Search

Op 29 januari 2003 werd door het Milieu- en Natuurplanbureau in samenwerking met de werkgroep Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek Milieu en Energie (SWOME) een colloquium georganiseerd. Zeven genodigde sprekers gingen vanuit diverse invalshoeken in op het thema: "De Europese context van het nationale milieubeleid. Verschillen tussen de vormgeving en effectiviteit van het milieubeleid in de EU-landen en de betekenis hiervan voor Nederland". Enkele conclusies van de sprekers luidden: Natuur en milieu hebben veelal baat bij Europese regelgeving op deze terreinen. Europa heeft inmiddels een sterke, en toenemende, invloed op het milieubeleid van lidstaten. De Europese beleidsvoorbereiding en besluitvorming is een zeer complex en vaak onvoorspelbaar proces. De besluitvorming in de EU voltrekt zich in feite geheel buiten het zicht van het Nederlandse parlement. Onvoldoende oog voor de Europese context van het nationale beleid leidt tot juridische conflicten en een inefficiente nationale beleidsvoering. Als aanbeveling stellen de organisatoren van de colloquiumdag dat het Milieu- en Natuurplanbureau de Tweede Kamer beter zou kunnen informeren over de Europese context door in rapportages als de Milieubalans en Milieuverkenning meer aandacht te besteden aan: de beleidsontwikkelingen die in Brussel gaande zijn; de vraag hoe Nederland die ontwikkelingen optimaal kan beinvloeden; de vraag hoe andere landen hun milieubeleid inrichten en wat kan Nederland daarvan leren.

Op 29 januari 2003 werd door het Milieu- en Natuurplanbureau in samenwerking met de werkgroep Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek Milieu en Energie (SWOME) een colloquium georganiseerd. Zeven genodigde sprekers gingen vanuit diverse invalshoeken in op het thema: "De Europese context van het nationale milieubeleid. Verschillen tussen de vormgeving en effectiviteit van het milieubeleid in de EU-landen en de betekenis hiervan voor Nederland". Enkele conclusies van de sprekers luidden: Natuur en milieu hebben veelal baat bij Europese regelgeving op deze terreinen. Europa heeft inmiddels een sterke, en toenemende, invloed op het milieubeleid van lidstaten. De Europese beleidsvoorbereiding en besluitvorming is een zeer complex en vaak onvoorspelbaar proces. De besluitvorming in de EU voltrekt zich in feite geheel buiten het zicht van het Nederlandse parlement. Onvoldoende oog voor de Europese context van het nationale beleid leidt tot juridische conflicten en een inefficiente nationale beleidsvoering. Als aanbeveling stellen de organisatoren van de colloquiumdag dat het Milieu- en Natuurplanbureau de Tweede Kamer beter zou kunnen informeren over de Europese context door in rapportages als de Milieubalans en Milieuverkenning meer aandacht te besteden aan: de beleidsontwikkelingen die in Brussel gaande zijn; de vraag hoe Nederland die ontwikkelingen optimaal kan beinvloeden; de vraag hoe andere landen hun milieubeleid inrichten en wat kan Nederland daarvan leren.

Nederland heeft door zijn grote bevolkingsdichtheid, energiegebruik en intensieve landbouw de meest stikstofintensieve economie ter wereld. De negatieve effecten hiervan worden door een uitgebreide en complexe regelgeving bestreden. Dit rapport biedt een integraal overzicht van de stikstofproblematiek in Nederland. Het combineert de bestaande kennis van bronnen, stromen en negatieve effecten van stikstof, alsmede de effectiviteit van huidige en mogelijke beleidsmaatregelen. Het huidige stikstofbeleid blijkt voornamelijk sectoraal en facetgericht van opzet. Dit brengt het risico met zich mee dat het beleid per saldo niet effectief is. Tot nu toe heeft het beleid weinig afwentelingen tot gevolg gehad. Voor nieuwe beleidsmaatregelen is de kans op afwenteling en gemiste synergieen groter en is een betere afstemming tussen de verschillende stikstofmaatregelen wenselijk. Echter belangrijker is de afstemming tussen het stikstofbeleid en andere beleidsdossiers. Het is aan te bevelen om bij de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe stikstofmaatregelen meer rekening te houden met de huidige integrale inzichten in de samenhang van bronnen, stromen, effecten en beleidsmaatregelen rond stikstof.

Nederland heeft door zijn grote bevolkingsdichtheid, energiegebruik en intensieve landbouw de meest stikstofintensieve economie ter wereld. De negatieve effecten hiervan worden door een uitgebreide en complexe regelgeving bestreden. Dit rapport biedt een integraal overzicht van de stikstofproblematiek in Nederland. Het combineert de bestaande kennis van bronnen, stromen en negatieve effecten van stikstof, alsmede de effectiviteit van huidige en mogelijke beleidsmaatregelen. Het huidige stikstofbeleid blijkt voornamelijk sectoraal en facetgericht van opzet. Dit brengt het risico met zich mee dat het beleid per saldo niet effectief is. Tot nu toe heeft het beleid weinig afwentelingen tot gevolg gehad. Voor nieuwe beleidsmaatregelen is de kans op afwenteling en gemiste synergieen groter en is een betere afstemming tussen de verschillende stikstofmaatregelen wenselijk. Echter belangrijker is de afstemming tussen het stikstofbeleid en andere beleidsdossiers. Het is aan te bevelen om bij de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe stikstofmaatregelen meer rekening te houden met de huidige integrale inzichten in de samenhang van bronnen, stromen, effecten en beleidsmaatregelen rond stikstof.

Er wordt verslag gedaan van 3 jaar milieubeleidsanalyse voor de milieubalans, met nadruk op de onderbouwing van de in MB95, MB96 en MB97 getrokken conclusies. Samen met de RUU en CSTM zijn kwantitatieve en kwalitatieve methoden ontwikkeld. Aan de hand van een instrumententheorie van Glasbergen is een inventarisatie en karakterisering van beleidsinstrumenten uitgevoerd. De beleidsmixen zijn geanalyseerd per doelgroep en per thema. In de vergelijkende beleidsanalyse zijn voor een groot aantal kwantitatieve en meer kwalitatieve factoren tijdseries opgesteld voor 44 cases (doelgroep-stof-combinaties) over de periode tussen 1970 en 1995. Met behulp van het zo opgebouwde gegevensbestand was het mogelijk kwantitatieve relaties te leggen tussen de beleidsimpuls, maatschappelijke aandacht, kosten van maatregelen enerzijds en de emissiefactor anderzijds. Inzicht is verkregen in het verloop en de duur van beleidsprocessen en het effect van het aandeel juridische, financiele en communicatieve instrumenten in de beleidsmix. Een aparte analyse is gewijd aan de milieu-convenanten en meerjarenafspraken over energie met de industrie.

Er wordt verslag gedaan van 3 jaar milieubeleidsanalyse voor de milieubalans, met nadruk op de onderbouwing van de in MB95, MB96 en MB97 getrokken conclusies. Samen met de RUU en CSTM zijn kwantitatieve en kwalitatieve methoden ontwikkeld. Aan de hand van een instrumententheorie van Glasbergen is een inventarisatie en karakterisering van beleidsinstrumenten uitgevoerd. De beleidsmixen zijn geanalyseerd per doelgroep en per thema. In de vergelijkende beleidsanalyse zijn voor een groot aantal kwantitatieve en meer kwalitatieve factoren tijdseries opgesteld voor 44 cases (doelgroep-stof-combinaties) over de periode tussen 1970 en 1995. Met behulp van het zo opgebouwde gegevensbestand was het mogelijk kwantitatieve relaties te leggen tussen de beleidsimpuls, maatschappelijke aandacht, kosten van maatregelen enerzijds en de emissiefactor anderzijds. Inzicht is verkregen in het verloop en de duur van beleidsprocessen en het effect van het aandeel juridische, financiele en communicatieve instrumenten in de beleidsmix. Een aparte analyse is gewijd aan de milieu-convenanten en meerjarenafspraken over energie met de industrie.