Search

Rozwój internetu wymusił zmiany w obrębie kompetencji informacyjnych, a także przyczynił się do wyewoluowania kompetencji cyfrowych. Ekspansja nowoczesnych technologii pociągnęła za sobą także różne niepożądane zjawiska, które skutkują rezygnacją z korzystania m.in. z cyfrowego świata. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o to, czy można mówić o zjawisku cyfrowego emigranctwa. W niniejszym opracowaniu wykorzystano metodologię mieszaną, a same badania podzielone zostały na trzy etapy: przegląd literatury, badania ankietowe oraz eksplorację metody Sense-making. W efekcie przedstawiono czynniki decydujące o cyfrowej emigracji, podjęto także próbę określenia jej cech charakterystycznych na podstawie ocen respondentów, a także uwzględniono możliwe kierunki dalszych badań nad tym zjawiskiem. The development of the Internet forced changes in the area of information competences, and also contributed to the evolution of digital competences. The expansion of modern technologies has also led to various undesirable phenomena that result in the resignation from using, among others, from the Internet. The aim of the article is an attempt to answer the question whether we can talk about the phenomenon of digital emigration. In this study, a mixed methodology was used, and the research itself was divided into three stages: literature review, survey research and exploration of the Sensemaking method. As a result, the factors determining digital emigration were presented, its definition was proposed, and possible directions for further research on this phenomenon were taken into account.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication Badania dotyczące kompetencji związanych z wykorzystaniem nowych technologii w różnych dziedzinach życia pokazują, że ich poziom jest u dorosłych Polaków stosunkowo niski. W tekście pochylam się nad tym zjawiskiem i jego przyczynami. Wykorzystuję w tym celu wyniki badań własnych. W ciągu ostatnich dwóch lat zrealizowałam badanie ilościowe (techniką ankiety) oraz jakościowe (oparte na wywiadzie pogłębionym) dotyczące praktyk związanych z wykorzystaniem przez dorosłych Polaków Internetu do poszukiwania informacji. W obu badaniach zapytałam respondentów m.in. jak oceniają poziom swoich kompetencji potrzebnych do poszukiwania informacji w Internecie, z jakimi problemami w tym zakresie najczęściej się spotykają, kto ewentualnie pomaga im w tych działaniach. W wywiadzie zapytałam także o to, jak respondenci nabyli te kompetencje. Relację z badań poprzedza w artykule omówienie zagadnienia kompetencji informacyjnych i prezentacja kontekstu społecznego, w którym Polacy w wieku 30–50 lat je zdobywali. Studies suggest that the level of competences adult Poles have related to the use of new technologies in different areas of life is relatively low. In my article, I wish to analyse this phenomenon and its root causes using the results of my own research work. Over the last two years, I have carried out a quantitative study (survey by questionnaire) and a qualitative one (in-depth interview) focusing on adult Poles’ practices as regards Internet use in search of information. In both cases, my respondents were asked, inter alia, how they assessed their competences necessary to perform information search via Internet, what problems related to the process they encountered most frequently and who, if anyone, assisted them in looking for information on the Web. In the interview, I also asked how they acquired their competences. Before moving on to discuss the results of my research, I shall first introduce the notion of online information search competences as well as the social context in which Poles aged 30–50 acquired them.

Zjawisko cyfrowego wykluczenia seniorów pojawiło się i zaczęło nasilać na skutek rozwoju nowoczesnych technologii. Seniorzy jednak coraz częściej rozumieją potrzebę likwidowania cyfrowych barier poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju kursach komputerowych, jakie są oferowane przez uniwersytety trzeciego wieku. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o potrzeby i kompetencje seniorów w zakresie korzystania z nowoczesnych technologii, szczególnie internetu i urządzeń przenośnych. Składa się z pięciu części: wstępu teoretycznego na temat cyfrowego wykluczenia, kompetencji, uniwersytetów trzeciego wieku, wyników badań ankietowych i propozycji treści, które powinny znaleźć swoje miejsce w programach kursów i stanowić odpowiedź na potrzeby rozwijania kompetencji seniorów. Development and distribution of computer technologies introduced into our societies the digital exclusion of senior citizens. However, more and more seniors feel the need to gain digital literacy in order to enter the digital world. Wide range of various computer courses organized at the Universities of the Third Age help them to achieve the needed set of skills. The paper examines the digital needs and literacy of seniors. The theoretical introduction presents concepts of digital exclusion, digital literacies and Universities of the Third Age. Second part discusses results of a survey conducted at one of the workshops. As a summary the authors propose a thematic categorization of the digital literacy related content that would correspond to senior needs and could be taught at an University of the Third Age.