Search

It has been evident that Russia as the heir of Soviet foreign policy, could neither achieve to integrate herself into the international order, nor could the international order achieve to find a solution to Russian foreign policy identity quest. As long as Russia cannot find a stable and permanent status for herself in the world politics, her foreign policy will signify a permanent instability on the behalf of the international order. The current hegemonic international order is far from residing technical capabilities in terms of satisfying Russia’s foreign policy expectations, because it is unprecedentedly rigid in terms of allowing or refusing the incorporation of hegemonic power like Russia. While it cannot return to multipolarity, it could not set a community based international order either. Since the current international order was founded upon liberal anti-Soviet values, it entered into a lightness of exposing Russia to make clear-cut choices in her foreign policy. As much as the current international order was founded upon liberal anti-Soviet values, its demands from the new members would much higher that especially Russia would not easily adapt herself to. Za oczywisty fakt należy uznać, iż Rosja jako spadkobierczyni Związku Radzieckiego i jego polityki zagranicznej nie mogła skutecznie zintegrować się z obowiązującym porządkiem międzynarodowym. Równie bezspornym pozostawał fakt, iż system międzynarodowy nie mógł znaleźć dla Rosji i jej wizji polityki zagranicznej odpowiedniego miejsca, które by z jednej strony odpowiadało oczekiwaniom strony rosyjskiej, a z drugiej było zgodne z obowiązującymi zasadami ładu światowego. Zdaniem autora, dopóki Rosja nie znajdzie dla siebie stabilnego i trwałego miejsca w systemie międzynarodowym, jej polityka zagraniczna będzie stanowiła ciągłe wyzwanie dla stabilności międzynarodowej architektury bezpieczeństwa. Co więcej, współczesny hegemoniczny porządek międzynarodowy daleki jest od technicznych możliwości zaspokojenia aspiracji Rosji w zakresie jej polityki zagranicznej. Przyczyną tego stanu rzeczy jest bezprecedensowo sztywna natura wspomnianego porządku międzynarodowego, uniemożliwiająca Rosji realizację jej własnych hegemonicznych celów geopolitycznych. Zdaniem autora, współczesny ład międzynarodowy został zbudowany w oparciu o liberalne i antysowieckie zasady i wartości. Z tego też powodu Rosja, jako polityczna dziedziczka ZSRR, stając się w 1991 r. uczestniczką tego systemu, postawiona została przed wyzwaniami znacznie utrudniającymi jej integrację w ramach obowiązującej architektury ładu międzynarodowego.

Francja przez stulecia była obecna na kontynencie afrykańskim, gdzie za sprawą polityki kolonialnej budowała swoje imperium. W czasie rządów kolonialnych Afryka postrzegana była przez Francję bardziej jako przedmiot niż podmiot polityki zagranicznej. Ogromną zmianę przyniosły wydarzenia połowy XX w., który okazał się czasem powstania współczesnych, niepodległych państw afrykańskich. Zachodzące wówczas procesy polityczne na świecie wymusiły na, najpierw IV, a następnie V Republice zmianę percepcji dawnych posiadłości, tworząc układ z założenia partnerski, choć niedoskonały. Dzisiaj, za sprawą największych wpływów spośród państw Unii Europejskiej w Afryce, Francję uznać można za nieformalnego przedstawiciela UE na tym kontynencie i łącznika we wzajemnych stosunkach. Stąd pozycja Paryża ma dla pozostałych państw Europy istotne znaczenie. Dekolonizacja otworzyła jednak drzwi dla nowych, pozaunijnych graczy w tym regionie, w tym Rosji. Celem artykułu jest próba dokonania bilansu dotychczasowego okresu prezydentury Emmanuela Macrona w kontekście jego polityki wobec Afryki. W pracy skupiono się na analizie dokonań francuskiego przywódcy w odniesieniu do kreowania politycznych, społecznych i militarnych stosunków w regionie Afryki Subsaharyjskiej (operacja „Serval” i „Barkhane”). Ze względu na aktualne wydarzenia w Ukrainie zaprezentowano ponadto problem rywalizacji o wpływy w Afryce między Francją i Rosją. For centuries, France was present on the African continent, where, thanks to colonial policy, it was developing its empire. During colonial rule, Africa was seen by France more as an object than a subject of foreign policy. Yet, the events of the mid-twentieth century, which turned out to be the time of the emergence of modern, independent African states, brought about a huge change. The political processes taking place in the world at that time forced, first in the 4th and then in the 5th French Republic, a change in the perception of old estates, creating a partnership – though imperfect. Today, due to its greatest influence among all European Union countries in Africa, France can be considered the informal representative of the EU on this continent and the liaison in mutual relations. Hence, the position of Paris is of great importance to other European countries. However, decolonization opened the door for new non-EU players in the region, including Russia. The aim of the article is an attempt to take stock of Emmanuel Macron’s presidency to date in the context of his policy towards Africa. The work focuses on the analysis of the achievements of the French leader in terms of creating political, social, and military relations in the region of Sub-Saharan Africa (operation “Serval” and “Barkhane”). Due to the current events in Ukraine, the problem of rivalry between France and Russia for influence in Africa was also presented.

Doktryna rosyjskiej polityki zagranicznej, 2015 A study of the doctrine of Russia's foreign policy as well as Russia's closest and furthest partners. Language: Polish

The hypothesis of this research was that these states never had a rich level of strategic partner- ship (despite the officially proclaimed status), but always remained a sort of “negative strate- gic dependence” because of the high level of asymmetry in their relations. I. Zhovkva proved that the attribute of strategic partnership is community of strategic interests without its further reflections existing relations are superfluous. G. Perepelytsia marked that scientists must dis- tinguish two definitions of strategic partnership – as a level of the attained cooperation and as an instrument of state foreign policy. In the given article strategic partnership is examined in two measures. The first part is sanctified to the use of the concept of strategic partnership in the foreign policy of the Russian Federation (on the example of Ukraine), and second to accordance of level of their cooperation proclaimed strategic partnership. After 1991, the goal of Moscow was ‘a friendly and neutral Ukraine.’ The relations were built primarily on an economic basis, but even then Russia widely used a ban on the import of some goods as a political instrument. After 2004, problems in Russian-Ukrainian relations related to the Russian military base in Crimea and the basing of the Russian Black Sea Fleet aggravated. Kremlin tried to destruct Ukraine rather than let it go its own way these witnessed against the contemporary concept of strategic partnership, which was the foundation of Russian politics towards Ukraine. Rather, the RF used very old policy of ‘stick and carrot’ (low gas prices and other economic preferences as the carrot, responsibility for ‘compatriots’ as the stick). The Treaty on Friendship, Coopera- tion, and Partnership between Ukraine and the Russian Federation was denounced as well as all Russian-Ukrainian agreements on the Black Sea Fleet, so, the RF itself refuses from using ‘strategic partnership’ as instrument of its policy towards Ukraine. W artykule postawiono hipotezę, że partnerstwo strategiczne Rosji i Ukrainy nigdy nie znajdowało się na wysokim poziomie (wbrew oficjalnie głoszonej wersji), będąc raczej – z powodu wysokiego poziomu asymetrii w ich relacjach – swego rodzaju „negatywną zależnością strategiczną”. I. Żowkwa twierdzi, że atrybutem partnerstwa strategicznego jest wspólnota interesów strategicznych, a relacje które nie stanowią odzwierciedlenia takiej wspólnoty są zbędne. G. Perepelytsia podkreśla, że naukowcy muszą rozróżnić dwie definicje partnerstwa strategicznego – jako poziom osiągniętej współpracy i jako instrument polityki zagranicznej państwa. Artykuł analizuje dwa aspekty partnerstwa strategicznego. Pierwsza część poświęcona jest wykorzystaniu koncepcji partnerstwa strategicznego w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej (na przykładzie Ukrainy), a druga – poziomowi współpracy deklarowanej jako partnerstwo strategiczne. Po 1991 roku celem Moskwy była „przyjazna i neutralna Ukraina”. Relacje budowano przede wszystkim w dziedzinie gospodarczej, ale nawet wówczas Rosja intensywnie stosowała instrument polityczny w postaci zakazu importu niektórych towarów. Po 2004 r. relacje rosyjsko-ukraińskie zaostrzyły się w związku z rosyjską bazą wojskową zlokalizowaną na Krymie i stacjonowaniem rosyjskiej floty czarnomorskiej. Kreml był gotów raczej zniszczyć Ukrainę, niż pozwolić jej wybrać własną drogę, co zaprzeczało współczesnej koncepcji partnerstwa strategicznego, będącej fundamentem rosyjskiej polityki wobec Ukrainy. Zamiast tego Federacja Rosyjska zastosowała politykę „kija i marchewki” (niskie ceny gazu i inne preferencje ekonomiczne jako marchewkę, odpowiedzialność za „rodaków” jako kij). Traktat o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Federacją Rosyjską i Ukrainą został wypowiedziany, tak samo jak i wszystkie porozumienia dotyczące Floty Czarnomorskiej, tym samym więc, Rosja nie chce posługiwać się formą „partnerstwa strategicznego” jako instrumentem swojej polityki wobec Ukrainy.

Wokół najnowszej polityki Rosji na Bliskim Wschodzie narosło wiele niejasności, zwłaszcza co do jej przyczyn, zakresu i konsekwencji. Niektórzy twierdzą, że Moskwa "nie ma wielkiej strategii dla Bliskiego Wschodu, ale ma jasny pogląd na swoje interesy w konkretnych sytuacjach w regionie", które służą wyższym i szerszym celom Kremla, czyli przywróceniu Rosji pozycji jednego z kluczowych aktorów na arenie międzynarodowej. Niniejszy artykuł dowodzi, że dyplomatyczne, wojskowe i gospodarcze działania Moskwy na Bliskim Wschodzie stanowią przykład zachowań strategicznych, które wykraczają daleko poza doraźne korzyści taktyczne. There has been a lot of ambiguity concerning Russia's recent policy in the Middle East, especially about its causes, scope and consequences. While some say that Moscow "does not have a Grand Strategy for the Middle East it has a clear view of its interests in specific situations within the region" that serves the Kremlin's higher and broader goals of reestablishing Russia as one of the key actors in international affairs. This article argues that Moscow's diplomatic, military and economic actions in the Middle East represent an example of a type of grand strategic behavior that goes far beyond ad hoc tactical gains.

Niniejszy rozdział przedstawia znaczenie operacji syryjskiej z punktu widzenia całokształtu strategii politycznej dotyczącej legitymizacji władzy państwowej w Rosji. Omawia podstawowe uwarunkowania polityczne związane z problemem ewolucji legitymizacji władzy w Rosji oraz aktualną strategię w tym zakresie opierającą się na kreowaniu poczucia zagrożenia z zewnątrz. Na tym tle przedstawiona jest kwestia syryjska jako element tej kompleksowej polityki.

In this article the electoral programs for the Bundestag elections on 24 September 2017 of six German political parties (CDU/CSU, SPD, Left Party, Bündnis90/Die Grünen, FDP, and AfD) will be evaluated for their statements on the future German and European policy on Russia. These political parties were selected because they have a realistic chance of being elected into the 19th German Bundestag. The most critical view on the relations with Russia is to be found in the liberal election program. Here, the Russian government is directly called upon to stop immediately the unlawful occupation of the Crimea and the war in the Eastern Ukraine. The most uncritical view on relations with Russia is to be found the election program of the Left party. Criticism of Russian policy in Ukraine is not practiced. However, it calls for a large number of unilateral advance steps by Germany, the EU and NATO, to meet Russia. The will ingness to dialogue with the government of Russia contains all six electoral programs under evaluation. Elements of deterrence only contains the program of the FDP. Three scenarios for Germany’s future relations with Russia are possible. W artykule autor dokonuje ewaluacji programów sześciu partii politycznych w Niemczech (CDU/CSU,SPD,Lewica,Sojusz 90/Zieloni, FDP, Alternatywa dla Niemiec) pod kątem kształtowania przyszłej polityki Niemiec i UE wobec Rosji. Wybór partii był uzależniony od ich realnych szans na wejście do Bundestagu w 2017 r. Najwięcej krytycznych opinii wobec Rosji spotkać można było w programach wyborczych partii liberalnych, które nawoływały do zaprzestania okupacji Krymu i wojny we wschodniej Ukrainie. Najmniej krytycznych opinii wobec Rosji znalazło się w programie partii Die Linke, która nawoływała Niemcy, UE, NATO do wyjścia naprzeciw Rosji.Wszystkie analizowane partie opowiadały się za dialogiem z Rosją. Elementy odstraszania Rosji znalazły się w programie FDP.W artykule nakreślono trzy możliwe scenariusze przyszłych relacji Niemiec z Rosją.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication Artykuł porusza kwestię zasobów internetowych związanych z badaniami nad polityką zagraniczną Rosji za panowania Mikołaja II. Problem rozpatrywany jest w oparciu o strony internetowe dwóch bibliotek rosyjskich – Rosyjskiej Biblioteki Narodowej i Państwowej Publicznej Biblioteki Historycznej. Uwzględniono także stronę rosyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych i stronę Książki Google. Omówiono dostępne materiały źródłowe i literaturę związane z polityką zagraniczną Rosji w latach 1894–1917. Th e article concerns Internet resources related to research into Russia’s foreign policy during the reign of Nicholas II. Th e problem is examined on the basis of websites of two Russian libraries – the National Library of Russia and the State Public Historical Library. Th e website of the Russian Ministry of Foreign Aff airs and the Google Books service were also taken into consideration. Th is provided the grounds for discussing the available source materials and literature related to the Russian foreign policy in the years 1894–1917.

Praca recenzowana / Peer-reviewed paper Książka została napisana w ramach projektu badawczego N N116 269638.

Antyzachodni populizm w Federacji Rosyjskiej a jej polityka zagraniczna, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, nr 4 (VIII): Populizm wyzwaniem dla dobrego rządzenia i współpracy międzynarodowej. Pod red. Erharda Cziomera, Kraków 2011, s. 283-296., 2011 W powszechnej opinii, ale także w większości opracowań, utarło się raczej słuszne przekonanie, że polityka zagraniczna Rosji bardziej niż gdzie indziej na świecie jest czystą grą, obmyślaną przez elitę buldogów kłębiących się pod dywanem. Innymi słowy, woluntaryzm władzy wykonawczej oraz (w myśl strukturalnego realizmu Waltza) obiektywny kształt ładu międzynarodowego, całkowicie determinują tę politykę i że czynniki wewnętrzne, takie jak np. ruchy oddolne w okresie wojny wietnamskiej w USA, w żadnym wypadku nie mogą wpłynąć na jej kierunek. O ile jednak opinia ta jest rzeczywiście trafna w odniesieniu do wielu okresów funkcjonowania państwa rosyjskiego, o tyle ignorowanie czynnika wewnętrznego w całej rozciągłości byłoby lekkomyślne, albowiem wpływ gniewu ludu na wektory polityki zagranicznej Rosji niewątpliwie miał i nadal ma poważny wpływ na zabiegi rosyjskiej dyplomacji i kształtowanie twardych realiów stanowiących jej wsparcie i bazę. Niebagatelną rolę w owej presji oddolnej odgrywały i odgrywają ruchy o charakterze populistycznym.

Z wprowadzenia: "Populizm jest nieodłącznym towarzyszem społecznej i politycznej historii ludzkości. Towarzyszył człowiekowi w zamierzchłych czasach, jest uczestnikiem współczesnego życia politycznego. Głosi poglądy łatwo trafiające do części społeczeństwa, mające silne zabarwienie emocjonalne oraz swoistą, antyintelektualną wymowę. Wyraża tęsknoty za prostymi rozwiązaniami trudnych problemów, zgodne z oczekiwaniami większości. Lansowanie tego rodzaju haseł przede wszystkim ma na celu pozyskanie poparcia społeczeństwa i dzięki temu uzyskanie wpływów, a co za tym idzie – władzy politycznej. Pierwszym historycznym ugrupowaniem politycznym głoszącym te idee byli w starożytnym Rzymie tzw. popularzy (populares) poszukujący oparcia w zgromadzeniu ludowym. W czasach nowożytnych w Stanach Zjednoczonych w latach 1891–1896 działała Partia Ludowa. W Rosji od lat 70. do 90. XIX w. populizm związany był z ruchem narodnickim. Doktryna ta swoje początki brała w ideach Aleksandra Hercena, upatrującego w chłopskich wspólnotach gminnych przyszłego społeczeństwa socjalistycznego."(...)

Praca recenzowana / peer-reviewed paper

Praca recenzowana / peer-reviewed paper

In fact, Russian policy toward European Union as an international institution, does not exist. Not being a legal entity, EU is regarded by the Russian authorities as a free economic alliance, without prospects for gaining a permanent character. When the Treaty establishing a Constitution for Europe was rejected, Russia returned to the policy of maintaining “strategic” relationships with the largest EU countries – Germany, France, Great Britain, Italy, and Spain. This article is an attempt to analyse the place and role of EU in the foreign policy of the Russian Federation, as well as its attitude toward EU, which can be described as commercial pragmatism. The status of Russia in these relationships is conditioned by its geographical location, role of a permanent member of the UN Security Council, as well as its membership in the groups of nuclear powers and exporters of natural resources, in particular energy resources. This entitles the Russian Federation to participate in the shaping of the global new deal, based on reinforcing the multipolar system as a warranty of balancing of powers and infl uences in the world. For the Russian Federation, EU is a potential counterweight to the USA infl uences in Europe and, undoubtedly, the key export market of utmost importance from the economic perspective.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication

In analysing the mode in which Poland settled its relations with Russia, the conclusion comes to mind that Poland remains under the spell of the syndromes which were either disposed of, or dealt with by other European nations. The challenge to solidify Poland’s position within the safety zone that is vouched by the West, while establishing pragmatic, rational and conflict free relationships with the East – Russia, Ukraine, Belarus and the Baltic countries, and particularly Latvia, remains. Thus, the ability to comprehend Polish national interests, or raison d’état, is required, taking into account realistic and rational arguments and the limits of the existing geopolitical situation where competition plays a substantial part. Poland should also take a long-term view securing its competitive advantages, entering into alliances and making compromises. O ile poddać analizie sposób układania przez Polskę stosunków z sąsiadami w regionie, nasuwa się wniosek, iż pozostaje on pod presją syndromów, z którymi zdołały sobie poradzić – bądź odrzucić – kraje Europy. Nadal tedy pozostaje znalezienie się (ugruntowanie) w strefie bezpieczeństwa gwarantowanego integracją z Zachodem, ale równocześnie racjonalne i pragmatyczne ułożenie poprawnych (niekonfliktowych) stosunków ze Wschodem – Rosją, Ukrainą, Białorusią, krajami nadbałtyckimi, osobliwie Litwą. Oznacza to zdolność do racjonalnego i realnego pojmowania interesów narodowych, tj. racji stanu w konkretnych warunkach geopolitycznych – konkurencji, uzyskiwania przewagi bądź zawierania sojuszy czy kompromisów, dokonywania długofalowych wyborów.