Search

Cel/Teza: Wybuch pandemii koronawirusa „wymusił” wzmocnienie znaczenia przestrzeni cyfrowej w codziennym funkcjonowaniu jednostek. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o to, czy COVID-19 przyczynił się w jakikolwiek sposób do zmian w obrębie kompetencji informacyjnych określonego typu użytkownika informacji, jakim są członkowie grup internetowych z obszaru business sharing. Koncepcja/Metody badań: Do rozwiązania powyższego problemu badawczego posłużyły przede wszystkim: ankieta oraz krytyczna analiza piśmiennictwa naukowego. Wyniki i wnioski: W badaniach pilotażowych wzięły udział 104 osoby z ośmiu grup reprezentujących zarówno region małopolski, jak również Trójmiasto, Śląsk i Mazowsze. Ankieta dotyczyła takich zagadnień, jak: rozpoznawanie potrzeby informacyjnej i pozyskiwanie informacji, ewaluacja i wykorzystanie informacji, definiowanie i subiektywna ocena kompetencji informacyjnych. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, w odczuciu użytkowników grup, epidemia COVID-19 nie wpłynęła w znaczący sposób na ich kompetencje informacyjne, a oni sami oceniają poziom swoich kompetencji dostatecznie lub wysoko. Oryginalność/Wartość poznawcza: Artykuł uzupełnia dotychczasowe piśmiennictwo o nowe badania i może być inspiracją do dyskusji nad szerszą grupą użytkowników mediów społecznościowych. Purpose/Thesis: The outbreak of the coronavirus pandemic made the digital space take a larger part in our everyday life. This article determines whether COVID-19 has in any way affected information literacy of users of a specific type, i.e. members of business sharing Facebook groups. Approach/Methods: The research involved a literature review and an analysis of data collected by the means of a survey. Results and conclusions: 104 people from eight groups from Lesser Poland, as well as Tri-City, Silesia, and Mazovia, took part in the pilot study. The survey covered the following themes: recognizing information needs and obtaining information, evaluating and using information, defining and self-assessing information literacy. The results showed that the participants did not think that COVID-19 had a significant impact on their information literacy, and they assessed their level of their own competences as adequate, or high. Originality/Value: The article contributes a new study which may inspire further discussions on the subject of social media users.

Rozwój internetu wymusił zmiany w obrębie kompetencji informacyjnych, a także przyczynił się do wyewoluowania kompetencji cyfrowych. Ekspansja nowoczesnych technologii pociągnęła za sobą także różne niepożądane zjawiska, które skutkują rezygnacją z korzystania m.in. z cyfrowego świata. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o to, czy można mówić o zjawisku cyfrowego emigranctwa. W niniejszym opracowaniu wykorzystano metodologię mieszaną, a same badania podzielone zostały na trzy etapy: przegląd literatury, badania ankietowe oraz eksplorację metody Sense-making. W efekcie przedstawiono czynniki decydujące o cyfrowej emigracji, podjęto także próbę określenia jej cech charakterystycznych na podstawie ocen respondentów, a także uwzględniono możliwe kierunki dalszych badań nad tym zjawiskiem. The development of the Internet forced changes in the area of information competences, and also contributed to the evolution of digital competences. The expansion of modern technologies has also led to various undesirable phenomena that result in the resignation from using, among others, from the Internet. The aim of the article is an attempt to answer the question whether we can talk about the phenomenon of digital emigration. In this study, a mixed methodology was used, and the research itself was divided into three stages: literature review, survey research and exploration of the Sensemaking method. As a result, the factors determining digital emigration were presented, its definition was proposed, and possible directions for further research on this phenomenon were taken into account.

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o proces indywidualnego zarządzania informacją wśród seniorów. Zagadnienie to zostało przeanalizowane w dwóch obszarach: kontekście cyfrowym i tradycyjnym. Wartość dodaną stanowi odpowiedź na pytanie o zachowania informacyjne seniorów i towarzyszące im emocje. Do analizy problemu zostały wykorzystane wyniki badań ankietowych, w których uczestniczyli słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku UJ w Krakowie uczęszczający na warsztaty komputerowe. Wyniki analizy odniesiono do innych badań z zakresu indywidualnego zarządzania informacją, które w 2012 roku przeprowadziła Marzena Świgoń. Rezultaty badań pozwoliły na wykazanie zależności pomiędzy kompetencjami informacyjnymi i informatycznymi a procesem indywidualnego zarządzania informacją wśród seniorów. This article is focused on a process of personal information management (PIM) going around a group of senior citizens. It was analysed in two areas: digital and traditional contexts. The added value is an answer concerning information behaviours and emotions during processes related with information. The author used a special, dedicated questionnaire which was filled in by senior citizens from Jagiellonian University’s classes for the elderly. They take part in computer workshops. The results were referred to other surveys which had been made a few years earlier by Marzena Świgoń. The methodology was helpful in discovering the impact of information and computer literacy on senior citizens’ personal information management.

Zjawisko cyfrowego wykluczenia seniorów pojawiło się i zaczęło nasilać na skutek rozwoju nowoczesnych technologii. Seniorzy jednak coraz częściej rozumieją potrzebę likwidowania cyfrowych barier poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju kursach komputerowych, jakie są oferowane przez uniwersytety trzeciego wieku. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o potrzeby i kompetencje seniorów w zakresie korzystania z nowoczesnych technologii, szczególnie internetu i urządzeń przenośnych. Składa się z pięciu części: wstępu teoretycznego na temat cyfrowego wykluczenia, kompetencji, uniwersytetów trzeciego wieku, wyników badań ankietowych i propozycji treści, które powinny znaleźć swoje miejsce w programach kursów i stanowić odpowiedź na potrzeby rozwijania kompetencji seniorów. Development and distribution of computer technologies introduced into our societies the digital exclusion of senior citizens. However, more and more seniors feel the need to gain digital literacy in order to enter the digital world. Wide range of various computer courses organized at the Universities of the Third Age help them to achieve the needed set of skills. The paper examines the digital needs and literacy of seniors. The theoretical introduction presents concepts of digital exclusion, digital literacies and Universities of the Third Age. Second part discusses results of a survey conducted at one of the workshops. As a summary the authors propose a thematic categorization of the digital literacy related content that would correspond to senior needs and could be taught at an University of the Third Age.