Search

Memlûk müelliflerinin en önde gelen simalarından birisi, tarihçiliğinin yanı sıra İslâmî ilimlerde de yed-i tûlâ sahibi, Türk asıllı müverrih el-c Aynî 1361/ 1451 ’dir. el-c Aynî, Ferec, el-Müeyyed Şeyh, Tatar, Barsbay ve Çakmak devirlerinde, muhtelif resmî görevlerde bulunmuş ve çok sayıda eser telif etmiştir. el-c Aynî Türk asıllı olması ve Türkçeyi fevkalâde iyi bilmesi sebebiyle sultânlar ve ümerâ katında yüksek bir mevki ihraz etmişti. Kendisinden önce hiçbir kimsenin nail olamadığı bu istisnai konumu dolayısıyla el-c Aynî çağdaşı yazarların ulaşamayacağı belge ve bilgiye ulaşıyor; olayları birinci elden yaşayanlardan sorup öğrenebiliyordu. Geceleri sarayda uyuyor, kendi yazdığı tarihini sultanlara okuyarak Türkçeye tercüme ediyor; resmen elçilik görevini deruhte ediyor; dolayısıyla olayları çok yakından takip ediyor ve biliyordu. Yazdığı eserlerden birisi de Sultan el-Müeyyed Şeyh’in hayatını ve devrini anlattığı es-Seyf el-Mühenned fî Siret el-Melik elMü’eyyed “Şeyh el-Mahmûdî”’dir. Memlûk tarihi bakımından taşıdığı önem yanında bu eser, Oğuzlar’ın yirmi dört boyundan yirmi ikisinin isim ve damgalarından bahsetmesi ve damgaları eserinde göstermiş olması bakımından da Memlûk tarihleri arasında müstesna bir yer işgal eder1 . el- c Aynî’nin eserinde bu bilginin var olduğu başta bunu ilk olarak zikreden Prof. Dr. Faruk Sümer olmak üzere bazı mütehassıslar tarafından bilinmekle birlikte, henüz ilim âleminde tam olarak değerlendirilmemiştir., al-'Ayni (1361-1451), a Turkish origin historian, with prolific knowledge in other Islamic sciences as well, was one of the leading personages of Mamluk historians. al-'Ayni served in various official posts in the times of Faraj, al-Mu'ayyad Shaykh, Tatar, Barsbay and Jaqmaq and produced many works, one of which is al-Sayf al-Muhannad fi Sirat al-Malik al-Mu'ayyad "Shaykh al-Mahmudi" telling about the reign and life of Sultan al-Mu'ayyad Shaykh. This work not only bears importance for the Mamluk history but also mentions the names of twenty-two of twenty-four Oghuz tribes and their tamgas as well as depicting the tamgas; which puts this work in a special place among Mamluk histories. Our paper aims at showing with evidence that al-'Ayni based his information about Oghuz on the work by Mahmud of Kashgar and we will attempt an evaluation. This information regarding the Oghuz Turks have not been studied to date and bears utmost importance.

Mızrağı bulutlara geçiren, oku güneşin kursuna saplayabilen, canlarını feda etmekten çekinmeyen; savaşmak için zırhı, kılıcı ve mızrağı hazır. Şehid olmak için daha önce yüzüne gerekli kokuları sürmüş savaşçı yiğitlerin, her yere harb ve darbın kaim olup, kılıç ve mızrağın pazarının canlanıp, canın değeri ve ruhun ücretinin azaldığı(1) bir bezm u rezm çağının savaş kültürüne nüfûz etmek, savaş kültürü ve mantığını anlamak teşebbüsü İlmî usûl, tahayyül ve tasavvurlarla ve ancak o yüce ruhlara duyulan hayranlık ve minnettarlık anlayışının İlmî bir kisveye bürünmesiyle bir nebze ortaya konulabilir., Reality of war and history of man are of the same age. Historical reality has taken place for reasons as to take revenge, enmity, battle for God and religion (Patang war, Malazgirt war, Crusaders wars, Century wars, Ayn-ıJâlut war, Sakarya war) It finded legal truths in various times and periods. According to this, due to inevitability of humanity war either with the aim of defence or attack, military organizations are always necessary. Turks which are very important component of humanity, have brought forward with military in their history. They have founded strong military organizations. The théorie informations about war given by İbn Haldun is important to clarify the war culture in Mamluk period. Mamluks were in the war since the beggining of their foundation. For this reason strong military organizations and so war cultures of them have developed. This culture contains both hereditary components and evidences of civilized environment.

Türk devlet teşkilâtının Islâm âleminde kuvvetli ve bariz tesirler yapması, bilhassa, Büyük Selçukî Devleti’nin kuruluşundan sonradır. Abbâsî halifelerini nüfuzları altına aldıktan sonra, Mısır ve Suriye gibi Şiî Fâtımî halifelerinin hâkimiyet sahaları müstesna olmak üzere, Islâm dünyasının hâkimi olan ilk Selçukî sultanları, devlet müesseselerini çok sağlam olarak kurdular. Bunlar arasında Sâsânî ve Islâm menşeinden gelenlerin yanı sıra, kısmen Karahanlılar’dan ve kısmen de Oğuz ananelerinden kökünü alan Türk müesseseleri de mevcuttu. Bu büyük devletin parçalanmasından sonra, yerine kâim olan muhtelif devletlerdemeselâ, Harizmşahlarda, Suriye, Iran ve Anadolu Selçukîlerinde, Atabeylerde, Eyyûbîlerde, sonraları Memlûklerde- Türk menşeinden gelen müesseseleri görmek kabildir(1). Mısır Memlûkleri’nin, devlet teşkilâtı husûsunda Selçuklular’ın tesiri altında kaldıkları çok açıktır. Onların varis oldukları Eyyûbîler, Selçuklular Devleti’nin kollarından biri idi(2). Bu makalede, Fuat Köprülü’nün Selçuklu tesiriyle ilgili mülahazaları kaynakların ışığında bir nebze de olsa teferruatlandırılarak, konuya ışık tutulacaktır. Ayrıca Memlûklerin tevârüs eyledikleri tarihî arka planı ortaya koymak ve teşkilât tarihlerine bir katkıda bulunmak maksadıyla, elde edilebilen bilgiler dahilinde, Selçuklu-Memlûk teşkilâtları alâkaları ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu yapılırken ıstılahlardan başlanacak gidilebilecek yere kadar gitmeye çalışılacaktır. Ancak bizim maksadımız temas edilecek olan müesseselerin mufassal bir tarihini yazmak değildir. Böyle bir teşebbüs bu makalenin dar çerçevesine sığmayacağı gibi, bizi asıl mevzumuzdan da uzaklaştıracaktır. Burada Selçuklu-Memlûk irtibatını tebarüz ettirmek istediğimizden müesseselerden ancak genel hatlarıyla bahsetmekle iktifa ettik., One of the main influences on the structure of the Mameluke State was the organisation of the Seljuk State. In various works of his, Fuat Köprülü stated that, "In the Middle Ages the Turkish-Islamic world in the Middle East constituted a single cultural sphere; various sub-spheres within this area had very similar social and political structures, notwithstanding some local differentiations. It is clear that as far as their state was concerned, the Egyptian Mamelukes were influenced by the Seljuks. The Eyyubis State, of which the Mamelukes were the inheritors, was one of the branches of the Seljuk State." This subject was neglected in later years. In this article we have tried to expound on these observations by Fuat Köprülü, concerning the sphere of Turkish-Islamic culture in the Middle East and Seljuk influences, by adding a few more details in the light of existing sources. In this way, by underlining an aspect of the historical background inherited by the Mamelukes, we have explained the history of their organisation. We have also tried to explain the relations between Seljuk and Mameluke organisations, based on existing sources. Within this context, we have tried to present this subject in the light of the perspective afforded us by the sources, beginning from the related terminology. Nevertheless our aim was not to write a detailed history of the institutions that we mention. An attempt to do this would not only not have fitted within the narrow confines of this article, but would also have led us astray from our subject. Since our aim was to underline the cultural relations between the Seljuks and the Mamelukes, we have been content with explaining these institutions in a general way. In this article, we have made an attempt to study the way the Seljuks influenced the Mamelukes through Zengi and the Eyyubis and we have put forward elements that will render concrete the matter.

Ceza ve işkenceler tarih boyunca toplumların yaşadıkları ve muhtelif kaynaklar vesilesi haberdar olduğumuz olgulardır. Ceza ve çoğu kez onun bağlamında gelişen işkence, resmi ve hukuki veya gayrı resmi bir düzenleme/uygulama vasıtası olmanın ötesinde tarihte sosyolojik bazı ilişkilerin anlamlandırılması bakımından da önem taşır. Madalyonun ön yüzünde krallar veya sultanların parlak zaferleri ve icraatları dururken diğer yüzde duran olgulardan biri de ceza ve işkencedir. Memluklerde cezalar hafif olabildiği kadar fevkalade ağır ceza ve işkencelerin uygulandığı da görülmektedir. Ortaçağın bir yönüyle iktidar ve güç sultanlığı olan Memlukler devrinde de ceza ve onun ötesinde işkenceye varan uygulamalar kaynaklarda sık rastlanan bilgiler cümlesindendir. Bu çalışmada amaç cezaların ve işkencelerin sebeplerini ve hangi suça ne ceza verildiğini tespitten ziyade icra edilen bedeni ceza ve işkencelerin türlerini ortaya koymaktır., Punishments and tortures are the facts that societies have encountered throughout history and we become aware of them thanks to several sources. Punishments and tortures mostly appearing in relation to them bear importance in terms of giving a meaning to some sociological relations in history beyond being official and legal or informal arrangements. While we see magnificent victories of kings/sultans on one side of the coin, and on the other side punishments and tortures present themselves. In the Mamluk State we observe both practices of lenient punishments and very harsh ones and tortures. Punishments and those applications reaching to the extent of torture were encountered often in the literature during the Mamluk Period. This study was carried on in order to enlighten the types of punishments and tortures applied on human body rather than evaluating the reasons or the selection of punishments according to nature of crime.

Akkoyunlu Türkmenleri Moğol devletinin yıkılışı sırasında XIII. yüzyılın sonlarına doğru Diyarbakır taraflarında yurt tutmuş bulunuyorlardı. İlk zamanlar Akkoyunlu birliği içinde Bayındır, Döğer, Bayat, Çepni gibi Oğuz boyları yer alırken daha sonraları buna İnallu, Bayramlu, Hacılu, Musullu gibi Türkmen grupları da katılmışlar ve böylece Akkoyunlu birliği gittikçe kuvvetlenmiştir. Akkoyunlular ilk defa 1340-1343 yılları arasında Tur Ali Bey idaresinde müstakil bir topluluk olarak tarih sahnesine çıkmışlardır. Ancak beyliğin ilk kurucusu olarak Kara Yülük Osman Bey (1402-1435) kabul edilmektedir. Kara Yülük Osman Bey Sivas hâkimi Kadı Burhaneddin (1344- 1399) ve Karakoyunlularla ile mücadesi vesilesiyle tarih sahnesine çıkmış; müttefiki Sivas hâkimi Kadı Burhaneddin'i yenerek, ilk büyük başarısını kazanmıştır., Safavid period has a rich collection in terms of history writing and the presence of other related documents. This study is translation of Aqqoyunid related information in Lubb at-Tavarih which is a product of Yahya Qazvini. Yahya Qazvini has mentioned several Turk-Muslim sates, in the book which is a part of general book series. The imports of this study the documentary value of information related to previous period given in Safavid period who destroyed the Aqqoyunids. In the study, first, general information about Aqqoyunid's history was given. Then, writer of book was introduced. After the introduction part, translation of Persian document was given. Poetics in the text shows the importance of this literarical elements in terms of historical content and includes information related to period. Notes were added in translation, when needed.

ktd system had an important influence on political, economical afJairs in the Muslim society. In this translated article, Ikta system and its emergence was elucidated. In the article iktd not onlyas a theoretical issue but alsa its histarical process was examined. Iktd 's establishment and improvement was analysed. Alsa Iktd types was investigated. In the article improvements in iktd in the Umayyad,Abbasid and Turk sovereignty alsa was elueidated. The emergenee of the Military lktii System was indieated in the article., Iktd 'nın İsldm toplumlarında siyasi ve ekonomik konularda son derece büyük bir önemi vardır. Tercüme edilen bu makalede ıktd nizamının ortaya çıkışı ele alınmıştır. Iktd 'nın tarihi süreçte gelişmesi ve değişmesi makale içinde tahlil edilmiştir. Bu konu ele alınırken ıktd 'nın çeşitlerine de işaret edilmiştir. Makalede Abbasiler, Emeviler ve sonrası Türk hakimiyeti devirlerinde ıktd nizamındaki değişmeler tetkik edilmiştir. Bu konu ele alınırken özellikle Askeri Iktd nizamının zuhuruna işaret edilmiştir.

328 ÖZET Tezimizde, `Memlûk Devletinde Askerî Teşkilât'ı incelemeye çalıştık. Tez önsöz, giriş, kaynaklar, beş bölüm, sonuç, kaynakça, ekler ve özetten oluşmaktadır. Tezin giriş kısmında konuya mukaddime olmak üzere; Memlûkler Devleti ile genel malumat verilerek, konuyla ilgili bazı meselelere temas edilmiştir. Kaynaklar kısmında ise tezde kullanılan, konunun birinci elden kaynaklarının tanıtımı yapılmıştır. Birinci bölümde; Memlûk sisteminin tanımı ve tarihi gelişimi izah edilmiştir. Ayrıca bu bölümde Askerî Iktâ Sistemi'nin ortaya çıkışı, tarihi gelişimi ve Memlûk Devletinde askerî ıktâ konusu ele alınmıştır. İkinci Bölümde; Memlûk Devleti ordusunda istihdam edilen memlûklerin esir pazarlarından alınışları, Mısır'a getirilişleri, burada eğitilmeleri, bu eğitimlerinde sonra Memlûk ordusuna katılmaları mevzuları incelenmiştir. Üçüncü Bölümde; Memlûk ordusunun merkezdeki muharip sınıfı; bu sınıf içindeki el-Memâlik es-Sultâniyye, Karânisa, Seyfiyye, Memlûk emirlerine bağlı el-Memâlik el-Ümerâ, Askerî ıktâ nizamına bağlı Ecnâd el- Halka, Evlâd en-Nâs gibi gruplar izaha çalışılmıştır. Dördüncü Bölümde; Memlûk askerî teşkilâtında ordu yönetimi, bu işle ilgili görevliler, bu görevlilerin görevlerinin sona ermesi, Memlûk ordusunun sefer nizamı; Sefer hazırlıkları, öncü birlikler, sefer harekâtı, harp tertibi, ordugâh, askerî musiki, memlûk ordusunun sefrleri, asker sayısı, muhabere gibi hususlar ele alınmıştır.329 Beşinci Bölümde; Memlûk Devleti'nde askerlerin ödemeleri, Memlûk ordusunda bulunan silahlar, Memlûk askerlerinin' giyisileri, Memlûk ordusunda kullanılan hayvanlar, ordunun bayrak ve armaları tetkike çalışılmıştır. Sonuçta; Memlûk Devletinde Askerî Teşkilâtı inceleyen bu tezde incelenen kaynakların ışığında ortaya konulan durum tesbit edilmiştir. Buradaki ifadeler bir beşeri bilim çalışması sınırlılıkları ve metodolojisi içinde yargılayıcı değil açıklayıcı olarak verilmeye çalışılmıştır. f 330 ABSTRACT In our thesis we have tried to i nvestigate (examine) Military institution of Mamluk State. The thesis is composed of preface, introduction, references, five chapters, result, bibliography and abstract. In introduction part of thesis general information about Mamluk state was given and some issues about subject were mentioned to be familiar with the topic. In the references part, primary sources of the subject which were used in the thesis were presented (introduced) The definition of the mamluk military system and its progression with time were explained in the first chapter. In addition, foundation (appearance) and development of Military Iqta System and the Military Iqta System in Mamluk state were also mentioned in this chapter. In the second part, bringing of mamluks (which were employed in Mamluk state army) from slave bazaar to the Egypt their education in Egypt and after this education their participitation to memluk army is investigated In the third chapter warrior rank of Mamluk army in the centre, al- mamalik al-umera group dependent on al-mamalik as-sultâniyya, karânisa, as-sayfiyya, mamlûk amirs and acnâd al-halka, avlâd an-nâs groups dependent on Military Iqta regularity (order) were attempted to explain. The administration of army in military organization of Mamluks, employees related with this work, (responsible for this job), accomplishment* (completion) of mission of these employees, military expedition arrangement (regularity) of Mamluk army (soldiers), and preparations for military331 expedition, pioneers, maneuvers, war (battle) arrangement, military camp, military music, military expedition of Mamluk army, number of soldiers, war (battle) were dealt in the fourth chapter. In the fifth section, payments of soldiers in Mamluk State, weapons of Mamluk army, clothing of soldiers, animals used in Mamluk army, flags and riggings are investigated. As a result(consequence), in this thesis attempts to study Military institution of Mamluk State in the light of sources. Informations had try to be given explanatory not judgements with the limitaion of methodology and science. 430

Tezimizde, `Memlûkler devrinde Mısır-Anadolu İktisadi Münasebetlerini` incelemeye çalıştık. Tez giriş, üç bölüm ve sonuç, bibliyografya, eklerden oluşmaktadır. Tezin giriş kısmında; İktisat Tarihi ve öneminden bahsettik. Daha sonra o devirde ekonomik ilişkilere tesir eden İslâm'ın ekonomik görüşlerini incelemeye çalıştık. Ayrıca Ortaçağlarda görülen iktisadi zihniyetlere temas ettik. Birinci bölümde; Anadolu ve Mısır'ın Memlûkler dönemindeki öneminden bahsedilmiştir. Burada her iki ülkenin ekonomik, ziraî ve sınaî alt yapılarına temas edilmiştir. Ayrıca, bu dönemde iki ülkenin komşuları bulunan diğer siyasi güçlerle olan ticarî antlaşmalarına da işaret edilmiştir. İkinci bölümde; Ekonomik hayatın şehirler, ticaret merkezleri, tüccarlar, yollar, paralar, gümrük işlemleri gibi altyapılarının Mısır ve Anadolu'daki durumları ortaya konulmuştur. Üçüncü bölümde Anadolu- Mısır arasındaki mal mübadelesinden bahsettik. Ayrıca bu bölümde Memlûk Devleti'nin yıkılmasındaki iktisadi sebepleri izaha çalıştık ki bu uzun vadede Ortadoğu iktisadiyatının çöküşünü de ifade etmektedir. Sonuçta Memlûkler devrinde Anadolu-Mısır ilişkilerinin genel durumu özetlenmiş, İktisat Tarihi ile ilgili değerlendirmeler yapılmış, iki ülkenin önemine değinilerek ve bazı tali neticeler dile getirilmiştir. The subject of this study is economical relation between Turkey and Egypt during the Mamluk Period. After an introduction to the subject, the study is divided in three chapters. At the end a summary is made, some supplements are added In the introduction, we stressed the importance of economical activities and it's relation with history. Meanwhile, a glance is made to the Islamic rules and regulations, which affected and manipulated commercial relations. Also, the economical mentality of the Islamic people during the medieval ages is pointed out. The first chapter is concerned with the economical situation both of Turkey and Egypt in the Mamluk Period. The geographical position of both countries, which effected economic, agricultural and commercial activities of both countries, is also dealt with. The commercial agreements between Muslim authorities and European states are also focused. The wars, which continued throughout the Mamluk Period and effected the economical relations and the factors supported or interrupted the relations of two countries, are also studied. The second chapter is devoted to the study of substructures of economical activities in this period. Such as commercial centres, economical centres, merchants, roads (means of transport), money and different currencies which were used in the commercial transactions, customs and custom control and so on. The third chapter is concerned with economical relations between Egypt and Turkey, the change of goods between Egypt to Turkey and vice versa. This chapter also dealt with the collapse of the Mamluk State.179 In conclusion, the study of economical relations between Egypt and Turkey during Mamluk Period led to us some facts. Our study proved that this motherland of medieval ages was attractive due to economical activities, in spite of continuo wars, which caused the destruction of Middle East countries. The economical destruction continued till the end of Mamluk State. 204

Türk-İslâm tarihinin önemli bir dönemini ihtiva eden X. ve XI. Yüzyıl Türk devirleri, siyasi bakımdan dikkat çekici bir yükselme dönemi olmasının yanı sıra, kültür tarihi bakımından da hafızalarda yer edinen önemli gelişmeleri içerir.Büyük Türk bilgini Kaşgarlı Mahmud'un `Tanrı, devlet güneşini Türklerin burcu üzerine doğurmuştur` sözü Türklerin-kuşkusuz- tek hâkim güç olduğunu gözler önüne sermektedir. Türk hâkimiyetinin bu denli yayılmasının doğal sonucu olarak coğrafi bölgeler de artmıştır. Ancak bu çalışmada Alâeddin Keykubad, Selahaddin Eyyûbî ve Baybars'ın hükmettiği alanları ihtiva eden Anadolu, Mısır ve Suriye sahası mevzu bahis edilmiştir. Bu sahalar Türk Ortaçağının gerçekleştiği önemli hareket sahalarını oluşturmaktadır.Çalışmada hükümdar ve komutan vasıflarının yanı sıra görevlerinin de kendilerinde can bulduğuna inandığımız Alâeddin Keykubad, Selahaddin Eyyûbî ve son olarak da Baybars konu edilmiştir. Tahtta kaldıkları süre boyunca gerek askeri ve siyasi faaliyetlerle gerekse üstün ahlaki vasıfları ile dikkat çeken bu üç lider, Kutadgu Bilig'in kavram çerçevesinden beslenerek ele alınmıştır. Kutadgu Bilig'deki kavramsal çerçeveden beslenerek Alâeddin Keykubad, Selahaddin Eyyûbî ve Baybars'ın hükümdar ve komutan vasıfları zihinde canlanabiliyor ve o kültürel dünyanın akislerinden bir şeyler devşirebiliniyor. Turkish eras of the X'th and XI'th Century, which comprise a significant period of Turkish-Islamic history, apart from being a remarkable growth period in the political sense, also entail significant developments that have been engraved in memories from the aspect of cultural history. The great Turkish scholar Mahmud from Kashgar's words that `God has raised the country's sun upon the house of the Turks` display that the Turks are without doubt that only dominant power. As a natural consequence of Turkish domination extending so much, geographical regions have increased.However, the fields of Anatolia, Egypt and Syria, which comprise the areas which Alâeddin Keykubad, Selahaddin Eyyûbî and Baybars have dominated, are of concern in this research.These fields form the important movement areas in which the Turkish Middle Ages has evolved. The study Alâeddin Keykubad, Selahaddin Eyyûbî and last of all Baybars, in which we believe that apart from the characteristics of an emperor and commander their duties have also come to life, are the subject. . These three leaders, who have drawn attention throughout the period they remained on the throne whether with their military and political activities or with their superior ethical traits, have been examined by feeding from Kutadgu Bilig's conceptual framework. By feeding from Kutadgu Bilig's conceptual framework, Alâeddin Keykubad, Selahaddin Eyyûbî and Baybars's emperor and commander characteristics can be envisioned and some things from the reflections of that cultural world can be collected. 152

Memlûk Devleti'ne bağlı olarak teşekkül eden Ramazanoğulları Beyliği 1353'de Çukurova'da kuruldu. Memlûk Devleti'nin onayı ile kurulduğu için kuruluşunu tamamlayana kadar Memlûk Devleti'ne bağlı idi. 14. ve 15. yüzyılda Dulkadiroğulları, Karamanoğulları ve Memlûk valileri arasındaki ilişkiler, ilişkilerin olumlu ya da olumsuz istikametini belirlemiştir. Bu durum Osmanlı Devleti'nin 16. Yüzyılda bölgeye gelmesine kadar sürmüştür. Osmanlı nüfuzunun artması ile beylik, Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Bu yüzden Ramazanoğulları Beyliği hiçbir zaman tam bağımsız olamamıştır.Anahtar Kelimeler: Memlûk Devleti, Ramazanoğulları Beyliği, Osmanlı Devleti, Çukurova Ramazanogulları which was tied to Mamluk State was founded in 1353 in Cukurova. As it was founded by the approval of that state, its sovereignty was tied to Mamluk State until it completed its foundation. İn the 14th and 15th century, Dulkadirogulları, Karamanogulları and The Mamluk Governers determined the relationship between Mamluk State and Ramazanogulları whether it went positive and negative aspect. This aspect continued until Ottoman State came to the Cukurova area in the 16th century. As the rising power on of the area Ottoman State the Seigniory fell under the Ottoman State's dominaton. For this reason the Seigniory of Ramazanogulları could never be fully independent.Key Words: Mamluk State, Ramazanoğulları Seigniory, Ottoman State, Cukurova 110

Moğolların Anadolu ve Hindistan'ı İşgali (12. ve 13. YY. ) adlı bu çalışmadaki temel amaç XII. ve XIII. yy'da geniş bir coğrafyayı içine alan Moğol akınlarının birbirinden uzak, farklı iki Türk coğrafyası olan Anadolu ve Hindistan'a etkileri ile sonuçları bağlamında, Türk-İslam dünyasında yarattığı tesirler ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Dönem olaylarının tez çalışmasının boyutlarını aşacak olmasından dolayı XII. ve XIII. yy'lar ile sınırlandırılmış, doğru değerlendirme yapılabilmesi için XI. ve XIV. yy olaylarından da bahsedilmiştir. Araştırma konusunu oluşturacak olan dönem içerisinde yazılmış olan ana kaynaklar incelenerek bir terkip oluşturulmuş, terkip analiz edilip, doğruluğu kanıtlandıktan sonra telif ve tetkik eserler kullanılarak tezin amacına uygun bir metin oluşturulmuştur. Eş zamanlı olarak yapılan Moğol istila hareketleri Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev ve haleflerinin dirayetsizliği neticesinde Türkiye Selçuklu Devletinin felaketi olurken, Delhi Türk Sultanlığı hükümdarları ve özellikle Emir-i Hacip Balaban'ın akıllıca tedbirleri sayesinde ayakta kalmayı başarmıştır. Fakat büyük darbe almış devletin güneye ve orta Hindistan'a ilerlemesi durmuştur. İslam'ın ve hilafetin merkezi Abbasi Devleti de Moğollar tarafından yıkılmıştır. Türkistan'dan yeteri kadar Türk göçleri ile beslenemeyen Hindistan'da ilerleyen dönemlerde Türk nüfuzu kırılmıştır. Harzemşah Devletinin yıkılmasının ardından gelen halk Anadolu'yu Türk nüfusu ile beslemiştir. Anadolu ve Hindistan'a sığınan alimler Türk-İslam dünyasına hizmet etmişlerdir.Anahtar Sözcükler1.Türkiye Selçuklu Devleti2.Delhi Türk Sultanlığı3.Moğollar4.Anadolu5.Hindistan The main objective of this thesis named `The Occupation of Anatolia and India by Mongols (XII and XIII'th century)` is that to explain the effects of Mongols attacks which sprade into very large area in XII and XIII th century about Anotalia and India which are different and far from each other and to explain results of this attacks in Turkish-Islamic world. The thesis has been restricted to XII and XIII th century events because of so many events come into being in this period of time but for the correct evaluation, XI and XIV events have been discussed. Firstly, the sources that written in the same period of thesis' topic have been studied and a data base has been formed. After analyzing and validating of this data base, thesis' text has been written using original and scrutiny works. While synchronous invasion of Mongols and incapability of II th Gıyaseddin Keyhüsrev and his successors had been termination of State of the Turkey Seljuks, Delhi Turkish Sultanate had succeeded to live because of intelligent steps of Vizier/Grand Vizier Balaban and other monarchies. But after invasion of Mongols, Delhi Turkish Sultanate has not gone forward towards south and Middle India. Also State of Abbasi that is central of Caliphate and Islamic had been demolished by Mongols. Turkish influence in India had been gotten weak because of reducing Turkish migration from Turkistan in far centuries. After demolishing of State of Harzemşahs, Peoples who comes from that place have increased the Turkish population of Anatolia. Turkish omniscients who taken refuge in Anatolia and India had served in Turkish-Islamic worldKey Words1. State of the Turkey Seljuks2. Delhi Turkish Sultanate3. Mongols4. Anotalia5.India 116

XVIII. Yüzyıl Mardin tarihini ortaya koymaya çalışan bu tez esas olarak Osmanlı mahkeme kayıtlarını kaynak olarak ele almıştır. Şer'iye sicilleri XVI. yüzyılın başlarından olmak üzere XIX. yüzyılın son çeyreğine kadar Osmanlı mahkemelerinde tutulan kayıtları muhteva etmektedir. Mahkemedeki kâtipler tarafından, el yazıları ile tutulan bu defterler kendilerine özgü bir defteroloji içermektedir. Son elli yıl içerisinde Osmanlı klasik dönemi ile ilgili şehir tarihi araştırmacılarının sıklıkla başvurduğu bir kaynak olma özelliğini gösteren şer'iye sicilleri, adli-hukuki bilgiler verdiği kadar idari işleyişten, sosyal hayata, hatta ekonomik duruma dair hayati bilgiler vermektedir.Mardin kendine has mimari yapısı, bünyesinde bulundurduğu farklı kültür ve etnik unsurları ile incelemeye tabi tutulmuş farklı bir kenttir. Kentte yaşayan Müslüman nüfus kadar gayrimüslim nüfusun bir birleriyle hoşgörü içerisinde yaşamaları bu tezde yer alan konulardandır.Bu çalışma Mardin'e kendine özgü bir uslup kazandıran mimarisi ile şehirdeki idari sosyal ve ekonomik faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Daha fazla açmak gerekirse Ortaçağ ve Osmanlı klasik dönemi Mardin'i için bugüne kadar yapılmış tespitlerin XVIII. yüzyılda hangi oranda devam ettiği, yeni olgu ve değişimlerin ortaya çıkıp çıkmadığı, İstanbul, Bağdat ve Diyarbekir gibi güç merkezlerinden uzak olmasına rağmen halkın buralardaki olaylardan nasıl etkilendiği, Osmanlı Devleti'nin genelindeki problemlerin yerele nasıl yansıdığı ve Mardin'de yaşayan halkın sosyo-ekonomik durumu ortaya çıkarmak bu tezin amaçlarını oluşturmaktadır.Bu araştırmanın bir diğer sebep ise XVIII. yüzyılda iyice su yüzüne çıkan merkezi yönetim ile yerel aileler arasındaki güç ilişkilerini incelemek ve bu ailelerin toplumsal ve siyasi hayatta yer alma mücadelelerini Mardin özelinde inceleyerek Osmanlı Tarihi'nin bu yüzyılına katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Yerel tarih araştırmalarının en önemli özelliklerinden biri olan genel çerçeveye dair sunulan iddiaları-verileri bir tür test etme imkânını bulduğumuz bu çalışmada, Mardin'in her dönemine damgasını vuran aşiret olgusunu göz ardı etmeden, bu sosyal örgütlenmenin şehir tarihine katkılarını ortaya çıkarmaktadır. This thesis that tries to introduce the 18th century history of Mardin utilized the Ottoman court records principally as a source. The registrations of the religious court contain the records kept in the Ottoman courts from the beginning the 16th century to the last quarter of the 19th century. These books handwritten by the clerks in the court contain a sui generis book-keeping style. The registrations of the religious court that have come to be a source referred by the urban history researches regarding the Ottoman classical era within the last fifty years provide, in addition to the judicial-legal one, information about the administrative structure, social life, and even economical condition.Mardin is a different town studied through its unique architectural structure and different cultural and ethnical factors it has in its structure. Living in the town with tolerance by the Muslim population and non-Muslim population is among the topics handled within this dissertation.This study aims at delving into the architecture that provides Mardin with a unique style and the social and economical factors within the province. In a broader sense, the ratio of continuation of the determinations heretofore conducted for the Mardin of the Middle Age and the Ottoman classical era in the 18th century, whether new changes have occurred, the fact that how the people were affected by the events in the region despite the distance from the power centres like Istanbul, Bagdad, and Diyarbakir, the fact that how the problems encountered in the generality of the Ottoman Empire were reflected to the locality, and the revelation of the social and economical status of the populace living in Mardin constitute the objective of this thesis.Another reason for this research is to scrutinize power relations between the central administration and the local families that came to surface very clearly in 18th century and to contribute to this century of the Ottoman History by way of studying the struggles of such families to take place in the social and political life specifically in respect of Mardin. In this study, in which we found the opportunity to test the claims-data presented for the overall framework, one of the most important characteristics of the local history researches, without overlooking the phenomenon of tribes that marked every period of Mardin, the contributions of such social organization to the history of the province are revealed. 374

İlk olarak, Ortaçağ Avrupasının en büyük imparatorluklarından olan Karolenj İmparatorluğu`nun, ?imparator? unvanını alarak tarihe geçmiş lideri Charlemagne`ın kişiliğini, askeri, ekonomik ve sosyal faaliyetlerini, sonrasında ise kültürel alanda başlatmış olduğu ve Avrupa`nın ilk Rönesansı olarak kabul edilen Karolenj Rönesansı`nın hem kendi çağına hem de sonraki çağlara ne gibi etkilerde bulunduğunu inceleme amacı taşıyan tezimiz üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Franklar, ilk hanedanları Merovenjler, onların saray bakanları olan Karolenjlerin yönetimi ele geçirişi, Charlemagne`a kadar ve onun sonrasında tahta geçen Karolenj hanedanına mensup krallar ve son olarak Karolenjlerin tarih sahnesinden çekilişleri irdelenirken, ikinci bölüm Charlemegne`ın hayatı ve her alandaki faaliyetlerine ayrılmıştır. Son bölümde ise Karolenj Rönesansı`nın maddi ve manevi unsurları, Rönesansa etki eden bilginlere de yer verilerek incelenmiştir. Kullanılan metot, başta Latince ana kaynaklar olmak üzere İngilizce eserlerin dilimize çevrilerek, konularına göre tasnif edilmesi ve yazıya geçirilmesidir. Yapılan araştırmalar sonucunda anlaşılmıştır ki; Charlemagne, bugün dahi Avrupa`nın birliğini sağlama konusunda çaba sarfedenlere verilen bir ödülün isim babası olmuş, Ortaçağ Avrupasında her anlamda bütünlüğü sağlamış ve belki de en önemlisi, hayatın her alanında gerçekleştirdiği reformların yanısıra elde ettiği güç ile Papa tarafından müttefik olarak kabul edilmiş ve 800 yılında ?imparator? unvanına onurlandırılmış bir liderdir. Ön ayak olduğu Rönesans hareketi ise hem klasik eserlerin bugüne ulaşmasına vesile olması hem de diğer Rönesans hareketlerine örnek olması gibi pek çok açıdan, Ortaçağ Avrupası için son derece önemli bir kültürel atılımdır.Anahtar Sözcükler1. Charlemagne2. Karolenj Rönesansı3. Karolenj İmparatorluğu4. Ortaçağ Avrupası5. Franklar This thesis aims to investigate firstly the personality, military and economical and social activities of Charlemagne who is the leader of Carolingian Empire, one of the biggest empires in Medieval Europe, attained to the title of Emperor in history and secondly the effects of the Carolingian Renaissance, known as the first Renaissance of Europe, initiated in cultural area, on both his own age and latter ages, and it is mainly consisted of three parts. In the first part, Francs and Merovingians as their first dynasty, the acquisition of power by Carolingians as their royal cabinet, the kings of Carolingian dynasty before and after Charlemagne and finally the disappearance of Carolingians from the scene of history was criticised. The second part was dedicated to the life of Charlemagne and his activities in every fields. In the last part, the material and moral elements of Carolingian Renaissance as well as the scholars who affected the Renaissance were given place and examined. The method used in this study is the translation of main references in Latin Language and English books to our language, the classification of them in subjects and the literalization of them. As a result of the studies carried out, it was found out that Charlemagne is an eponym for the award granted to the person who exerts the efforts for unification of Europe, still at the time being, as well as the performed the reforms in every aspect of life and succeeded in the integrity of Medieval Europe in all aspects. By means of his possessed power, the most importantly he was a leader accepted by Pope as an ally and honoured with the title of ?Emperor? in the year 800. This movement of Renaissance he initiated is a vital breakthrough for the culture Medieval Europe in terms of many different aspects such as leading the classical works from the past to today and being a model for the other Renaissance movements.Key words:1. Charlemagne2. Carolingian Renaissance3. Carolingian Empire4. Medieval Europe5. Franks 429

Risâle-i Bahtiyarzâde adlı eser 16. y.y. okçuluk literatürüne ait en eski ve en önemli kaynak eserlerden birisidir. Osmanlı yükseliş dönemi okçuluğuyla ilgili de fazla araştırma bulunmadığından bu eserin latin harflerine aktarılması gerkmekteydi. Bu ümit ve kanaatle üç yazma nüshası bulunan eserin, Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan nüshası temin edilmiş ve orijinal metin latin harflerine çevrilmiştir.Hacı Hasan Çelebi eserinde Fatih Sultan Mehmed Han döneminden Kanunî Sultan Süleyman dönemine kadar olan okçulugu bizlere aktarmış, İstanbul'daki ok meydalarını ve bu meydanlarda hangi kemankeşlerin ok atıp taş diktiklerini beyan etmiştir.Bahtiyarzâde Hacı Hasan Çelebi'nin mezkûr eserinin en önemli özelliği osmanlı yükseliş dönemindeki ok meydanlarını, bu meydanlarda ok atan ünlü kemankeşleri ve kemankeşlere yay ve ok imâl eden ustaları bizlere aktarmış olmasıdır.Kültür ve spor tarihimize sunulan bu kıymetli eserin bu sahada ilmi çalışmalar yapacaklara olduğu kadar, geleceğin okçularına da faydalı olması arzusunu taşıyoruz.Anahtar Kelimeler:1-Ok Meydanı2-Kemankeş3-Pehlivan4-Yay5-Ok Risale-i Bahtiyarzâde work at the 16th y.y. works of literature, archery is one of the oldest and the most important resource. Also there is more research about the rise of the Ottoman archery needed of this work in Latin characters, the transfer. This is the hope and conviction in the work of three writing copy, the copy of the Süleymaniye Library were supplied and the original text translated into Latin characters.Hacı Hasan Çelebi, Sultan Mehmed Han period in his work until the period of Süleyman the Magnificent transferred us to the archery, arrow squares in Istanbul, which has declared planted Kemankeş arrow throwing stones.The most important feature of the aforementioned work of Hacı Hasan Celebi Bahtiyarzâde the rise of the Ottoman period, the arrow squares, these squares and arrow bow and arrow made from which the masters of the famous Kemankesh and Kemankesh is transferred to us.We are of the hope that this valuable and rare book provided to our sports and history community will aid those who will conduct scientific work in this area, as well as future archers.Keywords:1-Arrow Square2-Kemankesh (Archer)3-The Wrestler4-Bow5-Arrow 168

Türklerin İslâm dinini kabul etmelerinden sonra Hindistan coğrafyasında kurdukları siyasî teşekküllerin üçüncüsü ve aynı zamanda da sonuncusu Babürlüler İmparatorluğudur. Bu imparatorluk, bu coğrafyada üç buçuk asra yakın bir süre varlık göstermiştir. Bu coğrafyayı yeniden Türklerin hâkimiyetine açan isim, Babür Şah olmuştur. O da tıpkı Gazneli Sultan Mahmud ve Timur Bey gibi, aralıklarla seferler tertip ederek bu coğrafyayı zaptetmeye çalışmıştır ki, nihayet beşinci ve son seferinde, 1526'da, Panipat'ta İbrahim Lodi ile savaşarak Hindistan'a girmiştir.Babür Şah'ın Hindistan'a geçinceye kadar ki, faaliyet sahası önce Maverâünnehir coğrafyası, daha sonra da Kâbil ve civarı olmuştur. Babür Şah, Maverâünnehir'de Timurlular Devleti'nin inkıraza uğramasından sonra ortaya çıkan küçük hanlıklardan biri olan Fergana Hanlığı'nın başına geçmiştir. Babür Şah, Maverâünnehir'de bu coğrafyanın tamamını tahakkümü altına almaya amaçlayan bir dış politika takip etmiştir ki, bu daha ziyade Semerkand tahtını ele geçirmeyi amaçlayan bir fütuhat politikası ekseninde gelişmiştir. Bu noktada Babür Şah, Kâbil'e geçinceye kadar iki defa Semerkand üzerine sefer düzenlemiştir. İkinci seferinde Semerkand'ı ele geçirerek yüz gün süren bir Semerkand hâkimiyeti olmuştur. Daha sonra Semerkand'dan bazı gaileler yüzünden çıkmak zorunda kalınca, burayı kaybetmiştir. Daha sonra tekrar ele geçirmek için harekete geçtiyse de karşısına Şeybanî Han ve Özbek tehlikesi çıkmıştır.Şeybanî Han ile 1501'de Ser-i Pûl'de karşılaşıp, mağlup olunca yeniden Fergana vadisine dönmek zorunda kalmıştır. Burada bir ara Moğol Hanları ile irtibat temin ederek müşterek hareket ettiyse de bir netice alamadığı gibi, Fergana vadisinde elinde bulundurduğu Endican ve Ahsi gibi şehirleri de kaybetmek durumunda kalmıştır. Bütün bu gelişmeler karşısında, maiyetindekilerle birlikte Kâbil'e doğru yola çıkmıştır.1504 yılında Babür Şah, Kâbil ve Gazne'yi ele geçirerek, Kâbil merkezli bir fetih hareketine başlamıştır. Evvela Kâbil ve civarındaki yerlerin hâkimiyet altına alınmasını sağlamış daha sonra ise yine Timur Hanedanlığına mensup mirzaların Şeybanî Han'a karşı müşterek olarak tertip ettikleri sefere iştirak etmek için harekete geçtiyse de, bu seferden vazgeçilmesi üzerine geri Kâbil'e dönmüştür. Bu dönüşü müteakip, Kâbil civarındaki Afgan kabileleri tedip edilmiştir. 1510 yılında Şah İsmail'in desteğiyle yeniden Semerkand'ı ele geçirmişse de uzun süreli bir zapt olmamıştır. Bunun üzerine padişah, yeniden Kâbil'e dönerek Kuzey Hindistan'a doğru fetihlere başlamış ve 1519'da Sind nehrini geçmiştir. Nihayet 1522'de Kandahar'ı zapt etmiş ve ardında Lâhur'u zapt ederek Hindistan'ın fethi için yeni karargâh noktaları belirlenmiştir.Bu karargâh noktalarından hareketle padişah, Panipat'ta Sultan İbrahim Lodi ile çarpışarak onu mağlup edip Delhi'ye ve ardından da Agra'ya girmiştir. Bu girişin ertesi yılı hemen Hindistan'ın diğer kısımları üzerine seferler tertip edilerek oralarda hâkimiyet altına alınmaya çalışılmıştır. Padişahın Hindistan'da önünde iki önemli engel vardı. Bunlardan biri, Delhi Sultanı İbrahim Lodi ve Raçputların şefi Rânâ Sangâ idi.Sultan İbrahim Lodi ile Panipat'ta karşı karşıya gelip onu mağlup ettikten sonra, 1527'de de Kanvâ'da Rânâ Sangâ ile karşılaşılmış ve onun da mağlup edilmesini müteakip, Babür Şah, Hindistan hâkimiyetini ele geçirmiştir. Yalnız onun Hindistan'daki hâkimiyet devresi, ömrünün vefa etmemesinden ötürü çok kısa sürmüştür. Padişah, 1530 tarihinde Agra'da vefat etmiştir.Padişah 1530 tarihinde vefat ettiğinde arkasında, bugünkü Afganistan, Pakistan ve Kuzey Hindistan'ı içine alan bir ülke bırakmıştır. Onun şahsında bu coğrafyalar, Türk ve İslâm idareleriyle tanıştığı gibi, aynı zamanda da askerî, malî, iktisadî, askerî, kültürel gelişmelerle de tanışmıştır. Bu coğrafyalar tabir-i caizse Babür Şah'ın şahsında yeniden doğmuştur. Islam, the religion of the Turks and then concatenate the geography of India and is also one third of enterprises have established political empire of Baber?s. This empire, this region showed that while being close to three and a half century. This dominance of geographic re-opens the name of Turks, Mughal was the Shah. He just Ghaznavid and Timur Bey, Sultan Mahmud, such as periodic expeditions organized by geography, this has worked to conquer that, finally, the fifth and final time, 1526'da, India has been fighting with Panipat'ta Ibrahim Lodi.Mughal India, the Shah, until that field of activity before the Transoxiana geography, then to Kabul and has been around. Shah Babur, Tamerlane Empire Transoxania breakdown occurring after the small per Khanate was one of the Ferghana. Babur Shah, the entire geography Transoxania this was followed by a foreign policy that aims to be tyrannized, but rather it aims to seize the throne of Samarkand axis has developed a policy of conquests. At this point Shah Babur, Kabul until the time of Samarkand has organized two times. The second time was dominated by Samarkand Samarkand conquered the face of a day. Then having to quit because of Samarkand some Gaile thick, has lost here. If it's been mobilized to take over again later at increased risk across the Şeybanî Khan and Uzbek.Ser-i Pûl in 1501 Şeybani Khan met, defeated again when it had to return to the Ferghana valley. Here, the joint motion by providing a break in contact with the Mongol Khans If I could not get a sequel as well, such as the cities of Fergana valley holds Ahsi Endican and also had to lose. In the face of all these developments, together members was off to Kabul.In 1504 Babur Shah, Kabul, and captured Gazne, a Kabul-based movement of conquest began. First of all be under the sovereignty of Kabul and around the places provided, then, again jointly organized against Timur Han Dynasty Şeybani members to participate in action for their time has expired, the abandonment of the expedition returned to Kabul on the back. Following this rotation, have been Kabul near the Afghan tribes. Discussed again at Samarkand in 1510 with the support of Shah Ismail has not been conquered a long-term. Then the king again returned to Kabul in 1519 the Sind River in Northern India and has started the conquests. 1522 has finally conquered Kandahar and the new headquarters for the conquest of India by conquest points behind Lâhur'u determined.Starting points of the sultan of this headquarters, Panipat'ta defeated Sultan Ibrahim Lodi in a collision with whether it has entered Delhi and then Agra'ya. This is the next entry on the expeditions organized by other parts of India there and just tried to be domination. There were two major obstacles in front of the Sultan in India. One of these was the Delhi Sultan Ibrahim Lodi and Raçputların chief, Rana Sanga.Sultan Ibrahim Lodi at Panipat faced with defeat came after him, in 1527 at Kanvâ also encountered with Rana Sanga and his being defeated in the subsequent, Babur Shah, seized the domination of India. But, his period of domination in India, took a very short life because of loyalty does not want. Sultan, 1530, died on Agra.When the Sultan died in 1530 on the back of today's Afghanistan, Pakistan and Northern India has left the country involved. He personified the geographies, as he met the Turkish and Islamic administrations, as well as military, financial, economic, military and cultural developments in the met. The person of the Shah-i Babur to speak this phrase has been born again geographies. 147

Osmanlı devleti, İslam'ın üretmiş olduğu gelenekle kendi medeniyetinikurmuştur. Bu medeniyetin kuruluşunda muhakkak insanlık tarihininmedeniyet birikiminin de etkileri bulunmaktadır. Ancak, modernizmin henüzvar olmadığı dönemde yani geleneksel dünyada teşekkül etmiş bumedeniyetin ancak ait olduğu gelenek bağlamında sağlıklı bir şekildeincelenmesi ve anlatılabilmesi mümkündür. Bu başlı başına bir metotgerektirmektedir.Bu tez çalışmasında; zemini teşkil eden gelenek ve onun ürettiği birekonomik sistem olarak Pazar bütünü araştırılmıştır. Böylece ortaya konanPazar; Avrupa Piyasası üzerinden, sağlıklı bir Avrupa ve Osmanlı zihniyetimukayesesine girişilmiştir. Bu mukayese ile yukarıda bahsedilen metotunsağlaması da yapılmıştır. Bu sağlama yoluyla bu iki yapının ait olduklarızihniyet dolayısıyla farklı metotlar vasıtasıyla incelenmesi gerektiği ispatedilmeye çalışılmıştır.Genelde tarihçi yaklaşımlarla teori zemininde yürütülen bu çalışmada, yer yerSiyâset-nâmeler, Nasîhat-nâmeler, Kronikler, Arşiv Malzemesi ve diğer türdemalzemelere müracaat edilmiştir. Kimi zaman zihniyet üzerine yapılmış diğerçalışmalardan da faydalanılmıştır. Ottoman Empire established its own civilization with the tradition produced byIslam. For the establishment of this civilization, there are certainly effects ofthe civilization accumulation of human history. But, this civilization formed intraditional world that there was no modernism, could be reviewed andexplained correctly as a part of belonging tradition. This requires anindependent method.In this thesis study, overall Bazaar is searched as a tradition that comprisesa basis and economic system produced by this tradition. Thus, over theproduced Bazaar, European Market, a healty Europe and Ottomancomparison is done. With this comparison, the above-mentioned method ischecked. By means of this check, it has been tried to prove that this twostructure should be reviewed with different methods because of mentalities ofbelonging to.Generally in this study conducted with historical approaches in a theory base,Siyaset-nameler (Politic Books), Nasihat-nameler (Moral Books), Chronics,Archive Materials and every kind of materials were used. Sometimes, otherstudies relating to the mentality are utilized. 139