Search

Kur’ân-ı Kerîm katmanlı bir kitaptır. “Mesânî (katlı/katmanlı/çok boyutlu/ikil)” oluş, yalnız bütünü değil her bir âyeti de niteler. Burada kastedilen yalnızca zâhir-bâtın ayırımı değil, zâhir alana ait anlamların çokluğu ve çeşitliliğidir. “Anlamın anlamları” şeklinde ifade edilebilecek bu yapının daha etkin değerlendirilmesi, Kur’ân’ın daha kapsamlı anlaşılması için önem arz eder. Bu bağlamda Rahmân sûresinde yer alan “Sanki onlar yakut ve mercan gibidirler” âyeti, cennet kadınlarının maddi güzelliklerini aşan özelliklerine ve dünyadaki izdüşümlerine de işaret etmektedir. Oturmuş bir karakter, toplumla bütünleşirken benliğini ve asaletini koruma, saadet kaynağı olma, barış, sabır, direnç, saflık, şeffaflık ve edep söz konusu teşbihin çağrıştırdığı dünya hayatına dair izdüşümlerdir. Bir başka ifadeyle bu özellikler, cennetlik kadınların meziyetleridir. Söz konusu benzetme, ayrıca eğitim metotları açısından veriler taşır. Olumlu yönde büyük değişimlere ivme kazandıracak ve insana mücevher değeri katacak devrimci eğitim, ancak onu harekete geçirecek dönüşüm noktalarını bilmekle mümkündür. İslâm kültüründe kendisi de yakuta benzetilen Hz. Peygamber’in eğitim mucizesinin altında yatan sırlardan biri de bu olmalıdır., Qur’an is a layered book. This layered structure not just exist in the book as a whole but in every single verse in it. What is meant here by layered is not just literal and metaphorical meanings of the text but also the diversity of the literal meanings. This special structure which can be explained as “the meanings of the meaning” is important for Qur’an to be understood more effectively and comprehensively. In this context 58th verse of Surah Rahman by saying “As if they were rubies and pearls” both addresses the features of women of heaven that exceed their worldly beauties and their projection in the world. A mature character, preserving one’s identity and dignity while integrating into society, peace, patience, resistance, purity, clearness, and manners are the projections of the said simile in the verse. In other words, these features belong to women who are worthy of heaven. The simile in question also provides data in terms of educational methods. Revolutionary education which would increase the value of people and accelerate positive changes is only possible if the important milestones that would set it in motion are known. This must be one of the secrets underlying the education miracle of the Prophet, who is also likened to ruby in Islamic culture.

Bu araştırmada, “Tefsîr-u cüz-i ʻamme min halakâti’t-tefsîr fî Anadol el-kurûni’l-vüstâ (Ortaçağ Anadolu’su Tefsir Derslerinde Amme Cüzü Tefsiri)” adıyla tahkik edilen yazma eserden hareketle ortaçağ Anadolu’su tefsir derslerinde öğrencilerin ilgi ve eğilimlerini yansıtan sorular, günümüz din eğitimi ve Kur’ân’a bakış çalışmalarına veri oluşturmak amacıyla incelenmiştir, In this study, with respect to the text, namely “Tefsîr-u cuz-i ʻamme min halakâti’t-tefsîr fî Anadol el-kurûni’l-vustâ (The Interpretation of Part of Amme in the Lectures Given in Medieval Anatolia)”, questions reflecting students’ interests and tendencies in interpretation lectures given in Medieval Anatolia are analyzed to create data for contemporary religious education and Quran studies.

‘Kuran muhatapları tarafından net bir şekilde anlaşılır’ yargısı, genel anlamda kabul edilmekle birlikte ayrıntıları ve alt başlıkları hakkında günümüze kadar uzanan bazı tartışmalardan uzak değildir. Anlaşılır olmak öncelikle metinde kullanılan kelimeler dünyasıyla ilgilidir. Kaynaklarımızda müteşâbih, mukattaa, mücmel, garîb, muarreb şeklinde nitelenen kelimeler ile anlam etkisi yönüyle kırâatler farklı disiplinler altında işlenmiştir. Bu çalışma yalnızca kelime düzeyinde Kur’ân’ın anlaşılır/mubîn bir kitap olmasına yöneltilen sorulardan yola çıkarak onun kelimeler düzeyinde açık anlamlı oluşunu ana hatlarıyla tartışmayı amaçlamaktadır. Kelimelerin fesahati ile ilgili ileri sürülen ve zaman sürecinde altı boşaltılan belâğî kurallar, belâgatın doğası gereği mutlaka yeri geldiğince silikleştirdiği eğitimsel kurallardır ve bu dar kalıplarla Kur’ân kelimelerini değerlendirmeye tabi tutmak mümkün değildir. Bu münasebetle Kur’ân’daki anlaşılması dereceli ve göreceli olarak zor olan kelimelerin değerlendirilmesine, sırf âşinâlık veya kolay anlaşılırlık cihetinden bakılması kelimelerin gönderme yaptığı duygu, çağrışım, zaman, mekân, tarih, medeniyet ve uygarlık unsurlarıyla olan bağlarının ihmâl edilmesine sebep olabilir. Anlam aralığı geniş veya katmanlı veya inceden kalına farklı geçirgenlikteki perdelerle kuşanmış Kur’ân delâletleri, anlaşılamamasının değil anlam zenginliğinin kanıtıdır. Ayrıca kelimelerin anlamlarıyla anlattıkları bazen farklı boyutta olabilir. Ulemânın hurûf-u mukataaya, onların mahreç, sıfat ve ta’cîmine dair sıraladıkları sistematik özellikler bu kabildendir. Cümlelerde olduğu gibi kelimelerde de genel esas “beyân”dır. Beyânın ilâhî olması ise çağlarüstü, çok boyutlu ve aşkın yönlerinin bulunmasını gerektirir. Notwithstanding ‘The Qur’an is explicitly understandable by its interlocutors’ statement is accepted generally; its details and subheadings are not very far from some discussions extending to the present. Being explicit is primarily related to the vocabulary used in the text. The wordings featured such as müteşâbih (cognate), mukattaa (discrete), mücmel (concise), garîb (vague), muarreb (loanword) and subjects as kırâats (readings) were processed under different disciplines in our sources. This study aims only to discuss the main lines of Qur’an’s being understandable at the wording level based upon the questions posed for its being an explicit/mubîn book at wording level. Eloquent norms, which set forth according to the fluency of the wordings and faded in time, are educational norms that definitely fade as the occasion arises by nature of eloquence and it is not possible to evaluate the Qur’an wordings through this narrow angle. In this connection, taking the Qur’an wordings on the aspect of their familiarity or lucidity while evaluating the relatively and gradely hard wordings may lead to neglect of ties with feelings, associations, time, place, culture, and civilization that wordings refer to. Significations of Qur’an, whose meaning range covered with large or layered or various permeable curtains from thin to thick, are proof of its rich content than its incomprehensibleness on the contrary. Additionally, sometimes the meaning of the words and their points may be different. Systematic features on hurûf-u mukataa (discrete letters), their origin, designation and punctuation, which ulema organize, are related to this point. “Statement” is the general principle in wordings as in the sentences. Divine statement requires finding its futuristic, multi-dimensional and transcendent aspects.

Makale, مبحث هذا المقال, تحقيق الرسالة المسماة ب"معاقد الطراف في أول سورة الفتح من الكشاف" أو ب"الحاشية على أوائل سورة الفتح من الكشاف" لشيخ الإسلام أبي السعود (ت. ٩۸۲ ه/ ١٥٧٤ م); والدراسة القصيرة عليها. للرسالة المحققة التي بين أيديكم مخطوطات كثيرة في المكتبات. تستهدف الرسالة شرح ما كتبه الزمخشري (ت. ٥٣٨ ه/ ١١٤٤ م) تفسيرا لثلاث آي من أوائل سورة الفتح في تفسيره الكشاف. شروح المؤلف متعلقة بالوجوه الإعرابية والبلاغية والكلامية, Bu çalışma, 15. Yüzyılda yaşamış Osmanlı şeyhülislâmı, hukukçu ve müfessir Ebussuûd Efendi’nin (ö. 982/1574) Maʻâkidü’t-tarrâf fî evveli sûreti’l-feth mine’l-keşşâf adlı risalesinin tenkitli tahkikini ve öncesinde esere dair bazı değerlendirmeler sunmaktadır. Tahkik edilen eserin, kütüphanelerde pek çok nüshası mevcuttur. Ebussuûd’un mevcut eseri, Zemahşerî’nin el-Keşşâf adlı tefsirinde Fetih suresinin ilk üç ayeti bağlamında ortaya koyduğu açıklamaları ele almakta ve bununla ilgili değerlendirmelere yer vermektedir., This study presents some evaluations about the work before and critical investigation of tractate of Ebussuûd Efendi (d. 982/1574), jurist, interpreter and the Ottoman Shaykh al-Islam who lived in the 15th century, called Maakidu al-tarraf fi awali surat al-fath min al-kashshaf. The work investigated has many copies in the libraries. Ebussuûd’s existing work deals with the explanations that he suggest as part of the first three verse of Surah al-Fath in his commentary called al-Kashshaf and includes evaluations about it.