Search

How to explain the decline of cities? In response to this question, Ibn Khaldun has presented a broad theory that seems to be still functional after several centuries. In this paper, we aim to explain the history of Tehran before and after of 1979 Islamic Revolution with Ibn Khaldun's theory the history. The method of article is historical study and historical documents (newspapers, newsletters and other authentic historical sources) and books related to the city of Tehran have been cited as the main sources in this regard. The result of this study shows that if, based on the division of Ibn Khaldun, we consider five main courses for Tehran, in both historical periods (before and after the 1979 revolution), the city witnessed the passage of these stages. In the pre-revolutionary period, Tehran, with the presence of the Allies, and the coronation of Mohammad Reza Shah Pahlavi began their new era. With the coup d'état of 1954, the autocracy began in this city. the flourishing of intellectuals , the oil revenues in the 50s , the invasion of the labors to suburban and the Islamic revolution are the four phases in the fall of city ,respectively. With the victory of the Islamic Revolution and the burning of nightclubs, the era of victory began. Expansion of Islamic values and post-war reconstruction can be considered as the peak of power but Environmental crises and the problems caused by the immense growth of the urban population are greatest issues that the city faces during its decline. So these changes are explained using Khaldunian ideas in the area of government, city and power. Kentlerin çöküşü nasıl açıklanır? Bu soruya yanıt olarak İbn Haldun, birkaç yüzyıl sonra bile hala işlevsel görünmekte olan geniş bir teori sunmaktadır. Bu yazıda, 1979 İslam Devrimi'nden öncesi ve sonrasındaki dönemlerdeki Tahran tarihinin İbn Haldun'un teorisiyle açıklanması amaçlanmıştır. Makalenin yöntemi, tarihsel çalışmadır ve bu bağlamda tarihi belgeler (gazeteler, bültenler ve diğer otantik tarihi kaynaklar) ve Tahran ile ilgili kitaplar, ana kaynaklar olarak belirtilmiştir. İbn Haldun'un bölümlerine dayanarak, bu çalışmanın sonucu, Tahran için her iki tarihsel dönemdeki (1979 devriminden önce ve sonra), beş ana dersi ele aldığımızda, şehrin bu aşamaların geçişine tanıklık ettiğini göstermektedir. Devrim öncesi dönemde, Tahran'da müttefiklerin varlığı ve Muhammed Rıza Şah Pehlevi'nin taç giymesiyle yeni bir çağ başlamış, 1954 darbesi ile de şehirde otokrasi başlamıştır. Entelektüellerin gelişmesi, 50'li yıllarda petrol gelirleri, işçilerin banliyölere akını ve İslam devrimi kentin düşüşündeki ayrı ayrı dört aşama olarak yer almaktadır. İslam Devrimi'nin zaferi ve gece kulüplerinin yakılmasıyla, zafer çağı başlamıştır. İslami değerlerin genişlemesi ve savaş sonrası yeniden yapılanma, iktidarın zirvesi olarak değerlendirilebilir, ancak çevresel krizler ve kentsel nüfusun muazzam büyümesinden kaynaklanan sorunlar, kentin düşüşü sırasında karşılaştığı en büyük sorunlardır. Dolayısıyla bu değişimler İbn Haldun'un hükümet, kent ve iktidar alanındaki fikirleri kullanılarak açıklanmaktadır.

Bu calisma, surdurulebilir kalkinmaya olan ihtiyac anlayisina dayanmakla birlikte, ozellikle Islam ulkeleri olmak uzere gelismekte olan ulkeler icin belirli bir yere ozgu surdurulebilir kalkinma modelini sunma geregini de goz onune almaktadir. Bu dogrultuda, yazarlar, onde gelen Islam alimlerinden biri olan Ibn Haldun'un goruslerini arastirma kaynagi olarak secmislerdir. Ayrica, ulkelerin kultur ve deneyimlerinin kaynasmasini barindiran tarihsel bir perspektifi de secmislerdir. Calismada karma yontem (nitel-nicel) kullanmistir. Veri toplanmasi icin kutuphane yontemi kullanilmistir. Toplanan veriyi analiz etmek icin icerik analizi yontemi kullanilmistir. Sonuc olarak, Ibn Haldun'un bakis acisina dayali on bilesen secerek alinmistir. Surdurulebilir kalkinma-Asabiyet, Olcululuge vurgu, Fakirligin ortadan kaldirilmasi ve refah yaratma, Iyi yonetim, Vatandaslik haklari, Bilimsel gelisme, Adalet, Akilcilik, Nufus buyume hizi ve Insanlara dayali olma durumu soz konusu on bileseni teskil etmektedir. Daha sonraki asamada, arastirmacilar, Ibn Haldun'un dusuncelerine asina olan on uzmanla gorusme saglayarak uzmanlarin bu bilesenler arasindaki iliskilerin turune iliskin dusuncelerini elde etmisler ve secilip alinan bilesenleri teyit etmislerdir. Son olarak, Ibn Haldun'un kuramlarina dayali yorumlayici bir surdurulebilir kalkinma yapisal modeli sunulmustur. Bu modelde, Asabiyet, Olcululuge vurgu ve Insanlara dayali olma durumu olmak uzere surdurulebilir kalkinmada en cok etkisi bulunan uc bilesen ortaya cikmistir.

Ibn Khaldun is one of the erudite Islamic polymaths. Though he had contributed, as the biographic corpus suggests, to wide range of sociology, jurisprudence, historiography and economico-political philosophy, Ibn Khaldun is best known for his historiographical contribution. Hence his dynamic economic understanding, though pre-modern yet well capable of answering even the postmodern economic questions, almost remains terra incognita to many people. This paper, in adopting doctrinal method and comparative jurisprudential approach, has attempted to explore Khaldunian economic views with special focus on examining the core characteristics of three ideas of kasb maʻāsh and jibāyah (later referred to as KAMAJ) as to how these three tools, if developed and cultivated in a mutually exclusive framework, make a given nation blossom and flourish, and absence of which, especially rigging jibāyah (taxation) policy, may corrode production industries, consequentially leading a given country to the cataclysmic escalation of decadence and disappearance from civilizational cartography. By so presenting, the study has demonstrated that Khaldunian economic conceptions would be a better alternative-not pioneer in the theorization of economics as seen by some academics-to the western economic thought. İbn Haldun mütebahhir İslam bilginlerinden biridir. Her ne kadar hakkındaki biyografik kaynakların ileri sürdüğü üzere sosyoloji, hukuk, tarih yazımı ve politik ekonomi gibi çok geniş alanlardaki çalışmalara iştirak etmiş olsa da kendisi daha çok tarih yazımı ile ilgili katkılarıyla tanınmaktadır. Dolayısıyla onun, modern öncesi olmasına karşın post modern ekonomik problemlere dahi yeteri kadar cevap verebilecek ehliyete sahip olan dinamik ekonomik anlayışı neredeyse birçokları için bir terra incognita olarak kalmış vaziyettedir. Bu makale, doktrinel metot ve karşılaştırmalı hukuki yaklaşımı benimseyerek, hususi olarak kesb, maaş ve (daha sonra KAMAJ olarak bahsedilecek) cibayet (vergi) düşüncelerinin esas niteliklerini ele alıp İbn Haldun’un iktisadi görüşlerini keşfetmeye çalışmakta ve karşılıklı olarak münhasır bir çerçeve içerisinde geliştirilip işlendiği takdirde bu üç aracın belirli bir milleti nasıl canlandırıp ilerleteceğini ve yokluğunun da, özellikle cibayet politikasının düzmece şekilde tesis edildiği bir durumda, üretim endüstrisinin nasıl aşınabileceğini ve buna mukabil nasıl bir milleti medeniyet atlasında kaybolmaya ve çöküşün yıkıcı eşiğine sürükleyebileceğini incelemektedir. Böylesi bir sunumla bu çalışma, İbn Haldun’un iktisadi kavramlarının -bazı akademisyenlerin gördüğü üzere ekonomi biliminin teorileşmesinin bir öncüsü değil- batı iktisadi düşüncesine yönelik daha iyi bir alternatif olabileceğini ortaya koymaktadır.

XIV. yüzyılda yaşamış bir İslâm filozofu olan İbn Haldun (1332-1406), Tanrı’nın, aklı sayesinde insanı, âlemdeki diğer varlıklardan üstün kıldığını düşünmektedir. Ona göre akıl, insanı insanlığın daha üst seviyelerine ulaştıran bir yetenektir. Aklın işleyişi konusunda kendisinden önceki İslâm filozoflarının görüşlerinden de etkilenmiş olan İbn Haldun, bilgi üretme sürecinde aklı, belli bir sıra düzeni içerisinde temyizî akıl, tecrübî ve nazarî akıl şeklinde isimlendirerek onlardan farklı ve oldukça özgün bir yaklaşım sergilemiştir. İbn Haldun insanın doğuştan bilgi getirmediğini ve edindiği bilgileri sonradan, çeşitli idrak vasıtaları ile elde ettiğini ifade etmektedir. Ona göre öğrenme yeteneği ile dünyaya gelen insan, çevreyle etkileşim içine girerek bir şeyler öğrenmeye başlar. Bu düşüncesiyle İbn Haldun, Fârâbî ve İbn Sînâ gibi İslâm filozoflarına ve Kur’ân-ı Kerim’deki bazı ayetlere uygun düşen bir görüş ortaya koymaktadır. Bilgi edinme ve öğrenme sürecinde duyu ve akıl verilerini bilgi kaynağı olarak gören İbn Haldun, duyular üstü ruhanî varlıkların (küllîler) hakikatlerinin yalnızca insanın bilme yetileri ile kavranabileceğini kabul etmez. Ona göre faal akıl ile ittisal ederek bu dünyada ondan hakikî bilginin elde edilmesi mümkün değildir. Aklın ötesine geçemeyeceği bir sınırı vardır ve insan felsefî idrakler aracılığı ile gerçek bilgiye ulaşamaz. XIV. yüzyılda yaşamış bir İslâm filozofu olan İbn Haldun (1332-1406), Tanrı’nın, aklı sayesinde insanı, âlemdeki diğer varlıklardan üstün kıldığını düşünmektedir. Ona göre akıl, insanı insanlığın daha üst seviyelerine ulaştıran bir yetenektir. Aklın işleyişi konusunda kendisinden önceki İslâm filozoflarının görüşlerinden de etkilenmiş olan İbn Haldun, bilgi üretme sürecinde aklı, belli bir sıra düzeni içerisinde temyizî akıl, tecrübî ve nazarî akıl şeklinde isimlendirerek onlardan farklı ve oldukça özgün bir yaklaşım sergilemiştir. İbn Haldun insanın doğuştan bilgi getirmediğini ve edindiği bilgileri sonradan, çeşitli idrak vasıtaları ile elde ettiğini ifade etmektedir. Ona göre öğrenme yeteneği ile dünyaya gelen insan, çevreyle etkileşim içine girerek bir şeyler öğrenmeye başlar. Bu düşüncesiyle İbn Haldun, Fârâbî ve İbn Sînâ gibi İslâm filozoflarına ve Kur’ân-ı Kerim’deki bazı ayetlere uygun düşen bir görüş ortaya koymaktadır. Bilgi edinme ve öğrenme sürecinde duyu ve akıl verilerini bilgi kaynağı olarak gören İbn Haldun, duyular üstü ruhanî varlıkların (küllîler) hakikatlerinin yalnızca insanın bilme yetileri ile kavranabileceğini kabul etmez. Ona göre faal akıl ile ittisal ederek bu dünyada ondan hakikî bilginin elde edilmesi mümkün değildir. Aklın ötesine geçemeyeceği bir sınırı vardır ve insan felsefî idrakler aracılığı ile gerçek bilgiye ulaşamaz. Islamic philosopher Ibn Khaldun who lived in XIV. century thinks that God made man who through reason superior to other beings to universe. According to him, reason is the ability to bring man to the higher level of humanity. Ibn Khaldun, who was also influenced by the views of his previous Islamic philosophers on the functioning of the mind has shown them a different and quite unique approach calling the intelligent mind, the experiential and the intellectual mind in the process of producing information. Ibn Khaldûn states that people don’t bring in information from nature and that they obtain information later on by means of through understanding. According to him, the person who comes to the world with his / her learning ability starts to learn something by interacting with the environment. With this thought, Ibn Khaldun presents, in some views in accordance with some of the verses in the Qur'an and Islamic philosophers such as al-Farabi and Avicenna. Ibn Khaldun, who sees sensory and mental data reasoning as information sources in the process of learning and getting knowledge doesn’t accept that the truths of supernatural spiritual beings can only be comprehended by the ability of people to know. According to him, it is not possible to obtain true knowledge in this world by manipulating with Agent Intellect. There is a limit beyond rational can not pass beyond and human knowledge can not reach true knowledge through philosophical perceptions.

When one looks at Ibn Khaldun’s works and its relevance to the world we inhabit, his notion of ‘Asabiyah’ must be taken as a very significant theory that can be used to analyze our current situations. The notion of ‘Asabiyah’ or social cohesion is one of the paramount ideas in the works of Ibn Khaldun and the pivotal one through which the society can be understood from Khaldunian perspective. Furthermore, for Ibn Khaldun, ‘Asabiyah’ is the first principle for a well organized society and it is what unites the society together through a common language, customs and common ways of life and purposes. Thus, and from Ibn Khaldun prism, the integrity of any society is fused and connected with the level of its ‘Asabiyah’. Hence, this paper tries to investigate the real causes behind the Arab Spring using Ibn Khaldun’s notion of ‘Asabiyah’. More significantly, it endeavors to divulge the fact that Ibn Khaldun’s theory is still applicable on our current situations in the Arab and Muslim world and even beyond. İbn Haldun’un eserleri ve şu anki dünya ile alakası ele alındığında, “Asabiyet” kavramı içinde bulunduğumuz durumu analiz etmede önemli bir teori olarak karşımıza çıkar. “Asabiyet” ya da sosyal uyum kavramı İbn Haldun'un eserlerindeki en önemli fikirlerden biri ve toplumun İbn Halduncu perspektiften anlaşılabileceği en önemli fikirlerden biridir. Dahası, İbn Haldun için “Asabiyet” iyi organize olmuş bir toplumun ilk prensibidir ve ortak bir dil, gelenekler, ortak yaşam biçimleri ve amaçları aracılığıyla toplumu bir araya getiren umdedir. Böylece, İbn Haldun açısından, herhangi bir toplumun bütünlüğü onun “Asabiyet” seviyesi ile birleşik ve bağlantılıdır. Bu nedenle bu makale, İbn Haldun'un “Asabiyet” kavramını kullanarak Arap Baharı'nın arkasındaki gerçek nedenleri ele almaya çalışmaktadır. Daha da önemlisi, İbn Haldun'un teorisinin Arap ve Müslüman dünyasındaki ve hatta ötesindeki mevcut durum üzerinde hala geçerli olduğu gerçeğini ortaya koymaya çalışmaktadır.

İbn Haldun’un eserleri ve şu anki dünya ile alakası ele alındığında, “Asabiyet” kavramı içinde bulunduğumuz durumu analiz etmede önemli bir teori olarak karşımıza çıkar. “Asabiyet” ya da sosyal uyum kavramı İbn Haldun'un eserlerindeki en önemli fikirlerden biri ve toplumun İbn Halduncu perspektiften anlaşılabileceği en önemli fikirlerden biridir. Dahası, İbn Haldun için “Asabiyet” iyi organize olmuş bir toplumun ilk prensibidir ve ortak bir dil, gelenekler, ortak yaşam biçimleri ve amaçları aracılığıyla toplumu bir araya getiren umdedir. Böylece, İbn Haldun açısından, herhangi bir toplumun bütünlüğü onun “Asabiyet” seviyesi ile birleşik ve bağlantılıdır. Bu nedenle bu makale, İbn Haldun'un “Asabiyet” kavramını kullanarak Arap Baharı'nın arkasındaki gerçek nedenleri ele almaya çalışmaktadır. Daha da önemlisi, İbn Haldun'un teorisinin Arap ve Müslüman dünyasındaki ve hatta ötesindeki mevcut durum üzerinde hâlâ geçerli olduğu gerçeğini ortaya koymaya çalışmaktadır. When one looks at Ibn Khaldun’s works and its relevance to the world we inhabit, his notion of ‘Asabiyah’ must be taken as a very significant theory that can be used to analyze our current situations. The notion of ‘Asabiyah’ or social cohesion is one of the paramount ideas in the works of Ibn Khaldun and the pivotal one through which the society can be understood from Khaldunian perspective. Furthermore, for Ibn Khaldun, ‘Asabiyah’ is the first principle for a well organized society and it is what unites the society together through a common language, customs and common ways of life and purposes. Thus, and from Ibn Khaldun prism, the integrity of any society is fused and connected with the level of its ‘Asabiyah’. Hence, this paper tries to investigate the real causes behind the Arab Spring using Ibn Khaldun’s notion of ‘Asabiyah’. More significantly, it endeavors to divulge the fact that Ibn Khaldun’s theory is still applicable on our current situations in the Arab and Muslim world and even beyond.

In his book Mukaddima, Ibn Haldun (1332-1406) considers music as a science amongst the other rational (philosophical) sciences. According to Ibn Haldun, there are seven rational (philosophical) sciences and logic (Mantık) is first amongst them. Then follow the sciences of arithmetic, geometry, cosmography of mathematical sciences and music, natural sciences and theology. Ibn Haldun recognizes the science of music as one which determines the correlation of sounds to tunes in terms of numbers and investigates measurement methods. Its benefit is to teach the necessary range of singing tunes. Ibn Haldun is a significant Muslim scholar who studied music from all aspects. In Ibn Haldun’s 14th and 15th century work on music theory, one can access to important philosophical and practical information about music. The fact that he includes music under the categories of wisdom and philosophy is indicative of the position of music among early Muslim thinkers. İbn Haldun (1332-1406) Mukaddime adlı eserinde mûsikîyi aklî (felsefî) ilimlerden bir ilim olarak zikretmektedir. İbn Haldun’a göre aklî (felsefî) ilimler 7 tanedir. Bu ilimlerin başında “Mantık” ilmi gelmektedir. Daha sonra ise sırasıyla ta’limî (riyâzî) ilimlerden aritmetik, geometri, kozmografya, bundan sonra da mûsikî, tabiiyyat ve ilâhiyyat ilimleri gelmektedir. İbn Haldun mûsikî ilmini, seslerin ve nağmelerin birbirlerine olan oranları ve bu oranları sayı itibariyle tâyin eden ve ölçme usullerini inceleyen bir ilim olarak kabul etmektedir. Faydası ise, şarkı söylerken riâyet edilmesi gereken teganni nağmelerini öğretmektir. İbn Haldun, Mukaddime adlı eserinde mûsikîyi bütün zâviyelerden ele alarak incelemiş önemli bir İslâm düşünürüdür. Onun eserinde mûsikîye dâir hem icrâ ve hem de nazarî açıdan önemli bilgiler bulabilmekteyiz. Özellikle ilerleyen bölümlerde mûsikîyi hikmet ve felsefe ilimleri kategorisine dâhil etmesi, onun kadîm İslâm düşünürlerinin mûsikî hakkındaki düşüncelerine yaklaştığını göstermektedir. Bu da bizlere İslâm düşünce ve medeniyetinin mûsikî düşünce ve yorumlarının genel olarak hikmet ve felsefe temelli olduğunu öğretmektedir. Bu yaklaşımlarıyla İbn Haldun ondördüncü yüzyılın sonları ve onbeşinci yüzyılın başlarındaki mûsikî düşüncesini yansıtmaktadır.

Oğuz Özcan Ibn Khaldun, who is one of the most important figures for 14th century Islamic thought, has constructed a system that is different from the approaches of his contemporaries in the world of Eastern thought and defined his field as the field of Umran (Ilm-i Umran). The thinker constructed a cyclical philosophy of history centered on human and social life by analyzing the general trends of historical events and social relations to reach general governing rules concerning the relation between system and element. built on this Umran science he also conceptualization each of the elements in question. In order to understand Ibn Khaldun’s system of thought in general and his state philosophy in particular, as he treats the state and society as two different structures in accordance with the current sociological approach and defines the formation process of both in sociological terms, it is necessary to briefly review some of the basic concepts used by the state and determined some main elements. In the first part of our work in this framework, explanations were given to explain the concepts of Umran, Asabiyet, Bedouin and Hadarism, Riyaset and Mülk (State) which constitutes Ibn Khaldun’s thought. In terms of Ibn Khaldun’s political thought, we are trying to understand the role of life, people’s anticipation and the solidarity that leads to the emergence of the political appearance and functions of the social organization, which is at the center of state philosophy. Ibn Khaldun’s system of thought regards the elements of the state mechanism and the general functioning of people as an inevitable consequence of living together to meet some of their needs, and this influences ways of thinking about the progress of the state. Following the state philosophy of Ibn Khaldun, we have examined the state philosophy of Aristotle and Thomas Hobbes in order to be able to develop a comparative approach to the controversial issue of “State: Means or End?” Together with the views of the two thinkers, we included a comparative assessment of this problem. Finally, we tried to share an evaluation of how we discussed and assessed the issues during the article as a conclusion. 14. Yüzyıl İslam düşünce sisteminin önemli simalarından olan İbn Haldun, gerek Batı gerekse Doğu düşün dünyasında kendi çağdaşlarının yaklaşımlarından farklılaşarak kendi tanımlamasıyla Umran İlmi (İlm-i Umran) adını verdiği bir sistem inşa etmiştir. Tarihi olayları ve toplumsal ilişkilerin genel eğilimlerini çözümleyerek sistem-parça ilişkisi içerisinde genel geçer kurallara ulaşarak insan ve toplumsal yaşam merkezli döngüsel bir tarih felsefesi kurgulamış olan düşünür, kendisinden önce hiçbir yerde rastlanmamış olan bu Umran İlmi’nin üzerine inşa edildiği parçaların kavramsallaştırmasını da yine kendisi yapmıştır. Güncel sosyolojik yaklaşıma uygun olarak devlet ve cemiyeti farklı iki yapı olarak ele alan ve her ikisinin oluşum sürecini de yine sosyolojik verilerle tanımlayan İbn Haldun’un gerek genel düşünce sisteminin anlaşılması gerekse özelde devlet felsefesinin kavranabilmesi için onun kullandığı bazı temel kavramların kısaca gözden geçirilmesi ve ana unsurlarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede çalışmamızın ilk bölümünde İbn Haldun’un düşüncelerini inşa ettiği Umran, Asabiyet, Bedevilik ve Hadarilik, Riyaset ve Mülk (Devlet) kavramlarını anlamaya yönelik açıklamalara yer verilmiştir. Düşünürün siyaset düşüncesiyle devlet felsefesinin merkezinde yer alan insan ve onu edimlerine bağlı olarak toplumsal örgütlenmenin siyasal görünüm ve fonksiyonlarının ortaya çıkmasında toplu halde yaşam, insanların beklentileri ve bunlara yön veren asabiyet olgularının oynadığı rolü anlamaya çalışıyoruz. Bazı ihtiyaçlarını karşılamak için insanın birlikte yaşamasının kaçınılmaz sonucu olarak ortaya çıkan devlet mekanizmasının unsurları ve genel işleyişi ile ilgili İbn Haldun’un düşünce sistemini anlamaya çalıştığımız satırların ardında da devletin aşamaları, gelişimi ve ömrünün nihayete ermesi ile ilgili düşüncelere yer verilmiştir. İbn Haldun’un devlet felsefesinin ardından günümüz açısından da hala tartışma konusu olan “Devlet Araç mı, Amaç mı?” sorunsalı üzerine mukayeseli bir yaklaşım geliştirebilmek için Aristoteles ve Thomas Hobbes’un devlet felsefesini inceleme konusu yaptık. İki düşünürün görüşleriyle birlikte bu sorunsala yönelik karşılaştırmalı bir değerlendirme içeren bölümümüzü kaleme aldık. Son olarak da sonuç yerine bir değerlendirme yazısı ile makale boyunca tartıştığımız konuların bizim tarafımızdan nasıl değerlendirildiğini paylaşmaya çalıştık.

At a time when various forces threaten the continued life of democracy, Ibn Khaldun’s writings on education offer renewed importance to building longer lasting political regimes. In this paper, I argue that Ibn Khaldun views education as a crucial element for prolonging the polity and postponing the inevitable fall of dynasties. In the first part of the paper, I open with a discussion that situates his views within three broad debates in the literature: the first on Ibn Khaldun’s Muqaddima’s normative or descriptive nature; the second on its pessimistic or optimistic vision of human history; and the third on the role of statecraft. The second part of the paper identifies education as a crucial element for realizing the state’s ultimate objective: securing the context necessary for achieving human perfection. It also shows how scientific instruction strengthens the political well-being of the state by educating future leaders as well as perfecting the intellectual and moral character of the polity. I conclude with a discussion of the ideal instructor and Ibn Khaldun’s proposed teaching pedagogy. My paper has the potential to bring together Islamic and Western political thought and expands the political options available to Muslims within their own intellectual tradition. Ultimately, I contribute to the de-parochialization of western-dominated political theory by seriously contextualizing Ibn Khaldun within the Islamic tradition. Demokrasilerin farklı amiller tarafından tehdit altına alınmış olduğu günümüzde, İbn Haldun’un eğitim hakkındaki görüşleri uzun dönemler boyunca sağlam kalacak siyasi nizamları tesis etmenin önemine dair mühim unsurları içermektedir. Bu makalede, İbn Haldun’un eğitimi devletlerin ömrünü uzatan ve hanedanların önlenemez çöküşünü erteleyen başlıca amillerden biri olarak gördüğünü savunmaktayız. Makalenin ilk bölümünde İbn Haldun’un görüşlerini literatürdeki üç hakim tartışmaya nispetle konumlandırıyoruz. Bu tartışmaların ilki, Mukaddime’nin normatif mi yoksa deskriptif (betimleyici) mi olduğu; ikincisi, eserdeki beşeriyet tarihinin seyrine dair tutumun iyimser mi yoksa kötümser mi olduğu; üçüncüsü ise müellife göre siyasetin rolünün ne olduğu soruları etrafında dönmektedir. Makalenin ikinci bölümünde, müellifin, eğitimi devletin en âlî maksadı olan içtimâ-i beşeriyyeyi kemale erdirmesi için gerekli olan ortamı sağlamaya giden en hayati yollardan birisi olarak kabul ettiğini tespit ediyoruz. Bu bölümde ayrıca, ilmi eğitimin devletin hayatiyetini hem devletin müstakbel idarecilerini yetiştirerek hem de devletin fikri ve ahlaki havasına kemal kuşandırarak nasıl desteklediğini izah ediyoruz. Makalemizin sonuç bölümünde ise İbn Haldun’un teklif ettiği eğitim pedagojisi ve ideal eğitmen modelini değerlendiriyoruz. Makalemizde İslam ve Batı siyaset düşüncesini cem ederek Müslümanlara kendi fikri geleneklerinde ne gibi siyasi teklifler bulunduğunu göstermeyi hedeflemekteyiz. En nihayetinde, İbn Haldun’un fikriyatını ait olduğu İslami gelenek içerisinde anlamlandırmaya çalışarak Batı-merkezci siyaset teorisi alanının ufkunun genişlemesine katkı sunmayı ümit ediyoruz.

This paper strives to reread and recontextualise the ideas of Ibn Khaldun on diversity, group feeling and political legitimacy, most specifically within the contemporary context of nation-state. Ibn Khaldun states, “A dynasty rarely establishes itself firmly in lands with many different tribes and groups”. A high level of diversity (with no social cohesion), is regarded as a peril rather than a promise, most particularly to the stability of the state or dynasty. This paper address the following problems: (a) what societal cultures which contribute to the Indonesian nation-building; (b) how do the minority groups perceive their belonging to the nation and how do they respond to the nation-building. Bu makale, İbn Haldun’nun çeşitlilik, grup hissiyatı ve siyasi meşruiyet üzerine fikirlerinin bilhassa çağdaş ulus-devlet bağlamı içerisinde yeniden okunması ve tekrar kavramsallaştırılmasını amaçlamaktadır. İbn Haldun, “bir hanedanın birçok kabile ve grubun olduğu topraklarda kendini kuvvetli bir biçimde tesis etmesi ender görülür” cümlesini sarf etmiştir. Yüksek seviyede bir çeşitlilik (sosyal bağlılık olmaksızın), vaatten ziyade tehlike olarak addedilir. Bu tehlike özellikle de devletin veyahut hanedanlığın istikrarına karşı bir tehlikedir. Bu makale aşağıda belirtilen sorunlara ışık tutmaya çalışacaktır: (a) Hangi toplumsal kültürler Endonezya’da ulus oluşturmaya katkıda bulunmaktadır? (b) Azınlık grupları, ulusa olan aidiyetlerini nasıl algılıyorlar ve ulus oluşumuna nasıl tepkide bulunuyorlar?

What drives social change toward conflict? This is probably the main challenge in addressing what nurtures intra-state conflicts, and why sub-groups rebel and claim a separatist identity and politics in the pursuit of some ethnocentric needs. Throughout history, ethnic conflicts have long been a component of international politics. Even today, ethnic wars continue to be the most common form of armed conflicts around the world. The challenge of modernisation produces alienation which the ethnic groups are ill-prepared to withstand. Challenges to socio-cultural and political ties, values, orientations, institutions and hierarchical social order is often viewed or perceived by the elite of these ethnic groups as threats to identity. Moreover, the intensive and extensive competition created by modernisation generates social frustration and anger leading to social conflict and violence. In this backboard, Ibn Khaldun’s theory of ‘Asabiyyah (social feeling) plays a vital role understanding the social bondage of these ethnic groups. He explained how this complex term encompasses both the cohesive force of the group, the conscience that it has its own specificity and collective aspirations, and the tensions that animate it ineluctably to seek power. Accordingly, ‘Asabiyyah is what puts social groups on hegemonic Steroids, and makes individuals feel powerful at a particular point in time. The paper attempts to explore and examine the contemporary ethnic conflicts and violence through Ibn Khaldun’s theory of social feeling. It concludes that any cultural, social, political threat to an ethnic group leads to conflict. It advocates that providing proper democratic space and representation of ethnic groups in decision making and policy forming bodies would reduce the ethnic tensions. Toplumsal değişimi çatışmaya iten şey nedir? Bu muhtemelen devlet içi çatışmaları neyin beslediğinin ele alınmasında ana zorluktur. Neden bazı gruplar bazı etnosentrik ihtiyaçların peşinde koşarken ayrılıkçı bir kimlik ve politika iddia ediyorlar? Tarih boyunca, etnik çatışmalar uzun zamandan beri uluslararası politikanın bir bileşeni olmuştur. Bugün bile, etnik savaşlar dünyadaki en yaygın silahlı çatışmalar biçimi olmaya devam ediyor. Modernleşme mücadelesi, etnik grupları dayanmaya hazır olmadıkları yabancılaşmaya itiyor. Sosyo-kültürel ve politik bağlara, değerlere, yönelimlere, kurumlara ve hiyerarşik sosyal düzene meydan okumalar, bu etnik grupların seçkinleri tarafından kimliğe tehdit olarak algılanmaktadır. Dahası, modernleşmenin yarattığı yoğun ve kapsamlı rekabet, sosyal hayal kırıklığı, toplumsal çatışma ve şiddete yol açan öfke yaratmaktadır. Arka planda, İbn Haldun’un “Asabiyyah (birliktelik)” kuramı, bu etnik grupların toplumsal köleliğini anlamada hayati bir rol oynamaktadır. Bu karmaşık terimin hem grubun birleştirici gücünü, hem de kendi özgünlüğüne ve ortak özlemlerine sahip olduğu bilincini kaçınılmaz bir şekilde güç arayışı uyandıran gerginlikleri kapsadığını açıklamaktadır. Buna göre, “Asabiyyah”, sosyal grupları hegemonik steroidler üzerine yerleştiren ve bireylerin belirli bir zamanda kendilerini güçlü hissetmelerini sağlayan şeydir. Bu makale, çağdaş etnik çatışmaları ve şiddeti Ibn Khaldun’un asabiyet (birliktelik) teorisi ile keşfetmeye ve incelemeye çalışmaktadır. Herhangi bir kültürel, sosyal, politik tehdidin çatışmaya yol açtığı sonucuna varmaktadır. Karar vermede ve politika oluşturma organlarında uygun demokratik alan ve etnik grupların temsil edilmesinin etnik gerilimleri azaltacağını savunulmaktadır.

Bugünün dünyasını belirleyen en önemli olgulardan birinin çatışma olduğu söylenebilir. Elbette çatışma karşısında çatışma çözümü ve barış için çözüm getirici yaklaşımlara ve bu yaklaşımlardan yararlanarak yeni uygulamalara ihtiyaç olduğu açıktır. Bu noktada bugüne kadar birçok düşünür, bilim adamı, aydın ve siyaset adamını etkilemiş olan İbn Haldun’un (1332-1406) icat ettiği Umran İlminin (‘Ilmu’l-‘Umrân) verilerinden yararlanarak bugünkü çatışma dünyasında çatışma çözümü ve barış için bazı yeni yaklaşımlar getirilebileceği düşünülebilir. İbn Haldun’un umran, medeniyet, çatışma, barış, çatışma çözümü, asabiyet, din, değişim ve mülk gibi kavramlara yüklediği anlamlar, bu çerçevede yardımcı olabilir. Bu çalışmada, İbn Haldun’un bilime ve insanlığa armağan ettiği Umran İlminin çatışma çözümü ve barış yaklaşımlarına katkıları ele alınmakta ve anlaşılmaya çalışılmaktadır. It can be stated that one of the most important facts determining today's world is conflict. Of course, it is clear that there is a need for remedial approaches to conflict resolution and peace and new practices by taking advantage of this approaches. At this point, by benefiting from the data of ‘Ilmu'l-Umrân' invented by Ibn Khaldun (1332-1406), who influenced many thinkers, scholars, intellectuals and politicians till today, it may be thought that some new approaches can be brought about conflict resolution and peace in today’s world of conflict. The meanings that Ibn Khaldun puts on such concepts as umran, civilization, conflict, peace, conflict resolution, asabiya, religion, change, property, state can help in this context. In this study, the researcher tries to consider and understand contributions of Science of Umran to conflict resolution and peace approaches presented to science and mankind.

Globalization precedes indigenous cultural particularism while promoting single culture aligning to European nature. Dissolving of indigenous culture has created tension in Muslim minorities. This article, therefore, examines the concept of Asabiyyah of Ibn Khaldun and its implication for the Muslims live in non-Muslim country. The concept of Asabiyyah describes social solidarity by affirming cohesion based on ethnicity and faith. The culture of a community will be protected if Asabiyyah is strong among the members of that community. The researcher studied the methodology of Syed Nursi in protecting cultural solidarity in Turkey from Asabiyyah perspective and examines the prospect of adopting similar procedure to intensification of Asabiyyah among Muslim minority of Sri Lanka. Küreselleşme, temelinde Avrupalılık olan tek kültür birliğini desteklerken, yerli kültürel birlikteliğin de önüne geçmektedir. Yerli kültürün bozulması Müslüman azınlıklar arasında gerilim oluşturmaktadır. Bu makale İbn Haldun’un asabiyet kavramını ve bu kavramın gayrı müslim ülkelerde yaşayan Müslümanlar üzerindeki uygulamalarını incelemektedir. Asabiyet kavramı, toplumsal dayanışmayı inanç ve etnik köken temelli birlik olarak tanımlar. Eğer toplumun üyeleri arasındaki asabiyet bağı güçlü ise toplumun kültürü korunmuş olur. Araştırmada, asabiyet perspektifinden Said Nursi’nin Türkiye’deki kültürel dayanışmayı koruma metodu ve Sri Lanka’daki Müslüman azınlıklar arasındaki asabiyetin kuvvetlenmesini sağlayacak benzer yöntemlerin kullanılması ihtimali incelenmiştir.

İbn Haldun’un ilim-eğitim anlayışının “İslâmî epistemolojik paradigma” içinde, onu geliştirip tamamlayan bir yaklaşım olduğu söylenebilir. İbn Haldun’un düşünce dünyası, özellikle de toplum ve medeniyet (umran) algısı, onun ilim-eğitim anlayışının da çerçevesini oluşturur. İlim, İbn Haldun’a göre insânî tefekkürden neş’et eder. Bu bilgi anlayışı, ontolojik temeli olan, âlem tasavvuruyla iç içe, temyizî, tecrübî ve nazarî üç basamaklı bir düşünce esası üzerine bina edilmiştir. “İlim, bilgi ve malumat yığını değil, bir melekedir.” yaklaşımı İbn Haldun’un İlim ve eğitimle ilgili en temel tezidir. Biz bu makalede, İbn Haldun’un modern Avrupa eğitim telakkileriyle birebir örtüşen bu yaklaşımı üzerinde durduk. Ona göre, eğitimle ilgili problemlerin çoğu ya eğitici veya eğitim metoduyla alakalıdır. Eğitimin amacı “Talebenin yetenekli olduğu sahada ona meleke kazandırmaktır.” Tedricîlik ve öğrenciye görelik İbn Haldunî metodun en temel ilkeleridir. Yirminci yüzyılın başından beri Almanya başta olmak üzere, Batı’da geliştirilen farklı eğitim modelleri hep bu hedefe yönelik ve İbn Haldun’un “meleke” diye kavramlaştırdığı “beceri (Kompetenz)” esasına dayanır. İbn Haldun’un yüzyıllar öncesinde yaptığı tespitlerin, bugün Almanya’da uygulanmakta olan eğitim İlkeleriyle örtüşmesi dikkate şayandır. Onun ilimler tasnifi aynı zamanda kendi bilgi teorisinin bir uygulaması niteliğindedir. Ona göre naklî-dinî ilimlerde gelenek, aklî ilimlerde ise deney ve tecrübe esastır. Din eğitimi, okul başta olmak üzere, cami, dernekler ve yeni kurulan İlahiyat bölümlerinde verilmektedir. Bu anlamda yapılması gerekenleri, İbn Haldunî eğitim anlayışını göz önünde bulundurarak tesbit etmeye çalıştık. Îman (Bekenntnis) ve beceri (meleke=Kompetenz) odaklı İslâm din dersinin İbn Haldun yaklaşımıyla örtüştüğü ortadadır. Bu anlayış çerçevesinde bir cami eğitim konseptinin hayata geçirilmesinin ne kadar elzem olduğunu ifade ettik. Son olarak İbn Haldun penceresinden bakıldığında onun meleke anlayışı ve ilimler tasnifinin yeni kurulan İlahiyat fakültelerine de ışık tutacağını vurguladık. Özetle İbn Haldun’un bakış açısı ve tespitleri günümüz araştırmacıları için çok önemli perspektifler sunmaktadır. Ibn Khaldun's concept of knowledge/science and education is a further developed and complementary approach within the Islamic epistemological paradigm. The framework of this concept of knowledge/science and education is built on his world view, and especially on his perception of society and civilization (umran). According to Ibn Khaldun, knowledge/science is a product of human thought, which he again divides into three degrees: discerning, experimental and speculative. His most basic thesis on science and education is expressed in this statement of his: “Science is not the accumulation of knowledge and information, but it is a habitus.” In this paper I argue that this approach is completely compatible with the modern European view on education. Ibn Khaldun states that most problems in education arise from either the educator or the educational methods being used. The aim of education is “the acquisition of habitus in a field in which a student is talented.” The most crucial feature of Ibn Khaldun’s method is gradual and student oriented learning. It is by way of instruction that knowledge and science can be transferred and developed. The different education models that emerged in Europe and especially in Germany in the 19th century center around the principle of competence, the same principle that Ibn Khaldun called “meleke” (habitus). It is remarkable that the ideas expressed by Ibn Khaldun centuries ago, are in agreement with the educational principles that today are put into practice in the German educational system. His classification of sciences are at the same time an application of his theory of knowledge. According to Ibn Khaldun, as a rule religious sciences are based on traditions, but rational sciences are based on experimental and empirical knowledge. Islamic-religious education in Germany takes place in schools, in mosques, associations and the recently founded Islamic-theological faculties. In this paper, I try to establish what can be done regarding Islamic education in the German educational system according to Ibn Khaldun’s educational concept. The denominational (Bekenntnis) and competence oriented religious education in German schools is compatible with Ibn Khaldun’s concept. But I also point out how crucial it is to form an educational concept for mosques in Germany. Finally, I argue that Ibn Khaldun’s findings can help us shape the newly founded Islamic-theological faculties in Germany. In summary, Ibn Khaldun’s ideas offer today’s researchers very important perspectives.

Abdul Ghafar Ismail, Abu Bakar Jaafar Tax is an alternative method for a country to obtain revenue for spending. But the issue arises when there are differences of opinion on the tax rate. Economists argue that to obtain higher tax revenue, it is necessary to lower the tax rate. In this paper, an analysis of tax rates is conducted by looking at the findings of Ibn Khaldun in his book Muqaddimah. This study also examines other hypotheses related to taxation. The findings show that the optimal rate of taxation can be determined. Vergi, bir ülkenin harcama için gelir elde etmesini sağlayan alternatif bir yöntemdir. Ancak sorun, vergi oranı konusunda görüş ayrılıkları olduğunda ortaya çıkmaktadır. Ekonomistler, daha yüksek vergi geliri elde etmek için vergi oranını düşürmek gerektiğini savunurlar. Bu makalede, İbn Haldun'un Mukaddime kitabındaki bulgularına bakarak vergi oranları analizi yapılmıştır. Bu çalışma aynı zamanda vergilendirmeyle ilgili diğer hipotezleri de incelemektedir. Bulgular ideal vergilendirme oranının belirlenebileceğini göstermektedir.

Abdul Ghafar Ismail, Abu Bakar Jaafar Vergi, bir ülkenin harcama için gelir elde etmesini sağlayan alternatif bir yöntemdir. Ancak sorun, vergi oranı konusunda görüş ayrılıkları olduğunda ortaya çıkmaktadır. Ekonomistler, daha yüksek vergi geliri elde etmek için vergi oranını düşürmek gerektiğini savunurlar. Bu makalede, İbn Haldun'un Mukaddime kitabındaki bulgularına bakarak vergi oranları analizi yapılmıştır. Bu çalışma aynı zamanda vergilendirmeyle ilgili diğer hipotezleri de incelemektedir. Bulgular ideal vergilendirme oranının belirlenebileceğini göstermektedir. Tax is an alternative method for a country to obtain revenue for spending. But the issue arises when there are differences of opinion on the tax rate. Economists argue that to obtain higher tax revenue, it is necessary to lower the tax rate. In this paper, an analysis of tax rates is conducted by looking at the findings of Ibn Khaldun in his book Muqaddimah. This study also examines other hypotheses related to taxation. The findings show that the optimal rate of taxation can be determined.

Tamer Baran Pazarlama literatüründe pazar bölümlendirme stratejileri kavramı ilk olarak Wendell R. Smith (1956) tarafından kullanılmıştır. Aslında dikkatli bakıldığında İbn Haldun’un eserinde bu stratejileri görmek mümkündür. İbn Haldun yaklaşık 650 yıl önce bu stratejileri ifade etmiş ancak kavramsallaştırmadığından dolayı bu durum hak ettiği ilgiyi görmemiştir. Bu çalışmanın amacı pazarlama literatüründe geçen pazar bölümlendirme stratejilerinin aslında yıllar önce İbn Haldun’un Mukaddime adlı eserinde geçtiğini ortaya koymak ve eserin hak ettiği ilgiyi görmesine katkı sağlamaktır. Bu amaca ulaşmak için ilk bölümde pazarlama literatüründeki pazar bölümlendirme stratejileri belirlenmiş ve bunların bir kısmı açıklanmış, ikinci bölümde İbn Haldun’un Mukaddime adlı eserinde pazar bölümlendirme stratejilerine ilişkin ifadelere yer verilmiş, üçüncü bölümde bir karşılaştırma yapılmış ve sonuca ulaşılmıştır. İbn Haldun eserinde dünyayı kuzey ve güney olmak üzere iki ana parçaya ayırmış daha sonra kuzey kısmı yedi iklim bölgesine göre bölümlemiştir. Buna göre İbn Haldun birinci, ikinci, altıncı ve yedinci bölgede yaşayanların üçüncü, dördüncü ve beşinci bölgelerden farklı gereksinimlerinin olduğunu ifade etmiştir. İbn Haldun birinci grup için “Yapıları çamurdan ve kamıştandır bunların. Besinlerini, yiyeceklerini darıdan ve ottan edinirler. Giysileri ağaç yapraklarından ya da işlenmemiş deridendir.” ve ikinci grup için “Söz konusu bölgelerin halkı, daha eksiksizdirler. İçinde bulundukları hava normal olduğu için. Bu nedenle, son derece normal bulursun onları. Konutlarında, giyim-kuşamlarında, yiyecek ve içeceklerinde, iş-uğraş ve sanatlarında daha yeterli bulursun.” ifadelerini kullanmıştır. Bu ifadeler farklı bölgelerde yaşayanların iklim koşullarından dolayı farklı gereksinimlerinin olduğunu açık bir şekilde göstermektedir. Bu durum pazarlama literatüründe Coğrafi Bölümlendirme olarak ifade edilmektedir. Çalışma sonucunda coğrafi bölümlendirme, psikografik bölümlendirme, coğrafi-demografik bölümlendirme ve sosyo-ekonomik bölümlendirme stratejilerinin İbn Haldun’un Mukaddime adlı eserinde geçtiği ortaya çıkmıştır. The concept of market segmentation strategies was firstly used by Wendell R. Smith (1956) in marketing literature. However, if we look carefully at the work of Ibn Khaldun, it is possible to see these strategies already in his Muqaddimah. Ibn Khaldun discussed these strategies nearly 650 years ago but because he didn’t conceptualize them, his analysis has not been given an adequate attention. The purpose of this study about market segmentation strategies is to present marketing literature and compare it to the Muqaddimah of Ibn Khaldun. For implementing this purpose, in the first section market segmentation strategies which are mentioned in marketing literature are determined and some of them are explained in detail. In the second section statements about market segmentation strategies are included from Muqaddimah of Ibn Khaldun and in the third section a comparison is done followed by a conclusion. In his work Ibn Khaldun argues that the world can be segmented into two main parts, the north and the south. The northern part of the world is further segmented into seven climate areas. He indicates that for example people who live in the first, second, sixth and seventh areas have different requirements as those people from the third, fourth and fifth areas. He argues for the first group “Their houses are from mud and bamboo. They acquire their nutrients, millet and grass. Their clothes are from tree leaves or pelt.” For the second group, he also argues that “People of these areas are richer than the first group because of the climate condition. Their houses are from stone and their clothes, foods are more sufficient than the first group”. These terms show clearly that people who live in different areas have different requirements because of the climate conditions. This situation explains marketing literature as geographic segmentation. At the end of this study a conclusion is made that geographic segmentation, psychographic segmentation, geo-demographic and socio-economic segmentation strategies were already found in the Muqaddimah of Ibn Khaldun.

Kozmopolitizm, şahsî bir hayat tarzı yahut cihanşümul bir ahlâk anlayışı yahut küresel bir siyasî müessese değildir. O, "cosmo-polis" bir dünya görüşüdür, "cosmo- polis"ten kasıt ise vatandaşların evrensel topluluğudur. Şimdiye kadar, eleştirel kozmopolitliğin teorisyeni olarak İbn Haldun'un değeri ortaya koyulmamıştır. İbn Haldun'un kozmopolit görüşündeki ayırıcı unsur, belirleyici fark onun Mısır, Mağrib ve Endülüs gibi farklı ve çoğunlukla rekabet hâlinde şehirli şeçkin düzeninin kesişme noktalarını bulmak için gösterdiği çabadır. Aslında İbn Haldun'u ve onun neslinin kozmopolit seçkinlerinin en büyük farkı onların "edebiyat" ile olan uyumlarıydı. İbn Haldun asabiyet, ümran ve bedeviye gibi yeni ıstılahları farklı anlam katmanları ile icat etmiştir. İbn Haldun, dini, dinî norm ve değerleri, müesseseleri insanlığın kozmopolit vizyonunda merkezî bir noktada görmektedir. Cosmopolitism is neither a personal life style, nor a universal understanding on ethics, nor a global political institution. It is rather a "cosmo-polis" world-view. What we mean by "cosmo- polis" is a universal “gemainschaft” of citizens. Up to now, Ibn Khaldun’s real value as a doctrinaire of ciritical cosmopolitics hasnot been put forward. The distinctive feature of Ibn Khaldun’s cosmopolitan view is his effort to determine the interference points between the urbanized elits of Egypt, Maghreb, and Andalusia, which were competing with each other. More precisely, the most essential difference of Ibn Khaldun and his generation’s cosmopotical elits was their harmony with literature. Ibn Khaldun invented terms such as “asabiyyah” “umran” and “badawiya” on various layers of meaning. Additionally, he assigns a central role to religion and religious norms, values, and institutions in the cosmopolitan vision of humankind.

Ali Hassan Zaidi Modernist ve pozitivist görüş İbn Haldun’un toplumların yükselişi ve düşüşü teorisinin sadece tümevarımsal gözleme dayandığını varsayar. İbn Haldun’un görüşünde ise, sosyal alemi anlamak, toplumların yükseliş ve düşüşünün rasyonel sebeplerinin ampirik bilgisinden fazlasını ve vahyin gerçeklerini gerektirir. Bu bağlamda yapmış olduğu açıklamalar sadece insanlık tarihindeki ani mekanizmaya işaret eder ve Kur’an’ın mesajına da aykırı değildir. Felsefi ve dini bilimlerin düalizmden bile daha önemli olan yönü İbn Haldun’un İlm-i Ümran’ının canlandırılmasındaki üçlü mimarisidir. O, İlm-i Ümran’ı diğer alemlerden ayırmadan sosyal varoluşun orta alemine doğru yapmaktadır. İbn Haldun’un bilimi kuşatıcıdır, çünkü o vahiyden belirleyici sezgiler içerir. İbn Haldun ne bir rasyonalist görüşe ne de yörecilik bir dini görüşe sahiptir. Onunkisi insan varlığının paradokslarını yakalamak için arayan ve başarılı bir şekilde yöneten geniş bir vizyondur. Bu makale, bahsedilen çapraz okumalar bağlamında, İbn Haldun adına yapılmış genel geçer söylemler ile kendisine ait metinlerdeki entelektüel pasajlar ile yapılmış karşılaştırmalı bir inceleme gayretidir. The modernist and positivist approach presupposes that Ibn Khaldun’s theory of the rise and fall of societies depends solely on inductive observation. In Ibn Khaldun’s theory, however, understanding the social world requires the knowledge of revelation and more than the empirical knowledge of rational reasons behind the rise and fall of societies. In this regard, his explanations refer only to the sudden mechanism in the history of humanity and are not contrary to the message of the Quran. The aspect of philosophy and religious sciences, which is more important even than dualism, is the triple architecture in reviving Ibn Khaldun’s Ilm al-Umran. He studies Ilm al-Umran towards the middle world of social existence, without separating it from other worlds. Ibn Khaldun’s science is encompassing because it includes certain insights from the revelation. Ibn Khaldun has neither a rationalist nor a religious viewpoint. His is a wide vision which seeks and successfully manages the paradoxes of human existence. This article is an attempt of comparative analysis of the conventional discourses on Ibn Khaldun and the intellectual passages in his works within the context of aforementioned cross readings.

Zaid Ahmad, Nobaya Ahmad, Haslinda Abdullah İbn Haldun modern anlamda bir şehir plancısından ziyade bir tarih felsefecisi ve sosyolog olarak bilinir. Ancak o, Mukaddime’de medeniyet anlayışının bir parçası olarak, şehir ortamının planlanmasına ilişkin bazı prensipler üzerine değerlendirmeye değer düşünceler serdetmiştir. Altı asır önce yazılmış olmasına rağmen, okumalarımız onun şehir planlamasına ilişkin fikirlerinin oldukça modern bir tat taşıdığını ve bunların güncel şehirleşmeyle ilgili konularda hala geçerli olduğunu göstermektedir. O, döngüsel süreçlere inanmaktadır ki şehirler ve kentsel gelişim de benzer bir sürece tabiidir. Onun gözlemlerinden aktararak kendi zamanının kültürünü, yaşam biçimlerini, yapılarını, ve şehirlerin problemlerini tasvir etmiştir. Şehirdeki insanın mutluluğu, şehrin fiziki gelişimi, çevre ve sürdürülebilirliği de dahil olmak üzere konunun neredeyse bütün veçhelerine değinmiştir. Şehir planlaması konusunda İbn Haldun’dan ne öğrenebiliriz? Şehirlerimizin günümüzde karşılaştığı güncel meselelerle onun irfanını ve prensiplerini nasıl bağdaştırabiliriz? Bu makale aynı zamanda İbn Haldun tarafından ortaya konulan şehir planlamasına ilişkin ilkeleri tartışmakta ve bunların güncele dönük yorumunu değerlendirmeye çalışmaktadır. Ibn Khaldun is better known as a philosopher of history and a sociologist rather that an urban or city planner (in a modern sense of the term). However, as part of his civilization discourse, Ibn Khadun has advanced some worth noting thoughts on the principles related to planning of urban environment in his Muqaddima. Although it was written over six centuries ago, our reading shows that his ideas on urban planning carry very much of modern flavor and therefore still relevant to the contemporary urban issues. He believes in the cyclical process where cities and urban development undergo a very much similar procedure. From his own observation, he portrayed the cultures, life styles, forms, structures and problems of cities in his time. He touched upon almost every facet, including human well being, physical development as well as environment and sustainability of the cities. In the context of urban planning, what can we learn from Ibn Khaldun? How can we relate his knowledge and principles to address current issues confronting our cities today? This paper also studies the principles of urban planning as put forward by Ibn Khaldun and tries to evaluate its interpretation in the context of contemporary city planning.

Ömer Türker İbn Haldun çağdaş dönemde çeşitli yönleriyle en çok akademik çalışmaya konu olan İslam düşünürlerinden biridir. Birçok araştırmacı, onun felsefe, siyaset, toplum, ekonomi ve ilimler tarihi gibi çeşitli alanlara dair görüşleri hakkında kitap ve makale seviyesinde çalışmalar kaleme almıştır. Bunlar arasında Muhsin Mehdi, Ahmet Arslan, Ali el-Verdî, Tahsin Görgün gibi yazarlar İbn Haldun’un bilhassa toplum ve siyaset düşüncesinin felsefi temellerini –Aristoteles, Fârâbî, İbn Sînâ ve Fahreddîn el-Râzî gibi filozoflarla ilişkisini kurarak- ortaya koymayı amaçlar. Syed Farid Alatas, Abdulaziz Elazmeh, M. Umer Chapra, Laroussi Amri, Johann P. Arnason, Dieter Weiss, Recep Şentürk ve yine Tahsin Görgün gibi bir kısım yazarlar İbn Haldun’un devlet ve toplum teorilerinin güncelliğini ve yeniden üretilebilirliğini tartışırlar. Bunlar arasında özelikle Syed Farid Alatas’ın genelde İslam ve özelde Asya toplumlarının ekonomik ve siyasi çözümlemesi için ve Recep Şentürk’ün alternatif bir medeniyetler sosyolojisi için İbn Haldun düşüncesine müracaat çabaları zikre şayandır. Bu isimlere, İbn Haldun’un görüşlerini Karl Marx ve M. Weber gibi çağdaş toplum. ve siyaset düşüncesinin öncülerinin görüşleriyle karşılaştıran yazarları ilave edebiliriz. Bilhassa Muhsin Mehdi ve Tahsin Görgün’ün vurguladığı gibi Fârâbî, İbn Sînâ ve Fahreddîn Râzî’nin eserlerinde dile geldiği haliyle felsefî teoriler, İbn Haldun için sadece kendi görüşlerini ifade edebileceği bir vasat veya malzeme işlevi görmez, aksine onun toplum ve siyaset teorisinin zeminini oluşturur. Zira İbn Haldun’un toplum ve siyaset teorisi, Gazzâlî ve Fahreddîn Râzî gibi düşünürlerden istifadeyle “eleştiri süzgecinden geçilmiş” İbn Sînâ metafiziğinin toplumsal varlık alanına ustalıklı bir tatbikidir. Bu bakımdan bugün klasik İslam düşüncesinden üretilebilecek bir toplum ve siyaset teorisinin vazgeçilmez varsayımlarını İbn Haldun’un mülk teorisi üzerinden tartışabiliriz. Bu amaçla ilerleyen satırlarda İbn Haldun’un mülk teorisini kendi felsefî bağlamına atıfla tahlil ettikten sonra bu teorinin metafizik varsayımlarını tartışacağım. Ibn Khaldun’s societal and political theory, benefiting from the “filters of critique” of thinkers such as Ghazālī and Fahruddīn al-Razī, is a masterful application in the field of societal existence of Ibn Sīnā’s metaphysics. From this point of view we can discuss the indispensable assumptions of a societal and political theory that can be produced today from classical Islamic thought through Ibn Khaldun’s theory of kingship (henceforth: mulk). With this goal I will discuss in the next paragraphs, after analyzing Ibn Khaldun’s theory of mulk in the context of its own philosophy, this theory’s metaphysical assumptions. Ibn Khaldun is in various ways one of the Islamic thinkers that is most studied in academia in contemporary times. Many researchers have written books and articles about his views on various fields, such as philosophy, politics, society, economics, and history of science. From amongst them are authors such as Muhsin Mahdi, Ahmet Arslan, Ali al-Wardī, and Tahsin Görgün who have aimed to lay bare the philosophical foundations of Ibn Khaldun’s societal and political thought in particular, by establishing relations with philosophers such as Aristotle, Fārābī, Ibn Sīnā, and Fahruddīn al-Razī. Some writers, such as Syed Farid Alatas, Abdulaziz Elazmeh, M. Umer Chapra, Laroussi Amri, Johann P. Arnason, Dieter Weiss, Recep Şentürk, and again Tahsin Görgün discuss the timeliness and reproducibility of Ibn Khaldun’s theories of the state and society. From amongst these especially Syed Farid Alatas’ economic and political analysis of Islam in general and Asian societies in particular and Recep Senturk’s alternative sociology of civilizations, attempting to draw on the thought of Ibn Khaldun, are worthy of mentioning. To these names we can add those writers who compare the views of Ibn Khaldun with the views of contemporary social and political thinkers such as Karl Marx and Max Weber. 3 As especially Muhsin Mahdi and Tahsin Görgün have stressed, the philosophical theories described in works of Fārābī, Ibn Sīnā and Fahruddīn al-Razī do not merely for Ibn Khaldun function as a means or tool to express his own views, on the contrary, they form the very foundation of his societal and political theory. 4 Ibn Khaldun’s societal and political theory then, benefiting from the “filters of critique” of thinkers such as Ghazālī and Fahruddīn al-Razī, is a masterful application in the field of societal existence of Ibn Sīnā’s metaphysics. From this point of view we can discuss the indispensable assumptions of a societal and political theory that can be produced today from classical Islamic thought through Ibn Khaldun’s theory of kingship (henceforth: mulk). With this goal I will discuss in the next paragraphs, after analyzing Ibn Khaldun’s theory of mulk in the context of its own philosophy, this theory’s metaphysical assumptions.

Kızılkaya, Necmettin As an Ash‘arī and Mālikī jurist, Ibn Khaldūn’s various theories, ranging from economics to politics, sociology to philosophy, and history to literature have long been subject of inquiry by prominent scholars. However, his opinion on Islamic sciences such as fiqh, hadith, tafsīr and their historical development have rarely been subject of investigation. This article aims to present Ibn Khaldūn’s views on the history of fiqh and its impact on modern historiography of Islamic law through Muslim and Orientalist scholarship. The main framework of history of fiqh in his Muqaddimah gave both Muslim and Western scholarship of history of Islamic Law an opportunity to reconsider established views. After imperial politics and cultural impact of western countries on Islamic societies, Muslim scholars and intellectuals tried to find solutions for increased modern problems and intercept western challenge. As a result of this consideration, call for ijtihād arose among Muslim scholars. They used Ibn Khaldūn’s concept of the history of Islamic Law in order to justify their thesis by periodization of the history of Islamic Law within the framework of ijtihād and taqlīd. On the other hand, since the main concern of western scholars is the origin of Islamic Law, they applied his opinions to their approach to the early development of Islamic law. Although both Muslim and Orientalist discourses used his attitude for legitimating their conceptions, they did not consider his historical context. Bir Eş‘ârî ve Mâlikî fakihi olan İbn Haldûn’un ekonomiden siyasete, sosyolojiden felsefeye, tarihten edebiyata birçok alandaki teorileri üzerinde çalışılmakla beraber, İslamî ilimler ve bunların tarihlerine dair görüşleri ne yazık ki çok az araştırmaya konu edilmiştir. Bu yazının amacı İbn Haldûn’un fıkıh tarihiyle ilgili görüşlerini verip bunun modern dönem fıkıh tarihi yazıcılığına etkilerini Müslüman akademi ile ve Oryantalist İslam hukuk tarihçiliği üzerinden incelemektir. İbn Haldûn’un Mukaddime’de fıkıh tarihiyle ilgili sunmuş olduğu çerçeve, Müslüman İslam hukuk tarihi yazarlarıyla Oryantalistlere kendi tezlerine meşruiyet kazandırmak için önemli imkânlar sunmuştur. Özellikle Batılı devletlerin İslam coğrafyasındaki sömürge politikaları sonucunda gün yüzüne çıkan modern problemlere çözüm bulma çabasında olan Müslüman bilginler, ictihâd vurgusunu yüksek bir şekilde seslendirdiler. Bu çerçevede fıkıh tarihini de bir ictihâd tarihi olarak görüp onu ictihâd ve taklîd ekseninde dönemlendirdiler. Bunu yaparken İbn Haldûn’un seleflerinden farklı bir perspektifle ortaya koyduğu fıkıh tarihi yaklaşımından yararlandılar. Batılı İslam hukuk tarihçileri de temel problemleri olan İslam hukukunun kökeni meselesini incelerken İbn Haldûn’dan çokça istifade etmişlerdir. Her iki taraf da kendi teorilerini meşrulaştırmak için İbn Haldûn’un görüşlerinden azami derecede istifade etmekle beraber onun tarihsel bağlamını göz ardı etmişlerdir.

Hülya Küçük Sülûkda bir şeyhin gerekli olup olmadığı yolundaki tartışmalar bilhassa VIII/XIV. asırlarda şiddetlenmiş, Endülüs alimleri uzun tartışmalardan sonra bile bu meseleyi halledemeyince, tanınmış alimlerden Ebu İshak eş-Şâtıbî (v.790/1388), mezkur konuda iki tarafın görüşlerini ihtiva eden anket mahiyetinde bir risale düzenleyerek bu konuda Fas alimlerinin bilgisine müracaat etmişti. Bunlar, Ebu Abdillah Muhammed b. İbrahim b. Abbad er-Rundî (v.792/1376) ile Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Kasım b. Abdirrahman el-Kebbâb (v.778/1376) idiler. Bu iki âlimin verdiği fetvâ Venşerisi’nin el-Miyâru’l-Murîb adlı eserini içinde zamanımıza kadar gelmiştir. İbn Haldûn, Şâtıbî’nin Risâle’sini görmüş, kendisine sorulmadığı (ve bir tasavvufçu olmadığı) halde) bu konudaki görüşlerini açıklamıştır. O, Şifâu’s-Sâil li Tehzîbi’l-Mesâil adlı eserini sırf bu gayeyle kaleme almıştır. Mukaddime’sine göre tasavvufa karşı daha sert tenkitlerine muttali olduğumuz bu kitabında İbn Haldûn, üç çeşit tasavvuftan söz eder ve şeyhin gerekli olup olmadığı açısından bu üç çeşit tasavvufun mahiyetini ele alır. Discussions on whether or not a shaykh is necessary in sulūk (spiritual pathway) have especially intensified in the eighth/fourteenth century, and even after Andalusian scholars had long taken care of this issue, the well-known scholar Abū Isḥāq al-Shātibī (d. 790/1388) compiled a survey-like treatise on this issue by appealing to the erudition of Moroccan scholars. The Moroccan scholars include: Abū Abdullāh Muḥammad b. Ibrāhīm b. ‘Abbād al-Rundī (d. 792/1376) and Abū al-’Abbās Aḥmad b. Qāsim b. ‘Abd al-Raḥmān al-Kabbāb (d. 778/1376). These two scholars gave their fatwā (judicial opinion) in Wansharī’s extant work Al-mi’yār almurīb. Ibn Khaldūn who has seen Shātibī’s Risālah put forward his views on this matter (in spite of not being a scholar of Sufism, and also not being asked of his stance). It was solely for this purpose that he had penned Shifā al-sāil li tahdhīb al-masāil. Ibn Khaldūn speaks of three kinds of Sufism in his book, and treats these three Sufistic characteristic types in relation to whether or not a shaykh is necessary.

Raquel Sosa Elizaga, Ignacio Sosa Alvarez Ölümünün üzerinden 6 yüz yıl geçen, zamanının en parlak ve evrensel düşünürü olan Endülüslü düşünür İbn Haldun bize sosyal düşüncenin tüm alanlarında çok derin bakış açıları sunmuştur. Günümüzde sosyal yaşantının temellerini sarsan, iktidarlar tarafından gücün istismarı, şiddet, israf, adaletsizlik gibi konulara alternatife bakış açıları getirecek yaklaşımlara ihtiyacımız vardır. Bu yazının amcacıda teorik olarak güçlü ve sosyal olarak etkili olabilecek sosyal dinamikleri yeniden yapılandıracak ve onurlu, güçlü, ve adaletli bir birlikteliği geliştirebilecek ve günümüz krizlerine çözüm getirebilecek olan Ibn Haldun’un fikirlerini gözden geçirmektir. Six centuries have passed since the death of the great Andalusian thinker Ibn Khaldun, in his time one of the brightest and most universal minds, who gave us considerable insights in all the fields of social thought. In these times we must look for alternative thought patterns that allow us to explain and achieve proposals that may face the decay of regimes based on the abuse of power, violence, spendthrift and inequality, which threaten to destroy the social foundations of life on earth. This is our concern and in this paper we will try to reconsider some of Ibn Khaldun’s ideas in order to formulate alternatives that are both theoretically sound and socially efficient to rebuild our understanding of the social dynamics, and to contribute to the recovery of the dignity, solidarity, justice and austerity that can make collective life a viable foundation for the world that will arise from the present crisis.