Search

Kritik altyapılar, modern toplumların temelini oluşturan fiziksel ve sanal sistemlerdir ve ulusal refahı sağlamak için gereklilerdir. Bu tür altyapıların önemi önceleri devletler ve uluslararası organizasyonlar tarafından anlaşılamamasına rağmen kritik altyapı sistemlerini hedef alan siber tehditlerin artması, Amerika ve Avrupa Birliği'nde olduğu gibi kritik altyapıların korunmasının bir gündem maddesi olarak ele alınmasının hızlanmasına neden olmaktadır. Türkiye'de ise bu alanın gelişimi konusu sessizliğini korumaktadır. Bu tez Amerika, Avrupa Birliği ve Türkiye'deki kritik altyapı güvenliği konusundaki gelişmeleri bu bağlamda tanımlayıcı, yasal, kurumsal ve ekonomik uygulamaları araştırarak karşılaştırmaktadır. Bunu yaparken, bu tez, Türkiye'nin kritik altyapı koruması alanındaki mevcut durumunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda tez, Türkiye'deki kritik altyapı güvenlik politikalarının politika başarısını da analiz etmektedir. Tez bulgularına göre, Türkiye, altyapılarının korunması konusunun gelişimini etkileyen kurumsal ve yasal boşluklar nedeniyle Amerika ve Avrupa Birliği'nden bu alanda çok geridedir. Bu bağlamda, Türkiye'nin izlemesi gereken politika girişimleri de tezde tartışılmıştır. Critical infrastructures are the physical and virtual systems forming the basis of modern societies and they are essential in ensuring national prosperity. Even though the importance of such infrastructures could not be grasped by states and international organizations in the beginning, an increasing number of cyber threats targeting critical infrastructure systems is becoming the reason behind the acceleration of the engagement of critical infrastructure protection as an agenda item as seen in the United States and the European Union. In Turkey, the field of critical infrastructure policy is still in its infancy. This thesis compares the developments of critical infrastructure security in the United States, the European Union and Turkey through an investigation of definitional, legal, institutional, and economic practices relating to critical infrastructure. While doing so, this thesis aims to reveal Turkey's current status in the field of critical infrastructure protection. In this regard, this thesis also analyzes how successful critical infrastructure security policies have been in Turkey. According to the findings of this thesis, Turkey is far behind the United States and the European Union in the field as a result of institutional and legal gaps that prevent the development of infrastructure protection. The policy initiatives which Turkey has to pursue are also discussed in the thesis. 145

Avrupa'da son dönemde, popülist radikal sağ, hem akademi hem de siyaset çevrelerinde popüler ve üzerinde çokça tartışılan bir konu olmuştur. Ancak, Avrupalı popülist radikal sağ (APRS) liderlerin ve partilerin artan etkisi ve görünürlüğüne rağmen, dış politika inançları, Uluslararası ilişkiler (Uİ) ve dış politika analizi (DPA) araştırmacıları tarafından yeteri kadar ilgi görmemiştir. Bu doğrultudan, bu çalışma, DPA ve popülist radikal sağ literatürlerini, ampirik ve teorik olarak güçlü bir analizle bir araya getirerek literatürdeki bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Dokuz önemli APRS liderin dış politika inançlarının operasyonel kod analizini yaptığımız bu çalışmada, APRS liderlerinin hem kendi arasında hem de ortalama dünya liderine kıyasla gösterdikleri benzerlik ya da farklılıkları bulmak amaçlanmıştır. Akabinde ise, bu benzerlik ve farklılıkların altında yatan sebepler tartışılmıştır. Bulgular, politik evren hakkındaki inançlar açısından, APRS liderlerin iki gruba ayrılabileceğini gösteriyor: Yerliciliğin popülizme baskın geldiği örneklerde APRS liderler politik evreni daha çatışmacı görürken, aksi durumda daha çatışmacı görmemektedirler. Öte yandan, dış politika enstrümanları açısından ise, sonuçlar APRS liderlerle çatışmacı bir dış politikayı doğrudan ilişkilendirmenin mümkün olmadığını göstermektedir. Bu çalışmanın, APRS liderlerin dış politika inançları ile ilgili sunduğu önemli bulguların yanında, yeterli ilgiyi görmeyen bu alandaki gelecek çalışmalara da temel hazırlayacağına inanıyoruz. Recently, both in scholarly and policy circles, the populist radical right has been a popular and contested topic in Europe. Despite the increasing influence and visibility of European populist radical right (EPRR) parties and leaders, their foreign policy beliefs have not been studied thoroughly by scholars of International Relations (IR) and Foreign Policy Analysis (FPA), with a few descriptive exceptions. This study aims at filling this gap by linking the FPA and populist radical right literatures with an empirically and theoretically robust analysis. With an operational code analysis of the foreign policy beliefs of nine prominent EPRR leaders, this dissertation first seeks similarities or differences between EPRR leaders and also compare them to the average world leader, and then discuss the underlying reasons for the presence or lack of these similarities and differences. On the one hand, the results show that, in terms of beliefs about the political universe, the EPRR leaders can be grouped into two categories: Where nativism dominates over populism, the EPRR leaders' beliefs about the political universe are more conflictual and vice versa. On the other hand, in terms of beliefs about foreign policy instruments, the general picture shows that the EPRR leaders are not and will not necessarily be conflictual. This study presents significant findings about the foreign policy beliefs of EPRR leaders and may also provide a basis for future research in this under-studied field. 219

'Dünya Toplumu' kavramının, İngiliz Okulu'nun teorik üçlüsünün önemli bir köşe taşı olmasına ragmen, diğer kavramlara göre en az geliştirilmiş kavram olduğu görülmektedir (Buzan 2004). Bu tezin amacı, Uluslararası İlişkiler yaklaşımlarından İngiliz Okulu'nun üç ayağından biri olan dünya toplumu (DT) kavramını geliştirmeyi ve yeniden canlandırmayı amaçlayan literatüre katkıda bulunmaktır. Tez, barışinşaası müdahalelerine bu kavramsal çerçeve içerisinden yaklaşmaktadır. Tezde, uluslararası toplum kategorisinden dünya toplumu çerçevesine geçişi açıklayan üç spesifik parametre sunulmaktadır. Bu bağlamda, (1) normatif bağlamda, (2) faillikte ve (3) kimlikte meydana gelen değişimler, dünya toplumu çerçevesini farklı kavramsal bir kategori kılan temalar olarak ortaya çıkmaktadır. Tez, uluslararası toplumdan dünya toplumuna ilerlemenin, barışı korumadan (peacekeeping) barışinşasına (peacebuilding) doğru evrilen müdahale çerçevesi ile örtüştüğü savını geliştirmektedir. Tezin ampirik bölümleri Liberya ve Sierra Leone'de yaşanan barışinşası deneyimlerine odaklanmaktadır. Bu örnekler, tezin kavramsal bölümlerinde geliştirilen parametreler çerçevesinde incelenmiştir. Ampirik bölümlerde hem nitel yöntemler kullanılmış, hem de nicel içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Sonuçlara göre, normatif bağlam ve failleri açısından devlet-merkezci kalan uluslararası toplum çerçevesi ile karşılaştırıldığında, dünya toplumu çerçevesinin sunduğu bakış açısının barışinşası müdahalelerini daha iyi anlamamızı ve açıklamamızı sağladığı görülmüştür. Sonuçlar, barışinşası literatüründeki, bu müdehale tarzının normatif merkezinin insan/birey güvenliği üzerine inşa edildiğini savunan köklü tartışmalara sorgulamamızı sağlayacak veriler ortaya koymaktadır. Although the world society (WS) framework appears to be an important cornerstone in the theoretical triad of the English School (ES), it is the least developed concept amongst others (Buzan 2004). This dissertation's objective is to contribute to the literature which aims to develop and revitalize the WS framework, which is one of the three pillars of the ES of International Relations (IR). It uses this theoretical approach in the analysis of peacebuilding intervention practices. The dissertation proposes three specific parameters which constitute the progress from the international to world society framework. In this regard, changes in the (1) normative context, (2) agency and (3) identity appear as themes which differentiate the WS framework as a distinct theoretical category. The dissertation develops the argument that the progress from the international to world society overlaps with the change in the nature of intervention which have been evolving from traditional peacekeeping to new peacebuilding. The empirical sections of the dissertation focus on the peacebuilding experiences in Liberia and Sierra Leone. These cases are analyzed with specific references to the parameters emphasized in the theoretical chapters. Both qualitative analysis and quantitative content analysis methods are employed in the empirical chapters. According to the results, I suggest that the peacebuilding interventions are better understood and explained through the lenses of the WS framework compared to the international society framework which remains rather state-centric in terms of its normative context and agents. The results also challenge several long established arguments in the peacebuilding literature which suggest that the normative center of the peacebuilding is built upon the understanding of human/individual security. 390

Siyasi partilerin evrimsel dönüşümü kadro partisinden kitle partisine, ardından herkesi yakala partisine, ve sonunda kartel partiye doğru evrilmektedir (Katz and Mair, 1995: 18). Kartel parti modeli, siyasi oligopol oluşumunu öngörmektedir. Bu yapılanmada siyasi yelpazenin solunda ve sağında bulunan seçmen ayrılıklarına bakılmaksızın, partiler arasında piyasa ekonomisini devam ettirme temelli işbirliği gerçekleşmektedir. Bu tezin temelinde incelenmek istenen olgu, kartel parti sistemine sahip ülkelerin birbirleriyle olan dış ilişkilerinde devletler arası parti kartelleşmesinin var olup/olmadığını ölçmektir. Araştırma, mevcut siyasi sorunun piyasa ekonomisiyle [ve geleneksel olan/olmayan ulusal güvenlikle] alakadar olduğu bir zamanda, ilgili anlaşmanın/problemin çözümünde iki ülkenin kartel partileri arasında artan iş birliği olup olmadığını çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçta, bu tez iki vaka çalışması üzerine durmaktadır: (a) federal hükümet düzeyinde 2008 yılından beri tartışılmaya devam edilen Keystone XL boru hattı projesi, ve (b) 2011 Eylül'ünde Malatya'nın Kürecik nahiyesine `Kara-Deniz Kuvvetleri İçin Ortak, Taşınabilen İzleme Radarı'nın (AN/TPY-2)` (Kaya, 2011) yerleştirilmesini öngören Türk-Amerikan ortak niyet bildirgesi. Teoride, James N. Rosenau'nun (1966) `ön-teoriler` çerçevesi, karşılaştırmalı siyaset alanındaki seçim ve parti sistemleri yazınlarıyla bütünleştirilmiş ve ardından demokratik barış teorisi çalışmalarına atıflarda bulunulmuştur. Metodolojide, en farklı sistemler tasarımının yanında Ki-kare testi ve Pearson çarpım-moment korelasyon katsayısı'ndan faydalanılmaktadır. Vaka çalışmalarındaki dış politika karar alma süreçlerinin modelini oluşturmak için Robert D. Putnam'ın (1988) iki seviyeli oyun metaforundan yararlanılmaktadır. Birincil politika durumunda (güvenlik sorunları) [Kürecik radar üssü], kartel parti tezinin dış politika karar alma sürecine yansıması istatistiki olarak desteklenmektedir. İkincil politika durumunda (refah sorunları) [Keystone boru hattı], kartel parti tezinin dış politika karar alma sürecine uygunluğu istatistiki olarak doğrulanmamaktadır.Anahtar Kelimeler: Karşılaştırmalı Dış Politika Çalışması, Ön Teoriler, Kartel PartiSistemi, İki Seviyeli Oyun Modeli, Keystone XL Boru Hattı, Kürecik Radar Üssü Political parties' evolutionary trajectory starts from elite party to mass party, to catch-all party, and to cartel party (Katz and Mair, 1995: 18). Cartel party modeling envisions oligopoly of political parties that sustain market-economy oriented policies irrespective of the divisions among the left-right spectrum of the electorate. This thesis investigates presence/absence of inter-state party cartelization in the international relations of countries with cartel party system. The research inquires whether there will be increased cooperation among cartel parties of two states, if the policy question is market-based [and blended with (non-) traditional form of national security]. The analysis focuses on two case studies: Keystone XL pipeline project debate in the U.S. and Canada at the federal government level since 2008 and Turkish-American memorandum of understanding to host `the Army Navy Transportable Radar Surveillance System (AN/TPY-2)` (Kaya, 2011) on Turkey's Malatya province's Kürecik district in September 2011. The research integrates James N. Rosenau's (1966) `pre-theories` framework with electoral and party systems literature from comparative politics and refers to the stream of democratic peace theory studies. This study employs the most different systems design along with chi-square statistics and Pearson's r. Robert D. Putnam's (1988) two-level game analysis is utilized as the foreign policy decision-making modeling. In the case of high politics (security issues) [Kürecik radar base], cartel party hypothesis' projection into foreign policy decision-making process is statistically supported. As for low politics (welfare issues) [Keystone XL pipeline], cartel party hypothesis' application into foreign policy decision-making process is not statistically validated.Key Words: Comparative Study of Foreign Policy, Pre-Theories, Cartel PartySystem, Two-Level Game Analysis, Keystone XL Pipeline Project, Kürecik Radar Base 213

Etnik ve dini tanımlanmış gruplar çatışmalara sıkça katılırlar. Böyle çatışmalar, çoğunlukla bir etno-dini grubun diğeri üstünde desteklendiği üçüncü taraf müdahalesi türlerinin ilgisini çeker. Kullanılan müdahale araçları çoğunlukla doğrudan askeri müdahaleki araçlardan farklıdır. Bu çalışma ilk olarak literatürün iki alanında iki farklı temayı vurgular. (1) Siyasette dinin rolü üzerine çalışmalar, genellikle dini mensubiyet olarak anlaşılan dini gruplaşma türlerini kapsar. (2) Çatışma müdahalesi literatürü, doğrudan askeri müdahalenin dışında, müdahalenin birçok türünü içerir; fakat, böyle türleri kapsayan bir değişkenin detaylı açıklaması yeterli değildir. Tanımı literatürden kavramsallaştırılan dolaylı müdahale değişkeni bu tezin ilk katkısıdır. Bu tez aynı zamanda gözönünde bulundurmaktadır ki çatışmalarda dinen tanımlanmış üçüncü tarafların 'kardeşlere' dolaylı yardım edişi günümüz uluslararası siyasetinde ortaya çıkmasına rağmen, bu ikisi arasındaki nedensel bir ilişki daha önce ifade edilmiş ama daha araştırılmalıdır. Lübnan İç Savaşı sırasında Maruni Arap toplulukların partilerine ve silahlı güçlerine Batılı desteğin verilmesi olayında dini mensubiyet ve dolaylı müdahalenin ele alındığı hipotez-üreten vaka analizi yaparak, bu tez dini mensubiyetin dolaylı müdahaleye neden olduğunu hipotezleştirir. Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki çatışma müdahalesi süreçlerine özel bir vurguyla, üretilen bu hipotez gelecekte belli bir zamanda böyle olayların büyük datasetlerini ve çoklu değişkenlerini içeren çalışmalarda desteklenebilir.Anahtar kelimeler: Çatı%ma, Üçüncü Taraf Müdahalesi, Dolaylı Müdahalesi, Dini Kimlik, Dini Mensubiyet, Lübnan, Lübnan !ç Sava%ı, Orta Do`u Ethnically and religiously-identified groups are frequently involved in conflict. Such conflicts attract forms of third-party intervention which often favor one ethno-religious group over another by means other than direct military intervention on the part of the affiliated third-party government. This study first highlights two themes in two areas of literature: Studies of the role of religion in politics discuss types of religious grouping, understood generally as 'religious affiliation', while conflict intervention literature suggests several forms of intervention apart from direct military intervention but lacks a detailed description of a variable encompassing all such forms. This variable is termed 'indirect intervention', the definition of which, synthesized from the literature, is this thesis' first contribution. This thesis also considers that, though contemporary international politics features religiously-affiliated third-parties indirectly aiding 'brethren' in conflict, a causal relationship between the two has previously only been postulated and should be explored. By carrying out a hypothesis-generating case study of religious affiliation and indirect intervention in the case of the Western support of the Maronite Arab community's parties and militias during the Lebanese Civil War, it is hypothesized that religious affiliation causes indirect intervention. It is anticipated that the generated hypothesis will be confirmed by future large-N studies of all such cases during a span of time, with a specific emphasis on the dynamics of conflict intervention in the Middle East and North Africa.Keywords: Conflict, Third-Party Intervention, Indirect Intervention, Religious Identity, Religious Affiliation, Lebanon, Lebanese Civil War, Middle East 172

Bu çalışma, Rol Teorisi aracılığıyla ülkelerin liderlerinin nükeer silahlanma konusundaki motivasyonlarını araştırmaktadır. Çalısmanın vakası olarak seçılen Brezilya ve Hindistan örnekleri üzerinden, bu ülke liderlerinin benimsediği roller ve bu rollerden kaynaklanan nükleer silahlanma kararları arasındaki bağları incelemıştır. Bu analizde seçilen iki vaka birbiriyle en cok benzeyen sistemleri arastırma metoduyla karşılaştırılmıştır. Marjike Breuning (2011) tarafından geliştirilen modele göre liderlerin rol kavrayışlarının hem maddi hem de düşünsel katmanları değerlendirilmiştir. Bu çalışmayla, Brezilya vakasında liderler tarafından ifade edilen milli rol kavrayışlarının, nükleer silahlanma politikası ile uyusmadigi bulunmustur. Aksine, Hindistan vakasında, nükleer patlayıcıların bir statü sembolü olarak algılandığı ve liderlerin benimsediği milli rol kavrayışlarıyla tutarlı olduğu saptanmiştir. Bu çalışmayla Rol Teorisi'nin bu vakalardaki gözlemlerinin nükleer silahların yayılması literatürene katkı sağladığı savunulmuştur. This thesis uses role theory to investigate the motivations of national leaders considering the acquisition of nuclear weapons. The correlation between expressed roles and proliferation decisionmaking is examined in the cases of Brazil and India within the framework of a most similar systems design. The material and ideational sources of Brazilian and Indian national role conceptions are traced using a model developed by Marijke Breuning (2011). In the Brazilian case, the expressed national role conceptions are found to be inconsistent with acquisition of nuclear weaponry, whereas in the Indian case, nuclear explosives were seen as powerful symbols consistent with the role conceptions of national leaders. The insights yielded by role theory in these cases provide a valuable addition to the existing nonproliferation literature. 232

Siyasi İslam hareketi ve belli başlı İslamcı örgütler Soğuk Savaş sonrası dönemde Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da muazzam bir şekilde güçlenmişlerdir. Müslüman Kardeşler dünyanın en büyük ve en etkili Islamcı hareketi olarak görülmektedir ve bu özelliği ile Orta Doğu ve Kuzey Afrika politikalarının genel tabiatını ciddi şekilde etkilemektedir. Psikolojik yaklaşım, karar verici durumunda olan liderlerin karakteristik özelliklerinin dış politika çıktılarını anlamada çok kritik bir önemi olduğunu iddia eder (Hudson 2005). Bu literatür içerisinde, liderlerin inançlarının, dış politika yapımına etkisi çerçevesinde, çalışılması dünya politikalarını anlamak için geliştirilen en yenilikçi yaklaşımlardan birisidir (Leites 1951; George 1969). Bu çalışma Operasyonel Kod Analizi kullanarak, Muhammed Mursi, Raşid Gannuşi ve Halid Meşal'ın dış politika davranışlarında kendisini gösteren Islamcı dış politikanın genel motiflerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu tezde iki ana hipotez öne sürülmektedir. Birincisi, Müslüman Kardeşler örgütü ile ilintili olan üç liderin dış politika inançları ile 'standart örneklem' içerisinde yer alan dünya liderlerinin inançları arasında kayda değer bir farklılık bulunmamaktadır. İkinci olarak, tamamen farklı siyasal ve kültürel yapılarda yer almalarına rağmen üç İslamcı liderin dış politika davranışlarının tam benzerlik modeline işaret ettiği varsayımında bulunulmuştur. Analiz sonuçları iki örneklem arasında sadece birkaç istatistiksel olarak önemli farklılık olduğunu saptayıp, üç Müslüman Kardeşler lideri ile ortalama dünya liderinin operasyonel kodlarının birbirlerine yakın olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, bulgular farklı siyasi sistemde hareket etmelerine rağmen üç İslamcı liderin de stratejik çevre içerisinde tanımladıkları 'ötekiye' karşı birbirine benzer dış politika davranışları gösterdiği argümanını desteklemektedir. Political Islam and particular Islamist organizations have broadly gained strength across the Middle East and North Africa (MENA) in the post-Cold War era. The Muslim Brotherhood (MB) is viewed as the world's largest and most influential Islamist organization impinging upon the wider landscape of contemporary MENA politics. The psychological approach contends that the characteristics of leaders making foreign policy are crucial to understanding ultimate foreign policy outcomes (Hudson 2005). In this literature, the study of leaders' beliefs is one the most progressive approaches to world politics which focuses on leaders' belief systems and their impacts on foreign policy-making (Leites 1951; George 1969). By utilizing the operational code analysis, this research aims to unravel the general patterns of Islamist foreign policy manifested itself in three MB-affiliated MENA leaders' foreign policy behaviors in the post-Arab uprisings era: Egypt's Morsi, Tunisia's Ghannouchi, and Hamas' Meshaal. Two main hypotheses are posited in this thesis. First, the foreign policy beliefs of three MB-affiliated MENA leaders are not significantly different from the world leaders' included in the 'norming group.' Secondly, it is hypothesized that foreign policy behaviors of three Islamist leaders designate uniformity pattern even though these leaders operate in quite different political and cultural settings. The analysis results yield that operational codes of three MB leaders are analogous to the average world leader's since there are only a few statistically significant differences. The findings also support the argument that despite operating in different political systems, all three MB-Islamists exhibit similar foreign policy behaviors towards the 'other' in a strategic environment. 199

Coğrafi pozisyonu ve İran ile olan kırılgan ilişkileri nedeniyle İran'ın nükleer programı hakkında en endişeli aktör İsrail'dir. Bu nedenle İsrail'in İran'ın nükleer programına yönelik tavrı İran ve Batı arasındaki nükleer krizde özel bir önem teşkil etmektedir. Bu tez İran'ın nükleer programı karşısında İsrail'in kullanabileceği dört muhtemel stratejik seçeneği değerlendirmektedir: kontrol stratejisi, caydırıcılık stratejisi, güven verme (reassurance) stratejisi, caydırıcılık ve güven verme (reassurance) stratejilerinin kombinasyonu. Oyun kuramı aracılığıyla, bu stratejilerin İsrail için avantajları ve kısıtlılıkları nelerdir ve hangisi İsrail için en uygun seçenek olabilir soruları cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Ayrıca yaygın biçim oyun modelleri aracılığıyla her bir stratejik seçeneğin temel dinamikleri ve bunların oyuncuların seçimleri üzerindeki etkisi sunulmuştur. Yukarıda bahsedilen sorulara cevaben bu tez, saf bir caydırıcılık, kontrol ya da güven verme (reassurance) stratejisindenziyade, caydırıcılık ve güven verme (reassurance) stratejilerinin kombinasyonunun İsrail için daha iyi sonuç verebileceğini savunmaktadır.Anahtar Kelimeler: İran'ın Nükleer Programı, İsrail, Oyun Kuramı, Kontrol Stratejisi, Caydırıcılık Stratejisi, Güven Veme Stratejisi Israel is the most concerned actor about Iran's nuclear program due to its geographical position and fragile relations with Iran. Thus, Israel's stance towards Iran's nuclear program is particularly important in the nuclear crisis between Iran and the West. This thesis evaluates the four possible strategic options available for Israel in response to Iran's nuclear program: controlling strategy, deterrence strategy, reassurance strategy, and combination of deterrence and reassurance strategies. Through a game theoretic approach, it is aimed to answer the questions that what are the advantages and limitations of these strategies and which one would be the best option for Israel. Moreover, the underlying dynamics of each strategic option and their influence on the players' choices are also presented through the extensive form game models. As a response to questions mentioned above, this thesis argues that instead of a pure deterrence, controlling, or reassurance strategy, combination of reassurance and deterrence strategies would promise better outcomes for Israel. Key Words: Iran's Nuclear Program, Israel, Game Theory, Controlling Strategy, Deterrence Strategy, Reassurance Strategy 143

Bu tezde Nunn-Lugar Ortak Tehdit Azaltma (CTR) Programının bir güvenlik sistemi haline dönüştüğü ileri sürülmektedir. Soğuk Savaşın bitişinden bu yana Nunn-Lugar CTR programı eski Sovyetler Birliğindeki nükleer, kimyasal ve biyolojik silahları imha etmesine olanak sağlamıştır. Amerika'nın Rusya ile yaşadığı gerginliklere rağmen iki ülke arasındaki stratejik ortaklık yirmi seneden fazla bir süredir hiç kesintiye uğramamıştır. Kosova, Gürcistan uzlaşmazlığında ve diğer gerginliklerde de program devam etmeyi sürdürmüştür. Bu süre zarfında, ABD Nunn-Lugar ilkeleri ve kurallarını dünyanın diğer bölgelerinde de yaygınlaştırmasını sağlamıştır. Bu çerçevede Nunn-Lugar yeni tehditleri de kapsayacak şekilde güçlü bir güvenlik sistemine dönüşmüştür. Nunn-Lugar, Savunma ve Tehdit Azaltma Kurumunun Soğuk Savaş boyunca oluşan kırmızı çizgiler ve uyguladığı resmi formaliteleri ortadan kaldırmıştır. Bunun yanı sıra Nunn-Lugar sayesinde Arnavutluktaki bütün kimyasal silahlar yok edilmiştir. Ayrıca, gelecek dönemlerde yapılacak anlaşmaların izin vermesi kaydıyla, Pakistan gibi ülkelerde tehdit azaltma çalışmaları ve Kuzey Kore ile işbirliği çabaları için gerekli kaynaklar sağlanmıştır. Bu anlaşmanın kapsamı genişletilmiş olup başka ülkelerin de nükleer silahlarını ve nükleer silah yapımında kullanılabilir uranyum ve plütonyum güvenliği artırmıştır. Bu kapsamda Nunn-Lugar modeli örnek alınarak Küresel Ortaklık (Global Partnership) ortak tehdit azaltma anlaşması ilk önce G-8 sanayileşmiş ülkeler tarafından 2002'de Kanada da imzalanmıştır. Daha sonra da toplam 23 ülke, bu çerçevede, Rusya'daki nükleer denizaltı ve kimyasal silahları elimine etme etkinliğine girişmişlerdir. Nunn-Lugar güvenlik rejiminin bir türevi olan Küresel Ortaklık hala yürürlülükte olan iki anlaşmadır. This dissertation argues that the Nunn-Lugar Cooperative Threat Reduction (CTR) program, which is designed to curb nuclear proliferation, has become a security regime. Since the end of the Cold War, the Nunn-Lugar CTR program has dismantled nuclear, chemical and biological weapons in the former Soviet Union and the Russian Federation. United State?s recurring discord with Russia did not hinder the continuation of this strategic cooperation. CTR was a notable exception because it continued to be renewed every seven years for more than 20 years, even during the Kosovo crisis, Georgian conflict and other tensions between the U.S. and Russian Federation. The United States further expanded the Nunn-Lugar principles, norms and rules to other regions of world. It became a robust security regime by also addressing new types of threats. Nunn-Lugar eliminated bureaucratic and red tape burdens on the Defense Threat Reduction Agency throughout the post-Cold War. The Nunn-Lugar destroyed a chemical weapons stockpile in Albania. It is also given the resources and flexibility to work with countries such as Pakistan and trying to cooperate with North Korea if a future agreement allows it. Nunn-Lugar has expanded so as to provide nuclear security by assisting countries in securing fissile material and nuclear weapons, and supporting countries countering attacks concerning weapons of mass destruction. In 2002, Nunn-Lugar model has been adapted by Global Partnership Against Weapons of Mass Destruction by G-8 countries in Canada. In this context, 23 industrialized countries joined forces to dismantle nuclear submarines and eliminate chemical weapons in Russia. Nunn-Lugar as well as other initiatives such as Global Partnership is still in force and will be renewed for another 10 years. 274