İnmeli Bireylere Bakım Verenlerde Sosyal Problem Çözme Yaklaşımının Bakım Verme Rolü, Depresyon ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ergoterapi Programı Doktora Tezi, Ankara, 2014. İnmeli bireylerin bakım verenlerinde farklı derecelerde fiziksel ve emosyonel problemler görülmektedir. Bakım verenlerde ergoterapistler, bakım verenlerin karşılaştıkları problemleri tanımlayarak yaşam kalitelerinin gelişimini sağlayabilirler. Bu çalışmanın amacı, inmeli bireylere bakım verenlerde kişi merkezli sosyal problem çözme yaklaşımının bakım verme rolü, depresyon ve yaşam kalitesi üzerine etkisini araştırmaktır. Çalışmaya, akut inmeli bireylerin primer bakım verenleri dahil edilmiştir. Çalışmada 50 yaş üzerinde 61 inmeli birey bakım vereni yer almıştır. Bakım verenler basit rastgele örnekleme yöntemi ile tedavi ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Her iki grup için hastane ortamında bakım ile ilgili temel ergoterapi stratejileri anlatılmıştır. Bununla birlikte tedavi grubu için hastane ortamında başlanılıp taburculuk sonrası 12. haftaya kadar Kişi Çevre Aktivite Modeli çerçevesinde sosyal problem çözme yaklaşımı kullanılmıştır. Bu yaklaşımla bakım verenlerin akut dönemde karşılaştıkları problemleri tanımlamaları, çözüm oluşturmaları ve çözümleri uygulamaları konusunda bir farkındalık sağlanmıştır. Programa taburculuk sonrası 2., 3., 4., 6., 8., 10. ve 12. haftalarda telefon destekli olarak devam edilmiştir. Bakım verenlerin bakım sürecinden etkilenme düzeyleri Bakas Bakım Verme Etki Ölçeği (BBVEÖ) ile, depresyon düzeyi Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile, yaşam kalitesi Nottingham Sağlık Profili (NSP) ile, yaşadığı ev ortamı Ev Değerlendirme Profili ile, kişi çevre arasındaki uyum Kişi Çevre Uygunluğu Skalası (KÇUS) ile değerlendirilmiştir. Tedavi grubunda tedavi sonrası (13. hafta) tüm ölçümler tekrar yapılmıştır. Her iki grup için 24. haftada tüm değerlendirmeler yapılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Bakım verenlerin son ölçümlerdeki BBVEÖ ile BDÖ toplam puanları arasında tedavi grubu lehinde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p0,05). Ergoterapi müdahaleleri içinde yer alan sosyal problem çözme yaklaşımı inmeli bireylere bakım verenlerde depresyon düzeyi ve bakım yükünü azaltma, yaşam kalitesini artırma yönünde pozitif kazançlar sağlamaktadır. Bakım verenlerin toplum temelli ergoterapi bakış açısı ile uzun süreli değerlendirilmesi ve uygun müdahalelerin yapılmasına ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Ergoterapi, bakım verme, depresyon, yaşam kalitesi, sosyal problem çözme yaklaşımı. Effects of Social Problem Solving Approach on Caregiving Role, Depression and Quality of Life in Stroke Caregivers. Hacettepe University Institude of Health Sciences Phd Thesis in Occupational Therapy, Ankara, 2014. It is seen in stroke caregiver have different degrees of physical and emotional problems. Occupational therapists can provide quality of life development in caregivers by defining the caregivers meet problems. The aim of the study is to investigate effects of client centre social problem solving approach on caregiving role, depression and quality of life in stroke caregivers. Acute stroke individuals'primary caregivers were included in this study. 61 stroke individuals'caregivers whoes fifty years of age included in this study. Caregivers were divided into two groups (treatment and control) with random sampling method. Basic occupational therapy strategies were explained for two groups in hospital environment. However in accordance Person Environment Occupation (PEO) when using social problem solving approach in starting hospital environment until 12. week after discharge period for treatment group. With this approach it was providen awareness about defining problems which caregivers meet in acute stage creating solution and implementationing solutions. This programme was followed during weeks 2., 3., 4., 6., 8., 10., 12. after discharge with telephone contacts. Influence by the care process level with Bakas Caregiving Outcomes Scale (BCOS), depression level with Beck Depression Inventory (BDI), quality of life with Nottingham Health Profile (NHP), lived in the home environment with home assessment profile, between person and environment fit with person environment fit scale were assessed to caregivers. All assessments were made again in treatment group after treatment (13. weak). All assessments were made and results were compared for both groups in 24. weak. Significant difference was identified treatment group in favor of the between caregivers' BCOS and BDI total points in last measurements (p0,05). Social problem solving approach in occupational therapy interventions provide positive gain to decrease depression level and caregiver burden and increase quality of life in stroke caregiver. There is a need to long term assessmet and appropriate intervention with community base occupational therapy perspective for caregiver.Key Words: Occupational therapy, caregiving, depression, quality of life, social problem solving approach. 142