Search

Bu çalışma Ereğli İlçesinin 1927-1960 yılları arasındaki nüfus sayımlarını kapsamaktadır. Günümüzde Konya'nın bir ilçesi olan Ereğli, Gülek Boğazı güzergâhında bulunduğu için tarih boyunca önemli bir merkez konumundaydı. Ereğli'nin Anadolu'da doğu batı kavşağında bulunması sebebiyle Hititlerden itibaren sırasıyla Asurlular, Frigyalılar, Lidyalılar, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar, Galatlar, Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Abbasiler, Selçuklular, Karamanoğulları ve Osmanlıların idaresi altında kalmıştı. Ereğli, İmparator Heraklius tarafından tarih öncesinden beri yerleşim merkezi olan yerde yeniden kurulmuş ve onun adına "Herakleia" (Ereğli) kenti olarak adlandırılmıştı. Ereğli bu tarihten itibaren bir sınır şehri haline gelmişti. Bizans hâkimiyeti döneminde "Kuyudaki Yahya" adlı Hristiyan azizin memleketi kabul edilen Ereğli, kutsal bir yer ve ziyaret merkezi oldu. Ereğli, 1097 yılında ilk Haçlı saldırısı ve istilasına uğradı. Ereğli şehri İkinci Haçlı Seferi'nde de saldırıya uğramıştı. Haçlıların bu saldırısı 1101'de Selçuklu Sultanı I. Kılıçaslan tarafından durdurulmuş ve Haçlılar mağlup edilmişti. Selçuklu Sultanı II. Kılıçaslan döneminde ülkeyi on bir oğlu arasında paylaştırdığında Ereğli ve çevresi Sencer Şah'a verildi. Sencer Şah Ereğli'de yedi sene meliklik yaptı. Ereğli'nin 1927-1960 tarihleri arasında yapılan nüfus sayımlarına göre gelişimini anlatan bu çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde nüfusun tanımı, dünyada ve Türkiye'de nüfus sayımları hakkında bilgiler verilmektedir. Birinci Bölümde Ereğli İlçesinin tarihi ve Cumhuriyet öncesi nüfusu anlatılmaktadır. İkinci Bölümde 1927- 1940 yılları arasında yapılan nüfus sayımlarının sonuçları değerlendirilmektedir. Üçüncü Bölümde 1945-1960 yılları arasında yapılan nüfus sayımları sonuçları değerlendirilmektedir. Sonuç kısmında ise Ereğli'nin 1927-1960 nüfus sayımları sonuçlarının değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ereğli, Nüfus, Osmanlı, Cumhuriyet, Nüfus Sayımı, This study covers the censuses of Eregli District between 1927-1960. Eregli, which is a district of Konya today, has been an important center throughout history as it is located on the Gülek Strait route. Since Eregli was located at the east-west junction in Anatolia, it was respectively, under the rule of the Hittites, Assyrians, Phrygians, Lydians, Persians, Alexander the Great, Seleucids, Galatians, Pergamon Kingdom, Roman Empire, Byzantine Empire, Abbasids, Seljuks, Karamanoguls and Ottomans Eregli was rebuilt by Emperor Heraclius in the place that had been a settlement since prehistoric times and was named "Herakleia" (Eregli) city in his name. Eregli had become a border city since this date. Ereğli became a sacred place and a center of visit by Christians during the Roman and Byzantine periods. Ereğli was subjected to the first Crusader attack and invasion in 1097. Eregli city was attacked during also the Second Crusade. This attack of the Crusaders was stopped by the Seljuk Sultan Kılıcaslan I in 1101 and the Crusaders were defeated. During the time of Seljuk Sultan II. Kılıcaslan, Eregli and its surroundings were given to Sencer Shah when he divided the country among his eleven sons. Sencer Shah was a ruler for seven years in Eregli. The fact that Eregli was on the trade route, postal route, pilgrimage route and army route increased its historical importance both in the Seljuk and Ottoman periods. This study, which explains the development of Ereğli according to the census made between 1927-1960, consists of an introduction and three parts. In the introduction, the definition of the population, provides information about the census in Turkey and the world. In the first chapter, the history and pre-Republic population of Eregli district are explained. In the second part, the results of the census conducted between 1927-1940 are evaluated. In the third section, the results of the census conducted between 1945-1960 are evaluated. In the conclusion part, the results of the 1927-1960 census of Eregli were evaluated. Key Words: Eregli, Population, Ottoman, Republic, Census

YÖK Tez No: 709116 2645, 2646, 2647 nolu (H. 1262-1263/M. 1846-1847) nüfus defterlerine göre Pütürge (Şiro) kazasının nüfusu isimli bu çalışmanın amacı, 19. yüzyılın ortalarında (1846-47) Harput Eyaletine bağlı Malatya Sancağı Pütürge kazasının sosyal, ekonomik ve demografik yapısını tahlil etmektir. Çalışmamız, giriş bölümüyle beraber dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı; sınırları, önemi, konuyla ilgili yayın ve araştırmalardan bahsedilmiştir. Birinci bölümde Pütürge kazasının idari ve coğrafi yapısı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Osmanlı Devletinde yapılan nüfus sayımı tahrirleri ve 19. yüzyıl ortalarına ait Pütürge kazasının nüfus defterleri tanıtılarak Pütürge kazasının demografik yapısından bahsedilmiştir. Bununla birlikte yaş dağılımları, aile yapısı, kullanılan isimler, lakaplar ve şahıslar hakkında da bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise 19. yüzyılın ortalarında Pütürge'de yaşayan erkeklerin eşkâlleri ve mesleklerinden söz edilmiştir. Söz konusu bu çalışmada, 19. yüzyılın ortalarında kazanın daha çok tarıma ve hayvancılığa dayalı bir ekonomik yapıya sahip olduğu ortaya çıkarılmıştır. Aynı zamanda yaygın olarak çekirdek aile tipine sahip olan kazanın 1846-1847 yılında yaklaşık 9.000 nüfuslu bir yerleşim yeri olduğu, nüfusun yaş ortalamasının 25 civarında bulunduğu gibi muhtelif tespitler de yapılmıştır According to the population books 2645,2646, 2647 (H.1262-1263/M.1846-1847), the purpose of this study, named the population of the Pütürge (Şiro) accident, was to create a 19th century study. İn the mid 18th century (1846-1847), the banner of Malatya in Harput province was to analyze the social, economic and demographic structure of the Pütürge accident. Our study consist of four parts with the introduction section, thepurpose of the study, its limits, importance, puplication and researches on the subject are mentioned. In the first part, information is given about the administrative and geographical structure of the Pütürge accident. İn the second part, the census in the state of Osmanlı and the 19th century were carried out. The population books of the Pütürge accident of the mid 19th century were introduced and the demographic structure of the Pütürge accident was mentioned. However, information about age distributions, family structure, names used, nicknames and individuals were also given. İn the third chapter, the descriptions and occupations of the men living in the Pütürge in the middle of the 19th century are mentioned. In the study, it was revealed that in the middle of the 19th century, the count had an economic structure based mostly on agriculture and animal husbandry. At the same time, various determinations have been made such as the fact that the accident, which has a nuclear family type, was asettlement with a population of approximately 9,000 in 1846-1847, and the average age of the population was around 25.

DergiPark: 660830 rumeli The most important sources for the study of the demography of the Ottoman Empire and the peoples that ëere under its rule are the Ottoman documentary funds, among them the oldest registers belong to the XV- XVI century, ëhich are called “Tahrir Defterleri”, afterëards the extraordinary taxes (vergies) called "Avarez defterleri", and the overall ottoman registers of the population of the XIX century and the early XX century.In this paper we have dealt with the brief history of Ottoman registers over the centuries, the administrative historical of Gjilan until the XIX century, and the data on the population of Gjilan and the villages during the XIX century and beginning of the XIX century, where we have also translated the appointment defters of the bekçi (guards) in the villages of Gjilan, which provides detailed information on the population of villages in Gjilan during the year 1901.The data of registers of the years 1832 and 1845, as firsthand sources for researchers that deal with issue in hand, present new data on the population of Gjilan neighborhoods. While the defter of the Bekçi (guard) of 1901, presents statistical information on the population of the villages and the territorial extension of the Kaza of Gjilan. This defter contains important information on the names of the villages and the names of the guards (Bekçi) too. Furthermore it demonstrates the coexistence of Muslim and non-Muslim residents in the same villages. From 191 villages of the Kaza of Gjilan 100 of them were inhabited only by residents of the Islamic faith (müslüman), 16 non-Islamic (gayr-i müslüman) and 175 villages were mixed. At the same time these data also highlight the demographic changes on ethnic grounds that occurred after 1912, respectively, after the Ottoman Empire withdrew from these regions. This is seen in the villages of Budrika e Poshtme (Lower Budrika), Partesh, Zebince, Pasjan, Tirince, etc., which according to the 2011 Census of the Republic of Kosovo, these villages are inhabited only by residents of the Serbian Orthodox community. However, as we can see in the defter of Bekçi (guard), that we have translated into Albanian language, in 1901 these villages were also inhabited by Albanian residents of Islamic religion, which does not exclude the possibility of Albanian residents of Orthodox rite being registered as non-Muslim. Burimin më të rëndësishëm për studimin e demografisë së Perandorisë Osmane dhe të popujve që ishin nën sundimin e saj e përbëjnë fondet dokumentare Osmane, ndër të cilat vendin e parë e zënë regjistrat më të vjetër nga shekulli XV-XVI të quajtura “Tahrir Defterleri”, më pas regjistrat e tatimeve-vergive “xhizje dhe avarëz defterleri”, si dhe defterët e regjistrimeve të përgjithshme osmane të popullsisë të shekullit XIX dhe fillim shekullit XX.Në këtë punim kemi trajtuar historikun e shkurtër të regjistrimeve Osmane ndër shekuj, historikun administrativ të Gjilanit deri në shekullin XIX dhe të dhënat për popullsinë e Gjilanit dhe fshatrave gjatë shekullit XIX dhe fillim shekullit XIX, ku kemi shqipëruar edhe defterin e emërimeve të bekçinjëve (rojtarëve) në fshatrat e Gjilanit, i cili jep informacion të detajuar për popullsinë e fshatërave të Gjilanit gjatë vitit 1901. Osmanlı’ya ait demografik bilgiler dönemin kaynaklarında yer almaktadır. Bu konuda XV-XV. yüzyıllarında tutulan tahrir defterleri başta olmak üzere XVII. yüzyılından itibaren tutulmaya başlanan avarız defterleri de demografik bilgiler hususunda önemli bir fon oluşturmaktadır. XIX. yüzyılın ilk yarısından itibaren nüfus defterleri olarak bilinen Osmanlı devletinde sancak, kaza, kasaba birimlerini içeren defterlerde nüfusun en detaylı bilgilerini ihtiva etmektedirler.Bu çalışmada Gjilan (Gilan) kasabasına ait 1832 nüfus ve 1845 senesine ait temettuat defterlerinden faydalanılarak Gilan kasabası merkezindeki mahalleler ve nüfus verileri, 1901 senesine ait Bekçi defterinden ise Gilan’a bağlı 191 köyünün nüfus bilgisi tabel şeklinde verilmiştir.Bu verilere göre 1901 senesinde Gilan kasabasının nüfusu 35.131’i Müslüman, 19.999’u Gayrimüslim olmak üzere toplam 55.130 olduğu geçmektedir. Bu veriler yüzdelik olarak % 63.72 Müslüman, %36.28 Gayrimüslim şeklindedir. Ayrıca 2011 senesinde Kosova devleti tarafından yapılan genel sayımının sonuçlarına göre sadece Sırp-Ortodoks nüfusundan oluşan Aşağı Budrik, Parteş, Zebinç, Pasjan (Pasyan), Tirinç gibi köylerde, 1901 senesinde Müslüman ahalinin de yaşadığı görülmektedir.

Osmanlı Devleti’nde klasik dönem boyunca tahrir ve toprak yazımı usulleriyle yapılmış olan sayımlar 19. Yüzyıl itibariyle modern nüfus sayımları olarak örneklerini vermeye başlamıştır. 19. Yüzyıl itibariyle modern nüfus sayımları neticesinde meydana gelen nüfus defterleri şehir, köy, kasaba ve nahiyelerin nüfusu, bu nüfusun sosyo-ekonomik yapısını anlamamızda ve bunlarla ilgili çeşitli veriler ortaya koymamızda başvurulacak en mühim kaynaklar arasında yer almaktadır. Ayrıca şehirlerin geçmişteki mahalle yapısı, nüfus yapısı, şehir, köy, kasaba ve bölgeler arasında yaşanan göç ve nakillere ışık tutmasının yanısıra, günümüzdeki insanların kendi ataları ve atalarının aile yapıları, fiziksel görünüşleri ile ilgili bilgi sahibi olmalarına nüfus defterlerinden elde ettiğimiz verilerden ulaşma imkanına sahip olabileceklerdir. Hazırlamış olduğumuz bu çalışmada 19. yüzyılın ilk yarısında Diyarbakır merkez sancağında mütemekkin olan gayrimüslim milletlerin nüfus defteri verilerinden elde ettiğimiz çeşitli bilgi ve saptamaları ortaya koymaya gayret ettik. Bu noktada Osmanlı nüfus sistemi ve nüfus sayım usullerinin bir örneğini teşkil eden bu nüfus defteri çalışmasında, Diyarbakır merkez gayrimüslim nüfusu üzerine yapılmış ilk nüfus defteri olma özelliğinin yanı sıra sekiz ayrı gayrimüslim grubun nüfusu, isimleri, icra ettikleri meslekler, yaşadıkları mahalleler, yaş ve fiziksel özellikleri, mükellef oldukları vergi oranları tespit edilmeye çalışılmıştır., Censuses made by the Ottoman State during the classical period with the methods of typing and landing began to give examples as modern population censuses in the 19th century. The 19th century population books, which are the result of the modern population censuses, are among the most important resources to be applied when we have a clear understanding of the population of cities, villages, towns and seas, their socio-economic structure and reveal various data about them. In addition to the city's past neighborhood structure, population structure, city, village, town migration between regions and besides shed light on the transit the ancestors of today's people and family structures of their ancestors, to have information about their physical appearance they could have access to the data we obtained from the population books. İn this work we have prepared in the first half of the nineteenth century, we tried to reveal various information and findings obtained from the data of the population books of the non-Muslim nations, who were the followers in the central turban of Diyarbakır. In this population book study, which is an example of the Ottoman population system and census procedures at this point, the population of the eight non-Muslim groups, their names, the professions they live in, the neighborhoods they live in, their age and physical characteristics, as well as being the first population book on the Diyarbakır center non- , Tried to determine the tax rates they are liable to.

The geography of Blacksea has a special role in Turkey and the rest of the world. The Muslim population has increased after Blacksea was changed into a Turkish lake. Shortly, a commonly shared life was born between Muslims and believers of other religions and continuedwithout an issue for a long period of time. The ethnical differences, withthe result of a weakening Ottoman Empire during the 19th century,were used by the European countries and Russia to be able to invadethe demographic structure. This was a demographic game that endedwith Turkey’s victory in 1923. As Turkey transformed into a modernnational country in 1923, Blacksea region developed into a dynamicstructure.Blacksea has provided a safe exit on terrain and marine paths forthe energy resources that were discovered around Hazar region at theend of 1990. Today, with Romania and Bulgaria being neighbors withthe European Union, energy transportation plans play a critical role.However, based on data from 2010, the ratio of amount of transportedenergy to the Turkish population is significantly low. Since the regioncarries a critical importance in energy strategy of global scale,development of energy focused opportunities need to be initiated.During the execution phase; the demographic structure, as well as thehistorical Blacksea culture, must be protected and the population of thelocal community should be increased. Karadeniz coğrafyası Türkiye ve dünya için çok özel bir öneme sahiptir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Karadeniz’i bir Türk gölü haline getirmesinden sonra Müslüman nüfusu artmış ve kısa sürede bu bölgede Müslüman ve gayrimüslimler arasında ortak bir yaşam başlamış ve uzun bir dönem problemsiz şekilde yürümüştür. Fakat demografisinde yer alan bu etnik farklılıklar özellikle 19’ncu yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflamasına bağlı olarak Avrupalı güçler ve Ruslar bu bölgeye hâkim olabilmek için demografik yapıyı kendi amaçlarına fayda sağlayacak şekilde kullanmaya başlamıştır. Bu bir Karadeniz demografik oyunudur ve 1923 yılında Türkiye’nin galibiyeti ile sonuçlanmıştır. 1923 yılından sonra modern bir ulus devlete dönüşen Türkiye, içinde Karadeniz bölgesi dinamik bir yapıda önemli bir gelişim göstermiştir.1990 yılı sonrasında Hazar Enerji Havzasında çıkarılan enerji kaynaklarının dünya piyasalarına ulaştırılmasında hem karasal hem de suyolu üzerinden güvenilir bir çıkış sağlayan Karadeniz, Avrupa Birliği’nin Romanya ve Bulgaristan üzerinden komşu olduğu günümüzde, enerji aktarımı planlamalarında önemli bir rol oynamaktadır. Fakat 2010 yılı verilerine göre genel Türkiye nüfusu içindeki oranı oldukça düşüktür. Bu nedenle enerji stratejisinde dünya ölçeğinde kritik öneme sahip bu bölgeye gereken değerin verilmesi ve enerji odaklı iş alanlarının oluşturularak bölgenin demografik yapısı bozulmadan ama tarihi Karadeniz kültürünün canlanmasına hizmet edecek şekilde bölge nüfusunun arttırılmasına ihtiyaç olduğu değerlendirilmektedir.

Çalışmanın ilk iki bölümünde Avrupada başlayan “Sanayi Devrimi”nin tarihi ve bu kavram etrafındaki tartışmalara değinilmiştir. Üçüncü bölümde Batı-Osmanlı ekonomik ilişkisi ele alınmış ve bağımlılık teorisinin ampirik bir sınaması yapılmaya çalışılmıştır. Bu ampirik sınama egzersizinde yöntem olarak Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Son iki bölümde ise XIX. yüzyıl Bursasındaki nüfus ve ekonomi hareketleri incelenmiştir. In the first two chapter of the study, the history of the European “Industrial Revolution” and various discussions entailing it are dwelled upon. Third chapter involves Western- Ottoman economic relationship with an ampiric test of “Dependency Theory”. In this exercise, the method of Granger causality test has been adopted. In the last two chapters population and economics in the XIX. Century Bursa has been investigated.

Shortly after completing its foundation process, by means of tahrir tradition which was especially started with entering the conquest process, the Ottoman Empire registered fastidiously conquered places one by one. The tahrir notebooks, which are commonly used nowadays as well, have come out with the aid of this application of the Ottoman Empire. The main objective of this paper is to evaluate one of the most significant title deed-tahrir notebooks with a numbered of 355 and dated of 1565 related to the region. It is also aimed to determine the state and regional management methods in the political sense of Ottoman Empire after settling down the Balkan political land. We believe that our paper and similar publications constitute the utmost important point in terms of Ottoman Political History, and these studies could help the Ottoman History to get rid of monotony which we get used to so far., Osmanlı Devleti kuruluş sürecini tamamladıktan hemen sonra özellikle devlet olma sürecine girişiyle birlikte başlattığı tahrir geleneği sayesinde; feth ettiği yerleri tek tek ve büyük bir titizlikle kayda geçirmiştir. Osmanlı Devleti’nin bu uygulaması sayesinde bugün Osmanlı tarihi araştırmalarında yoğun olarak yararlandığımız tahrir defterleri ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, bölge ile ilgili son derece önemli olan tahrir defterlerinden 355 numara ve 1565 tarihli tapu-tahrir defterini değerlendirerek, Osmanlı Devleti’nin Balkan siyasi coğrafyasına yerleşmesiyle birlikte, Osmanlı tarihinin siyasal anlamdaki bölgesel yönetim şekillerini ve durumunu tespit etmeye çalışmaktadır. Bu çalışma ve benzeri eserlerin Osmanlı siyasi tarihi açısından son derece önemli bir noktayı teşkil ettiği ve bu gibi çalışmaların Osmanlı tarihini alışılagelmiş tekdüzelikten kurtaracağı düşünülmektedir.

Ülkemizde ve günümüzde önemi gittikçe artan yerel tarih araştırmaları, kent kimliğinin ve kentli olma bilincinin oluşmasında, kentlerin bulunduğu coğrafi konumun, sosyo ekonomik yapının ve kültürel yaşantının algılanması ve sahiplenilmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Dünümüzü ve yaşadığımız yeri ne kadar iyi tanırsak, bugünle ilişkilendirip algılamamız ve yarını tasarlayabilmemiz o kadar kolay olacaktır. Osmanlı tarih araştırmalarında birçok kaynaktan yararlanabiliriz. Bunlar tarihe ışık tutacak yazılı ve yazısız kaynaklardır. Bu yazılı kaynakların en önemlilerinden biri de bize yerel tarih araştırmalarında ışık tutacak olan tapu tahrir defterleridir. Bugüne kadar, tahrir defterleri Osmanlı sosyo-ekonomik, demografik ve kültürel tarihi açısından, ihtiva ettiği zengin veriler işlenerek ve değerlendirilerek önemli bir arşiv vesikası olarak kullanılmasına rağmen, kaynaklık değeri hep tartışıla gelmiştir. Tartışmanın en can alıcı noktasını, tahrir defterlerindeki bilgilerin birbirini tekrar ettiği, bundan dolayı sağlıklı sonuçlara ulaşılamayacağı yönündeki eleştiriler oluşturur. Bir diğer tabirle bazı araştırmacıların kafasındaki sorulardan birisi, tahrir defterlerinin birbirlerinin kopyası olup olmadığı üzerinde dönmektedir. Tahrir defterlerindeki veriler birbirlerinin kopyası mı değil mi' Bu soru bugüne kadar tahrir defterleri ile yapılan çalışmalarda, araştırmacılar tarafından tartışıla gelmiş önemli bir problemdir. Bu tez çalışmasından hareketle, iki defterin kopyası olmadığı dikkate alınırsa tahrir defterlerindeki verilerin sürekli tekrarlandığı iddiasının ancak belirli durumlarda söz konusu olabileceği iddia edilebilir. Tezin cevap arayacağı bir diğer problemde her iki defterde yer alan veriler arasındaki benzerlik farklılıklardan hareketle bu defterlerin öncelikle bölge tarihi açısından kaynak değerinin ne olduğu, sonra da tahrir defterlerinin Osmanlı tarihi araştırmaları açısından ne kadar kaynaklık edebileceğidir. Kaynaklara ne kadar çok soru sorulursa o kadar cevap alınacağı düşüncesi ile yola çıkıldığında, elimizdeki bu iki kaynağa doğru sorular sorarak, alınabilecek tüm cevaplara ulaşma ve tüm problemleri çözüme kavuşturma ya da çözüme kavuşmadığı takdirde problemi ortaya koyacak tabloyu çizebilme yolunda önemli bir adım atılacaktır. Bu problemlere verilmeye çalışılan cevaplar sonucunda Aydın'a ait 1550 ve 1676 tarihli iki farklı tahrir defteri ki bunlardan ilki Aydın sancağı kazalarındaki konargöçer aşiretler, diğeri de kaza ve köylerindeki reâyâ hakkında metodolojik bir tahlil denemesinin yapılması amaçlanmaktadır. The historical experiments which its importance increasing in nowadays and in our country that place of the cities geographic location socio economic features of it and to comprehend the cultural life and to get it has an importance role to make up the consciousness of being belongs to the city. the more we know our past and where we live, the more we can link it to today and to make up tomorrow easily. for the experiment of Ottoman his. we can get advantage from many kinds of sources. they are the sources which are orally and written based. one of the most important source of these are the books(tahrir defter's) which are written inside the taxes and who gives them. Although these books ( tahrir defter's) by processing and considering countless data that they containare used as an important archive document to Ottoman socio-economic, demographic and cultural history; their sourcing value has always been an arguement. the most striking point of these arguments are the critics that the informations in the book are repeating themselves and therefore there can not be got true result of these experiment with another saying there is a question on some experimenters mind that is these books are the copies of each other or not are the informations in them copies of each other or not' this question is an importance problem negotiated by the experimenters during the process of the experiments till today. from the movement of this experiment, if we pay attention that just two books has no copies, it can be claimed that these informations are being repeated just in some situations.Does information in the composition copy of each other. This question have been discussed by the researchers until now. Regarding to this thesis, if we consider whether two book(tahrir defter's) are copy each other, we can say that its true partly. The other problem this thesis tries to find out it is answer is that worth of information in the composition regarding to region history. Additionally, we also try to find out how these compositions contributes to investigations about history of Ottoman Empire. We believe that the more question about the compositions we will get more answer. And we will get big step to learn answer of questions by asking true questions. If answer is not clear at least problem will be clear so way of the discussion will be clear. Thesis focus on the two composition about sanjak of Aydın. First one, written in 1550,about konargöçer aşiret lived in villages of sanjak of Aydın. And other, written in 1676, about the reâyâ in the villages in sanjak of Aydın.

Bilindiği gibi Osmanlı toplum yapısı dinî bakımdan Müslim ve gayrimüslimler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bunların nüfus bakımından birbirlerine orantısı Osmanlı coğrafyası üzerine yapılan hemen hemen bütün çalışmalarda dikkat çeken en önemli ortak özelliklerden birisidir. XV-XVI. yüzyıl sancak ve kaza çalışmalarına temel teşkil eden mufassal tahrir defterleri bir birinden bağımsız müstakil olarak değerlendirilebilirken, Kanuni döneminde hazırlanan muhasebe defterleri ile ilk defa İmparatorluğun bütününe ait nüfus verileri hakkında genel bir kanaat belirtmek mümkün olabilmiştir. Kabaca 1520-1530 yıllarına tarihlendirilen bu defter serisi dışında, XVI. yüzyıla ait böyle İmparatorluğun genelini ilgilendiren başka bir kaynak serisi bulmak mümkün değildir. Ancak gayrimüslimlerden alınan cizye vergisi için düzenlenen defterlerin varlığı bilinmektedir. İşte bunlardan H.979/M.1571 yılına ait bir cizye defteri Osmanlı devletinde cizye vergisine tabi olan gayrimüslimlerin yaşadığı tüm toprakları içine almaktadır. Bu defterdeki veriler esas alınarak gayrimüslimlerin yaşadıkları yerler ve nüfusları incelenecek, Müslümanların nüfusu ise daha önce yapılmış olan çalışmalardan faydalanılarak, XVI. yüzyılın ikinci yarısındaki Osmanlı coğrafyasının genel nüfus yapısı ortaya konulmaya çalışılacaktır., As known, the structure of Ottoman society is divided in two groups as muslims and nonmuslims in wiev of religion. The ratio of the population of these groups has an important role in almost every field of studies on Ottoman geography. Although mufassal registers for XVth and XVIth century sancak and kaza studies are considered indepently, muhasebe registers prepared in Kanuni era the overall population data on the whole Empire first introduced in Kanuni era with the muhasebe registers. Roughly, expect this series of the registers dated 1520- 1530, it is not possible to find literature on the whole Empire population in XVIth century. On the other hand the existence of the registers arranged fort he cizye taxer from nonmuslims is known. One of these registers arranged for the years H.979/ M.1571 contains all nonmuslims in charge of cizye taxer from the whole Empire. In this study we present a general knowledge on the population of the Ottoman geography in the second half of the XVIth century by analysing the nonmuslim population and their settlements based on these registers data and rewieving the muslim population from the previous studies.