoîoji IV ABSTRACT Master Thesis An Investigation On Phenological and Pomological Traits of Some Almond Cultivars Grown at Ceyianpmar State Farm Hamza KUZDERE Harran University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Horticulture 1999, Page: 51 This experiment was carried out at Beyazkule in Ceyianpmar State Farm during 1997-1998. The phenological and pomological characters of 21 almond (17-4, 48-1, 48- 2, 48-5, 101-9, 101-13, 101-23, 300-1, Cnstomorto, D. Larguetta, Drake, Ferraduel, Garrigues, Nonpareil, Primorski, Picantili, Teksas, Tuono, Yaltinski, Nikitski, Ferragnes) cultivars planted in CE YTAM in 1 993 were determined. According to obtained data, the fruits size were small in almond varieties. Obtained yields were satisfactory at some varieties while unsatisfactory at the others. According to these results, some almond varieties (Garrigues, Cristomorto, Ferraduel etc.) have been determined suitable for both Ceyianpmar State Farm conditions. KEYWORDS: Prunus dalcis, Almond, Phenology, Pomology. 51

Bu çalışma, 1996 ve 1997 yetiştirme dönemlerinde Ç.Ü. Ziraat Fakültesi GAP Tarımsal Araştırma ve Geliştirme İstasyonu'nda Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yetiştiriciliği yapılan, populasyon niteliğinde olan bazı tüylü acur tiplerinin pomolojik, morfolojik ve biyolojik özelliklerini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Deneme süresince bitki boyu, yan kol ve boğum sayısı, boğum arası uzunluğu, yaprak sapı uzunluğu, alam ve rengi, erkek ve dişi çiçek sapı uzunluğu, taç yaprak, çanak yaprak uzunluğu ile yumurtalık ve anter uzunluğu, bitki başına meyve sayısı ve verimi, meyve ağırlığı gibi bitkisel özellikler ile yeme olumundaki meyve boyu, çapı ve rengi gibi meyve özellikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda 10 ayn tüylü acur tipi saptanmıştır. Bunlar içinde silindirik, ortalama 91.48 mm boyunda ve 35.93 mm çapında olan 2 tüylü acur tipinin istenilen özelliklerde olduğu saptanmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Tüylü acur, pomolojik, morfolojik, biyolojik özellikler This study carried out at the GAP Agricultural Research and Development Centre of Agricultural Faculty of Çukurova University during the period of 1996 and 1997 with the aim of determination of the pomological,morphological and biological characteristics of some types of hairy cucumber, as a specified qualities which are grown in the Southeast Anatolia. During the study, plant length, lateral brabces and the number of the nodes, internodes length, petial length leaf area and leaf colour, the length of male and female flower pedicel, the length of petal and sepal, ovary and anter length number of fruit per plant and yield, fruit weight, length and diameter and colour of the fruit were determined as fruit characteristic. At the end of this study, 10 types of hairy cucumber are determined. Among those, the cylindric two types having 91.48 mm height and 35.93 mm diameter were found to have desired propenties.KEY WORDS: Hairy cucumber, pomologicaL, morphological, biological characteristic. 54

öz DOKTORA TEZİ MUT YÖRESİNDE YETİŞTİRİLEN BAZI KAYISI ÇEŞİTLERİNDE YAZ, KIŞ, YAZ+KIŞ BUDAMA UYGULAMALARININ VERİM, KALİTE, KARBONHİDRAT VE AZOT BİRİKİMİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR LEVENT SON ÇUKUROVA ÜNİ VERSÎTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHÇE BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Danışman: Doç. Dr. Ali KÜDEN Yıl: 1998, Sayfa: 168 Jöri : Doç. Dr. Ali KÜDEN : Prof. Dr. llhami KOKSAL : Prof. Dr. Semih TANGOLAR Bu araştırma; İçel'in Mut ilçesinde yetiştirilen Precoce De Tyrinthe, Tokaloğlu ve Karacabey kayısı çeşitlerinin üç yaşlı ağaçlarında yapılan yaz, yaz+kış ve kış budama uygulamalarının; her çeşidin verim, kalite, karbonhidrat, azot ve protein birikimi üzerine etkilerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Verim bakımından araştırmanın ilk yılında budama yapılmamış ağaçlar daha verimli bulunurken; ikinci yıl oransal periyodisite gösteren bu ağaçlar Precoce de Tyrinthe, Tokaloğlu ve Karacabey çeşitlerinde sırasıyla 6.5, 4.6, 6.3kg/ağaç verim değerleri göstermiştir Ağustos+kış budamaları 12.0, 7.1, 9.7 kg/ağaç; Temmuz+kış budamaları 10.4, 7.4, 10.3 kg/ağaç; Eylül+kış budamaları 10.1, 7.1, 10 kg/ağaç olarak bulunmuştur. Yaz+kış budamaları her iki araştırma yılında da düzenli verim eldesi sağlamıştır. Denemeye alman çeşitlerde yaz+kış budamaları kontrol ağaçlarına göre meyve iriliğini önemli miktarlarda artırmıştır. 1995 yılında Precoce de Tyrinthe, Tokaloğlu ve Karacabey çeşitlerine ait kontrol ağaçlarından alınan meyvelerin irilikleri sırasıyla 34.05, 36.96, 45.28 g olarak saptanırken; Ağustos+kış budamalarından alınan meyve irilikleri 44.70, 60.52, 61.07 g olarak ölçülmüştür. 1996 yılında kontrol ağaçları meyveleri 33.78, 36.08, 43.85g olurken; Ağustos+kış budamalarından elde edilen meyve irilikleri 50.41, 47.48, 58.80 g olarak saptanmıştır. Meyvelerdeki suda çözünebilir toplam kuru madde %SÇKM içerikleri bakımından kış budamaları her iki araştırma yılında da diğer uygulamalara göre daha üstün değerler vermiştir. 1996 yılında Precoce de Tyrinthe, Tokaloğlu ve Karacabey çeşitlerinde kontrol ağaçlarına ait meyvelerin %SÇKM içerikleri sırasıyla %8.53, %15.20, %11.16 olarak bulunurken; kış budaması yapılan ağaçların meyvelerindeki oranlar %10.66, %16.80, %1 1.93 olarak saptanmıştır.Meyve üst renginin parlaklığı ve kırmızılığı bakımından her üç çeşitte de yaz+kış ve kış budamaları diğer uygulamalara göre daha olumlu sonuçlar vermiştir. Araştırmadaki kayısı ağaçlarının yıllık sürgünlerindeki karbonhidrat içerikleri bakımından birinci yıl kontrol ağaçları en yüksek değerleri verirken, ikinci yıl yaz+kış budamaları yapılan ağaçlar en yüksek değerleri oluşturmuştur. Yapraklardaki azot ve protein içeriği bakımından kış ve yaz+kış budaması yapılan ağaçlar en yüksek değerleri vermiştir. Bu araştırma sonucunda yaz+kış budamalarının kayısı ağaçlarında düzenli olarak yapıldığı zaman verim ve kalite üzerine olumlu etkide bulunduğu saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Kayısı, budama, verim ve kalite, karbonhidratlar n ABSTRACT PhD THESIS EFFECTS OF PRUNING TREATMENTS ON THE YIELD AND FRUIT QUALITY, CARBOHYDRATE AND NITROGEN CONTENTS OF PRECOCE DE TYRINTHE, TOKALO?LU AND KARACABEY APRICOT VABJETDÎS LEVENT SON DEPARTMENT OF HORTICULTURE INSTUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Ali KÜ DEN Ycnr: 1998, Pages: 1 68 Jury : Assoc Prof. Dr. Ali KÜ DEN : Prof. Dr. İlhamı KOKSAL : Prof. Dr. Semih TANGOLAR This study was carried out on three years-old trees of Precoce de Tyrinthe, Tokaloğlu and Karacabey which were grown in Mut-Mersin. The trees were pruned in summer, summer+winter and winter seasons to determine the effects of pruning on the yield, fruit quality, nitrogen and protein contents. In the first experimental year, the unpruned trees were found more productive; However the unpruned trees of Precoce de Tyrinthe, Tokaloğlu and Karacabey gave the lowest yield values (6.5, 4.6, 6.3 kg/tree, respectively) in the second year since they showed alternate bearing. August+winter pruning applications (12.0, 7.1, 9.7 kg/tree); July+winter pruning applications (10.4, 7.4, 10.3 kg/tree) and September+winter pruning applications (10.1, 7.1 10 kg/tree) gave higher yield values than control trees. Summer+winter pruned trees gave regular yield values in both experimental years. Summer+winter prunings increased the fruit size in all the varieties in comparison to unpruned control trees. In 1995 the fruit size of control trees of Precoce de Tyrinthe, Tokaloğlu and Karacabey varieties were obtained as 34.05, 36.96, and 45.28 g; and 44.70, 60.52, 61.07 g from August+winter pruned trees. In 1996 the fruit weights were determined as 33.78, 36.08, and 43.85 g in control trees; and 50.41, 47.48, and 58.80 g in August+winter pruned trees. Winter inprimings were found more effective in the terms of total soluble solid content than the other treatments. Summer+winter pruning applications affected the fruit color positively in all the varieties in comparison to unpruned trees. In the first experimental year while the unpruned trees gave the highest values for the carbohydrate content of the annual shoots, the summer+winter pruning applications gave the highest values in the second year. Winter and summer+winter pruned trees gave the highest values for the nitrogen and protein contents of the leaves. In conclusion, the yield and quality were positively affected by a regular summer+winter pruning in apricot trees. Key words: Apricot, pruning, yield and quality, carbohydrate IV 168

Bu araştırma 1995 - 1996 yıllarında Tokat Meyvecilik Üretme İstasyonunda 4 farklı anaç (MM111, Çöğür, M9, MM106) üzerinde yetiştirilmiş olan Granny Smith, Amasya, Golden Delicious, Starking Delicious çeşitlerinde yürütülmüştür. Çalışmada Tokat yöresinde yetiştirilen bu çeşitlerin fenolojik ve pomolojik özellikleri üzerine MM1 11, Çöğür, M9, MM 106 anaçlarının etkileri incelenerek yöre için tavsiye edilebilecek anaç - çeşit kombinasyonlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre tüm çeşitlerde tam çiçeklerime 5-29 Nisan tarihleri arasında gerçekleşmiş, meyveler 5 Eylül - 19 Eylül tarihlerinde hasat edilmiştir. Araştırmada çeşitlerin çiçek, yaprak ve meyve özellikleri belirlenmiştir. Ortalama meyve ağırlıkları GS/MM106 kombinasyonunda 213.89 g, A/MM111 kombinasyonunda 167.55 g, GD/MM106 kombinasyonunda 190.17 g ve S/M9 kombinasyonunda 190.56 g olarak bulunmuştur. En iri meyveleri GS/MM106 kombinasyonunun (80.59 mm) verdiği, bütün kombinasyonlarda en yüksek SÇKM değerini Golden Delicious çeşidinin ( Ortalama % 13.92 ) tespit edilmiştir. İncelenen özellikler bakımından GS/M9, GS/MM106, GD/M9 ve GD/MM106 kombinasyonlarının Tokat ekolojik şartlarında iyi sonuç verdiği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler : Tokat yöresi, Fenoloji, Pomoloji, Granny Smith, Amasya, Golden Delicious, Starking Delicious elma çeşitleri, MM111, Çöğür, M9 ve MM106 elma anaçları. This study was carried out during 1995 - 1996 on Garnny Smith, Amasya, Golden Delicious, Starking Delicious cultivar which was grown four different apple rootstocks (MM1 1 1, Çöğür, M9, MM106) in Tokat Fruit Production Station. In this study the influences of apple stsocks (MM111, Çöğür, M9, MM106) on Garnny Smith, Amasya, Golden Delicious, Starking Delicious cultivars' phenological and pomological characteristics was investigated and determination of recomendable stocks - cultivars combinations in the Tokat region was aimed. According to observations, flowering occured between April 5 th and April 29 th and the fruits were harvested on September 5 - 19 th. The characteristics of leaf, flower and fruit of the cultivars were definet. The avarege fruit weights were found, respectively: GS/MM106 (213.89 g), A/MM111 (167.55g), GD/MM106 (190.17 g), S/M9 (190.56 g) apple combinations. The largest fruit (diameter) were optained from GS/MM106 (80.59 mm) combinations. The highest TSS content was found all combinations of Golden Delicious cultivar and the avarege was % 13.92. According to investigated characteristics the best result were obtained from the GS/M9, the GS/MM106, the GD/M9 and the GD/MM106 combinations for this region. Key Words : Tokat region, Phenology, Pomology, Granny Smith, Amasya, Golden Delicious, Starking Delicious apple cultivars, MM111, Çöğür, M9 and MM106 apple stocks. 119

Bu çalışma ile hakkında fazla kaynak bulunmayan ve yeterince tanınmayan nektarin ve domat şeftalisi çeşitlerinin daha yakından taranmasının sağlanmasına çalışılmıştır. Üzerinde çalışma yapılan Armking, Sunred, Anderson, Summergrand, Hardired, Independence, Nectared-6, Domat Şeftalisi ve San Domat Şeftalisi çeşitlerinin fenolojik, pomolojik ve biyolojik özellikleri incelenmiş ve bu sayede çeşitlerin taç, gövde, çiçek,yaprak, meyve gibi kısımları ve çiçeklenme safhaları, çiçek tozlarının çimlenme oranlan, kendiyle uyuşma gibi özellikleri belirlenmiştir. The aim of this research was to describe some characteristics of nectarin and varieties which aren't known and haven't enowgh any formation. In this study, some cultivars such as Armking, Sunred, Anderson, Independence, Hardired, Summergrand, Nectared-6, Tomato peach and Yellow Tomato peach were used. Phenological, pomological and biological parameters of these varieties were investigated. Thus some date were obtained in relation to crown, stem, flower, leaf and fruit, in additon, flowering period, pollen germination and self compatibility were determined. 58

ÖZET Bu araştırmada Erciş'te yetişen zerdali populasyonu içerisinde üstün özellik gösteren tiplerin morfolojik, fenoloik ve pomolojik özellikleri üzerinde durulmuştur. Bu tipler; Al zerdali, Bal zerdali, Yumurta zerdali 1, Yumurta zerdali 2, Mayhoş zerdali, Erciş 1, Erciş 2, Erciş 3 ve Erciş 4'tür. Bu tiplerde ortalama meyve ağırlığı 22.85 gr. (Mayhoş zerdali) ile 53.67 gr. (Bal zerdali) arasında değişirken; ortalama çekirdek ağırlığı 1.58 gr. (Al zerdali) ile 2.74 gr. (Bal zerdali) arasında değişmektedir. Et/çekirdek oranı ise 12.8 (Mayhoş zerdali) ile 18.6 (Bal zerdali) arasında değişmektedir. Olgun meyvelerde suda çözünür kuru madde miktarı % 13.5 (Yumurta zerdali 2) ile % 25.5 (Bal zerdali) arasında; titre dilebilir toplam asitlik % 0.126 (Erciş 3) ile % 2.660 (Mayhoş zerdali) arasında ve pH ise 3.82 (Mayhoş zerdali) ile 5.48 (Bal zerdali) arasında belirlenmiştir. Araştırma tiplerimizde çiçeklenme süresi ortalama 15 gün olup, 10 gün ile Yumurta zekdali 1 en kısa ve 18 gün ile Al zerdali en uzun süreli çiçekli halde kalmıştır. Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen süre 90-104 gün arasında değişmiş; hasat tarihleri ise 30 Temmuz ile 15 Ağustos arasında değişmiştir. Diğer yandan üzerinde çalışılan tiplerde meyve sürgün gelişimleri takip edilmiştir. II SUMMARY In this study, phenological, morphological and pomological characteristics of superior wild apricots grown in Erciş district were investigated. The investigated types were Al zerdali, Bal zerdali, Yumurta zerdali- 1, Yumurta zerdali-2, Mayhoş zerdali, Erciş- 1, Erciş-2, Erciş-3 and Erciş-4. In these types, fruit qeight varied between 22.85 gr (Mayhoş zerdali) and 53.67 gr (Bal zerdali). Average stone weights were between 1.58 gr (Al zerdali) and 2.74 gr. (Bal zerdali). Flesh/stone ratio changed between 12.8 (Mayhoş zerdali) and 18.6 (Bal zerdali). In addition, soluble solid contents between 13.5 % (Yumurta zerdali) and 25.5 % (Bal zerdali), titrable acidity contents between 0.126 % (Erciş-3) and 2.660 % (Mayhoş zerdali), pH between 3.82 (Mayhoş zerdali) and 5.48 (Bal zerdali) were determined. The duration of flowering in the investigated types was average 15 days. Furthermore, days from full blossoming to harvest were between 90 and 104 days. The harvest dates varied from 30 July and 15 August. On the other hand, fruit and shoot developments of investigated types were also followed. 83

51 - ÖZET Bu çalışma Ege üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümünde 1992 yılında yapılmıştır. Çalışmanın amacı, Malatya ve çevresinde yaygın bir şekilde yetiştirilen Dalbastı kirazının pomolojik özellikleri ve dölleyicilerini belirlemektir. Bu nedenle Dalbastı kirazı ile Salihli, Stella, Van, Gaucher, Jubilee ve Hedelfinger ki raz çeşirleri arasında karşılıklı tozlama denemeleri yapılmıştır. Denemede kullanılan bütün çeşitlerin çiçeklenme zamanla rı, karşılıklı toslamayı sağlayabilecek şekilde birbiriyle çakışmaktadır. Çiçektozu çimlendirme denemelerinde % 5, % 10, % 15 ve % 20 sakkaroz içeren agar ortamları kullanılmıştır. Bütün çeşitlerde en yüksek çimlenme oranı % 15 sakkaroz içeren agar ortamında meydana gelmiştir. Dalbastı kiraz çeşidinde kendine uyuşmazlık tesbit edilmiştir. Yeterli ürün için mutlaka tozlayıcı bir çeşide ihtiyaç vardır. Elde edilen sonuçlara göre karşılıklı tozlama durumları ve çiçeklenme zamanlarının uygunluğu bakımından Dalbastı kiraz çeşidi için tozlayıcı olarak Stella Van ve Jubilee çeşitleri önerilebilir. - 52 SUMMARY This research has been carried out at the Aegean University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture, in 1992. The aim of this research is to find out pomological characteristics and pollinizers of sweet cherry c.v. Dalbastı Which is commonly grown in Malatya and in the provinces, nearly. So that cross-pollination trials were made between Dalbastı and Salihli, Gaucher, Van, Stella, Jubilee and Hedel finger sweet chery cultivars. In all cultivar studied, blooming period was found to be overlapping so cross pollination could be provided. In pollen germination trials, agar media which consisted of 5, 10, 15, 20 % sucrose has been used. The highest germination rate among all of the cultivars accured on agar medium containing 15 % sucrose. It was found that sweet cherry c.v. Dalbastı is self- incompatible and needs a pollinizer for sufficient yield. According to the results, based on cros-compability and over-lapping of blooming periods, Stella, Van and Jubilee sweet cherry cultivars can be suggested as the best potential pollinizers for Dalbastı. 51

ÖZET Bu araştırma, 1989-1990 yıllarında, Iğdır Ovasında yetişen yalak, Tebereze, Agerik, Ordubat ve Ağcanabat kayısı yezitlerinin fonolojik, döllenme biyolojisi ve pomolojileri ile ilgili bazı özellikler incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir. Kayısı çeşitleri arasında tam çiçeklenme devresine ulaşan ilk çeşit Agerik çeşidi (.31 Hart) olmuş, bunu Şalak (3 Nisan), Tebereze (4 Nisan), Ordubat (5 Nisan) ve Ağcanabat (6 Nisan) çeşitleri ta ki,; etmiştir. Çiçeklenme süresi en uzun olan çeşit Ordubat (11-12 / gün), en kısa olan çeşit İse Ağcanabat (8-9 gün) çeşitleri Kayısı çeşitleri içinde meyve olgunlaşması bakımından en erkenci çeşit Agerik çeşidi olup 20 Hazirandan itibaren tara olgunluğa erişmektedir, kayısı çeşidini Şalak (26 Haziran), Tebereze (7 Temmuz), Ordubat (9 Temmuz) ve Ağcanabat (25 Temmuz) çeşitleri izlemektedir. Hasat süresi en uzun olan yalak çeşidi (10-15 fim), en kısa olanlar ise Agerik ve Ağcanabat (8-10 p ün ) çeşitleri olarak tesbit edilmiştir. Tebereze ve Ordubat çeşitleri ise 10-12 günlük hasat süresine sahiptir. Değişik sakkaroz eriyikleri içinde (% 5, 10, 15 ve 20'lik) en yüksek çimlenme gösteren çeşit Çal ak çeşidi olup, orta lama ';£ 56.3 oranında bir çimlenme göstermiştir. En düşük çimlenme ise Tebereze çeşidinle olu;), ortalama% 29.6 oranında gerçekleşmiştir. Eriyikler arasında en yüksek çimlenme oranı %10 ve 15'lik eriyikler içinde sırasıyla ortalama % 46.8 ve 44.6 oranlarında gerçekleşmiştir.ii Kayısı geçitleri kendileme sonucunda (Tebereze çeşidi hariç) kendine verimli olduklam kabul edilebilir. Kendilemede en yüksek meyve tutumu %35.4 oranında Agerik çeşidinde, en düşük meyve tutumu ise '%0.5 oranında Tebereze geçidinde gerçekleşmiştir. Serbest tozlaşmada ise kendileme sonuçlarına yakın (Tebereze hariç) değerler elde edilmiştir. Serbest tozlaşma sonucunda en.yüksek meyve tutumu '%34,2 oranında Agerik kayısı çeşidinde, en düşük meyve tutumu ise %19.2 oranında Ağcanabat kayısı çeşidinde gerçekleşmiştir. Kayısı çeşitlerinde taç gelişmesi; Tebereze ve Ağcanabat zayıf, Şalak orta kuvvetli, Ağnrik ve Ordubat kuvvetli taç yapısına sahip iken, taç şekli bakımında Şalak açık, Tebereze ve Ordubat yayavan, Agerik dik ve Ağcanabat hafif açık taç şekline sahip olarak belirlenmiştir. 13u çeşitlerde ortalama yaprak alanı 27.8-46.5 cm arasın da değişmektedir. En küçük yapraklı çeşit Tebereze, en büyük yapraklı çeşit ise Ağcanabat olarak saptanmıştır. Yaprakların U/G oranı ise 0.3',-' -1.1 4 delerleri arasında (Ağcanabat ve Agerik) bulunmuştur. Kayısı çeşitlerinde çiçek morfolojileri çeşitlere güre farklılıklar göstermiştir. Agerik kayısı çeşidi dışında bütün çeşitlerde taç yaprakların birbirleriyle olan tema sı mevcuttur. Polen verimi bakımından Tebereze ve Ordubat kayısı çeşitleri yüksek, Şalak normal, Agerik ve Ağcanabat çeşitleri i 3 e düşük polen verimine sahiptir. Erkek organın dişi organı kapatma durumu çeşitler arasında farklılıklar göstermiştir. Flamentin style ile aynı boyda olduğu çeşitLer (Şalak ve Tebereze) olduğu gibi, flamentin style 'den uzun olan (Agerik ve Ordubat) ve flamentin styls'den kısaIII olan (Agcanabat) geçitler de mevcuttur. Kayısı çeşitlerini birbirleriyle karşılaştırmak suretiyle yüksek verimli (Şalak, Ağerik ve Ordubat) ve normal verimli (lebereze ve Agcanabat) olarak değerlendirilmiştir. Ortalama meyve ağırlığı 24-9-62,1 (i- arasında (Ordubat ve Şalak) değişmektedir. Diğer çeşitlerin Teber ez e 34.6, Ağerik- 46. 3, ve Agcanabat 54.2 olarak tesbit edilmiştir. Bu geçitlerin ortalama çekirdek alırlıkları 1.4-3.1 g arasında olduğu saptanmıştır. 'lekirdrA: alırlığı en az olan geçit Ordubat, en ağır olan geçit ise Ağerik' tir. Çekirdeğin meyve ağırlığına oran] arı fi 4.1 (Şalak) ve 8.0 (Ordubat) geçitlerinde olduğu saptanmıştır. Ovada yetiçen geçitlerden lebereze ve Ordubat tatlı, Şalak ve Ağerik orta tatlı, Agcanabat geçidi ise hafif tatlı olarak değerlendirilmiştir. Suda çözünen kuru madde miktarları ortalama fi 13. 5-1?. 3 oranları arasında, sırasıyla Şalak ve Ordubat kayısı çeşitlerinde tesbit edilmiştir. Kuru randımanı en yüksek kayısı geçidi lebereze {'fi 18.8), en düşük çeşit ise Şalak (fi> 14.5) olarak saptanmıştır. Kayısı çeşitlerinde toplam asit miktarı % 0.32-1.22 değerleri arasında Agcanabat ve Ağerik geçitlerinde olduğu tesbit edilmiştir. Bu kayısı çeşitleri 11.0-18.2 m g/l 00 g değerleri arasında askorbik asit içermektedir. Askorbik asit miktarı en düşük çeşit Agcanabat, en yüksek çeşit ise Tebereze 'dir. Bu çeşitlerden dördü açık turuncu ('Jalak, Tebereze, Ağerik ve Ordubat), biri krem (Agcanabat) kabuk rengine sahiptir.iv Bu geçitlerin uyu açık turuncu (Şalak, Tebereze ve Ağerik), biri turuncu (Ordubat) ve birini !e krem(Agcatıabat) meyve et rengine sahiptir. Bu kayısı çeşitlerinden iki3i sulu (Çal ak ve Ağcanabat), diğer üçü orta sulu (Tebereze, Agerik ve Ordubat) olarak saptanmıştır. Şalak ve Ağerik geçitleri orta yumuşak, Tebereze, Ordubat ve Ağcanabat orta sert doku sıklığına sahiptir. 5 kayısı çeşidinle çekirdek içleri tatlı olarak belirlenmiştir. Sadece Ordubat çeşidi yarı-yapışık diğer dört çeşit ise serbest çekirdekli olarak tesbit edilmiştir. Bu kayısı geçitlerinin meyvelerinin değerlendirme şekillerine /elince, Şalak sofralık ve derin dondurmaya, Tebereze kurutmalık ve sofralık, Ağerik sofralık, Ordubat kurutmalık ve Ağcanabat konservelik ve derin dondurmaya uygun olabilir. SUMMARY In this study, some features concerning phenology, biolo gical fertility and pomology of some apricot cultivars like 'Şalak, Tebereze, Ağerik, Ordubat and Agcanabat' grown in İğdır Plane during; 19^°-19':0 harvest season, have been studied. The results obtained can be sunmeriod in this way: Among these cultivars the first typo which reached the full blomming terra is Agerlk (March 31 th), Şalak ( April 3 th), Tebereze (April ), while the other were between 13.5-19-5 percent. Total soluble solids values were 13.5-18.3 percentage respectively (Şalak and Ordubat-). Total acidity was between 0.32 (Ağcanabat) and 1.22 (Ağ erik) percentage. I Total ascorbik acid content was between 11.0-18.2 mg/lOO, g respectively and it was lowest in Ağcanabat and highest in Tebereze. In terms of skin colour four of them are light ûrange (Şa~» lak, Tebereze, Ağerik and ûrdubut), one of them ise cream (Ağcanabat). In terms of flesh colour, there of them (Şa lak, Tebereze und Ağerik) were light orange, one of them.(Ordubat) orange, the other (Ağcanabat) was cream. Cultivars (Şalak and Ağcanabat) were juicy ant the other were medium juicy. Çalak a^d Ağerik were medium soft and, viii the others were medium firm. All the cultivars had sweat seed. The seeds were semi- jointed to fruit flesh in Ordubat and free in the other cultivars. The ev. Şalak is? for consuming as table and deep freezing, ov., Tebereze is for drying- and consuming as table fruit, ev. Ağerik consuming as table fruit, cv. Ordubat for drying and cvb Agcanabat for canning and deep feezing. 91

iv 3. Stenley çeşidi çiçeklenmeden olgunluğa kadar geçen, gün sayısı bakımından 1988 yılında 142, 1989 yılında ise 132 gün ile olgunlaşma için en uzun periyoda ihtiyaç duyan çeşit olarak belirlenmiştir., 4. Ağaçların gelişme kuvveti yönüyle Can (128,4 m3 ); çiçek (çapı 31,9- 0.27 mm) ve yaprak büyüklüğü yönünden (en 49.6+ 0.85mm; boy 102.0 + 1.54 mm) Karagöynük; meyve büyüklüğü yönünden ise Giant (meyve boyu 45.5 + 0.35 mm, meyve çapı 34,2 ± 0.43 mm) ve Stanley çeşitleri (meyve boyu 46.1- 0.43 mm, meyve çapı 33.8 ± 0.24 mm) ilk sıraları almışlardır. 5. Bütün çeşitlerde meyve büyümesi tam çiçeklenmeden çekirdek büyümesinin yavaşlayıp durduğu döneme kadar hızlı bir artış göstermiştir. Daha sonra yavaş seyreden büyüme hızı çeşitlere göre değişmekle birlikte hasattan ortalama 25 - 30 gün önce tekrar hızlanmıştır. 6. Suda eriyebilir kurumadde birikimi genelikle yavaş bir seyir izlemekle beraber hasata doğru giderek artış göstermiş ve hasatta en yüksek değere ulaşmıştır. Çeşitlerde bu değerler; %11.4 (Can), %14.4 (Karagöynük), %10.7 (Duarte), %12,6 (Reine Claude Violette), %14,0 (Reine Claude Verte), %13,6 (Giant), %14,3 (D'Agen) ve %10,2 (Stanley) 'dir. Titre edilebilir asit ise bütün çeşitlerde tam çiçeklenmeden ortalama 70 gün sonra en yüksek değerlere ulaşmıştır. Hasat zamanı titre edilebilir asit değerleri çeşitlerde; %16.7 (Can), %7.7 (Karagöynük), %5.8 (Duarte), %6.4 (Reine Claude Violette), %5.8 (Reine Claude Verte), %6.4 (Giant), %6.4 (d'Agen) ve %7,7 (Stanley) olarak saptanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Erik, Can, Karagöynük, Köstendil, Beauty, Duarte, R.C. Violete, R.C. Verte, Giant, d'Agen, Stanley, feneloji, pomoloji, suda eriyebilir kuru madde, titre edilebilir asit.iv 3. Stenley çeşidi çiçeklenmeden olgunluğa kadar geçen, gün sayısı bakımından 1988 yılında 142, 1989 yılında ise 132 gün ile olgunlaşma için en uzun periyoda ihtiyaç duyan çeşit olarak belirlenmiştir., 4. Ağaçların gelişme kuvveti yönüyle Can (128,4 m3 ); çiçek (çapı 31,9- 0.27 mm) ve yaprak büyüklüğü yönünden (en 49.6+ 0.85mm; boy 102.0 + 1.54 mm) Karagöynük; meyve büyüklüğü yönünden ise Giant (meyve boyu 45.5 + 0.35 mm, meyve çapı 34,2 ± 0.43 mm) ve Stanley çeşitleri (meyve boyu 46.1- 0.43 mm, meyve çapı 33.8 ± 0.24 mm) ilk sıraları almışlardır. 5. Bütün çeşitlerde meyve büyümesi tam çiçeklenmeden çekirdek büyümesinin yavaşlayıp durduğu döneme kadar hızlı bir artış göstermiştir. Daha sonra yavaş seyreden büyüme hızı çeşitlere göre değişmekle birlikte hasattan ortalama 25 - 30 gün önce tekrar hızlanmıştır. 6. Suda eriyebilir kurumadde birikimi genelikle yavaş bir seyir izlemekle beraber hasata doğru giderek artış göstermiş ve hasatta en yüksek değere ulaşmıştır. Çeşitlerde bu değerler; %11.4 (Can), %14.4 (Karagöynük), %10.7 (Duarte), %12,6 (Reine Claude Violette), %14,0 (Reine Claude Verte), %13,6 (Giant), %14,3 (D'Agen) ve %10,2 (Stanley) 'dir. Titre edilebilir asit ise bütün çeşitlerde tam çiçeklenmeden ortalama 70 gün sonra en yüksek değerlere ulaşmıştır. Hasat zamanı titre edilebilir asit değerleri çeşitlerde; %16.7 (Can), %7.7 (Karagöynük), %5.8 (Duarte), %6.4 (Reine Claude Violette), %5.8 (Reine Claude Verte), %6.4 (Giant), %6.4 (d'Agen) ve %7,7 (Stanley) olarak saptanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Erik, Can, Karagöynük, Köstendil, Beauty, Duarte, R.C. Violete, R.C. Verte, Giant, d'Agen, Stanley, feneloji, pomoloji, suda eriyebilir kuru madde, titre edilebilir asit. 7 ABSTRACT Masters Thesis RESEARCH ON THE PHENOL OGICAL AND POMOLOGICAL CHARACTERS OP SOME PLUM CULTIVARS GROWN IN ANKARA Şeyda KARASAKAL Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Horticulture Supervisor: Prof. Dr. Menşure ÇELİK 1990, Page: 89 Jury: Prof. Dr. Menşure ÇELİK Prof. Dr. Mahmut AYFER Prof. Dr. Rahmi ÖZÇA?IRAN This experiment was carried out to determine the phenolo- gical and pomological characters, and the fruit set ratios of Can, Karagöynük, Köstendil, Beauty, Duarte, Reine Claude Violette, Reine Claude Verte, Giant, d'Agen and Stanley plum cultivars grown in Ankara. The main parameters used in pomological definition are habitus of the tree; shoot, flower, leaf and fruit (shape, growth parameters, TSS and titratable acidity) characteristics. Experimental data were summarised as follows: 1. While Can is the earliest flowering cultivar, but Köstendil and Stanley are the latest ones. 2. Köstendil (53.0 %) and Beauty (31.2 %) in 1988, Stanley (33.2 %) and Karagöynük (33.0 %) in 1989 had the highest fruit set. 3. Stanley needed longest periods from flowering to ripening (142 days in 1988, 132 days in 1989). 4. Can for vigor in growth (128.4 m^); Karagöynük for flower size (flower diameter 31.9 ± 0.27 mm) and leaf size (length 102.0 + 1.54 mm, width 49,6 + 0.85 mm); Giant and Stanley for fruit size had the highest values (fruit length; 45.5 ± 0-43 mm and fruit diameter; 34.2 Î 0.43 mm for Giant and fruit length;vi 46.1- 0.43 mm and fruit diameter; 33.8 ± 0.24 mm for Stanley). 5. A. rapid growth in fruit size from full- bloom to.the period at which seed growth was interrupted was recorded in all outtivars. After a slow growing period, a second rapid growth Started 25 - 30, days before ripening. 6. While plum and prune cultivars generally showed the slow TSS accumulation, but the rate in increase was more rapid towards ripening and reached maximum rate at ripening. Thes values of cultivars were recorded as 11.4 % (Can), 14.4 % (Karagöynük), 10.7 % (Duarte), 12.6 % (Reine Claude Violette), 14.0 % (Reine Claude Verte), 13.6 % (Giant), 14.3 % (d'Agen) and 10.2 % (Stanley). Titratable acidity reached at maximum rate at 70 days after full-bloom, then rapidlydecreased towards ripening; Titratable acidity at harvest time was recorded as 16.7 % (Can), 7.7 % (Karagöynük), 5.8 % (Duarte), 6.4 % (Reine Claude Violette), 5.8 % (Reine Claude Verte), 6.4 % (Giant), 6.4 % (d'Agen) and 7.7 % (Stanley). KEYWORDS: Plum, Prune, Can, Karagöynük, Köstendil, Beauty, Duarte, E.C. Violette, R.C. Verte, Giant, d'Agen, Stanley, Phenology, Pomology, TSS, Titratable acidity. 89