Search

Kentsel dönüşüm tüm dünyada ve ülkemizde güncelliğini koruyan bir konudur. Kentlerde meydana gelen birçok değişim, sorun ve gelişme, kentsel dönüşümü kaçınılmaz kılmaktadır. Bu noktada dönüşüm; kentte meydana gelen fiziksel değişim olmakla birlikte, arka planında birçok unsuru da (ekonomik, çevresel, yasal/yönetsel, sosyal) barındırmaktadır. Ülkemizde gerçekleştirilen dönüşüm uygulamalarının daha çok ekonomik ve fiziksel kaygılar doğrultusunda gerçekleştirildiği görülmektedir. Dönüşüm uygulamalarında sosyal unsurlar göz ardı edilmektedir. Bunun sonucunda gerçekleşen dönüşüm, yerinden edilmeyle sonuçlanmakta veya yaşanılan mekâna uyum gösterilmesinde zorlukların yaşanmasına neden olmaktadır. Ankara’nın Mamak İlçesinde nitel ve nicel araştırma tekniklerinden yararlanılarak yapılan araştırma kapsamında, kentlerde yaşam kalitesini oluşturan sosyal unsurlara ilişkin veriler, dönüşüm öncesi ve sonrası şeklinde analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaya konulan bulgularda dönüşüm uygulamalarının kullanıcıların sosyal çevre kalitelerini oluşturan birçok göstergede (komşuluk ilişkileri, bağlılık ve aidiyet, yerinden edilme, katılım unsuru, güvenlik, yaşanılan çevreye ilişkin beklentiler) ciddi anlamda bir değişim yarattığı görülmüştür. Çalışma sonucunda halkın dönüşüm sürecine katılımının sağlanmasının, beklentilerin karşılanmasına katkı sağlayacağına, dönüşüm sonrası alanla daha iyi bütünleşmeye, sosyal ilişkileri güçlendirmeye ve yaşanılan alana duyulan güven duygusunun artmasına neden olacağı belirtilmiştir.

Egemenlikkavramı ve düşüncesi Kıta Avrupası siyaset geleneğinin en önemli parçalarındanbirisini oluşturmaktadır. Bu gelenek içerisinde egemenlik kavramı, siyasaltopluluk içerisinde en üstün emretme-buyurma yetkisi şeklinde tanımlanmaktadır.Bu haliyle egemenliğin, mutlak, sürekli, bölünemez ve devredilemez tarzındaniteliklere sahip olduğunu düşünülmektedir. Fransız düşünür Jean Bodintarafından Devletin Altı Kitabı adlı eserinde ilk olarak bu şekildetanımlandığı bilinen egemenlik kavramının, ondan yaklaşık iki yüz yıl önceyaşamış olan İbn Haldun tarafından nasıl ele alındığı bu çalışmanın konusudur. Buçalışmanın amacı, İbn Haldun’un Mukkadime adlı eserindeki görüşlerindenhareketle bir egemenlik teorisi çıkarılıp çıkarılamayacağını tartışmaktadır.Dahası, her ne kadar İbn Haldun açık bir şekilde egemenlik kavramını kullanmayıtercih etmese dahi, düşünürün adıyla özdeşleşen Mukkadime’de egemenlikkonusuyla ilgili temel bir bakış açısının elde edilip edilemeyeceğitartışılacaktır. Bu tartışmaya bağlı kalarak çalışma, beş başlık altındaincelenmiştir. Birinci başlık, egemenlik kavramının tanımı ve tarihselgelişimini genel hatlarıyla özetlemeye çalışırken; diğer dört başlıkta İbnHaldun’un Mukaddime adlı eseri ve bu eser üzerine yapılan çalışmalardan hareketleegemenlik tartışması yapılmıştır. Çalışmanın argümanı, Mukkadime’de kullandığıanahtar kavramlar yardımıyla İbn Haldun’un egemenlik çalışmalarını yenidendüşünmemizi sağlayacak bir fırsat sunduğu yönündedir.

Kentler tarih boyunca yaşanan tüm süreçlerden etkilenen ve içinde yaşayan toplumu etkileyen mekanlar olarak ele alınmaktadır. Kentlerin geçirdiği her sürece ayak uydurmak durumunda kaldığı ve bu yüzden yenilenme, gelişme, değişim ya da dönüşüm geçirdiği görülmektedir. Kentlerin dönüşümünde oluşan sorunları çözmek ve mevcut duruma uyum sağlamak adına yapılan tüm çalışmalarda bu durumdan etkilenen toplumun da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu noktada, Kentsel dönüşüm uygulamalarının temel amaçlarından biri olan yaşam kalitesinin arttırılması hususu önem kazanmaktadır. Bu çalışma kentsel dönüşüm uygulamalarının kentsel yaşam kalitesine olan etkisini incelemektedir. Bu kapsamda, dönüşüm uygulamalarının temel amaçlarının başında olması gereken yaşam kalitesini artırma amacını yaşam kalitesinin göstergeleri çerçevesinde irdelenmektedir. Ayrıca kentsel dönüşüm ve kentsel yaşam kalitesinin kavramsal çerçevesi ele alınmakta olup kentsel dönüşüm uygulamaları ile kentsel yaşam kalitesi arasındaki ilişki teorik çerçevede değerlendirilmektedir. Dönüşüm uygulamalının genelde ekonomik ve siyasi kaygılar etrafında gerçekleştirildiği ancak fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel gösterge setlerinde ele alınması kentsel yaşam kalitesinin artması noktasında belirleyici olduğu görülmektedir. Dönüşüm uygulamalarının kentsel yaşam kalitesinin artmasındaki payının önemi üzerinde durularak bu hususta dikkat edilmesi gereken noktalar üzerinde durulmaktadır. The cities are considered as the places that affect the society living in them and affected by all the processes experienced throughout history. It is seen that cities have to keep up with every process they spend, so they undergo renewal, development, change or transformation. In order to solve the problems in the transformation of cities and to adapt to the current situation, the affected society should be taken into consideration in all studies. At this point, it is important to improve the quality of life which is one of the main aims of urban transformation applications. This study examines the effects of urban transformation practices on urban quality of life. In this context, the aim of improving the quality of life that should be at the beginning of the main objectives of the transformation applications is examined within the framework of the indicators of quality of life. In addition, the conceptual framework of urban transformation and urban quality of life is discussed and the relationship between urban transformation practices and urban quality of life is evaluated within the theoretical framework. It is seen that transformation practices are generally carried out around economic and political concerns, but they are the determinants of increasing the quality of urban life in the physical, social, economic and environmental indicators. The importance of the role of transformation practices in increasing the quality of urban life is emphasized.

Local management mechanismsusing the power of central management on the local communities in certaingeographical areas have obtained different qualifications with some factorslike localization, globalization, and democratization. The mobility ofcross-border local management collaboration increasingly continues with severalinternational organizations, and supra-national management (central management)politics has generally affected the international politics of localmanagements. Practices to decrease the role of state on economics, democracy,demands for decentralized management, and globalization have become importantpressure tools on central managements. Central managements are conscious thatlocal units are the places for meeting these demands. However, the politics formeeting them differ in unitary and federal organizations. Further, thecooperation of local managements with the other local units has appeared bymaking their own political fields independent from the politics carried out bythe central managements. As a result of the international relations of localunits, some phenomenon like sister city, cross-border collaboration, unitsestablished among local managements and local foreign politics (paradiplomacy)determining the basic dynamics of these phenomenon have emerged., Belirli coğrafi alanlardamerkezi yönetimin gücünü, aynı doğrultuda yerel düzeyde yaşayan topluluklarüzerinde kullanan yerel yönetim mekanizmaları; küreselleşme, demokratikleşme,yerelleşme gibi faktörlerle birlikte farklı nitelikler kazanmıştır. Ortayaçıkan çeşitli uluslararası organizasyonlarla birlikte sınır-ötesi yerel yönetimişbirliği hareketliliği artarak devam etmiş, ulus-üstü yönetim (merkeziyönetim) politikaları, genel olarak yerel düzeydeki yönetimin uluslararasınitelikteki politikalarını etkilemiştir. Devletin ekonomideki yerininazaltılmaya çalışılması, demokrasi, âdem-i merkeziyetçi yönetim istekleri,küreselleşmeyle birlikte merkezi yönetimlerin üzerinde önemli birer baskı aracıhaline gelmiştir. Merkezi yönetimler, söz konusu taleplerin karşılığınıbulacağı yerlerin yerel birimler olduğu bilincindedirler. Ancak bu karşılığınhangi politikalarla yapılacağı üniter ve federal yapılanmalarda farklılıkgöstermiştir. Ayrıca yerel birimlerinmerkezi yönetimlerin uyguladığı politikalardan bağımsız olarak kendi politikaalanlarını oluşturarak farklı yerel birimlerle yaptıkları işbirlikleri deortaya çıkmıştır. Bu anlamda yerel birimlerin uluslararası ilişkilerineticesinde; kardeş şehircilik, sınır-ötesi işbirlikleri, yerel yönetimlerarasında kurulan birlikler gibi olgular ve bu olguların temel dinamiklerinibelirleyen yerel dış politika sürecini yani paradiplomasiyi ortaya çıkarmıştır.&nbsp

İmparatorluk Osmanlısının en görkemli dönemlerine isabet eden klasik dönem, birçok alanda olduğu gibi kentsel hizmetlerin sunulması bakımından da kendine has bir örgütlenme modeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira Osmanlı kent hizmetlerinin sunumunda en başat aktör durumunda olan “Kadı” aynı zamanda yargı işlevi baskın olan bir memurluktur. Diğer taraftan idarî işlerde Kadı’ya yardımcı olan personellerin bir kısmı merkezî idarenin memurları iken bir kısmı da lonca ya da vakıfların temsilcilerinden oluşmaktadır. Osmanlı kent yönetiminde bugünkü anlamda bir belediye yönetiminden bahsetmek mümkün değildir. Ancak kent hizmetlerinin sunumunda oluşturulmuş olan model ise son derece etkin bir çalışma içeriğine de sahiptir. Bu çalışmada klasik dönem Osmanlısında kent hizmetlerinin sunumu ve kentlilerin durumu incelenmeye çalışılacaktır. Bu yapılırken amacımız sosyolojik bir analiz yapmak değil, kent bilim ilkeleri çerçevesinde kentsel yaşamı ortaya koymaya çalışmaktır.