Search

In deze bundel zijn bijdragen opgenomen, die zijn geschreven naar aanleiding van een discussie die tussen onderzoekers van de themagroep Kwaliteit van de Arbeid (SISWO) is gevoerd over ontwerpgericht onderzoek. Het eerste deel introduceert sociotechniek en de arbeidsprocesbenadering, terwijl het tweede deel in dit kader de beoordeling ervan behandelt. Vervolgens wordt aan de orde gesteld of de sociotechniek en de arbeidsprocesbenadering te integreren zijn. In aanvulling op het debat is deel vier samengesteld, bestaande uit de volgende hoofdstukken: arbeidsverhoudingen en sociotechniek: een nieuwe benadering; sociotechniek en loopbaan; veranderkundige notities bij sociotechniek als humanisering van de arbeid; voorbij het debat arbeidsprocesbenadering - sociotechniek.

Een studie uitgevoerd iov het Minsterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Directoraat-Generaal van de Arbeid) ivm de optimalisatie van het welzijnsartikel in de Arbeidsomstandighedenwet.

Binnen de Nederlandse confectie-industrie is de discussie gaande over de vraag hoe het best gereageerd kan worden op de veranderde eisen en wensen van verschillende markten, met name de afzetmarkt, de technologiemarkt en de arbeidsmarkt in de jaren '80 en '90. In dit rapport wordt beschreven hoe in de technische en organisatorische vormgeving van met name de naaizalen met deze veranderingen rekening kan worden gehouden. Speciale aandacht krijgen drie nieuwe produktiemethoden, die door technologie-ontwikkelaars voor de veelal middelgrote en kleine bedrijven op de markt zijn gebracht. Na een analyse van de externe marktontwikkelingen volgt een inschatting van de merites van elk van de produktiemethoden. Uit praktijkstudies blijkt dat bedrijven niet zozeer baat hebben bij een van deze nieuwe technieken, maar dat de oplossing veeleer gelegen is in een nieuwe wijze van produceren. Allereerst dienen beslissingen te worden genomen over een betere structurering van de naaizalen, alvorens bekeken kan worden met welke hulpmiddelen het best gewerkt kan worden. Het boek sluit af met een schets van de wijze waarop elk individueel bedrijf de beste veranderingsstrategie kan volgen.

Dit boek behandelt een integrale aanpak van de kwaliteit van arbeid en organisatie. Er worden ontwerpprincipes, ontwerpregels en aandachtspunten gegeven. Het accent ligt op de kwaliteit van de arbeid, in de betekenis die daaraan wordt gegeven in de Arbeidsomstandighedenwet, waar bepalingen zijn opgenomen over de inhoud van functies (zie ook: Projectgroep WEBA, Functieverbetering en organisatie van de arbeid, 1989; S 71). Allererst wordt een uiteenzetting gegeven van de principes, fasen en begrippen die samen het ontwerpkader vormen, de centrale gedachtengang achter de integrale aanpak. Daarna worden ontwerpregels en aandachtspunten behandeld, uitgaande van verschillende situaties waarin ontwerpvragen in de praktijk voorkomen. Het ontwerp kan op vier niveau's plaatsvinden: herontwerp op functieniveau; herontwerp op afdelingsniveau (afdelingsorganisatie); herontwerp van produktietechniek (automatiseringsproject); herontwerp van de hele organisatie (organisatievernieuwing). Tenslotte wordt een kort overzicht gegeven van noodzakelijke begeleidende maatregelen.

Centraal in dit boek staat het onderwerp kwaliteit van de arbeid. Daarbij gaat het voornamelijk om het element functie-inhoud. De nadruk ligt op de vraag hoe de arbeidsverdeling in ondernemingen en instellingen samenhangt met de kwaliteit van de functie-inhoud. In het verlengde daarvan wordt de vraag gesteld: in welke richting en op welke wijze kan de arbeidsverdeling in ondernemingen zo nodig worden gewijzigd dat daardoor de kwaliteit van de arbeid wordt verbeterd? Dit boek beoogt een overzicht te geven van de problematiek. Het is met name geschikt voor vertegenwoordigers van medezeggenschapsorganen in bedrijven en vakbondskaderleden. Door het inleidende karakter is het boek ook geschikt voor gebruik in cursussen en opleidingen voor beroepen waarin vormgeving van organisatie, techniek en arbeid een rol speelt.

A study ordered by the Ministry of Social Affairs and Employment (Labor Inspectorate) to optionalize the well-being section in the Dutch Working Environment Act.

Aanbeveling voor te hanteren richtlijnen bij het beoordelen en (her)ontwerpen van de organisatie van de arbeid, in het bijzonder de inhoud van functies. Bij de richtlijnen staat de zelfwerkzaamheid van ondernemingen voorop, maar ze kunnen ook gehanteerd worden door de Arbeidsinspectie en andere deskundigen. Allereerst wordt een theoretisch-strategische onderbouwing gegeven van de wijze waarop "welzijn bij de arbeid, gelet op de stand van de arbeids- en bedrijfskunde" uitgewerkt is. Vervolgens wordt de WEBA-methodiek voor het beschrijven, beoordelen en verbeteren van functies beschreven. Tenslotte worden 14 werksoorten uit de praktijk behandeld, teneinde te illustreren hoe met de WEBA-methodiek gewerkt kan worden in uitlopende praktijksituaties. Function improvement and organisation of work