Search

Sinemada sesin gelenekleşmiş kullanımının yanında potansiyeli geniş, katmanlı yapısına dikkat çeken çalışmalar olmuştur. Bu anlamda ses kullanımlarının birçok vasfı keşfedilmiş, hafızayla olan ilişkilenmesi de ortaya konmuştur. Zeki Demirkubuz sinemasında böyle bir yapının örneği mevcuttur. Filmin içine yerleştirilmiş bir televizyon mizanseni aracılığıyla Yeşilçam sesi duyulmaktadır. Yeşilçam sesi, fiziksel ve mekânsal işlevleriyle, diyalog ve müzik içermesiyle, hikâyeyi ve duygusal atmosferi destekleyerek sahnelere katkılar sağlamıştır. Fakat sesin bu klasikleşmiş işlevlerinin yanında buradaki asıl durum Yeşilçam sesinin geçmişle bugünü bağlayan bir köprü olarak hafızanın sonsuz evrenine açılmasıdır. Filmlerde incelenen örneklerde, Yeşilçam sesinin sıradan bir arka plan sesi olmadığı, temsil oluşturduğu, hatta zaman zaman bağlı olduğu kaynağından da kopmuşçasına kullanılarak sahnelerde gizemli bir etki yaptığı görülmüştür. Neticede Zeki Demirkubuz’un Yeşilçam sesi kullandığı tüm filmlerinde incelemeler yapıldığında görüldüğü üzere; Yeşilçam sesi birçok vasfa sahip bir konuma yerleştirilmiş ve çeşitli kulvarlarda birçok işlevi üstlenmiştir. Burada sesin asıl odaklanılan yanı hafızatik yapıdır. Demirkubuz sinemasında sesle kurulan yapıda hafızayla olan ilişkilenmeler söz konusudur ve bu yapı toplumsal belleğe açılan kapıdır. Dolayısıyla Yeşilçam’a yapılan referansla aslında izleyicinin hafızasında Yeşilçam’la bağdaşan tüm o unsurlar geçmişten bugüne çağrılmaktadır.Yeşilçam sesinin bu kullanımının sesi sınıflandıran müzik, diyalog ya da efekt başlıklarından biri olarak değerlendirilmesinin yeterli kapsayıcılıkta olmadığı ve indirgemeci bir yaklaşım olduğu görülmüştür. Bu anlamda bir filmin içerisinde daha önce yayınlanmış bir filmin sesinin kullanılmasının kapsamlı bir zeminde ele alınması için “film içinde film sesi” gibi yeni bir başlık açılabileceği önerilmiştir. Bu başlığın açacağı yeni alanda, “Yeşilçam sesi” alt başlığı çalışmanın perspektifini genişletmiştir. In addition to the traditional use of sound in cinema, there have been studies that draw attention to its potential, wide-layered structure. In this sense, many features of sound usage have been discovered and its relation with memory has also been revealed. In Zeki Demirkubuz's cinema, the sounds of Yeşilçam are heard through a television mise-en-scene embedded in the film. The Yeşilçam sound, with its physical and spatial functions including dialogue and music, contributed to the scenes by supporting the story and emotional atmosphere. However, besides these common functions of the sound, the main situation here is that Yeşilçam sounds open to the endless universe of memory as a bridge connecting the past and the present. In the samples examined in the movies, it has been seen that the Yeşilçam sounds are not only ordinary background sounds, they create a representation, and even from time to time they are used as if they are disconnected from the source they are connected to, and have a mysterious effect on the scenes. As can be seen when examining all of Zeki Demirkubuz's films in which Yeşilçam sounds are used; Yeşilçam sound have been placed in a position with many qualities and have undertaken many functions in various fields. Here, the main focus of the sound is the memory structure. There are relations with memory in the structure established with sound in the cinema of Demirkubuz, and this structure is the door to social memory. Therefore, everything that the audience can associate with Yeşilçam in their memories is called forth from the past to the present when Yeşilçam is mentioned.It has been observed that using the Yeşilçam sounds to categorize the sound as one of the music, dialogue, or effects titles is not sufficiently thorough and is a reductionist approach. In this sense, it has been suggested that a new title such as “film sounds within a film” can be opened in order to deal with the use of the sound of a previously released film on a more comprehensive basis. The sub-title “Yeşilçam sounds” has widened the study's range in the new field that this definition will open.

Bu çalışma, 15 Temmuz darbe girişiminin toplumsal belleği üzerine bir incelemedir. Toplumsal bellek Halbwachs'ın çizdiği kuramsal tartışma çerçevesinde aktarılmıştır. Bu açıdan, toplumsal bellek, içinde bulunulan grubun çerçevesine uygun bir şekilde ve şimdi içinden inşa edilen bir mücadele alanı olarak kavramsallaştırılmıştır. Toplumsal belleğin şimdi içinden inşa edilmesi, ona siyasal bir nitelik katar. Dolayısıyla, toplumsal bellek ulus-kimliğinin inşasında verimli ve etkili bir alandır. Halbwachs'ın belleğin toplumsallık içinde var olduğunu söylemesi toplumsal hatırlatıcılara işaret eder. İletişim teknolojilerinin gelişimi belleğin sınırını insan yeterliliklerinden kopartarak belleği genişletmiş ve aktarımı sağlamıştır. Böylece, medya toplumsal belleğin en önemli toplumsal hatırlatıcısı olmuştur. Öte yandan, medyanın ulus-kurucu anlatılardaki üstünlüğü onu iktidarın toplumsal bellek inşasında kritik bir noktaya yerleştirmiştir. 15 Temmuz darbe girişimi, AKP iktidarının son yıllarda inşa ettiği toplumsal belleği yakalamak için önemli bir toplumsal olaydır. Öte yandan; 15 Temmuz darbe girişiminde medyanın konumu konuyu medya ve onun toplumla ilişkisi çerçevesinde incelemek için imkan tanımıştır.Kavramsal bölümde aktarılanlar çalışmanın yöntemi için belirleyici olmuştur. Böylece, çalışma nitel bir araştırma olup veriler derinlemesine mülakat yöntemiyle toplanmıştır. Çalışma, 15 Temmuz darbe girişimine ait toplumsal bellek inşasında, iktidarın bellek rejimi belirlemeciliğini ve medyanın buradaki yerini saptanmaya çalışılmıştır. This study is an examination of the collective memory of the July 15th coup attempt. The collective memory was conveyed within the framework of the theoretical discussion drawn by Halbwachs. In this respect, social memory is conceptualized as a field of struggle built on the basis of group identity and present constructions. The construction of memory constructed in present on gives it a political quality. Therefore, collective memory is an efficient and effective field in the construction of nation-identity. Halbwachs's statement that memory exists in sociality refers to social reminders. The development of communication technologies has extended the human memory, expanded memory itself and enabled its transfer. Thus, the media became the most important social reminder of collective memory. On the other hand, the superiority of the media in the nation-building narratives placed it at a critical point in the construction of authority's collective memory. The 15 July coup attempt is an important social event to capture the collective memory that the AKP government has built in recent years. On the other hand; the position of the media in the 15 July coup attempt made it possible to examine the issue within the framework of the relationship between media and collective memory.The conceptual discussion also determined the method of study. Thus, the study was designed as a qualitative research and the data were collected through in-depth interview method. The study aimed to determine the memory regime of the political power and the place of the media in the construction of the collective memory of the 15 July coup attempt. 162