Search

Bu tezin amacı, ilk defa modernizmle birlikte konut olarak kullanılmaya başlanan çok katlı yapılara yöneltilen, sosyal ilişkileri sağlayamadığına dair eleştirileri değerlendirmek ve çok katlı yapılarda yaşayan insanların sosyal ve çevresel temaslarını ne çeşit mekanlarda sağladığını açıklamaktır. Bu form, endüstrileşmenin kişiler üzerinde yarattığı sağlık sorunlarını azaltmak amacıyla, CIAM toplantılarında çok katlı ve az yoğunluklu kentsel çevrenin konut tipi haline getirilmiştir. Bunun karşıtı olarak Team 10 grubu, modernizmin yarattığı çok katlı konut alanlarını, modernizmin sokağı ortadan kaldırması ve yeşil alanları kullanarak insanları bir araya getirememesini öne sürerek eleştirmiş, ve de az katlı ve yatayda gelişen kentsel elemanı sosyal teması arttırıcı form olarak önermiştir.Bu çalışmada öncelikli olarak, her çeşit kentsel çevrede, farklı biçimlerdeki mekansal örgütlenme sonucu farklı sosyal ve çevresel iletişim mekanlarının varolduğu savunulmaktadır. Bu doğrultuda, konut tiplerinin üç bileşeni olarak yükseklik, yoğunluk ve kapsama ilişkin bir matris çalışması yapılmış ve savunulan düşünce kanıtlanmaya çalışılmıştır. Daha sonrasında ise konut olarak kullanılan çok katlı binalarda varolan iletişim mekanları kentsel tasarım ve mimari ölçeklerde incelenmiştir. Bu amaçla, tezin konut alanı çalışması olması nedeniyle, yapılan kentsel tasarım ölçeğindeki çalışma, bölgecilik kavramı çerçevesinde incelenmiş ve kamusal-özel alan devamlılık şekli ön plana çıkmıştır. Çok katlı konutlarda sosyal ve çevresel teması oluşturan mimari mekanlar çağdaş binalar ve ütopyalar çerçevesinde tartışılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda çok katlı konut alanlarında farklı mekansallıkta sosyal ve çevresel temas mekanlarının varolduğu tespit edilmiştir. The aim of thesis is to evaluate criticisms directed to high-rise buildings which have firstly used for residential purposes with modernism in terms of their hindering social contact, and to explain in what kind of spaces the residents of high-rise building sustain their social and environmental contacts. This form was aimed to be used as the building type of high-rise, low density urban form in CIAM meeting for decreasing health problems created by industrialization on individuals. In contrast, Team 10 criticized high-rise residential buildings by propounding disposal of street and not gathering people by using green areas. They propounded the urban element which is low-rise spreading in horizontal as the form of increment of social connection.In this study, principally diversified existence of social and environmental communication space are advocated in every urban environment depending on distinctive spatial organizations. Matrix study was made depending on height, density and coverage as three inputs of residential types, and the idea defended was tried to be proven. Communication spaces in high-rise residential buildings were analyzed in urban design and architecture scales. For this purpose, urban design scaled study was analyzed in the frame of territoriality which is related to the main topic of the thesis as residential area, and public and private space continuity types came into prominence. Architecture spaces constituting social and environmental contiguity spaces in high-rise residences were discussed in the frame of contemporary buildings and utopias. The explanation of diversified connection spaces in high-rise residential blocks will be hold. 173

Yüzyıllar boyunca Anadolu kentlerine mevsimsel olarak bağımlı olan ve karşılıklı etkileşim içinde olan `bağ' yerleşmeleri, dinamik mekansal sistemin bir parçası olmuşlardır. Bu tez ontolojik bir değerlendirmeyle değişen değer ve anlamlara bağlı olarak bağ yerleşmelerinin dönüşen ortamını ortaya koyar. Bu nedenle, tez, mekan organizayonu, tarımsal arazi dokusu, ekolojik oluşum, yerleşim karakteri, sosyo-kültürel yapı ve oturanların yaşam tarzı gibi temel değerlerin bağ yerleşiminin özgün varlığını oluşturduğunu kabul eder.Zamanla, değişen sosyo-ekonomik koşulların baskıları Anadolu kentleri ve bağ yerleşmeleri arasındaki etkileşime zarar vermiştir. Bu tez Muğla-Karabağlar örneğinde bağ yerleşmelerinin değişen rolü ve önemini, değişen ve çelişen alan kullanımlarını ve özgün bağ karakterinin yok olmasını açıklar.Karabağlar, Muğla kenti halkının mevsimsel olarak yaşadığı Turkiye'nin güneybatısında bir bağ yerleşmesidir. Özgün karakterinin, doğal ve kültürel değerlerinin ve yaşam tarzının korunması gereken üçüncü derece doğal sit alanıdır. Ne var ki, temel değerlerin, anlamların ve uygulamaların dönüşümüyle, Karabağlar başlangıçtaki varlığını devam ettirememiştir. Karabağlar iki nedenden dolayı önemlidir: korunması gereken doğal ve kültürel varlıklara sahiptir ve hala bir dönüşüm süreci yaşamaktadır.Yazarın master tezi Karabağlar koruma planını değerlendirmiştir. Farklı olarak, bu doktora tezi, Karabağlar'ın zaman-uzamsal dönüşüm sürecinin dinamiklerini değerlendirir. Bu tez kent-kır sürekliliğinde Karabağlar'ın değişen rolünü sunar. Bu durum Karabağlar'ın karakterini, peyzajını ve özgünlüğünü koruma problematiğini ortaya koyar. Bu çerçevede, tez tarih boyunca bağ yerleşmelerinin varlığını ve değişen rolünü tanımlama açısından bağ yerleşmeleri literatürüne katkıda bulunur. `Bağ? settlements have been a part of dynamic spatial systems, which seasonally depend on and reciprocally interact with Anatolian towns throughout centuries. This thesis presents the transforming setting of `bağ? settlements related to changing values and meanings through an ontological assessment. Therefore, the thesis assumes that the main values of spatial organization, farmland pattern, ecological formation, settlement character, socio-cultural structure and lifestyle of the inhabitants constitute the unique entity of `bağ? settlements.In time, the pressures of changing socio-economic conditions have destroyed the interaction between Anatolian towns and `bağ? settlements. The thesis explains the changing role of `bağ? settlements, changing and conflicting land uses and the loss of unique `bağ? character in the case of Muğla-Karabağlar.Karabağlar is a `bağ? settlement in the southwestern Turkey, where Muğla town residents live seasonally. It is a third grade natural site, the unique character, the natural and cultural assets and the lifestyle of which must be preserved. However, with transformation of the main values, meanings and practices, Karabağlar could no longer perpetuated its initial existence of being. Karabağlar is significant for two reasons: it has natural and cultural beings that need to be conserved, and as it still goes through a transformation process.The master?s thesis of the author evaluated conservation plan of Karabağlar. Differently, this doctoral thesis evaluates the dynamics of the spatio-temporal transformation process in Karabağlar. It presents the changing role and significance of Karabağlar within the town-country continuum. This situation brings forward the conservation problematic of the character, landscape and uniqueness of Karabağlar. Within this respect, the thesis contributes to the literature of `bağ? settlements in terms of defining their being and changing role throughout the history. 299

Bu tezin amacı mobil iletişim pratiklerinin kent mekanı, özellikle de buluşma mekanları üzerineetkilerini incelemektir. Son on yıllık süre içerisinde mobil telefon kullanımının günlük yaşamınbir parçası haline gelmesi ve günlük hayatımıza hızlı bir şekilde girmiş olması oldukça açıktır.Mobil telefonun günlük pratiklerimiz arasında kaçınılmaz bir şekilde var oluşu, araştırmacılarınbu konuyu özellikle kamu alanları ile ilgili çalışmalarda ve kent sosyolojisi gibi konulardadeğerlendirmelerini özendirmektir. Bu araştırmanın hedefi mobil toplumun zihinsel haritasıile mevcut kent imgesi arasındaki uyumsuzlukları anlayabilmektir.Mobil telefonlar insanların buluşmaları herhangi bir mekana ve belirli bir programa bağlıolmadan örgütlenebilmesine olanak vermektedir. Bu aygıt, insanların kent içindekidolaşım/hareket olanağını arttırmakla kalmayıp, bireylerin uygun kavramsal haritalargeliştirmesi olanaklarını da genişletmektedir bunun nedeni mobil telefonların buluşmanoktaları için bireylere seçim özgürlüğü tanımaktadır. Örneğin, nirengi noktalarının yanısıra dolaşım rotaları da mobil toplum tarafından yeni kimlikler kazandırılmaktadır. İç vedış mekan buluşma noktalarındaki (kimileri tamamen rastgele seçilen), kavramsal haritalarıoluşturmaya katkıda bulunurlar, nitekim şehrin kimliğinin oluşmasına da, bu durum şehirve şehrin parçalarının sadece görsel deneyimlere dayanarak, klasik, gerekirci bir anlayışlayorumlanması ile çelişki göstermektedir. Bireylerin kent içinde buluşmalarına yardımcı olan,şehrin öncelerde tanımlanmış belirli elemanları (düğüm noktaları, nirengi noktaları) şimdilerinbu geniş envanter dizininin arasında pek o kadar da gösterişli olmayan parçalar haline gelmiştir.Bu tez mobil iletişim pratiklerinin neden olduğu davranış ve algıdaki değişimleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu araştırma vasıtasıyla eğer varsa, eski ve yeni buluşma mekanlarınınmimari ve uzamsal nitelikleri arasındaki farklılıkların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. The aim of this thesis is to examine the affects of mobile communication practiceson urban public places, particularly on meeting places in urban space. Thecontribution of mobile communication technologies into daily practices and rapidpenetration of them into everyday-life is quite obvious in the last decade. Theinevitable presence of mobile phones in everyday-life practices encourages urbanresearchers to consider their impacts on urban social context and consequently onurban public places. The objective of the research is to understand theincompatibility between the existing urban image and the mental image of mobilesociety.Mobile phones enable people to organize meetings independent from the scheduledprogram. This device not only increases the mobility of the user within the city butalso enhances the individual?s ability to develop coherent cognitive maps; because itgives the freedom of choice to pick-up the location for ?meeting places?. Forinstance, beside landmarks, paths have been given new identities by mobile society.An increase in the number of indoor or outdoor meeting places (some being entirelyrandom in selection), contributes to the cognitive maps and thus to the identity ofthe city. This stands as a contradicting argument to the classical understanding ofthe city and its parts, which is by and large accepted to be based on visualexperiences. The predetermined and limited components (nodes, landmarks) whichhelp individuals meet (and socialize) are now modest items of a larger inventory ofsettings. This thesis is aiming to analyze the behavioral and perceptual changes thatderive from mobile communication practices. Through this research, thearchitectural and spatial qualities of the old and new inventories of meeting placesare also a part of the study to reveal the differences, if any. 174

Yangınlar, ani oluşumu ve yok edici karakterleriyle, özellikle kentlerde çok sayıda ölüm ve yaralanma yanında büyük maddi kayıplara neden olmaktadır. Yangın güvenliğinin sağlanması, personel, araç ve donanım, işlev, organizasyon, teknoloji, eğitim ve bilinç düzeyi gibi konularla ilişkili çok boyutlu bir olgudur. Bunlar, konunun bir diğer boyutu olan mekansal düzenlemelerle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkilidir; mekandan etkilenir ya da mekanı etkilerler. İtfaiye tesislerinin kentsel bağlamda mekansal açıdan yetersizliklerinin, yangın kayıplarını arttırıcı önemli bir neden olmasını temel alan bu araştırma, kentsel ölçekte yasal araçların geliştirilmesi için itfaiye tesislerinin yer seçimi ve tasarım ölçütlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Türkiye'deki ilgili mevzuatta, literatürde yer alan mekansal ölçütlere hangi düzeyde yer verildiği araştırılmış, bu doğrultuda, yasal araçların yetersiz ve yüzeysel olduğu görülmüştür. İtfaiye tesislerinin yer seçim ve tasarım kriterleri, Ankara örneğinde yer alan bir kaç uygulama ile birlikte, elde edilebilen veriler dahilinde incelenmiştir. İtfaiye üst düzey yöneticileriyle yapılan görüşmeler sonucunda, itfaiye tesislerinin kentsel alanda yer seçimine ve tasarımına ilişkin sürecin de, öznel deneyimlerle yürütüldüğü görülmektedir. Araştırma sonucunda, itfaiye tesislerinin yer seçimi ve tasarım kararlarının, salt nüfus ölçütüne bağlı olmadığı;çok sayıda konunun makro-mezo-mikro ölçeklerde bu kararları belirlediği ortaya konulmuştur. Bu doğrultuda ulaşılan ölçütler setinin, yasal düzenleme ve standartların geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Fires, with their sudden appearance and destructive character, cause property losses beside much more death and injury especially in cities. Providing fire safety is a multi-faceted context that is related with issues such as staff, vehicle and equipment, function, organization, technology, level of education and consciousness. These are related, directly or indirectly, with spatial organization that is the other side of the issue: they affect space or they are affected from space. In research context, the fire stations are evaluated as a unit of emergency and land use element of urban space. By associating the concepts related to emergency management and to urban scale, the space-time dimension of the issue is examined in urban areas. This research bases on the spatial deficiencies of fire stations in urban areas which are important reasons of the fire losses. It is examined that at which level spatial requirements in the literature are in the related laws and regulations in Turkey. Site selection and design criteria of fire stations are evaluated with the available information about several implications in Ankara case study. As a result of the interviews that have been made to top executive of fire station, it is found that the process of the site selection and design of the fire stations is going on with subjective experiences in urban space. In conclusion of the research, it is displayed that the decisions about the site selection and design of the fire stations are related to not only population criterion, but also much more issues in macro-meso-micro scales. It is considered that the set of multi-criteria that are reached in this regard will provide contribution in legal organization and developing the standards. 140

Tezin temel konusu, artan trafiği hızlandırmak adına yapılan mekansal düzenlemelerden dolayı, bulvarın bir iletişim aracı olarak maruz kaldığı etkileri tartışmaktır. Bu amaçla öncelikle bulvarın tanımı ve tarihi gelişimi açıklanmış ve iletişim bir araç olarak kullanılarak bulvarın sosyal ve teknik yapısı incelenmiştir.Bu açıdan tez, bulvar kavramının mekansal bir iletişim aracı olma özelliğini incelemiştir. Bu deneysel kuramı kanıtlamak için, iletişimin insan ve araç arasındaki ilişkisini de içeren bir tablo hazırlanmıştır. Bulvar üzerindeki ilişkinin niteliği, enlemsel ve boylamsal hareketliliğin kullanımı, ayrıca davranış bilimleri ve proksemiklerin (mekanın yönlendirdiği iletişim) yardımıyla belirlenmiştir. Bulvar ve iletişim arasındaki teorik ilişki ise Ankara Atatürk Bulvarı örneğinde uygulanmıştır. Bulgulardan yola çıkılarak, temelde amaç odaklı bir eylem içeren boylamsal hareketliliğin arttığını; temelde tesadüfi bir eylem içeren enlemsel hareketliliğinde bu artışa oranla azaldığı görülmüştür. Bu durumda da insanlar için yapılmış olan bulvarlarda insan faktörünün öneminin azaldığı sonucuna varılmıştır The main concern of this thesis is examining the affects and causes of traffic oriented design on the social generation of boulevards in terms of communication. For this purpose, boulevard concept and its historical evaluation are explained. In addition, communication is used as a tool for understanding, combining and examining the social and technical structure of boulevard.In this respect, this thesis aims to explore the boulevard concept with the spatial communication measures. To provide empirical evidence, a chart of categories of communication is prepared in terms of human and machine interposed aspects of communication. The activities of relation along the boulevard are examined by transversal and longitudinal movements with the help of the behavioral sciences and proxemics and the theoretical relation between boulevard and communication is applied on the case of The Atatürk Boulevard, Ankara. It is observed from the findings that, longitudinal movement prior to situated activity is increased, the transversal movement prior to random activity is decreased. This causes the loss of human aspects along the boulevard, which is designed for human. 193

oz ANKARA'NIN FİZİKSEL PLANLAMA DENEYİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: 1957 UYBADIN-YÜCEL PLANI KAYA, Tuncay Y. Lisans, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. M. Adnan Barlas Aralık 2002, 125 sayfa Bu tez, 1957 Uybadın- Yücel Planının, Ankara'nın kentsel, fiziksel yapısının oluşumu üzerinde yarattığı etkileri tarihsel bir perspektif içinde incelemektedir. Çalışmada, kentsel fiziksel yapının oluşumu yarışma, ve uygulamadan oluşan bir süreç olarak değerlendirilmiştir. Kentsel fiziksel yapının oluşumu üzerinde etkisi olan kent dokusu çalışmanın bir diğer odak noktasıdır. Ayrıca, Ankara kentsel alanında hazırlanan bir örnekle kent dokusunun kentsel fiziksel yapının oluşumundaki etkileri gösterilmiştir. Bundan başka, bu çalışma, yoğunluk ve kat artışlarıyla Uybadın- Yücel Planım yok eden yönetsel kararların Ankara'nın yapılı alanının oluşumu üzeinde yarattığı etkileri inceler. Anahtar Sözcükler: kentsel fiziksel yapı, kentleşme, yönetim, planlama deneyimi, yapılı alan, süreç, yarışma, uygulama, yerleşme deseni, dikdörtgen yapı adası, blok apartman, yoğunluk artışı, arsa spekülasyonu, yapsat, apartmanlaşma, gecekondu iv ABSTRACT POST EVALUATION OF PHYSICAL PLANNING EXPERINCE OF ANKARA: 1957 PLAN OF UYBADIN-YÜCEL KAYA, Tuncay M.CP, Department of City and Regional Planning Supervisor: Assist. Prof. Dr. M. Adnan Barlas December 2002, 125 pages This study analyses the influences of 1957 Plan of Uybadın- Yücel over the formation of urban physical structure of Ankara in historical context. In the study, evolution of urban physical structure is evaluated as a process, which was comprised of competition and implementation. Proposed urban pattern is another focus point of the study, which have affects on the formation of urban physical structure. Also, a case study is prepared in the urban area of Ankara to illustrate the impacts of the urban pattern on the formation of the urban physical structure. Moreover, this study wishes to discuss the impacts of administrative decisions on the formation of built up area of Ankara with density and building height increases, which erased the Uybadın- Yücel Plan. Key words: urban physical structure, urbanization, administration, planning experience, built up area, process, competition, implementation, settlement pattern, rectangular building island, apartment blocks, density increase, land speculation, build and sell, apartmentalization, squatters in 125

oz İLETİŞİM MEKANLARI OLARAK YAYA BÖLGELERİ ÖRNEK ÇALIŞMA: YÜKSEL YAYA BÖLGESİ - ANKARA Levent, Tolga Yüksek Lisans, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Kentsel Tasarım Programı Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Baykan Günay Ortak Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. M. Adnan Barlas Aralık 1999, 96 Sayfa 20. yüzyılın ikinci yarısında, yaya dolaşım problemi, hem kent merkezleri hem de konut alanları için önemli bir konu olmuştur. Artan araç sayılarına paralel olarak, kentsel açık mekanın biçimlenmesinde taşıt belirleyici olmaya başlamıştır. Akan ve durağan taşıtların ihtiyaçlarına yönelik olarak yapılan fiziksel düzenlemeler, yaya hareketlerinin giderek daralan kaldırımlarda sınırlanmasına neden olmuş ve sosyal aktivite, etkileşim ve iletişim olanaklarını azaltmıştır. Bu dönemde, planlama ve kentsel tasarımın temel ilgilerinden olan yaya kavramı farklı bir önem kazanmış ve yayalara sağladığı sosyal faydalar dolayısı ile yaya bölgeleri yaygın olarak uygulanmıştır. Yaya bölgeleri, basit bir biçimde, binalar arasında kalan alanlar olarak tanımlanamaz. Yaya bölgeleri insanlarınsosyalleşmelerinin gerçekleştiği sosyal çevrelerdir. Sosyalleşme süreçleri insan aktiviteleri, etkileşim ve iletişime dayanmaktadır. Bu çalışma, sosyal süreçler ile kentsel çevrenin mekansal konfigürasyonu arasındaki nedensel ilişkiyi incelemekte, sosyal süreçlerin oluşumu ve devam etmesini etkileyen fiziksel düzenlemeleri tanımlamayı amaçlamaktadır. Analizin üç temel bileşeni, etkileşim bileşeni, mekansal bileşen ve aktivite bileşenidir. Çalışma ayrıca insan etkileşiminin mekansal örüntüleri, adapte mekanların fiziksel formu ve insan aktivitelerine yönelik mekansal konfigürasyonu içermektedir. Yüksel Yaya Bölgesi bu değişkenlerin ışığında değerlendirilmiş, insan iletişiminin örüntülerini ve bu örüntülerin çalışma alanındaki fiziksel öğelerle ilişkileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yaya, Sosyalleşme, İnsan aktiviteleri, Etkileşim, İletişim, Fiziksel düzenleme, Mekansal konfigürasyon vı ABSTRACT PEDESTRIAN ZONES AS COMMUNICATION ENVIRONMENTS CASE STUDY: YÜKSEL PEDESTRIAN ZONE - ANKARA Levent, Tolga Ms., Department of City and Regional Planning Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Baykan Günay Co-Supervisor: Assist. Prof. Dr. M. Adnan Barlas December 1999, 96 pages In the second half of 20th century, the problem of pedestrian circulation became a crucial issue in both the centers and residential areas of cities. Parallel to the increasing number of motorcars, the governing factor in the formation of urban open spaces became the vehicles. The physical arrangements for the requirements of moving and parking vehicles have resulted in restricting pedestrian movement in ever-narrowing sidewalks and reduced the social activity, interaction and communication possibilities of pedestrians. The concept of pedestrian, which became one of the basic concerns in urban planning and design, has gained a different kind of importance and pedestrian zones have widely been applied in this period because of the social benefits provided for pedestrians. Pedestrian zones can not be defined simply as spaces between buildings. They are social environments in which socialization of people iiioccurs. The socialization process is based on human activities, interaction and communication. This study searches for the causal relationship between social processes and spatial configuration of urban environment in this framework, and tries to describe the physical arrangements influencing the formation and continuation of social processes. The three basic components of the analysis are interaction, physical component and activity component. The study further covers the spatial patterns of human interaction, physical form of adapted spaces and spatial configuration for activities. Yüksel Pedestrian Zone in Ankara is evaluated in the light of such variables, to understand the patterns of human communication and how they relate to the physical components of the survey area. Keywords: Pedestrian, Socialization, Human activity. Interaction, Communication, Physical arrangement. Spatial configuration 96

öz MEYDANIN NİTELİKLERİ ÜZERİNE BİR ANALIZ ŞAHİN, Aylin Yüksek Lisans, Şehir Planlama Bölümü Tez Yöneticisi: Öğretim Görevlisi: Dr. M.Adnan Barlas Eylül, 1996, 143 sayfa Yüzyıllardır mekan şehirciliğin önemli tartışma konularından biri olmuştur. 18. yüzyılda başlayan sosyal, entellektüel ve biçimsel değişim süreci, kamu ve özel yarar arasındaki dengeyi birey dünyası tarafına değiştirmeye başladı. Kamuya ait açık alanlardan tek objeye yönelen bu biçimsel değişim süreci 20. yüzyıl başlarında tamamlandı. Kentsel alandaki insan-çevre ilişkilerinde de değişime neden olan bu dönüşüm, kent strüktürünü oluşturan elemanların -ev, sokak ve meydan- anlamlarının da değişmesine sebep oldu. Bu tezin amacı, yukarıda kısaca değinilen değişim sürecine rağmen, kentsel elemanlardan biri olan meydanın sosyalizasyon ve bireyin gelişimi sürecindeki önemini vurgulamaktır. Tarihin eski dönemlerinde meydan, ivtörenlere ve dini aktivitelere sahne olan ve buna bağlı olarak da sembolik anlamları olan bir mekandı. Ancak modern kentin gelişimi, kent bünyesindeki değişimle birlikte meydanın fiziksel ve özellikle fonksiyonel özelliklerinin kaybolmasına neden oldu. Anlam özelliklerinin kaybolması ile bağlantılı olarak, kullanıcıların ihtiyaçlarının karşılanamaması, meydanın kentsel bünye içerisindeki önemini yitirmesine sebep oldu. Literatürde `meydan` için çok çeşitli tanımlamalar yapılmaktadır. Ancak böyle bir mekanı analiz etmek için bu tanımlamalar yeterli değildir. Meydanın nitelikleri bu amaç için daha kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Bu nitelikler süreklilik, çeşitlilik, mahremiyet, canlılık, ve kapalılıktır. Kullanıcıların meydandan tatmin olma derecelerini tespit edebilmek için bu nitelikler gözönüne alınmıştır. Böyle bir analiz çalışması sonucunda meydan niteliklerinin birbirlerine göre önem dereceleri ve birbirleri arasındaki bağlantılar açıklık kazanmaktadır. Buna ek olarak meydanın fiziki bileşenlerinin meydanın başarısına etkileri ve bunların sosyalizasyon ve bireyselleşme süreçlerindeki yerleri özellikle vurgulanmaktadır. Anahtar Kelimeler: İnsan-Çevre İlşkisi, Çevresel Algı ve Bilişim Yaklaşımı, Meydan, Çeşitlilik, Süreklilik, Mahremiyet, Canlılık, Kapalılık, Küme Analizi ABSTRACT AN ANALYSIS OF THE ATTRIBUTES OF THE SQUARE ŞAHİN, Aylin M.S., Department of City Planning Supervisor: Inst. Dr. M.Adnan Barlas September, 1996, 143 pages For centuries, space was the principal medium of urbanism. In the eighteenth century, however, a process of change -social, intellectual, and formal- began to alter the balance between public and private interests in favor of the private realm. The formal transformation from public space to private icon was completed in the early twentieth century. These transformations which adversely altered man-environment relations in the urban realm caused changes in the meaning of the constituent elements of the urban pattern, the house, the street, and the square. The purpose of this thesis is to show that the square is an important element of the urban fabric with regards the processes of socialization and development of the self. In ancient times, it had a symbolic value as a place for ceremonial and religious activities. However, with the advent ofmodern city, it lost the complex texture and the variety of its functions because of the transformation of its physical configuration. The disappearence of notional attributes and the unsatisfaction of users' needs and desires have caused a decline in its significance. In literature, one could come across with kinds of definitions of the square. However, it is possible to analyze the square with its attributes. The attributes of the square are defined as continuity, diversity, intimacy, vitality, and enclosure. Considering these attributes of the square, the level of environmental satisfaction can be analyzed through an empirical study. Therefore, with such analysis, the degree of importance of the attributes of the square and associations between them become clear. In addition to this, how the spatial components affect the success of the square is justified. With respect to the processes of socialization and development of the self, it is possible to define the meaning of the square in relation to its spatial components. Keywords: Man-Environment Interface, Environmental Perception and Cognition Approach, The Square, Diversity, Continuity, Intimacy, Vitality, Enclosure, Cluster Analysis 156