Search

Theword “deri” comes from the word “tirik”, which is used in the sense of tax paidto the khan in old Turkish tribes. This etymological meaning is the bestindication that leather is a value for our culture in our social and economichistory. Today, leather which is used to make shoes, clothes, decorative homeand office goods, and even furniture and which was used in old Turkishsocieties from the caps to boots, from back packs toharness, was also used as“parchment”- writing material due to its durability and because it can bestored for many years. Parchment is of great archaeological importance due toits cultural role. There are many detailed studies on the technical structureof parchment, production technology, conservation and restoration andapplication areas. But it was revealed that there is no academic and scientificstudy about the latest craftsmen who still deal with parchment production inTurkey. In this study, it has been tried to give information about İsmail Araçand his apprentices Demet Sağlam Tokbay and Nesrin Ermiş, who continue theparchment production in our country with traditional methods. In addition, thecurrent usage areas of the parchment are examined by interviewing withcraftsmen, on-site research and documentation with photographs. As a result ofthe study, the fact that there are very few masters who know the parchmentproduction by using a completely natural and traditional method without usingtechnological tools and chemicals is a problem as in all other handicrafts andcrafts. Therefore, in order to sustain this cultural value of Anatolia, newcraftsmen should be trained and necessary support should be provided for thisprofession., Deri kelimesi, eski Türkboylarında hakana ödenen vergi anlamında kullanılan “tirik” kelimesinden gelmektedir. Bu etimolojik anlam, toplumsal veekonomik tarih açısından derinin, aslında kültür açısından bir değer olduğununen güzel göstergesidir. Günümüzde ayakkabılarda, giysilerde, dekoratif ev veofis eşyalarında hatta mobilyada ve eski Türk toplumlarında da kalpaklarda, çizmelerde,sırt çantalarında, hayvanların koşum takımlarında kullanılan deri, dayanıklılığıve uzun yıllar bozulmadan saklanabildiği için yazı materyali – “parşömen” olarakda kullanılmıştır. Parşömen, kendisine yüklenen kültür rolü gereği büyükarkeolojik öneme sahiptir. Parşömenin teknik yapısı, üretimteknolojisi, konservasyon ile restorasyonu ve kullanım alanları ile ilgiliayrıntılı pek çok çalışma mevcuttur. Ancak günümüzde halen parşömen üretimiyapan son ustalar hakkında akademik ve bilimsel herhangi bir çalışmayarastlanılmamıştır. Bu çalışmada, parşömen üretimini geleneksel yöntemlerle devamettiren başta İsmail ARAÇ ve yetiştirdiği ustalar Demet SAĞLAM TOKBAY ve NesrinERMİŞ hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, parşömenin günümüzdekikullanım alanları; ustalar ile söyleşi, yerinde araştırma ve fotoğraflarlabelgelendirme yöntemleri ile incelenmiştir. Çalışma sonucunda, teknolojik aletve kimyasal madde kullanmadan tamamen doğal ve geleneksel yöntem ile parşömenüretimini bilen çok az sayıda ustanın olması, diğer tüm el sanatları ve zanaatlarındada olduğu gibi bir sorun olarak karşımıza çıkmıştır. Bu yüzden Anadolu’ya aitbu kültürel değerin yaşatılabilmesi için yeni ustalar yetiştirmeli ve bumesleğe gereken destek sağlanmalıdır.