Search

Bu tez, Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından yasa dışı ilhakının Ukrayna'nın azınlık hakları politikaları üzerindeki etkisini, Kırım'ın yerli halklarından biri olan Kırım Tatarları örneğinde inceleyerek analiz etmektedir. Ukrayna'da 2013'te yaşanan AvroMeydan olayları, 2014'te Kırım'ın ilhak edilmesi ve Donbas'ta hala devam etmekte olan çatışmalar, azınlık hakları politikaları dahil olmak üzere ülke siyasetinde önemli değişiklere neden olmuştur. Bu süreç boyunca, ülkede güvenlik temelli bakış açışı yalnızca askeri alanda değil, aynı zamanda ulusal kimlikle ilgili olarak toplumsal alanda da benimsenmiştir. Ukrayna'nın ortak bir ulusal kimliği ve ülkenin toprak bütünlüğünü korumak için attığı adımlar, Ukrayna hükümeti ile Ukrayna'nın ulusal azınlıkları arasındaki ilişkiyi de etkilemiştir. Bu tezde, 2014 sonrası artan ulusal güvenlik kaygılarının Ukrayna'da azınlık hakları politikalarının güvenlikleştirilmesine yol açtığı ancak ülkedeki genel azınlık söylemlerinden farklı olarak Kırım Tatarlarına ilişkin devlet söyleminin Ukrayna devleti ile Kırım Tatarları arasındaki değişen ilişkiler sonucunda güvenliksizleştirildiği savunulmaktadır. Ayrıca, Kırım Tatarlarının, Kırım'ın ilhakı sonrasında Ukrayna'nın yerli halkı olarak tanınmasının, Ukrayna ile Kırım Tatarları arasındaki ilişkinin güvenliksizleştirilmesinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı iddia edilmektedir. This thesis analyzes the impact of the illegal annexation of Crimea by the Russian Federation on the minority rights policies of Ukraine by examining the case of the Crimean Tatars, one of the indigenous peoples of the Crimean Peninsula. The Euromaidan in 2013, the illegal annexation of Crimea in 2014, and the ongoing conflict in Donbas have caused dramatic changes within Ukrainian politics including the country's minority rights policies. Throughout this process, a security-based perspective has been dominant in not only the military sector, but also within the societal sector as it relates to national identity. Ukrainian attempts to protect a common national identity and the country's territorial unity have affected the relationship between the Ukrainian government and Ukraine's national minorities. This thesis argues that increased national security concerns in the post-2014 period led to the securitization of minority rights policy in Ukraine; however, unlike the general discourse towards minorities in Ukraine, state discourse regarding the Crimean Tatars was desecuritized as a result of changing relations between the Ukrainian state and the Crimean Tatars. It is also argued that the recognition of Crimean Tatars as an indigenous people of Ukraine following the Crimea's illegal annexation emerged as a result of the desecuritization of the relationship between Ukraine and the Crimean Tatars. 167

Bu çalışmada, Ukrayna ve Kırım siyasi tarihi incelenmiş olup XXI. yüzyılda iktidara gelen Putin'in siyaseti doğrultusunda revize edilen Yakın Çevre Doktrini üzerinden Rusya'nın Ukrayna ve Kırım siyasal hayatına etkisi ortaya konularak Kırım'da yapılan referandumun gayrimeşruluğu ve Kırım'ın Rusya'ya bağlanması kararının uluslararası hukukun boşluklarından ileri gelmiş olduğu ileri sürülmektedir. Ukrayna siyasi aktörlerinin bir yandan Kremlin ile olan ikili siyasetlerini geliştirirken, diğer yandan AB ile dostluk ilişkilerine yönelerek denge siyaseti güttüğü gibi Türkiye'nin de Ukrayna ve Kırım ile ilişkilerinde Batı ve Rusya ekseninde dengeyi gözettiğini söylemek mümkündür. Putin iktidarıyla birlikte hayata geçirilen stratejik politikalar ile Karadeniz jeopolitiğinde güç dengesinin değişmesiyle Rusya'nın Karadeniz'deki söz hakkı artarken, AB ve ABD bu durumdan rahatsızlığını sık sık dile getirmektedir. Türkiye açısından, Montreux Boğazlar Sözleşmesi temelinde Karadeniz'in güvenliği konusu hassasiyetini korumaktadır. Çalışmada Türkiye, Ukrayna ve Rusya eksenli ilişkiler çerçevesinde enerji güvenliği ve ticari ilişkiler ele alınarak Karadeniz'deki stratejik denge değişimi değerlendirilecek ve Batı'nın Karadeniz güvenliğine ve çalışmanın ana konusu olan Kırım'ın ilhakına yönelik tutumları analiz edilecektir. In this study the history of Ukraine and Crimea has been analyzed and after presenting Russia's impact on Ukrainian and Crimean political life through the Near Abroad policy that was revised under Putin administration, it is claimed that the referandum in Crimea is illegitimate and the decision toincorporate Crimea to Russian Federation is a result of the gaps in international law. As political actors in Crimea followed a balanced policy by developing their mutual relations with Kremlim on the one hand and friendly relations with the EU on the other, Turkey also pursued a balanced policy between the West and Russia in its relations with Ukraine and Crimea. EU and US have frequently expressed their disturbance about the increase in Russian influence in the Black Sea as a result of new strategic policies followed by the Put-on administration which led to a shift in the balance of power in Black Sea geopolitics. For Turkey security of the Black Sea is still a delicate issue in terms of the Montreux Treaty. In this study within the axis of relations between Turkey, Ukraine and Russia, energy security and trade relations will be discussed while evaluating the strategic change in balance in the Black Sea region and the attitude of the West towards Black Sea security and the annexation of Crimea, which is the main topic of the study. 110

Ukrayna krizi, Avrupa Birliği ve Rusya arasındaki ilişkileri etkileyen son dönemdeki en önemli olaylardan biridir. Ukrayna krizine hazırlıksız yakalanan Avrupa Birliği, Ukrayna özelinde Rusya'ya yönelik dış politikasını yeniden şekillendirmek zorunda kalmıştır. AB'nin Doğu Ortaklığı Programı ve Komşuluk Politikası hem Rusya'yı hem de Ukrayna'yı yakından ilgilendirmiştir. AB, Ukrayna'ya üyelik perspektifi vermemiş ve yeteri kadar ekonomik yardımda bulunmamıştır. Böylece Ukrayna bağımsızlık tarihinden itibaren Rusya'nın etkisi altında kalmıştır. Ukrayna Krizi özelinde incelenen bu çalışmada Kırım'ın ilhakına ve Doğu Ukrayna'da devam eden bir iç savaşa yol açan bu krizde Rusya'nın olduğu kadar AB'nin de etkisi olduğu anlaşılmıştır. Ukrayna'nın izlediği denge politikası, sonunda AB lehine bozulmasına rağmen bu durum devam eden bir iç savaşa yol açmıştır.Bu tezin amacı AB'nin ve Rusya'nın etki alanında bulunan Ukrayna'nın önemini ortaya çıkarmak ve Ukrayna krizinin iki güç arasındaki ilişkileri nasıl etkilediğini incelemektir. The Ukraine crisis is one of the most important events in the last period (in recent years) affecting relations between the European Union and Russia. The European Union, caught unprepared for the crisis of Ukraine, has to reshape its foreign policy towards Russia with regard to Ukraine. The EU's East Partnership Program and Neighborhood Policy have been closely related to both Russia and Ukraine. The EU has not given a membership perspective and has not provided economic assistance to Ukraine. Thus, Ukraine has been under the influence of Russia since its independence. This study, examined in particular to Ukraine Crisis, revealed that both Russia and EU have responsibilities in this crisis, which led to the annexation of Crimea and an ongoing civil war in Eastern Ukraine. The balance policy that Ukraine has pursued led to a civil war in spite of its deterioration in favor of the EU.The aim of this thesis is to reveal the importance of Ukraine which was under the influence domain of EU and Russia and to examine how the Ukraine crisis has affected the relations between two countries. 129

Bu tez, Türkiye'nin AK Parti dönemi Ukrayna politikasının (2002-2016) temelindeki kavramları, bağlamı ve olaylar zincirini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışma, ikili ilişkilerin tarihi dayanaklarını ve güncel etkenlerini vurgularken, aynı zamanda, Kırım'ın Rusya'yı ilhakı gibi yeni ortaya çıkan sorunlara da değinmektedir. Açık kaynaklara ek olarak resmi arşiv belgeleri, raporlar ve meclis tutanaklarından faydalanılan bu çalışma, 2002-2016 yılları arasında Türkiye'nin Ukrayna politikasının temel dinamiklerinin ikili ekonomik ve ticari ilişkiler, Kırım Tatarlarının meseleleri ve ikili ilişkilere Rusya etkisi olduğunu ileri sürmektedir.Anahtar Kelimeler: Türkiye-Ukrayna İlişkileri, Türk Dış Politikası, Kırım This thesis aims to reveal the concepts, contexts and chain of events in which Turkish foreign policy towards Ukraine in AK Party Era (2002-2016) occurs. Stressing the historical foundations and up-to-date determinants of these relations, it puts effort to deal with the new questions arose especially from Russian occupation of Crimea. The study derives from several sources including official archive documents, reports and minutes in addition to open sources and articles, and concludes that economic and trade relations, issues of Crimean Tatars and Turkey's relations with Russia have been fundamental to Turkey's foreign policy-making towards Ukraine between 2002 and 2016.Key Words: Turkish-Ukrainian Relations, Turkish Foreign Policy, Crimea 106

Bu çalışmada, literatürde yumuşak güç olarak tanımlanan Avrupa Birliği'nin ekonomik yaptırımlarının Ukrayna krizi bağlamında etkililiği incelenmiştir. Bu bağlamda, 2013 Maidan protestolarından sonra başlayan ve Doğu Ukrayna'da Rus yanlısı güçlerin çıkardıkları karşılıkların bir iç savaşa dönüşmesi ve bunu takip eden süreçte Rusya Federasyonu'nun Kırım'ı ilhakından sonra Avrupa Birliği'nin bir dizi ekonomik yaptırımlar uygulamasının sonuçları incelenmiştir. Ekonomik yaptırımların etkililiğinin ölçülebilmesi için 2013-2016 arasında Avrupa Birliği ile Rusya Federasyonu'nun ticaret verileri ve Rusya Federasyonunun ekonomik verileri incelenmiştir. Sonuçlar, ekonomik yaptırımların, Rusya Federasyonu'nun Ukrayna'nın egemenliğine daha fazla tehdit oluşturmasını engellenmiş olduğunu göstermiştir. Ancak, yaptırımların koşulu olan Minsk anlaşmasının tam olarak uygulanması Avrupa Birliği tarafından henüz sağlanamamıştır. The purpose of this study was to examine the effectiveness of the EU's economic sanctions in the Ukraine crisis as a soft power. In this context, the results of the EU economic sanctions after the 2013 Maidan protests, the conflict of pro-Russian separatists in Eastern Ukraine which resulted with a civil war in Ukraine and the annexation of Crimea by the Russian Federation have been examined. In order to evaluate the effectiveness of the economic sanctions, the 2013-2016 economic data of trade relations between the EU and Russian Federation and the data on the Russian economy have been analyzed. The results have shown that the sanctions constrained further violence against the sovereignty of Ukraine by the Russian Federation. However, the condition of full implementation of the Minsk agreement has not been fully achieved by the EU yet. 96

Soğuk Savaş'tan sonra gündeme gelen ve savaşı nesillere ayırarak inceleyen yeni nesil ya da dördüncü nesil savaş tezi, özellikle Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle daha fazla çalışılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda savaşın geçirdiği evrimi ve Rusya'nın yeni nesil savaş düşüncesinin oluşumu ve pratiğini anlamak, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada iki araştırma sorusu cevaplanmaya çalışılmaktadır. Bunlardan birincisi, savaşın evrim süreci ve günümüzdeki savaşların karakteristik özelliklerinin belirlenmesine yöneliktir. İkincisi ise, Rusya'nın yeni nesil savaş düşüncesini benimseyip benimsemediği sorunu üzerine odaklanacaktır. İkinci araştırma sorusunun cevaplanmasında Rus Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'un 2013 yılında yayımlanan makalesi ve 2014 Rusya Askeri Doktrini belgesi yeni nesil savaş yazınındaki yazarların çalışmalarıyla karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Son olarak ise, Rusya'nın seçilen üç örnek olayı üzerinden yeni nesil savaş düşüncesini pratiğe nasıl dönüştürdüğü incelenmeye çalışılmıştır. Bu noktada askeri reformu başlatan 2008 Gürcistan savaşı, 2014 Ukrayna krizi bağlamında gelişen Kırım'ın ilhakı ve Donbas bölgesinde devam eden çatışmalar ve son olarak Rusya'nın Suriye iç savaşına müdahil olması seçilen üç örnek olaydır. New generation or fourth generation war thesis, which was first studied after the Cold War, has begun to be studied more particularly after the annexation of Crimea by Russia. In this respect, the aim of this thesis is to understand the evolution of war and the formation and practice of Russia's new generation war thought. For this aim, two research questions are tried to be answered. The first one is to determine the evolution of war and the characteristic features of current military conflicts. The second one will focus on the question of whether Russia is adopting a new generation war thought or not. In this respect, Russian General, the current Chief of the General Staff of the Armed Forces of Russia, Valery Gerasimov's article, published in 2013, and Russian Military Doctrine in 2014 will be analyzed comparatively with the work of the authors of new generation warfare literature. Finally, it has been examined via three selected case studies that how Russia has transformed the idea of new generation war into practice. Russia – Georgia war in 2008, Russia – Ukraine crisis in 2014 which caused the annexation of Crimea and ongoing conflict in the region of Donbas, and Russia's intervene in Syrian civil war are selected as case studies. 110

Tarih boyunca savaşlar, güç ve çıkar doğrultusunda yeni topraklara hâkim olmak ve topraklarını korumak üzerine şekillenmiştir. Bu bağlamda, ekonomik ya da doğal yaşam koşullarıyla öneme haiz coğrafyalarda, toplumsal bellekte iz bırakan çatışmaların yaşanması araştırmacıların jeopolitik meseleler üzerine yoğunlaşmasına zemin hazırlamıştır. Bu tür ilgi çekici topraklar her ne kadar sorunlu bir savaş sicili ile bilinse de aslında sahip olduğu zenginliklerin insana sunduğu imkânlar ile medeniyetlerin yeşermesine ve tarihi şekillendiren birikimlerin kuşaktan kuşağa geçişine de imkân sağlamıştır ve sağlamaya da devam etmektedir. Aksini düşünmek bir araştırmacı için araştırma sorunsalının parametrelerini çizme hususunda izahtan vareste sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir.Asırlar boyunca dünya güç çıkarlarının ve çatışmalarının yoğunlaştığı alanlar arasında kıtaları birbirine bağlama özelliği ile bilinen kadim Karadeniz; birçok imparatorluğun savaş ve ticaretine sahne olmuştur. Bunlar arasında Türk-Rus savaşları ve rekabetleri bilinen en yakın örnekler arasındadır. Öte yandan Osmanlı ve Romanov Hanedanlıklarının I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında parçalanmalarının ardından ortaya çıkan güç ve rekabet boşluğunu 1922'de Moskova'da Bolşeviklerce kurulan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ve Karadeniz'de sahip oldukları kıyı avantajı gereği Doğu Bloğu ülkeleri ve Türkiye doldurmuştur.Ne var ki, 1991'de SSCB'nin dağılması ile Doğu Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu, Kafkaslar ve dünyanın diğer rekabet alanlarında olduğu gibi Karadeniz'de de yeni ve daha önce var olan devletlerin etkinlik alanı belirlemesi gerekmiştir. Bu yeni düzende, Rusya'nın içinde bulunduğu zor ekonomik ve siyasi koşullar Karadeniz'de Rus egemenliğini sorgulanır hale getirmiştir. Bu güç boşluğunu iyi okuyan Batı dünyası dengeleri değiştirecek siyasi yönü ağır basan taktiksel hamlelerde bulunmuştur. Bunlar arasında Karadeniz'in uluslararası örgütler aracılığında ele alınması meselesi başı çekmiş ve önemsenmiştir. Diğer taraftan, Karadeniz'e kıyısı olan eski Doğu Bloğu ülkelerinin AB ya da NATO üyeliği gibi hamlelerle Batı'nın içine çekilme projeleri de hayata geçirilmiştir. Karadeniz'in gerek Rusya için ticari ve askeri ürünleri bakımından bir geçiş koridoru olması gerekse de enerji arz talebi ilişkisinde Avrupa'nın önemli rotaları arasında yer alması Sovyet sonrası dönemde bölgede rekabetin hız kazanmasına neden olmuştur. Karadeniz'de askeri ve siyasi hareketliliği arttıran ve çalışma içerisinde yer alan bir diğer önemli husus da Kırım Krizidir. Bu süreçte Batı ile Rusya arasındaki rekabetin Ukrayna iç siyasetine sirayeti, yaşanan Turuncu Devrim ve Maydan olayları akabindeki gelişmeler neticesinde Rusya'nın Kırım'ı ilhakı, Ukrayna'nın Karadeniz'de özellikle Sivastopol'u yitirmesiyle avantajını ve Odessa dışındaki kıyı şeridini de kaybetmesine neden olmuştur. Gelişmeler sonucu tezahür eden netice Rusya Federasyonunun Karadeniz Jeopolitiğini güçlendiren bir nitelik kazanmıştır. Çalışmada Karadeniz'de Sovyetler sonrası dönemden Kırım Krizi'ne kadar yaşanan çıkar ve güç mücadeleleri ve bunlara neden olan unsurlar ele alınmıştır. Çalışma kaleme alınırken bilimsel makale, kitap, tez ve raporlardan istifade edilmiştir. All along the history, wars have been shaped by the acquisition of new territories and the preservation of the lands in the direction of power and interests. In this context, in the important geographies which have advantageous economic or natural living conditions, the occurrence of conflicts lay the groundwork for the researchers to focus on geopolitical issues. Such lands are known by a problematic war record, but they have also made possible the richness of human wealth, and the possibilities for the transition of the history-shaping accumulations of civilizations and history. Thinking about the opposite of this can lead to inexplicable consequences for drawing up the parameters of a research problem for a researcher.Throughout centuries, the Black Sea, which is known for its ability to connect the continents between the world power interests and the fields in which their conflicts are experienced, also this area has been the scene of war and commerce for many empires. Among them, Turkish-Russian wars and rivalries are among the closest known examples. On the other hand, after the First World War, Ottoman and Romanov dynasty was collapsed and this situation caused to reveal strength and competition gap in the Black Sea. This power gap was filled by Soviet Union (USSR) which was founded in 1922 by the Bolsheviks in Moscow, Eastern Bloc countries which have coasts to Black sea and Turkey.The disintegration of the USSR in 1991 has created new balances in the Black Sea, as well as in Eastern Europe, Central Asia, the Middle East, the Caucasus and other competitive areas of the world. This new order, made Russia's dominance in the Black sea questionable because of Russia's tough economic and political conditions. The Western world which were aware of this power gap, has found tactical moves that will change the balances in this strategically important area. Among them, the issue of handling the Black Sea through international organizations has gained priority and is considered important. On the other hand, projects such as the EU or NATO membership of the former Eastern Bloc countries, which are coastal to the Black Sea, make possible the Western world's presence in the Black Sea.The fact that the Black Sea is a transit corridor for commercial and military products for Russia, but also that it is one of Europe's important roots in energy supply and demand has led to increased competition in the post-Soviet period area for Black Sea. Another important issue that increases mobility in the Black Sea and is included in this study is the Crimean Crisis by Russia. While the rivalry between the West and Russia in the process of going to the Crimea Crisis is reflected in the Ukrainian domestic politics. The Orange Revolution and the Maidan events, which took place in Ukraine, accelerated the annexation of the Crimea. With the annexation of the Crimea, Ukraine has lost a significant territory while Russia has been dominant over these lands again and had an advantage in the Black Sea. The study will examine the problems of power and interests in the Black Sea as well as from the post-Soviet Union to the Crimean Crisis and the analysis of the elements that cause them. While researches from scientific books and academic books have been made, especially the Crimean Crisis is an up-to-date issue, internet data has been frequently used in this area. 144

Kırım ve Dağlık Karabağ'ın işgali sorunu günümüz uluslararası siyasi arenasının üzerinde en fazla tartışma yapılan birer konularındandır. Akademik çalışmalar çerçevesinde her iki bölgenin işgali sorunu ayrı ayrı ele alınmakla birlikte sözkonusu iki sorunun karşılaştırılmasına yönelik ciddi bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle çalışmada Kırım ve Dağlık Karabağ sorunları önce ayrı ayrı ele alınmış, ardından ise her iki sorunun karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Bu bağlamda çalışmada sorunların tarihi nedenleri, işgal öncesi bu bölgelere yönelik Rus politikaları, işgallerin gerçekleştiği konjentür ve işgal sonrası işgallere yönelik verilen uluslararası tepkinin karşılaştırılması yapılmıştır. Ayrıca Kırım ve Dağlık Karabağ'ın işgali teorik açıdan değerlendirilmiş, uluslararası hukukun sözkonusu sorunlara yaklaşımı üzerinde inceleme yapılmıştır. Çalışmada Kırım ve Dağlık Karabağ'a yönelik işgal ve işgalden sonraki süreç karşılaştırılarak sorunlar arasında benzerlik ve farklılıklar ortaya çıkarılmıştır. Bu bağlamda işgallerin gerçekleştiği konjektür ve işgallere verilen uluslararası tepkinin farklı olmasına rağmen iki işgal süreci arasında bazı benzerlikler de görülmüştür. Ermenilerin Karabağ işgali "Büyük Ermenistan" hülyası ve Türk düşmanlığı bilinci ile tarihi bir misyon çerçevesinde etnik çatışmalar ortamında gerçekleştirilirken, Kırım'da Rus ilhakının ise yarımadanın tarihi Rus politiklarının merkezinde bulunması ve bölgenin jeopolitik önemi nedeniyle gerçekleştiği görülmektedir. İster Kırım, isterse de Karabağ'ın işgali sürecinde Rusların sözkonusu bölgelere yönelik uzun zaman boyunca gerçekleştirdiği iskan politikası da çok etkili olmuştur. Ayrıca uluslararası düzeyde Azerbaycan ve Ukrayna'nın birer toprak parçası olarak tanınan her iki bölgenin işgalden kurtarılmasına yönelik uluslararası yaptırımlar farklı nedenler sebebiyle uygulanmamıştır. Öte yandan Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın ve Kırım'ı ise Ukrayna'nın toprak parçası olarak tanıyan uluslararası hukuk "Devletlerin Toprak Bütünlüğü" ilkesini "Self-Determinasyon" ilkesinin üstünde tutmakta ve silahlı saldırıya maruz kalarak toprak bütünlüğü bozulan bu ülkelere Meşru Müdafaa hakkını kullanmak için yetki vermektedir. Anahtar Kelimeler: Ukrayna Krizi, Kırım'ın İlhakı, Dağlık Karabağ'ın İşgali, Etnik Çatışma Kuramları, Güvenlikleştirme Teorisi, Jeopolitik Teori, Self-Determinasyon, Devletlerin Toprak Bütünlüğü, Kuvvet Kullanmama, Meşru Müdafaa, The problem of occupation of Crimea and Nagorno-Karabakh is one of the most debated issues on the international political arena. Although the problem of occupation of both regions has been analysed separately within the framework of academic studies, no serious study has been conducted to compare these two problems. This research does not only seek to separately study the Crimean and Nagorno-Karabakh occupation, but also to comparatively analyse both problems. The historical reasons of the problems, the Russian policies towards these regions before the occupation, the conjuncture of the occupations and the international reaction to the occupations are also being compared. In addition, the research also takes into account the international law approach to these problems. The occupation of Crimea and Nagorno-Karabakh is also being interpreted from a theoretical point of view. The similarities and the differences in the occupation of Crimea and Nagorno-Karabakh and post occupation periods of the regions are comparatively being revealed in this thesis. In spite of different international reactions to the occupations, there are some similarities between the two occupation processes that have been unveiled. While the Armenian occupation of Nagorno-Karabakh was carried out in the framework of the idea of the creation of "Great Armenia" and turcophobia, the Russian annexation of Crimea was carried out because the peninsula was always in the centre of Russian politics and it has a very high geopolitical importance. The long-standing settlement policy of Moscow toward the occupied Crimea and Nagorno-Karabakh has become very effective. Moreover, on the one hand, international sanctions for the liberation of the occupied regions of Azerbaijan and Ukraine have not been imposed because of different reasons. On the other hand, international law recognizing Nagorno-Karabakh as a part of Azerbaijan and Crimea as a part of Ukraine, prefer the principle of Territorial Integrity on the principle of Self-Determination and authorize these two states to use the right to Self-Defence against occupying countries. Key Words: Ukranian Crisis, The Annextion of Crimea, The Occupation of Nagorno – Karabakh, Etnhic Conflict Theories, Securitization Theory, Geopolitical Theori, Self-Determination, Territorial İntegrity, None Use of Force, Self-Defence

Kırım, bugün tarihçiler tarafından Kırım Türklerinin tarihi anayurdu olarak kabul edilmekle beraber, Kırım'da yaşayan üç farklı etnik grup bulunmaktadır. Bunlar, çoğunluğu oluşturan ve kendilerini Rusya'ya ait hisseden Ruslar, daha azınlıkta olan Ukrainler ve Kırım nüfusunun yüzde on ikisini oluşturan, kendilerini Kırım'ın yerli halkı olarak gören Kırım Türkleridir. Kırım Türklerinin milli kimliklerini güçlendirmelerinde yaşadıkları sürgünün büyük etkisi vardır. Zorunlu sürgünün yarattığı travmadan dolayı, kendilerini bu etnik kökene bağlı hissetmişlerdir. Bu sayede büyük sürgün sonrasında anavatana dönüş ve kaybedilen hakların geri alınabilmesi için 70 yıldan fazla süren şiddet içermeyen ve sabırlı bir mücadele verilmiştir. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında, bağımsız Ukrayna yönetiminde karşılaşılan sıkıntılar çözüm beklerken, kaybedilen hakların geri kazanılması için yönünü tamamen AB ve NATO'ya çevirmiş olan mevcut yönetimin, daha fazla demokratik hak ve özgürlük ortamı sağlayacağı düşünülmüştür. Ancak Rusya'nın Kırım'a olan tarihi ve stratejik bakışı ile Kırım Türklerinin anavatanlarına bağlılığı ve Ukrayna'nın tutumu çatışma yaratmaktadır. Ukrayna'nın belirlediği siyasi yön, Rusların Kırım'ı, Rusya'ya ilhakını meydana getirmiş ve böylece Kırım Türklerinin ana vatanlarında karşılaştıkları sorunların boyutları da değişmiştir. Bu çalışma, ilhak sonrasında Kırım'da yaşayan Türklerin sorunları hakkında, AGİT ve Türkiye'den oluşturulan resmi ve gayrı resmi heyetlerin raporları, akademik çalışmalar, Kırım Tatar Derneği üyelerinin Kırım'da edindikleri izlenimler ile Rusya Federasyonu'nun resmi duyuruları doğrultusunda bir durum tespiti yapabilmeyi amaçlamaktadır.ANAHTAR KELİMELER: Kırım, Tatarlar, Rusya, Ukrayna, Sürgün, İlhak As the historians accept Crimea is the historical homeland of Crimean Turks. Today, there are three different ethnic groups living in Crimea. These are Russians at majority who feel themselves belong to Russia, ethnic Ukrainians who are a numerical minority in Crimea and The Crimean Turks, who consider themselves to be an indigenous people of Crimea and constitute approximately 12.1 percent of the population. The exile which Crimean Turks experienced has a great effect on strengthening their national identity. Because of the trauma created by the exile, they feel depended on that ethnic roots. By the help of that to repatriation and restoring and enforcing their rights a nonviolent and patient struggle has been given.After the collapse of the Soviet Union, while the problems faced under the independent Ukraine rule were expected to be solved, the present government which has turned its face to EU and NATO has been seen as the provider of much more democratic rights and free environment for restoring and enforcing the rights of Crimean Turks. But the Russian historical and strategical prospect of Crimea and loyalty of Crimean Turks and Ukrainian attitude makes confliction. The political direction determined by Ukraine created the annexation of Crimea to Russia and by the way, also the aspects of the problems of the Crimean Turks in their homeland have been changed.This study aims to make a status determination about the problems of Turks living in Crimea after the annexation in accordance with the reports of official and unofficial delegations of OSCE and Turkey, academic studies, the impressions of the members of Crimean Tatar Society in Crimea and the official announcements of Russian Federation.KEYWORDS: Crimea, Tatars, Russia, Ukraine, Exile, Annexation 90

Tarih boyunca stratejik ve jeopolitik önemiyle Avrasya'nın en önemli coğrafyalarının başında gelen Ukrayna toprakları, kendi tarihinin en kritik dönemeçleri olan Turuncu Devrim ve Maydan olaylarıyla birlikte başlayan 'Avrupalılık' için protesto gösterilerine sahne olmuştur. Bu sürecin en büyük problemlerinden ilki; Rusya'nın Kırım'a müdahalesi olmuş ve bu gelişmenin arkasında yatan etkenlerin neler olduğu ise bu araştırma üzerinden tartışılmıştır. Ayrıca Rusya'nın Kırım'ı ilhakı ve Donbas çatışmalarındaki Rus yanlısı ayrılıkçılara yaptığı iddia edilen askeri destekle birlikte uluslararası bir krize dönüşen halihazırdaki olaylara bakıldığında, kaotik boyutu daha güçlü görebilmek mümkündür. Ancak Moskova-Kiev hattında yaşanan gerilimlerin, SSCB'nin dağılması ve akabinde Ukrayna Parlamentosu'nun 24 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlık kararı almasıyla birlikte başladığı gerçeğini göz ardı etmemek gerekir. Çok yakın bir zamanda gerçekleşen Rusya'nın Kırım'ı ilhakı, imzaladığı en az 4 ayrı yükümlülüğü yerine getirmemesiyle ve Batılı güçlerin sadece kısmi ekonomik yaptırımlarda bulunması, ''Hukuk ve Egemenlik'' kavramının sorgulanmasının aciliyetini ortaya koyması bakımından önemlidir. Ukrayna'nın, egemenliğini sağlama almak için Hukuka ve Ahde vefa ilkesine güvenerek nükleer silahlarını ve türevlerini teslim etmesi , egemenliğini korumak yerine belki de savunmasız kaldığı için topraklarından olması ''Güç ve Hukuk'' kavramlarını sorgulatmasından dolayı isabetli bir yakın zaman belirgesidir. Araştırmanın amacı; Rusya'nın taraf olduğu uluslararası antlaşmaların yükümlülükleri doğrultusunda, tamamen aykırı olarak Ukrayna toprağını işgalini; egemenlik ve toprak bütünlüğünü ihlal etmesinin arka planında neler olduğu, NATO ve AB'nin genişlemesiyle; sınırlarına dayanıldıkça algıladığı tehdidi yaşamsallaştıran Rusya'nın, değişen dış politikasına hangi faktörlerin yol açtığını ve son olarak Ukrayna'nın, bir taraftan Rusya ile AB arasında bölgesel bir kısır döngüde, diğer taraftan Rusya ile Batı arasında küresel bir kıskacın açmazında kalmasının tahrip edici etkilerini açıklayabilmektir. Ukraine lands which have been at the forefront of the most important geographies of Eurasia with its strategic and geopolitical importance throughout the history, have witnessed the protest for 'Europeanship' which started together with the Orange Revolution and the Maydan events which are the most critical turning points of its own history. One of the biggest problems of this process was the intervention of Russia to Crimea and the factors behind this development have been discussed in this research. When the current cases which turned into an international crises together with the military support provided to the pro-Russia separatists in Donbas conflicts and the annexation of Crimea by Russia are considered, it is possible to see the chaotic dimension more strongly. However, it is necessary not to ignore the fact that the tensions in the Moscow-Kiev line began with the disintegration of the USSR and the subsequent decision of independence of the Ukrainian Parliament on 24 August 1991. It is important to reveal the urgency of questioning the concept of ''Law and Sovereignty'', the annexation of Crimea by Russia, its failure to fulfill at least four separate obligations, and the fact that Western powers are only in partial economic sanctions. To have Ukraine deliver its nuclear weapons and derivatives by relying on the principle of law and morality for securing sovereignty and to lose its lands for being defenseless is a timely near time due to the questioning of the concepts of ''Power and Law''. Purpose of the research is to explain the invasion of Ukraine land in contrary form and in accordance with the obligations of international treaties that Russia is party to, the background of the violation of sovereignty and territorial integrity, the factors leading the change in external policy of Russia which makes the threat vital with the expansion of NATO and the EU and finally the destructive effects of Ukraine becoming a global taciturn between Russia and the West and on a regional vicious circle between Russia and the EU. 101

Ukrayna'da 2013 sonlarında Yanukoviç hükümetinin AB ile imzalanması gereken anlaşmayı imzalamaması sonrası halkın sokaklara dökülmesi ile başlayan iktidar karşıtı protestolar, kısa sürede genişleyerek büyük bir iç sorun haline gelmiştir. Ukrayna bu sorunun çözümü için uğraş verirken, Rusya Federasyonu'nun 2014 Mart ayı başlarında Kırım'a asker çıkarması ve 16 Mart 2014'te sözde bir referandum sonucu Kırım'ı kendi federal bölgesi olarak ilan etmesi, Ukrayna'nın iç siyasi meselesi olan bir konuyu uluslararası sorun haline dönüştürmüştür. Bununla birlikte Doğu Ukrayna'da Rusya tarafından desteklenen ayrılıkçı hareketler konuyu daha karmaşık hale getirmiştir. Rusya'nın tek kutuplu düzenden duyduğu rahatsızlık, yakın çevre olarak adlandırdığı bölgede daha ön plana çıkmaktadır. Bu hassasiyet 2008'de Gürcistan örneğinde görülmüştü. Rusya'nın jeopolitik hesaplarının en önemli yapı taşı Ukrayna'dır ve Ukrayna'nın NATO veya AB'ye entegre olmasının düşüncesi dahi Rusya'yı rahatsız etmektedir. Çünkü Ukrayna sadece Rus jeopolitiği için değil, Avrasya jeopolitiği için hayati öneme sahiptir.II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da sınırların ilk defa işgal yolu ile değiştiği bu hareket sonrası, başta ABD ve AB olmak üzere birçok devlet ve uluslararası örgüt, Kırım ve Ukrayna üzerinden Rusya'ya askeri müdahaleye varmayan tepkiler göstermiş; ekonomik, siyasi ve diplomatik kanallarla bazı yaptırımlar uygulamıştır. Tezde ilk bölümde Kırım tarihine ve Rusya'nın ilhakın gerekçesi olarak ileri sürdüğü tarihsel bağlara bakılacak, daha sonra Ukrayna'da Batı-Rusya rekabetinin yaşandığı gelişmelere değinilecektir. İlhak sonrası verilen tepkiler, bu tepkiler kapsamında uygulanan yaptırımlar ve genel olarak bu tepkilerin analizi, tezin esas konularını oluşturmaktadır.Anahtar Kelimeler: Kırım, Rusya Federasyonu, İlhak, Uluslararası Tepkiler, Jeopolitik. The anti-government protests began with the people's taking to the streets in Ukraine, after Yanukovich had not signed the agreement with EU at the end of the 2013 and it turned into a big domestic problem in a very short time. While Ukraine is trying to solve this problem, that Russian Federation sent its troops to Crimea in early March 2014 and annexed Crimea as a result of a so-called referendum in 16 March 2014, a domestic issue of Ukraine became an international problem. In addition to this the separatist movements supported by Russia in Eastern Ukraine made the issue much more complex. Russia's disturbance due to the unipolar order came into prominence in the area Russia called as its near abroad. It is possible to see this example in Georgia in 2008. The most important building block of Russia's geopolitical plan is Ukraine and even the idea of NATO and EU membership of Ukraine disturbs Russia. Because Ukraine is not only vital for Russian geopolitics, but also that of Eurasia.Since the World War II, for the first time borders in Europe has changed with the annexation of Crimea through invasion. Several countries and international organizations, especially U.S and EU, react to this invasion and annexation, and they imposed economic, political, and diplomatic sanctions which did not contain military action. In this thesis firstly Crimean history and historical connections which Russia alleged as the reasons for annexation will be discussed, then developments of West-Russia rivalry in Ukraine will be analysed. Main subjects of this thesis are the reactions to the annexation, sanctions after the reactions and analysis of these reactions.Keywords: Crimea, Russian Federation, Annexation, International Reactions, Geopolitics. 159

Bu tez, 26 Şubat 2014 tarihinde başlayan Rusya'nın Kırım Yarımadasını işgal ve ilhakı süreci sonrasında, Kırım Tatarlarının Ukrayna yanlısı direnişlerinin Ukrayna ve Kırım Tatarları arasındaki ilişkileri nasıl etkilediğini incelemektedir. Ayrıca, Kırım'ın işgali öncesinde, Kasım 2013 - Şubat 2014 tarihleri arasında gerçekleşen Euro Meydan olaylarının Ukrayna'nın ulus inşası sürecine etkileri de irdelenmektedir. Bu tez, Ukrayna'nın Euro Meydan sonrasında yeni bir ulus inşası sürecine girdiği ve vatandaşları ile olan ilişkilerini yeni baştan inşa etmekte olduğu görüşünü savunmaktadır. Savunulan bir diğer görüş, Rusya Federasyonu'nun Kırım Yarımadası'nı işgali ve Kırım Tatarlarının bu işgale karşı Ukrayna yanlısı direnişinin, Ukrayna devletinin Kırım Tatarlarına ilişkin işgal öncesi şüpheci yaklaşımlarını değiştirdiğidir. Tez, bu değişimi ve yenilikleri tartışmanın yanı sıra, bölgenin demografik ve siyasi tarihi ışığında Kırım Yarımadası'nın güncel durumunu da incelemektedir. Bu çalışma Ukrayna'da ve önemli bir Kırım Tatar diasporasının bulunduğu Türkiye'de yürütülen saha çalışmalarında elde edilen nitel verilere dayanmaktadır. Saha araştırmasının sonuçları, Ukrayna'ya ilişkin literatürün önemli bir kısmında var olduğu savunulan bölünmüşlüğün ve siyasi çatışmaların etnik temellere değil; siyasi, kültürel ve tarihsel temellere dayandığını göstermektedir. Son dönemde Ukrayna devletinin ile Kırım Tatarları arasındaki ilişkilerdeki değişimi saha çalışmasında elde edilen veriler doğrulamaktadır ve bu yeni dönem Ukrayna'nın ulus inşası sürecinde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirmelidir. This thesis analyses the impact of the pro-Ukrainian resistance of the Crimean Tatars to the Russian occupation and annexation of the Crimean Peninsula, which started on 26 February, 2014, on the relationship between Ukraine and Crimean Tatars. Additionally, the impacts of the Euromaidan that lasted from October 2013 until February 2014, prior to the Russian occupation of Crimea, on Ukraine's nation building efforts are studied. This thesis supports the idea that Ukraine has entered a new phase in the nation building process, and that the country is re-establishing its relations with its citizens within the post-Euromaidan period. It is claimed here further that the Russian Federation's occupation of the Crimean Peninsula and the pro-Ukrainian resistance of the Crimean Tatars changed the Ukrainian state's approach to the Crimean Tatars, after being originally suspicious of its motivations prior to occupation. Alongside the discussion of the changes that were undertaken and the novelties that emerged, this thesis also examines the current situation on the Crimean Peninsula in the light of the demographic and political history of the region. This study uses the qualitative data obtained during the fieldwork in both Ukraine and Turkey, which has a significant Crimean Tatar diaspora population. The results of the fieldwork indicate that the divisions in Ukraine, the existence of which is defended by a significant number of scholars, are based on political, cultural and historical differences, and oppose the idea that these divisions are based on ethnic background. This change in the relationship the between Ukrainian state and the Crimean Tatars is supported by the fieldwork findings. and so this new term should be comprehended as an important turning point in the nation building efforts of the country. 189

Bu çalışma bağımsızlık sonrası Ukrayna'nın ulus devlet ve inşa sürecini ve küresel güçlerin bu sürece etkisini jeopolitik kuramlar çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Soğuk Savaş sona erdikten sonra ABD Soğuk Savaşın galibi olarak görülmüş, Rusya uluslararası sistemdeki güçlü konumunu kaybetmiştir. Soğuk Savaş sonrası başlayan yeni dönemde ABD'nin hedefi, elde ettiği hegemonyayı devam ettirmek iken, Rusya'nın hedefi ise yeniden uluslararası sistemde süper güç olarak yer olmak olmuştur. Dünya üzerindeki jeopolitik dengelerin değiştiği bu dönemde, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bağımsızlığına kavuşan Ukrayna son derece önemli bir jeopolitik konuma sahiptir. Çalışmada, Ukrayna'nın henüz ulus ve devlet inşa sürecinde engelleri olan bir devlet olduğu görüşünden yola çıkılmış, bu sürecin devam etmesinden dolayı küresel güçlerin etkisine güçlü ve modern yapılı ulus devletlere kıyasla daha açık olduğu, bu nedenle de ulus ve devlet inşa sürecinin küresel güçlerin mücadelelerinden etkilendiği ileri sürülmüştür. Ukrayna'nın ulus devlet inşa sürecinin beklendiğinden yavaş ilerlemesine bağlı olarak ulus ve devlet inşa sürecinde, etnik, tarihî, dinsel unsurlar ve kültürel miras kadar uluslararası sistemin ve küresel güçlerin de belirleyici olduğu iddia edilmiştir. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen analizler sonucunda Ukrayna'nın ulus ve devlet inşa sürecinin yavaş ilerlediği, bu nedenle söz konusu güçlerin (Batı ve Rusya'nın) etkisine daha fazla maruz kaldığı ve küresel güçlerin ulus ve devlet inşa sürecini etkiledikleri doğrulanmıştır. Ukrayna, bağımsızlığı sonrasında, Rusya ile olan ilişkilerin devam ettirilmesinin kaçınılmaz oluşu, etnik heterojen yapısı ve ulusal birliği bozan Rus kültürü ve etkisinin devam ediyor olması gibi nedenlerle ulus inşasını gerçekleştirmekte zorlandığı, Ukrayna'da Rusya'nın etkisinin bağımsızlık sonrası dönemde de devam etmesi nedeniyle ulus inşasının güçleştiği ortaya konmuştur. 2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve hemen ardından Ukrayna'nın doğusunda bulunan Donbas bölgesinde işgaller gerçekleştirmesi, uluslararası toplumda Ukrayna'da bir 'iç savaş' ve çatışma ortamı olduğu izlenimini vermiştir. Halbuki, Rusya'nın Ukrayna topraklarındaki müdahaleleri Ukrayna toplumunda 'biz' bilincinin oluşmasına; ulusal dayanışma, birlik, vatanseverlik gibi değerlerin güçlenmesine ve Rusya'nın 'öteki' olarak görülmesine sebep olmuştur. Rusya'nın Batı ile olan güç mücadelesi Ukrayna üzerinden gerçekleşmiş, Ukrayna bağımsızlığı sonrasında 23 yıl boyunca Rusya'nın etkisi nedeniyle ulus devlet inşa sürecini gerçekleştirmekte zorlanmış, ancak 2014 yılında Rusya'nın topraklarını işgal etmesi sonrasında ulus inşasında hızlı bir ilerleme kaydetmiştir. This study analyses the nation and state building process in Ukraine following independence, with additional emphasis on the influence of the global powers in this process within the framework of geopolitical theories. The United States was considered the winner of the Cold War in its aftermath, Russia having lost its formerly strong position in the global arena. In the era that started after the Cold War, as the United States was pushing to retain its hegemony, Russia was looking to regain its status as a super power, and within this environment, the world's geopolitical balance changed. For Ukraine, which had gained its independency following the disintegration of the Soviet Union, this was an extremely significant period given its geopolitical location. This study is based on the assumption that Ukraine, as a state continues to face obstacles in its nation- and state-building processes, is more susceptible to the influence of global powers due to its inability to bring these processes to an end. When compared to the more powerful and modern nation states, the nation and state building processes in Ukraine is more likely to be affected by struggles among the global powers. It has been argued that the international system and the global powers have played a defining role in Ukraine's nation building process, equalling that of the country's ethnic, historical, religious and cultural heritage, which has led to the process taking longer than expected.The analysis, conducted as a part of the study, affirms that the slowness of Ukraine's state and nation building renders it more exposed to the influence of the aforementioned outside forces (the West and Russia), and it is apparent that some global powers have the ability to influence the nation and state building process. It is shown that Ukraine has difficulties in achieving its state and nation building due to inevitability of sustaining relations with Russia; its heterogeneous ethnic composition; the Russian culture, which prevents national unity and its on-going effects; and continuing Russian effect in Ukraine even after the independence. Russia's annexation of Crimea in 2014 and the occupation of the Donbass region in eastern Ukraine give the impression in the international arena that a 'civil war' is continuing in Ukraine, although the Russian interventions in Ukrainian territories have actually led to the creation of a sense of identity in Ukraine. In this regard, the 'we' of the Ukrainian community and the consolidation of values such as national solidarity, unity and patriotism, are in direct opposition to Russia, which is seen as the 'other'. Russia's power struggle with the West is currently focused on Ukraine, and while the country is still encountering hurdles in its state- and nation-building efforts 23 years after gaining independence from Russia, rapid advances were made in its endeavours after Russia invaded its territory in 2014. 200

2013 yılının son aylarında, Ukrayna'da yaşanan gelişmeler akıllara Soğuk Savaş yıllarını getirmiştir. Krizin patlak vermesiyle birlikte Karadeniz coğrafyasında güvenlik kaygıları ön plana çıkmıştır. Yüksek seviyede savaş riskine sahip olan bu kriz uzun süre uluslararası gündemde yer almıştır.Ukrayna Krizi beraberinde Kırım'da yaşanan gelişmeler Kırım Tatarlarının geleceği açısından soru işaretlerinin artmasına neden olmuştur. Krizin patlak vermesinden sonra Rusya Federasyonu'nun Kırım'ı ilhak etmesi bugün hala birçok ülke tarafından uluslararası antlaşmalara uygunluk bakımından illegal olarak nitelendirilmektedir. Aynı zamanda bütün bu gelişmelerin temelinde, Rusya Federasyonu ile Batı dünyası arasında yaşanan rekabet durumunun olduğu birçok kaynak tarafından vurgulanmaktadır. Ukrayna'nın ve özellikle Kırım yarımadasının Rusya açısından büyük öneme sahip olmasının nedenleri arasında askeri, ekonomik ve tarihsel unsurlar ön plana çıkmaktadır. Ukrayna'yı yakın çevresinde tutmak isteyen Rusya bölgede kendi çıkarları doğrultusunda hamleler yapmaktadır. Türkiye açısından ise, Kırım ve Kırım Tatarlarının durumu çok büyük bir öneme sahiptir. Bunun başlıca sebebi Kırım Tatarları ile Türkiye Cumhuriyeti arasında bulunan tarihi, milli, dini ve kültürel bağlardır. Kırım Tatarları için Türkiye ikinci bir vatan konumundadır. Türkiye bu bağlamda, Kırım Tatarları için bölgede eğitim, sağlık ve kültürel konularda faaliyetlerini sürdürmektedir. Sonuç olarak Ukrayna Krizinin Türkiye'ye etkisi, Kırım yarımadasının güncel durumu, Kırım Tatarlarının geleceği konusundaki kaygılar ve Türkiye'nin Rusya ile olan ilişkileri üzerine yoğunlaşmaktadır.Key Words: Ukrainian Crisis, Ukrainian History, Crimea, Crimean Tatars. Developments in Ukraine at the end of 2013 have brought to mind the Cold War years. With the outbreak of crisis, security concerns come to the front in the Black Sea geography. This high level of war risk crisis has taken place on the international agenda for a long time. The developments in Crimea together with Ukrainian Crisis, had led to increase of question marks about the future of Crimean Tatars. Indeed, after the outbreak of crisis, the annexation of Crimea by the Russian Federation today is still considered illegal in terms of compliance with international treaties by many countries. At the same time, all of the backgrounds of these developments are highlighted by several sources stating the rivalry between the Western World and the Russian Federation. Among the reasons that Ukraine especially Crimea have great importance for Russia in military, economic and historical factors have come forth. In this context, Russia who wants to keep Ukraine in his near abroad, acts toward his own interests in the region. If we look from the view point of Turkey, the condition of Crimea and Crimean Tatars has a great importance. The main reason is historical, cultural, religious and national ties between the Republic of Turkey and Crimean Tatars. In this context, Turkey has been active in the region in the field of education, health and cultural issues. As a result of Ukrainian Crisis and its impact on Turkey mainly intensifies on the current status of the Crimean Peninsula, worries about the future of Crimean Tatars and Turkey's relationship with Russia.Anahtar Kelimeler: Ukrayna Krizi, Ukrayna Tarihi, Kırım, Kırım Tatarları 93

Enerjinin devletler için önemli bir role sahip olduğu yaygın olarak kabul edilmiş bir gerçektir. Enerji ticareti bağlamında ülkeler arasındaki karşılıklı bağımlılık düzeyi, bu alanda yaşanabilecek herhangi tartışmalı bir durum söz konusu olduğunda ülkeleri savunmasız bir konuma sokabilmektedir. Bu çerçeve kapsamında, nitekim son zamanlarda Ukrayna ve Rusya arasında yaşanmış olan Kırım krizinin başta Ukrayna, Rusya ve Avrupa Birliği olmak üzere küresel enerji piyasası üzerinde etkileri hissedilmiştir. Yaşanan bu kriz, doğal gaz tedarikinde Rusya'ya bağlı olan Avrupa Birliği ülkelerinin tedarikte tek bir ülkeye fazlaca olan bağımlılığın yaratmış olduğu hassasiyeti azaltmak adına kaynak çeşitlendirmesi arayışına girmelerini tetikleyici bir unsur olarak nitelendirilmektedir. Bu duruma ek olarak, Rusya ve Avrupa Birliği krizin sonuçlarından, Rusya'nın doğal gazı için alternatif müşteriler ve AB'nin de kısa ve orta vadeli dönemde kaynak ve tedarikçi çeşitlendirmesi yapabilmek adına yeni alternatif arayışına girmesi sebebiyle olumsuz bir şekilde etkilenmişlerdir. Doğal gaz ithalatında gazının %34 (162,4 milyar m3)'ünü Rusya'dan tedarik eden bir birlik için kısa zamanda en büyük tedarik kaynağı yerine alternatiflerini bulmak zor olduğu kadar, Rusya için de kısa sürede doğal gazına yeni alıcı piyasalar bulmak için zorluklar söz konusudur. Bu sebeple de Kırım krizinin geçmişte yaşanmış olan doğal gaz krizleriyle birlikte Rusya ve AB arasındaki doğal gaz politikaları üzerinde bazı değişimler yaratacağı söylenebilir. Gelecekteki AB ve Rusya enerji ilişkilerinde yaşanabilmesi muhtemel değişikliklerin değerlendirilebilmesi adına bu tezin ana sorusu 'karşılıklı bağımlılık teorisi çerçevesinde gelecekteki Rusya ve AB arası enerji ilişkilerinde Rusya-Çin ve Rusya-Türkiye ilişkileri de göz önünde bulundurularak Kırım krizinin belirleyici bir rolünün olup olmadığı' olarak belirlenmiştir. It is a commonly acknowledged fact that energy has a substantial role for the states. The level of interdependency between countries in terms of energy trade puts them into a vulnerable position if any controversial circumstance related to energy issues ever happens. Provided the framework, indeed, the very recent Crimea crisis had a global effect on the energy markets, especially on Russia, Ukraine and the European Union. The crisis has deepened the debate that the dependent countries on Russia to search for diversifying their natural gas sources in order to decrease vulnerability. What is more to that is both sides of the energy trade, namely Russia and the European Union, have been adversely affected which resulted for Russia to seek new customers and for EU to look for alternative sources and resources for the purpose of diversification in medium and long term. For a Union that 34% of its imported gas is coming from Russia, which accounts for 162,4 billion cubic meters (bcm) of gas, it is difficult to substitute the source of supply as much as it is difficult for Russia to instantly find alternative buyers. Thus, it is noticeable that this crisis would bring various alterations on the politics of natural gas for both parties. Considering the facts that there about to happen several changes that would effect the relations between Russia and the EU, the main question of this study is to analyse future challenges triggered by the latest crisis in Crimea in terms of energy security with respect to the interdependency theory, while regarding the Sino-Russian and Turco-Russian relations as well. 110

Sovyetler Birliği'nin çöküşü; politik, ekonomik ve askeri zeminde ülkeler arasında yeni bir dizi çelişki yaratan yeni bağımsız devletler oluşmasına katkıda bulunmuştur. Bu tür gerilimlerden biri, iç ve dış dengesizliklerin konu olduğu Kırım bölgesindeki Ukrayna ve Rusya gibi iki komşu ülke arasında olmuştur.Ukrayna'nın otonom olan Kırım, Rusya Karadeniz deniz üssü varlığı, bölgenin etnik kompozisyonu, jeostratejik konumu gibi Rusya-Ukrayna ilişkilerinin bozulmasına neden olan bazı önemli faktörler sunmaktadır.Günümüzde, yakın zamana kadar dünya ilişkilerinde göze çarpmayan küçük Kırım yarımadası , son dönemde Rusya, Ukrayna ve Batı ülkelerinin birçok uzmanlarının ilgisini çeken, son krizlerden sonra uluslararası ilginin merkezlerinden biri haline gelmiştir. Rusya-Ukrayna ilişkileri üzerinde, Kırım sorunun etkisi ve ağırlığının temel araştırma sorusu üzerine cevap vermek için, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, Kırım'ın jeostratejik konumu ve çoklu etnik yapısı ve bunun Rusya-Ukrayna ilişkileri üzerindeki etkisi bir araştırma gerektirir. Metodolojik olarak, Kırım sorunun açıklaması, kronolojik yapılandırılmış bakış açıları ile tarihsel olayların çalışmasından geçer. Ana kavramsal ve tarihsel çerçeve; Rus, Ukraynalı, Türk ve Batı uzmanların özel monografi çalışması yoluyla sağlanmıştır.Bir başlangıç noktası olarak, yarımada sakinlerinin tarihsel arka planını inceledim ve her biri kendisi gibi tarihsel algılanan Kırım'a ilişkin Rus, Ukrayna'lı, Kırım Tatarlarını dikkatlice analiz ettim.Bu araştırma bize, Kırım üzerindeki tartışmaların kökenini, Karadeniz Filo sorununu ve Ukrayna krizine ilişkin Rusya'nın dış politikasını anlamak için Sovyet sonrası Ukrayna'daki siyasi süreçlerin sonuçlarını genelleştirmeye izin verir. Buna ek olarak, bu tez temelde Kiev'e karşı tavrını yeniden tanımlamış ve Karadeniz yarımadasının ilhak eylemi ile sona ermiş Ukrayna krizleri içine Kremlin'in müdahalesi ile Euromaidan protesto nedenlerini ve sonuçlarını açıklamaktadır. Tez araştırma bulguları, sadece yukarıda belirtilen Rus-Ukrayna siyasi ve ekonomik problemlerin nasıl kötüleştiğini değil, aynı zamanda Rusya ve Batı arasındaki ilişkileri ve Avrupa-Atlantik bölgesindeki genel güvenlik iklimini göstermektedir.Anahtar Sözcükler: Kırım, Rusya, Ukrayna krizi, Kırım Tatarları, ilhak The collapse of the Soviet Union has contributed to the emergence of new independent states, which consequently created new set of contradictions between countries on political, economic and military ground. One of such tensions happened between two neighboring countries as Ukraine and Russia on Crimean region, which became a subject of internal and external instabilities. Crimea is the distinct region of Ukraine, which displays certain important factors that contributed to the deterioration of Russo-Ukrainian relations as geostrategic location, the ethnic composition of region, the presence of Russian Black Sea naval base. Currently, the small peninsula of Crimea, which was inconspicuous in the world affairs, recently became the epicenter of international attention via its recent crises, which attracts attention of many scholars of Russia, Ukraine and Western countries. In order to answer on the fundamental research question of the weight and impact of the Crimean question on the Russo-Ukrainian relations, the answer requires an investigation of geostrategic position and multi-ethnicity of Crimea and its impact on Russian-Ukrainian relations after the breakup of Soviet Union. Methodologically, the explanation of Crimean question goes through the study of historical events with a chronologically structured perspectives. The main conceptual and historical framework was provided via the study of special monographs of the Russian, Ukrainian, Turkish and Western scholars.As a starting point, I have examined the historical background of the inhabitants of peninsula and carefully analyze Russian, Ukrainian, Crimean Tatars perspective regarding the Crimea which each of them historically perceived it as its own. This research allow us to generalize the results of political processes in the post-Soviet Ukraine, to understand the roots of dispute over Crimea, the Black Sea Fleet issue and Russian foreign policy in regard to Ukrainian crises. Moreover, this thesis explains the causes and consequences of the Euromaidan protests with the deep immersion of Kremlin into Ukrainian crises, which fundamentally redefined its attitude toward Kiev and ended with the act of annexation of Black Sea peninsula. The findings from the thesis research have shown how all abovementioned political and economic problems consequently not only have worsened Russo-Ukrainian relations, but also relations between Russia and the West and in general the security climate in Euro-Atlantic zone.Keywords: Crimea, Russia, Ukrainian crisis, Crimean Tatars, annexation 86

Bölgesel krizler, Soğuk Savaşın bitmesinin ardından Amerika'nın liderliğine soyunduğu tek kutuplu sistemde uluslararası aktörlerin yeni çatışma alanları olmuştur. Bu çatışmalar devletlerarasında doğrudan savaş niteliğinde olmayıp, ya bir devletin ekonomik veya diplomatik yaptırım uygulamasıyla gerçekleşmekte ya da bir uluslararası örgütün şemsiyesi altında verilen mücadeleler olmaktadır. Çalışmamızda da yerelliğinden sıyrılıp bölgeselleşen hatta uluslararası sistemi tümüyle etkileyen Kırım krizi değerlendirilmiştir. Kırım'ın uluslararası aktörler için önemi, aktörlerin neden ve nasıl bu sürece dahil oldukları, kriz sırasında ve sonrasındaki tutumları, uygulamaya koyabildikleri yaptırımları ayrıntılı olarak anlatılmaya çalışılmıştır. Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünün savunulması çerçevesinde bireysel çıkarların düşünülerek uluslararası aktörlerce uygulanabilen ve uygulanamayan yaptırım kararları, genel olarak sürece bakış açıları anlatılmıştır. Krizin baş aktörü Rusya, Ukrayna'daki kaostan yararlanıp, uluslararası hukuku ihlal ederek kendi toprağı olduğunu düşündüğü Kırım'ın ilhak sürecini başlatmıştır. Bu süreç Kırım'ın referanduma gitmesi yoluyla başlatıldığı için, Rusya bu durumun Kırım'ın kendi kararı olduğunu savunarak başlattığı ilhak sürecini bitirmek isterken, hemen hemen tüm uluslararası aktörlerin büyük tepkileriyle karşılaşmıştır. Başta ABD, NATO, AB olmak üzere birçok uluslararası aktör Rusya'ya karşı sert söylemlerde bulunmuş, bazı ekonomik yaptırımlar uygulamaya koymuşlardır.NATO, AB, BM ise çeşitli toplantılar yaparak Rusya'ya karşı yaptırım kararları almışlar, Kırım'daki referandumu tanımayacaklarını ve ilhakı yasal bulmadıklarını ifade etmişlerdir. Tüm aktörlerin ortak paydası bu ilhakın tanınmaması olmuş fakat Rusya'yı durdurmak adına hiçbir örgüt, hiçbir devlet askeri bir operasyona girişememiştir.Anahtar Sözcükler: Kırım krizi, Uluslararası aktör, Rusya, Batı, ABD. Regional crises have been new conflict areas of international agents in the monopole system where United States plays first chair following the cold war. These conflicts are non-belligerent; they are either economic or diplomatic sanctions of a government or struggles that are made under an international organization. Crimean crisis, which regionalized and even completely affected the international system, is evaluated in our study.The importance of Crimea for international agents, why and how these agents got involved in this process, their attitude during and after the crisis, the sanctions they managed to apply are tried to be explained in detail. Taking self-interests into consideration within the scope of defending Ukraine's sovereignty and territorial integrity, applied or not, all the sanction decisions of international agents and their general overviews are expressed. The leading agent of the crisis, Russia took the advantage of the chaos in Ukraine and by violating the international laws, started the annexation of Crimea, which it thought as its own land. Since this process began through Crimea's holding a referendum, by arguing that this was Crimea's own decision, Russia wanted to end this annexation process which it started. During this process, Russia met with reaction of almost all international agents. Many international agents, notably USA, NATO and EU reacted too strongly and applied economic sanctions. NATO, EU and UN on the other hand held several meetings and took sanction decisions. They stated that they would derecognize the referendum in Crimea and the annexation was not legal. The common ground of all agents has been derecognizing this annexation but none of the organizations nor states attempted to start a military operation to stop Russia.Key Words: Crimea crisis, International actor, Russia, West, USA. 154

Ukrayna, Avrasya'nın jeopolitiğinde özel öneme sahip birkaç devletten biridir. Bu önem klasik ve çağdaş jeopolitik teorilerde açıkça görülmektedir. Rusya ile tarihi ilişkileri, günümüz bağımsız Ukrayna'sını da etkileyen muhtelif sorunlar içerir. Bu sorunlardan biri de Kırım ve Kırım Türkleri sorunudur. Rusya; Ukrayna'yı `yakın çevre` politikası çerçevesinde en `yakın` ülkelerden biri olarak görmesi nedeniyle bu ülkenin Batı'yla yakın ilişkiler kurmasını engellemeyi hayatî çıkar alanı içinde kabul etmiştir. 1990'larda bunu engelleyecek imkânı sınırlı olan Rusya, enerji alanında kazandığı ekonomik imkânı siyasal sonuca tahvil ederek Kiev üzerindeki etkisini artırmıştır. Özellikle 2000'li yıllarda Ukrayna iç siyasetinin yaşadığı dönüşüm ve çalkantılar, hem Karadeniz havzasındaki enerji ve nüfuz yarışıyla hem de Ukrayna'nın kimlik ve yönelim meselesiyle doğrudan ilgilidir. Tüm bu meselelerde Karadeniz filosunun ve Kırım'ın taşıdığı anlam üzerinde durulmuştur. Kırım'ın yeniden bir Rusya-Ukrayna kriz sahnesine dönmesi bağlamında gündeme gelen Kırım Türklerinin tarihine, sürgüne ve kısmî geri dönüş sonrası yaşadıklarına da bu bağlamda yer verilmiştir. Mart 2014'te Rusya'nın Kırım'ı ilhakının jeopolitik anlamı ve Kırım Türkleri'ne siyasal yansımaları da tezin kapsamı içindedir.Anahtar Kelimeler : Ukrayna, Kırım, Karadeniz, Jeopolitik, Kırım Tatarları Ukraine is one of the few states that have special importance with regards to Eurasia geopolitics. This importance can be understood easily within both classical and contemporary geopolitical theories. Her historical relations with Russia, contends various problems that affect even current independent Ukraine. One of those problems is `Crimea and Crimean Turks (Tatars)` issue. Russia; admits quite vital to prevent Ukraine's close relations with the West because of its Ukraine view that assumes one of the most `near` country of the well-known `near abroad` policy. Although its limited opportunity to prevent this in 1990's, by converting economic means those gained mainly in the field of energy to the political outcomes, increased the influence over Kyiv. Turbulence and transformation that experienced especially during 2000's in Ukraine domestic politics are closely related both with energy race in the Black Sea region and Ukraine's identity/orientation problem. Within the thesis, around all these issues, the Black Sea Fleet and Crimea's special meaning have been examined. Pursuant to re annexation of the Crimea and its turn to be a crisis scene of Russia-Ukraine, the history, exile and partial return of the Crimean Turks have been placed as a detailed chapter. The geopolitical purport of Russia's annexation of Crimea and its political reflections on Crimean Turks are also among the content of this thesis.Key Words : Ukraine, Crimea, Black Sea, Geopolitics, Crimean Tatars 193

Bu Tez, Ukrayna'daki Kırım bölgesinin özerkliğini Sovyet-sonrası dönemde Ukrayna'nın Rusya ile ilişkilerine etkisi açısından incelemektedir. Tez, aynı zamanda, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişkilerin Kırım bölgesinin özerkliği üzerindeki etkilerini de ele almaktadır. Kırım'ın özerkliğini nüfusu çoğunlukla etnik Ruslar ın oluşturduğu Kırım bölgesi ile Kiev arasındaki ilişkilerin bir sonucu olarak gören görüşlere karşı, bu tezin öne sürdüğü ana görüşe göre; Ukrayna ve Rusya arasındaki devletlerarası ilişkilerin gelişimi ile Kırım Özerk Bölgesinin siyasal gelişimini çok yakından etkilemektedir. Tez Altı Bölümden oluşmaktadır. Girişi oluşturan Birinci Bölümden sonra, İkinci Bölüm Kırım bölgesinin özerkliğinin tarihsel arka planını ele almaktadır. Üçüncü bölüm Kırım'ın Ukrayna'nın 1991'de bağımsızlığını kazanmasında Rusya ile dostluk antlaşması imzaladığı 1997 yılına kadar olan dönemdeki konumu incelemektedir. Dördüncü Bölüm 1997'den Turuncu devrimin ortaya çıktığı 2004'e kadar olan dönemi incelemektedir. Beşinci Bölüm Turuncu Devrim sonrasındaki gelişmeleri analiz etmektedir. Son Bölüm Sonuç bölümüdür.Anahtar Kelimeler: Kırım, Ukrayna, Rusya, Turuncu Devrim, Kırım Tatarları This thesis explores the autonomy of the Crimean region in Ukraine in terms of its impact on Ukraine's relations with Russia in the post-Soviet era. Thesis analyzes also the impact of the relations between Ukraine and Russia on the autonomy of the Crimean region. Contrary to the views that consider the Crimean autonomy as a product of the ethno-territorial relations between the Crimea which is populated by mainly ethnic Russians and Kiev, thesis argues that the interstate relations between Ukraine and Russia have played a crucial role in the evolution of the autonomy of the Crimean region within Ukraine. Thesis is composed of six chapters. Following the introductory First Chapter, the Second Chapter examines the origins of the Crimean autonomy. The Third Chapter examines the Crimean Autonomous Region during the post-Soviet period until the signing of the Friendship Treaty between Ukraine and Russia in 1997. The Fourth Chapter explores the period between 1997 and 2004. The Fifth Chapter analyses the period in the aftermath of the Orange revolution in 2004. The Last Chapter is the Conclusion.Keywords: The Crimea, Ukraine, Russia, The Orange Revolution, The Crimean Tatars 165

Bu tezin amacı Kırım'da yaşayan Kırım Tatarlarının, Rusların ve Ukraynalıların etnik özdeşleştirme sürecinde etkin rol oynayan etmenlerin tanımlanmasıdır. Kırım'daki mevcut etnik durumun daha iyi anlaşılabilmesi için Sovyet ulus politiklarının yanı sıra Sovyet etnos teorileri de gözden geçirilmektedir. Tanımlar hususunda Sovyet ve Batı literatüründe kendini gösteren farklılıkların da altı çizilmektedir. Kırım'da meydana gelen ve tarihi açıdan önem arz eden olaylar Rusların, Ukraynalıların, Kırım Tatarlarının yanı sıra Sovyet ve Batı tarihçilerinin bakış açısı ile birlikte incelenmektedir. Kırım'da bulunan bu etnik gruplara ait etnik sınırların belirlenmesinde etkin olan tarihi efsaneler ortaya konulmaktadır. Kırım Tatarlarının, Rusların ve Ukraynalıların etnik bilincini şekillendiren kültürel, siyasi, ekonomik ve küresel etkenler üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Böylelikle bu tez Kırım'da yaşayan bir Rus, Ukraynalı ve Kırım Tatarı olmanın ne manaya geldiğinin anlaşılması için yol gösterici olmuştur. The aim of this thesis is to define factors that are influential in the ethnic identification process of Crimean Tatars, Russians and Ukrainians in Crimea. To better understand the current ethnic situation in Crimea, Soviet nationality policy as well as Soviet ethnos theory are reviewed. The divergence of the definitions in Soviet and Western traditions is shown. Crucial historical events that took place in Crimea are examined from the viewpoints of Russian, Ukrainian, Crimean Tatar, Soviet and Western historiographies. The influence of the historical myths on shaping ethnic boundaries of these ethnic groups in Crimea is shown. Main factors such as the cultural, political, economic, and global ones which are shaping the ethnic self-consciousness of Crimean Tatars, Russians and Ukrainians in Crimea are studied. Therefore the thesis helps us to understand the meaning of being a Russian, an Ukrainian and a Crimean Tatar in Crimea. 189

After the disintegration of the Soviet Union in 1991, the Crimea had to define the terms of its status within a new context - the maintenance of Ukrainian sovereignty. The issue regarding the Crimea's territorial status had two aspects: the status of the peninsula per se, that is, whether it should form a part of Ukraine or Russia, and the status of the territory within the state, part of which it constituted. The overall situation was complicated by the claims of the separatist-minded Russian majority, who now was opposed by the native inhabitants of the peninsula - the Crimean Tatars, who were in process of mass return from Central Asia, where they were deported en masse in 1944. Inter-ethnic clashes could have detrimental effects on Ukrainian independence and, therefore, their avoidance was essential for Ukrainian authorities. In this context, the constitutional process, which this thesis aims at presenting, acquired great importance, as it was the only tool through which the accommodation of interests of different national groups inhabiting the peninsula and protection of their basic rights was possible. Examination of this process, however, reveals the inability of the Crimean authorities to achieve these goals and their failure to grant the Crimea a legal `passport` that would reflect the historic, ethnic, and cultural peculiarities of the region. The Ukrainian-Russian confrontation over the Crimea and the dispute between these two states over the possession of the Black Sea Fleet was exacerbating the situation further and had great impact on the political situation in the peninsula and on national, regional, and international security. IV ÖZET Sovyetler Birliği'nin 1991 yılında dağılmasından sonra, Kıran kendi statüsünün koşullarını Ukrayna'nın bağımsızlığı gibi yepyeni bir içerikte belirlemek zorunda kalmıştı. Kırım'ın toprak statüsü ile ilgili sorun iki yönü ile ortaya çıkmaktadır. Birincisi, Kırım yarımadasının statüsü, yani onun Ukrayna ya da Rusya'mn bir parçası olması gerektiği konusu, ikincisi, bağlı olduğu ülke içerisindeki toprak statüsü. Kırım'daki genel durumu zorlaştıran sebebi 1944'te toplu halde sürüldüğü Orta Asya'dan geri dönüş çabasında olan yarımadanın yerel halkı, Kırım Tatar' lan tarafından karşı çıkılan ayrılıkçı düşünceli Rus çoğunluğun talepleri oluşturmaktadır. Etnik sorunların Ukrayna'nın bağımsızlığı üzerinde yıkıcı etkisi olabileceğinden, Ukrayna devleti için sorunlardan kurtulması hayati önem taşıyordu. Bu koşullar altında bu tez yarımadasında yaşayan değişik milli grupların isteklerinin yerine getirilmesini ve onların temel haklarının korunmasını mümkün kılan anayasal gelişmelerin büyük önem kazandığını göstermeyi amaçlar. Fakat konunun incelenmesi, Kırım'daki idarenin bu amaçlara ulaşmasındaki başarısızlığını ve Kırım'a onun tarihi, etnik ve kültürel özelliklerini yansıtacak bir yasal 'pasaport'un sağlanamamasını ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, Ukrayna ile Rusya arasındaki Kırım ve Kara Deniz filosu üzerindeki hakimiyeti ile ilgili sorunlar iki ülke arasındaki durumu kötüleştirmenin dışında, Kırım yarımadasındaki siyasi durumu, ulusal, bölgesel ve uluslararası güvenliği de etkilemektedir. 190