Search

De aanpak en registratie van langdurig verzuim in de voormalige politiekorpsen en huidige eenheden van de politie was en is onvoldoende op orde. Dit blijkt uit een analyse die TNO in opdracht van de politie, het Ministerie van Veiligheid van Justitie en de vakorganisaties heeft uitgevoerd. TNO bekeek hiervoor bijna duizend verzuimdossiers van politiemensen die langer dan drie maanden ziek thuis zijn. Zij werken binnen vijf politie-eenheden en bij de Dienst ICT van de politie.

De aanpak en registratie van langdurig verzuim in de voormalige politiekorpsen en huidige eenheden van de politie was en is onvoldoende op orde. Dit blijkt uit een analyse die TNO in opdracht van de politie, het Ministerie van Veiligheid van Justitie en de vakorganisaties heeft uitgevoerd. TNO bekeek hiervoor bijna duizend verzuimdossiers van politiemensen die langer dan drie maanden ziek thuis zijn. Zij werken binnen vijf politie-eenheden en bij de Dienst ICT van de politie.

In juli 2006 publiceerde de Raad voor Werk en Inkomen de Re-integratiemarktanalyse 2006: 'de route naar resultaat'. In het rapport zijn een aantal witte vlekken in de kennis over de re-integratiemarkt benoemd, onder meer de re-integratie van "zieke werknemers wier terugkeer in de eigen functie problematisch is. Ten behoeve van verder onderzoek hiernaar heeft de Raad een aantal ontwikkelingen in de aanpak van re-integratie vertaald naar 6 thema's/vragen die in de onderhavige studie achtereenvolgens beantwoord worden. Het onderzoek geeft zicht op de mogelijkheden van partijen om re-integratie vorm te geven, op de aansluiting van vraag en aanbod in de re-integratiemarkt en op de knelpunten waar werkgevers en werknemers tegen aan lopen. De bevindingen maken duidelijk dat alle werkgevers, ongeacht omvang of sector, in staat zijn om samen met de zieke werknemer re-integratieactiviteiten te ontplooien, het zij in eigen beheer, het zij door het uit te besteden of samen te werken. Bijna tweederde van de langdurig zieken uit de onderzoekspopulatie heeft gedeeltelijk of volledig het werk hervat, het merendeel in de eigen functie. Het is aanzienlijk lastiger als de werknemer niet terug kan in de eigen functie, zelfs niet met bepaalde werkaanpassingen. Belemmerende factoren zitten dan veel meer in de complexiteit van het re-integratievraagstuk: bij onduidelijkheid over het herstel en de beschikbaarheid van passend werk, al dan niet gecombineerd met conflicten en/of disfunctioneren.

Bij een arbeidsongeval wordt vaak alleen gedacht aan lichamelijk letsel, maar arbeidsongevallen kunnen ook geestelijke schade tot gevolg hebben. In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) is voor het eerst in Nederland expliciet gevraagd naar geestelijke schade als gevolg van een arbeidsongeval. De NEA sluit hiermee aan bij de standaarddefinitie van een arbeidsongeval, zoals vastgesteld voor de Monitor Arbeidsongevallen in Nederland. De Monitor Arbeidsongevallen sluit weer aan bij de basisbegrippen en definities in de Europese Statistiek van Arbeidsongevallen: een afzonderlijk voorval tijdens het werk dat leidt tot lichamelijke of geestelijke schade. Het onderzoeken van de psychische gevolgen van arbeidsongevallen is interessant omdat het hier gaat om klachten die mogelijk verstrekkende gevolgen hebben voor de werknemer zelf en het bedrijf. Vakmedianet

Bij een arbeidsongeval wordt vaak alleen gedacht aan lichamelijk letsel, maar arbeidsongevallen kunnen ook geestelijke schade tot gevolg hebben. In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) is voor het eerst in Nederland expliciet gevraagd naar geestelijke schade als gevolg van een arbeidsongeval. De NEA sluit hiermee aan bij de standaarddefinitie van een arbeidsongeval, zoals vastgesteld voor de Monitor Arbeidsongevallen in Nederland. De Monitor Arbeidsongevallen sluit weer aan bij de basisbegrippen en definities in de Europese Statistiek van Arbeidsongevallen: een afzonderlijk voorval tijdens het werk dat leidt tot lichamelijke of geestelijke schade. Het onderzoeken van de psychische gevolgen van arbeidsongevallen is interessant omdat het hier gaat om klachten die mogelijk verstrekkende gevolgen hebben voor de werknemer zelf en het bedrijf. Vakmedianet

In juli 2006 publiceerde de Raad voor Werk en Inkomen de Re-integratiemarktanalyse 2006: 'de route naar resultaat'. In het rapport zijn een aantal witte vlekken in de kennis over de re-integratiemarkt benoemd, onder meer de re-integratie van "zieke werknemers wier terugkeer in de eigen functie problematisch is. Ten behoeve van verder onderzoek hiernaar heeft de Raad een aantal ontwikkelingen in de aanpak van re-integratie vertaald naar 6 thema's/vragen die in de onderhavige studie achtereenvolgens beantwoord worden. Het onderzoek geeft zicht op de mogelijkheden van partijen om re-integratie vorm te geven, op de aansluiting van vraag en aanbod in de re-integratiemarkt en op de knelpunten waar werkgevers en werknemers tegen aan lopen. De bevindingen maken duidelijk dat alle werkgevers, ongeacht omvang of sector, in staat zijn om samen met de zieke werknemer re-integratieactiviteiten te ontplooien, het zij in eigen beheer, het zij door het uit te besteden of samen te werken. Bijna tweederde van de langdurig zieken uit de onderzoekspopulatie heeft gedeeltelijk of volledig het werk hervat, het merendeel in de eigen functie. Het is aanzienlijk lastiger als de werknemer niet terug kan in de eigen functie, zelfs niet met bepaalde werkaanpassingen. Belemmerende factoren zitten dan veel meer in de complexiteit van het re-integratievraagstuk: bij onduidelijkheid over het herstel en de beschikbaarheid van passend werk, al dan niet gecombineerd met conflicten en/of disfunctioneren.

Gedrag is een factor die herstel sterk kan bevorderen en ziekteverzuim kan bekorten. Het beïnvloeden van re-integratiegedrag is dan ook een van de kernactiviteiten van bedrijfsartsen en verzekeringsartsen. Het leveren van een positieve bijdrage aan het herstelgedrag is niet alleen goed voor het individuele welzijn van de cliënt, maar ook voor het collectieve financiële en maatschappelijke belang.

Gedrag is een factor die herstel sterk kan bevorderen en ziekteverzuim kan bekorten. Het beïnvloeden van re-integratiegedrag is dan ook een van de kernactiviteiten van bedrijfsartsen en verzekeringsartsen. Het leveren van een positieve bijdrage aan het herstelgedrag is niet alleen goed voor het individuele welzijn van de cliënt, maar ook voor het collectieve financiële en maatschappelijke belang.

Neem nooit een WAO'er in dienst! Dit hardnekkige advies stoelt op niets, zo blijkt uit recent onderzoek van TNO Arbeid onder honderden leidinggevenden. Daaruit blijkt dat de voormalige arbeidsgehandicapten zich kunnen ontpoppen tot de "elite" van de werkvloer. Op motivatie scoren ex-Wao'ers beter dan de gemiddelde werknemer op hun afdeling of binnen hun team. Weliswaar kennen arbeidsgehandicapten een hoger ziekteverzuim, maar dat komt met name voor rekening van slechts dertig procent van de arbeidsgehandicapten. Het artikel wordt afgesloten met een aantal tips en adviezen voor leidinggevenden. De bijdrage berust voor een belangrijk deel op het onderzoeksrapport "Werkgevers over het functioneren en ziekteverzuim van hun (ex-)arbeidsongeschikte werknemers" (Den Haag, 2005).

Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid staan volop in de belangstelling. Op 1 april 2002 is de Wet verbetering Poortwachter ingevoerd, het nieuwste middel om de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers in het management van verzuim- en reïntegratievraagstukken te accentueren. In veel arbeidsorganisaties maakt het verzuim- en reïntegratiebeleid tegenwoordig integraal deel uit van het HRM- of personeelsbeleid. Inzetbaarheid, daar gaat het allemaal om. Dit hoofdstuk uit het Jaarboek Personeelsmanagement is opgebouwd uit drie onderdelen. De resultaten van een enquête onder een steekproef uit de abonnees van de Gids voor Personeelsmanagement worden in de paragraaf 'Marktcijfers' besproken. De resultaten van deze Jaarboek-enquête zullen op enkele aspecten worden vergeleken met de resultaten uit eerder TNO-onderzoek. In de paragraaf 'Paneldiscussie' is het verslag opgenomen van een paneldiscussie met deskundigen uit wetenschap en arbeidsorganisaties. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een bespiegeling op trends en ontwikkelingen.

Neem nooit een WAO'er in dienst! Dit hardnekkige advies stoelt op niets, zo blijkt uit recent onderzoek van TNO Arbeid onder honderden leidinggevenden. Daaruit blijkt dat de voormalige arbeidsgehandicapten zich kunnen ontpoppen tot de "elite" van de werkvloer. Op motivatie scoren ex-Wao'ers beter dan de gemiddelde werknemer op hun afdeling of binnen hun team. Weliswaar kennen arbeidsgehandicapten een hoger ziekteverzuim, maar dat komt met name voor rekening van slechts dertig procent van de arbeidsgehandicapten. Het artikel wordt afgesloten met een aantal tips en adviezen voor leidinggevenden. De bijdrage berust voor een belangrijk deel op het onderzoeksrapport "Werkgevers over het functioneren en ziekteverzuim van hun (ex-)arbeidsongeschikte werknemers" (Den Haag, 2005).

Background: Information on prognostic factors for duration of sick leave due to low-back pain (LBP) is growing. In this prospective cohort study prognostic factors for duration of sick leave and course of disability were identified in a very early stage of sick leave due to LBP in an occupational health care setting. Methods: A total of 615 workers calling in sick from work due to LBP at an occupational health service (OHS) of one institution completed a questionnaire. Duration of follow-up was 26 weeks. Prognostic factors were identified by means of Cox regression analysis and multiple linear regression analysis, and explained variance was calculated. Results: Median time to first return to work (RTW) was 5 days (Inter Quartile Range (IQR) = 2–12). Median time to lasting return to work (LRTW) was 6 days (IQR = 3–13). The final model for delayed RTW included self-reported expected duration of sick-leave, treatment by GP or specialist, care-seeking, diminished mobility, and the interaction between care-seeking and diminished mobility. The final model for LRTW included: self-reported expected duration of sick-leave, treatment by GP or specialist, care-seeking, the interaction between the self-reported expected duration of sick-leave and seeking care at OHS, complaints due to job stress, diminished mobility, and the interactions between expected duration of more then 10 days and seeking OP care and diminished mobility. Median total days on sick leave (TDSL) was 6 days (IQR = 3–13 days). The final model for TDSL included: age, expected duration of sick leave, treatment by GP or medical specialist, seeking OP care, complaints due to physical load, and diminished mobility. Explained variance (R 2) of these models ranged from 30 to 35%. Conclusions: Poor prognosis for duration of sick leave can be identified by means of a simple questionnaire administered on the first day of sick leave. Workers at high risk for longer duration of sick leave (all outcomes) expected to stay off work longer, were already being treated by a MD, sought OP care, and had diminished mobility. In case of delayed LRTW workers reported job stress as a possible cause of sick leave. Interactions were found in both RTW and LRTW between care-seeking and diminished mobility and in LRTW between expected duration of sick leave and seeking OP care. Older age increased TDSL with borderline significance.

Doel van dit onderzoek is bij te dragen aan perspectieven op succesvolle arbeidsreïntegratie voor herbeoordeelde (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten. Om dit doel te bereiken is er behoefte aan een realistisch beeld van de praktijkervaringen van werkgevers met de reïntegratie van deze werknemers. De centrale vraagstelling van dit onderzoek is: Welke feitelijke ervaringen hebben werkgevers die hervatte (ex-)arbeidsongeschikten in dienst hebben (genomen). Na een inleiding en een bespreking van de onderzoeksmethode wordt stilgestaan bij de kenmerken van hervatte (ex-)arbeidsongeschikten, en bij kenmerken van de organisatie en aanpak van reïntegratie. Daarna worden de uitkomsten van werkhervatting weergegeven en worden tips en suggesties voor leidinggevenden beschreven. Vervolgens wordt ingegaan op het Servicecentrum Werkgevers en Reïntegratie. Geconcludeerd wordt onder meer dat werkgevers op grond van hun feitelijke ervaring stellen dat hun hervatte werknemer qua functioneren niet of nauwelijks onderdoet voor andere werknemers op de afdeling. Wat betreft het ziekteverzuim van werknemers oordelen leidinggevenden dat ruim driekwart van de hervatte werknemers minder dan of hoogstens evenveel verzuimt als de gemiddelde werknemers op de afdeling.

Doel van dit onderzoek was inzicht te krijgen in het werk, de beperkingen, gepercipieerde oorzaken, behandelingen en veranderingen na werkhervatting van ME/CVS-patiënten in Nederland. Een vragenlijstonderzoek werd uitgevoerd bij 1035 ME/CVS-patiënten, via drie uitvoeringsinstellingen, de ME-patiëntenvereniging en belangenvereniging. Van de ME/CVS-patiënten werkte 30% op het moment van invullen van de vragenlijst. Veel patiënten rapporteerden ernstig beperkt te zijn in het uitvoeren van forse inspanning en ook in cognitieve functies zoals concentreren. De door de patiënten meest genoemde oorzaken voor ME/CVS waren een stoornis in het immuunsysteem (56%), een virus/bacterie (47%) of een stoornis in de energiehuishouding van de cellen (46%). Eenderde was ooit onder behandeling geweest van een internist, 72% van een alternatief genezer en 44% van een psycholoog. Van de uitgevallen werknemers met ME/CVS schatte maar een zeer klein percentage (13%) in meer dan 15 uur per week te kunnen werken. Na reïntegratie werd er dan ook minder uren gewerkt. Ook werd er minder vaak een leidinggevende functie uitgeoefend.

Dit artikel betreft een onderzoek naar de bruikbaarheid van de Participatieve Aanpak Werkaanpassing - een stappenplan dat, uitgevoerd door de werknemer met klachten, diens leidinggevende en een procesbegeleider, leidt tot een plan van aanpak voor werkaanpassing - bij het aanpakken van verzuim door psychische werkbelasting. Een secundaire analyse is uitgevoerd op de plannen van aanpak en vragenlijstgegevens van werknemers met ziekteverzuim door lage-rugklachten om na te gaan (1) of de aanpak ook psychische belastingsknelpunten signaleert bij deze werknemers, en (2) of voor psychische belastingsknelpunten andere typen oplossingen worden aangedragen dan voor fysieke belastingsknelpunten. Het blijkt dat bij ongeveer eenderde van de werknemers die verzuimden met lage-rugklachten in het plan van aanpak psychische belastingsknelpunten werden gesignaleerd. Deze werknemers ervaren hogere taakeisen, zitten minder goed in het werk en vinden het werk lichamelijk inspannender dan werknemers zonder gesignaleerde psychische knelpunten in hun plan van aanpak. Bij psychische belastingsknelpunten worden vaker oplossingen aangedragen gericht op het aanpassen van inrichting van het werk en de organisatie (aanbieden van supervisie en ondersteuning en het aanpassen van werktijden). Op basis van deze resultaten kan worden geconcludeerd dat de Participatieve Aanpak Werkaanpassing zinvol ingezet zou kunnen worden bij werknemers die psychische werkbelasting ervaren.

Dit artikel geeft een overzicht van vijf studies over de effectiviteit van persoonsgebonden interventies bij werknemers die verzuimen door psychische aandoeningen. De bestudeerde interventies verschillen in betrokken disciplines, duur, intensiteit en frequentie. De inhoud van de interventies is echter in grote lijnen hetzelfde. Er wordt gebruik gemaakt van cognitief-gedragsmatige principes. Daarnaast zijn klachtenreductie en werkhervatting centrale doelen. Voor realisatie van het tweede doel wordt de werknemer aangezet belemmeringen voor de werkhervatting te inventariseren, oplossingen te bedenken en werkactiviteiten volgens een vooraf vastgesteld en tijdcontingent plan op te bouwen. De interventies blijken werkhervatting te bespoedigen maar geen effect te hebben op het herstel van psychische klachten. Implicaties voor bedrijfsartsen worden beschreven.

STECR lanceerde voorjaar 2005 de pilot van Laboretum, een kennissysteem voor bedrijfsartsen en andere bij verzuim en reïntegratie betrokken arboprofessionals. Het bevat informatie over diagnostiek, behandeling, reïntegratie en verzuimreferentieduren. Tevens geeft het een overzicht van de mogelijke belastbaarheid van werknemers met bepaalde aandoeningen of ziektebeelden. De pilotversie bestond uit 22 CAS-codes over 12 aandoeningen of groepen van aandoeningen. Aan het eind van de pilot vond een gebruikersonderzoek plaats, waaruit naar voren kwam dat het systeem vernieuwend is, grote meerwaarde heeft en sterk in de informatievoorziening van professionals voorziet. Laboretum wordt daarom voortgezet. Het is de bedoeling dat in 2010 het totale systeem uit circa 230 lemma's bestaat. Vakmedia

Doel van dit onderzoek is bij te dragen aan perspectieven op succesvolle arbeidsreïntegratie voor herbeoordeelde (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten. Om dit doel te bereiken is er behoefte aan een realistisch beeld van de praktijkervaringen van werkgevers met de reïntegratie van deze werknemers. De centrale vraagstelling van dit onderzoek is: Welke feitelijke ervaringen hebben werkgevers die hervatte (ex-)arbeidsongeschikten in dienst hebben (genomen). Na een inleiding en een bespreking van de onderzoeksmethode wordt stilgestaan bij de kenmerken van hervatte (ex-)arbeidsongeschikten, en bij kenmerken van de organisatie en aanpak van reïntegratie. Daarna worden de uitkomsten van werkhervatting weergegeven en worden tips en suggesties voor leidinggevenden beschreven. Vervolgens wordt ingegaan op het Servicecentrum Werkgevers en Reïntegratie. Geconcludeerd wordt onder meer dat werkgevers op grond van hun feitelijke ervaring stellen dat hun hervatte werknemer qua functioneren niet of nauwelijks onderdoet voor andere werknemers op de afdeling. Wat betreft het ziekteverzuim van werknemers oordelen leidinggevenden dat ruim driekwart van de hervatte werknemers minder dan of hoogstens evenveel verzuimt als de gemiddelde werknemers op de afdeling.

Information on prognostic factors for duration of sick leave due to low-back pain (LBP) is growing. In this prospective cohort study, prognostic factors for duration of sick leave and course of disability were identified at a very early stage of sick leave due to LBP. A total of 615 workers calling in sick from work due to LBP at an occupational health service (OHS) of one institution, completed a questionnaire. Duration of follow-up was 26 weeks. Median time to first return to work (RTW) was 5 days (Inter Quartile Range (IQR) = 2–12). Median time to lasting return to work (LRTW) was 6 days (IQR = 3–13). Analysis resulted in final models for delayed RTW, for LRTW, and for total days on sick leave (TDSL). Explained variance (R2) of these models ranged from 30 to 35%. On the basis of the models is concluded that poor prognosis for duration of sick leave can be identified by means of a simple questionnaire administered on the first day of sick leave. Workers at high risk for longer duration of sick leave (all outcomes) expected to stay off work longer, were already being treated by a MD, sought OP care, and had diminished mobility. In case of delayed LRTW workers reported job stress as a possible cause of sick leave. Interactions were found in both RTW and LRTW between care-seeking and diminished mobility and in LRTW between expected duration of sick leave and seeking OP care. Older age increased TDSL with borderline significance.

Dit artikel betreft een onderzoek naar de bruikbaarheid van de Participatieve Aanpak Werkaanpassing - een stappenplan dat, uitgevoerd door de werknemer met klachten, diens leidinggevende en een procesbegeleider, leidt tot een plan van aanpak voor werkaanpassing - bij het aanpakken van verzuim door psychische werkbelasting. Een secundaire analyse is uitgevoerd op de plannen van aanpak en vragenlijstgegevens van werknemers met ziekteverzuim door lage-rugklachten om na te gaan (1) of de aanpak ook psychische belastingsknelpunten signaleert bij deze werknemers, en (2) of voor psychische belastingsknelpunten andere typen oplossingen worden aangedragen dan voor fysieke belastingsknelpunten. Het blijkt dat bij ongeveer eenderde van de werknemers die verzuimden met lage-rugklachten in het plan van aanpak psychische belastingsknelpunten werden gesignaleerd. Deze werknemers ervaren hogere taakeisen, zitten minder goed in het werk en vinden het werk lichamelijk inspannender dan werknemers zonder gesignaleerde psychische knelpunten in hun plan van aanpak. Bij psychische belastingsknelpunten worden vaker oplossingen aangedragen gericht op het aanpassen van inrichting van het werk en de organisatie (aanbieden van supervisie en ondersteuning en het aanpassen van werktijden). Op basis van deze resultaten kan worden geconcludeerd dat de Participatieve Aanpak Werkaanpassing zinvol ingezet zou kunnen worden bij werknemers die psychische werkbelasting ervaren.

STECR lanceerde voorjaar 2005 de pilot van Laboretum, een kennissysteem voor bedrijfsartsen en andere bij verzuim en reïntegratie betrokken arboprofessionals. Het bevat informatie over diagnostiek, behandeling, reïntegratie en verzuimreferentieduren. Tevens geeft het een overzicht van de mogelijke belastbaarheid van werknemers met bepaalde aandoeningen of ziektebeelden. De pilotversie bestond uit 22 CAS-codes over 12 aandoeningen of groepen van aandoeningen. Aan het eind van de pilot vond een gebruikersonderzoek plaats, waaruit naar voren kwam dat het systeem vernieuwend is, grote meerwaarde heeft en sterk in de informatievoorziening van professionals voorziet. Laboretum wordt daarom voortgezet. Het is de bedoeling dat in 2010 het totale systeem uit circa 230 lemma's bestaat. Vakmedia

Dit artikel geeft een overzicht van vijf studies over de effectiviteit van persoonsgebonden interventies bij werknemers die verzuimen door psychische aandoeningen. De bestudeerde interventies verschillen in betrokken disciplines, duur, intensiteit en frequentie. De inhoud van de interventies is echter in grote lijnen hetzelfde. Er wordt gebruik gemaakt van cognitief-gedragsmatige principes. Daarnaast zijn klachtenreductie en werkhervatting centrale doelen. Voor realisatie van het tweede doel wordt de werknemer aangezet belemmeringen voor de werkhervatting te inventariseren, oplossingen te bedenken en werkactiviteiten volgens een vooraf vastgesteld en tijdcontingent plan op te bouwen. De interventies blijken werkhervatting te bespoedigen maar geen effect te hebben op het herstel van psychische klachten. Implicaties voor bedrijfsartsen worden beschreven.

In dit interview worden de uitgangspunten van het Arbo Platform Nederland uiteengezet. Het platform heeft twee functies: intern een klankbord zijn voor de leden; en extern zich met concrete acties en initiatieven richten op bedrijven en branches. Bij dit laatste gaat het er om vragen en behoeften helder te krijgen en kennis daarop af te stemmen. www.humanfactors.nl

Dit rapport betreft de evaluatie van het Programma Verzuim Omlaag (PVO) in de Sector Welzijn. PVO is een onderdeel van de Kaderregeling AVR 2002 en richt zich op de speerpunten verzuim en reïntegratie, werkdruk en werkstress, agressie en onveiligheid en (in de kinderopvang) fysieke belasting. TNO Arbeid heeft een kwalitatief en een kwantitatief onderzoek gedaan. De kwalitatieve evaluatie betrof mondelinge en telefonische interviews met vertegenwoordigers van de werkgever en de werknemers van 6 instellingen die hebben deelgenomen aan PVO. De kwantitatieve evaluatie van PVO betrof een vragenlijstonderzoek onder 100 vertegenwoordigers van de werkgever en 62 vertegenwoordigers van de werknemers van 111 instellingen die hebben deelgenomen aan PVO. De conclusie is dat PVO in het algemeen positief wordt beoordeeld door de deelnemende instellingen. Toekomstige programma’s zouden meer aandacht kunnen besteden aan de borging van de positieve effecten van het programma, aan de branchespecifieke kennis van de dienstverleners en aan wijze waarop de dienstverlener aansluit bij de vraag van de instelling.

In dit interview worden de uitgangspunten van het Arbo Platform Nederland uiteengezet. Het platform heeft twee functies: intern een klankbord zijn voor de leden; en extern zich met concrete acties en initiatieven richten op bedrijven en branches. Bij dit laatste gaat het er om vragen en behoeften helder te krijgen en kennis daarop af te stemmen. www.humanfactors.nl

Dit onderzoek is uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de huidige praktijk van behandeling en sociaal-medische begeleiding bij werknemers met verzuim door arm-, nek- en schouderklachten (RSI). Werknemers met deze klachten en hun bedrijfsartsen vulden vragenlijsten in na insluiting in het onderzoek en 6 maanden daarna. De helft van de werknemers had het werk volledig hervat na 8 maanden na de eerste verzuimdag. Tweederde van de respondenten had binnen 2 maanden na de eerste verzuimdag een fysiotherapeut bezocht; 60% gebruikte pijnstillers. De bedrijfsarts adviseerde 21% van de respondenten totale rust te houden, 52% gedoseerd te bewegen, en 13% te sporten. Elf procent werd verwezen naar een tweedelijnsvoorziening voor reïntegratie. Vrouwen hadden meer klachten dan mannen, maar werden minder vaak doorverwezen voor diagnostiek. Er waren weinig verschillen in de aanpak van de bedrijfsarts tussen werknemers met aspecifieke en specifieke diagnoses.

In order to promote individuals’ participation in society and to reduce individuals’ dependence on allowances, governments have developed and implemented policies containing elements of income support and reintegration as well as strategies for the prevention of disease and disability. An important element with regard to policies on disability is the evaluation of disability in a percentage or a category. These evaluations are the crossroads for people in the journey from work through sickness to disability or reintegration. Changes in policies on disability take place against a background of Europeanisation of social policies and of a growing contribution from private insurers in social security provision. Benchmarking of practices is an important topic in these changes. This study places similarities and differences in the practices of disability evaluation in a general public scheme in 15 countries (Belgium, Denmark, Finland, France, Germany, Hungary, Ireland, Italy, the Netherlands, Norway, the Russian Federation, Slovenia, Spain, the UK and the USA) with respect to the organisation of the evaluation process and quality control.

Human Resources Management (HRM) krijgt steeds meer te maken met het verhogen van de inzetbaarheid van werknemers met arbeidshandicaps of andere gezondheidsproblemen. De arbeidspopulatie is aan het vergrijzen en ouderen hebben nu eenmaal een grotere kans op gezondheidsproblemen. Daarnaast zal het nieuwe arbeidsongeschiktheidsstelsel alleen een beperkte groep volledig en duurzaam arbeidsongeschikte werknemers een inkomensvoorziening bieden. Er wordt een groter beroep gedaan op werknemers en op werkgevers om mensen met een gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid passend werk te bieden en aan de slag te houden. Disability Management is een aanpak die bedrijven helpt om actief de regie te nemen bij het inzetbaar maken en houden van werknemers met gezondheidsproblemen. In dit boek wordt Disability Management nader toegelicht en worden praktische instrumenten aangereikt om dit beleid in de eigen organisatie vorm te geven. Instrumenten om de eigen resultaten te meten, om kosten en baten van arbeidsongeschiktheid en verzuim te meten, om de regievoering op de juiste wijze vorm te geven en interventies om de omgangsvormen inzake arbeidsongeschiktheid bespreekbaar en daarmee veranderbaar te maken.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het evaluatieonderzoek dat TNO Arbeid heeft uitgevoerd naar de Leidraad ‘ Aanpak verzuim om psychische redenen’. Dit onderzoek is verricht in opdracht van de subcommissie Psychische Problematiek van de Commissie Het Werkend Perspectief. De doelstelling die met het evaluatieonderzoek beoogd werd, is tweeledig: 1a. Inzicht geven in de praktische bruikbaarheid van de Leidraad en verbeterpunten aandragen voor de Leidraad; 1b. Aangeven hoe het gebruik van de Leidraad in de praktijk bevorderd kan worden door werkgevers en werknemers. Deze doelstelling is nader uitgewerkt tot de volgende onderzoeksvragen: 1. Hoe vindt implementatie van de Leidraad plaats binnen de proefprojecten en wat zijn bevorderende en belemmerende factoren daarbij?; 2. Wat is de praktische bruikbaarheid van de aanbevelingen uit de Leidraad ‘Aanpak verzuim om psychische redenen’ en hoe kan deze verder worden verbeterd?; 3. Hoe kan het gebruik van de Leidraad in de praktijk door werkgevers en werknemers worden bevorderd? Het onderzoek heeft uiteindelijk plaatsgevonden in de thuiszorg en de geestelijke gezondheidszorg.

Dit hoofdstuk van het Jaarboek Personeelsmanagement gaat over de inzetbaarheid (employability) in relatie tot gezondheid van werknemers. Na de inleiding worden de resultaten weergegeven van een vragenlijstonderzoek onder de abonnees op het vakblad Gids voor Personeelsmanagement. Het onderzoek geeft een beeld van de actualiteit in organisaties omtrent gezondheid en inzetbaarheid. Een nieuw instrument om beleid op dit gebied te voeren is Integraal Gezondheidsmanagement (IGM). In de vragenlijst zijn vragen opgenomen waarmee een beeld wordt gegeven van de huidige praktijk, denkend vanuit IGM. Om die reden wordt, naast een beschrijving van de resultaten van het vragenlijstonderzoek, ook het instrument toegelicht. Paragraaf 3 is de opinieparagraaf. In een paneldiscussie gaven 5 HR-professionals hun visie op het thema 'verzakelijking binnen P&O'. In dezelfde paragraaf is een casus opgenomen van het preventieve gezondheidsbeleid van Dupont de Nemours, een organisatie uit de industriële context. De slotparagraaf gaat over ontwikkelingen en trends op het gebied van inzetbaarheid, arbeid en gezondheid.

In order to promote individuals’ participation in society and to reduce individuals’ dependence on allowances, governments have developed and implemented policies containing elements of income support and reintegration as well as strategies for the prevention of disease and disability. An important element with regard to policies on disability is the evaluation of disability in a percentage or a category. These evaluations are the crossroads for people in the journey from work through sickness to disability or reintegration. Changes in policies on disability take place against a background of Europeanisation of social policies and of a growing contribution from private insurers in social security provision. Benchmarking of practices is an important topic in these changes. This study places similarities and differences in the practices of disability evaluation in a general public scheme in 15 countries (Belgium, Denmark, Finland, France, Germany, Hungary, Ireland, Italy, the Netherlands, Norway, the Russian Federation, Slovenia, Spain, the UK and the USA) with respect to the organisation of the evaluation process and quality control.

This thesis at the University of Maastricht, defended at May 7, 2004, yields several important and new findings with regard to work related quality of life, participation in the labour force and its determinants of patients with rheumatoid arthritis (RA), ankylosing spondylitis (AS) and juvenile chronic arthritis (JCA) in the Netherlands. The four research questions were: 1. What is the importance of paid work for the quality of life of patients with rheumatic diseases; 2. To what extent do patients with rheumatic diseases participate in the labour force, and what is their labour market position compard to peers in the general population?; 3. Which determinants of early withdrawal from the labour foce can be identified, and what ist hte relative importance of some of those determinants?; 4. Which problems do adult patients with childhood rhematic disease have at the labour market? The main conclusion of this thesis is that, at least in the Netherlands, the labour market position of subgroups of patients with chronic rheumatic disease is unfavourable compared to non-diseased peers.

Dit onderzoek is uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de huidige praktijk van behandeling en sociaal-medische begeleiding bij werknemers met verzuim door arm-, nek- en schouderklachten (RSI). Werknemers met deze klachten en hun bedrijfsartsen vulden vragenlijsten in na insluiting in het onderzoek en 6 maanden daarna. De helft van de werknemers had het werk volledig hervat na 8 maanden na de eerste verzuimdag. Tweederde van de respondenten had binnen 2 maanden na de eerste verzuimdag een fysiotherapeut bezocht; 60% gebruikte pijnstillers. De bedrijfsarts adviseerde 21% van de respondenten totale rust te houden, 52% gedoseerd te bewegen, en 13% te sporten. Elf procent werd verwezen naar een tweedelijnsvoorziening voor reïntegratie. Vrouwen hadden meer klachten dan mannen, maar werden minder vaak doorverwezen voor diagnostiek. Er waren weinig verschillen in de aanpak van de bedrijfsarts tussen werknemers met aspecifieke en specifieke diagnoses.

This thesis at the University of Maastricht, defended at May 7, 2004, yields several important and new findings with regard to work related quality of life, participation in the labour force and its determinants of patients with rheumatoid arthritis (RA), ankylosing spondylitis (AS) and juvenile chronic arthritis (JCA) in the Netherlands. The four research questions were: 1. What is the importance of paid work for the quality of life of patients with rheumatic diseases; 2. To what extent do patients with rheumatic diseases participate in the labour force, and what is their labour market position compard to peers in the general population?; 3. Which determinants of early withdrawal from the labour foce can be identified, and what ist hte relative importance of some of those determinants?; 4. Which problems do adult patients with childhood rhematic disease have at the labour market? The main conclusion of this thesis is that, at least in the Netherlands, the labour market position of subgroups of patients with chronic rheumatic disease is unfavourable compared to non-diseased peers.

De auteur van dit artikel is vanaf half september 2004 de nieuwe directeur van STECR, Platform Reïntegratie. Ze volgt daarbij Marga Oostindie op. STECR is de afgelopen vier jaar uitgegroeid tot een organisatie die op de kaart staat als platform voor en door professionals werkzaam bij arbodiensten. De bedoeling is dat STECR ook de komende jaren als een belangrijke netwerkorganisatie functioneert. Dit tegen de achtergrond van belangrijke wetswijzigingen die vergaande consequenties kunnen hebben voor de arbodienstverlening in ons land. Voorbeelden hiervan zijn de afschaffing van de verplichte aansluiting bij een arbodienst en de gedeeltelijke privatisering van de WAO. In dit artikel een terugblik en een toekomstvisie van de nieuwe directeur van STECR op STECR.

In dit rapport wordt verslag gedaan van het evaluatieonderzoek dat TNO Arbeid heeft uitgevoerd naar de Leidraad ‘ Aanpak verzuim om psychische redenen’. Dit onderzoek is verricht in opdracht van de subcommissie Psychische Problematiek van de Commissie Het Werkend Perspectief. De doelstelling die met het evaluatieonderzoek beoogd werd, is tweeledig: 1a. Inzicht geven in de praktische bruikbaarheid van de Leidraad en verbeterpunten aandragen voor de Leidraad; 1b. Aangeven hoe het gebruik van de Leidraad in de praktijk bevorderd kan worden door werkgevers en werknemers. Deze doelstelling is nader uitgewerkt tot de volgende onderzoeksvragen: 1. Hoe vindt implementatie van de Leidraad plaats binnen de proefprojecten en wat zijn bevorderende en belemmerende factoren daarbij?; 2. Wat is de praktische bruikbaarheid van de aanbevelingen uit de Leidraad ‘Aanpak verzuim om psychische redenen’ en hoe kan deze verder worden verbeterd?; 3. Hoe kan het gebruik van de Leidraad in de praktijk door werkgevers en werknemers worden bevorderd? Het onderzoek heeft uiteindelijk plaatsgevonden in de thuiszorg en de geestelijke gezondheidszorg.

De auteur van dit artikel is vanaf half september 2004 de nieuwe directeur van STECR, Platform Reïntegratie. Ze volgt daarbij Marga Oostindie op. STECR is de afgelopen vier jaar uitgegroeid tot een organisatie die op de kaart staat als platform voor en door professionals werkzaam bij arbodiensten. De bedoeling is dat STECR ook de komende jaren als een belangrijke netwerkorganisatie functioneert. Dit tegen de achtergrond van belangrijke wetswijzigingen die vergaande consequenties kunnen hebben voor de arbodienstverlening in ons land. Voorbeelden hiervan zijn de afschaffing van de verplichte aansluiting bij een arbodienst en de gedeeltelijke privatisering van de WAO. In dit artikel een terugblik en een toekomstvisie van de nieuwe directeur van STECR op STECR.

Dit rapport betreft de evaluatie van het Programma Verzuim Omlaag (PVO) in de Sector Welzijn. PVO is een onderdeel van de Kaderregeling AVR 2002 en richt zich op de speerpunten verzuim en reïntegratie, werkdruk en werkstress, agressie en onveiligheid en (in de kinderopvang) fysieke belasting. TNO Arbeid heeft een kwalitatief en een kwantitatief onderzoek gedaan. De kwalitatieve evaluatie betrof mondelinge en telefonische interviews met vertegenwoordigers van de werkgever en de werknemers van 6 instellingen die hebben deelgenomen aan PVO. De kwantitatieve evaluatie van PVO betrof een vragenlijstonderzoek onder 100 vertegenwoordigers van de werkgever en 62 vertegenwoordigers van de werknemers van 111 instellingen die hebben deelgenomen aan PVO. De conclusie is dat PVO in het algemeen positief wordt beoordeeld door de deelnemende instellingen. Toekomstige programma’s zouden meer aandacht kunnen besteden aan de borging van de positieve effecten van het programma, aan de branchespecifieke kennis van de dienstverleners en aan wijze waarop de dienstverlener aansluit bij de vraag van de instelling.

Dit rapport betreft de evaluatie van het Programma Verzuim Omlaag (PVO) in de Sector Welzijn. PVO is een onderdeel van de Kaderregeling AVR 2002 en richt zich op de speerpunten verzuim en reïntegratie, werkdruk en werkstress, agressie en onveiligheid en (in de kinderopvang) fysieke belasting. TNO Arbeid heeft een kwalitatief en een kwantitatief onderzoek gedaan. De kwalitatieve evaluatie betrof mondelinge en telefonische interviews met vertegenwoordigers van de werkgever en de werknemers van 6 instellingen die hebben deelgenomen aan PVO. De kwantitatieve evaluatie van PVO betrof een vragenlijstonderzoek onder 100 vertegenwoordigers van de werkgever en 62 vertegenwoordigers van de werknemers van 111 instellingen die hebben deelgenomen aan PVO. De conclusie is dat PVO in het algemeen positief wordt beoordeeld door de deelnemende instellingen. Toekomstige programma’s zouden meer aandacht kunnen besteden aan de borging van de positieve effecten van het programma, aan de branchespecifieke kennis van de dienstverleners en aan wijze waarop de dienstverlener aansluit bij de vraag van de instelling.

Dit rapport behandelt de resultaten van twee onderzoeken over Myalgische Encephalomyelitis (ME) / Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS) en werk: één onder patiënten met ME/CVS, waarbij vragenlijsten zijn verstuurd in maart 2000/maart 2001, en één bij bedrijfs- en verzekeringsartsen, waarbij vragenlijsten zijn verstuurd in november 2001. Het rapport bestaat uit drie afzonderlijke artikelen. Hoofdstuk 2 bevat een beschrijving van de onderzoekspopulatie (patiënten met ME/CVS) en van de verschillende subgroepen (werkenden, verzuimenden, gereïntegreerden) die met elkaar vergeleken worden op persoonlijke, ziekte- en beroepskenmerken. Hoofdstuk 3 (Engelstalig) presenteert de resultaten van het longitudinale onderzoek, waarmee getracht wordt de twee hoofdvraagstellingen te beantwoorden: wat zijn voorspellers van uitval en wat zijn voorspellers van reïntegratie bij ME/CVS patiënten. In hoofdstuk 4 worden de resultaten van het onderzoek onder bedrijfsartsen en verzekeringsartsen gepresenteerd. In dit onderzoek is geïnventariseerd wat de praktijk van handelen is en wat de meningen van bedrijfs- en verzekeringsartsen zijn met betrekking tot behandeling en begeleiding van patiënten met ME/CVS.

Sinds juni 2001 bestaat de website van het Arbokenniscentrum voor Zorg en Welzijn. De website is gemaakt voor en door instellingen, dienstverleners en beleidsmakers in de sectoren Zorg en Welzijn. Centraal staat het verzamelen en uitwisselen van informatie en kennis van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en reïntegratie. De website biedt bezoekers informatie via de databanken, maar ook de mogelijkheid praktijkproblemen en oplossingen te delen met collega’s op de Arbodiscussieforum. Door een efficiënter en effectiever gebruik van informatie en kennis wil het Arbokenniscentrum bijdragen aan de uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden met betrekking tot arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en reïntegratie in de sectoren Zorg en Welzijn. Om te kunnen (blijven) voldoen aan de informatie- en communicatiebehoefte van gebruikers dient inzicht verkregen te worden in de mate en wijze van het gebruik van arbozw. De verkregen inzichten zullen gebruikt worden voor de verdere ontwikkeling van de site.

Het regelmatig analyseren van verzuimcijfers vormt een belangrijk onderdeel van een gericht Arbo-, verzuim- en reïntegratiebeleid (AVR-beleid). Aan de hand van een verzuimanalyse kunnen concrete verbeteracties, gericht op de specifieke problematiek binnen een organisatie, worden opgesteld. Vanzelf begint een goede verzuimanalyse met een zorgvuldige verzuimregistratie. De auteurs onderscheiden drie verzuimmaten: het verzuimpercentage, de meldingsfrequentie en de gemiddelde verzuimduur. Naast de drie verzuimmaten is het nuttig om een streefcijfer, met name voor het verzuimpercentage, op te nemen. Een streefcijfer geeft het gewenste verzuim aan en is waardevol als het een doelstelling betreft die volgens het principe van SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) is opgesteld. Het gaat bij verzuimanalyse niet alleen om cijfermateriaal. Ook andere informatiebronnen zijn nuttig. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan diepte-interviews met medewerkers en leidinggevenden en bilaterale gesprekken tussen medewerker en leidinggevende.

In 1997 is door TNO Arbeid een raming gemaakt van de maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden over 1995, waarbij ook een rekenmodel in de vorm van een spreadsheet is opgeleverd. In het in dit rapport beschreven project is een berekening over 2001 gemaakt, rekening houdend met nieuwe wet- en regelgeving en nieuwe vormen van arbobeleid. In de berekening van de arbokosten zijn opgenomen: (i) de kosten van arbeidsuitval (werkgebonden kosten van ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en REA-subsidies), (ii) de kosten van de gezondheidszorg voor klachten en aandoeningen die hun oorzaak in het werk of de arbeidsomstandigheden vinden), en (iii) de kosten van arbozorg, wetgeving en handhaving. De berekening geeft aan dat de maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden in 2001 in totaal ruim twaalf miljard Euro beslaan; dit bedrag komt overeen met 2,8% van het bruto binnenlands product. Van de totale arbokosten wordt bijna 69% veroorzaakt door gevolgkosten van arbeidsuitval (27% verzuim, 35% arbeidsongeschiktheid en 6% REA subsidies). Op grond van de resultaten worden aanbevelingen gedaan met betrekking tot de gegevens en het model, en worden beleidsmatige aanbevelingen gedaan.

In 1997 is door TNO Arbeid een raming gemaakt van de maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden over 1995, waarbij ook een rekenmodel in de vorm van een spreadsheet is opgeleverd. In het in dit rapport beschreven project is een berekening over 2001 gemaakt, rekening houdend met nieuwe wet- en regelgeving en nieuwe vormen van arbobeleid. In de berekening van de arbokosten zijn opgenomen: (i) de kosten van arbeidsuitval (werkgebonden kosten van ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en REA-subsidies), (ii) de kosten van de gezondheidszorg voor klachten en aandoeningen die hun oorzaak in het werk of de arbeidsomstandigheden vinden), en (iii) de kosten van arbozorg, wetgeving en handhaving. De berekening geeft aan dat de maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden in 2001 in totaal ruim twaalf miljard Euro beslaan; dit bedrag komt overeen met 2,8% van het bruto binnenlands product. Van de totale arbokosten wordt bijna 69% veroorzaakt door gevolgkosten van arbeidsuitval (27% verzuim, 35% arbeidsongeschiktheid en 6% REA subsidies). Op grond van de resultaten worden aanbevelingen gedaan met betrekking tot de gegevens en het model, en worden beleidsmatige aanbevelingen gedaan.

Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid staan volop in de belangstelling. In veel arbeidsorganisaties maakt het verzuim- en reïntegratiebeleid tegenwoordig integraal deel uit van het HRM- of personeelsbeleid. Inzetbaarheid, daar gaat het allemaal om. De focus ligt in dit hoofdstuk bij het beleid van de werkgever ten aanzien van inzetbaarheid en gezondheid. Dit hoofdstuk uit het Jaarboek Personeelsmanagement is opgebouwd uit drie onderdelen. De resultaten van een enquête onder een steekproef uit de abonnees van de Gids voor Personeelsmanagement worden in de paragraaf 'Marktcijfers' besproken. De resultaten van deze Jaarboek-enquête zullen op enkele aspecten worden vergeleken met de resultaten uit eerder TNO-onderzoek. In de paragraaf 'Paneldiscussie' is het verslag opgenomen van een paneldiscussie met deskundigen uit wetenschap en arbeidsorganisaties. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een bespiegeling op trends en ontwikkelingen.

In 1997 is door TNO Arbeid een raming gemaakt van de maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden over 1995, waarbij ook een rekenmodel in de vorm van een spreadsheet is opgeleverd. In het in dit rapport beschreven project is een berekening over 2001 gemaakt, rekening houdend met nieuwe wet- en regelgeving en nieuwe vormen van arbobeleid. In de berekening van de arbokosten zijn opgenomen: (i) de kosten van arbeidsuitval (werkgebonden kosten van ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en REA-subsidies), (ii) de kosten van de gezondheidszorg voor klachten en aandoeningen die hun oorzaak in het werk of de arbeidsomstandigheden vinden), en (iii) de kosten van arbozorg, wetgeving en handhaving. De berekening geeft aan dat de maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden in 2001 in totaal ruim twaalf miljard Euro beslaan; dit bedrag komt overeen met 2,8% van het bruto binnenlands product. Van de totale arbokosten wordt bijna 69% veroorzaakt door gevolgkosten van arbeidsuitval (27% verzuim, 35% arbeidsongeschiktheid en 6% REA subsidies). Op grond van de resultaten worden aanbevelingen gedaan met betrekking tot de gegevens en het model, en worden beleidsmatige aanbevelingen gedaan.