Search

Bu çalışmada, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ?kilise ve devlet ayrılığı?nın tarihî ve fikrî temelleri incelenmeye çalışılmıştır. Ülkede kalıcı ilk kolonilerin kurulduğu XVII. yüzyıldan, din ve devlet faaliyetleri arasındaki ilişkileri düzenleyen anayasa değişikliğinin (İlk Tadil) kabul edildiği 1791 yılına kadarki dönem, kilise ve devlet arasındaki ilişkiler bakımından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Din olgusunun, kuruluşundan itibaren sosyal ve siyasal hayatta çok önemli bir role sahip olduğu Amerika'da, kilise ve devlet ayrılığı, ülkedeki dinî kompozisyondan etkilenerek formüle edilmiştir. Çoğulcu dinî yapı içerisindeki her mezhep, bu ayrılığı kendi din hürriyetinin garantisi olarak algılamıştır. Bunun sonucunda, muhtelif dinî grupların, üzerinde büyük ölçüde mutabık kaldıkları ?ayrılık?, ülkedeki dinî yapıları güçlendiren bir uygulama olmuştur.Bu düşüncelerden hareketle tez üç bölüm olarak hazırlanmıştır. İlk bölümde, konunun kavramsal temelleri ve kilise-devlet ilişkilerinin Hıristiyan gelenekteki yeri açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise, dinin kuruluşa olan etkileri ele alınmıştır. Ülkedeki kolonilerin din hürriyeti ve kilise-devlet ilişkileri konusundaki uygulamaları bu kapsamda incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, Bağımsızlık sonrası dönemde, İlk Tadil'e etki ettiği düşünülen temel yaklaşımlar üzerinde durulmuştur. Isaac Backus, John Witherspoon, George Washington, John Adams, John Locke, Thomas Jefferson ve James Madison gibi önemli isimlerin, kilise ve devlet ayrılığı konusundaki görüşlerine bu bölümde yer verilmiştir. In this study the historical and philosophical base of ?the separation of church and state? in the United States of America was analysed, evaluating the period from XVIIth century when the first permanent colonies were founded in the country till the adoption of constitutional amendment (The First Amendment) in 1791 that regulates the relationship between religion and state action. In the United States, where religion has featured in social and political life from the founding, the separation of church and state has been formulated related to religious composition in the country. Every sect in this pluralist religious structure perceived the separation as the guarantee of its own religious freedom. As a result, the separation upon which diverse religious groups largely agreed has been a practice that enriches the religious structures in the country.The dissertation is divided into three chapters grounded on cited ideas. The conceptual base of the subject and place of church-state relations in Christian tradition was expressed in chapter one. The imprint of religion to the founding was discussed in chapter two. Religious freedom and church-state relations practices of the colonies in the country was analysed in this context. In the third chapter, leading approaches which are considered to effect the First Amendment in the period after Independence was emphasized. Also in this chapter, the thoughts regarding the separation of church and state of personage like Isaac Backus, John Witherspoon, George Washington, John Adams, John Locke, Thomas Jefferson and James Madison were expounded. 249

ÖZET Toplum Sözleşmesi Kuramları, temelde devletin varlığını haklılaştıran, onun nasıl ortaya çıktığını açıklayan ve bunu yaparken de, devletin kökeninde yönetenlerle yönetilenlerin karşılıklı `sözleşmeleri` sonucu, birbirlerini yükümlü kıldıklarını ileri süren, dolayısıyla da devleti ve yöneticileri yönetilenlerin rızasıyla `sınırlayan` teorilerdir. Toplum sözleşmesi kuramları bir yönüyle de, yönetenlerle yönetilenlerin karşılıklı sözleşme yaptıklarını varsaydıkları için `kurgusal` kuramlardır ve bu yönüyle de, kendi dönemlerini eleştirerek daha iyi bir dünya özlemini dile getiren ütopyalarla benzerlik taşırlar. Fakat onlardan farklı olarak sözleşme kuramcıları, ütopik bir kurgu değil, mantıksal bir kurgu yoluyla bu özlemlerini dile getirirler. Bunun literatürdeki diğer bir adının ise mantıksal akıl yürütme olduğu söylenebilir. Bununla birlikte, sözleşme kuramcılarının devlet-birey ilişkileri ile ilgili görüşleri farklılık gösterir. Hobbes, felsefesini güvenlik, Locke özgürlük, Rousseau da eşitlik üzerine kurduğu için, bireyin devlet karşısındaki konumunu da buna göre oluşturmuşlardır. Hobbes'ta bireyin güvenliğini sağlamak için Leviathan adı verilen egemen, bireyler tarafından oluşturulur ve bireylerin her türlü hakları ona devredilerek yetkilendirilir. Bu yapılmazsa Hobbes'a göre en kötü durum olan savaş durumu ortaya çıkar ve birey, en büyük kötülük olan ölümle karşı karşıya kalır. Locke'ta ise bireyin özgürlüğü esastır. Doğa durumu bir barış durumudur, ancak adil hüküm verecek ve uygulayacak yargıç yoktur. Bireyler, sözleşme yaparak bu görevlerle sınırlı olan devleti oluşturulur ve sadece yargılama haklarını devrederler. Bu nedenle hükümet, yetkilerini aştığında, bireylerin ihtilal hakkı doğar. Rousseau'nun sözleşme kuramında ise, birey kendini bütün haklarıyla topluma devreder. Doğa durumuna geri dönmek ve soylu vahşi gibi özgür olmak mümkün olmadığına göre, özgürlük artık ancak toplum içinde mümkündür. Bu görüşlerinin sonucu olarak Hobbes ve Rousseau egemenlik filozofları, Locke ise bireycilik filozofu olarak kabul edilmektedir.462 İngiltere'deki iç savaşa şahit olan Hobbes'a göre doğa durumu, tıpkı iç savaştaki gibi bir kaos durumudur. Böyle bir durumda herkesin herkesi öldürebilmesi mümkün olduğu için, hiç kimsenin can güvenliği bulunmaz. Bu nedenle bireyler, aralarında yaptıkları bir anlaşmayla mutlak bir güce sahip olan Leviathan'ı meydana getirirler. Çünkü ölüm, yeryüzündeki en kötü şeydir ve ölüm korkusu bireyleri barışa iten en önemli güdüdür. Hobbes'un ortaya çıkardığı ve Leviathan'ın temsil ettiği bu devlet, özü itibariyle bir güvenlik devletidir. Oysa Locke'un devleti bir özgürlük ve mülkiyeti koruma devletidir. Çünkü, iç savaşı görmüş olmasına rağmen, ona göre doğa durumunda bireyler bir barış ortamındadırlar, fakat aralarında adaletle hükmedecek durumda değildirler. Yaptıkları sözleşmeyle tarafsız bir hakem olarak hükümeti oluştururlar ve ona belirli sınırlar içinde ve şarta bağlı olarak itaat ederler. Rousseau'da ise doğa durumu bir barış ve özgürlük durumu olmakla birlikte, uygarlığın gelişmesiyle artık o durum, geri dönülemez bir hâle gelmiştir, öyleyse toplum sözleşmesiyle herkes tüm haklarını herkese devrederek doğal özgürlüklerini kaybeder, fakat sivil özgürlüğünü kazanır. Herkes herkese bağlı olduğu için, hepsi birden özgürlüğünü kazanır. Böylece Rousseau'da özgürlüğün yerini bağımsızlık almış olur fakat o da, ilginç bir şekilde, bireyin bütüne bağımlı olmasıyla elde edilir. 463 SUMMARY Social contract theories are theories that essentially justify the State and explain how it arose. These theories assert that the ruler and the ruled obliges each other by mutual contract that `limites` the State and the ruler with consent of the ruled. Social contract theories are on the other hand, Yictive` theories because they suppose that the ruler and the ruled mutually contracted and in this respect they resemble Utopias in which they express their better world ideas by disapproval of social conditions in their eras. But different from them, social contract teorists express this idea by a logical fiction, not by an utopic fiction. It is can be said, Its other name in lierature is logical reasoning. However, contractrain theorists have different views about state- individual relations. This is mainly because Hobbes establishes his views on security, Locke on liberty and Rousseau on equality, they put them in different position with respect with the position of individual against state according to these views. In Hobbes, individuals creates a sovereign called Leviathan that is authorized to create and all rights of individuals. Otherwise, the state of war appears that for Hobbes is the worst thing on earth and individual confronts the death that is worst thing for him. For Locke, liberty or freedom of individual is essential. The state of nature for him, is a state of peace, but there is no impartial umpire to judge and to execute. Thus, Individuals create the state limited with these duties by contracting each other and alienates it only their rights to judge. Hence, when government transgresses its limited authoriity, it appears for individuals the right of rebellion. In Rousseau's social contract, individual alienates himself fully to whole society. Because it is impossible to return to nature and to be free as noble savage in nature, freedom is only possible in society. For these views, Hobbes and Rousseau are accepted the theorists of sovereignity but Locke is accepted the theorist of individualism. The state of nature for Hobbes who had witnessed the civil war in England, is a state of chaos and turmoil like that in the civil war. In that state nobody has security of life because everybody can kill everybody with force464 or secret machination. Thus, individuals create Leviiathan that has absolute power by mutual covenant between them. Since, death is the worst thing in the world and the fear of death is the most powerful and most important motive to lead the way to peace. This State that deliberated by Hobbes and represented by his Leviathan is essentially a State of security. But Locke's State ise essentially a State of liberty. Though he had witnessed the civil war in England, for him individuals in the state of nature are in a state of peace but only they have no condition that they judge lawfully between them. They create the government as an impartial judge by mutual contract and obey it conditionally and limitedly in this way. The state of nature that eventually creates the Rousseau's State that is a state of peace and freedom has became an irreversible by development of civilization. Thus by the social contract all alienates all rights to all and loses natural freedom but wins the civil freedom. Therefore, in Rousseau independence replaces freedom but interestingly it is achieved only by dependence of indiviual to all. 468

ÖZET Bu çalışmanın konusu Türkiye'de 29 Ekim 1923'te bir ulus-devlet olarak kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde benimsenen ulusçuluk anlayışının analiz edilmesidir. Bu analiz 1930'lu yıllardaki `tarih` anlayışı temel alınarak yapılmıştır. Cumhuriyet yöneticilerinin tarihe bakışı, yazılan ulusal tarih ve Türk Tarih Tezi'nin Türk ulusçuluğuna getirdiği kültürel ulusçu etkilerin ortaya konulması çerçevesinde yapılmıştır. Bunu yapabilmek için çalışma iki bölümde toplanmıştır. Birinci Bölüm'de bu analizi yaparken esas alınacak teorik çerçevenin çizimi yapılmıştır. Teori kısmında, literatürde yaygın kabul görmüş bir tasnif olan siyasi ve kültürel ulusçuluk incelenmiştir. Bu ulusçuluk anlayışlarının ortaya çıkışı, gelişimi ve özellikleri üzerinde durulmuştur. Her iki ulusçuluk anlayışın da ulusu tanımlarken kullandığı unsurların neler olduğu ve birbirlerinden ayrılan yönleri araştırılmıştır. İkinci Bölüm'de Cumhuriyet ile birlikte Türkiye'de yaşanan uluslaşma süreci ve Türk ulusçuluğunun yapısı araştırılmıştır. Bu yapılırken `Birinci Bölümde` ortaya konan teorik çerçeve kullanılmıştır. îlk önce Türk ulusçuluğunun genel yapısı incelenmiştir. Daha sonra ise Cumhuriyet rejiminin `tarih` anlayışının oluşma süreci incelenmiştir. Cumhuriyet yönetiminin ulusu inşa ederken `tarihi` fonksiyonel olarak kullanması ve bunun da Türk ulusçuluğuna getirdiği kültürel ulusçu etkiler üzerinde durulmuştur. Bu çalışmanın sonucunda Türkiye Cumhuriyeti'ne hakim olan ulusçuluk anlayışının bel kemiğini siyasi ulusçuluğun oluşturduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte Türk ulusçuluğunda zaman zaman kültürel ulusçuluk eğilimlerine de rastlanıyor. Ayrıca ulusal tarih yazma denemesi olarak `Türk Tarih Tezi`, 1930'lardaki Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusçuluk anlayışının kültürel yönlerini tespit edebildiğimiz bir alandır. Abstract The subject/main purpose of this work/study is to analyse the nationalist understanding which has been adjusted to Turkish Republic since it was founded as a nation-state in October 29th, 1923. This analysis is based on the understanding `history` in 1930s. The perspective of the to models of the Republic towards `history` is formed through the `written` national history and the cultural nationalist affects of the Turkish History Thesis to Turkish nationalism. To examine this, our study is divided into two parts: In the first part, theoretical frame -that is to be the basis of the analysis- is drawn. The classification of political and cultural nationalism is examined in this theorical part. The birth, development and characteristics of these nationalist understandings are what the focuses on. The components of the definitions of `nation` -which those two nationalist understandings referred to are considered as if what they are and how they differ from each other. In the second part, the nationalisation period and the structure of Turkish nationalism are studied considering the Turkish Republic. The theorical frame drawn in the first part is taken as a reference to go forward with the analiysis. Firstly, the general structure of Turkish nationalism, and then the formation of the Republican `history` approach are examined. It is with how the republican leaders used the `history` functionally to build up the `nation` and what the cultural nationalist affects of this on Turkish nationalism are. As a result of this analysis, it is understood that political nationalism is the fundamental understanding which is dominant on Turkish Republic. On the other hand, culturel nationalist inclinations are effective on the construction of Turkish nationalism as well. Moreover, `Turkish History Thesis` as a trial of history writing is a field in which we are able to determine the cultural spheres of `understanding of nationalism` of Turkish Republic in 1930. n 179

ÖZET Yeni bir çağa girerken, kamu yönetimi disiplini, öngörülenlerin çok ötesinde gelişmiş ve daha karmaşık bir nitelik kazanmıştır. Özellikle, toplumsal ve siyasal, yapılar ile ekonomi ve teknoloji alanlarında yaşanan gelişmeler, mevcut yönetim anlayışının yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Günümüzde yoğun şekilde yeni bir doğuştan, yeni zamanlardan, yeni gerçeklerden ve yeni bir anlayıştan bahsedilmektedir. Bu süreç sonunda, devletin büyüklüğü, kamu hizmetlerinin niteliği, örgüt yapısı, insan kaynakları ve hukuksal altyapılarının yeniden kavramsallaştırılması ve yeniden tanımlanması gerekmektedir. Kamu yönetiminin bir bilim disiplini olarak tarihsel seyri içinde bugün ulaşılan nokta, bu bilim dalının artan disiplinlerarası niteliğini pekiştirmektedir. Bu gerçek,kamu yönetimi biliminin daha karmaşıklaşmasına neden olmaktadır. 1970'lerin sonlarından itibaren 1980'lerin başında Kıta Avrupası'nda ve ABD'nde uygulanan yeniden yapılanma çalışmalarında (devletin sınırlandırılması, kamu yönetiminin rolünün yeniden gözden geçirilmesi, kamu hizmetlerinin sunumunun iyileştirilmesi, yetki ve görevlerin desantralize edilerek, yerelleştirmenin sağlanması, insan kaynakları yönetiminin ve politikalarının geliştirilmesi, özelleştirme programlarının uygulamaya konulması vb.) geniş kapsamlı kamusal yükümlülükIll anlayışından sınırlı kapsamlı kamusal yükümlülükler anlayışına doğru geçildiği gözlemlenmektedir. Dünya'da yaşanan bu gelişmeler ve bugünkü sorunlar karşısında Türkiye'de kamu yönetimi uygulamasındaki mevcut anlayışın, örgütsel yapının ve işleyişin, değişen toplumsal taleplere cevap verebilmekten hayli uzakta olduğu gözlenmektedir. Bu nedenle, bu tez ile `Kamu Yönetiminde Yeni Arayışlar ve Türk Kamu Yönetiminin Sorunları` irdelenmeye çalışılmıştır. Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, kamu yönetimi düşüncesinde çağdaş gelişmeler ve arayışlar; ikinci bölümde, Türk kamu yönetiminin sorunları; üçüncü bölümde, Türk kamu yönetiminde yapılan yeniden düzenleme çalışmaları ve ulaşılan sonuçlar ele alınmıştır. Sonuç ve değerlendirme kısmında ise, yapılan inceleme ve araştırmalardan elde edilen verilerin analizi ve yorumu yer almaktadır. IV SUMMARY On the eve of entering a new century, public administrations have developed far beyond the predictions and gained a more sophisticated character. The developments witnessed especially in social, political, economical and technologicial areas shows that the existing administration concept will remain insuffucient and deficient. Currently, concepts such as `a new descent,` `new period, ` `new realities,` `a new understanding` have been mentioned frequently..At the end of this process, the re-conceptualisation and the reidentification of the size, quality of the services, organizational structures, human resources and legal infrastructures of the pubic administrations have been needed. The point reached today within the historical development of administrative science has a strenghtening effect on the interdisciplinary character of this branch of science. This reality has led the administrative science to become more complicated and productive. At the end of the 70's and beginning of 80's, during the efforts of reconstruction applied in the USA and Continental Europe, a change from the understanding of extensive public liablities to limited ones has been observed by reorganizations! activities such as the limitation of state, theimprovement and modernization of public services.localization through the decentralization of authority and functions, improvement of personnel administration and policies, the application of privatization programs, the reconsideration of the role of public administration and activation. Turkish Public Administration because of the problems it has today, is far from replying the changing demands, of social For this reason, `new search in public administration ` and `the problems of Turkish Public Administration` have been discussed in this study. The thesis consists of three parts. In the first part, the development of administration theory and new searches; in the second, the problems of Turkish Public Administration and in the third, the efforts for reorganization and the result reached in Turkish Public Administration had been explained. In the conclusion and evaluation parts, the analysis obtained from the researches and studies takes place. 207