Search

Objective: This study aimed to test the validity and reliability of the work readiness scale for graduate nurses among senior-class Turkish nursing students. Methods: This is a study of methodological design. A method of translation—back translation, pilot testing, and exploring content validity through a review of 10 raters—was used to create the Turkish version of the work readiness scale. The work readiness scale for graduate nurses was applied to 1008 senior nursing students enrolled in 15 universities in Turkey. Demo version of SPSS 28 and Lisrel 9.2 for Windows was used for statistical analysis. Reliability was evaluated with Cronbach’s alpha, and the scale’s factor construct was explored with confirmatory factor analysis. Results: The content validity index of the scale was found to be 0.97. Confirmatory factor analysis revealed that the general fit coefficients related to a 4-factor model were acceptable. The convergent and discriminant validity results obtained from factor loadings were largely supported . The Cronbach alpha reliability coefficient of the scale was found to be 0.93. Conclusion: The Turkish version of the work readiness scale for graduate nurses was found to be valid and reliable and can be used in the Turkish population to assess work readiness. Amaç: Bu araştırma, Mezun Hemşirelerin İşe Hazırlık Ölçeği’nin son sınıf Türk hemşirelik öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacıyla planlanmıştır. Yöntemler: Çalışmada metodolojik tasarım kullanılmıştır. Mezun Hemşirelerin İşe Hazırlık Ölçeği’nin Türkçe versiyonunu oluşturmak için çeviri - geri çeviri, pilot test ve sonrasında 10 uzmanın inclemesiyle içerik geçerliliği yöntemi kullanılmıştır. Ölçek, Türkiye’de ki 15 üniversitede kayıtlı 1008 hemşirelik son sınıf öğrencisine uygulanmıştır. İstatistiksel analiz için SPSS 28 ve Lisrel 9.2'nin demo versiyonu kullanılmıştır. Güvenirlik Cronbach alfa ile değerlendirilmiş ve ölçeğin faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi doğrulanmıştır. Bulgular: Ölçeğin kapsam geçerlilik indeksi 0,97 idi. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda 4 faktörlü bir modele ilişkin genel uyum katsayılarının kabul edilebilir olduğunu ortaya koydu. Faktör yüklerinden elde edilen yakınsak ve ayırt edici geçerlik sonuçları büyük ölçüde desteklenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,93 olarak bulunmuştur. Sonuç: Mezun Hemşirler İşe Hazırlık Ölçeğinin Türkçe versiyonu geçerli ve güvenilir bulundu. Ölçeğin Türkçe versiyonu, Türk populasyonunda işe hazır olma durumunu değerlendirmek için kullanılabilir.

Amaç: Bu araştırma, Mezun Hemşirelerin İşe Hazırlık Ölçeği’nin son sınıf Türk hemşirelik öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacıyla planlanmıştır.Yöntemler: Çalışmada metodolojik tasarım kullanılmıştır. Mezun Hemşirelerin İşe Hazırlık Ölçeği’nin Türkçe versiyonunu oluşturmak için çeviri - geri çeviri, pilot test ve sonrasında 10 uzmanın inclenmesiyle içerik geçerliliği yöntemi kullanılmıştır. Ölçek, Türkiye’de ki 15 üniversitede kayıtlı 1008 hemşirelik son sınıf öğrencisine uygulanmıştır. İstatistiksel analiz için SPSS 28 ve Lisrel 9.2'nin demo versiyonu kullanılmıştır. Güvenirlik Cronbach alfa ile değerlendirilmiş ve ölçeğin faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi doğrulanmıştır.Bulgular: Ölçeğin kapsam geçerlilik indeksi 0,97 idi. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda 4 faktörlü bir modele ilişkin genel uyum katsayılarının kabul edilebilir olduğunu ortaya koydu. Faktör yüklerinden elde edilen yakınsak ve ayırt edici geçerlik sonuçları büyük ölçüde desteklenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,93 olarak bulunmuştur.Sonuç: Mezun Hemşireler İşe Hazırlık Ölçeğinin Türkçe versiyonu geçerli ve güvenilir bulundu. Ölçeğin Türkçe versiyonu, Türk popülasyonunda işe hazır olma durumunu değerlendirmek için kullanılabilir., Objective: This study aimed to test the validity and reliability of the work readiness scale for graduate nurses among senior-class Turkish nursing students.Methods: This is a study of methodological design. A method of translation—back translation, pilot testing, and exploring content validity through a review of 10 raters—was used to create the Turkish version of the work readiness scale. The work readiness scale for graduate nurses was applied to 1008 senior nursing students enrolled in 15 universities in Turkey. Demo version of SPSS 28 and Lisrel 9.2 for Windows was used for statistical analysis. Reliability was evaluated with Cronbach’s alpha, and the scale’s factor construct was explored with confirmatory factor analysis.Results: The content validity index of the scale was found to be 0.97. Confirmatory factor analysis revealed that the general fit coefficients related to a 4-factor model were acceptable. The convergent and discriminant validity results obtained from factor loadings were largely supported . The Cronbach alpha reliability coefficient of the scale was found to be 0.93.Conclusion: The Turkish version of the work readiness scale for graduate nurses was found to be valid and reliable and can be used in the Turkish population to assess work readiness.

Araştırma, hemşirelik süreci aşamalarını tanımlayan üç hemşirelik sınıflama sisteminin (Omaha Sistemi (OS), Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (Nursing Interventions Classification: NIC) ve Hemşirelik Sonuçları Sınıflandırılması (Nursing Outcomes Classification: NOC) Okul Sağlığı Hemşireliği uygulamalarında birlikte kullanılabilirliğini belirlemek amacıyla planlanmış metodolojik ve tanımlayıcı bir tasarımdır. Araştırmada kullanılan üç modelden ikisi olan NIC ve NOC Türkiye de ilk kez kullanılmaktadır. Araştırmanın evrenini, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü, Özel bir ilköğretim okuluna 2000-2001 ve 2001-2002 Eğitim-Öğretim dönemi bahar yarıyılı boyunca devam eden okul öğrencilerinin tümü (n:452) oluşturmuştur. Evrenin tamamı çalışma kapsamına alındığından örneklem seçimi yapılmamıştır. Araştırmada, okul çocuğu problemlerinin belirlenmesi için Omaha Sistemi Problem Sınıflama Listesi kullanılmıştır. Belirlenen üç probleme uygun hemşirelik girişimlerinin planlanması için NIC ve uygulanan hemşirelik girişimlerinin etkililiğinin değerlendirilmesi için NOC kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından sistemlerin gerekli bölümlerinin geçerlilik çalışmaları yapılarak Okul sağlığı hemşireliği rehberi oluşturulmuştur. Araçların kullanım şekli ile ilgili olarak okul hemşiresine eğitim yapıldıktan sonra aracın aynı çocuk için aym anda araştırmacı ve okul hemşiresi tarafından uyumlu olarak kullanılabilirliğini test eden güvenirlik çalışması (interrater reliability) yapılmıştır. Veriler bilgisayar ortamında; tanımlayıcı istatistikler(Frekans), Paired-Samples T testi ve Kappa analizi ile değerlendirilmiştir. Öğrencilerin `OMAHA Sistemi Problem Sınıflama Listesine` göre belirlenen sağlık problemlerinin % 88.8'i fizyolojik alana, % 5.7'i psiko-sosyal alana ve % 5.5'i sağlık davranışları alanına özgü sorunlardır (Tablo l). Okul çocuklarında fizyolojik alana özgü en sık karşılaşılan problemler sırasıyla oyun kaza ve yaralanmalarının neden olduğu deri ile ilgili problemler (%55.7), ağrı (% 1 1), ve sindirim- hidrasyon problemleri (% 7.5) dir. 116Psikososyal alanda Büyüme ve gelişme problemleri (Tartı - boy, baş çevresi ölçümlerinde yaş ve büyüme eğrisine göre sapmalar) (%5.8 ) en çok rastlanan sorundur. Bu soruna sahip olan 49 çocuğun 46 'sı yaş ve büyüme eğrisine göre istenen kilonun üstünde, 3'ü de altodadır. Sağlık davranışları alam içinde en sık görülen problemler beslenme ile ilgilidir (%5.5). Kırk altı öğrencinin kilosu normalden %10 fazla, 3 öğrencinin ise %10 azdır. Sık görülen problemler (deri, beslenme, büyüme-gelişme) için OS, NOC, NIC modelleri doğrultusunda hemşirelik uygulamaları yapılmıştır. Deri problemleri, `Doku bütünlüğü: deri & mukoza`, `Yara iyileşmesi: Primer iyileşme` ve `Yara iyileşmesi: Sekonder iyileşme` başlıklı NOC sonuçlan ile değerlendirilmiş ve `Derinin gözlenmesi`, `Yara bakımı` `İlkyardım` `Derinin Uyarılması`, `Sıcak / Soğuk Uygulama `ve `Deri Bakımı: Lokal Tedaviler` isimli NIC girişimleri uygulanmıştır. Beslenme problemleri, `Beslenme Durumu : Beden Kütlesi`, `Beslenme Durumu`, `Beslenme Durumu:Besin Alımı`, `Beslenme Durumu : Enerji` ve `Beslenme Durumu : Beden Kütlesi` başlıklı NOC sonuçlan ile değerlendirilmiş ve `Kilo vermeye yardım`, `Beslenme İzlemi` ve `Beslenme Danışmanlığı`, `Beslenme Yönetimi`, Kilo Almaya Yardım` ve Ağırlık/ Kilo Yönetimi` isimli NIC girişimleri uygulanmıştır. Büyüme ve Gelişme problemleri, `Büyüme`, başlıklı NOC sonucu ile değerlendirilmiş ve `Beslenme izlemi` ve `Beslenme Danışmanlığı`, `Beslenme Yönetimi`, Kilo Almaya Yardım` ve Ağırlık/ Kilo Yönetimi` isimli NIC girişimleri uygulanmıştır. Öğrencilerin deri, beslenme ve büyüme- gelişme problemleri hemşirelik girişimleri uygulanmadan önce ve uygulandıktan sonra NOC ölçeği ile değerlendirilmiştir. Deri, Beslenme ve Büyüme problemleri olan öğrencilerin iki hemşirenin kararına göre belirlenen ilk değerlendirme ve son değerlendirme puan ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur(p

Araştırma, trakeostomili hastaların kendi bakımlarını gerçekleştirmede hemşirenin rolünü belirlemek amacıyla planlanmış ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kulak Burun Boğaz Kliniğinde yapılmıştır. Kalıcı trakeostomili hastalardan rastlantısal örneklem yöntemi ile seçilmiş, 50'si deney, 50'si kontrol grubu olmak üzere 100 hasta araştırma kapsamına alınmıştır. Deney grubundaki hastalara trakeostomide kendi kendine bakım konusunda rehber bilgi kitapçığı da verilerek eğitim yapılmış, kontrol grubu hastalan ise rutin servis bakımına bırakılmıştır. Sonuç olarak, deney grubu hastalarda, trakeostomi kanülünü kullanma süresi, değiştirme zamanı ve temizliği ile kanül etrafındaki cilt temizliği, ağız bakımı ve kart taşıma konularında, kontrol grubuna göre daha bilgili olmaları, verilen eğitimin etkinliğini göstermiştir. This study has been planned to determine the role of the nurse in the care of tracheostomized patients and has been carried out in the Ear - Nose - Throat Clinic of the Research and Training Hospital of the Istanbul School of Medicine, University of Istanbul. For this program, 100 randomized patients have been chosen and divided into test and control groups (50 patients in each). The patients in the test group have been given self care education and have been handed out a leaflet containing relevant information, on the other hand the patients in the control group have been given a regular care. As a result, this study emphasizes that the patients in the test group needed less using time of the trachestomy tube and less time to change it. Also, their skills in skin (around the tube) and mouth care, carrying information cards were higher than that of the control group. These results have proven the efficiency of the training given. 65

Amaç: Bu çalışma Transteoretik modele dayalı Sağlıklı Gençler Programının (SGP) kız üniversite öğrencilerinin üreme sağlığı konusundaki bilgi ve davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tek grup ön test so

Amaç: Güneşe zararlı maruziyetin ve dolayısıyla deri kanseri riskinin azaltılması için çocukluk çağlarında doğru bilgi ve davranışların kazandırılması önemlidir. Bu çalışma güneşten korunma ve kendi kendine deri muayenesi programının (GK-KKDMP) Türk ergenlerin bilgi ve davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.Gereç ve yöntem: Çalışma öntest- sontest kontrol gruplu deneysel bir araştırmadır. Çalışma İstanbul'da bir lisede öğrenim gören girişim grubunda 125, kontrol grubunda 296 öğrenci ile yapıldı. Veriler tanıtıcı form, güneşten korunma bilgi anketi, Transteoretik model güneşten korunma (GK) ve güneş koruyucu kullanma (GKK) değişim aşamaları, güneşten korunma davranış ölçeği, karar dengesi, öz yeterlilik ölçeği ve bronzlaşma tutumu soruları ile toplandı. Güneşten korunma ve kendi kendine deri muayenesi programı bir hafta süre ile asılan farkındalık afişleri, video gösterimi ve sağlık eğitimini içermektedir.Bulgular: Program sonrasında ergenlerin güneş yanığı sayısının azaldığı, KKDM muayenesi yapma sıklığının arttığı, bronzlaşmaya yönelik farkındalığın arttığı, GK ve GKK değişim aşamalarında ilerleme görüldüğü, güneşten korunma davranışlarının, öz yeterliliğin ve yarar algılarının artığı saptandı. Ayrıca girişim grubundaki öğrencilerin GK-DSÖ puanlarında da kontrol grubuna göre anlamlı yükselme olduğu belirlendi.Sonuç: Güneşten korunma ve kendi kendine deri muayenesi programı, öğrencilerin bilgi ve davranışlarını geliştirmede etkili bulundu ve okullarda uygulanması önerilir. İlerideki çalışmalarda GK-KKDMP'nın uzun süreli etkileri değerlendirilebilir.Anahtar Kelimeler: Ergen, Güneş ışınları, bronzlaşma, Teoriler Üstü Model, KendiKendine Deri Muayenesi Aim: It is important to raise awareness, give accurate knowledge and develop behavior during childhood in order to decrease the harmful sunlight exposure and the risk of skin cancer. This study is conducted to determine the effect of sun protection and skin self- examination program(SP-SSEP) on the knowledge and behavior of Turkish adolescents.Method: The study is pretest posttest control group experimental research. The research is conducted at in a high school in İstanbul with an intervention group, consisting of 125 students and a control group, consisting of 296 students . The data were were collected with the questions about sun protection, Transtheoretical model sun screen use, stages of change, sun protection behavior scale, decision balance, self-sufficiency scale, sun protection proceeses, sun-tanning behavior. Sun protection and skin self-examinatian program comprise of health education, video display, a wareness posters posted on the walls for a week.Results: At the end the program, it is determined that the number of sunburns has decreaed, the frequency of skin self- examination has increased, The awareness of sun tanning has inareased, sun protection and sun screen uses have improved, sun protection behavior, self- sufficiency and benefit perception have increased.Conclusions: Sun protection and skin self-examination have been found effective in the impovement of the student knowledge and behavior thus. İt is advised to carry out this program at schools. İn future researches, the long-term effects of SP-SSEP can be evaluated.Key words: Sun rays, sun protection, early diagnosis, sun tanning, skin self- examination 168

ÖZETLise Öğrencilerinin Sağlık OkuryazarlığıÖğrencinin Adı: Firuze Karabacak Danışman: Doç. Dr. Ayşe Ergün Anabilim Dalı: Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim DalıAmaç: Bu çalışma lise öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı düzeyini belirlemek amacıyla yapıldı.Method: Bu tanımlayıcı araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Ankara Çankaya ilçesindeki 3 okulda öğrenim gören (N=1672) lise öğrencileri oluşturdu. Araştırma anadolu lisesi 272, mesleki ve teknik anadolu lisesi 165, sosyal bilimler lisesi 394 olmak üzere toplam 821 öğrenci ile tamamlandı. Veriler tanıtıcı özellikler formu, Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (ESOÖ) ile toplandı.Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 16,06±1,11’di. Cinsiyet dağılımı %57 kadın, %43 erkekti. Öğrencilerin %35,8’inin anne eğitim durumu, %48,4’ünün baba eğitim durumu üniversite düzeyindeydi. Yüzde 53,4’ü sağlık durumunu “iyi” olarak değerlendirdi. Öğrencilerin ESOÖ-alt boyut puan ortalamaları öz yeterlilik için 32,95±5,67; erişim alt boyutu için 31,13±6,02, anlama alt boyutu için 32,85±5,84, okuma alt boyutu için 19,86±4,48, kullanma alt boyutu için 17,13±4,44, değerlendirme alt boyutu için 15,67±3,41, algılama alt boyutu için 11,24±2,89 bulundu.Sonuç: Lise öğrencilerini sağlık okuryazarlığı konusunda bilinçlendirmek için eğitimlerin düzenlenmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Ergen, sağlık okuryazarlığı, lise öğrencileriIII.İÇİNDEKİLERI.BEYANiII.TEŞEKKÜRiiIII.İÇİNDEKİLERiiiIV.KISALTMALARvV.ŞEKİL ve TABLO LİSTESİvi1. ÖZET12. SUMMARY23. GİRİŞ ve AMAÇ34. GENEL BİLGİLER54.1. Sağlık Okuryazarlığı54.2. Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri64.3. Sağlık Okuryazarlığı Ölçüm Araçları74.3.1. Yetişkinlerde Fonksiyonel Sağlık Okuryazarlığı Testi (Test of Functional Health Literacy in Adults) (TOFHLA)74.3.2. Yetişkinlerde Okuryazarlığının Hızlı Tahmini (Rapid Estimate of Adult Literacy in Medicine) (REALM)74.3.3. En Yeni Yaşamsal Bulgu Testi (The Newest Vital Sign -NVS)84.4. Ergenlere Özel Geliştirilen Ölçekler84.4.1. Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği(Health Literacy Measure for Adolescents (HELMA)84.4.2. Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığını Değerlendirme Ölçeği (Health Literacy Assessment Scale for Adolescents (HAS-A)94.4.3. Medya Sağlık Okuryazarlığı(Media Health Literacy (MHL)94.4.4. e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği(The eHealth Literacy Scalee(HEALS)94.5. Sağlık Okuryazarlığını Etkileyen Faktörler94.6. Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığı134.7. Sağlık Okuryazarlığının Önemi145. GEREÇ ve YÖNTEM165.1. Araştırmanın Şekli165.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer Ve Zaman165.3. Araştırmanın Evren Ve Örneklemi165.4. Araştırmanın Hipotezleri165.5. Araştırma Verilerinin Toplanması165.6. Araştırmanın Veri Toplama Araçları165.7. Araştırmanın Etik Yönü195.8. Araştırmanın Sınırlılıkları195.9. Veri analizi196. BULGULAR216.1. Öğrencilerin Tanıtıcı Özelliklerine İlişkin Bulgular216.2.Öğrencilerin Tanıtıcı Özelliklerine Göre Okuryazarlık Düzeylerinin Karşılaştırılması257. TARTIŞMA348. SONUÇ ve ÖNERİLER399. KAYNAKLAR4110. EKLER4611. ÖZGEÇMİŞ59--------------------SUMMARYHealth Literacy Of High School StudentsStudent’s name: Firuze KarabacakSupervisor: Doç. Dr. Ayşe Ergün Department: Department of Public Health Nursing, Faculty of Health SciencesAim: This study was designed in order to determine the levels of health literacy on high school students.Method: The population of this cross-sectional study consisted of high school students (N=1672) studying in Çankaya district of Ankara in the three schools year of 2018-2019. The study was completed with a total of 821 students including 272 students from anatolian high school, 165 students from vocational and technical high school, and 394 students from social sciences high schools. The data were collected via Identifier Information Form, Health Literacy Measure for Adolescents. Results: The mean age of the students was 16,06 ± 1,11. Gender distribution was 57% female and 43% male. 35,8% of the students had mother education level and 48,4% had father education level. 53,4 percent considered “good” health status. The mean scores of subscale scores of the students were 32,95 ± 5,67 for self-efficacy; 31,13 ± 6,02 for the access sub-dimension, 32,85 ± 5,84 for the understanding sub-dimension, 19,86 ± 4,48 for the reading sub-dimension, 17,13 ± 4,44 for the use sub-dimension, 15 for the evaluation sub-dimension 15,67 ± 3,41, and 11,24 ± 2,89 for the detection subscale.Conclusion: It is suggested that trainings are organized to raise the awareness of high school students about health literacy.Keywords: Adolescent, health literacy, high school studentsIII.İÇİNDEKİLERI.BEYANiII.TEŞEKKÜRiiIII.İÇİNDEKİLERiiiIV.KISALTMALARvV.ŞEKİL ve TABLO LİSTESİvi1. ÖZET12. SUMMARY23. GİRİŞ ve AMAÇ34. GENEL BİLGİLER54.1. Sağlık Okuryazarlığı54.2. Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri64.3. Sağlık Okuryazarlığı Ölçüm Araçları74.3.1. Yetişkinlerde Fonksiyonel Sağlık Okuryazarlığı Testi (Test of Functional Health Literacy in Adults) (TOFHLA)74.3.2. Yetişkinlerde Okuryazarlığının Hızlı Tahmini (Rapid Estimate of Adult Literacy in Medicine) (REALM)74.3.3. En Yeni Yaşamsal Bulgu Testi (The Newest Vital Sign -NVS)84.4. Ergenlere Özel Geliştirilen Ölçekler84.4.1. Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği(Health Literacy Measure for Adolescents (HELMA)84.4.2. Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığını Değerlendirme Ölçeği (Health Literacy Assessment Scale for Adolescents (HAS-A)94.4.3. Medya Sağlık Okuryazarlığı(Media Health Literacy (MHL)94.4.4. e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği(The eHealth Literacy Scalee(HEALS)94.5. Sağlık Okuryazarlığını Etkileyen Faktörler94.6. Ergenlerde Sağlık Okuryazarlığı134.7. Sağlık Okuryazarlığının Önemi145. GEREÇ ve YÖNTEM165.1. Araştırmanın Şekli165.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer Ve Zaman165.3. Araştırmanın Evren Ve Örneklemi165.4. Araştırmanın Hipotezleri165.5. Araştırma Verilerinin Toplanması165.6. Araştırmanın Veri Toplama Araçları165.7. Araştırmanın Etik Yönü195.8. Araştırmanın Sınırlılıkları195.9. Veri analizi196. BULGULAR216.1. Öğrencilerin Tanıtıcı Özelliklerine İlişkin Bulgular216.2.Öğrencilerin Tanıtıcı Özelliklerine Göre Okuryazarlık Düzeylerinin Karşılaştırılması257. TARTIŞMA348. SONUÇ ve ÖNERİLER399. KAYNAKLAR4110. EKLER4611. ÖZGEÇMİŞ59

Adölesanlarda Oyun Bağımlılığı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi DavranışlarıÖğrencinin Adı: Fatma Buket CABİRDanışmanı: Doç. Dr. Ayşe ErgünAnabilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı1- ÖZETAmaç: Bu çalışmanın amacı adölesanlarda dijital oyun bağımlılığının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırma İstanbul ilinin Esenler ilçesinde bulunan liselerden tabakalı küme örnekleme yöntemiyle seçilen okullarda öğrenim gören 558 öğrenci ile gerçekleştirildi. Araştırma verileri tanıtıcı bilgi formu, ‘Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği (DOBÖ) Kısa Formu’ ve ‘Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ)’ ile toplandı. Bulgular: Bu çalışmada; dijital oyun bağımlılığı yönünden riskli adölesanların oranı %22,6 bulundu. Dijital oyun bağımlılığı ile SYBDÖ puanları arasında anlamlı ilişki bulunmadı. Dijital oyun bağımlılığı yönünden riskli olan (ortanca=119,5) ve olmayan (ortanca=121,5) adölesanların SYBDÖ puanları arasında anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Günlük oyun süresine göre, 2 saatten fazla oyun oynayan öğrencilerin sağlık sorumluluğu alt boyut ortanca puanı (2,00), 2 saat ve /veya daha az oyun oynayanlardan anlamlı düşük (1,78) bulundu. Sonuçlar: Bu çalışmanın sonuçları beş adölesandan birinin dijital oyun bağımlılığı riski altında olduğunu gösterdi. Dijital oyun bağımlılığı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında ilişki bulunmadı. İlerideki çalışmalarda dijital oyun bağımlılığının adölesanların sağlık durumuna etkisini inceleyen çalışmalar önerilir. --------------------Game Addiction and Healthy Lifestyle Behaviours In Adolescents Student’s Name: Fatma Buket CABİRSupervisor: Assoc. Prof. Dr. Ayşe ErgünDepartment: Department of Public Health Nursing2- ABSTRACTAim :The aim of this study is to examine the relationship of digital game addiction with the healthy lifestyle behaviours among adolescants.Material and Method: The research was done with 558 students who has education at schools chosen with the method of stratified cluster sampling among the high schools in Esenler district of İstanbul. The descriptive information form of the research data was collected with “digital game addiction scale short form”and “healthy life style behaviours scale”.Results: In this study, the rate of risky adolescants in aspect of digital game addiction was found as 22,6 %. No meaningful relationship was found between digital game addiction scale points and healty lifestyle behaviours scale points. No meaningful distinction was determined between the points of the risky adolescants in aspect of digital game addiction (median:119,5) and not the risky ones (median:121,5). It was found that according to daily gaming time,health responsibility lower dimension median point of the students who play games over two hours (2,00) is meaningfully lower than the point of the students who play games for two hours and/or above(1,78).Conclusion: :The results of this study showed that one in five adolescants is under the risk of digital game addiction. No relationship was found between digital game addiction and healty lifestyle behaviours.For next works, studies examining the effect of digital game addiction on the health conditions of adolescants are suggested.

Amaç: Bu çalışma gençlik danışma birimine başvuran üniversite öğrencilerinin sigara bırakma durumunu etkileyen faktörler ve akran eğitiminin etkisini belirlemek amacıyla planlanmış retrospektif bir çalışmadır.Metod: Çalışmanın verileri Gençlik Danışma Birimine (GEDAB) başvuran 1854 üniversite öğrencisi ve 759 akran eğitimi almış öğrenciye ait sigarayla ilişkili kayıt formlarından elde edildi. Öğrenci kayıt formlarında sigara bırakmayı etkileyen faktörlere ilişkin sorular, Fagestrom Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT),Özyeterlik ölçeği (ÖYÖ), Sigara İçmeyi Teşvik Eden Faktörler Ölçeği (TEFÖ), Davranış Değişim Süreci Ölçeği (DDSÖ) ve Karar alma ölçeği (KAÖ) yer almaktadır.Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 18,8±0,73 ve % 94,5'i erkekti. GEDAB desteği ile öğrencilerin %94,1'inin sigarayı bıraktığı belirlendi. Cinsiyet, yaş, günlük sigara sayısı, daha önce sigarayı bırakmayı deneme, annenin sigara içme durumu, şu anda oturduğu evde/ yurtta sigara içilme durumu ve akran eğitimi alma durumu ile sigarayı bırakma arasında anlamlı fark bulundu. Yapılan sekiz izlem sonrasında akran desteği alan grupta daha belirgin olarak öğrencilerin nikotin bağımlılık düzeylerinin, TEFÖ ve KAÖ-yararlar alt boyut puanlarının anlamlı düştüğü, ÖYÖ, DDSÖ ve KAÖ-zararlar alt boyut puanlarının anlamlı yükseldiği belirlendi. Sonuç: Gençlik Danışma Birimindeki sigarayı bırakma ve akran eğitim programlarının etkili olduğu belirlendi. Sigara içen üniversite öğrencilerinin sigarayı bırakmak için başvuracağı Gençlik Danışma Birimlerinin oluşturulmasına, yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılması önerilmektedir.Anahtar Sözcükler: Akran eğitimi, sigara bırakma, Transteorik model, hemşire Aim: This retrospective study was conducted to evaluate factors affecting and the effect of Youth-Peer education smoking cessation status of university students applying to Youth Friendly Center (YFC).Metod: The study group consisted of the forms associated with smoking and smoking cessation of 759 Youth-Peer educated students and 1854 students who attended the YFC between in 2008 and in 2018. The questionnaire consisted of items related to student's factors affecting smoking cessation, Fagerström test for nicotine dependence, Self-Efficacy scale (SES), Temptation scale (TS), Process of Behaviour Change scale (PBCS) and Decision Balance Scale (DBS). Result: The mean age of the students was 18.8 ± 0.73 and 94.5% were male. YFC with the support get, 94.1% of were determined that quit students smoking. There were significant differences between gender, age, number of daily cigarettes, quitting smoking before, smoking status of mother, smoking status at home / dormitory where she currently resides and getting peer education and quitting smoking. After eight follow-ups, it was determined that the nicotine addiction levels of the students were more pronounced in the group receiving peer support. It was found that the subscale the TS and DBS-benefit sub-dimension scores decreased significantly. It was determined that the sub-dimension scores of SES, PBCS and DBS - losses increased significantly.Conclusion: Smoking cessation and peer education programs were determined to be effective in the Youth Friendly Center. Establishment of a Youth Friendly Center for smoking students to apply for quit smoking, studies on dissemination are recommended.Keywords: Y-Peer Education, Smoking Cessation, Transtheoretical Model, Nurse,college student 92

Amaç:Bu çalışma, adölesanlarda fazla kilo ve obeziteyle ilişkili faktörleri ve kilo kontrolü uygulamalarını belirlemek amacıyla planlandı. Method: Bu tanımlayıcı çalışma, 14-18 yaşları arasındaki 900 lise öğrencisi ile yapıldı. Veriler sosyodemografik özellikler ve kilo kontrolü ile ilgili sorular içeren anket formu, Fiziksel Aktivite Ölçeği, Bergen Uykusuzluk Ölçeği, Yeme Tutumu Testi ve boy-kilo ölçümü yapılarak toplandı. Bulgular: Bu çalışmada, adölesanların %9,1'inin fazla kilolu, %8,2'sinin obez olduğu bulundu. Kilolu- obez olan adölesanların %87,7'sinin ve normal kiloluların %47,1'inin kilo vermek istediği tespit edildi. Kilo kontrolü yaptığını belirten adölesanların %70,4'ünün egzersiz yaptığı, %63,6'sının sıvı tüketimini arttırdığı, % 36,1'inin kalori kontrolü yaptığı, %16,6'sının kilo kaybetmek için diyet takviyesi kullandığı belirlendi. Fazla kilo ve obeziteyle ilişkili faktörlerin kız adölesanlarda; lisenin türü, ailede şişman birey bulunma, kilo vermeyi isteme, ayakta atıştırma, öfkeli olumsuz ruh halinde ve düzensiz yemek tüketme, erkek öğrencilerde ise; kilo vermeyi isteme, tv izlerken, çalışırken yemek yeme, ayakta atıştırma, akşam geç vakit yemek yeme ve uykusuzluk olduğu belirlendi.Sonuç: Bu çalışmada adölesanların hemen hemen hepsi kilo kontrolü yapmak istemesine rağmen kilolu ve obez öğrenci prevalansı oldukça yüksek bulundu. Ayrıca sağlıksız kilo kontrol çabaları olan öğrenciler olduğu belirlendi. Bu sonuçlar doğrultusunda okul hemşirelerinin obezite önleme ve sağlıklı kilo kontrol programları yapmaları ve programların etkilerini araştırmalarla değerlendirmeleri önerilebilir. Aim: This study was planned to determine the weight control practices and the factors related to over-weight-obesity in adolescents.Method: This descriptive study was conducted with 900 high school students aged between 14-18. The data were collected by using an introductory form including questions about socio-demographic characteristics and weight control, eating attitude test (EAT-26), the Physical Activity Questionnaire for Older Children, Bergen Insomnia Scale and height-weight. Results: In this study, it was found that 9,1% of the adolescents were overweight, 8,2% of them were obese. It was determined that 87,7% of the overweight and obese adolescents and 47,1% of the normal weight wanted to lose weight.70,4% of the adolescents who stated that they exercise for weight control, 63,6% of the adolescents stated that they did calorie control and 16,6% of them stated that they used dietary supplements to lose weight.Overweight and obesity-related factors in adolescents are considered as such;type of the school,having obese individuals in family,want to lose weight,standing snack,irregular meal times and consuming irregular meals out of frustration.In male adolescents desire to lose weight,having irregular meals,eating while watching tv or studying and late night snacks are considered to be the main factors. Conclusion: In this study, the prevalence of overweight and obese students was found to be quite high,although almost all adolescents wanted to have control weight.It was also determined that some students have unhealthy weight control efforts.In line with these results,it can be suggested that school nurses conduct obesity prevention and healthy weight control programs and evaluate the effects of programs with research 167

1.ÖZETMobil Uygulamaya Dayalı Ev Ziyareti Eğitiminin Öğrencilerin Bilgi, Yetkinlik, Memnuniyet Ve Öz Güvenine Etkisi Öğrencinin Adı: Cumali YILDIZDALDanışman: Doç. Dr. Ayşe ERGÜN Anabilim Dalı: Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim DalıAmaç: Bu çalışma mobil uygulamaya dayalı ev ziyareti eğitiminin öğrencilerin bilgi, yetkinlik, memnuniyet ve öz güvenine etkisi değerlendirmek amacı ile yapıldı.Gereç ve Yöntem: Çalışma ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel bir araştırmadır. Araştırma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bir üniversitede halk sağlığı hemşireliği dersi alan 55 öğrenciyle yapıldı. Öğrenciler rastgele olarak deney (n=27) ve kontrol grubuna (n=28) ayrıldı. Veriler sosyo-demografik anket, ev ziyareti bilgi formu, yetkinlik formu, Öğrenci Memnuniyeti ve Öğrenmede Öz güven Ölçeği ile toplandı. Girişim grubuna mobil uygulamaya dayalı eğitim, sınıf ortamında uygulandı.Bulgular: Staj sonrası izlem testinde girişim grubu bilgi soruları puan ortalaması (21,41±1,12) kontrol grubunun ortalamasından (20,36±1,25) istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p

Amaç: Bu çalışma, adölesan genç kızlarda; dismenore prevalansını, etkileyen faktörleri ve dismenoreye yönelik özbakım deneyimlerini belirlemek amacıyla yapıldı.Gereç ve Yöntem: Araştırma 15.04.2017-15.05.2017 tarihleri arasında Bursa ili Gürsu ilçesinde bulunan 7 resmi lisede öğrenim gören 1200 kız öğrenci ile kesitsel bir çalışma olarak gerçekleştirildi. Veriler dismenore tanılama anket formu, görsel ağrı skalası ve Adölesan Dismenore Özbakım Ölçeği (ADÖÖ) ile toplandı.Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 16,52±1,08 ve ortalama menarş yaşı 13,19±1,18 idi. Araştırmada öğrencilerin dismenore prevalansı %89,7 bulundu. Ortalama ağrı şiddeti 6,57±2,3 olarak belirlendi. Öğrencilerin ADÖÖ puan ortalaması 136,54±30,33 (min=45 max=213) olarak bulundu. Dismenore yaşama durumunu yaş, stres, tütün vb. bağımlılık yapıcı madde kullanımı, menstrual siklus, menarşa yönelik tutum, jinekolojik sorunlar, ilaç kullanımı ve ailede dismenore öyküsünün etkilediği belirlendi. Dismenore özbakım davranışlarını ise yaş, okul türü, stres, menarş yaşı ve ağrı düzeyinin etkilediği saptandı.Sonuç: Çalışma sonuçları doğrultusunda adölesanlara yönelik üreme sağlığı ve menstrual eğitimlere ergenlik öncesi dönemde başlanması ve okulda sağlık eğitimi programlarının dismenore ve özbakımı kapsayacak şekilde düzenlenmesi önerilir. Ayrıca dismenore ve özbakım davranışlarını etkileyen değiştirilebilir faktörler olan stres, menarşa yönelik olumsuz tutum ve bağımlılık yapıcı madde kullanımının önlenmesine yönelik girişimler faydalı olacaktır.--------------------Aim: This study was conducted to determine the factors affecting the prevalence of dysmenorrhea and self-care experience in adolescent girls.Method: The study was carried out as a cross-sectional study with 1200 female students studying in 7 high schools located in Gürsu, Bursa, between 15.04.2017 and 15.05.2017. The data were collected with a dysmenorrhea diagnostic questionnaire, visual pain scale and adolecent dysmenorrhea self-care scale (ADSCS).Results: The average age of the students was 16,52±1,08 and mean age of menarche was 13,19±1,18. In the study, the prevalence of dysmenorrhea in students was %89,7. The mean pain intensity was determined as 6,57±2,3. The ADSCS score avarage of the students was determined as 136,54±30,33 (min=45 max=213). It is detected that the age, stress, tobacco and any other addictive substance use, menstrual order, attitudestowards menarche, gynecological problems, drug use and family history of dysmenorrhea affect the circumstance of experiencing dysmenorrhea. It is determined that dysmenorrhea self-care behaviors were influenced by age, school type, stress, age of menarche and pain level.Conclusion: It is suggested that reproductive health and menstrual trainings for adolescents should be initiated in the pre-adolescence period and that the school health education programs should be organized to cover dysmenorrhea and self-care. In addition, interventions to prevent the stress, the negative attitudes towards menarche and the use of addictive substances which are changable factors affecting dysmenorrhea and self-care attitudes will be useful.

Amaç: Bu çalışma lise öğrencilerinin elektronik medya kullanımının uyku alışkanlıklarına ve uykusuzluğa etkisini belirlemek amacıyla planlandı. Method: Bu kesitsel araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında İstanbul Şişli İlçesinde öğrenim gören (N=18817) lise öğrencileri oluşturdu. Araştırma anadolu liselerinden 575, mesleki ve teknik liselerden 494, özel liselerden 444 olmak üzere toplam 1513 öğrenci ile tamamlandı. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Bergen Uykusuzluk Ölçeği (BUÖ) ve Uyku ve Yaşam Tarzı Anketi ile toplandı.Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 15,54±1,14 ve %57,7'si kadındı. Hafta içi uyku süresi ortancası 7 saat ve hafta sonu uyku süresi ortancası 10 saat olarak bulundu. Yüzde 31,1'inin hafta içi ve %45,1'inin hafta sonu ortanca uyku süresinin altında uyuduğu, %17,4'ünün sıklıkla uykuya dalmada zorluk çektiği, %35,9'unun sıklıkla okulda uykulu olduğu, %32,6'sının sıklıkla uyanmakta zorluk çektiği belirlendi. Öğrencilerin toplam BUÖ puan ortalaması 15,95±8,09 bulundu. Kız öğrencilerde, okul başarı durumu kötü olanlarda, anne, baba, kardeş ve arkadaş ilişkileri orta ve kötü olanlarda, bir saatten az fiziksel aktivite yapanlarda, uyurken telefonunu yastığının altında/başucunda bulunduranlarda, yatakta (uyumadan önce) 30 dakika ve daha fazla telefon/tablet/bilgisayar kullananlarda, hafta içi 2 saat ve üstü internet kullananlarda BUÖ puan ortancası diğerlerinden anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p

Amaç: Bu çalışmada Han tarafından geliştirilen Transteoretik Model (TTM) Sedanter Yaşam Ölçekleri'nin Türkçeye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirlik analizlerinin yapılması amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Metodolojik tipte olan bu çalışma Kasım 2015- Haziran 2016 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın örneklemini İstanbul'da bir devlet üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesi'nde öğrenim gören 762 üniversite öğrencisi oluşturdu. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ve TTM Sedanter Yaşam Ölçekleri (Değişim Aşamaları, Değişim Süreci, Karar Alma ve Öz-etkililik Ölçekleri) kullanıldı. Ölçeklerin yapı geçerliliği için doğrulayıcı faktör analizi (DFA), güvenirlik için iç tutarlılık analizleri ve test-tekrar test analizleri yapıldı.Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20,46±1,7 ve %82,4'ü kız, %17,6'sı erkekti. DFA sonuçları ölçeklerin orijinal yapısına benzer faktörler altında toplandığını, Sedanter Yaşam Değişim Süreci Ölçeği'nin (SY-DSÖ) 40 sorulu 10 faktörlü, Karar Alma Ölçeği'nin (SY-KAÖ) 12 sorulu, 2 faktörlü ve Öz-Etkililik Ölçeği'nin (SY-ÖEÖ) 6 soru ve tek faktörlü yapısını doğruladı. TTM Sedanter Yaşam Ölçekleri'nin Türkçe formlarının Cronbach Alpha değerleri değişim süreci için 0,94, karar alma-yarar alt boyutu için 0,80, zarar alt boyutu için 0,66 ve öz-etkililik için 0,79 bulundu. Test-tekrar test sonuçları istikrarlı bulundu.Sonuç: TTM Sedanter Yaşam Ölçekleri'nin Türkçe formu geçerli ve güvenilir bulundu ve psikometrik özellikleri kabul edilebilir düzeydeydi.Anahtar kelimeler: Transteoretik Model, sedanter yaşam, güvenilirlik, geçerlilik, ölçek. Aim: The aim of this research was to adapt the Transtheoretical Model scales which developed from Han for Sedentary Behavior to Turkish and to perform validity and reliability. Material and method: This was a methodological study. The scales were administered to a total of 762 adolescents. Content and construct validity were assessed to test the validity of the scale. The construct validity of the scale was evaluated using confirmatory factor analysis (CFA). The reliability was assessed in terms of internal consistency.Results: The mean age of the students was 20,46±1,7 years; 82,4% were girls, 17,6% were boys. In this study, the CFA results verified the 40-item, 10-factor Turkish version of the Processes of Changeand 12-item, 2-factor the decisional balance and 6 item, one factor theself-efficacy as in the original scales. Reliabilities for the subscale scores estimated using Cronbach's alpha were at moderate and high levels (Processes of change α= 0,94, decisional balance-pros α= ,80, cons α = ,66, and self-efficacy α= ,79).Test-retest results were stable.Conclusion: Turkish forms of the TTM Sedentary Behavior Questionnaires were found to be valid and reliable and its psychometric characteristics acceptable.Keywords:, Transtheoretical Model, sedentary behavior, validity, reliability, scale. 80

ÖZETHemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinde İşe Hazırlık Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirliği Amaç: Çalışma hemşirelerin işe hazırlık durumunu değerlendirmek için Walker ve arkadaşları tarafından hemşireliğe uyarlanan İşe Hazırlık Ölçeği (Work Readiness Scale)’nin geçerlik ve güvenirliğinin yapılması amacıyla planlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Metodolojik ve tanımlayıcı olarak planlanan araştırma, ölçek kullanım izni ve kurum izinleri alındıktan sonra 15 farklı üniversitede öğrenim görmekte olan 996 hemşirelik son sınıf öğrencisiyle yapıldı. İşe Hazırlık Ölçeği (İHÖ) 46 madde içeren, iş yeterliliği, sosyal zekâ, örgütsel zekâ ve kişisel iş özellikleri olmak üzere dört alt boyuttan oluşan 10’lu likert tipi bir ölçektir (0 = Kesinlikle Katılmıyorum ve 10 = Kesinlikle Katılıyorum). Veriler, iç tutarlılık için Cronbach Alfa Katsayısı, madde analizi ve test-tekrar test güvenirliği için Pearson korelasyon analizi, doğrulayıcı faktör analizi için Ki-kare ve uyum indeksleri kullanılarak değerlendirildi. Bulgular: Doğrulayıcı faktör analizi sonucu kuramsal modele ilişkin genel uyum katsayıları yeterli bulundu. Ölçekte yer alan alt boyutların Cronbach alfa değerleri İş yetkinliği alt boyutu için .93, Sosyal zeka alt boyutu için .91, örgütsel zeka için .92 ve kişisel iş özellikleri alt boyutu için ise .85 olarak bulunmuştur.Sonuç: İşe hazırlık ölçeğinin 46 maddelik 4 faktörlü yapısı ve psikometrik özellikleri, geçerli, güvenilir ve Türk kültürü ile uyumludur. İşe hazırlık konusunda yapılacak olan çalışmalarda kullanılabilir.Anahtar kelimeler: İşe hazırlık ölçeği, geçerlik, güvenirlik, hemşirelikABSTRACTValidity and Reliability of Work Readiness Scale in Nursing Senior Class StudentsAim: Study is planned, in order to evaluate the work readiness of nurses, with the aim of providing the validity and reliability of Work Readiness Scale which has been adapted for nursing by Walker et.al. Material and method: After getting the permissions from the organizations to use the scale, 996 nursing senior year students from 15 universities have taken part in this study which was planned as a methodological design. Work Readiness Scale is a 10 point likert scale consisting of 46 items and 4 sub-scale that are work competence, social intelligence, organizational acumen and personal work characteristics (0= strongly disagree and 10= strongly agree). Data have been assessed by using Cronbach Alpha Factor for internal consistency, Pearson Correlation Analysis for test-retest reliability, Chi-Square and fit indices for confirmatory factor analysis.Results: In consequence of confirmatory factor analysis, ensemble coefficent relating to theoretical model was found enough. For Work Competence sub scale the Cronbach alfa value is .93, for Social İntelligence is .91, for Organisational Acımen is .92 and for Personal Work Characteristics is .85. Conclusion: As a conclusion, 46 itemed-4 factored structure of the work readiness scale and its psychometric features are valid, reliable and compatible with the Turkish culture. It can be used for the studies about work readiness.Keywords: Work readiness scale, validity, reliability, nursing

Hipertansiyon 65 yaş ve üzeri bireylerin yarısından fazlasında ciddi bir sağlık sorunudur. Yapılan birçok çalışmada hipertansiyonun erken dönemde saptanması ve komplikasyonların önlenmesinde hemşirenin aktif olarak yer alacağı hipertansiyon yönetiminin önemi üzerinde durulmuştur. Bu çalışma hipertansiyonu olan yaşlılara yönelik eğitimin, yaşam kalitesi, ilaca uyum ve hipertansiyon yönetimine etkisini belirlemek amacıyla, ön test - son test randomize kontrollü çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya Şubat - Ağustos 2015 tarihleri arasında iki huzurevinde 74 hipertansif yaşlı birey (girişim grubu=37, kontrol grubu=37) dahil edilmiştir. Girişim grubundaki yaşlılara toplam 20 hafta süren sağlık eğitimi ve motivasyon görüşmelerinden oluşan eğitim programı uygulanmıştır. Veriler tanımlayıcı form, yaşam kalitesi ölçeği (SF-36) ve Morisky tedavi uyum ölçeği ile toplanmış, kan basıncı, antropometrik ve biyokimyasal ölçümler yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ki kare testi, Wilcoxon işaret testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Çalışma bulguları son testte girişim grubunun sistolik ve diastolik kan basıncı, total kolesterol düzeylerinin kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı düşük olduğunu göstermiştir. Son testte girişim grubundaki yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin vitalite dışındaki tüm alt boyut puanları, hipertansiyon bilgi puanı ve tedaviye uyumu yüksek olanların oranı kontrol grubundan yüksektir. Ayrıca girişim grubunun beden kitle indeksi, kilo, bel çevresi, kalça çevresi ve kan şekeri son test puan ortalamaları ön testten düşüktür. Sonuç olarak bu çalışma kapsamında uygulanan Hipertansiyon Yönetim Programı yaşlı bireylerle çalışan hemşirelere rehber olacak etkili bir program örneği sunmaktadır. Hypertension is a serious health problem in over half of population over 65 years old. Many studies emphasize nurses' crucial role in hypertension management to diagnose hypertension early and prevent complications. This randomized study with a pretest-posttest control group was conducted to determine the effect of education on hypertensive elderly people's quality of life (QOL), medication adherence and hypertension management. It was conducted in two nursing homes in February-August 2015 and included 74 hypertensive elderly people (experimental/control groups=37-37). Education lasting 20 weeks and including health education and motivational interviews was given to the experimental group. Data were collected using a descriptive form, the QOL scale (SF-36) and the Morisky medication adherence scale. Blood pressure, anthropometric and biochemical measurements were also performed. Data were analyzed using chi square, Wilcoxon signed-rank and Mann-Whitney U tests. This study found in posttest that the experimental group's systolic and diastolic blood pressure, total cholesterol and LDL levels were significantly lower in posttest than those of the control group. The experimental group's posttest QOL scores in all sub dimensions except vitality, HDL cholesterols, hypertension knowledge and medication adherence were higher than those of the control group. The body mass index, weight, waist and hip circumference and blood sugar posttest scores of the experimental group were lower than pre-test scores. This hypertension management program is an effective guide for nurses working with elderly people. 132

ÖZETBu çalışmanın amacı “Fiziksel Aktivite ve Ergonomi Geliştirme Programı”nın (FAVEP) çalışanların kas- iskelet ağrılarına etkisini belirlemekti. Bu çalışma ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel bir araştırmadır. Çalışma Mayıs 2013-Temmuz 2013 tarihleri arasında bir dondurma fabrikasının çalışanları ile yapılmıştır (N=700). Örnekleme araştırmaya katılmak için gönüllü olan, kriterlere uyan 120 çalışan alınmıştır. Çalışanlar basit rastgele sayılar tablosu ile 57 kişi girişim ve 63 kişi de kontrol grubuna ayrılmıştır. Veriler Çalışanı Değerlendirme Anket Formu, Görsel Kıyaslama Ölçeği (GKÖ), Nordic Kas-iskelet Sistemi Anketi, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ve Çalışanın Üst Ekstremitelerini Değerlendirme Formu (ÇÜEDF) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi, t testi, Mann-Whitney U testi, McNemar testi ve Wilcoxon testi kullanılmıştır. Çalışanların %87,5’i bel, %70,8’i sırt, %69,2’si boyun, %61,7’si omuz bölgesinde değişik şiddetlerde ağrı yaşadıklarını ifade etmiştir. Girişim grubunun ön test-son test ağrı puanları karşılaştırıldığında boyun, omuz, el bileği ve bel bölgelerinde son test puan ortalamaları ön testten istatiksel olarak anlamlı düşüktür. Girişim ve kontrol grubunun ÇÜEDF sonuçları karşılaştırıldığında ise girişim grubunda “kabul edilebilir postür” düzeyinde bulunan çalışanların oranı ön testte %0 iken, son testte %5,3’e ve daha ileri düzeyde değerlendirilmesi gerekli olan çalışanların oranı ön testte %31,6 iken, son testte %61,4’e yükselmiştir. Sonuç olarak; FAVEP çalışanların kas-iskelet bölgesindeki ağrı şiddetini-oranını ve üst ekstremitelerle ilişkili ergonomik riskleri azaltmada etkili bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: Hemşire, işyeri, sağlığı geliştirme, fiziksel aktivite, ergonomiSUMMARYThe Effects on Employees’ Musculoskeletal Pain of Physical Activity and Ergonomy Programme in WorkplaceThe purpose of this study was to investigate the effects of physical activity and ergonomy programme on employees’ musculoskeletal pain. A quasi-experimental design with pre-testing, post-testing and a control group was employed. Study population included employees of an ice-cream factory between May 2013- July 2013 (N=700). Sampling group included 120 employees who were volunteers and met the criterias. By the help of simple randomized figures table 57 people were selected for intervention group and another 63 for control group. Self-description form for employee, Visual Analog Scale, Nordic Musculoskeletal Survey, International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), Rapid Upper Limb Assessment (RULA) were used for collecting data. Chi-square test, t test, Mann-Whitney U test, McNemar test and Wilcoxon test were used for analyzing data. The percentage of participants who experienced low back, back, neck and shoulder pain in different intensities are %87.5 percent, %70.8 percent, %69.2 percent and %61.7 percent respectively. When pre-test and post-test pain scores of intervention group were compared, the average post-test scores were significantly lower in neck, shoulder, wrist and low back regions than the pre-test scores. When the intervention and control groups’ RULA score compared, in the intervention group whereas proportion of employees found in “acceptable posture” level was %0 percent in pre-test, it was %5.3 percent in the post-test, and in the same group, proportion of employees in “further investigation and change may be needed” level was %31.6 percent in the pre-test, this rate increased to %61.4 percent in the post-test. As a result, FAVEP has been found effective in reducing the ergonomic risks associated with upper extremities and rate or intensity of musculoskeletal pain.Key words: Ergonomics, health promotion, nurse, physical activity, workplace

1.ÖZETMetal Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir İşyerinde Bel Ağrısı Prevelansını Etkileyen Fiziksel, Psikososyal ve Ergonomik FaktörlerAraştırmanın amacı çalışan bireylerde bel ağrısı prevelansını etkileyen fiziksel, psikososyal ve ergonomik faktörleri belirlemektir. Araştırma, Kocaeli ilinde bulunan metal endüstrisi alanında faaliyet gösteren bir fabrikanın ofis ve üretim alanında görev yapan 251 çalışan ile yapıldı. Araştırmanın verileri tanıtıcı özellikler, iş ve çalışma ortamı özellikleri, iş ve aile ile ilgili sorunlar ve ağrı ile ilgili verileri içeren anket formu, Görsel Kıyaslama Ölçeği, Genel Sağlık Anketi-28 (GSA-28) ve Hızlı Maruziyet Değerlendirme Anketi (HMD) ile toplandı. Tanıtıcı özellikler ile ölçek puanları karşılaştırılmasında veriler normal dağılıma uymadığı için nonparametrik testler (Mann-Whitney U Test ve Kruskail Wallis Test Analizi) kullanıldı. Çalışmada bel ağrısı sıklığının %63.2 oranı ile kas-iskelet sistemi sorunları arasında ilk sırada yer aldığı belirlendi. HMD anketine göre çalışanların bel ağrısı risk puan ortalaması 30 olarak belirtilen orta risk skoruna yakın 26.43±10.43 bulundu. Üretim alanında çalışanlarda bel ağrısı riski ofis çalışanlarından, vardiyalı çalışanlarda sadece gündüz çalışanlardan istatiksel olarak anlamlı yüksek bulundu. Mavi yakalı çalışanlarda bel ağrısı görülme risk ortalaması beyaz yakalı çalışanlardan daha yüksek olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Bel ağrısı görülme sıklığı da beyaz ve mavi yakalı çalışanlar arasında farklı değildi. Psikolojik durum değerlendirmesinde kullanılan GSA-28’e göre değerlendirildiğinde, GSA-28 puanı kesim noktasının üstünde olanlarda bel ağrısı görülme riski (27.89 ± 9.62), GSA-28 puanı 4 ve altında olanlardan (25.98±10.64) yüksek bulunmakla birlikte gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Çalışmanın sonuçları ışığında bel ağrısını etkileyen iş ile ilgili faktörlerin farklı ölçüm araçları ve geniş örneklemli çalışmalar ile analizi önerilebilir.Anahtar Sözcükler: Bel ağrısını etkileyen risk faktörleri, çalışanlar, işçi sağlığını etkileyen faktörler.SUMMARYMetal Industry Operating in The Workplace is Affecting Prevalence Low Back Pain Physical and Psychosocial Ergonomic Factors The aim of the study is to asses the prevalence of low back pain that affects individuals working in the physical, psychosocial and ergonomic factors. Research was made in the plant which in the field of the metal industry located in Kocaeli. The Research was made by joint of 251 employees who works at office and production line. The data identifier specifications, work and study environment, business and family-related issues and contains data on pain questionnaire, the visual analog scale, the General Health Questionnaire-28 (GHQ-28) and Rapid Exposure Assessment Survey (HMD) were collected by. The data does not conform to the normal distribution with the scale scores and informative features for the comparison of non-parametric tests (Mann-Whitney U Test and Analysis Kruskail Wallis test) was used.With a rate of 63.2% in this study, the incidence of low back pain of musculoskeletal problems were received in the first place. HMD risk of low back pain score according to the survey of employees designated as medium risk score of 30 was found close to the 26.43 ± 10:43.The risk of low back pain office employees who work in the field of production, shift workers and day workers only found a statistically significantly higher.The average of the low back pain risk of blue-collar employees is higher than the average of white-collar workers risk; but there is no difference statistically significant.Used to evaluate the psychological condition evaluated according to the GHQ-28, GHQ-28 score cut-off point on the risk of low back pain patients (27.89 ± 9.62), GHQ-28 score of 4 or less ones (25.98 ± 10.64) were higher among the groups was statistically There was no significant difference. Factors affecting the work-related low back pain in the light of the results of the study of different measurement tools and the analysis of large sample studies have suggested.Key Words: Risk factors affecting low back pain, employees, factors that affect the health of workers.

Bu çalışma `Sağlık İçin Beslenme ve Fiziksel Aktivite Programı`nın (SİBFAP) ilköğretim 4.sınıf öğrencileri üzerine etkisini belirlemek amacıyla ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma Ekim 2011-Haziran 2012 tarihleri arasında iki ilköğretim okulunda 4.sınıfa devam eden, toplam 114 öğrenci ile yapılmıştır. Okullardan biri girişim (n=64), diğeri kontrol grubu (n=50) olarak belirlenmiştir. Girişim grubundaki öğrencilere toplam 6 haftada 12 ders eğitim verilmiştir. Veriler Çocuklara Ait Tanıtıcı Soru Formu, Beslenme Davranış Ölçeği (BDÖ), Çocuk Beslenme Öz-yeterlik Ölçeği (BÖÖ), Çocuk Fiziksel Aktivite Anketi (ÇFAA) ve Fiziksel Aktivite Öz-yeterlik Ölçeği (FAÖÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi, t testi ve Mann-Whitney U testi, Wilcoxon eş testi kullanılmıştır. Girişim grubundaki öğrencilerin son test BDÖ, BÖÖ, ÇFAA ve FAÖÖ ortanca puanlarının ön teste göre anlamlı artış gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca son test ve izlem döneminde girişim grubunun BDÖ, ÇFAA ortanca puanları kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı yüksektir. Beslenme ve fiziksel aktivite öz-yeterlilik son test ve izlem ortanca punları incelendiğinde, girişim ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Sonuç olarak hemşire liderli SİBFAP?ın öğrencilerin beslenme ve fiziksel aktivite davranışlarını geliştirmede etkili olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda SİBFAP?ın beslenme ve fiziksel aktivite öz-yeterliğinin geliştirilmesi için bireysel girişimli ileri çalışmalar gereklidir. This study was conducted as a quasi-experimental study to determine the effect of `Diet and Physical Activity for Health Program ` (DPAHP) on the 4th grade primary school students through pre-test and post-test control groups. The study was carried out with 114 students attending the 4th grade classes of two primary schools between September 2011 and June 2012. One of these schools was determined as the experimental group (n=64), while the other one (n=50) as the control group. The students belonging to the experimental group were given a total of 12 hours of education during 6 weeks. The data were collected using the Self-description questionnaire for children, Food Behavior Scale (FBS), Children's Dietary Self- Efficacy Scale (CDSS), The Physical Activity Questionnaire for Older Children (PAQ-C) and Physical Activity Self-efficacy Scale (PASS). The data analyses were conducted through chi-square test, t-test, Mann-Whitney U test, and Wilcoxon paired-samples test. The results of the study indicated that there was a statistically significant increase in the FBS, CDSS, PAQ-C and PASS median scores of the students in the experimental group after they attended DPAHP. It was also noticed that the FBS and PAQ-C scores of the experimental group in the post test and follow-up were higher than those of the control group; however, there was not any significant difference in the CDSS and PASS median scores. As a result, it was found out that DPAHP affects children's nutrition and physical activity behaviors. Moreover for the development of nutrition and physical activity self-efficacy further the individual studies are necessary 229

1. ÖZETBu çalışma, güneşten korunma programının (GKP) adölesanların güneşten korunma davranışlarına etkilerinin araştırılması amacıyla ön-son-izleme test ve kontrol gruplu yarı deneysel bir tasarım olarak gerçekleştirildi. Çalışma, Sakarya’da bulunan iki özel okulun 6. ve 7. sınıflarında öğrenim gören toplam 180 adölesan ile yürütüldü (girişim grubu: 96, kontrol grubu: 84). Veriler Transteoretik model (TTM) güneşten korunma ölçekleri ile toplandı. Okul temelli uygulanan GKP’nin girişim grubunda son testte orta düzeyde etkili olduğu, izlemde ise etkisinin olmadığı saptandı. GKP’nin, girişim grubundaki öğrencilerin güneş yanığı oranını azaltmada etkili olduğu, güneşten kaçınma ve güneş koruyucu kullanma davranışları ve öz yeterliliklerinin olumlu yönde değişmesine katkı sağladığı belirlendi (p.05). Girişim grubundaki erkek öğrencilerin güneşten korunma davranışları ve öz yeterliliklerinin kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu belirlendi. Kızlarda ise sadece son testte girişim grubunun güneşten kaçınma öz yeterliliği kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı yüksekti (p.05). It was found that the boys in the intervention group scored significantly higher in sun protection behavior and self-efficacy compared to the control group. Among the girls, the scores for self-efficacy in terms of avoiding the sun was significantly higher in the post-test of the intervention group than in the control group (p

ÖZETBu çalışma "Saldırgan Davranışı Önleme Programı"nın ana sınıfı öğrencileri üzerine etkisini belirlemek amacıyla ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma Ekim 2010-Haziran 2011 tarihleri arasında bir ilköğretim okulunun ana sınıflarına kayıtlı 90 çocuk (girişim grubu=45, kontrol grubu=45) ile gerçekleştirilmiştir. Çocuklara ve ailelerine 12 haftalık girişim programı uygulanmıştır. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Dışsallaştırma Davranış Ölçeği Anne Formu Saldırgalık alt ölçeği, Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği Öğretmen Formu Fiziksel ve İlişkisel Saldırganlık alt ölçekleri ve Akranlarının Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tekrarlı ölçümlerde çok yönlü varyans analizi, tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi, Bonferroni düzeltmeli t testi ve bağımsız gruplarda iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda girişim grubundaki çocukların Dışsallaştırma Davranış Ölçeği Saldırganlık sıklık ve problem alt boyutları, Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği Öğretmen Formu Saldırganlık (fiziksel+ilişkisel) ve fiziksel saldırganlık alt boyut puan ortalamaları kontrol grubundan düşük bulunmuştur. Ülkemizde hemşire tarafından okul temelli uygulanan ilk çalışma olan bu araştırma okul hemşirelerine rehber olacak etkili bir program örneğidir. Bu sonuçlar doğrultusunda, “Saldırgan Davranışı Önleme Programı”na ana sınıfı öğrencilerinin müfredatında yer verilmesi, daha geniş gruplara ulaşması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Saldırgan davranış, okul öncesi, çocukSUMMARYEffects of an Aggressive Behavior Prevention Program on Kindergarten StudentsThis study was carried out as a pre-test post-test control group quasi-experimental study in order to determine the effect of "Aggressive Behavior Prevention Program" on the kindergarten students. This study was conducted with 90 children have enrolled in kindergarten classes of a primary school (intervention group=45, control group=45) between October 2010-June 2011. It was applied to a 12-week intervention program for children and their parents. Data were collected with Personal Information Form, Eyberg Child Behavior Inventory (subscale of Agresiveness), Preschool Social Behavior Scale-Teacher Form (subscales of overt and relational agression) and Victimization Scale. In the evaluation of the data repeated manova, repeated anova, Bonferroni adjusted t test and student t test were used. As a result of the study, avarage scores children in the intervention group were lower than those in control group at sub-dimensions of problem and frequency of Eyberg Child Behavior Inventory, Preschool Social Behavior Scale-Teacher Form of subscale aggression (overt + relational) and overt aggression. The study performed by the school-based nurses initially in our country is an example of an effective program of research to guide school nurses. Based on these results, including "Aggressive Behavior Prevention Program" in the curriculum of kindergarten students to reach larger groups are recommended.Key words: Assaultive Behavior, preschool, child

Bu çalışma, İstanbul'daki ortaöğretim kurumlarında afet ve acil durum hazırlıklarını, değerlendiren bir ölçüm aracı geliştirmek amacıyla metodolojik, ortaöğretim kurumlarında en çok hangi tür afet/acil durumlara rastlanma olasılığını, afetlere ve acil durumlara karşı yapılan hazırlıkları ve okullar arasındaki farklılıkları tespit etmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırma; İstanbul'da bulunan 150 resmi ve özel ortaöğretim kurumundaki 2500 yönetici ve çalışanla yapıldı. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen 253 soruluk ?Ortaöğretim Kurumlarında Afet ve Acil Durum Hazırlıklarını Değerlendirme Formu? ile toplandı (Cronbach Alpha=0.97). Araştırma kapsamındaki okulların, afet ve acil durumlara hazırlıksız oldukları belirlendi. Okullarda afet/acil durumlara yönelik hazırlıklara çalışanların aktif katılmadıkları, kurumlararası koordinasyon ve işbirliğinin yetersiz olduğu, eğitimlerin okul toplumunu kapsamadığı, tatbikatların düzenli olarak yapılmadığı, ilkyardım konusunda çalışanların kendilerini yetersiz hissettikleri, Özel Türk Orta Öğretim Kurumları dışında okullarda sağlık profesyonellerinin bulunmadığı, okulların çoğunda acil haberleşme sisteminin olmadığı, yapısal hasara bağlı gerekli tedbirlerin ve lojistik hazırlıkların yetersiz olduğu belirlendi. Özel Türk Ortaöğretim Kurumlarının afet/acil durumlara diğer okullardan daha hazırlıklı oldukları saptandı. Bu sonuçlar; İstanbul'da meydana gelecek büyük bir afet/acil durumda okullarda bulunan öğrenci/çalışan, mekan/mülk ve eğitimin olumsuz etkileneceğini, okullarımız ve yetkili kurumlarımız tarafından oluşturulacak planlar doğrultusunda, ivedilikle bireysel ve kurumsal hazırlıkların yapılması gerektiğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Acil Durum, Afet, Hazırlık, Ortaöğretim. This study was carried out; as a methodological research to evaluate emergency and disaster preparedness in high schools in Istanbul and as a descriptive research to determine which disasters or emergency situations are the most probable in high schools, and to determine disaster and emergency preparedness in schools and differences between schools. The sample and universe for the study consisted of 2500 employees and administrators working in various positions in 150 private and public high schools in Istanbul. To collect data for the research; A Questionnaire Form for Emergency and Disaster Preparedness in Schools- a 253 item data collection instrument prepared by the researcher- was used (Cronbach Alpha=0.97). The schools in the coverage of the study were found to be unprepared for emergencies and disasters. It was found that employees in the schools did not actively participate in the preparations for emergencies and disasters, and the coordination and cooperation between institutions was inefficient, and training activities did not involve school society, and the exercises were not done regularly, and employees felt themselves inefficient to give first aid, and there were no health professionals in schools except Private Turkish High Schools, and there were no emergency communication systems in most of the schools covered, and necessary measures and logistical preparedness based on building site damages were inadequate. Private Turkish High Schools were found to be more prepared for emergencies and disasters than the other schools covered. These results show that; employees, students, and employees working in schools, and the school buildings, and education will be negatively affected in a probable major disaster or emergency situation in Istanbul, and individual and institutional preparations should be done urgently according to a plan prepared by our schools and authorized institutions.Key words: Emergency, Disaster, Preparedness, High School. 186

Bu çalışma işçilerin sigarayı bırakmasında iş sağlığı hemşiresinin rolünü belirlemek amacıyla randomize kontrollü deneysel araştırma olarak yapıldı.Araştırmanın evrenini, İstanbul'da bulunan bir ilaç fabrikasında çalışan ve sigara kullanan işçiler oluşturdu (N=180). Örnekleme, (yaş ve cinsiyete göre) tabakalı rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen ve araştırmaya katılmak için gönüllü olan, 100 işçi alındı. Basit rastgele sayılar tablosu ile 50 kişi girişim ve 50 kişi de kontrol grubuna ayrıldı. Çalışmada veri toplama aracı olarak literatür bilgisi doğrultusunda araştırmacı tarafından geliştirilen anket formları Değerlendirme Anketi I ve II kullanıldı. Anketler uygulandıktan sonra girişim ve kontrol grubundaki işçilerin tükürük kotinin düzeylerine bakıldı.Verilerin istatistiki değerlendirmesinde, tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzdelik ve ortalama, standart sapma); t testi, ki-kare analizi, Mann-Whitney U testi, Mc Nemar test ve Wilcoxon Test kullanıldı.Ön değerlendirmeden 6 ay sonra yapılan son değerlendirmede sigara kullanma durumu değerlendirildiğinde kontrol grubunda 1 kişinin, girişim grubunda 13 kişinin sigarayı bıraktığı belirlendi.Girişim grubunda sigarayı bırakanlar ortalama 119.84±60.60 (median=142) gün önce bırakmıştı. Kontrol grubunda ki 1 kişi ise 21 gün önce bırakmıştı.Kontrol grubunda kullanılan sigara miktarına göre ön değerlendirme-son değerlendirme karşılaştırması yapıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Girişim grubunda ise öntest-sontest arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı. Sontestte 11 ve üstünde sigara içenlerin sayısı azalmıştı.Ön değerlendirmede işçilerin kotinin ortalamaları girişim grubunda 3.48 ± 0.81, kontrol grubunda 3.44 ± 0.78'idi. Gruplar arasında anlamlı fark yoktu. Son değerlendirmede ise, girişim grubunun kotinin ortalaması (2.50±1.64) kontrol grubundan (3.58 ± 0.88) istatistiksel olarak anlamlı düşüktü.Araştırma iş sağlığı hemşiresi tarafından uygulanan sigara bırakma programının başarılı olduğunu gösterdi. This study has been carried out to identify the role of occupational nurses with the cessation of smoking of employees through randomized controlled experimental.The scope of the study consisted of employees who work for a pharmaceutical company and are also smokers (N=180). Sampling group included 100 employee, (according to age and gender), who were volunteers and picked by randomized sampling. By the help of simple randomized figures table, 50 people were selected to intervention group and another 50 to control group. The survey forms Assessment Survey I and II, which were developed by researchers in line with collecting data and references for the study were used. After the surveys were carried out, the level of cotinin in the saliva of the employees for the intervention and control group has been examined. At the statistical analyses, descriptive statistics (number, percentage, mean); t test, ?2 test, Mann-Whitney U test, Mc Nemar test and Wilcoxon test were used. At the post test which was carried after 6 months of the pre-test, it was found out that 1 person in the control group and 13 people in the intervention group quit smoking.Those who quit smoking in the intervention group had quit 119.84±60.60 (median=142) days ago. That 1 person in the control group had quit smoking 21 days ago.At the control group, there was no a significant difference when the pre-test and post-test results, according to amount of cigarettes, were compared. As for the intervention group, there was a statistical significant difference between the pre-test and final test results. At the final test, the number of those who smoked 11 and above decreased. At the pre test, average cotinin level of the employees for the intervention group was 3.48 ± 0.81, for the control group 3.44 ± 0.78. There was no a statistical significant difference between the groups. At the final test, the average cotinin level for the intervention group (2.50±1.64) was statistically significantly lower than that of control group (3.58±0.88).The research proved that the smoking cessation intervention that has been carried out by occupational nurse has been successful. 143

ÖZETGüler GÖNÜL – Bir İlaç Firmasında Çalışanların Koroner Kalp Hastalığı Risk Faktörleri ve Sağlıklı Yaşam Biçimi DavranışlarıBu araştırma bir ilaç fabrikasında çalışanların koroner kalp hastalığı risk faktörlerini ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırma bulguları 178 kişi üzerinde değerlendirildi. Verileri toplamada Koroner Kalp Hastalığı Risk Faktörleri Araştırma Anketi ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) kullanıldı. Anket uygulandıktan sonra çalışanların tansiyon, boy, kilo, bel çevresi, açlık kan şekeri, total kolesterol, trigliserid ve HDL kolesterol ölçümleri yapıldı. Çalışma bulgularına göre araştırmaya katılanların %59’u erkek ve %41’i kadındır. Olguların ortalama yaşları 36.34±7.02’dir. Araştırma grubunun KKH risk faktörlerinin prevalansı incelendiğinde hipertansiyon %6.7, hiperkolesterolemi %32.6, obezite %14.6, santral obezite TEKHARF tanımına göre %33.1, NCEP ATP III tanımına göre %20, metabolik sendrom TEKHARF tanımına göre %23, NCEP ATP III tanımına göre %15.7 olarak bulundu. Framingham risk puanlarına göre olguların 10 yıllık Mİ ve koroner ölüm geçirme riski %92.1’inde düşük, %7.9’unda orta; 10 yıllık KKH gelişme riski %89.7’sinde düşük, %10.3’ünde orta; TEKHARF risk skoruna göre 10 yıllık Mİ ve koroner ölüm geçirme riski %93.6’sında düşük, %6.4’ünde orta risk düzeyindedir. Koroner kalp hastalığı risk skoruna göre orta riskli grubun SYBD II ölçeği, manevi gelişim, stres yönetimi ve kişilerarası ilişkiler alt ölçek puanları, düşük riskli gruptan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksekti. Anahtar kelimeler: Framingham risk skoru, işçi sağlığı, koroner kalp hastalığı, sağlıklı yaşam biçimi davranışları SUMMARYGüler GONUL - Coronary Heart Disease Risk Factors and Healthy Life Style Behaviors of the Employees Engaded in a Pharmaceutical CompanyThis descriptive research aim was to determine the coronary heart disease risk factors and healthy life style behaviors of the employees engaged in a pharmaceutical company. Research findings were assessed on 178 persons. Coronary Heart Disease Risk Factors Survey and Health Promotion Lifestyle Profile II (HPLP II) were used for data collection. Following the survey, the employees were examined for their blood pressure, length, weight, waist circumference, pre-prandial blood glucose, total cholesterol, triacylglyceride and HDL cholesterol. Depending on the survey findings, 59% of the survey attendants are men while 41% of them are women. The average age of the cases is 36.34±7.02. On examining the prevalence of CHD risk factors of the research group, the following findings were founds respectively: high blood pressure is 6.7%, obesity is 14.6%, central obesity is 33.1% as per TEKHARF definition and 20% as per NCEP ATP III definition, 23% as per metabolic syndrome TEKHARF definition and 15.7% as per NCEP ATP III definition. In the light of Framingham risk points, risk of 10-year MI and coronary death is low for 92% and medium for 7.9%; 10-year CHD growth risk is low for 89.7% and medium for 10.3%; according to the TEKHARF risk score, 10-year MI and coronary death risk is low for 93.6% and medium for 6.4%. According to CHD risk score, HPLP II scale of the medium-risk group, their sub-scale points for moral development, stress management and interpersonal relationships were significantly higher than those of the relatively lower risk group in terms of statistics. Key words: Coronary heart disease, framingham risk score, healthy life style behaviors, occupational health

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğu sıklığını, etkileyen faktörleri ve öz-etkililik düzeyi ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı.Araştırma kapsamına, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesinde bulunan özel bir Meslek Yüksekokulu'nda öğrenim gören 525 üniversite öğrencisi alındı. Verilerin toplanmasında 19 sorudan oluşan bilgi formu, 23 sorudan oluşan öz-etkililik ve yeterlik ölçeği, 40 sorudan oluşan yeme tutumu testi (YTT-40) kullanıldı. Verilerin değerlendirmesinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare analizi, Mann-Whitney U testi, Logistik regresyon analizi kullanıldı.Araştırmaya katılanların %59.4'ünü (n=312) kız, %40.6'sını (n=213) erkek öğrenciler oluşturdu. Öğrencilerin YTT-40 puan ortalaması 17.91±11.10'idi. Kız öğrencilerin YTT puan ortalaması erkek öğrencilerden istatistiksel olarak anlamlı daha yüksekti (p

Bu araştırmanın amacı, adölesanlarda, Transteoritik Model'in (TTM) değişim aşamaları, değişim süreci, öz-etkililik ve karar alma süreçlerini kullanarak egzersiz davranışlarını tanımlamaktır. TTM'nin egzersizle ilgili olarak ülkemizde ilk kez ele alındığı bu çalışma ile, TTM adölesan egzersiz ölçekleri Türkçe literatüre kazandırılmıştır. Araştırma örneklemini, İstanbul Kadıköy ilçesinde bulunan İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 3 devlet ve 1 özel okul (n=800) öğrencileri oluşturmaktadır. TTM ölçeklerinin güvenirlikleri; Davranış Değiştirme Süreci Ölçeği için 0.95, Egzersiz:Öz-Etkililik için 0.92 ve Egzersiz:Karar Alma Ölçeği için 0.83 bulunmuştur. TTM'nin değişim aşamalarına göre adölesanların dağılımı; düşünmeme; %7.5 (bireyler egzersiz yapmamaktadır ve gelecek altı ay içinde de egzersiz yapmayı düşünmemektedir), düşünme; %21.8 (bireyler egzersiz yapmamaktadır fakat, gelecek altı ay içinde egzersiz yapmayı düşünmektedir), hazırlık; %43.8 (bireyler düzenli olmasa da egzersiz yapmaktadır ve gelecek bir ay içinde düzenli olarak egzersiz yapmayı planlamaktadır), hareket; %10.4 (bireyler altı aydan kısa bir süredir düzenli olarak egzersiz yapmaktadır), devam ettirme; %16.6 (bireyler altı aydan daha uzun bir süredir düzenli olarak egzersiz yapmaya devam etmektedir) olarak bulunmuştur. Adölesanların değişim aşamaları boyunca davranış değiştirme süreci bilişsel/deneysel ve davranışsal süreçlerini kullanma puan ortalamaları ve egzersiz:öz-etkililik puan ortalamaları belirgin ölçüde artış göstermiştir. Egzersiz davranışının algılanan olumlu yanları (yarar) ve olumsuz yanlarının (zarar) kıyaslanması üzerine temellendirilen karar alma kuramına göre ise değişim aşamaları boyunca ?yarar? puanları artış gösterirken ?zarar? puanları düşüş göstermiştir.Anahtar kelimeler: Adölesan, Değişim Aşamaları, Değişim Süreçleri, Egzersiz, Karar Alma, Öz-Etkililik, Transteoretik Model. Transtheoretical Model: Examination of Behavior of Adolescence ExerciseThe aim of this study was to examine exercise behaviour with using the stages of change, process of change, self-efficacy and decisional balance of Transtheoritical Model (TTM) in adolescents. The study that TTM deals with for the first time in our country have been gained to the Turkish literature of the adolesent exercise questionnaires of TTM. The students of 3 governments and 1 private high schools (n=800) that were connected to Istanbul Kadıköy State Principle of Education form the research sampling. In reliability analysis of TTM questionnaire internal consistency was found 0.95 for Processes of Change Questionnaire, 0.92 for Exercise:Self-Efficacy Questionnaire and 0.83 for Decisional Balance Questionnaire. Distribution of the sample across the stages was: precontemplation; 7.5% (individuals are physically inactive and do not intend to initiate exercise with in the next 6 months), contemplation; 21.8% (individuals are physically inactive and intend to begin regular exercise within the next 6 months), preparation; 43.8% (individuals are irregularly active but, they are planning to do regular exercise in a next month time), action; 10.4% (individuals have been regularly active for less than 6 months), maintenance; 16.6% (individuals have sustained regular exercise for more than 6 months). The processes of change in the adolescent stages of change indicated clear augmentation in mean of using their cognitive/experimential processes and the mean of self-efficacy. According to desicional balance theory which was based on comparing the positive (pros) and the negative (cons) sides in the stages of change while the pros scores indicated increase, the cons scores indicated decrease.Key words: Adolescent, Decisional Balance, Exercise, Processes of Change, Self-Efficacy, Stages of Change, Transtheoretical Model. 157