Search

Bu çalışma Soğuk Savaş sonrası Rus Dış Politikası'nın değişen dinamiklerini analiz etmektedir. Rusya'nın 1990'larda yeni kimlik ve rol arayışına girdiğini ve yakın çevre ülkelerinin Rusya için stratejik açıdan önemli olduğunu savunmaktadır. Rusya bölgedeki stratejik önemini ve etkisini artırmak için dış politikasında Neo-Avrasyacı doktrini kullanmaktadır.Bu tezin Birinci bölümünde klasik ve neo-Avrasyacı doktrin ele alınmış ve bu doktrinin Rusya'nın yeni dış politikası için önemi analiz edilmiştir. İkinci bölümde Yakın Çevre Doktrini'ne değinilmiş ve Rusya'nın yakın çevresindeki ülkelerle yaptığı uluslararası işbirlikler ile bu doktrin örneklendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde Kırım Krizi ve Rusya'nın krize tepkisi analiz edilmiş, bu yeni Rus dış politikasının Avrasyacılığa dayandığını göstermiş ve Yakın Çevre Doktri'nin başarılı olduğu kanıtlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Rus Dış Politikası, Avrasya Doktrini, Yakın Çevre Doktrini, Kırım Krizi. This study analyzes the changing dynamics of Russian foreign policy after the end of the Cold War. It is argued that Russia searched for a new identity and role in the international system by the 1990s and the country's near abroad became an area of strategic importance for Russia. In order to increase its strategic importance and area of influence, Russia adopted the neo-Eurasian doctrine in foreign policy.The first chapter of the thesis deals with classical and new Eurasian doctrines and analyses the importance of this doctrine for new Russian foreign policy.The second chapter, deals with the Near Abroad doctrine and exemplifies the implications of this doctrine by dealing with its immediate surrounding countries. In the third chapter, the Crimean crise is analyzed in order to show that the new Russian foreign policy based on Eurasianism and Near Abroad doctrine proved to be successful.Key Words: Russian foreign policy, Eurasia doctrine, Near Abroad doctrine, Crimean crisis. 104

Bu çalışmada, ulusların kendi kaderini tayin hakkı ilkesi bağlamında Kırım sorunu ele alınmıştır. Rusya Federasyonu, 18 Mart 2014'te Kırım'ı kendi kaderini tayin hakkı ilkesini öne sürerek ilhak etmiştir. Bu durum Kırım sorununu yerel bağlamından çıkarıp, bölgesel ve küresel istikrar için gerçek bir tehdit oluşturan küresel bir soruna dönüştürmüştür. Rusya, Kırım'ın kendisine bağlanmasının yasal olduğunu, bu durumun uluslararası hukuka ters düşmediğini iddia etmektedir. Diğer tarafta Ukrayna ise, NATO ve AB üyesi ülkeler ile birlikte, ilhakın yasadışı olduğunu belirtmektedir. Bu çalışmada kendi kaderini tayin hakkından hareketle Kırım krizinin uluslararası hukuk boyutu irdelenmiştir. Günümüzde kendi kaderini tayin hakkı uluslararası ilişkilerde politik bir manipülasyon nesnesi haline gelmiştir. Etnik ayrılıklardan yararlanmak isteyen bazı devletler, rakiplerinin toprak bütünlüğüne ve politik hedeflerine karşı koyacak stratejiler gütmektedir. Bu durum uluslararası hukuk alanında farklı uygulamalara ve tartışmalara yol açmıştır. Nitekim kendi kaderini tayin hakkının içeriği, konusu, temelleri ve hukuki nitelikleri hakkında kesin bir görüş birliği sağlanamamıştır. Kavramın belirsiz oluşu ve çelişkili politik yaklaşımlar, bu anlaşmazlığı ortaya çıkarmaktadır. Kimi araştırmacılar, kendi kaderini tayin hakkını uluslararası hukuk tarafından kabul edilen ve devletlerin buna aykırı işlem yapamayacakları üstün bir kural (jus cogens) olarak görmektedir. Kimi araştırmacılar ise kendi kaderini tayin hakkının ancak belirli koşulların ve gerekli hukuki normların geçerli olmasıyla, özellikle de devletlerin toprak bütünlüğünün gözetilmesi şartıyla tanınabileceğini belirtmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, kendi kaderini tayin nedir ve hangi durumlarda uygulanmaktadır?, Kırım'ın bağımsızlığını ilan edip, Rusya Federasyonu'na bağlanmasının kendi kaderine tayin ilkesine dayandırılması uluslararası hukuka göre uygun mudur? gibi soruların cevabı aranmaktadır. In this study, the Crimean issue in the context of the self-determination principle of nations has been discussed. The Russian Federation annexed Crimea on March 18, 2014 by claiming its right to self-determination. This situation turned the Crimean problem out of its local context and turned it into a global event that posed a real threat to regional and global stability. Russia claims that it is legal for the Crimea to be attached to it and this situation does not contradict international law. On the other hand, Ukraine, together with NATO and EU member states, declares that the annexation is illegal. In this study, it is aimed to examine the international law dimension of Crimean crisis based on the right to self-determination. Today, the right to self-determination has become a political manipulation object in international relations. Some states wanting to benefit from ethnic divisions are pursuing strategies to counter their competitors' territorial integrity and political goals. This situation led to different practices and discussions in the field of international law. As a matter of fact, no consensus has been reached on the content, subject, foundations and legal qualities of the right to self-determination. The ambiguity of the concept and the contradictory political approaches reveal this conflict. Some researchers view the right to self-determination as a rule (jus cogens), which is accepted by international law and states cannot act against. Some researchers state that the right to self-determination can be recognized only if certain conditions and necessary legal norms are in place, especially with respect to the territorial integrity of the states. This study looks for answers to following questions: what is self-determination and in what cases it is applied?, Declaring the independence of the Crimea and getting under control of the Russian Federation by attributing it to self-determination policy is appropriate according to international law? 96

Osmanlı Devleti ile Rusya arasında tarih boyunca birçok savaş meydana gelmiştir. Bu savaşlardan birisi de XIX. yüzyılın ortalarında başlayan İngiltere, Fransa ve sonradan Sardunya’nın da katılmasıyla bir Avrupa savaşına dönüşen Kırım Savaşı’dır. Kırım Savaşı birçok farklı cephede gerçekleşmiştir. Bu savaş sırasında Eflak-Boğdan’da Rusya’nın işgaline uğramış ve savaş boyunca Eflak ve Boğdan toprakları Osmanlı Devleti ve Rusya’nın mücadelelerine sahne olmuştur. Bu işgal sırasında Rusya Eflak-Boğdan beylerine Osmanlı Devleti ile ilişkilerini kesmelerini ve vergiyi de göndermemelerini emretmiştir. Rusya’nın bu işgal sırasında Eflak-Boğdan halkına yayınladığı beyannamede işgali kendilerini himaye için yaptığını ve niyetlerinin buradaki düzeni bozmak olmadığını söylemesine rağmen bunun tersi yönünde davranışlarda bulunması Eflak-Boğdan halkını rahatsız etmiştir. Bu çalışmada Kırım Savaşı sırasında Eflak ve Boğdan’da meydana gelen olaylar ele alındı. Savaş sırasında ve savaş öncesinde Osmanlı Devleti ve Rusya’nın bu topraklar üzerindeki mücadeleleri arşiv belgelerin de yardımıyla desteklenerek anlatılmaya çalışıldı., There have been a lot of wars between Ottoman Empire and Russia throughout history. One of these wars is the Crimean War which started in the mids of XIX. century and becoming a Europan war by the involvement of England, France and later Premonte. Crimean War happened in many different fronts. Wallachia-Moldavia was also invaded by Russia during this war and Wallachia-Moldavia lands witnessed some struggles between Ottoman Empire and Russia. Russia ordered the Wallachia-Moldavia rulers (beys) to interrupt the relations with Ottoman Empire and not to send the taxes during this invasion Russia puplished a declaration to Wallachia-Moldavia citizens during the invasion and stated that their intention for his invasion was to protect them, but not to disrupt the order there. However they behaved the opposite way and this disturbed the Wallachia-Moldavia people. In this study events happened in Wallachia-Moldavia during Crimean War were held. Struggles on these lands between Ottoman Empire and Russia before and during the war were tried to be explained with the support of archive documents.

Статья посвящена первому генералу русской императорской армии курдского происхождения, участнику Крымской войны Джафар-аге. Начав службу в 1853 г., он в 1871 г. дослужился до генерал-майора. Его военная карьера не была характерной для русского офицера, она определялась политическими мотивами. Он был лишь призван командовать курдами. Во время Крымской войны Джафар-ага содействовал привлечению на русскую сторону турецко-подданных курдов, при его непосредственном участии было сформировано два курдских полка: один – в составе Эриванского отряда (преимущественно из курдов – жителей Эриванской губернии), второй – в составе Александропольского отряда. После Крымской войны и вплоть до своей кончины Джафар-ага продолжал командовать курдами, большей частью русско-подданными, но его влияние распространялось и на турецкую территорию, что обеспечивало безопасность в пограничных областях. Его служба в русской армии имела важное значение для политики России в отношении курдов., The article focuses on the first general of Kurdish origin in the Russian Imperial army – Jafar Agha. Having begun his service in 1853, he was promoted to the rank of major-general in 1871. His military career is not a typical one for Russian officer, as the latter were often motivated by political aspirations. Jafar Agha was enlisted into the imperial military in order to command and establish Kurdish divisions within the army. During the Crimean War (1853-56), he was tasked with recruiting Kurdish subjects of the Ottoman Empire into the Russian forces; through his direct involvement two regiments were established – one within the Yerevan division, made up primarily of Kurds of the eponymous province, and another one within the Alexandropol division. Following the war, and up until his death, Jafar Agha continued his military service commanding Kurdish regiments. Although the majority of those under his command were subjects of the Russian state, his fame and influence spread into the Ottoman territory thus providing further security for the Russian frontier regions. This articles aims to discuss and assess the importance of his role in the evolution of the Russian Empire’s relations with the Kurds., №63(63) (2018)

Konu çalışması 1853-1856 Kırım Savaşı ve 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın karşılaştırmalı incelenmesidir.Uluslararası İlişkiler teorisine katkı amacıyla güç dengesi tekrar gözden geçirildi. Crimean War (1853-1856) has been analyzed and compared to the Ottoman-Russian war (1877-78) in terms of consequences.Theoritical study is concerned with the contribution to the academic discussions over the balance of power theory in realizm. 489

Çarlık Rusya Kırım Savaşı'nda (1853-1856) Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa ve Piyemonte-Sardinya müttefik güçleri karşısında mağlup olunca Balkanlar üzerinden Avrupa'ya ve Karadeniz üzerinden Akdeniz'e ilerleyemeyeceğini anlamış, bu sebeple bahsi geçen devletlerin, özellikle de İngiltere ve Fransa'nın karşısında durabilmek amacıyla Türkistan'a yönelmiştir. Bu tez, Rusya'nın mevcut politikasını değiştirdikten sonra Türkistan'ı var gücüyle işgal etmeye çalıştığı 1873-1882 yılları arasında, bölgede aktif görev alan Mihail Dimitrieviç Skobelev'in hayatını ve Türkistan merkezli faaliyetlerini ele almaktadır. Türkiye'de Türkistan'ın işgali meselesi pek çok kez konu edilmiş ve düzenlenen seferler anlatılırken Skobelev'den de bahsedilmiş olmasına rağmen Türk memleketlerinin işgal sürecinin neredeyse tamamında yer alan bu general hakkında müstakil bir çalışma yapılmamış olması konunun seçilmesinde belirleyici etken olmuştur. Amaç, Skobelev'in hayatını, bir bütün halinde ele alarak Türkistan'ın işgalinde oynadığı role ışık tutmaktır.Bu bağlamda tezin birinci bölümünde Skobelev'in ailesi, yetiştiği ortam ve aldığı eğitim hakkında bilgiler verilerek onu askerî eğitim almaya iten sebepler üzerinde durulmuştur. Çarlık Rusya'nın XIX. yüzyılın ikinci yarısından yıkılışına kadar geçen sürede yapmış olduğu askerî faaliyetlerin neredeyse tamamında görev alan general ve subayların yetiştirildiği Nikolaevskaya Akademisi'ne kabul edilişi, burada aldığı eğitimler ve mezun olduktan sonra genelkurmaya girişi anlatılmıştır.İkinci bölümde Rusların Türkistan'a yönelmesine sebep olan hususlar üzerinde durulmuş ve o dönemde Türkistan'ın siyasî ahvâli incelenmiştir. Yine Skobelev'in Türkistan'a gönderildikten sonra görev aldığı 1873 yılında gerçekleştirilen Hive Seferi ile 1875 yılında düzenlenen Hokand Seferi ayrıntılı bir şekilde ele alınmış ve Skobelev'in bu iki seferde aldığı görevlerden ve kazandığı başarılardan bahsedilmiştir.Araştırmamızın üçüncü ve son bölümünde Ruslar açısından Skobelev'in Türkistan'da kazandığı en büyük başarı olarak görülen Ahal Teke Seferi anlatılmış ve Skobelev komutanlığındaki Rusların Türkmen bölgesini işgal ederken yaptığı katliamlara değinilmiştir. Yine bu bölümde Skobelev'in Avrupa'da ve Balkanlar'da yaptığı Panslavizm söylevleri üzerinde durulmuş ve şüpheli ölümü hakkında bilgiler verilerek buna dair ortaya atılan görüşlere yer verilmiştir. Son olarak Skobelev'in Rus Devleti ve Slav halkları nazarındaki itibarından bahsedilmiş ve ona karşı gösterilen ilginin neden canlı kaldığı sorusuna cevap aranmıştır. When Tsarist Russia was defeated in the Crimean War (1853-1856) by the Allied Powers of the Ottoman Empire, Britain, France, and Piedmont-Sardinia, she understood that she could not advance to Europe through the Balkans and to the Mediterranean via the Black Sea. For this reason, they turned their faces to Turkistan in order to stand against the mentioned powers especially, England and France. This thesis deals with the life and activities of Mihail Dimitrievic Skobelev, who was active in the region between 1873 and 1882, when the Russians tried to occupy Turkestan with power, after changing their current policy. The issue of the occupation of Turkestan in Turkey has been discussed in many studies, and while the expeditions have been described, Skobelev was mentioned. But it is a decisive factor in choosing him as thesis subject that an independent study has not been carried out on this general, who attended all the expeditions for the occupation of Turkic countries. The aim of this study is to shed light on his role in the occupation of Turkestan by dealing with his life as a whole.In this context, the first chapter focuses on his family, the environment he raised, and his education and put emphases on the causes which prompted him to receive military training. It is explained his admission to the Nikolaevskaya Academy where the generals and officers, who served almost all of the military activities that Tsarist Russia had done during the period from the second half of the 19th century to the time of her collapse, were trained and the trainings he received there and his entry into the General Staff after graduation.In the second chapter, the issues that led the Russians to turn towards Turkestan were emphasized and the political condition at that time in Turkestan was examined. Also the Khiva Expedition carried out in 1873 and the Kokand Expedition carried out in 1875, in which Skobelev served after being charged in Turkestan, was discussed in detail and Skobelev's accomplishments in these two missions and his achievements were mentioned.In the third and final part of our study, the Ahal Teke Campaign, which was regarded as the greatest achievement of Skobelev in Turkestan for Russians, was described and the massacres were mentioned that was done by Russians commanded by Skobelev during the occupation of the Turkmen region. Then it is discussed Skobelev's speeches on Pan-Slavism in Europe and in the Balkans and also mentioned about his mysterious death and opinions that were raised about it. Finally it is discussed his reputation on Russian State and the Slavic people and an answer is sought why the interest shown him is still alive. 289

Bu tezin amacı, bölgesel bir sorundan uluslararası bir krize dönüşen Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakı sürecinde ve sonrasında yeni bir boyut kazanan Rusya- İngiltere ilişkilerini (2014-2016) tarihsel perspektif ışığında yeniden ele almaktır. Bu bağlamda, çalışmanın odaklandığı temel araştırma sorusu şu şekilde ifade edilebilir: Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından tek taraflı ilhakı sonrası geleneksel Rusya-İngiltere ilişkileri ne derece etkilenmiştir? Nitekim, yaklaşık 500 yıllık geçmişe sahip İngiltere-Rusya Federasyonu ilişkileri, dönemsel olarak süreklilik arz etse de, özünde inişli çıkışlı bir seyirde ilerlemiştir. Bu inişli çıkışlı ilişkilerin seyrini ise küresel politikada yaşanan kırılmalar belirlemiştir. Öyle ki, I. ve II. Dünya Savaşında itilaf devletleri sıfatıyla aynı tarafta yer almalarına karşın, Soğuk Savaş boyunca İngiltere'nin Amerika Birleşik Devletleri ile münhasır ilişki kurması ilişkilerin boyutunu menfi yönde etkilemiştir. Aynı şekilde, Soğuk Savaş'ın hemen akabinde, ilişkiler müsbet bir çerçeveye otursa da, 2000'li yıllardan sonra yeniden gerginleşmiştir. Son olarak ise, Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakı sonrası iki ülke ilişkileri, geçmiş yıllardaki tarihsel kırılmalardan özgün şekilde mevcut fay hatlarının daha da derinleştiği bir boyuta evrilmiştir.Bu araştırma, üç bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın birinci bölümünde, Kırım Yarımadasının tarihi genel hatlarıyla anlatılmıştır. İkinci bölümde, Rusya-İngiltere ilişkilerinin başlangıç tarihi olan 1553'ten SSCB'nin dağılmasına kadarki dönem irdelenmiş ve iki ülke ilişkilerinin inişli çıkışlı dönemleri anlatılmıştır. Üçüncü bölümde ise, Kırım Yarımadasının Rusya Federasyonu için önemi, krize yol açan sebepler, Mart 2014'te yaşanan Kırım Krizi ve Rusya'nın Kırım'ı ilhakı tarihsel kronoloji takip edilerek açıklanmıştır. Son tahlilde ise, Kırım'ın ilhak edildiği Mart 2014'ten, 2016 yılının sonuna kadarki dönemde Rusya-İngiltere ilişkilerinin seyri ele alınmıştır. The aim of the thesis is to scrutinize Russia- UK relations between 2014-2016, which comprehended in a new level after the Russian invasion of Cremia that has evolved from a regional crisis into fulfledged international crisis, in a historical perspectives. In this context, the research question of the thesis is the following: To what extent, the traditional Russia - UK relations have been effected by the Russian annexation of Crimea? Indeed, the deep-rooted relations between Russia-UK has historically experienced some ups and downs periodically. Many of these ups-and downs were direct results of the events that took place in global politics. Even so, while they were on the same camp as the parts of the Axis during World War I and II, their mutual relations adversely influenced by the Britain's exclusive relationship with the United States in the time of the Cold War. Likewise, in the immediate post-Cold War era, the relations gained a new momentum, yet it once again turned into abyss in 2000s. Finally, after the Russian annexation of Crimea, the relations have moved into a distinctive phase in which the differences has been broadened over the existing fault-line compare to the historical occurences. The research consists of three parts. The first part surveyed through the history of the Crimean Peninsula to over a general frame and historical bacground. The second part deals with Russia - UK relations between 1553 and 1990s, from the initial date of starting official relationship- to the dissolution of the USSR. In the third chapter, the significance of Crimean Peninsula' to the Russian Federation, central factors that led to global crises over Crimea, the Crimean Crisis in March 2014 and the Russian annexation of Crimea are analysed choronologically. Finally, the last part studies the current of Russia - UK relations between March 2014, the date of Crimea's annexation, and late of 2016. 133

Russia’s current international behavior can be better understood by examining its main historical tendencies. Russia becomes military dominant power in Europe in 1812 and with the Holy Alliance attempts briefly to attain a hegemonic leadership, including preeminence in the field of ideas. After the Crimean War and the Great Game, played against Britain, Russia attempts again to attain hegemony with the Bolshevik Revolution and later in the Cold War. As a resurgent power, under Putin, she strives to attain a regional hegemony in the realm of Eurasia. Sostiene que el comportamiento internacional de Rusia en nuestros días puede entenderse revisando sus tendencias históricas. Encuentra que Rusia se convierte en potencia militar dominante en Europa en 1812 y con la Santa Alianza ensaya brevemente un liderazgo hegemónico, que incluye preeminencia en el campo de las ideas. Después de la guerra de Crimea y el Gran Juego, frente a Inglaterra, Rusia vuelve a buscar la hegemonía con la Revolución bolchevique y luego en la guerra fría. Como potencia resurgente, con Putin, persigue una hegemonía regional en lo que denomina Eurasia.

Sovyetler Birliği'nin çöküşü; politik, ekonomik ve askeri zeminde ülkeler arasında yeni bir dizi çelişki yaratan yeni bağımsız devletler oluşmasına katkıda bulunmuştur. Bu tür gerilimlerden biri, iç ve dış dengesizliklerin konu olduğu Kırım bölgesindeki Ukrayna ve Rusya gibi iki komşu ülke arasında olmuştur.Ukrayna'nın otonom olan Kırım, Rusya Karadeniz deniz üssü varlığı, bölgenin etnik kompozisyonu, jeostratejik konumu gibi Rusya-Ukrayna ilişkilerinin bozulmasına neden olan bazı önemli faktörler sunmaktadır.Günümüzde, yakın zamana kadar dünya ilişkilerinde göze çarpmayan küçük Kırım yarımadası , son dönemde Rusya, Ukrayna ve Batı ülkelerinin birçok uzmanlarının ilgisini çeken, son krizlerden sonra uluslararası ilginin merkezlerinden biri haline gelmiştir. Rusya-Ukrayna ilişkileri üzerinde, Kırım sorunun etkisi ve ağırlığının temel araştırma sorusu üzerine cevap vermek için, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, Kırım'ın jeostratejik konumu ve çoklu etnik yapısı ve bunun Rusya-Ukrayna ilişkileri üzerindeki etkisi bir araştırma gerektirir. Metodolojik olarak, Kırım sorunun açıklaması, kronolojik yapılandırılmış bakış açıları ile tarihsel olayların çalışmasından geçer. Ana kavramsal ve tarihsel çerçeve; Rus, Ukraynalı, Türk ve Batı uzmanların özel monografi çalışması yoluyla sağlanmıştır.Bir başlangıç noktası olarak, yarımada sakinlerinin tarihsel arka planını inceledim ve her biri kendisi gibi tarihsel algılanan Kırım'a ilişkin Rus, Ukrayna'lı, Kırım Tatarlarını dikkatlice analiz ettim.Bu araştırma bize, Kırım üzerindeki tartışmaların kökenini, Karadeniz Filo sorununu ve Ukrayna krizine ilişkin Rusya'nın dış politikasını anlamak için Sovyet sonrası Ukrayna'daki siyasi süreçlerin sonuçlarını genelleştirmeye izin verir. Buna ek olarak, bu tez temelde Kiev'e karşı tavrını yeniden tanımlamış ve Karadeniz yarımadasının ilhak eylemi ile sona ermiş Ukrayna krizleri içine Kremlin'in müdahalesi ile Euromaidan protesto nedenlerini ve sonuçlarını açıklamaktadır. Tez araştırma bulguları, sadece yukarıda belirtilen Rus-Ukrayna siyasi ve ekonomik problemlerin nasıl kötüleştiğini değil, aynı zamanda Rusya ve Batı arasındaki ilişkileri ve Avrupa-Atlantik bölgesindeki genel güvenlik iklimini göstermektedir.Anahtar Sözcükler: Kırım, Rusya, Ukrayna krizi, Kırım Tatarları, ilhak The collapse of the Soviet Union has contributed to the emergence of new independent states, which consequently created new set of contradictions between countries on political, economic and military ground. One of such tensions happened between two neighboring countries as Ukraine and Russia on Crimean region, which became a subject of internal and external instabilities. Crimea is the distinct region of Ukraine, which displays certain important factors that contributed to the deterioration of Russo-Ukrainian relations as geostrategic location, the ethnic composition of region, the presence of Russian Black Sea naval base. Currently, the small peninsula of Crimea, which was inconspicuous in the world affairs, recently became the epicenter of international attention via its recent crises, which attracts attention of many scholars of Russia, Ukraine and Western countries. In order to answer on the fundamental research question of the weight and impact of the Crimean question on the Russo-Ukrainian relations, the answer requires an investigation of geostrategic position and multi-ethnicity of Crimea and its impact on Russian-Ukrainian relations after the breakup of Soviet Union. Methodologically, the explanation of Crimean question goes through the study of historical events with a chronologically structured perspectives. The main conceptual and historical framework was provided via the study of special monographs of the Russian, Ukrainian, Turkish and Western scholars.As a starting point, I have examined the historical background of the inhabitants of peninsula and carefully analyze Russian, Ukrainian, Crimean Tatars perspective regarding the Crimea which each of them historically perceived it as its own. This research allow us to generalize the results of political processes in the post-Soviet Ukraine, to understand the roots of dispute over Crimea, the Black Sea Fleet issue and Russian foreign policy in regard to Ukrainian crises. Moreover, this thesis explains the causes and consequences of the Euromaidan protests with the deep immersion of Kremlin into Ukrainian crises, which fundamentally redefined its attitude toward Kiev and ended with the act of annexation of Black Sea peninsula. The findings from the thesis research have shown how all abovementioned political and economic problems consequently not only have worsened Russo-Ukrainian relations, but also relations between Russia and the West and in general the security climate in Euro-Atlantic zone.Keywords: Crimea, Russia, Ukrainian crisis, Crimean Tatars, annexation 86

В работе произведена попытка изучить Крымскую войну 1853-1856 годов с точек зрения противоборствующих сторон и рассмотреть ситуации, которые оставили след в культуре и массовом сознании населения Англии, Франции, Италии и России. Изучено как восприятие этой войны во всех указанных странах развивалось с 1853 года по 2006. In my work I tried to study how the Crimean war of 1853-1856 is seen in participating countries and find out situations, that left marks in the culture and mass consciousness of people of England, France, Italy and Russia. Also in this work I studied how the perception of this war changed from 1853 to 2006.

XIX. yüzyılın en önemli savaşlarından birisi olan Kırım Savaşı(1853-56), Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya arasında başlamış ve Fransa, İngiltere, Sardinya devletlerinin de Osmanlı'nın müttefiki olarak savaşa girmesiyle bir Avrupa savaşına dönüşmüştür. En yoğun çatışmaların Kırım Yarımadası'nda yaşandığı ancak Balkanlar, Kafkasya, Baltık Denizi, Beyaz Deniz ve Rus Uzak Doğu'suna kadar yayılan savaş, Kırım'daki Sivastopol Rus deniz üssünün düşmesiyle sona ermiştir. 30 Mart 1856'da imzalanan Paris Barış Antlaşması ile Rusya'nın bölgedeki etkinliği geri atılmıştır.Bu savaşın en önemli özelliklerinden birisi de tarihte ilk kez profesyonel savaş muhabirliğinin ortaya çıkmasıdır. İngiltere'de kamuoyunun artan bilgi talebini karşılamak isteyen gazeteler, pek çok savaş muhabirini bölgeye göndermiştir. Bu çalışma, Kırım Savaşı'nı canlı yaşama fırsatı bulan savaş muhabirlerinin eserlerinin, Osmanlı bakış açısıyla incelenmesi maksadıyla yapılmıştır.Çalışmanın ilk bölümünde savaş muhabirliğinin tanımı ve gelişimi anlatıldıktan sonra, Kırım Savaşı'na katılan muhabirler hakkında bilgiler verilmiştir. Yine aynı bölümde basının ve savaş muhabirlerinin Kırım Savaşı esnasında hareket tarzları ile savaş üzerine etkilerine vurgu yapılmıştır. İkinci bölümde savaşın arka planı ile birlikte savaşan ve savaşa dışarıdan etki eden devletlerle ilgili görüşler yansıtıldıktan sonra savaşın görünen nedeni olan Kutsal Yerler Meselesi ve doruğa çıkan krizden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde savaşın tüm muharip süreci ve barış antlaşması incelenmiştir. Son bölümde ise, yeniden yapılanma sürecinde olan Osmanlı ordusunun son geldiği durum, savaş muhabirlerinin tespitlerinden ortaya koyulmaya çalışılmıştır.Anahtar Sözcükler: Kırım Savaşı, savaş muhabirleri, kamuoyu, basın, Osmanlı İmparatorluğu, Osmanlı ordusu The Crimean War(1853-56), which is one of the most important wars in XIX. century, had started between Ottoman Empire and Russia and turned out to be a European war when France, England, Sardinia states enter it as allies of the Ottoman. The war which the majority of the conflict took place on the Crimean Peninsula, with additional actions occurring in the Caucasus, Balkans, The Baltic Sea, The White Sea and in the Russian Far East, ended with the fall of the Sebastopol Russian naval base in Crimea. The Peace Treaty of Paris, signed on March 30, 1856, marked a setback to Russian influence in the region.One of the most important features of this war is the emerging of the professional war correspondents for the first time in the history. The newspapers that wanted to satisfy the increasing information demand of the public opinion, routed lots of war correspondents to the region. This study has been made to examine the works of the these war correspondents, with an Ottoman view-point, who had found the opportunity of experiencing the Crimean War.In the first chapter of the study, after an explanation about the definition and the development of the war correspondence, there has been given information about the war correspondents in the Crimean War. Those are also emphasized in this chapter the effects of the Press and the war correspondents on the war. In the second chapter, after reflecting the opinions about the belligerents and the background of the war, it has been mentioned about the Holy Places Issue and culminating diplomatic crisis. All the combatant process and the Peace Treaty has been studied in the third chapter. Finally in the last chapter, conditions and the facts of the restructuring Ottoman army has been tried to find out from the views of the war correspondents.Key Words: Crimean War, war correspondents, public opinion, press, Ottoman Empire, Ottoman army 155

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ 1853-56 KIRIM SAVAŞI SIRASINDA OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ OSMANLI DEVLETİNE KARŞI RUS İRAN GİZLİ ANTLAŞMASI LCaner TÜRK Danışman : Yrd. Doç. Dr. Hasan ŞAHİN 2000- Sayfa Jüri : Yrd. Doç. Dr. Hasan ŞAHİN Bu çalışmada 1853-56 Kınm Harbi sırasındaki Osmanlı-İran ilişkilerini ve bu savaş sırasında Osmanlı Devleti aleyhine Rüya ile İran Devleti arasında imzalanan gizli antlaşmayı aktarmaya çalıştık. 15. yüzyıl sonunda İran coğrafyasında dini esaslara göre kurulan Safevi Devletinin Anadolu'ya hakim olmak düşüncesiyle Şii inancını kullanmak istemesi. Osmanlı Devleti 'yle-İran Devleti'nin yüzyıllar süren mücadelesine neden olmuştur. Mezhep ayrılığı. Avrupalıların Osmanlı ilişkilerini durdurmak için İran'ı kışkırtması, sınırdaki aşiretler, hariçte meydana gelen siyasi mücadeleler uzun süren savaşlara neden olmuştur. 16, 17. 18 yüzyıllardaki mücadeleler iki devlet arasındaki birinci derece sorunlarından kaynaklanırken. 19. yüzyıl başlarından itibaren Avrupalı Devletlerin bu coğrafyaya ulaşması, bu bölgeyi özellikle İngiltere ve Rusya'nın nüfuz mücadelesi yaptıkları bir alan haline getirmiş ve Osmanlı Devletiyle İran'ı da zaman zaman karşıya getirmiştir. Bu durum 1853-56 Kınm Harbi sırasında da aynı olmakla Osmanlı coğrafyasının hakim olmak isteyen Rusya'ya İngiltere müdahale etmiştir. İngiltere'nin diğer Avrupa ülkelerinde yanına alarak Rusya'ya karşı Osmanlı Devleti yanında savaşa girmesi. Rusya'nın ittifak arayışlarıyla Asya da Osmanlı Devleti 'ne karşı birçok defa ittifağa girdiği İran'a başvurmasına neden olmuştur. Nitekim Rusya bu iki İslam Devleti arasındaki anlaşmazlıkları politikasına alet etmesini bilerek bu dönemde İran üzeride büyük bir nüfuz tesis etmişti. Savaş boyunca Osmanlı Devleti ve İngiltere'nin tüm engelleme çalışmalarına rağmen Rusya İran'la gizli bir ittifakname imzalamayı başarmıştır. Ruslar' in bununla amacı bu dönemde kendini zor taşıyan İran'ın Osmanlı Devleti 'ni Anadolu ve Bağdat taraflarından rahatsız etmesi buralarda asker bulundurmak zorunda kalacak Osmanlı Devleti'nin Ruslar'la savaştığı Kafkas cephesinde zayıf kalmasıydı. Nitekim İran harp boyunca hudutlarda güvenlik, tatbikat, aşiretlerin zaptı gibi bahanelerle devamlı surette asker bulundurmakla Osmanlı Devleti'nin buralarda asker bulundurmasıyla Kafkas cephesinde zayıf kalmasına ve Kars'ın düşmesine neden olmuştur. Böylece Ruslar Kınm cephesinde yenilmelerine rağmen Kafkas cephesindeki başanlanyla kendi ifadeleriyle şerefli bir banş imzalamayı başarmıştır. İran Rusya ile ittifağa girmesine karşın çift taraflı siyasetle Osmanlı Devleti'ne karşı da dostluk ifadelerinde bulunmuştur. Bunun boşluğu savaş sırasında Osmanlı Devleti'nin Güneydoğu illerini kanşıklığa sürükleyen İzzeddin Şir isyanında ortaya çıkmakla isyanın Rus ve İran memurlannca kışkırtıldığı anlaşılmıştır. Harp sonuna doğru İran'ın ittifaknamede yer bulan Rus vaadlcri ve kışkırtmalanyla Harat'a yönelik işgal hareketi ittifakının diğer tarafında yer alan İngiltere'nin tepkisine neden olmakla İngiltere İran'a savaş açarak bunu cezalandırmıştır. Osmanlı Devleti İran'dan taraf fazla zarar gören devlet olmasına rağmen İran'ın İslam camiasından olması sebebiyle bu iki devlet arasında arabuluculuğa dahi girişmiştir. İran Devleti. Kırım Harbi, ardından İngiltere Harbi sonrasında da 1 9. yüzyıl başlannda kaybetmeye başladığı büyük devlet olma özelliği iyice yitirerek tam anlamıyla Rusya'nın himayesine girmiştir. ABSTRACT MASTER THESIS I.Caner TURK Advisor : Yrd. Doç. Dr. Hasan ŞAHİN 2000- Page Juri : Yrd. Doç. Dr. Hasan ŞAHİN In this study, we tried to Wcntion Ottoman-Iran relations during the Crimea war 1853-56. and Russia Iran secret pact, signed in the period of that war. against Ottoman. At the end of 15 th century in Iran country, safavid state, based on the principles of religion, by thinking to rule Anatolia, desired to manipulate sh`i farth ccuscd a struggle between Ottoman and Iran throughout centures. To block the development of ottoman, the provecqtion of Europeans to İran. the tribes on the border and external political struggles caused long wars. The struggles, occured in loth. 17 th, and 18 th centuries, everged from the primary problems between two countries on the other hand, since the beginning of 19 th century reaching of European countres at that area volued the regin where especrally England and Russia fried to penetraste: and that sametimes made Ottoman and İran hostile. Likely that case in Crimea war 1853-56. England intervened Russsia wanted to dominate Ottoman country. Agreed with the other European contries. England joined war with Ottoman against Russia, that incident caused Russian allrence with İran which accasionalln assocrated with Russia in Asia againet Ottoman. Likewise, Russia managed to misused the disagreevents, which occurred between these two İslam states, and set up a great impact on İran in that period. Throughout the war, in spite of all abstractions of ottoman and England, Russia was able to make an alliance (treaty) with İran. By doing that, the arm of Russia was! At that time powerlcs İran disturbed Ottoman from Anatolia and Baghdad, and made Ottoman weak at caucasia front. Likewise İran continually kept soldiers on the border under guise of border safety, manevres and record of the tribes; by keeping soldiers at that region, ottoman became weak at caucasia front, so Kars went out of Ottomans possession. Thus, despite of defeated at Crimea front Russia subjectively accomplished tosign a peace throuah the success of caucasi'a front. In spite of being in allrance with Russia, İran expressed her friendship to ottoman by dual politics. The duality of that closeness was discovered when İzzeddin Sir rebel, which spoiled southeastern region of Ottoman during the war, was revealed as a trick and Russia İran. Towards the end of the war. the promises of İran about Russia, registered in the allrance pact, and her provocations to occupy Heart caused reactions of England, which was an the other side off allrance. and England punished İran by strating a war. Despite ottoman was the most damaged state by İran, ottoman even tried to madrate between these two states becguse of being in İslam assocration. After cirimea war, England war and then lasing characteristic of being a great state at the beginning of 19 th century, led İran totally under the protection of Russia. 73