Search

Dit voorbeeld hoort bij de ‘Gereedschapskist beter samenwerken met ouders’ van lectoraat Ouders in Rotterdam Zuid, Hogeschool Rotterdam. U kunt deze informatiekaart op maat maken voor uw eigen school.

De CAO tafels primair en voortgezet onderwijs (po vo) oriënteren zich op de vraag op welke wijze CAO à la carte effectief kan worden ingezet voor medewerkers, organisaties en scholen van het po vo. Hoewel de uitgangspunten van à la carte systemen prima lijken te passen bij ontwikkelingen als flexibilisering, individualisering en de demografische veranderingen in de beroepsbevolking, is de vraag in hoeverre deze instrumenten daadwerkelijk de gewenste effecten opleveren. In dit kader is een literatuurstudie gedaan naar de state of the art van CAO à la carte waarin de effectiviteit ervan centraal staat, d.w.z. de deelname van medewerkers aan CAO à la carte en de keuzes die ze maken vanuit hun unieke werk- en privé-situatie. Er zijn ook casestudies verricht in 2 (met het onderwijs vergelijkbare) sectoren: hogeschool Windesheim en Alysis Zorggroep. Ook de ervaringen met het Britse bank LoydsTSB zijn in het rapport opgenomen: dit bedrijf heeft een hoog percentage deelnemers gerealiseerd door een uitgekiende invoeringsstrategie. De onderzoeksresultaten leiden tot een aantal beleidsaanbevelingen, daaronder: onderscheid korte en lange termijn doelen bij individuele keuzes; keuzes hoeven niet in een à la carte systeem worden aangeboden; voorlichting en ondersteuning van medewerkers; rekening houden met de personele samenstelling nu en over 10 jaar; pilots maken voor het kopen/verkopen van tijd.

De CAO tafels primair en voortgezet onderwijs (po vo) oriënteren zich op de vraag op welke wijze CAO à la carte effectief kan worden ingezet voor medewerkers, organisaties en scholen van het po vo. Hoewel de uitgangspunten van à la carte systemen prima lijken te passen bij ontwikkelingen als flexibilisering, individualisering en de demografische veranderingen in de beroepsbevolking, is de vraag in hoeverre deze instrumenten daadwerkelijk de gewenste effecten opleveren. In dit kader is een literatuurstudie gedaan naar de state of the art van CAO à la carte waarin de effectiviteit ervan centraal staat, d.w.z. de deelname van medewerkers aan CAO à la carte en de keuzes die ze maken vanuit hun unieke werk- en privé-situatie. Er zijn ook casestudies verricht in 2 (met het onderwijs vergelijkbare) sectoren: hogeschool Windesheim en Alysis Zorggroep. Ook de ervaringen met het Britse bank LoydsTSB zijn in het rapport opgenomen: dit bedrijf heeft een hoog percentage deelnemers gerealiseerd door een uitgekiende invoeringsstrategie. De onderzoeksresultaten leiden tot een aantal beleidsaanbevelingen, daaronder: onderscheid korte en lange termijn doelen bij individuele keuzes; keuzes hoeven niet in een à la carte systeem worden aangeboden; voorlichting en ondersteuning van medewerkers; rekening houden met de personele samenstelling nu en over 10 jaar; pilots maken voor het kopen/verkopen van tijd.

Dit kwalitatieve onderzoek gaat over de mogelijkheden die scholen en besturen in het voortgezet onderwijs hebben om problemen in de personeelsvoorziening op te vangen en te voorkomen dat deze problemen tot lesuitval leiden. De vraag is of door een andere organisatie van het primaire proces de inzetbaarheid van het personeel kan worden verbeterd. Zijn personeelsproblemen het gevolg van personeelstekorten of spelen er ook andere dingen mee? Bij dit laatste is vanaf het begin gedacht aan de organisatie van het onderwijs en de gevolgen die dat heeft voor de inzet en de inzetbaarheid van het personeel. Een betere inzetbaarheid betekent niet dat de scholen met minder personeel toe kunnen. Een andere organisatie van het onderwijs leidt niet tot minder personeel als wel tot een andere samenstelling van het personeel en tot een andere benutting van de expertise van het personeel. Centraal concept in dit onderzoek is de regelruimte die scholen en besturen hebben om in te spelen op problemen in de personeelsvoorziening. Daarbij hoort het begrip regelvereisten, alles wat geregeld moet worden.

Dit kwalitatieve onderzoek gaat over de mogelijkheden die scholen en besturen in het voortgezet onderwijs hebben om problemen in de personeelsvoorziening op te vangen en te voorkomen dat deze problemen tot lesuitval leiden. De vraag is of door een andere organisatie van het primaire proces de inzetbaarheid van het personeel kan worden verbeterd. Zijn personeelsproblemen het gevolg van personeelstekorten of spelen er ook andere dingen mee? Bij dit laatste is vanaf het begin gedacht aan de organisatie van het onderwijs en de gevolgen die dat heeft voor de inzet en de inzetbaarheid van het personeel. Een betere inzetbaarheid betekent niet dat de scholen met minder personeel toe kunnen. Een andere organisatie van het onderwijs leidt niet tot minder personeel als wel tot een andere samenstelling van het personeel en tot een andere benutting van de expertise van het personeel. Centraal concept in dit onderzoek is de regelruimte die scholen en besturen hebben om in te spelen op problemen in de personeelsvoorziening. Daarbij hoort het begrip regelvereisten, alles wat geregeld moet worden.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het voortgezet onderwijs (VO en VSO). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het voortgezet onderwijs.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het voortgezet onderwijs (VO en VSO). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het voortgezet onderwijs.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het voortgezet onderwijs (VO en VSO). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het voortgezet onderwijs.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het jaarlijkse onderzoek naar het (ziekte)verzuim van onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De gegevens in dit rapport hebben betrekking op het kalenderjaar 1998. Het onderzoek is verricht in gezamenlijke opdracht van de Stichting Vervangingsfonds/BGZ en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. De uitvoering van het onderzoek was in handen van de Projectgroep Verzuimcijfers Onderwijs, een speciaal voor dit onderzoek opgezet samenwerkingsverband tussen B&A Groep Beleidsonderzoek & Advies en TNO Arbeid. Het onderzoek heeft als doel een nauwkeurig beeld te geven van de omvang en de aard van het verzuim van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel voor het Basisonderwijs, (Voortgezet) Speciaal Onderwijs en Voortgezet Onderwijs. Er worden o.a. verschillen gevonden in het ziekteverzuim ten aanzien van het functieniveau. Bij degenen met een lager functieniveau blijkt het ziekteverzuim hoger dan bij degenen met een hoger functieniveau. De gemiddelde verzuimduur van directieleden is in alle onderwijssoorten echter hoger dan die van de docenten.

In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De beschreven exercities hebben betrekking op het kalenderjaar 1998. Het rapport is echter grotendeels gelijk aan vorig jaar verschenen technische rapport over het onderzoek naar het schooljaar 1997, aangezien de methode van onderzoek slechts aan mineure veranderingen onderhevig is geweest. In het eerste deel van dit technische rapport wordt de onderzoeksopzet in grote lijnen beschreven, in het tweede deel worden verschillende thema's uit het onderzoek behandeld die belangrijk zijn voor de externe toetsing en voor de reproduceerbaarheid van het onderzoek in de komende jaren.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het jaarlijkse onderzoek naar het (ziekte)verzuim van onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De gegevens in dit rapport hebben betrekking op het kalenderjaar 1998. Het onderzoek is verricht in gezamenlijke opdracht van de Stichting Vervangingsfonds/BGZ en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. De uitvoering van het onderzoek was in handen van de Projectgroep Verzuimcijfers Onderwijs, een speciaal voor dit onderzoek opgezet samenwerkingsverband tussen B&A Groep Beleidsonderzoek & Advies en TNO Arbeid. Het onderzoek heeft als doel een nauwkeurig beeld te geven van de omvang en de aard van het verzuim van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel voor het Basisonderwijs, (Voortgezet) Speciaal Onderwijs en Voortgezet Onderwijs. Er worden o.a. verschillen gevonden in het ziekteverzuim ten aanzien van het functieniveau. Bij degenen met een lager functieniveau blijkt het ziekteverzuim hoger dan bij degenen met een hoger functieniveau. De gemiddelde verzuimduur van directieleden is in alle onderwijssoorten echter hoger dan die van de docenten.

In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De beschreven exercities hebben betrekking op het kalenderjaar 1998. Het rapport is echter grotendeels gelijk aan vorig jaar verschenen technische rapport over het onderzoek naar het schooljaar 1997, aangezien de methode van onderzoek slechts aan mineure veranderingen onderhevig is geweest. In het eerste deel van dit technische rapport wordt de onderzoeksopzet in grote lijnen beschreven, in het tweede deel worden verschillende thema's uit het onderzoek behandeld die belangrijk zijn voor de externe toetsing en voor de reproduceerbaarheid van het onderzoek in de komende jaren.

Dit technisch rapport is geschreven als verantwoording van een onderzoek naar het (ziekte)verzuim van het personeel in het primair en voortgezet onderwijs voor het kalenderjaar 1997. De resultaten van dat onderzoek staan beschreven in de rapportage 'Ziekteverzuim Primair en Voortgezet Onderwijs 1997'. In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs.

Dit technisch rapport is geschreven als verantwoording van een onderzoek naar het (ziekte)verzuim van het personeel in het primair en voortgezet onderwijs voor het kalenderjaar 1997. De resultaten van dat onderzoek staan beschreven in de rapportage 'Ziekteverzuim Primair en Voortgezet Onderwijs 1997'. In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs.

In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De beschreven exercities hebben betrekking op het schooljaar 1996/97. Het rapport is echter grotendeels gelijk aan het in 1997 verschenen technische rapport over het onderzoek naar het schooljaar 1995/96, aangezien de methode van onderzoek slechts aan mineure veranderingen onderhevig is geweest. In het eerste deel van dit technische rapport wordt de onderzoeksopzet in grote lijnen beschreven, in het tweede deel worden verschillende thema's uit het onderzoek behandeld die belangrijk zijn voor de externe toetsing en voor de reproduceerbaarheid van het onderzoek in de komende jaren.

In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De beschreven exercities hebben betrekking op het schooljaar 1996/97. Het rapport is echter grotendeels gelijk aan het in 1997 verschenen technische rapport over het onderzoek naar het schooljaar 1995/96, aangezien de methode van onderzoek slechts aan mineure veranderingen onderhevig is geweest. In het eerste deel van dit technische rapport wordt de onderzoeksopzet in grote lijnen beschreven, in het tweede deel worden verschillende thema's uit het onderzoek behandeld die belangrijk zijn voor de externe toetsing en voor de reproduceerbaarheid van het onderzoek in de komende jaren.

Evenals in andere sectoren is het ziekteverzuim van personeel in het onderwijs al jaren in toenemende mate een punt van aandacht. Dit geldt met name voor het ziekteverzuim van personeel in het primair en voortgezet onderwijs, omdat hieraan zowel voor scholen als voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) en de Stichting Vervangingsfonds/BGZ directe financiële consequenties zijn verbonden. Voor de laatste twee organisaties is dit aanleiding om hoge eisen te stellen aan onderzoek naar de hoogte en de aard van het ziekteverzuim. In dit rapport wordt uitgebreid verslag gedaan van het onderzoek naar het verzuim van zowel onderwijsgevend als onderwijsondersteunend personeel in het primair en voortgezet onderwijs over het schooljaar 1996-1997. Voor dit onderzoek is informatie verzameld van 1241 scholen met in totaal ongeveer 40.000 personeelsleden.

Evenals in andere sectoren is het ziekteverzuim van personeel in het onderwijs al jaren in toenemende mate een punt van aandacht. Dit geldt met name voor het ziekteverzuim van personeel in het primair en voortgezet onderwijs, omdat hieraan zowel voor scholen als voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) en de Stichting Vervangingsfonds/BGZ directe financiële consequenties zijn verbonden. Voor de laatste twee organisaties is dit aanleiding om hoge eisen te stellen aan onderzoek naar de hoogte en de aard van het ziekteverzuim. In dit rapport wordt uitgebreid verslag gedaan van het onderzoek naar het verzuim van zowel onderwijsgevend als onderwijsondersteunend personeel in het primair en voortgezet onderwijs over het schooljaar 1996-1997. Voor dit onderzoek is informatie verzameld van 1241 scholen met in totaal ongeveer 40.000 personeelsleden.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het jaarlijkse onderzoek naar het (ziekte-)verzuim van onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel. Het is voor het eerst dat deze rapportage betrekking heeft op het kalenderjaar. De overgang van schooljaar naar kalenderjaar is onder andere bedoeld om de ziekteverzuimgegevens beter vergelijkbaar te maken met die van andere bedrijfssectoren. Het onderzoek is verricht in opdracht van de Stichting Vervangingsfonds/BGZ en het ministerie van OCW. Het onderzoek heeft als doel een nauwkeurig beeld te geven van de omvang en de aard van het (ziekte)verzuim van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel voor het basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs. Omdat het onderzoek niet alleen sec gegevens dient op te leveren over de hoogte en de aard van het verzuim, maar ook beleidsmatig van nut dient te zijn, worden tevens de volgende onderwerpen behandeld: nul-verzuim, de vergelijking van het ziekteverzuim in het onderwijs met andere bedrijfssectoren, een uitsplitsing van het ziekteverzuim in duurcategorieën en de mate waarin ziekte (mede) wordt veroorzaakt door het werk.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het jaarlijkse onderzoek naar het (ziekte-)verzuim van onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel. Het is voor het eerst dat deze rapportage betrekking heeft op het kalenderjaar. De overgang van schooljaar naar kalenderjaar is onder andere bedoeld om de ziekteverzuimgegevens beter vergelijkbaar te maken met die van andere bedrijfssectoren. Het onderzoek is verricht in opdracht van de Stichting Vervangingsfonds/BGZ en het ministerie van OCW. Het onderzoek heeft als doel een nauwkeurig beeld te geven van de omvang en de aard van het (ziekte)verzuim van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel voor het basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs. Omdat het onderzoek niet alleen sec gegevens dient op te leveren over de hoogte en de aard van het verzuim, maar ook beleidsmatig van nut dient te zijn, worden tevens de volgende onderwerpen behandeld: nul-verzuim, de vergelijking van het ziekteverzuim in het onderwijs met andere bedrijfssectoren, een uitsplitsing van het ziekteverzuim in duurcategorieën en de mate waarin ziekte (mede) wordt veroorzaakt door het werk.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het jaarlijkse onderzoek naar het (ziekte-)verzuim van onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel. De rapportage heeft betrekking op het schooljaar 1995/1996. Het onderzoek is verricht in opdracht van de Stichting Vervangingsfonds/BGZ en het ministerie van OCW. Het onderzoek heeft als doel een nauwkeurig beeld te geven van de omvang en de aard van het (ziekte)verzuim van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel voor het basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs. Omdat het onderzoek niet alleen sec gegevens dient op te leveren over de hoogte en de aard van het verzuim, maar ook beleidsmatig van nut dient te zijn, worden tevens de volgende onderwerpen behandeld: nul-verzuim, de vergelijking van het ziekteverzuim in het onderwijs met andere bedrijfssectoren, een uitsplitsing van het ziekteverzuim in duurcategorieën en de mate waarin ziekte (mede) wordt veroorzaakt door het werk.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het jaarlijkse onderzoek naar het (ziekte-)verzuim van onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel. De rapportage heeft betrekking op het schooljaar 1995/1996. Het onderzoek is verricht in opdracht van de Stichting Vervangingsfonds/BGZ en het ministerie van OCW. Het onderzoek heeft als doel een nauwkeurig beeld te geven van de omvang en de aard van het (ziekte)verzuim van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel voor het basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs. Omdat het onderzoek niet alleen sec gegevens dient op te leveren over de hoogte en de aard van het verzuim, maar ook beleidsmatig van nut dient te zijn, worden tevens de volgende onderwerpen behandeld: nul-verzuim, de vergelijking van het ziekteverzuim in het onderwijs met andere bedrijfssectoren, een uitsplitsing van het ziekteverzuim in duurcategorieën en de mate waarin ziekte (mede) wordt veroorzaakt door het werk.

In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De beschreven exercities hebben betrekking op het schooljaar 1995/1996, maar zij vormen tevens een blauwdruk hoe in de komende jaren het onderzoek vormgegeven gaat worden. In dit rapport worden de belangrijkste technische aspecten van het onderzoek verantwoord. Er is aandacht voor de representativiteit, verzuimkengetallen, het gebruik van het docentenpanel bij dit onderzoek en schonings- en controlemethoden. Naast dit technisch rapport is een hoofdrapport verschenen. In het hoofdrapport wordt uitgebreid verslag gedaan van de resultaten van het onderzoek.

In dit rapport wordt beschreven welke stappen zijn ondernomen om te komen tot betrouwbare verzuimkengetallen voor het personeel in het primair en voortgezet onderwijs. De beschreven exercities hebben betrekking op het schooljaar 1995/1996, maar zij vormen tevens een blauwdruk hoe in de komende jaren het onderzoek vormgegeven gaat worden. In dit rapport worden de belangrijkste technische aspecten van het onderzoek verantwoord. Er is aandacht voor de representativiteit, verzuimkengetallen, het gebruik van het docentenpanel bij dit onderzoek en schonings- en controlemethoden. Naast dit technisch rapport is een hoofdrapport verschenen. In het hoofdrapport wordt uitgebreid verslag gedaan van de resultaten van het onderzoek.

De WEBO-methode (Werkdruk Bij Onderwijstaken) is een instrument waarmee scholen verschillende vormen van taakbelasting kunnen identificeren en maatregelen kunnen nemen om die taakbelasting te reduceren. De methode is vooral geschikt voor de beoordeling en functieverbetering van leraren in het algemeen voortgezet onderwijs. In het eerste deel van dit boek staat de theoretische achtergrond van de methode centraal. Hierbij komen de maatschappelijke achtergrond, de noodzaak van een preventief verzuimbeleid en een gecombineerd taakverdelings- en taakbelastingsbeleid aan de orde. Tevens wordt een omgevingsmodel gepresenteerd, dat aangeeft van welk werk mensen overspannen kunnen worden. In deel twee van dit boek wordt de WEBO-methode gepresenteerd op een manier die direct toepasbaar is. In bijlagen zijn formulieren opgenomen voor de inventarisatie en beoordeling van taken, en voor de inventarisatie van problemen en regelmogelijkheden.

Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid zijn onder docenten de afgelopen jaren sterk toegenomen. In dit eerste deel van twee artikelen wordt ingegaan op verzuim en verzuimbeleid in het voortgezet onderwijs. Stilgestaan wordt bij de zwaarte van het beroep en bij de oorzaken van de toename van ziekteverzuim in het onderwijs. Tevens wordt aandacht besteed aan een beleidsmatige aanpak van ziekteverzuim.

Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid zijn onder docenten de afgelopen jaren sterk toegenomen. In dit eerste deel van twee artikelen wordt ingegaan op verzuim en verzuimbeleid in het voortgezet onderwijs. Stilgestaan wordt bij de zwaarte van het beroep en bij de oorzaken van de toename van ziekteverzuim in het onderwijs. Tevens wordt aandacht besteed aan een beleidsmatige aanpak van ziekteverzuim.

Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid zijn onder docenten de afgelopen jaren sterk toegenomen. In dit eerste deel van twee artikelen wordt ingegaan op verzuim en verzuimbeleid in het voortgezet onderwijs. Stilgestaan wordt bij de zwaarte van het beroep en bij de oorzaken van de toename van ziekteverzuim in het onderwijs. Tevens wordt aandacht besteed aan een beleidsmatige aanpak van ziekteverzuim.

Dit boek is bedoeld als handleiding om tot een goed arbo-beleid te komen, met name binnen het primair en het voortgezet onderwijs. Ingegaan wordt op: het Arbobesluit Onderwijs en de verwachte toekomstige wettelijke ontwikkelingen, de belangrijkste artikelen van het Veiligheidsbesluit Restgroepen en de juridische aansprakelijkheid. Voorts wordt aandacht besteed aan welke verplichtingen er zijn en welke taak- en bevoegdheidsverdeling in de eigen schoolorganisatie de basis moet vormen voor het arbo-beleid. De bevoegdheden van de medezeggenschapsraad in relatie tot het arbo-beleid wordt uiteen gezet. Tenslotte wordt beschreven hoe arbo-beleid als onderdeel van het schoolbeleid vorm kan krijgen. Voor dat doel wordt een praktisch stappenplan gepresenteerd. Een aantal bijlagen informeren over: arbovorming van leerlingen in het beroepsonderwijs; inventarisatie van arbo-risico's in scholen; en de controlelijst arbo-zorg in scholen.

Dit boek is bedoeld als handleiding om tot een goed arbo-beleid te komen, met name binnen het primair en het voortgezet onderwijs. Ingegaan wordt op: het Arbobesluit Onderwijs en de verwachte toekomstige wettelijke ontwikkelingen, de belangrijkste artikelen van het Veiligheidsbesluit Restgroepen en de juridische aansprakelijkheid. Voorts wordt aandacht besteed aan welke verplichtingen er zijn en welke taak- en bevoegdheidsverdeling in de eigen schoolorganisatie de basis moet vormen voor het arbo-beleid. De bevoegdheden van de medezeggenschapsraad in relatie tot het arbo-beleid wordt uiteen gezet. Tenslotte wordt beschreven hoe arbo-beleid als onderdeel van het schoolbeleid vorm kan krijgen. Voor dat doel wordt een praktisch stappenplan gepresenteerd. Een aantal bijlagen informeren over: arbovorming van leerlingen in het beroepsonderwijs; inventarisatie van arbo-risico's in scholen; en de controlelijst arbo-zorg in scholen.