Search

IV ÖZET Tüm toplumlarda şiddet olgusuna rastlanmaktadır. Ancak şiddet kavramının ana öğeleri ne olursa olsun zamana ve topluma göre değişen bir yapı göstermektedir. Sosyolojik anlamda şiddet fiziksel gücün meşru ve yasal olmayan biçimlerde kullanılması şeklinde tanımlanabilir. Bu anlamda şiddet, bir hedefe ulaşmak için kullanılan araçtır. Bu tür şiddette de belirli hedeflere varmak için başkalarına zarar verilir yahut bireyler üzerinde caydırıcı bir etki yaratılır. Bu şiddet eylemleri arasında siyasi düzene yönelik öğrenci eylemlerini de gösterebiliriz. Öğrenci olaylarının tarihi, eğitim ve öğretim kurumlarının tarihi kadar eskidir. Ülkemizde görülen siyasi eğilimli öğrenci hareketlerinin kaynağını Osmanlı Devletine kadar götürebiliriz, Saltanat ve devlet ricaline karşı gerçekleşen bu hareketler Cumhuriyetin başlarında yabancı sermaye ve uygulamalarına yahut milli hassasiyet gerektiren konulara yönelmiştir. Türkiye'deki Marksist ve Leninist örgütlenmelerin de etkisiyle 1960-1971 döneminde gençlik eylemleri artacaktır. Bu dönemde TİP, MHP ve Dev-Genç çevresinde örgütlenen gençlik grupları sosyal baskı unsuru olarak belirecektir. Başlangıçta üniversite veya kamu otoritesinden istekler şeklinde başlayan öğrenci eylemleri bir müddet sonra yeni düzen arayışlarına girmiş, `Sosyalist Türkiye` arzusuna dönüşmüştür. 1971 Askeri Müdahalesine kadar gerçekleşen olaylar devrimci gençlerin devlet güçleri ile yahut kendilerini miiliyetçi-mukaddesatçı olarak tanımlayan `Ülkücü Gençler` arasında sürmüştür. SUMMARY The fact of violence has been seen in all of the communities. However, whatever the basic elements of the concept of violence are, they have a construction changing according to the time and society. Violence in sociological meaning can be defined as physical power to be used illegally and illegitimately. From this point of view, violence is a channel used to reach the goal. In this kind of violence, some other people are damaged or a deterrent effect on the people are occured to reach the determined goals. Students' movement directed at the political system among the events of violence also sets an example we can mention. The past of the students' movement is as old as the past of the training and education institutions. We can search the source of the students' movement for or against the political system in our country until the Ottoman State. The movement against the sultanate and high officals of the state was directed at, at the begining of the republic, foreign capital and applications on it or the subjects requiring national sensitivity. With the effect of Marxist and Leninist organizations also, the movements of the youth increased between the years of 1960-1971. The youth groups organizing around the parties like TİP, MHP and the organization like Dev-Genç arose as social pressure elements. At the beginning, the movements of the youth which were realized for the demands from the authority of the university or public were transformed into the new system searces, the desire of `Socialist Türkiye`. The events, which were realized until Military Intervention in 1971, continued between the revolutionary youth and government forces or the `Idealist Youth` defining themselves as idealist and the people believe in sacred things. 152

Modern yerini postmoderne bırakırken, kimlik ve statü sembolü, yaşam tarzı göstergesi olmak gibi yeni anlamsal boyutlar kazanan tüketim olgusu, toplumsal ve kültürel analizler için bir sine qua non halini almaktadır. Bu çerçevede tüketim kültürü, toplumsal ilişkilere anlam veren değerler alanının üretiminin, kişiler arası ilişkiler bağlamından çıkarılarak, kişilerle nesneler arası ilişkiler sürecine aktarıldığı, toplumsal ilişkilerin tüketim ilişkileri çerçevesinde anlam kazandığı bir kavramı ifade etmekte ve tüketim ürünlerinin ve hizmetlerinin kullanımının ötesinde, toplumsal statüyü ve kimliği tanımlama biçimi olarak giderek önem kazanmaktadır. Endüstrinin kitleselleştirdiği bu kültür, gençler tarafından da önemsenmekte ve yaşam tarzlarını tanımlayan bir araç olarak değerlendirilmektedir.Bu çalışma, çağdaş toplumsal analizlerde önemi gittikçe artan tüketim olgusu ve bu olgu ile birlikte değerlendirilmesi gereken tüketim kültürü ve davranışlarıyla ilgilidir. Bu çerçevede başta sosyoloji olmak üzere, pazarlama, iletişim bilimleri ve kültürel çalışmalar alanlarından disiplinler arası bir boyutta faydalanılarak tüketim ve tüketim davranışları ile bu davranışları etkileyen sosyo-kültürel değişkenler incelenmeye çalışılmıştır. Psikolojik, sosyal, kültürel, yapısal ve ekonomik kategorilerde değerlendirilen bu değişkenlerin üniversiteli gençlerin tüketim pratiklerini ne ölçüde etkilediği çalışmanın özellikle odaklandığı ve yanıt aradığı alan olmuştur. Bu değişkenler ele alınırken temel çıkış noktası tüketimin, günümüz toplumlarında gençlerin gerek kendi yaşamlarını anlamlandırmalarında, gerekse dışarıdan bir gözle onların yaşamlarını anlamada işlevsel bir zenginlik içermesidir.Bu çalışmanın temel amacı tüketici davranışlarını sosyolojik açıdan, üniversite gençliğinin tüketim dünyaları bağlamında irdelemek; üniversiteli gençlerin tüketim pratiklerinin sosyo-kültürel parametrelerce nasıl şekillendiğini anlamaya ve açıklamaya çalışmaktır. Çalışma, birincil kaynakların ve ikincil araştırmaların taranması ve Türkiye'de ve Kırgızistan'da gerçekleştirilen nicel ve karşılaştırmalı bir alan araştırması (anket) üzerine kurgulanmışsa da, tamamlayıcı olması açısından her iki ülkede üniversiteli gençlerle aynı zamanı ve mekanı paylaşmanın bir getirisi olarak katılımlı gözlemlerden ve izlenimlerle deneyimlerin bir bileşkesinden de bağışık değildir.Araştırma sonuçları, tüketim davranışlarını etkileyen faktörler bakımından üniversite öğrencisi Türk ve Kırgız gençler arasındaki benzerliklerin, farklılıklardan daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Bu sonuç, hem her iki toplumun kültürel değerler paydasındaki ortaklığın, hem de küresel süreçlerin gençlerin tüketim davranışlarını benzeştirici etkilerinin bir fonksiyonudur. Bu çerçevede küresel tüketim kültürünün, gençlerin tüketim eğilimleri üzerinde lokal kültürel formasyonu dönüştürücü etkisi, gençler tarafından da kabul edilmektedir. Bununla birlikte araştırmaya katılan gençlerin tüketim davranışlarını etkileyen sosyo-kültürel faktörler arasında özellikle yaşam tarzı, kültür ve aile faktörleri öne çıkmaktadır. Cinsiyet bakımından genç kadınların psiko-sosyal, genç erkeklerin sosyo-kültürel faktörlerin etkisine daha açık oldukları görülmüştür. Sonuç itibariyle üniversite öğrencisi gençlerin, gerek Türkiye'de gerekse Kırgızistan'da tüketim tercih, tutum, davranış ve eğilimleri açısından onları daha çok tüketmeye koşullayan popüler, bireyci, materyalist ve hazcı kültürel değerlerle, tüketimi sınırlayıcı lokal, dayanışmacı ve geleneksel kültürel değerler arasında gelgitler yaşadıklarını, ancak yoğunlukları farklı da olsa gençlerin bireysel deneyimlerinin, karşıt sayılabilecek bu iki tür etkinin diyalektik bir sentezini içerdiğini söyleyebiliriz. While the modern leaves its place to the post-modern, consumption, which has new semantic dimensions such as becoming indicators of identity, status and life style, have become a sine qua non for social and cultural analysis. In this context, consumer culture, beyond the use of consumer products and services, is becoming increasingly a crucial issue as a form of identification of social status and identity. Consumer culture, giving meaning to social relations of production values, removed from the context of interpersonal relationships and relationships with people from objects, refers to the concept of social relations within the framework of consumer relations. The culture, popularized by industry, is taken into consideration by young people and it is considered as a means of defining their life styles.This study is about the gaining importance of consumption in contemporary social analysis and in relation to consumer culture and behaviours. Within the framework of this thesis, particularly sociology, marketing, communication, and interdisciplinary fields of cultural studies by making use of a scale, socio-cultural variables that affect consumption and consumption have been studied. In this study, psychological, social, cultural, structural and economic categories assessed to what extent these variables affect the practices of especially university students? consumption and their response have been sought. When these variables are taken into consideration, in today?s societies, the basic starting point of consumption is the need of young people?s understanding of their lives as well as our understanding of their lives and it contains a functional enrichment.The main purpose of this study is the sociological aspects of consumer behaviours on university youth to examine the context of world consumption and to understand and to explain the consumption experiences of young people in college in terms of socio-cultural parameters. On the one hand the study is based on the study of primary sources and the research of secondary sources and the quantitative and comparative field research conducted in Turkey and Kyrgyzstan (survey). On the other hand, the researcher shares his own experiences and observations on his study as he lectured at the university in Kyrgyzstan and lectures at the university in Turkey.According to research results, it has been observed that the affinities get ahead of the differences in terms of the factors affecting consumption behaviours between Turkish and Kyrgyz adolescents who are university students. This result is a function of both the partnership in the cultural values denominator of the two communities; and the influences that global processes simulate the consumption behaviours of the adolescents. In this context, upon the consumption tendencies of the adolescents, local cultural formation transformative effect of the global consumer culture has been approved by the adolescents themselves. Moreover, life style, culture and family factors have particularly become prominent among the socio-cultural factors affecting the consumption behaviours of the adolescents participated in the investigation. In terms of gender, while female adolescents are receptive to the effects of psycho-social factors, male adolescents are much more receptive to the effects of socio-cultural factors. Consequently, the adolescents who are university students in both Turkey and Kyrgyzstan, seesaw between popular, individual, materialist and hedonist cultural values conditioning them to consume more and more; and local, solidarist and conventional cultural values confining the consumption in terms of preference, attitude, behaviour and tendencies. However, it might be said that in spite of different densities, the individual experiences of the adolescents have included a dialectical synthesis of these two contrasting effects. 568