İlmî araştırmaların temeli, analiz ve senteze dayanmaktadır. Tüm analiz ve sentezler bağımsız olmadığı gibi edebî metinler de tek başına ve bağımsız değillerdir. Her metin, kendi döneminde veya daha önceki dönemlerde yazılmış metinlerle yer yer biçim, içerik, lafız, tür ve anlatım özellikleri bakımından; alıntı, yakınlık, benzerlik ilişkisi içinde bulunur. Her edebî metin, doğal olarak belirli bir kültürden doğar. Bu durum, aslında, her metnin kültür ortaklığı yönünden alıntılar mozaiği olarak okunması gerektiğini, başka metinleri de içine alabildiğini ifade etmektedir. Buradan metinlerarası ilişkiler (intertextuality) kavramı doğar. Bu bağlamda metinlerarasılık kavramı, her eserin kendinden önceki eserlerde var olduğunun ve hiçbir eserin kendi başına bağımsız olmadığının tanımıdır. Bu disiplin veya çalışma yöntemi, tarih boyunca kişileri ve toplumları yönlendiren önemli düşüncelerin gelişiminde rol oynayan edebiyatla etkileşim içinde olmuştur. Bu kavram, edebiyat kuramlarıyla bağlantılı durumunu tarih boyunca devam ettirmiştir.Çalışmamızda alegorinin edebiyatımızdaki yeri ve öneminden bahsedilerek bu tarzda yazılmış kuş mesnevîleri konu edilmiştir. Feridüddin Attar'ın Mantıku't-Tayr mesnevîsi başta olmak üzereAli Şîr Nevâî'nin Lisânü't-Tayr'ı, Gülşehrî'nin Mantıku't-Tayr'ı, Şemsî'nin Deh Murg'u ve diğer özgün kuş mesnevîleri ele alınmıştır. Bu mesnevîler, metinlerarasılık yöntemiyle incelenmiş, mesnevîler arasında ortak ve farklı yönler, mana, lafız ve içerik alıntıları, mesnevînin ne kadar genişletildiği, mesnevîdeki bilgilerin dökümü; eserin tasavvuf, mitoloji, tarih ve sosyoloji gibi yönleriyle ele alınıp, panoraması ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: Metinlerarasılık, Mesnevî, Alegori, Mantıku't-Tayr, Lisânü'tTayr,Deh Murg. The basis of scientific research is based on analysis and synthesis. As the literary texts are not alone and independent, analysis and synthesis are not independent either. Each text has relationship of being cited or proximity or similarity with the text written in the same period or earlier in terms of form, content, word, genre and expression features. Every literary text emerges naturally from a particular culture. Actually that means each text should be read as the citations mosaic in terms of cultural partnership and may include other texts as well. As a result, the term of intertextuality arises. In this manner, the term of intertextuality is the expression of the idea of no literary work is independent and every literary work potentially exists in the previous literary works. This discipline or research method interacts with literature which has developing role on important ideas throughout the history that has led people and communities. Throughout the history, this concept has always been associated with literary theories.In this dissertation, the importance of allegory in our literature is mentioned and the subject of the birds in Mathnawis are studied. Primarily, Mantıku't-Tayr Mathnawi by Feridüddin Attar, Lisânü't-Tayr by Ali Shir Nevâî, Mantıku't-Tayr by Gülşehrî, Deh Murg by Şemsî and other original bird Mathnawies are studied. The Mathnawies are analysed using intertextuality method. As a result, the common and different aspects of the Mathnawies, the meaning and the word quotations, the content citations, the extent of Mathnawi and some general information about the Mathnawi is presented. Thus, a panorama of the works is demonstrated in terms of historical, mystical, theological, and sociological aspects.Key Words: Intertextuality, Mathnawi, Allegory, Mantıku't-Tayr, Lisânü'tTayr,Deh Murg. 309