Search

94 ÖZET Periferik sinir tamirinde uç-uca onarım tekniği altın standarttır. Uç-uca onarım mümkün olmadığında genellikle sinir greftleri kullanılmaktadır. Sinir greftlerinin kullanılamayacağı veya yetersiz kaldığı durumlarda uç-yan siriir anastomozu kullanılabilir. Bu çalışmada, uç-yan sinir anastomozunda alıcı sinirin distal ucunda epinörium rezeksiyonunun sinir rejenerasyonuna etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 40 adet wistar tipi erkek rat 4 grup halinde kullanılmıştır. Ketamin (50 mg/kg-IM) anestezisi kullanılarak, sağ arka ekstremitede çalışıldı. Peroneal sinir, tibial sinirin sural dallarına ayrıldığı bifürkasyonun yaklaşık 1 cm üzerinden tam kat kesilerek proksimal ucu gluteal kas liflerinin arasına gömüldü. Peroneal sinirin distal ucuna grup I'de (kontrol, n=10) bir işlem yapılmadı, grup IF de (n=10) bu uç tibial sinirde açılan epinöral pencereye 4 adet epinöral süturla tutturuldu. Grup IH'te (n=10) peroneal sinir distal ucunda epinörium sağlam olarak ve grup IV 'te (n=10) epinörium 1-2 mm eksize edilerek, epinöral pencereden içeriye 1 mm kadar gömülerek dikildi. Postoperatif 90. günde deneklere yürüme analizi ve elektromiyografi yapıldı. Denekler şakrifiye edilerek ıslak kas ağırlığı, kas ve sinir histomorfometrik analizleri yapıldı. Veriler ANOVA yöntemi kullanılarak istatiksel olarak değerlendirildi. Yöntemin donör sinir ve kas için zararının olmadığı saptandı. Alıcı sinirde operatif kontrol grubuna göre tüm gruplarda belirgin fonksiyonel ve histomorfometrik iyileşme saptandı. Sonuçlar grup IV'te grup II ve IH'e göre daha iyiydi, ancak gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı iyileşme farkı saptanmadı. Uç-yan anastomoz belli oranlarda rejenerasyona olanak tanıyan ve uç-uca onarımın ve/veya sinir greftlerinin kullanımının mümkün olmadığı durumlarda faydalı olabilen bir tekniktir. Ancak rutin klinik kullanıma girebilmesi için rejenerasyon oranını arttırmaya yönelik çalışmalar gereklidir. 95 SUMMARY End-to-end neurroraphy is the gold standard method in the peripheral nerve surgery. However, it is not suitable sometimes and usually nerve grafts are used in case. In such conditions that nerve grafts are not available, end-to-side neurroraphy is an alternative way for nerve repair. We aimed to study the effectiveness of excision of the epineurium of the recipient nerve in nerve regeneration. Forty wistar type male rats were included in the study as 4 groups. We studied either on the right or left hind limbs of the animals under ketamine-HCl anesthesia. Peroneal nerve was transected at a level of about 1 cm above the bifurcation of the tibial nerve, and the proximal stump was buried in gluteus maximus muscle in all groups. Distal peroneal nerve was not processed in-group I, was sutured to the epineurial window on tibial nerve by epineurial neurroraphy in-group II. Distal stump of the peroneal nerve was buried in tibial nerve for about 1 to 2 mm without any epineurial resection in-group III, and with 1 to 2 mm epineurial excision in-group IV. Walking track analysis and electromyographic studies performed after 3 months, thereafter, animals were sacrificed and histomorphometric analysis of the muscle and nerve tissue was done. Statistical analysis was done with SPSS 10.0 software. No function loss of donor nerve or donor muscle was determined. Healing was clearly superior in-group II, III and IV than group I. But no statistically important difference was found out between healing of groups II, III and IV. It can be said that end-to-side anastomosis supplies a degree of peripheral nerve regeneration, and can be used in case. However, new studies must be done for improving regenerative capacity of the technique. 3110

Otolog yağ grefti, birçok yazar tarafından ideal yumuşak doku dolgu maddesi olarak tanımlanmaktadır. Yağ greftinin kullanımındaki en sık karşılaşılan sınırlandırıcı etken, emilimine bağlı olarak sağkalımının öngörülememesidir. Literatürde sağkalımı arttırmak amacı ile yağ grefti alıcı yatağında vaskülariteyi arttırmaya dair birçok uygulama tanımlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, mikroporasyonun yarattığı inflamatuar süreç sonucu meydana gelen neovaskülarizasyonun yağ grefti sağkalımına olan etkilerinin incelenmesidir.Çalışmada 5 grup için toplam 30 wistar tipi sıçan kullanıldı. Yağ dokusunun kaynağı sıçanda inguinal yağ yastıkçığı olarak, alıcı saha ise sırt bölgesinde açılacak standart cep olarak belirlendi. Sıçanın sırt derisine mikroporasyon uygulamasını takiben, travmaya yanıt ilkelerine dayanarak damarlanma açısından değişikliklerin oluşması beklendi ve bir hafta tamamlandıktan sonra sırtta açılan ciltaltı cebe yağ greftinin transferi yapıldı.Morfolojik değerlendirme sonucunda mikroporasyon yapılan deneklerin alıcı sahadaki ciltaltında vasküler yapıların daha yoğun olarak izlendiği kaydedildi. Mikroporasyon uygulanan deneklerde uygulanmayanlara göre yağ greftlerinin yapılarını daha iyi muhafaza ettikleri ve daha vasküler bir yapıya sahip oldukları gözlendi. Su taşırma analizinde greftlerin 15. hafta sonundaki hacimleri kıyaslandığında, mikroporasyon yapılmayan grupta greft hacim kaybının anlamlı olduğu saptandı. Histomorfometrik ve immünohistokimyasal değerlendirme sonucunda kontrol grubuna kıyasla mikroporasyon uygulanan grupta yağ dokusunun bütünlüğünü daha iyi koruduğu, intakt nükleuslu adipositlerin hakim olduğu ve daha üniform yapıda lobüler dizilim sergiledikleri ve vaskülarizasyonun daha yoğun olduğu izlendi. Biyokimyasal olarak doku içerisindeki trigliserit konsantrasyonları ölçüldüğünde mikroporasyon yapılan deneklerde daha yüksek değerler saptandı ancak aradaki fark anlamlı çıkmadı.Sonuç olarak, mikroporasyon ile önkoşullandırma yapılan bir alana yağ grefti uygulandığında, greft hacmi, adipositlerin yapısı ve doku bütünlüğü, greftin yeniden damarlanması ve genel olarak greft sağkalımında olumlu katkı sağlanmaktadır. Although autologous fat grafting is considered to be the ideal soft tissue filler by many authors, the main problem encountered with this technique is not being able to predict long-term graft survival due to high absorption rates. Many techniques have been described in the literature to enhance the vascularity of the graft recipient area and thereby increase survival. The purpose of this study was to investigate the angiogenic effects of preconditioning of the recipient area with microporation and determine its overall impact on fat graft survival.A total of 30 wistar rats for 5 study groups were used in the study. The source of fat was the inguinal fat pad while the recipient area was a subcutaneous pouch on the dorsum of the rat. To allow for the neovascularization process to take place, fat graft transfer was done one week after preconditioning with microporation.Morphological evaluation demonstrated higher vascularity in the subcutaneous area of the recipient bed in rats that had undergone microporation in comparison to the control group. Fat grafts in the microporation group had better integrity and a higher level of vascularity compared to the control group. Volume analysis with the water-overflow method showed that at the end of week 15, the microporation group had higher graft survival in comparison to the control group. Histomorphometric and immunohistological evaluation showed higher integrity and uniform adipocytes with intact nuclei, better lobulation, less fibrosis, vacuolization and inflammation and better vascularization in the microporation group.Although higher triglyceride concentrations were measured for the group that had undergone microporation, the difference between the two groups were statistically insignificant.In conclusion, fat grafting performed on an area that has been preconditioned with microporation results with higher graft volume, better integrity and vascularization and an overall higher survival rate. 85

Kritik büyüklüğün üzerindeki kraniyal kemik defektlerinin onarımında otojen ve/veya allojen kemik greftleri ve alloplastik materyaller geçmişten günümüze kullanılmıştır. Bu amaçla çok sayıda sentetik materyal avantaj ve dezavantajlarıyla beraber kullanılmaktadır. Bu çalışmada; ucuz ve kolay elde edilebilir bir materyal olan devekuşu yumurtasının sıçanlarda kritik büyüklükteki kraniyal kemik defektlerinin iyileşmesindeki etkinliğinin demineralize kemik matriksi ile karşılaştırılması ve devekuşu yumurtasının kraniyomaksillofasiyal uygulamalar için potansiyelinin araştırılması amaçlandı.Çalışmada 40 adet wistar türü erkek sıçan kullanıldı. Sıçanlar dört gruba ayrıldı. Her bir sıçanın frontal kemiğinde 7 mm çaplı kritik büyüklükte tam kat kemik defekti yaratıldı. Grup I (n=10) operatif kontrol grubu iken, Grup II'de (n=10) insan kaynaklı demineralize kemik matriksi, Grup III'de (n=10) devekuşu yumurtası blok formu, Grup IV'de (n=10) devekuşu yumurtası toz formu defektlere uygulandı. Deneklerin tamamı 24. hafta sonunda sakrifiye edildi. Kemik defekt alanı, kemik yoğunluğu, devekuşu yumurtası blok formun alan, hacim ve yoğunluk ölçümleri bilgisayarlı tomografi ile değerlendirildi. Kemikleşme, enfeksiyon, rezorbsiyon ve doku reaksiyonları deneyimli bir histolog tarafından değerlendirildi.Makroskobik olarak devekuşu yumurtası blok formunun bir miktar rezorbsiyon göstererek etraf kemik dokuyla bütünleştiği, yer değiştirmediği ve kraniyal bütünlüğünü sağladığı; devekuşu yumurtası toz formunun 6. ayda tamamen rezorbe olduğu görüldü.Radyolojik olarak Grup I, II ve IV arasında farklı haftalarda defekt alanındaki küçülme, 12. hafta kemik yoğunluk ortalamaları ve yüzdesel değişimleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Yirmidördüncü hafta kemik yoğunluk ortalamaları Grup IV'e göre Grup I ve II'de daha yüksek bulundu. Devekuşu yumurtası toz formları ve demineralize kemik matriksi 6. ayda bilgisayarlı tomografi kesitlerinde izlenmedi. Devekuşu yumurtası blok formunun alan, hacim ölçümlerinde istatistiksel olarak anlamlı küçülme saptanırken, yoğunlukta 0. ay ile 6. ay arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Histolojik değerlendirmede devekuşu yumurtası ve kontrol grubu arasında anlamlı farklılık saptanmazken demineralize kemik matriksi grubunda yeni kemik oluşumu görüldü.Sonuç olarak devekuşu yumurtasının osteoprodüktif etkisi gösterilememesine rağmen. enfeksiyon görülmeyişi, güçlü yapısı ve blok formunun düşük rezorbsiyon oranı, kolay şekil verilebilmesi ve maliyetinin ucuz oluşu ile orbita taban kırıkları, kraniyal ve maksillofasiyal augmentasyon prosedürlerinde uygun bir greft materyali olabilir. Klinik düzeyde insanlarda kullanıma girmeden önce konuyla ilgili ileri deneysel çalışmaların yapılması DKY'nın kraniyomaksillofasiyal girişimlerde kullanılabilirliğini belirlemede faydalı olacaktır. For the treatment of the cranial bone defects which are over the critical size, autogenic and/or allogenic bone grafts and alloplastic materials have been used for a long time. There are many synthetic materials for the treatment of bone defects, which have their own advantages and disadvantages. In this study; we aimed to compare the efficacy of ostrich eggshell, which is cheap and easily available, and demineralized bone matrix in healing of the critical sized cranial bone defects and to investigate the potential of ostrich eggshell in craniomaxillofacial procedures.Forty, male Wistar rats were included in the study. Subjects were separated into four groups, each group containing 10 rats. A full thickness circular bone defect, 7 mm in diameter, was created in the frontal bone of each rat. Group I (n=10) was operative control group, in Group II demineralized bone matrix, in Group III ostrich eggshell implant, in Group IV eggshell powder was applied into the defects. At the end of the 24th week, all rats were sacrificed. Computed tomographic analysis was performed to evaluate the healing of the bone defects, for bone density and ostrich eggshell implant area measurements, for volume and density measurements. New bone formation, infection, resorbtion and tissue reactions were evaluated by an experienced histologist.Macroscopic examination revealed that ostrich eggshell implants were slightly resorbed, in the other hand they were integrated with surrounding bone, stable and supplied a good cranial completeness. In the other hand, ostrich eggshell powder particles were totally resorbed at 6th month.Radiologic examination revealed that there were no statistically significant difference between group I, II and IV, for the decrease in the defect area, for the bone density at 12th week and for the percentage of healing area (p>0.05). Group I and II?s bone density at 24th week was statisticaly significantly greater than group IV?s bone density at 24th week. Ostrich eggshell powder particles and demineralized bone matrix were not observed at computed tomographic scans taken at 6th month. There were statistically significant decrease in the ostrich eggshell implant area and volumetric values, but there was no statistically significant difference between 0th and 6th month density values. Histological examination revealed that there was not significant difference between control and ostrich eggshell groups for the new bone formation. In the other hand, in demineralized bone matrix group a greater amount of new bone formation was observed.In conclusion, ostrich eggshells did not seem to be an osteoproductive material. But there are some important advantages of the ostrich eggshell as an implant. Ostrich eggshell has a strong structure and a low resorbtion rate, it did not cause a tissue reaction or infection. The material could be shaped very easily and it is very cheap compared to many other materials used in craniomaxillofacial reconstructions. Ostrich eggshell could be a good alternative graft material for orbital floor fractures, cranial and maxillofacial augmentation procedures. Further experimental and/or clinical studies are required to find out the potential of the ostrich eggshell in craniomaxillofacial reconstructions. 81

Baş-boyun ve diğer vücut alanlarında yumuşak doku eksiklikleri veya atrofilerine bağlı deformiteler sık karşılaşılan sorunlardır. Bu çalışmada, demineralize kemik matriksinin bu deformitelerin giderilmesinde bir dolgu maddesi olarak kullanılabilme potansiyelini araştırmayı amaçladık.Grup 1'de kraniyumda periost altına, Grup 3'te sol inguinal bölgede subdermal plana, Grup 5'te ise karnın sol yarımında eksternal ve internal oblik kaslar arasına serum fizyolojik verildi. Grup 2'de kraniyumda periost altına, Grup 4'te sağ inguinal bölgede subdermal plana, Grup 6'da ise karnın sağ yarımında eksternal ve internal oblik kaslar arasına demineralize kemik matriksi verildi. Her gruptaki sıçanlar, yarısı 8. hafta sonunda, kalan yarısı ise 16. hafta sonunda incelenmeye alınacak şekilde 8. hafta için ?a?, 16. hafta için ?b? grubu olmak üzere iki alt gruba ayrıldı. Histolojik inceleme sonucunda hem 8. hafta, hem de 16. hafta sonunda demineralize kemik matriksi yerleştirilen tüm planlarda, yer yer kemik iliği alanları içeren yeni kemik dokusunun oluştuğu saptandı. Periost altında oluşan yeni kemik dokusunda matürasyon açısından 8. hafta ve 16. hafta grupları arasında fark saptanmazken, kas içi ve subkutan bölgelerde oluşan yeni kemik dokusunda 16. hafta sonunda kemik matürasyonu açısından 8. haftaya göre anlamlı artış saptandı. Demineralize kemik matriksinin yerleştirildiği planlar 8. hafta sonunda ve 16. hafta sonunda kemik matürasyonu açısından birbirleri ile karşılaştırıldığında ise istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı.Elde edilen veriler ışığında, demineralize kemik matriksi, kemikleşme özelliği nedeniyle intradermal ve yüzeysel subdermal uygulamalarda palpe edilebileceğinden dolayı bir yumuşak doku dolgu maddesi olarak uygun bir seçenek olarak görülmemekle beraber, periost üstü veya derin subkutan plana uygulandığında kraniyomaksillofasiyal kontur deformitelerinin düzeltilmesinde etkin bir kullanım alanına sahip olarak görülmektedir. Soft tissue defects and atrophies of head and neck, and other body areas are common problems. In this study, we aimed to investigate the possible potential of demineralized bone matrix as a tissue filler in reconstruction of these defects.Saline solution was given into subperiosteal plane on the cranium in Group 1, into subdermal plane on the left inguinal region in Group 3, and between external and internal oblique muscles on the left side of the abdomen in Group 5. Demineralized bone matrix was given into subperiosteal plane on the cranium in Group 2, into subdermal plane on the right inguinal region in Group 4, and between external and internal oblique muscles on the right side of the abdomen in Group 6. Each group was divided into two subgroups, as ?a? for 8th week and ?b? for 16th week, according to the histologic evaluation periods at the end of 8th or 16th weeks. Both at the 8th and 16th weeks, histologic evaluation revealed new bone tissue and bone marrow formation in all planes, that demineralized bone matrix was given. While the rate of maturation of the bone tissue was not found to be different at 8th and 16th weeks in the subperiosteal plane, the rate of maturation was found to be higher at 16th week than 8th week, both in the intermuscular and subdermal planes. Also, no statistically significant difference was found when each planes that demineralized bone matrix was given were compared with eachother, both at 8th and 16th weeks.According to these findings we think that, demineralized bone matrix is not a suitable choice as a soft tissue filler with intradermal and superficial subcutaneous applications, because of its being palpable. However, with supraperiosteal or deep subcutaneous applications, demineralized bone matrix seems to have an effective potential for reconstruction of craniomaxillofacial contour deformities. 82

Distraksiyon osteogenezis, kraniyofasiyal patolojilerin tedavisinde kullanılan uzun süreçli bir tedavi yöntemidir. Bu çalışmada; demineralize kemik matriksinin, DO'in konsolidasyon dönemi üzerinde fizyolojik süreci hızlandırıcı ve kemik kalitesine etkisini araştırmayı amaçladık.Ağırlıkları 250-300 gr arasında olan 40 adet Wistar tipi erkek sıçan kullanıldı. Tüm deneklerde sağ hemimandibulada çalışıldı. Cerrahi kontrol grubunda (Grup 3, n=8) yumuşak dokular kesilip tekrar dikildi. Diğer denekler grup 1 (DKM, n=16) ve grup 2 (SF, n=16) olarak ayrıldı. İki gruba distraktör takılarak, osteotomi sonrası 5 gün latans, 0.25 mm oran ve günde 2 defa ritim ile 3mm'lik distraksiyon gerçekleştirildi. Takiben, 4 haftalık konsolidasyon döneminin 1. gününde distraksiyon mesafesine 0.2cc DKM, diğer gruba da 1cc SF uygulandı. Konsolidasyonun 2. haftasında her iki gruptan 8'er denek sakrifiye edilerek sağ hemimandibulaları histolojik incelemeye alındı. Konsolidasyonun 4. haftasında kalan tüm gruplardaki denekler sakrifiye edilerek mandibulaları eksize edildi. Kemik mineral dansitometrik (KMD), histolojik ve immünohistokimyasal inceleme gerçekleştirildi. İncelemede H.E, Masson-trikrom, MMPase-2 ve Caspase-3 kullanılarak kemik iyileşmesi ve apoptozis incelendi. Tüm veriler Kruskal-Wallis yöntemiyle istatistiksel olarak değerlendirildi. Kemik mineral dansitometrik değerleri 2'li gruplar şeklinde Mann Whitney-U testi ile ayrıca değerlendirildi. Histolojik değerlendirmede. 2. ve 4.haftalarda DKM uygulanan grubun SF uygulanan gruba göre kemik iyileşmesi değerlerinin ve hücresel aktivitenin daha iyi olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p0.05, MannWhitney-U).Sonuç olarak, klinik kullanıma uygun bir ürün olan DKM'nin, konsolidasyon döneminin başında distraksiyon mesafesine uygulanması ile kemik iyileşmesini olumlu etkilediği ve süreci hızlandırdığı istatistiksel olarak gösterilmiştir. Distraksiyon ile rekonstrüksiyonu planlanan kraniyofasiyal olgularda, tedavi süreci içinde,genel anesteziye gerek kalmadan, iyileşmeye yardımcı olarak DKM uygulanması öngörülebilir. Distraction Osteogenesis (DO) is the long-term treatment method used for craniyofacial pathologies. In this study, we aimed to investigate the accelerating effect of demineralized bone matrix upon the physiologic process of consolidation period of DO and its sustaining effect upon bone quality.Forty Wistar type male rats weighting between 250-300 grams were used in the study. All subjects were operated on the right hemimandibula. The soft tissue up to the bone was cut and sutured in the operative control group (group 3 n=8). The remaining subjects were divided into two groups and DBM (group 1, n=16) and %0.09 NaCl (group 2, n=16) groups were formed. Distractor devices were fixed to both groups. After osteotomy, 5 day?s latency, the rate of 0,25 milimeters and twice a day as a rhythm with a distraction of 3 milimeters were performed. Later, on the first day of the four weeks? consolidation period DBM was applied to the distraction gap and %0.09 NaCl was applied to the other group. Eight subjects from both groups were sacrificed in the second week of the consolidation and their right hemimandibula were taken for histologic examination. In the fourth week of the consolidation the remaining all subjects were sacrificed and hemimandibulectomies were performed. Bone mineral densitometric (BMD) histologic and immunohistochemistrical examinations were made. In histological examination H.E., Masson?s-trichrome, MMPase-2 ve Caspase-3 were used to examine healing of bone and apoptosis. In the second and fourth weeks, histological examinations and bone densitometric data were statistically evaluated by using Kruskal-Wallis method. BMD results were also evaluated with Mann Whitney-U test in binary groups. In the histological evaluation, at the second and fourth weeks it was seen that the bone healing results and cellular activities of the group with the DBM application were relatively better than those of the group with %0.09 NaCl application and it was also realized that there was a statistically significant difference (p0.05, MannWhitney-U)In conclusion, the results, regarding to bone healing process are statistically significant and show that healing process is accelerated and affected in a positive way with application of the DBM which is convenient for clinical use, to distracted zone at the beginning of the consolidation phase. These results also show that application of the DBM without general anesthesia, during treatment period, may be preferred by the surgeons to support the healing process of the craniofacial cases that may require distraction. 99

ÖZETKritik büyüklükteki kraniyal kemik defektlerinin kapanmasını sağlamak veya hızlandırmakamacıyla birçok malzeme ve kimyasallar kullanılmıştır. Son yıllarda giderek artan bir merak uyandıranMezenkimal kök hücrelerin sıçan kritik kraniyal kemik defektlerindeki etkinliği araştırıldı.Çalışmada 50 adet wistar türü erkek sıçan kullanıldı. 10 adet sıçan allojen mezenkimal kökhücre elde etmek için kullanıldı. Geriye kalan sıçanlar dört gruba ayrıldı. Her bir sıçanın frontalkemiğinde 7 mm çaplı kritik büyüklükte tam kat kemik defekti yaratıldı. Grup I (n=10) operatifkontrol grubu iken, Grup II'de (n=10) insan kaynalı demineralize kemik matriksi, Grup III'de (n=10)mezenkimal kök hücre, Grup IV'de (n=10) mezenkimal kök hücre ve demineralize kemik matriksikombinasyonu defektlere uygulandı. Deneklerin tamamı 12. hafta sonunda sakrifiye edildi.Değerlendirmede radyolojik olarak, gruplar arasında 0., 4., 8., ve 12. haftaların defekt alan ölçümlerive kapanma yüzdeleri, 12. hafta için kemik yoğunluklarının ve kemikleşme paternlerininkarşılaştırmaları yapıldı.Tüm grupların defekt alanlarının zaman içinde istatistiksel olarak anlamlı şekilde azaldığıancak hiçbir haftada defekt alanı ortalaması açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farkolmadığı saptandı. Grup III'ün 0-12. haftadaki kapanma yüzdesinin Grup I'e göre istatistiksel olarakanlamlı şekilde fazla olduğu saptandı. 12. hafta kemik dansite ölçümünde Grup III'teki kemikyoğunluğunun en çok olduğu ancak gruplar arasında kemik yoğunluk ölçümleri açısından istatistikselolarak anlamlı bir fark olmadığı saptandı. Grup III ve Grup IV'de %70 dağınık kemikleşmegözlenirken Grup II'de %40 ve Grup I'de %20 olarak gözlenmesine rağmen gruplar arasındaistatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı.Sonuç olarak sıçan kritik kraniyal kemik defektlerindeki allojen mezenkimal kök hücreuygulaması, radyolojik olarak 12. hafta sonunda kemik defekt alanında istatistiksel olarak anlamlıküçülme yapmasının yanında kemik yoğunluğunda artış ve kemik iyileşme paterninde de farklılıkoluşturma eğilimindedir. Kemik defekt alanındaki iyileştirici etkisi insan kaynaklı demineralize kemikmatriksi ile beraber uygulandığında azalmaktadır. Bu etkileşimin altındaki mekanizmayı açıklamakiçin daha ileri çalışmalara gerek vardır. SUMMARYDifferent types of materials and chemicals have been used for the closure and accelerating thehealing of critical size cranial defects. In this study the effectiveness of the mesenchimal stem cells,which has avoked a curiosity recently, was investigated in critical size cranial defects of rats.Fifty wistar type male rats were evaluated in the study. Ten rats were used to obtain allogenicMSC?s. The remainders were separated into four groups. A full thickness circular bone defect 7 mm indiameter was created in the frontal bone of each rat. Group I (n=10) was operative control group. InGroup II demineralize bone matrix, in Group III mesenchimal stem cells and in Group IVdemineralize bone matrix and mesenchimal stem cell combination was applied into the defects. At theend of the 12th week, all of the rats were sacrificed. Radiologic evaluation of the defect areas within thegroups at zero, 4th, 8th and 12th weeks, bone density measurements and the healing pattern at the end ofthe 12th weeks were compared.In all groups there were statistically significant decrease in defect areas, but the average valuesof the defect areas within the groups were not statistically significant. The percentage of the healingarea of the Group III at the 12th week was statistically significant greater than Group I. Group III?sbone density at the 12 th week was the greatest but there was not a statistically significant differencewithin the groups for bone density. In Group III and Group IV, distrubuted healing patern wasobserved in 70% of the animals, on the other hand this healing patern was evident 40% of Group IIand 20% Group I. But there was not a statistically significant difference within the groups for healingpatern.In conclucion, allogenic rat mesenchimal stem cell application has created astatistically significant radiologic reduction at the bone defect area of the critical size cranialdefects at the end of the 12th week. Mesenchimal stem cell aplication has also increased thebone density and changed the healing patern. The positive effect on the healing of the defectarea was reduced while combined with demineralize bone matrix. The exact mechanism ofthis effect should be investigated in further studies. 101