Search

Bu çalışma bir veya birden fazla zihinsel, bedensel ve hem zihinsel hem de bedensel engelli çocuğa sahip annelerin depresyon ve anksiyete düzeylerini incelenmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya bir veya birden fazla engelli çocuğa sahip olan 100 anne katılmıştır. Araştırma verilerini toplamak için araştırmacının hazırlamış olduğu `Genel Bilgi Formu` ile hazır olarak elde edilen `Beck Depresyon Ölçeği` ve `Beck Umutsuzluk Ölçeği` araştırmada kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre bir veya birden fazla engelli çocuğa sahip olan anneler depresyon özelliklerini sergilemekle birlikte anksiyete anlamında da ciddi sorunlar yaşamaktadır. Annelerin yaşadıkları bu sorunlar hem içsel dünyalarını hem de çevreleriyle olan ilişkilerini önemli ölçüde etkilemektedir. This study has been carried out to examine the depression and anxiety level of mothers who have one or more than one mentally, physically and both mentally and physically disabled children. 100 mothers who have one or more than one disabled children participated in the study. To collect data, `General Information Form`, which was prepared by the author, and `Beck Depression Scale` and `Beck Anxiety Scale`, which were found ready on the internet, were used in the study. According to the results of the study, mothers who have one or more than one mentally, physically and both mentally and physically disabled children display depression features and deal with serious problems related to anxiety. The problems experienced by mothers affect their relationship with both their inner world and their social environment. 103

Bu araştırma, engelli çocuğu olan bireylerin depresyon ve umutsuzluk düzeyleri ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak 15 Şubat-15 Ekim 2017 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın evrenini, T.C. Sağlık Bakanlığı'na bağlı Gaziantep' te bulunan kadın doğum ve çocuk hastalıkları hastanesi' ne engelli çocuğu için yatarak veya ayaktan tedavi görmek için başvuran bireyler oluşturdu. Örneklem sayısı power-güç analizi ile hesaplanarak 200 olarak belirlendi. Çalışma kriterlerine uygun olan 205 birey çalışmaya dahil edildi. Araştırmanın verileri `Kişisel Bilgi Formu`, `Beck Depresyon Ölçeği`, `Beck Umutsuzluk Ölçeği` ve `Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'' ile toplandı. Araştırmaya katılan engelli çocuğu olan bireylerin ölçek toplam puan ortalamaları; Beck depresyon ölçeği 21,53±12,82, Beck umutsuzluk ölçeği 9,21±4,75, Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği 44,72±15,72 olarak saptandı. Depresyon düzeyi yüksek olan bireylerin umutsuzluk düzeylerinin yüksek (r=0,594, p=0,000), umutsuzluk düzeyleri yüksek olan bireylerin algıladıkları sosyal desteğin düşük olduğu (r=-0,149, p=0,033), depresyon düzeyleri yüksek olan bireylerin algıladıkları sosyal destek düzeylerinin düşük olduğu (r=-0,128, p=0,068) saptandı. Bireylerin depresyon, umutsuzluk ve algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile engelli çocuklarının bakımlarını karşılayabilme ve çocuklarıyla yeterince ilgilenebilme durumları arasında istatistiksel anlamlı bir fark olduğu saptandı (p

1. ÖZETZihinsel veya fiziksel engelli bir çocuğa bakım veriyor olmak bireylerde depresif belirtiler görülmesine sebep olmakta, aynı zamanda düşük yaşam kalitesine neden olduğu da görülmektedir. Bu çalışmanın amacı engelli bir çocuğa bakım veriyor olmanın bireyleri, depresyona olan yatkınlık, fiziksel olarak yıpranmışlık ve yaşam kalitesi olmak üzere fiziksel ve psikolojik olarak nasıl etkilediğini ve bu etkilenimin fiziksel ve zihinsel engelli bakım verenlerde değişiklik gösterip göstermediğini araştırmaktı. Çalışmaya 30 bedensel engelli (BEBV), 40 zihinsel engelli (ZEBV) ve 40 sağlıklı çocuk bakım vereni (SBV) dahil edilmiş, bu bakım verenlerin demografik bilgilerini almak ve fiziksel etkilenimlerine bakmak amacıyla fiziksel değerlendirme formu, depresyon seviyesini ölçmek için Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), bakım veriyor olmanın onları nasıl etkilediğini sorgulamak için BAKAS Bakım Veren Etki Ölçeği ve yaşam kalitelerini sorgulamak amacıyla da Dünya Sağlık Örgütü Kısa Yaşam Kalitesi Değerlendirme Ölçeği (WHOQOL) kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında BDÖ'nün bulgularına göre ZEBV ile SBV arasında ve BEBV ile SBV arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p

Yüksek lisans tezi., Yeti eksikliği, bedensel, zihinsel ve ruhsal özelliklerinden belirli bir oranda ve sürekli olarak fonksiyon ve görüntü kaybına sebebiyet veren organ yokluğu veya bozukluğu neticesi kişinin normal yaşam gereklerine uyamama durumu olarak açıklanabilmektedir. Yeti eksikliği olan bireyler ve aileleri özel yaşam, eğitim, sağlık, istihdam, ulaşım, çevre, konut ve toplum kaynaklı sorunlarla karşılaşabilmektedirler. Yeti eksikliği olan bireylerin aileleri yeti eksikliğini kabul edememekte ve bu eksikliklerden dolayı ortaya çıkan sorunlarla baş etme konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu çalışmada çocuklarında yeti eksikliği olan anneler ile çocuklarında yeti eksikliği olmayan annelerin depresyon düzeyleri Beck ve Zung depresyon ölçekleri ile anksiyete düzeyleri ise Beck anksiyete ölçeği ile ölçülmüştür. Çocuklarında zihinsel ve fiziksel yeti eksikliği olan annelerin depresyon puan ortalamaları ile çocuklarında yeti eksikliği olmayan annelerin depresyon puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Anksiyete puan ortalamaları arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

Engelli kardeşe sahip olmak, kardeş ilişkileri ve kişinin psikolojik hali üzerinde önemli rol oynar. Bu rolün kardeşte neler hissettirdiğini, onu ne kadar etkilediğini, kardeşine karşı tutumunda ne kadar etkili olduğunu, depresyon düzeyinde ne gibi etkilere yol açtığını bulmak ve alanyazına katkıda bulunmak için Zihinsel veya Zihinsel-Bedensel engelli kardeşe sahip olan normal gelişim gösteren bireylerin Kardeşlerine tutumları ve Depresyon düzeyleri incelenmiştir. Çalışma İstanbul ilinde özel rehabilitasyon merkezi ve özel bir özel eğitim anaokulunda eğitim gören ve rastgele seçilmiş 100 gönüllü kişiye uygulanmıştır.Veri toplama aracı olarak, sosyodemografik veri formu, Çocuklar için Depresyon Ölçeği, Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır.Katılımcılardan elde edilen veriler araştırmacı tarafından kodlanmış ve SPSS 20.0 paket programına aktarılarak analiz edilmiştir. Örneklemden alınan veriler Spss aracalığı ile araştırmanın amacına yönelik yöntemlerle incelenmiştir.Elde edilen bulgulara göre Çocuklar için Depresyon Ölçeğinden alınan puanlar ve Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeğinin alt boyutlarından alınan puanlar arasındaki korelasyona bakılmıştır. Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeğinin nazik olma, uzak durma-çekinme, empati alt boyutlarından aldıkları puan ortalamalarının depresyon düzeyleri ile arasında anlamlı bir farklılık oluşturmadığı bulunurken, birliktelik-ilgili olma ve fiziksel saldırganlık alt boyutları ile depresyon düzeyi arasında pozitif yönde zayıf düzeyde anlamlı bir ilişkisi bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Engelli Kardeş, Tutum, İlişki, Depresyon Having a disabled sibling plays an important role in sibling relationships and the psychological state of the person. Attitudes and Depression Levels of Normally Developed Individuals with Mentally or Mentally Handicapped Siblings to find out what kind of effects this role has on the brother, how much it affects the brother, how effective it is on his brother's attitude, It was investigated. The study was conducted100 random volunteers trained on a rehabilitation center and special education kindergarten in Istanbul.Sociodemographic data form, Depression Scale for Children, Schaeffer Sibling Behavior Rating Scale were used as data collection tools.The data obtained from the participants were coded by the researcher and analyzed by transferring them to the SPSS 20.0 package program. The data from the sample were examined by methods for the purpose of searching through SPSS.According to the findings, the correlation between scores of Depression Scale for Children and scores of subscales of Schaeffer Sibel Behavioral Rating Scale was examined. The Schaeffer Sibling Behavior Rating Scale was found to have no significant difference from the levels of depression in the gentle, distracted, and empathy subscales, but there was a poor positive significant correlation between the associations-related and physical aggression subscales and the depression level .Key words: Disability siblings, Attitude, Relationship, Depression 88

Amaç: Bu çalışma, 0-18 yaş grubunda fiziksel ve zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin bakım yükü ve aile işlevlerini algılama düzeylerini değerlendirmek ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Bu çalışma, tanımlayıcı tipte bir saha araştırmasıdır. Çalışmada Konya il merkezindeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine kayıtlı sistematik örneklem yöntemiyle seçilmiş 5185 kişi, örnek büyüklüğüne bölünerek, rastgele sayılar tablosundan 422 ebeveyne ulaşılması planlanmıştır. Çalışma, Ağustos 2016-Eylül 2017 tarihleri arasında 211 fiziksel engelli, 211 zihinsel engelli çocuğu olan toplam 422 ebeveyn ile yürütülmüştür. Veriler, çocuk-ebeveyn sosyo-demografik veri toplama formu, aile değerlendirme ölçeği ve bakım verme yükü ölçeği ile toplanmıştır. Veriler, sayı ve yüzdelik hesaplamalar, ki-kare testi korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada fiziksel ve zihinsel engelli çocuklarda babanın mesleği aile işlevlerini algılamada `problem çözme` alt boyutunu, ebeveynlerin öğrenim durumları, ebeveynlerin gelir düzeyi aile işlevlerini algılamada `iletişim` alt boyutunu, ebeveynlerin yakınlık derecesi, ebeveynlerin öğrenim durumları, ebeveynlerin gelir düzeyi, çocukların yaşları aile işlevlerini algılamada `roller` alt boyutunu etkilediği, ebeveynlerin öğrenim durumları, babanın mesleği, ebeveynlerin gelir düzeyi, çocukların yaşları aile işlevlerini algılamada `duygusal tepki` alt boyutunu, ebeveynlerin öğrenim durumları, babanın mesleği, ebeveynlerin sağlık güvence durumu, ebeveynlerin gelir düzeyi `gereken ilgiyi gösterme` alt boyutunu etkilediği, ebeveynlerin öğrenim durumları aile işlevlerini algılamada `davranış kontrol` alt boyutunu, ebeveynlerin öğrenim durumları, babanın mesleği, ebeveynlerin gelir düzeyi ebeveynlerin yakınlık derecesi, çocukların yaşları aile işlevlerini algılamada `genel işlevler` alt boyutunu etkilediği belirlenmiştir. Fiziksel ve zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin öğrenim durumu, medeni durumu, babanın mesleği, gelir düzeyleri, eşiyle akrabalık durumunun bakım yükünü etkilediği belirlenmiştir. Hem fiziksel hem de zihinsel engeli olan çocukların ebeveynlerin bakım yükünün hafif ve orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Fiziksel engelli ve zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin aile işlevlerini algılamada ADÖ alt boyutları ile bakım yükü arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (p

Bu araştırmada, zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin bakım verme yükünü yordamada çok boyutlu algılanan sosyal desteğin rolü incelenmektedir. Betimsel ve ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı çalışmamızda bağımsız değişkenler algılanan çok boyutlu sosyal destek ve sürekli kaygı; bağımlı değişkenler ise zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin bakım verme yükü ve sosyodemografik değişkenlerden oluşmaktadır. Veriler, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Engelliler Müdürlüğü'nde kayıtlı, Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerden alınan engelli heyet raporuna sahip %40 ve üzeri engeli olan fiziksel ya da zihinsel engeli bulunan bireylerin ebeveynleri ile görüşülerek toplanmıştır. Araştırmaya 101 ebeveyn (89 anne ve 12 baba) katılmıştır. Katılımcıların yaş aralığı 26-75 arasında olup yaş ortalamaları 47'dir.Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Bakım Verme Yükü Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Sürekli-Durumluk Kaygı Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizi Yapısal Eşitlik Modellemesi, Korelasyon Analizi ve Bağımsız Örneklemler T-Testi kullanılarak yapılmıştır.Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin bakım verme yükünün, sadece engelli çocuğu olup sağlıklı çocuğa sahip olmama durumuna ve eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterirken; cinsiyete, medeni duruma, çocuğun engel türüne, sosyal güvenceye sahip olma durumlarına göre bir farklılık göstermediği saptanmıştır.Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin sürekli kaygısının cinsiyete, çocuğun engel türüne göre anlamlı bir farklılık gösterirken; medeni duruma, sadece engelli çocuk sahibi olma durumuna, sosyal güvenceye sahip olma durumuna, eğitim düzeyine göre bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin algıladığı çok boyutlu sosyal desteğin, sadece engelli çocuk sahibi olma durumuna, çocuğun engel türüne, eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterirken; cinsiyete, medeni duruma, sosyal güvenceye sahip olma durumuna göre bir farklılık göstermediği saptanmıştır.Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin algıladıkları çok boyutlu algılanan sosyal desteğin bakım verme yükünü yordayıp yordamadığının araştırıldığı araştırma bulguları neticesinde ise çok boyutlu algılanan sosyal desteğin bakım verme yükünü yordadığı belirlenmiştir. This study analyzes the role of multidimensional perceived social support on the prediction of caregiving burden by parents of children with intellectual physi̇cal disability. Descriptive and relational survey models were preferred as research methods to test whether the caregiving burden of parents of children with intellectual physi̇cal disability differ depending on multidemensional perceived social support. While the independent variables of the study are trait anxiety and multidemensional perceived social support; the dependent variables are the caregiving burden of parents of children with intellectual physi̇cal disability and sociodemographic variables. The data were collected from İstanbul Büyükşehir Belediyesi Engelliler Müdürlüğü. The study was conducted on 101 parents in total (89 mothers 12 fathers) whose age range is 26-75 and average age is 47. The data of the study were collected via Personal Information Form, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Trait-State Anxiety Scale and Caregiving Burden Scale.During the analysis process of acquired data SEM, Correlation Analysis, Independent-Samples T-Test were applied in terms of deductive statistics.The findings of the analysis can be summed up as following: It is found out that the caregiving burden of parents of children with intellectual physi̇cal disability differs in a reasonable way depending on whether having only one disabled child or not, education while it does not differ depending on gender, martial status, type of the disability, social security. It is found out that the trait anxiety of parents of children with intellectual physi̇cal disability differs in a reasonable way depending on gender, type of the disability while it does not differ depending on martial status, whether having only one disabled child or not, social security, education.It is found out that the perceived multidimensional social support of parents of children with intellectual physi̇cal disability differs in a reasonable way depending on whether having only one disabled child or not, education, type of the disability while it does not differ depending on gender, martial status, social security. 121

XI ÖZET Bu çalışmanın temel amacı otistik, zihinsel, işitme, görme ve bedensel(spastik) engelli çocuğa sahip olmanın aile içi ilişkileri nasıl etkilediğini incelemektir. Araştırmanın örneklemi; otistik bir çocuğu olan 30 ebeveyn, zihinsel engelli bir çocuğu olan 26 ebeveyn, işitme engelli bir çocuğu olan 26 ebeveyn, görme engelli bir çocuğu olan 26 ebeveyn ve spastik bir çocuğu olan 21 ebeveyn olmak üzere 5 gruptan oluşmuştur. Örneklemde 129 anne ve 129 baba olmak üzere toplam 258 ebeveyn bulunmaktadır. Ebeveynlerin aile fonksiyonlarını değerlendirme biçimleri iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, problem çözme, davranış kontrolü, gereken ilgiyi gösterme ve genel fonksiyonlar olmak üzere 7 alt boyuttan oluşan Aile Değerlendirme ölçeği( McMater Family Assesment Device) ile değerlendirilmiştir. Ebeveynlerin Aile Değerlendirme Ölçeğinin alt ölçeklerinden elde ettikleri ortalamalar sağlıklılık/sağlıksızlık düzeyinde analiz edilmiştir. Elde edilen sonuca göre engelli çocuk anneleri ve babalan arasında aile içi ilişkileri değerlendirme biçimleri bakımından fark bulunamamıştır. Otistik, zihinsel, işitme, görme ve bedensel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin aile fonksiyonlarını sağlıklı olarak değerlendirdikleri bulunmuştur. Engelli çocuğa sahip babaların aile işlevlerim değerlendirme biçimi annelere göre daha sağlıklı çıkmıştır. Engel türlerine göre anne ve babaların aile fonksiyonlarından elde ettikleri ortalamalar bazı sosyo-demografik değişkenlere göre tek yönlü varyans analizi ve t testi ile analiz edilmiştir. Eğitim durumu ve sosyo-ekonomik düzeyi daha düşük olan ebeveynlerin aile fonksiyonlarım değerlendirme biçimi daha sağlıksız olarak bulunmuştur. Sonuçlar ebeveynlerin engelli bir çocuğa sahip olmaktan dolayı etMlendiklerini ancak engel türü açısından fark bulunmadığım göstermiştir. Ebeveynlerin aile işlevleri alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında olumlu bir ilişki bulunmuştur. Xll SUMMARY The main purpose of this study is to examine how having an autistic, mentally retarded child or child with visual, hearing or physical impairement can effect the relations in the family. The subject group of this study consists of 30 parents having an autistic child, 26 parents having a mentally retarded child, 26 parents having a child with hearing impairement, 26 parents having a child with visual impairement, and 26 parents having a spastic child. There are 129 mother subjects, and 129 father subjects, which makes a total of 258 parents. Parents' evaluations of family functions were assessed by the McMater Family Assesment Device which is composed of 7 sub-dimensions. The functions are communication, roles, emotional reaction, problem-solving, attitude control, showing the necessary interest, and general functions. The averages maintained from the sub-devices of McMater Family Assessement Device were analyzed whether to be healthy or unhealthy. The results showed that there wasn't any difference between the mothers' and fathers' evaluations of the relations in the family. The study also reported that the parents of autistic, mentally retarded or with hearing, visual, physical impairement child found the family functions to be healthy. Fathers' evaluations of family functions were found to be healthier than mothers' evaluations. The averages of parents' evaluations of family functions were classified bythe type of impairment and then analyzed according to some socio-demographic variables with one-way ANOVA and t-test Family functions' evaluations of parents with a low socio-economic status as well as a low education level were found to be less healthy. The results showed that, having an impaired child effects the parents no matter what type of impairement it is. The study found that there was a positive relationship between the parents' scores on the sub-dimensions of family functions. 132

119