Search

Beknopt onderzoek naar de wetenschappelijke literatuur over de effectiviteit van re-integratie in het gemeentelijk domein van werk en inkomen.

Beknopt onderzoek naar de wetenschappelijke literatuur over de effectiviteit van re-integratie in het gemeentelijk domein van werk en inkomen.

Eind 2006 is het onderzoeksproject Aanrijdgevaar Wegwerkers gestart. De meeste werkzaamheden daarvan zijn uitgevoerd in de eerste helft van 2007 door TNO Kwaliteit van Leven en Consument en Veiligheid in opdracht van en in samenwerking met Van den Berg Infrastructuren. Het project bestaat uit verschillende onderzoeken waarvan de opzet en resultaten in 5 deelrapportages beschreven zijn: 1) Literatuuronderzoek. 2) Analyse ongevalgegevens Arbeidsinspectie. 3) Analyse ongevalgegevens Van den Bergh/BAM. 4) Vragenlijstonderzoek. 5) Observatieonderzoek. Het hiervoorliggende rapport bevat een eerste inventarisatie en analyse van de literatuur met betrekking tot de oorzaken van aanrijdgevaar bij wegwerkers. Het doel daarvan is zicht te krijgen op eerder uitgevoerd onderzoek naar aanrijdgevaar van wegwerkers en de uitkomsten daarvan te vergelijken met de oorzaken die naar voren komen in de ongevalmodellen “aanrijding door bewegend voertuig” en “aanrijding in of op een bewegend voertuig met controleverlies”. Overeenkomstig het onderscheid naar de activiteit van de wegwerker (als slachtoffer van een aanrijdongeval) , het type ongeval en de plaats waar het ongeval gebeurt, is een overzicht (tabel) van mogelijke ongevalscenario’s opgesteld, waarvoor heel verschillende preventieve maatregelen kunnen gelden. In de aanbevelingen met betrekking tot het vervolg van het onderzoek en het ongevalmodel wordt deze tabel uitgewerkt.

Eind 2006 is het onderzoeksproject Aanrijdgevaar Wegwerkers gestart. De meeste werkzaamheden daarvan zijn uitgevoerd in de eerste helft van 2007 door TNO Kwaliteit van Leven en Consument en Veiligheid in opdracht van en in samenwerking met Van den Berg Infrastructuren. Het project bestaat uit verschillende onderzoeken waarvan de opzet en resultaten in 5 deelrapportages beschreven zijn: 1) Literatuuronderzoek. 2) Analyse ongevalgegevens Arbeidsinspectie. 3) Analyse ongevalgegevens Van den Bergh/BAM. 4) Vragenlijstonderzoek. 5) Observatieonderzoek. Het hiervoorliggende rapport bevat een eerste inventarisatie en analyse van de literatuur met betrekking tot de oorzaken van aanrijdgevaar bij wegwerkers. Het doel daarvan is zicht te krijgen op eerder uitgevoerd onderzoek naar aanrijdgevaar van wegwerkers en de uitkomsten daarvan te vergelijken met de oorzaken die naar voren komen in de ongevalmodellen “aanrijding door bewegend voertuig” en “aanrijding in of op een bewegend voertuig met controleverlies”. Overeenkomstig het onderscheid naar de activiteit van de wegwerker (als slachtoffer van een aanrijdongeval) , het type ongeval en de plaats waar het ongeval gebeurt, is een overzicht (tabel) van mogelijke ongevalscenario’s opgesteld, waarvoor heel verschillende preventieve maatregelen kunnen gelden. In de aanbevelingen met betrekking tot het vervolg van het onderzoek en het ongevalmodel wordt deze tabel uitgewerkt.

Het doel van dit onderzoek is meer inzicht krijgen in een mogelijk causaal verband tussen echtscheiding en ziekteverzuim. Daarvoor is een (inter)nationale literatuuranalyse gedaan en statistisch onderzoek met gegevens van het CBS. De literatuurstudie wijst in een richting van een mogelijke samenhang tussen echtscheiding en (hoger) ziekteverzuim. Daarbij lijken mannen wat meer in het nadeel te zijn dan vrouwen. Wat betreft het effect van de aanwezigheid van kinderen en het effect van leeftijd in een echtscheidingssituatie, is lastig een uitspraak te doen vanwege inconsistent(er)e bewijsvoering. Ook uit het statistisch onderzoek komt naar voren dat bij echtscheiding het ziekteverzuim toeneemt. In de periode na echtscheiding daalt het ziekteverzuim. Er is ook inzichtelijk gemaakt dat de hoogte van het verzuim samenhangt met enkele achtergrondkenmerken. Van met name een jonge leeftijd bij vrouwen en/of een niet-westers allochtone afkomst bij vrouwen lijkt een ‘eigen' sterk verzuimverhogend effect uit te gaan voorafgaand aan de echtscheiding.

Het doel van dit onderzoek is meer inzicht krijgen in een mogelijk causaal verband tussen echtscheiding en ziekteverzuim. Daarvoor is een (inter)nationale literatuuranalyse gedaan en statistisch onderzoek met gegevens van het CBS. De literatuurstudie wijst in een richting van een mogelijke samenhang tussen echtscheiding en (hoger) ziekteverzuim. Daarbij lijken mannen wat meer in het nadeel te zijn dan vrouwen. Wat betreft het effect van de aanwezigheid van kinderen en het effect van leeftijd in een echtscheidingssituatie, is lastig een uitspraak te doen vanwege inconsistent(er)e bewijsvoering. Ook uit het statistisch onderzoek komt naar voren dat bij echtscheiding het ziekteverzuim toeneemt. In de periode na echtscheiding daalt het ziekteverzuim. Er is ook inzichtelijk gemaakt dat de hoogte van het verzuim samenhangt met enkele achtergrondkenmerken. Van met name een jonge leeftijd bij vrouwen en/of een niet-westers allochtone afkomst bij vrouwen lijkt een ‘eigen' sterk verzuimverhogend effect uit te gaan voorafgaand aan de echtscheiding.

Het moeizaam van de grond komen van begeleid werken in Nederland was voor de Meergroep aanleiding om TNO en TNS/NIPO te vragen hiernaar onderzoek te doen. Het project bestaat uit een case study van het begeleid werken via de Meergroep, een onderzoek onder werkgevers die begeleid werkers in dienst hebben via de Wsw en het voorliggende rapport. Deze bevat een internationaal vergelijkende studie naar begeleid werken. Het laat onder meer zien wat begeleid werken is en waar de onderliggende methode vandaan komt. Ondanks verschillen in de start van Supported Employment, de tijdpaden en andere beslissingen in Australië, Groot-Brittannië, Oostenrijk, de Verenigde Staten en Zweden is er overeenstemming over het belang van Supported Employment; de normalisatie en integratie van gehandicapten in de samenleving wordt ermee gediend. Begeleid werken wordt inmiddels in de meeste van de westerse landen gezien als de meest kansrijke methode om gehandicapten te ïntegreren in de arbeidsmarkt. Er wordt ook geconstateerd dat in alle beschreven landen duurzame tewerkstelling in reguliere arbeid van arbeidsgehandicapten loonkostensubsidie noodzakelijk maakt. Ook is er in steeds meer landen aandacht voor de transitie onderwijs-arbeidsmarkt van gehandicapte jongeren. In tegenstelling tot Nederland waar, gezien de toenemende instroom in de Wajong, de groep jonggehandicapten in omvang lijkt toe te nemen. Supported Employment zou ook voor deze groep een belangrijke ondersteuning

Het moeizaam van de grond komen van begeleid werken in Nederland was voor de Meergroep aanleiding om TNO en TNS/NIPO te vragen hiernaar onderzoek te doen. Het project bestaat uit een case study van het begeleid werken via de Meergroep, een onderzoek onder werkgevers die begeleid werkers in dienst hebben via de Wsw en het voorliggende rapport. Deze bevat een internationaal vergelijkende studie naar begeleid werken. Het laat onder meer zien wat begeleid werken is en waar de onderliggende methode vandaan komt. Ondanks verschillen in de start van Supported Employment, de tijdpaden en andere beslissingen in Australië, Groot-Brittannië, Oostenrijk, de Verenigde Staten en Zweden is er overeenstemming over het belang van Supported Employment; de normalisatie en integratie van gehandicapten in de samenleving wordt ermee gediend. Begeleid werken wordt inmiddels in de meeste van de westerse landen gezien als de meest kansrijke methode om gehandicapten te ïntegreren in de arbeidsmarkt. Er wordt ook geconstateerd dat in alle beschreven landen duurzame tewerkstelling in reguliere arbeid van arbeidsgehandicapten loonkostensubsidie noodzakelijk maakt. Ook is er in steeds meer landen aandacht voor de transitie onderwijs-arbeidsmarkt van gehandicapte jongeren. In tegenstelling tot Nederland waar, gezien de toenemende instroom in de Wajong, de groep jonggehandicapten in omvang lijkt toe te nemen. Supported Employment zou ook voor deze groep een belangrijke ondersteuning

Door middel van literatuuronderzoek en bedrijfsbezoeken is een inventarisatie gemaakt van kosten/baten methodieken voor Integraal Gezondheids Management (IGM). Hierbij is ingegaan op de relevante elementen, de strategische betekenis van kosten/baten analyses en de overwegingen die ten grondslag liggen aan het gebruik van deze methodieken. Vastgesteld is dat de beste perspectieven zijn gelegen in de ontwikkeling en toepassing van een interactieve business case methodiek. De ontwikkelde methodiek is toegepast in twee organisaties, éénmaal als evaluatie achteraf en éénmaal als analyse vooraf. Het doel van deze interactieve methodiek is om samen met betrokkenen van het bedrijf een analyse te maken (terugkijkend of vooruitkijkend) van de ‘returns of investments’ voor IGM. Deze ontwikkelde methodiek bestaat uit 4 stappen: 1. Voorbereiding (met opdrachtgever); 2. Fact finding workshop (met interne stakeholders); 3. Analyse en berekening (door TNO Arbeid); 4. Presentatie bevindingen, discussie en vaststelling business case.

The purpose of this working paper, prepared by the Topic Centre on Research - Work and Health of the European Agency for Safety and Health at Work, is to look at the link between a good working environment and productivity. A better understanding of positive effects of a good working environment would support the implementation of effective health and safety policy at company level. It would complement the set of rules and regulations with a significant parameter that is directly linked to the intrinsic motivation of a company. This working paper focuses on the level of the individual company. The consequences of occupational safety and health hazards will encompass individual workers/victims as well as their families and social networks. Society as a whole has to deal with these negative outcomes of the production process. The information was collected in the form of literature, on the one hand, and case studies, on the other hand. This working paper demonstrates that health and safety measures have a positive impact not only on safety and health performance but also on company productivity. However, identifying and quantifying these effects is not always straightforward.

Door middel van literatuuronderzoek en bedrijfsbezoeken is een inventarisatie gemaakt van kosten/baten methodieken voor Integraal Gezondheids Management (IGM). Hierbij is ingegaan op de relevante elementen, de strategische betekenis van kosten/baten analyses en de overwegingen die ten grondslag liggen aan het gebruik van deze methodieken. Vastgesteld is dat de beste perspectieven zijn gelegen in de ontwikkeling en toepassing van een interactieve business case methodiek. De ontwikkelde methodiek is toegepast in twee organisaties, éénmaal als evaluatie achteraf en éénmaal als analyse vooraf. Het doel van deze interactieve methodiek is om samen met betrokkenen van het bedrijf een analyse te maken (terugkijkend of vooruitkijkend) van de ‘returns of investments’ voor IGM. Deze ontwikkelde methodiek bestaat uit 4 stappen: 1. Voorbereiding (met opdrachtgever); 2. Fact finding workshop (met interne stakeholders); 3. Analyse en berekening (door TNO Arbeid); 4. Presentatie bevindingen, discussie en vaststelling business case.

The purpose of this working paper, prepared by the Topic Centre on Research - Work and Health of the European Agency for Safety and Health at Work, is to look at the link between a good working environment and productivity. A better understanding of positive effects of a good working environment would support the implementation of effective health and safety policy at company level. It would complement the set of rules and regulations with a significant parameter that is directly linked to the intrinsic motivation of a company. This working paper focuses on the level of the individual company. The consequences of occupational safety and health hazards will encompass individual workers/victims as well as their families and social networks. Society as a whole has to deal with these negative outcomes of the production process. The information was collected in the form of literature, on the one hand, and case studies, on the other hand. This working paper demonstrates that health and safety measures have a positive impact not only on safety and health performance but also on company productivity. However, identifying and quantifying these effects is not always straightforward.

The concepts of comfort and discomfort in sitting are under debate. There is no widely accepted definition, although it is beyond dispute that comfort and discomfort are feelings or emotions that are subjective in nature. Yet, beside several subjective methodologies, several objective methods (e.g. posture analysis, pressure measurements, electromyography (EMG) are in use to assess sitting comfort or discomfort. In the current paper a theoretical framework is presented, in which comfort and discomfort were defined and the hypothetical associations with underlying factors were indicated. Next, the literature was reviewed to determine the relationships between objective measures and subjective ratings of comfort and discomfort. Twenty-one studies were found in which simultaneous measures of an objective parameter and a subjective rating of comfort or discomfort were obtained. Pressure distribution appears to be the objective measure with the most clear association with the subjective ratings. For other variables, regarding spinal profile or muscle activity for instance, the reported associations are less clear and usually not statistically significant. ©Medline

The European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions has asked TNO Work & Employment to report on the quality of work and employment in the sector of Hotels & Restaurants in The Netherlands. Other research institutes were asked to do the same for the situation in the other EU-countries. The reports assess the impact of trends such as globalisation, increased competition and developments in technology, and look at the role of social dialogue in the sectors. They also feature several examples of interesting and innovative practice at local and national level aimed at improving the quality of work for workers in the sectors. The objective of the sector surveys on working conditions is to provide a cross-sectional overview of the working and employment conditions in this sector as an example of the European economy. This research project aims at collecting information on social dialogue in the hotels and restaurants sector as well. To construct the national report on the sector Hotels & Restaurants for the Netherlands, a literature review as well as both quantitative and qualitative analyses have been performed.

Tussen 2003 en 2007 wil het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met het programma Versterking Arbeidsomstandighedenbeleid Stoffen (VASt) de veiligheids- en gezondheidsrisico's bij het beroepsmatig gebruik van stoffen minimaliseren. Ter voorbereiding van VASt verrichtte TNO Arbeid in het voorjaar van 2003 een inventariserend onderzoek naar de stoffenproblematiek, ontwikkelingen, innovatievermogen en kennisinfrastructuur rond stoffen in een groot aantal branches. Het onderzoek omvatte onderzoek van literatuur en databases, telefonische interviews met 56 brancheorganisaties en drie workshops met arboprofessionals en brancheorganisaties. De risicoperceptie van de brancheorganisaties komt redelijk met de literatuurgegevens overeen. Eindconclusie is dat in een groot aantal branches en ketens versterking van het stoffenbeleid een zinvolle zaak lijkt, waarvoor er bovendien vaak al goede aanknopingspunten bestaan. De aanstaande dialoog tussen het ministerie van SZW en het veld zal het beeld uit het onderzoek verder kunnen aanscherpen.

Een hoge werkdruk en stress kunnen op langere termijn een negatief effect hebben op de gezondheid. Zo wordt verondersteld dat deze factoren onder meer leiden tot Repetitive Strain Injuries (RSI). De relatie tussen stress en klachten aan het bewegingsapparaat is al vaak aangetoond. De meeste onderzoeken richten zich echter vooral op nek- en rugklachten. De effecten van stress op pols/hand, onderarm/elleboog en schouder zijn veel minder onderzocht. Dit blijkt uit een vergelijkend literatuuronderzoek van TNO Arbeid, waarin juist de relatie tussen stress en RSI-klachten aan pols, elleboog en schouder alle aandacht heeft gekregen. Hieruit blijkt dat in meer dan 85% van de studies die deze relaties hebben onderzocht, stress op het werk wordt geassocieerd met RSI-klachten in de arm. Hoewel er weinig onderzoeken zijn gedaan naar een mogelijke relatie tussen niet-werkgebonden stress en RSI, blijkt bovendien dat in 75% van deze onderzoeken factoren als veel zorgen en spanningen gerelateerd worden aan RSI in de pols, elleboog en schouder. Naast de relatie tussen ervaren stress en RSI werd in het grootste deel van de onderzoeken ook aangetoond dat er een relatie is tussen hoge werkdruk en RSI.

De stuurgroep van het ZonMw-Deskundigheidsbevorderingsproject ‘Leren samenwerken bij Sociaal Medische Begeleiding’ heeft TNO Arbeid gevraagd om een beknopt, kwalitatief onderzoek uit te voeren naar wat huisartsen kan motiveren om aandacht te besteden aan samenwerking met bedrijfsartsen. In dit kader werden twee vraagstellingen geformuleerd, te weten: 1. Wat zijn belangrijke argumenten voor huisartsen om (meer) samen te werken met bedrijfsartsen? 2. Wat zijn belangrijke weerstanden en tegenargumenten van huisartsen tegen samenwerken met bedrijfsartsen, en hoe kan daarmee omgegaan worden? Eerst wordt beknopt het bredere kader van de actualiteit van het thema geschetst en kort weergegeven wat onder samenwerking tussen huisartsen en bedrijfsartsen verstaan wordt. Daarna worden de argumenten gepresenteerd van huisartsen om al dan niet samen te werken met bedrijfsartsen, enerzijds gebaseerd op de resultaten uit een literatuurstudie, anderzijds op de uitkomsten van enkele groepsgesprekken. Tot slot wordt aandacht besteed aan de wijze waarop kan worden omgegaan met argumenten van huisartsen tégen samenwerking.

The European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions has asked TNO Work & Employment to report on the quality of work and employment in the sector of Hotels & Restaurants in The Netherlands. Other research institutes were asked to do the same for the situation in the other EU-countries. The reports assess the impact of trends such as globalisation, increased competition and developments in technology, and look at the role of social dialogue in the sectors. They also feature several examples of interesting and innovative practice at local and national level aimed at improving the quality of work for workers in the sectors. The objective of the sector surveys on working conditions is to provide a cross-sectional overview of the working and employment conditions in this sector as an example of the European economy. This research project aims at collecting information on social dialogue in the hotels and restaurants sector as well. To construct the national report on the sector Hotels & Restaurants for the Netherlands, a literature review as well as both quantitative and qualitative analyses have been performed.

In dit rapport worden de resultaten gepresenteerd van literatuuronderzoek naar het concept ‘Goed Werkgever- en Werknemerschap’ binnen sociaal ondernemingsbeleid, in relatie tot nieuwe ondernemingsconcepten zoals maatschappelijk verantwoord ondernemen, Investors in People, INK en ontwikkelingen in het personeelsbeleid. De literatuurstudie maakt deel uit van het doelfinancieringsprogramma 2003 – 2006: Thema Arbeid, subthema Sociaal Ondernemingsbeleid, kernproject Goed Werkgeverschap en Goed Werknemerschap. Op basis van het literatuuronderzoek is een conceptueel kader met betrekking tot goed werkgever- en werknemerschap ontwikkeld.

In dit rapport worden de resultaten gepresenteerd van literatuuronderzoek naar het concept ‘Goed Werkgever- en Werknemerschap’ binnen sociaal ondernemingsbeleid, in relatie tot nieuwe ondernemingsconcepten zoals maatschappelijk verantwoord ondernemen, Investors in People, INK en ontwikkelingen in het personeelsbeleid. De literatuurstudie maakt deel uit van het doelfinancieringsprogramma 2003 – 2006: Thema Arbeid, subthema Sociaal Ondernemingsbeleid, kernproject Goed Werkgeverschap en Goed Werknemerschap. Op basis van het literatuuronderzoek is een conceptueel kader met betrekking tot goed werkgever- en werknemerschap ontwikkeld.

De centrale vraag van dit onderzoek is of er wetenschappelijk bewijs kan worden aangedragen voor het feit dat het reduceren van blootstelling aan risicofactoren in het werk door met name organisatorische maatregelen resulteert in een reductie van psychische klachten en klachten van het bewegingsapparaat. Dit wordt hier gedaan door een literatuuronderzoek en een secundaire analyse op een bestaand bestand uit te voeren. Eerst wordt de literatuurstudie besproken, om vervolgens in te gaan op de secundaire analyses. Tenslotte worden op basis hiervan conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan voor zowel beleid, de organisatorische aanpak in organisaties en onderzoek.

Dit boek, bedoeld voor het veld, bevat de belangrijkste uitkomsten van het uitgebreide onderzoeksrapport, getiteld "Prioritering van branches en ketens voor de versterking van arbobeleid rond chemische stoffen". Tussen 2003 en 2007 wil het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met het programma Versterking Arbeidsomstandighedenbeleid Stoffen (VASt) de veiligheids- en gezondheidsrisico's bij het beroepsmatig gebruik van stoffen minimaliseren. Ter voorbereiding van VASt verrichtte TNO Arbeid in het voorjaar van 2003 een inventariserend onderzoek naar de stoffenproblematiek, ontwikkelingen, innovatievermogen en kennisinfrastructuur rond stoffen in een groot aantal branches. Eindconclusie is dat in een groot aantal branches en ketens versterking van het stoffenbeleid een zinvolle zaak lijkt, waarvoor er bovendien vaak al goede aanknopingspunten bestaan. De aanstaande dialoog tussen het ministerie van SZW en het veld zal het beeld uit het onderzoek verder kunnen aanscherpen.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een verkennende studie naar de problematiek omtrent de beoordeling van moeilijk objectiveerbare klachten. TNO Arbeid heeft deze studie uitgevoerd in het kader van het TNO-doelfinancieringsprogramma ‘Arbeid en Gezondheid’ (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). De problematiek van moeilijk objectiveerbare klachten heeft de afgelopen decennia sterk in de belangstelling gestaan, maar er is weinig onderzoek naar verricht. Deze studie tracht deels te voorzien in deze leemte en brengt de problematiek in kaart door middel van literatuuronderzoek en interviews met diverse professionals uit de (para)medische en psychologische praktijk. De volgende vragen stonden centraal: 1. In hoeverre bestaat er overeenstemming omtrent de betekenis van het begrip ‘moeilijk objectiveerbare klachten’?; 2. Welke klachten worden als moeilijk objectiveerbaar beschouwd?; 3. In hoeverre beschouwt men het moeilijk kunnen objectiveren van klachten als een belangrijk probleem?; 4. Welke factoren bepalen of een klacht al dan niet als moeilijk objectiveerbaar ervaren wordt?; 5. Hoe zou men de beoordeling van moeilijk objectiveerbare klachten kunnen verbeteren?

In de aardappelen, groenten en fruit (AGF)-branche werkten in 2000 volgens het CBS bijna 10.000 personen. In deze rapportage staat de arbokennisinfrastructuur rond de AGF-branche centraal. Er wordt een beeld geschetst van arborisico's, gezondheidseffecten en maatregelen.

De centrale vraag van dit onderzoek is of er wetenschappelijk bewijs kan worden aangedragen voor het feit dat het reduceren van blootstelling aan risicofactoren in het werk door met name organisatorische maatregelen resulteert in een reductie van psychische klachten en klachten van het bewegingsapparaat. Dit wordt hier gedaan door een literatuuronderzoek en een secundaire analyse op een bestaand bestand uit te voeren. Eerst wordt de literatuurstudie besproken, om vervolgens in te gaan op de secundaire analyses. Tenslotte worden op basis hiervan conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan voor zowel beleid, de organisatorische aanpak in organisaties en onderzoek.

In de aardappelen, groenten en fruit (AGF)-branche werkten in 2000 volgens het CBS bijna 10.000 personen. In deze rapportage staat de arbokennisinfrastructuur rond de AGF-branche centraal. Er wordt een beeld geschetst van arborisico's, gezondheidseffecten en maatregelen.

Een hoge werkdruk en stress kunnen op langere termijn een negatief effect hebben op de gezondheid. Zo wordt verondersteld dat deze factoren onder meer leiden tot Repetitive Strain Injuries (RSI). De relatie tussen stress en klachten aan het bewegingsapparaat is al vaak aangetoond. De meeste onderzoeken richten zich echter vooral op nek- en rugklachten. De effecten van stress op pols/hand, onderarm/elleboog en schouder zijn veel minder onderzocht. Dit blijkt uit een vergelijkend literatuuronderzoek van TNO Arbeid, waarin juist de relatie tussen stress en RSI-klachten aan pols, elleboog en schouder alle aandacht heeft gekregen. Hieruit blijkt dat in meer dan 85% van de studies die deze relaties hebben onderzocht, stress op het werk wordt geassocieerd met RSI-klachten in de arm. Hoewel er weinig onderzoeken zijn gedaan naar een mogelijke relatie tussen niet-werkgebonden stress en RSI, blijkt bovendien dat in 75% van deze onderzoeken factoren als veel zorgen en spanningen gerelateerd worden aan RSI in de pols, elleboog en schouder. Naast de relatie tussen ervaren stress en RSI werd in het grootste deel van de onderzoeken ook aangetoond dat er een relatie is tussen hoge werkdruk en RSI.

The concepts of comfort and discomfort in sitting are under debate. There is no widely accepted definition, although it is beyond dispute that comfort and discomfort are feelings or emotions that are subjective in nature. Yet, beside several subjective methodologies, several objective methods (e.g. posture analysis, pressure measurements, electromyography (EMG) are in use to assess sitting comfort or discomfort. In the current paper a theoretical framework is presented, in which comfort and discomfort were defined and the hypothetical associations with underlying factors were indicated. Next, the literature was reviewed to determine the relationships between objective measures and subjective ratings of comfort and discomfort. Twenty-one studies were found in which simultaneous measures of an objective parameter and a subjective rating of comfort or discomfort were obtained. Pressure distribution appears to be the objective measure with the most clear association with the subjective ratings. For other variables, regarding spinal profile or muscle activity for instance, the reported associations are less clear and usually not statistically significant. ©Medline

Deze literatuurstudie geeft een overzicht en analyse van Nederlandstalige en Engelstalige literatuur en kennis over ‘virtualisering van organisaties’ en maakt onderdeel uit van het doelfinancieringsproject 'Virtualisering van Organisaties’. De studie vormt de basis voor begripsvorming en verdere uitwerking en toepassing van het begrip ‘virtualisering’. Virtualisering wordt in verschillende contexten gehanteerd. Dit document richt zich op de toepassing van dit begrip in organisaties. De literatuurstudie leidt tot een onderzoeksmodel en onderzoeksagenda. In de literatuurstudie wordt allereerst geanalyseerd wat virtualisering is, hoe verschillende auteurs dit begrip definiëren en welke trends te onderscheiden zijn. Ook komen de verschijningsvormen van virtualisering aan bod. Daarna wordt bekeken welke drijvende krachten achter virtualisering zijn te onderscheiden (de ‘drivers’) en welke ontwikkelingen virtualisering mogelijk maken (de ‘enablers’). Verder wordt aandacht besteed aan de effecten van virtualisering op organisaties, individuen en de relaties tussen individuen. Dit alles komt samen in het onderzoeksmodel en de onderzoeksagenda.

De stuurgroep van het ZonMw-Deskundigheidsbevorderingsproject ‘Leren samenwerken bij Sociaal Medische Begeleiding’ heeft TNO Arbeid gevraagd om een beknopt, kwalitatief onderzoek uit te voeren naar wat huisartsen kan motiveren om aandacht te besteden aan samenwerking met bedrijfsartsen. In dit kader werden twee vraagstellingen geformuleerd, te weten: 1. Wat zijn belangrijke argumenten voor huisartsen om (meer) samen te werken met bedrijfsartsen? 2. Wat zijn belangrijke weerstanden en tegenargumenten van huisartsen tegen samenwerken met bedrijfsartsen, en hoe kan daarmee omgegaan worden? Eerst wordt beknopt het bredere kader van de actualiteit van het thema geschetst en kort weergegeven wat onder samenwerking tussen huisartsen en bedrijfsartsen verstaan wordt. Daarna worden de argumenten gepresenteerd van huisartsen om al dan niet samen te werken met bedrijfsartsen, enerzijds gebaseerd op de resultaten uit een literatuurstudie, anderzijds op de uitkomsten van enkele groepsgesprekken. Tot slot wordt aandacht besteed aan de wijze waarop kan worden omgegaan met argumenten van huisartsen tégen samenwerking.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een verkennende studie naar de problematiek omtrent de beoordeling van moeilijk objectiveerbare klachten. TNO Arbeid heeft deze studie uitgevoerd in het kader van het TNO-doelfinancieringsprogramma ‘Arbeid en Gezondheid’ (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). De problematiek van moeilijk objectiveerbare klachten heeft de afgelopen decennia sterk in de belangstelling gestaan, maar er is weinig onderzoek naar verricht. Deze studie tracht deels te voorzien in deze leemte en brengt de problematiek in kaart door middel van literatuuronderzoek en interviews met diverse professionals uit de (para)medische en psychologische praktijk. De volgende vragen stonden centraal: 1. In hoeverre bestaat er overeenstemming omtrent de betekenis van het begrip ‘moeilijk objectiveerbare klachten’?; 2. Welke klachten worden als moeilijk objectiveerbaar beschouwd?; 3. In hoeverre beschouwt men het moeilijk kunnen objectiveren van klachten als een belangrijk probleem?; 4. Welke factoren bepalen of een klacht al dan niet als moeilijk objectiveerbaar ervaren wordt?; 5. Hoe zou men de beoordeling van moeilijk objectiveerbare klachten kunnen verbeteren?

Tussen 2003 en 2007 wil het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met het programma Versterking Arbeidsomstandighedenbeleid Stoffen (VASt) de veiligheids- en gezondheidsrisico's bij het beroepsmatig gebruik van stoffen minimaliseren. Ter voorbereiding van VASt verrichtte TNO Arbeid in het voorjaar van 2003 een inventariserend onderzoek naar de stoffenproblematiek, ontwikkelingen, innovatievermogen en kennisinfrastructuur rond stoffen in een groot aantal branches. Het onderzoek omvatte onderzoek van literatuur en databases, telefonische interviews met 56 brancheorganisaties en drie workshops met arboprofessionals en brancheorganisaties. De risicoperceptie van de brancheorganisaties komt redelijk met de literatuurgegevens overeen. Eindconclusie is dat in een groot aantal branches en ketens versterking van het stoffenbeleid een zinvolle zaak lijkt, waarvoor er bovendien vaak al goede aanknopingspunten bestaan. De aanstaande dialoog tussen het ministerie van SZW en het veld zal het beeld uit het onderzoek verder kunnen aanscherpen.

TNO Arbeid heeft in de periode 2000-2001 een onderzoek gedaan om meer inzicht te krijgen in de kennis die in andere (vooral Europese) landen is gepubliceerd over arbomanagement. In de publicaties werden drie thema aangetroffen: 1) participatie processen, veranderingsprocessen, implementieprocessen (inclusief de sociale perceptie van risico's m.b.t. arbomanagement; 2) integratie van arbomanagement in de bedrijfsvoering en in Total Quality Management; 3) arbomanagement in MKB in relatie tot arbo-infrastructuur (waar mogelijk arbokennisinfrastructuur). De bevindingen m.b.t. de eerste twee thema's worden samen behandeld; het derde thema komt apart aan bod.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een literatuurstudie die TNO Arbeid heeft verricht naar man-vrouwverschillen in aspecten van het verwerkingsvermogen en het belang hiervan voor het verklaren van man-vrouwverschillen bij uitval uit het werk en bij het ontwikkelen, dan wel hebben van diverse gezondheidsklachten. Aanleiding voor de studie vormt de constatering dat vrouwen een hoger risico hebben in de WAO terecht te komen, terwijl ook de WAO-instroom van vrouwen in absolute zin groter is. Nagegaan werd in hoeverre bepaalde aspecten van het verwerkingsvermogen de relatie tussen belastende factoren in het werk enerzijds en bepaalde gezondheidsklachten anderzijds beïnvloeden. Wat betreft gezondheidsklachten werd in het bijzonder gekeken naar psychische klachten, klachten aan het bewegingsapparaat en hart- en vaatziekten. Geconcludeerd wordt dat de gegevens uit de literatuur geen uitsluitsel geven; de wetenschappelijke onderbouwing voor de bewering dat sekseverschillen in het verwerkingsvermogen een belangrijke verklaring zouden zijn voor het verschil in verzuim en WAO-intrede is uiterst mager.

In dit rapport wordt verslag gedaan van een literatuurstudie die TNO Arbeid heeft verricht naar man-vrouwverschillen in aspecten van het verwerkingsvermogen en het belang hiervan voor het verklaren van man-vrouwverschillen bij uitval uit het werk en bij het ontwikkelen, dan wel hebben van diverse gezondheidsklachten. Aanleiding voor de studie vormt de constatering dat vrouwen een hoger risico hebben in de WAO terecht te komen, terwijl ook de WAO-instroom van vrouwen in absolute zin groter is. Nagegaan werd in hoeverre bepaalde aspecten van het verwerkingsvermogen de relatie tussen belastende factoren in het werk enerzijds en bepaalde gezondheidsklachten anderzijds beïnvloeden. Wat betreft gezondheidsklachten werd in het bijzonder gekeken naar psychische klachten, klachten aan het bewegingsapparaat en hart- en vaatziekten. Geconcludeerd wordt dat de gegevens uit de literatuur geen uitsluitsel geven; de wetenschappelijke onderbouwing voor de bewering dat sekseverschillen in het verwerkingsvermogen een belangrijke verklaring zouden zijn voor het verschil in verzuim en WAO-intrede is uiterst mager.

This leaflet summarises the results of a literature review and two analyses of the findings of the Third European Survey on Working Conditions concerning the relationship between organisations, working conditions and health outcomes. According to these studies, different forms of work organisation ('old' and 'new' forms) are structured along two dimensions. This approach makes it possible to distinguish between four types of work organisation (Taylorism, Human Relations, Lean Production, Sociotechnology). For each of these forms of work organisation, the potential impact on working conditions and workers' health is assessed. Finally, moderators which have a positive impact on working conditions and health will be identified. There are only a few studies which examine the relationship between different forms of work organisation and health and they use different conceptualisations for the same topic. This leaflet presents the relationship between forms of work organisation and health in two steps: 1. What are the working conditions arising from the different forms of work organisation? 2. What are the effects on health and working conditions?

This leaflet summarises the results of a literature review and two analyses of the findings of the Third European Survey on Working Conditions concerning the relationship between organisations, working conditions and health outcomes. According to these studies, different forms of work organisation ('old' and 'new' forms) are structured along two dimensions. This approach makes it possible to distinguish between four types of work organisation (Taylorism, Human Relations, Lean Production, Sociotechnology). For each of these forms of work organisation, the potential impact on working conditions and workers' health is assessed. Finally, moderators which have a positive impact on working conditions and health will be identified. There are only a few studies which examine the relationship between different forms of work organisation and health and they use different conceptualisations for the same topic. This leaflet presents the relationship between forms of work organisation and health in two steps: 1. What are the working conditions arising from the different forms of work organisation? 2. What are the effects on health and working conditions?

This leaflet summarises the results of a literature review and two analyses of the findings of the Third European Survey on Working Conditions concerning the relationship between organisations, working conditions and health outcomes. According to these studies, different forms of work organisation ('old' and 'new' forms) are structured along two dimensions. This approach makes it possible to distinguish between four types of work organisation (Taylorism, Human Relations, Lean Production, Sociotechnology). For each of these forms of work organisation, the potential impact on working conditions and workers' health is assessed. Finally, moderators which have a positive impact on working conditions and health will be identified. There are only a few studies which examine the relationship between different forms of work organisation and health and they use different conceptualisations for the same topic. This leaflet presents the relationship between forms of work organisation and health in two steps: 1. What are the working conditions arising from the different forms of work organisation? 2. What are the effects on health and working conditions?

To identify physical risk factors for neck pain, a systematic review of the literature was carried out. Based on methodological quality and study design, 4 levels of evidence were defined to establish the strength of evidence for the relationship between risk factors and neck pain. Altogether, 22 cross-sectional studies, 2 prospective cohort studies, and 1 case-referent study were eligible for determining the level of evidence. The results showed some evidence for a positive relationship between neck pain and the duration of sitting and twisting or bending of the trunk. A sensitivity analysis was carried out excluding 3 items of the quality list, the importance of which seemed doubtful. On the basis of this sensitivity analysis, it was concluded that there is some evidence for a positive relationship between neck pain and the following work-related risk factors: neck flexion, arm force, arm posture, duration of sitting, twisting or bending of the trunk, hand-arm vibration, and workplace design.

In dit TNO-rapport staat de arbokennisinfrastructuur rond RSI-knelpunten bij beeldschermarbeid in de call centers centraal. Op basis van een literatuurverkenning, een workshop met betrokkenen uit de arbokennisinfrastructuur, telefoongesprekken voorafgaand aan deze workshop én vier ingevulde vragenlijsten van genodigden voor deze workshop wordt geprobeerd een beeld te schetsen van deze arbokennisinfrastructuur en het functioneren daarvan.

To identify physical risk factors for neck pain, a systematic review of the literature was carried out. Based on methodological quality and study design, 4 levels of evidence were defined to establish the strength of evidence for the relationship between risk factors and neck pain. Altogether, 22 cross-sectional studies, 2 prospective cohort studies, and 1 case-referent study were eligible for determining the level of evidence. The results showed some evidence for a positive relationship between neck pain and the duration of sitting and twisting or bending of the trunk. A sensitivity analysis was carried out excluding 3 items of the quality list, the importance of which seemed doubtful. On the basis of this sensitivity analysis, it was concluded that there is some evidence for a positive relationship between neck pain and the following work-related risk factors: neck flexion, arm force, arm posture, duration of sitting, twisting or bending of the trunk, hand-arm vibration, and workplace design.

In dit TNO-rapport staat de arbokennisinfrastructuur rond RSI-knelpunten bij beeldschermarbeid in de call centers centraal. Op basis van een literatuurverkenning, een workshop met betrokkenen uit de arbokennisinfrastructuur, telefoongesprekken voorafgaand aan deze workshop én vier ingevulde vragenlijsten van genodigden voor deze workshop wordt geprobeerd een beeld te schetsen van deze arbokennisinfrastructuur en het functioneren daarvan.

systematic review assessed aspects of physical load during work and leisure time as risk factors for back pain. It is based on a strict systematic approach to identify and summarize the evidence, comparable with that applied in the clinical literature on the efficacy of intervention for back pain. A computerized bibliographical search was made of several databases for studies with a cohort or case-referent design. Cross-sectional studies were excluded. A rating system was used to assess the strength of the evidence, based on the methodological quality of 28 cohort and 3 case-referent studies and the consistency of the findings. Strong evidence exists for manual materials handling, bending and twisting, and whole-body vibration as risk factors for back pain. The evidence was moderate for patient handling and heavy physical work, and no evidence was found for standing or walking, sitting, sports, and total leisure-time physical activity. This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

systematic review assessed aspects of physical load during work and leisure time as risk factors for back pain. It is based on a strict systematic approach to identify and summarize the evidence, comparable with that applied in the clinical literature on the efficacy of intervention for back pain. A computerized bibliographical search was made of several databases for studies with a cohort or case-referent design. Cross-sectional studies were excluded. A rating system was used to assess the strength of the evidence, based on the methodological quality of 28 cohort and 3 case-referent studies and the consistency of the findings. Strong evidence exists for manual materials handling, bending and twisting, and whole-body vibration as risk factors for back pain. The evidence was moderate for patient handling and heavy physical work, and no evidence was found for standing or walking, sitting, sports, and total leisure-time physical activity. This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Deze handleiding dient voor de opzet en de uitvoering van literatuuronderzoek ten behoeve van arbo-deskundigen. In hoofdstuk 1 wordt een model in zijn geheel besproken waarop deze handleiding gebaseerd is. Het is bedoeld als een overzicht van de volgende stappen die in de hoofdstukken erna achtereenvolgens aan de orde komen: (2) voorbereiding, (3) zoeken, (4) analyseren en (5) schrijven. Het model is voorzien van terugkoppelingsmechanismen per fase (hoofdstuk).

Deze handleiding dient voor de opzet en de uitvoering van literatuuronderzoek ten behoeve van arbo-deskundigen. In hoofdstuk 1 wordt een model in zijn geheel besproken waarop deze handleiding gebaseerd is. Het is bedoeld als een overzicht van de volgende stappen die in de hoofdstukken erna achtereenvolgens aan de orde komen: (2) voorbereiding, (3) zoeken, (4) analyseren en (5) schrijven. Het model is voorzien van terugkoppelingsmechanismen per fase (hoofdstuk).

In wetenschappelijk onderzoek wordt in toenemende mate aandacht besteed aan meervoudige belasting in arbeidssituaties. Het doel van dit literatuuroverzicht is te inventariseren welke combinaties van factoren onderzocht zijn, welke belasting is aangetroffen en of een aanvang genomen kan worden met de ontwikkeling van een model van arbeidsbelasting waarbinnen deze kennis plaats kan vinden. Het blijkt dat een algehele integratie nog niet is te verwachten, maar een beperkte integratie tussen verschillende onderzoeksgebieden is wel mogelijk. Conbined workload in working situations.